ئانا بالا تورى يانبىلوگ نەشرى

 بوۋاقلارنىڭ زەھەرلىك، زىيانلىق نەرسىلەر بىلەن ئۇچرىشىشىدىن ساقلاش
ھامىلىدار ئاياللار تۇرمۇش ۋە خىزمەتتە زىيانلىق ۋە زەھەرلىك نەرسىلەردىن يىراق تۇرۇشقا دىققەت قىلىشى كېرەك، مەسىلەن: رادىئاتسىيە، دېھقانچىقلىق دورىلىرى، قوغۇشۇن، سىماب، كادمىي قاتارلىقلار، ئۇچرىشىدىغان ماددىلارنىڭ خاراكتېرى ئېنىق بولمىغاندا دوختۇردىن مەسلىھەت سوراپ، ئۇچرىشىش ۋاقىتىنى، مىقدارىنى كونترول قىلىش، ئالدىنى ئېلىش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەپ، بوۋاقلارغا زىيان يېتىشتىن ساقلىنىش كېرەك.
روھىي جەھەتتىن قوزغىلىشتىن ساقلىنىش، مەسىلەن: قورقۇنچلۇق فىلىملەرنى كۆرمەسلىك قاتارلىقلار.

ھامىلىدارلىقنىڭ 5-ھەپتىسىدە ھامىلىدار ئايالنىڭ تېنىدىكى قاندا قەنت ماددىسى تۆۋەنلەپ كېتىدىغان بولغاچقا، ئوزۇقلۇق يېتىشمىسە كېتون ماددىسى (酮体) شەكىللىنىپ، ئىشتىھاسى تۇتىلىدىغان، كۆڭلى ئېلىشىپ ياندۇرىدىغان ئالامەتلەر كۆرۈلىدۇ. بۇ چاغدا كۆپرەك قارا ئاشلىق قاتارلىق قەنت مىقدارى كۆپرەك يېمەكلىكلەرنى يەپ بەرگەندە قاندىكى قەنت مىقدارىنى تولۇقلاپ، كېتون ماددىسىنىڭ مىقدارىنى ئازايتقىلى بولىدۇ. بۇ مەزگىلدە كۆپرەك بېلىق يەپ بەرسە ياخشى. چۈنكى بېلىق گۆشىنىڭ ئوزۇقلۇق مىقدارى مول، تەمى خۇشبۇي، ئاسان ھەزىم بولىدىغان بولغاچقا ھامىلىدارلىقنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدىكى ئاياللارنىڭ ئەڭ ياخشى يېمەكلىكىدۇر.

ھامىلىدارلىق مەزگىلىدە، بارلىق ھامىلىدار ئاياللارنىڭ گۈزەل بەدىنى ئورنىغا كېلەڭسىز، كالانپاي بەدەن ئالمىشىدۇ. بۇ بىر قىسىم گۈزەللىكنى جېنىدىن ئارتۇق كۆرىدىغان ياشلار ئۈچۈن بىر باش قېتىنچىلىقى ئېلىپ كېلىدۇ.

ئاياللار ھامىلىدار بولغاندىن كېيىن، ھامىلىدارلىق ۋاقتىنىڭ ئېشىپ بېرىشىغا ئەگىشىپ بەدەن ئېغىرلىقىنىڭمۇ ئېشىشى ناھايىتى نورمال بولۇپ ئادەتتە سېمىزلىككە تەۋە بولمايدۇ. ھامىلىدارلىق مەزگىلىدىكى بەدەن ئېغىرلىقىنىڭ ئېشىشىنىڭ ئوخشىمىغان كىشىلەرگە نىسبەتەن پەرقى چوڭ. ھامىلە، بالا ھەمراھى، باش سۈيى، بالىياتقۇ، كۆكسى ھەمدە ئانىنىڭ قان مىقدارى قاتارلىقلار كۆپەيگەندىن سىرت يەنە ئانىنىڭ تېنىدىكى ماي زاپاس مىقدارىدىمۇ كۆپىيىش بولىدۇ. بۇ زاپاس ساقلىنىدىغان ئېنېرگىيە ئۈچۈن تەييارلىق، بۇنداق ماينى ھەرگىز ئازلىتىۋېتىشكە بولمايدۇ.
پۈتۈن ھامىلىدارلىق مەزگىلىدە بەدە...

