باشلانغۇچ ،ئوتتۇرا ۋە ئالى مەكتەپنى مىللى بالىلار بىلەن  ئانا تىلدا ئوقۇدۇم . خەنزۇ تىلىنى بىلىپلا قالماي ئىنگىلىس تىلىنىمۇ راۋان سۆزلەيمەن. بۇ يىل 35 كە كىرىپ قاپتىمەن لېكىن ھازىرغىچە ئانا تىلدا ئوقۇغانلىقىم سەۋەب بىرەر قىيىنچىلىققا ئۇچىراپ باقمىدىم . ئەكسىچە پايدا كۆردۈم دىسەممۇ بولىدۇ چۈنكى ئۇيغۇر تىلى تۈرك،ئەزەربەيجان قاتارلىق بىر مۇنچە تىللار بىلەن تۇققان بولغاچقا بۇ تىللاردىكى ماتىرياللارنى كۆرۈش ماڭا تەس توختىمىدى . ئازراق كۈچەپلا ئاشۇ تىللاردا كىتاب ماتېرىيال كۆرۈپ نەزەر دائىرەم كىڭىيىپ قالدى .بىر ئەپسۇسلىنىدىغان يىرىم  كەپسىزلىك قىلىپ ئۇيغۇر تىلىنى مەكتەپتە ياخشى ئۆگەنمىگەندە ئىملايىم بەك خاتا ，باشقۇرغۇچىلار بۇ ئەيىپنى كەڭ قوساقلىق بىلەن كەچۈرۋىتەرسىلەر چۈنكى بۇ تېمام تەستىقلىنىپ قالسا چوقۇم ياخشى ئىشلارغا سەۋەب بولۇپ  ئۇ ئەيىپىم كەڭ تورداشلار تەرپىدىن ئەپۇ قىلىنىدۇ .
        كاسىلدىماي نەق گەپكە كەلسەك بالام 4 ياشقا كىرىپ يەسلىگە بەرمەكچى بولدۇم لېكىن بىرمۇ قوش تىل ئەمەس يەسلى تاپالمىدىم . ئۆزۈم ئانا تىلدا ئوقۇپ خەنزۇ تىلىدا قىيلىنىپ باققان بەندە بولمىغاچقا نېمىشقا ھەممە يەسلىلەرگە قوش تىل بولىشى كىرەكلىكىنى چۈشىنەلمەي بېشىم قاتتى. بۇ دەردىمنى باشقىلارغىمۇ دىدىم  باشقىلارمۇ ماڭا ئوخشاش ئويلاۋىتىپتۇ . بىر سورۇندا بىر قانچە ئاغىنە بالىلارغا «ئانا تىلىم بالىلار باغچىسى » دەپ بىر باغچا قۇرمايلىمۇ دىدىم . ئۇلار ھۆكۆمەت يول قويمايدۇ شۇنىڭ بىلەن  يەر ئاستى بالىلار باغچىسى   بولۇپ قالىدۇ ۋاھاكازا دىيىشىتى ... ئاغىنىلەرگە جۇڭگو قانون  بىلەن ئىدارە قىلىندىغان بىر دۆلەت  ئانا تىلدا ئۇقىدىغان يەسلى قۇرۇش قانونسىزلىقمۇ دىدىم ؟ لېكىن ئۇلار سەن بەك ساددا ئىكەنسەن دېيىشتى . لېكىن مەن تېخىمۇ جاھىللىق قىلىپ قاراپ تۇرۇڭلار يەسلى ئەمەس ئانا تىلىم باشلانغۇچ ھەتتا ئوتتۇرا مەكتەپنىمۇ قۇرغىلى بولىدۇ دىدىم  ۋە ئۇلارغا خەنزۇ يولداشلار قۇرغان  شەخسى ئوتتۇرا باشلانغۇچ مەكتەپلەرنى ساناپ بەردىم

       تېما تەستىقلانغاندىن كېيىن مەن قانونلىق ھالدا ئانا تىل يەسلىسى قۇرۇش يولدا  ماڭماقچى ۋە بارغان ئىدارە ۋە ئۇ يەردىكى خىزمەتچى خادىمنىڭ نېمە  دېگەنلىكى ۋە يەسلى قۇرۇش جەريانىدىكى ئىش ۋەقەلەرنى ئىنكاس شەكلىدە يوللايمەن .

شۇنداق ياخشى.ئەھمىيەتلىك ئىشتىن بىرنى ئويلاپسىز،ئاللاھ ئارزۇيىڭىزغا يەتكۈزسۇن.مەن سىزنى پۈتۈن كۈچۈم بىلەن قوللايمەن،ۋاختى كەلسە ئىختىساتتىنمۇ ياردەم بىرىشكە قۇلۇم كۆكسۈمدە.

