خېرىدار نۇقتىسىدىن ئېلىپ ئېييقاندا، خېرىدار قەرەللىك ۋە قەرەلسىز دەپ 2 ھىساباتنىڭ قايسىسىغا پۇل قويسا بولىدۇ....
قەرەلسىز ھىساباتقا مۇنچىلىك پايدا بېرىمىز دەپ توختامدا دىمەيدۇ.... دىمەك ھىچقانداق ئۆسۈم ياكى پايدا ئالدىنئالا بېكىتىلمەيدۇ...... ھىساب بوغۇلغاندا، بانكا ئالغان پايدىسىسىغا ئاساسەن، خېرىدارلانىڭ قويغان ئامانىتىنىڭ ئاز -كۆپلىكىگە ئاساسەن نىسبەت ئايرىپ بېرىدۇ...

قەرەلللىك ئامانەت 1، 2 ،3 يىللىق ۋە ئۇنىڭدىنمۇ كۆپ بولىدۇ...... بۇ پۇل مەبلەغ ئامانىتى (investment account ) دەپمۇ ئاتىلىدۇ..... بۇ ھىساباتتا، خېرىدار بىلەن بانكا توختام تۈزەيدۇ..... پايدا بولسا 40:60، 30:70 قاتارلىق نىسبەتلەر بويىچە پايدا ئارىلىدۇ......
ئەگەر زىيان بولسىچۇ؟؟؟؟ بۇنىڭغا چوڭ تەۋەككۈلچىلىك كېتىدۇ..... ئەگەر زىيان بولسا، بانكىنىڭ خاتالىقى بولمىسىلا، ھەممىنى خېرىدار تۆلەيدۇ......... بۇ خىل تۇزۇم مۇزارابەت (Mudharabah) دەپ ئاتىلىدۇ....
ھازىرقى بۇ دەۋردە، ھىچكىم بۇنداق خەتەرگە تەۋەككۈلچىلىك قىلالمايدۇ... پايدا بولسا، جىق پايدىسى بار، زىيان بولسا، زىيىنى چوڭ بولغان ھىسابەت تۈرى........ نۇرغۇن خېرىدارلار پۇلنىڭ ئەسلى قىممىتىنىڭ ساقلىنىپ قىلىنىشىنى ئۈمۈد قىلىدۇ.. بۇ خىل ھىسابەت تۈرىدىكى ھىسابەت بەك ئاز........ ھىسابەت ئاچالايدىغانلىرى چوڭ تىپتكى دۆلەت ئورگانلىرى ۋە چوڭ كارخانىلار بولىدۇ...................

بانكا نۇقتىسىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا، بانكا نۇرغۇنلىغان ئىسلام مالىيە تۈرلىرى بويىچە مەبلەغ سالىدۇ،، مەسىلەن: مۇراباخا(Murabahah)، مۇدارابا(Mudharabah)، مۇشاراكا(musharakah)، سالام (salam)، ئىستىسنا (salam)، سۇكۇك (sukuk)، ئىجارە (ijarah)، تەۋەررۇق (tawarruq)... دىگەندەك........ بىر بىرلەپ تونۇشتۇرساق، ۋاقىت بەك جىق كېتىدۇ..

مۇشىنچىلىكلا ئىزاھات بېرەي....... رەھمەت....

ھە راست، دۆلىتىمىزمۇ نىڭشىيادا بانكىسىدا 2009 يىلى 12 -ئايدىن ئېـتىبارەن، ئىسلامى بانكا تۈزۈمىنى سىناق دەرىجىسىدە يولغا قويدى.......... مۇۋاپىقىيەتلىك بولسا، باشقا رايونلارغىمۇ كېڭەيتمەكچى........ ھازىر نۇرغۇنلىغان مۇسۇلمان ئەمەس دۆلەتلەرمۇ بۇ تۈزۈمنى قوللانماقتا،،،، پات ئارىدا شىياڭگاڭمۇ بۇ تۈزۈمنى يولغا قويىدۇ.....
ياپۇنىيە، ئەنگىلىيە، فرانسىيە،  ۋە باشقا دۆلەتلەردە بۇ تۈزۈم، غەرب مالىيە سىستىمىسى بىلەن پاراللىل شەكىلدە مەۋجۈت بولۇپ تۇرماقتا،،،،،،

ھازىر تەرەققى قىلىش باسقۇچىدا.....