ئانا بولۇش ئالدىدا تۇرغۇچىلار زۇكامدىن ئەڭ قورقىدىغان كىشىلەر توپىنىڭ بىرى، زۇكام ۋىرۇسى ھامىلىدارلىق مەزگىلىدە ھامىلىگە نىسبەتەن زىيانلىق تەسىرلەرنى كۆرسىتىدۇ، ئەگەر زۇكام بىلەن بىرگە بەك قىزىش ئالامىتىمۇ بولسا ئۇنىڭ زىيىنى كىشىنى تېخىمۇ ئەنسىرىتىدۇ. بۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن مۇۋاپىق ۋاقىتتا كىيىم-كېچەك ئازايتىش-كۆپەيتىش ئېلىپ بېرىش، بازارلارغا ئاز بېرىش، كىنوخانا قاتارلىق ئاممىۋى سورۇنلارغا بارماسلىق كېرەك. ئەگەر ئېھتىياتسىزلىقتىن زۇكام بولۇپ قالسا، تۆۋەندىكى يېمەكلىك ئارقىلىق داۋالاش تەدبىرلىرىنى سىناپ باقسا بولىدۇ.

1. تۇرۇپ
تۇرۇپ يېسسىۋېلەك شورپىسى: يېسىۋىلەكتىن 250 گىرام، ئاق تۇرۇپتىن 60 گىرام ئېلىپ سۇ قوشۇپ قايناتقاندىن كېيىن 10~20 گىرام قىزىل شېكەر قوشۇپ ئىچسە بولىدۇ.

كۆكتات...

چاچ بوياش دورىسى تەركىبىدە بىر خىل راك كېسىلىنى كەلتۈرۈپ چىقارغۇچى ماددا بولۇپ، چاچ بوياش سۇيۇقلىقىنىڭ تەركىبىدىكى خىمىيەلىك تەركىب ئادەمنىڭ باش تېرىسىدىن ئۆتۈپ، ھامىلىنىڭ يېتىلىشىگە تەسىر كۆرسىتىدۇ، شۇڭلاشقا ھامىلىدارلار ئەڭ ياخشىسى چاچ بويىماسلىقى كېرەك. ئامىنو كىسلاتا كاپسولى دەسلەپكى 3 ھەپتە ئىچىدە يېگەن بولسا تەسىرى ئانچە چوڭ ئەمەس، بىراق ئادەتتە، ھامىلىدارلىقنىڭ 3-ھەپتىسىدىن 8- ھەپتىسىگىچە ھامىلىنىڭ ئەزالىرى ئايرىلىدىغان بەزگىل بولغاچقا، دورا ئىستېمال قىلماسلىق كېرەك. تەكلىپىمىز ھەر قانداق دورا ۋە ساغلاملىق بويۇمىنى ئىشلەتمەڭ، ئىشلەتسىڭىزمۇ دوختۇرنىڭ كۆرسەتمىسى بويىچە ئىشلىتىڭ.