مىنىڭچە ئانا تىلىمىزدا يەسلى قۇرۇش بۇ مۇمكىن بولمايدىغان ئىش ئەمەس،بەل قۇيۋەتمەي تىرىشسىڭىز،ئىزدەنسىڭىزلا سىزگە داغدام يول ئېچىلىدۇ..

سەبىي بالىللىرىمىزنى قۇتۇلدۇرۋالايلى،ئۆز ئانا تىلىمىزدا ئوقۇشقا ئىمكانىيەت بىرەيلى...

سىزگە مۇۋەپپىقىيەت تىلەيمەن!

ساپ ئانا تىل بىلەن دەرىس ئۆتۇش قانۇنغا خىلاپ ئەمەس باللار ،
سىزنىڭ يەر ئاستىدا ئەمەس قانۇنلۇق ھەم ئوچۇق ئاشكارا يەر ئۇستى باغىچىسىنى قانداق قۇرۇپ چىقىدىغانلىقىڭىزنى كۆزۇتۇپ باقايلى  ،بۇمۇ ياخىش باشلىنىش بولۇپ قالامدۇ تېخى

بۇنداق يەسلى قۇرۇش «ئاساسىي قانۇن»، «مائارىپ قانۇنى» ۋە «خەلق باشقۇرۇشىدىكى مائارىپنى ئىلگىرى سۈرۈش قانۇنى»غا تۈپتىن ئۇيغۇن كېلىدۇ. مەقسەت ۋە جەريان قانۇنلۇق بولغانىكەن ئەنسىرەپ يۈرۈشنىڭ ئورنى يوق. ئەگەر بۇمۇ چەكلىمىگە ئۇچرىسا، ئۇنداق چەكلىمىنى چىقاغان ئاتالمىش «ھۆكۈمەت» ئاپاراتى ئۆزىنىڭ قانۇنسىز تەشكىلات ئىكەنلىگىنى ئىسپاتلايدۇ.

دۆلەت قانۇنىنى ئېتىراپ قىلمىغان تەشكىلات قانۇنسىز تەشكىلاتتىن باشقا نەرسە ئەمەس.

جاسارىتىڭىزگە بارىكاللا ، خەۋىرىڭىزنى كۇتۇمەن مەنمۇ بۇنى ئويلىغىلى خېلى بولدى.

ناھايتى ياخشى ئويلاپسىز، ئىشلىرىڭىز ئاسان بولسۇن!
مەنمۇ ئۇزۇندىن بويان مۇشۇ خىياللارنى قىلىپ يۈرەتتىم، ئانا تىلىمىزدا ئۆزىمىزنىڭ ئۇيغۇر مائارىپىدا تەربىيلەيدىغان بىر مەكتەپ بولسىكەن دەپ. مېنىڭ بىر مىجەزىم بىر ئىشنى ئويلىغان بولسام قانداق قىلىش، قانداق ھالەتتە ئېلىپ بېرىپ قانداق نىشانغا يىتىش ھەققىدە باش-ئاخىرىنى تولۇق ئويلىۋەتمىگىچە بولدى قىلمايمەن، (ئەلۋەتتە قۇربىم يەتسە قىلىشتىنمۇ باش تارتمايمەن).
مەن بۇ ھەقتە مۇنداق ئويلىغان: مەخسۇس ئۇيغۇر مائارىپى ۋە ئۇيغۇر تىلىنى ئاساس قىلىپ ئوقۇتۇش ئېلىپ بېرىلدىغان، يەسلى، باشلانغۇچ، تولۇقسىز ۋە تولۇق ئوتتۇرا بىر گەۋدىلەشكەن مۇنتىزىم بىر مەكتەپ قۇرۇلسا، ئوقۇغۇچىلار يەسىلىدە ئانا تىل ساۋادىنى چىقىرىپ بولغاندىن كېيىن باشلانغۇچ 3-يىللىقتىن باشلاپ، خەنزۇ تىلى ، تولۇقسىزدىن باشلاپ ئىنگىلىز تىلى قوشۇمچە دەرىس قىلىپ بېكىتىلسە، دەرىسلىك مەزمۇنى ھازىرقى دەرىسلىك ماتېرىيالنى ئاساس قىلىپ ئۆتۈلۈش، ئۇنىڭدىن سىرت، پەلسەپە، لوگىكا دەرىسىمۇ ئايرىم قوشۇلۇپ ئۆتۈلسە، شەنبە يەكشەنبە كۈنلىرى پات-پات ھەر خىل لىكسىيەلەر ۋە ئەھمىيەتلىك پائالىيەتلەر ئورۇنلاشتۇرۇلسا، گەرچە دەرىسلىك مۇشۇ ھازىر مەكتەپلەردە ئۆتۈلۋاتقان دەرىسلىك قوللىنىلسىمۇ بىراق تەربىيلەش ئۇسۇلى ۋە مائارىپ ئەندىزىسى پۈتۈنلەي بىزنىڭ ئۇيغۇر مائارىپى ئەندىزىسىدە ئېلىپ بېرىلسا، بۇنىڭ ئۈچۈن مەكتەپ ئاچقۇچى ۋە ئىلمىي بۆلۈمگە مەسئۇل خادىم شۇنداقلا ھەر بىر ئوقۇتقۇچى ئۇيغۇرلارنىڭ بۇرۇنقى (يۈسۈپ خاس ھاجىپ، مەھمۇت قەشقىرى ئىلىم تەھسىل قىلغان، يېقىنقى دەۋىردىن مەمتېلى ئەپەندىنىڭ مائارىپ روھى)مەدرىس مائارىپ قىممەت قارىشى، مائارىپ تۈزۈلمىلىرىنى بىلىشى، ئۆرنەك قىلىشى، ئۆگىنىشى زۆرۈر.. ئاندىن شۇ ئەينى دەۋىردىكى ئۇيغۇر مائارىپ تەربىيلەش تۈزۈلمىلىرىنىڭ ئۈلگە قىلىشقا ئەرزىيدىغان تەرەپلىىرنى ئۈلگە قىلىپ، راۋاجلاندۇرۇشقا تىگىشلىك تەرەپلىرىنى راۋاجلاندۇرۇپ، ئىسلاھ قىلىشقا تىگىشلىك تەرەپلىرىنى ئىسلاھ قىلىپ ھەقىقىي ئۇيغۇر مائارىپ تۈزۈلمىسى ۋە روھىنى بەرپا قىلىپ، مۇشۇنداق مۇھىتتا تەربىيلەش ئېلىپ بارسا مېنىڭچە چوقۇم ئىنتايىن ياخشى ئۈنۈمگە ئېرىشەلەيدۇ، دەپ قارايمەن.. بىراق بۇنىڭ ئۈچۈن ئىنتايىن زور بەدەل ۋە ئەجىر كېتىدۇ.
بۇ قېرىندىشىمىزنىڭ ئانا تىل يەسلىسى ئېچىش پىلانى بىر ياخشى باشلىنىش ،، بەلكىم يېقىن كەلگۈسىدە ئۆز ئۇيغۇر مائارىپىمىزنى تېپىۋالساق ئەجەپ ئەمەس.