ئىشلىتىش

بۇ مەزمۇن 12قەۋەتتىكى be42lateدە2011-04-30 11:39يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :
ھە راست، دۆلىتىمىزمۇ نىڭشىيادا بانكىسىدا 2009 يىلى 12 -ئايدىن ئېـتىبارەن، ئىسلامى بانكا تۈزۈمىنى سىناق دەرىجىسىدە يولغا قويدى.......... مۇۋاپىقىيەتلىك بولسا، باشقا رايونلارغىمۇ كېڭەيتمەكچى........ ھازىر نۇرغۇنلىغان مۇسۇلمان ئەمەس دۆلەتلەرمۇ بۇ تۈزۈمنى قوللانماقتا،،،، پات ئارىدا شىياڭگاڭمۇ بۇ تۈزۈمنى يولغا قويىدۇ.....
ياپۇنىيە، ئەنگىلىيە، فرانسىيە،  ۋە باشقا دۆلەتلەردە بۇ تۈزۈم، غەرب مالىيە سىستىمىسى بىلەن پاراللىل شەكىلدە مەۋجۈت بولۇپ تۇرماقتا،،،،،،

ھازىر تەرەققى قىلىش باسقۇچىدا.....

بۇنداق خەۋەرنى ئاڭلاپ باقمىدۇققۇ ؟
 

قېرىندىشىم،بىزنىڭ موشۇ دۆلەتتە بانكا قەرزى قىلىپ ئۆي سېتىۋىلىشىمز توغرىمۇ؟ئېغىر كۆرمەي جاۋاب بەرگەن بولسىڭىز.

دۇنيا سىياسىسىغا ۋە ئىقتىسادىغىمىۇ ئارلىشدىغان تېمىلارنىڭ بارلىقى مېنى خىلى خۇشال قىلدى.چۈنكى:سىياسىغا ئارلاشمىغان مللەتنىڭ ئىقتىسادى ئېڭىمۇ تايىنلىق بولىدۇ.بۈگۈنكى دۇنيادا  كىمنىڭ پۇلى بولسا شۇنىڭ سىياسى كۈچى بولىدۇ. ئىقىتاد بىلەن سىياسى ھوقۇق ئوڭ تاناسىپ ھالەتتە. ئەگەر بىز «بۈركۈت سايىسى» ناملىق كىتابنى ئوقساقلا كىمنىڭ ھەقىقى ئىقتىسادىي ۋەھىمە پەيدا قىلىۋاتىقانلىقنى بىلەلەيمىز .1929-يىلى ،1973-يىلى ۋە 2008-يىلى  پارتىلغان دۇنياۋى ئىقتىسادىي كىرزىسلارنىڭ ھەممىسى ئامېرىكىدىن يەنە كىلىپ ۋال كوچسىدىن باشلاندى .خۇددى بەرقىنىڭ  سۆزى بويىچە: ئامېرىكا ئىقتىسادى چۈشكۈرۈپ قويسا دۇنيا ئقىتسادى <زۇكام>داپ كەتتى...كىمنىڭ ئىقتىسادىي ۋەھىمە پەيدا قىلىۋاتقانلىقىنى ئەمدى بىلگەنسز _ھە؟شۇڭا ئازتولا سىياسى- ئىقتىسات مەسللىرىگىمۇ كۆڭۈل بۆلۈپ قويايلى ...

ھەي بۇئامىركىلىق زە دۇنيا ئىقتىسادىنى كۆنتورول قىلىشلا كويىدا