ھامىلە ۋاقتىدىن باشلاپ تەربىيەلەشنىڭ رولىنى كۆپىنچە كىشىلەر بىلمەسلىكى مۇمكىن،  توغرا،  مۇۋاپىق بولغان ھامىلە ئارقىلىق تەربىيەلەش بالىنىڭ ساغلام تەرەققىياتىغا پايدىلىق،  ناتوغرا،  مۇۋاپىق بولمىغان ھامىلە تەربىيەسى بولسا بالىنىڭ ساغلام تەرەققىياتىغا زىيانلىق تەسىر ئېلىپ كېلىدۇ.
1.  دائىم ھامىلىنى سىرتىدىن سىلاپ بېرىش،  يېنىك ئۇرۇپ بېرىش ئارقىلىق ھامىلىنىڭ تېرىسىنى غىدىقلاش،  سىلىغاندا تېرە بۇ سىگنالنى چوڭ مېڭىگە يەتكۈزۈپ چوڭ مېڭىنى غىدىقلىغاندىن كېيىن،  ھامىلىنىڭ چوڭ مېڭىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ.  يېنىك ئۇرۇلغاندا تەۋرىنىش سېزىمى باش سۈيى بىلەن بىللە ھامىلىنىڭ تېرىسىگە يېتىپ بارىدۇ.  ھەر كۈنى ئوخشاش مەشغۇلاتنى 15~10 مىنۇتقىچە داۋاملاشتۇرۇش كېرەك، قول ھەرىكىتى چوقۇم  يېنىك،  يۇمشاق بولۇشى كېرەك.

  ھامىلىدارلىقنىڭ 23 ھەپتىسىگە قەدەم قويغاندىن كېيىن، بالىياتقۇ چوڭىيىپ كىندىكتىن 3.8 سانتىمېتىر ئەتراپىدا يۇقىرى بولىدۇ، بالىياتقۇنىڭ ئېگىزلىكى تەخمىنەن 23 سانتىمېتىر كېلىدۇ، بەدەن ئېغىرلىقىڭىز تەخمىنەن 7 كىلوگرام ئاشىدۇ. سىز بۇ ۋاقىتتا بەدىنىڭىزنى كەرگەن ۋاقىتتا روشەن ئاغرىقنى سېزىسىز. قورسىقىڭىز پولتىيىپ چىققاچقا سىز ھەزىم قىلىش سىستېمىڭىزنىڭ بىئارام بولۇۋاتقانلىقىنى ھېس قىلىسىز، ھامىلىدارلىقنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە كۆرۈلگەن ئاشقازان ئېچىشىپ ئاغرىش يەنە سىزنى بىئارام قىلىشقا باشلايدۇ. بىر قېتىمدا زىيادە تويۇنۇپ تاماق يېيىشتىن ساقلىنىڭ، تاماقنى ئاز-ئازدىن كۆپ قېتىم يېيىشكە ئادەتلىنىڭ، تاماقتىن كېيىن مۇۋاپىق مىقداردا مېڭىپ بەرگەندە ھەزىم قىلىشقا پايدىلىق.

سوئال: مەن ھامىلىدار بولغىنى 23 ھەپتە بولغان، ئومۇمىي ئۆت كىسلاتاسىنىڭ قىممىتى 26.6 چىقىپتۇ، نورمال قىممىتى 0-12 ئىكەن.

جاۋاب: گلىكوخولىك كىسلاتاسى‹甘胆酸›  قىممىتى بەك يۇقىرى چىقمىغان ئەھۋالدا ئامبۇلاتورىيەدە داۋالىنىشقا بولىدۇ. ئالدى بىلەن چوقۇم تۇغۇتتىن بۇرۇنقى كۆزىتىش ۋە پەرۋىشنى كۈچەيتىش، ھامىلىنىڭ يۈرەك سوقۇشى، ھامىلىنىڭ ھەرىكىتى، ھامىلىنىڭ يېتىلىش ئەھۋالى قاتارلىقلارغا يېقىندىن دىققەت قىلىش، قەرەللىك ھالدا گلىكوخولىك كىسلاتاسى‹甘胆酸›قىممىتىنى ئۆلچىتىپ تۇرۇش، شۇنىڭ بىلەن بىرگە جۇڭيىچە داۋالاشنى قوبۇل قىلىش كېرەك.