ھازىىرقى مەكتەپلەردىكى ئاتالمش قوشتىل تۈزۈمى پۈتۈنلەي ساختا.تىل-ئەدەبىياتتىن باشقىنى خەنچە ئۆتىدىكەن.... بۇ قانداقمۇ قوشتىل بولسۇن؟  بۇ <قان چىقارماي ئۆلتۈرۈش> تۈزۈمكەن.  بۇنداق ئەھۋالدا ئۇيغۇرتىلى تەدرىجي ئاسسلماتسىيە بولىدۇ.بۇنى چۈشىنش بەكلا ئاددىي.
بۇنڭدىن باشقا ئېيتىپ تۈگەتكۈسىز ئىجتىمائىي مەسلىلەر بار.ھۆكۈمەت ھەرخل ئىشلاردا ئۇيغۇر تىلىغا ئەھمىيەت بەرمەيدۇ،شۇ سەۋەبتىن كىشىلەرنىڭ ئېڭىدا خەنزۇتىلى بىلمىسە قەتتىي بولمايدىغاندەك ۋەزىيەت شەكىللەندى.بەزىلەر مۇناپىق بولۇپ ئۈلگۈردى.
ناھايىتىمۇ ئەپسۇس بۇ ئشلارنى ئوڭشاشقا باش بولۇپ چىقىدىغان  زىيالىيلار بەكمۇ ئاز بولىۋاتدۇ. كۆپنچە ئەدىبلەر بۇنداق ئىشلارغا سەل قاراۋاتدۇ.ھەتتاكى جان بېقش ھەلەكچلىكىدە يۈرگەن قەلەمكەشلەرمۇ كۆپ. ئەدبلىرىمىز  تارىختىن ساۋاق ئېلىشى لازىم.
......... ئۇيغۇرغا نىسبەتەن بۇنىڭدىن تەخىرسىز مەسىلە بولمىسا كېرەك؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