ھامىلىدار بولۇشتىن بۇرۇن، سىزنىڭ بالىياتقۇيىڭىز پەقەت بىر تال نەشپۈتنىڭ چوڭلۇقىدا بولۇپ، ھامىلىدار بولۇپ 10-ھەپتىگە كەلگەندە بىر تال ئاپېلسىننىڭ چوڭلۇقىچىلىك بولىدۇ. بالا ھەمرىيى ئاللىقاچان پىشىپ يېتىلىدۇ، ئۇ ھامىلىنىڭ ئۆسۈپ-يېتىلىشىنى ئوزۇقلۇق بىلەن تەمىنلەيدىغان مەنبە ھېسابلىنىدۇ. ھامىلىدار ئايالنىڭ قورسىقى بارغانسېرى يوغىناپ، بەدەن شەكلىدە ئۆزگىرىش بولىدۇ. بەدەن ئېغىرلىقى تېز سۈرئەتتە ئاشىدۇ، بېلى توملىشىدۇ، كۆكرىكى چوڭىيىدۇ. ئەمچەك توپچىسىنىڭ يۈزىدە ئاق رەڭلىك كىچىك دانچىلار پەيدا بولۇپ قېلىشى مۇمكىن، بۇ دانچىلارنىڭ تەركىبىدە ئاق رەڭلىك سىلىقلىغۇچى رىئاكتىپلار بولۇپ، تۇنجى سۈتنىڭ ئاجرىلىپ چىقىشى ئۈچۈن تەييار بولغانلىقىنى ئىپادىلەيدۇ. 

سىز سۇنىڭ چۈشەندۈرۈش قەغىزىگە قاراپ بېقىڭ، ھامىلىدارلار ئىچسە بولمايدۇ دېگەن خەت بارمىكەن يوقمىكەن، مۇبادا شۇ خەت بولسا بەلكىم ھامىلىگە ئازراق تەسىرى بولۇشى مۇمكىن، بىراق بولماسلىقىمۇ مۇمكىن.

بەزىلەر ھامىلىدارلىقنىڭ دەسلەپكى 35 كۈنىدە (دەسلەپكى ھەيزنىڭ تۇنجى كۈنىدىن باشلاپ 35 كۈن ئىچىدە) دورا ئىچكەن بولسا ھېچقانداق تەسىرى بولمايدۇ دەيدۇ. ھامىلىنى ساقلاپ قالماقچى بولسىڭىز ھامىلىدارلىق مەزگىلىدىكى تەكشۈرۈشنى ياخشى قىلىپ، 22-ھەپتىدىن 26-ھەپتىگىچە ئارىلىقتا تۆت ئۆلچەملىك رەڭلىك ئاپپاراتتا غەيرى تۆرەلمىمۇ ئەمەسمۇ تەكشۈرتۈپ بېقىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمىز .

سوئال: مەن ھامىلىدار بولغىنى 33 ھەپتە بولغان، جىنسىي يولۇمدىن سۇس سېرىق رەڭلىك پۇراقسىز سۇيۇقلۇق ئاقىدۇ، نېمە سەۋەبتىن؟

جاۋاب: ھامىلىدار بولغاندىن كېيىن ئاياللىق ھورمۇننىڭ تەسىرىدە ۋە سىرتقى جىنسىي ئەزا، جىنسىي يول، بالىياتقۇ قاتارلىقلارنىڭ قان ئايلىنىشى تېزلىشىشى سەۋەبلىك بۇ ئورۇنلاردىكى توقۇلمىلاردا سۇيۇقلۇق بىرقەدەر كۆپ بولىدۇ ۋە شۇ سەۋەبلىك ئاق خۇننىڭ مىقدارىمۇ ئادەتتىكىگە قارىغاندا كۆپ بولىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ھامىلىدارلىق مەزگىلىنىڭ ئۇزىرىشىغا ئەگىشىپ ئاق خۇننىڭ مىقدارىمۇ ئاشىدۇ، سىزدىكى بۇخىل ئەھۋال نورمال بولۇپ ھېسابلىنىدۇ، ئادەتتە ئالاھىدە داۋالاش ئېلىپ بېرىشنىڭ ھاجىتى يوق.

ھامىلىدار بولغىلى 7 ھەپتە بولغان بولۇپ،  كىچىك قورساقنىڭ ئوڭ تەرىپىدە ئازراق چىقىپ قالغان نەرسە بولسا،  بۇ نېمە سەۋەبتىن بولىدۇ؟

كىچىك قورساقنىڭ ئوڭ تەرىپى ئازراق پۇلتىيىپ چىقىپ قىلىشى بەلكىم سىزنىڭ قەۋزىيەت بولۇشىڭىز بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولۇشى مۇمكىن،  ياكى مايلار توپلىنىپ قالغان بولۇشىمۇ مۇمكىن،  ئەكسىچە سىز  ئوڭ تەرەپنى بېسىپ يېتىشنى ياخشى كۆرىسىز. قەۋزىيەت بولۇپ قالسا كۆپرەك سۇ ئىچىش،  كۆپرەك مېۋە سەي-كۆكتات يېيىشكە دىققەت قىلىش كېرەك.  سەھەردە ئورنىدىن تۇرغاندا بىر ئىستاكان ئىسسىق قايناقسۇ ياكى ھەسەل سۈيى ئىچىشنىڭ قەۋزىيەتنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا ناھايىتى ئۈنۈمى بار،  قۇسۇشنى يېنىكلىتىشكىمۇ پايدىلىق.  ھامىلىدار بولغاندىن كېيىن جىنسىي يول ئەينىكىدە تەكشۈرتسە بولمايدۇ.  دوختۇرمۇ سىزگە شۇنداق تەكل...

ئوغۇل تۇغۇلۇشنىڭ سىرى(1)

قىز تۇغۇلۇشنىڭ مەخپىيىتى

قىز ياكى ئوغۇل تۇغۇشن...

ھەيز مەزگىلىدە ئاياللاردا كەيپىيات تۇراقسىزلىشىش، باش ئاغرىش، ئاسان ئاچچىقلىنىش قاتارلىق ئۇنىۋېرسال كېسەللىكلەر كۆرۈلىدۇ. ئەمەلىيەتتە، بۇ مەزگىلدىكى ئۇنىۋېرسال كېسەللىكلەر يېمەكلىك ئادىتى بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك. تۆۋەندىكىدەك بىر قانچە تۈرلۈك يېمەكلىك ئادىتى ئاياللاردىكى ئۇنىۋېرسال كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا مۇھىم رول ئوينايدۇ:
كالتسىي مىقدارى مول يېمەكلىكلەرنى كۆپ يېيىش. ئاياللاركالتسىي مىقدارى ھەم ۋىتامىن D مول يېمەكلىكلەرنى كۆپ يېگەندە، ھەيز مەزگىلىدىكى ئۇنىۋېرسال كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئالالايدۇ، ئۇنىڭدىن باشقا، سۈت، قېتىق، مېۋە شەربىتى، پۇرچاق سۈتى قاتارلىقلارنى كۆپرەك ئىستېمال قىلىپ بېرىشى كېرەك.
تالالىق ھەم ئاقسىل مىقدارى مول يېمەكلىكلەر، بولۇپمۇ كۆكتات، پۇرچاق تۈرىدىكى يېمەكلىكلەرنى كۆپرەك يېيىشىكېرەك.
تاتلىق يېمەكلىكلەرنى ئاز يېيىش. تاتلىق يېمەكلىكنى كۆپ...

ھامىلىدارلىقنىڭ 3-ھەپتىسى سىزنىڭ ئادەتتىكى ۋاقىتلىرىڭىزغا ئاساسەن ئوخشاش، پەقەت سىز رادىئاتسىيە بار ئورۇنلارغا قەتئىي يېقىن كەلمەڭ، مۇبادا سىز تۇرغان ئورۇن ياكى ئىشخانىڭىز رادىئاتسىيە كۆپ ئورۇن بولسا، رادىئاتسىيەدىن ساقلىنىش كىيىمىنى دەرھال كىيىۋېلىڭ. چىرىشتىن ساقلىنىش دورىسى قوشۇلغان يېمەكلىكلەرنى قەتئىي يېمەڭ. باشتىكى 3 ئايدا قارا ئاشلىقنى كۆپرەك ئىستېمال قىلىڭ. ھامىلىدار بولغانلا بولسىڭىز، قانچە كۈن بولغان بولۇشىدىن قەتئىينەزەر شۇ كۈندىن باشلاپ سىزدە ھامىلىدار ئايالدا بولۇشقا تېگىشلىك تەييارلىقلار ھازىرلانغان بولسۇن.