ئىشلىتىش

بۇ مەزمۇنkanoniyolدە2012-09-07 17:00يوللىغان يازمىسى ئانا تىل يەسلىسى قۇرۇش يولىدا :
       باشلانغۇچ ،ئوتتۇرا ۋە ئالى مەكتەپنى مىللى بالىلار بىلەن  ئانا تىلدا ئوقۇدۇم . خەنزۇ تىلىنى بىلىپلا قالماي ئىنگىلىس تىلىنىمۇ راۋان سۆزلەيمەن. بۇ يىل 35 كە كىرىپ قاپتىمەن لېكىن ھازىرغىچە ئانا تىلدا ئوقۇغانلىقىم سەۋەب بىرەر قىيىنچىلىققا ئۇچىراپ باقمىدىم . ئەكسىچە پايدا كۆردۈم دىسەممۇ بولىدۇ چۈنكى ئۇيغۇر تىلى تۈرك،ئەزەربەيجان قاتارلىق بىر مۇنچە تىللار بىلەن تۇققان بولغاچقا بۇ تىللاردىكى ماتىرياللارنى كۆرۈش ماڭا تەس توختىمىدى . ئازراق كۈچەپلا ئاشۇ تىللاردا كىتاب ماتېرىيال كۆرۈپ نەزەر دائىرەم كىڭىيىپ قالدى .بىر ئەپسۇسلىنىدىغان يىرىم  كەپسىزلىك قىلىپ ئۇيغۇر تىلىنى مەكتەپتە ياخشى ئۆگەنمىگەندە ئىملايىم بەك خاتا ，باشقۇرغۇچىلار بۇ ئەيىپنى كەڭ قوساقلىق بىلەن كەچۈرۋىتەرسىلەر چۈنكى بۇ تېمام تەستىقلىنىپ قالسا چوقۇم ياخشى ئىشلارغا سەۋەب بولۇپ  ئۇ ئەيىپىم كەڭ تورداشلار تەرپىدىن ئەپۇ قىلىنىدۇ .
        كاسىلدىماي نەق گەپكە كەلسەك بالام 4 ياشقا كىرىپ يەسلىگە بەرمەكچى بولدۇم لېكىن بىرمۇ قوش تىل ئەمەس يەسلى تاپالمىدىم . ئۆزۈم ئانا تىلدا ئوقۇپ خەنزۇ تىلىدا قىيلىنىپ باققان بەندە بولمىغاچقا نېمىشقا ھەممە يەسلىلەرگە قوش تىل بولىشى كىرەكلىكىنى چۈشىنەلمەي بېشىم قاتتى. بۇ دەردىمنى باشقىلارغىمۇ دىدىم  باشقىلارمۇ ماڭا ئوخشاش ئويلاۋىتىپتۇ . بىر سورۇندا بىر قانچە ئاغىنە بالىلارغا «ئانا تىلىم بالىلار باغچىسى » دەپ بىر باغچا قۇرمايلىمۇ دىدىم . ئۇلار ھۆكۆمەت يول قويمايدۇ شۇنىڭ بىلەن  يەر ئاستى بالىلار باغچىسى   بولۇپ قالىدۇ ۋاھاكازا دىيىشىتى ... ئاغىنىلەرگە جۇڭگو قانون  بىلەن ئىدارە قىلىندىغان بىر دۆلەت  ئانا تىلدا ئۇقىدىغان يەسلى قۇرۇش قانونسىزلىقمۇ دىدىم ؟ لېكىن ئۇلار سەن بەك ساددا ئىكەنسەن دېيىشتى . لېكىن مەن تېخىمۇ جاھىللىق قىلىپ قاراپ تۇرۇڭلار يەسلى ئەمەس ئانا تىلىم باشلانغۇچ ھەتتا ئوتتۇرا مەكتەپنىمۇ قۇرغىلى بولىدۇ دىدىم  ۋە ئۇلارغا خەنزۇ يولداشلار قۇرغان  شەخسى ئوتتۇرا باشلانغۇچ مەكتەپلەرنى ساناپ بەردىم

       تېما تەستىقلانغاندىن كېيىن مەن قانونلىق ھالدا ئانا تىل يەسلىسى قۇرۇش يولدا  ماڭماقچى ۋە بارغان ئىدارە ۋە ئۇ يەردىكى خىزمەتچى خادىمنىڭ نېمە  دېگەنلىكى ۋە يەسلى قۇرۇش جەريانىدىكى ئىش ۋەقەلەرنى ئىنكاس شەكلىدە يوللايمەن .

ئىنكاسلارنى تولۇق ئوقۇمۇدۇم، قولۇمدىن كەلسە مەنمۇ سىزگە ياردەم قىلىشنى خالايمەن.  بولسا ئۆزىڭىزنىڭ قايسى شەھەردە ئىكەنلىكىڭىزنى دەپ بەرسىڭىز!

مەنمۇ بەك خوش بولدۇم ،ئانا تىل يەسلىسىنىڭ بالدۇراق بارلىققا كىلىشىگە ئىنتىزار بىز ،مىنىڭمۇ ئاشۇ باغۋەنلەرگە قۇشۇلۇپ ئانا تىل يەسلىگە تۈھپە قۇشقۇم بار .