بۇ ھەپتىدىن باشلاپ تۆرەلمە بىخى بالىياتقۇدا ناھايىتى تېز سۈرئەتتە يېتىلىشكە باشلايدۇ. بۇ ۋاقىتتا، بوۋىقىڭىز ئاللىبۇرۇن كۈنجۈتتەك چوڭلۇققا كېلىپ بولغان بولىدۇ. بىراق كۆرۈنۈشتە ئۇ تېخى ئادەمنىڭ شەكلىگە ئوخشىمايدۇ، بەلكى بىر تال قۇمچاققا بەكرەك ئوخشايدۇ. ئۇ ھازىر ئۈچ قەۋەت تۆرەلمە قەۋىتىدىن تۈزۈلگەن بولۇپ، ئۇلار ئايرىم ئايرىم تاشقى تۆرەلمە قەۋىتى، ئوتتۇرا تۆرەلمە قەۋىتى ۋە ئىچكى تۆرەلمە قەۋىتىدىن ئىبارەت. بۇ ئۈچ قەۋەت تۆرەلمە قەۋىتى كېيىن يېتىلىپ بالىنىڭ ھەر قايسى ئەزالىرىنى ۋە توقۇلمىلىرىنى شەكىللەندۈرىدۇ.

ھۈجەيرىلەر بۆلۈنۈپ بالىنىڭ ھەر قايسى ئاساسلىق ئەزالىرىنى (مەسىلەن بۆرەك، جىگەر) شەكىللەندۈرىدۇ، نېرۋا تومۇرلىرىمۇ يېتىلىشكە باشلايدۇ. نېرۋا تومۇرلىرى تۆرەلمە سىرتقى قەۋىتىنىڭ بۆلۈنۈشىدىن شەكىللىنىپ، كېيىنچە يېتىلىپ بالىنىڭ چوڭ مېڭىسى، يۇلۇن،نېرۋا ۋە ئومۇ...

ھامىلدار ئاياللاردا كۆپىيىش سىستىمىسىنىڭ بىنورماللىقى( مەسىلەن: قوش بۇلۇڭلۇق بالىياتقۇ، بالىياتقۇ بوينى بەك قىسقا بولۇش، تىك پاسىللىق بالىياتقۇ)، بالياتقۇ بوينى بوشىشىش، بالياتقۇ مۇسكۇل ئۆسمىسى قاتارلىقلار.

باش سۈيى زىيادە ئاز بولۇش ھامىلىنىڭ خەتەردە ئىكەنلىكىنىڭ مۇھىم بەلگىسى. ئەگەر ئاي كۈنى يېقىنلاپ قالغان بولسا، باش سۈيى پەردىسىنى يېرىپ تۇغدۇرۇش كېرەك، باش سۈيى يېرىلغاندىن كېيىن، ئەگەر باش سۈيى ئاز ھەم قويۇق، يېپىشقاق بولسا، ئېغىر دەرىجىدە ھامىلە تەرىتىدىن بۇلغىنىش بولۇشى مۇمكىن، بۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ھامىلىنىڭ قىيىن ئەھۋالدا قېلىشى، تۇغۇتنىڭ قىسقا ۋاقىتتا تاماملىنالماسلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، ھامىلىدە غەيرىيلىك بولسا، بالىياتقۇنى يېرىپ ھامىلىنى ئېلىۋېتىش كېرەك، بۇنداق قىلغاندا ھامىلىدار ئايالنىڭ ئۆزى تۇغقانغا قارىغاندا، ھامىلىنىڭ ئۆلۈش نىسبىتىنى كۆرۈنەرلىك تۆۋەنلەتكىلى بولىدۇ.