ئوي كۆچۇش بۇمۇ قىلغىلى بومايدىغان ئىش ئەمەسكەن جۇمۇ ، ئىجارىگە ئېلىپ ئولتاساقمۇ بولۇدۇغۇ ، بۇنۇڭ مۇمكىنچىلىكى ھەم ئەھمىيىتى بار ئش ئىكەن ، مەن چوڭقۇر ئويلىنىپ باقاي ، زادى قەيەر دە قايسى مەھەلىدە بالىلار ئوز ئالدىغا ئويۇن شەكىللەندۇرەلەيدۇ ، ئەركىم بۇرادەر ناھايىتى ياخشى ئىشنى ئەسكەرتتىڭىز بۇ ئىش ئانچە مۇنچە جاسارەت تەلەپ قىلسىمۇ ئەرزىگۇدەك ،

ئۇيغۇر مەكتەپلىرىدە ئاتا ئانىلارنىڭ پىكرىنى ئەمىلىلەشتۈرمەيدۇ ..
ئۇيغۇر مەكتەپ مۇدىرلىرىنىڭ بۇنىڭغا كۈچى يەتمەيدۇ ..ئۇلارمۇ ئامالسىز .
مائارىپ شەكلىنى ئاتا ئانىلارنىڭ ئۆزگەرتىش ھوقوقى پەقەت ئاتا ئانىلار
بىرلىككە كېلىپ توختىماي ئەرىز قىلغاندىلا ئاندىن ئۆزگەرتكىلى بولىدۇ .
لېكىن مائارىپ تارماقلىرى ھەر خىل شەكىللەر بىلەن ئاتا ئانىلارنىڭ بۇ
بىرلىككىنى بۇزۇشقا تىرىشىدۇ .
قىسقىسى ئىشەكنىڭ قۇلىقىغا غىجەك چالغاندە بىر ئىش ئۇيغۇر مائارىپىغا
پىكىر بىرىمەن دىگەنلىك .

مائارىپنىڭ تەرەققىياتى ئوقۇتقۇچى ۋە مەكتەپتىلا ئەمەس ،ئەڭ مۇھىمى ئۆزىمىزدە ، ئاتا ئانا بولغاندىكىن چوقۇم ئۆزىمىز چىڭ تۇتۇشىمىز كېرەك ، ھەدەمنىڭ قىزى كېلەر يىلى ئالى مەكتەپكە ئىمتاھان بېرىدۇ . (خەنزۇچە مەكتەپتە ئوقۇيدۇ) ئوقۇش نەتىجىسىمۇ خېلى ياخشى ، ئۇيغۇر تىلىنى ئاپام ئۆيدە ئۆزى ئۆگەتكەن ، ھەدەم بىلەن كۆيۇئاكاممۇ ئۆيدە ئۇيغۇرچە گەپ قىلغۇزىدۇ ، سىرتتا خەنزۇچە ، ئۇيغۇرچە ئارلاش سۆزلەيدۇ .
مېنىڭ قىزىممۇ ھازىر خەنزۇچە يەسلىدە ئوقۇيدۇ ،ئۆيدە ئامال بار خەنزۇچە گەپ قىلدۇرمايمىز ،بىز ئاتا ئانا بولغۇچىلار مائارىپقا تايىنىۋالماي ئۆزىمىزمۇ ئازراق كۇچەيلى، پەرخىرلىك قىزىمىز پەخرىيەمۇ قوش تىلدا ئوقۇپمۇ شۇنچە ياخشى نەتىجە بىلەن ئالى مەكتەپكە ئۆتتۇغۇ .
ئانا تىلىمىزنى قەدرلەيلى ...

ئىشلىتىش

بۇ مەزمۇن 3قەۋەتتىكى kawimmolدە2011-09-30 17:27يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :
مائارىپنىڭ تەرەققىياتى ئوقۇتقۇچى ۋە مەكتەپتىلا ئەمەس ،ئەڭ مۇھىمى ئۆزىمىزدە ، ئاتا ئانا بولغاندىكىن چوقۇم ئۆزىمىز چىڭ تۇتۇشىمىز كېرەك ، ھەدەمنىڭ قىزى كېلەر يىلى ئالى مەكتەپكە ئىمتاھان بېرىدۇ . (خەنزۇچە مەكتەپتە ئوقۇيدۇ) ئوقۇش نەتىجىسىمۇ خېلى ياخشى ، ئۇيغۇر تىلىنى ئاپام ئۆيدە ئۆزى ئۆگەتكەن ، ھەدەم بىلەن كۆيۇئاكاممۇ ئۆيدە ئۇيغۇرچە گەپ قىلغۇزىدۇ ، سىرتتا خەنزۇچە ، ئۇيغۇرچە ئارلاش سۆزلەيدۇ .
مېنىڭ قىزىممۇ ھازىر خەنزۇچە يەسلىدە ئوقۇيدۇ ،ئۆيدە ئامال بار خەنزۇچە گەپ قىلدۇرمايمىز ،بىز ئاتا ئانا بولغۇچىلار مائارىپقا تايىنىۋالماي ئۆزىمىزمۇ ئازراق كۇچەيلى، پەرخىرلىك قىزىمىز پەخرىيەمۇ قوش تىلدا ئوقۇپمۇ شۇنچە ياخشى نەتىجە بىلەن ئالى مەكتەپكە ئۆتتۇغۇ .
ئانا تىلىمىزنى قەدرلەيلى ...

ساقالغا يېپىشقان چوپتە قۇرساق تويمايدۇ ، بەزى ئىشلارنىڭ زىيىنىنى ناھايتى ئۇزاق يىللاردىن كىيىن تارتىشىمىز مۇمكىن ، دەمەللىققا ھىس قىلالمىسلا كېرەك يوق ئەمەس ،   بۇ  مائارىپ دىگەن مۇنداق جاڭجۇلاپ ئۇۋاپ جۇۋاپ قىلىدىغان ئىش ئەمەس ،  بۇ بولمىسا بۇ بولسىمۇ بوپ قالىدۇ ،دەيدىغان پەدە مائارىپقا ئاقمايدۇ ،
بىز پەخىريەنى ئولچەم قىلىۋالساق بولمايدۇ ، ئۇ پەقەت بىر روھى كۇچ ،  ھەممە  ئادەم پەخىريە بولالمايدۇ ، ياكى مائارىپىمىزنىڭ مەخسىتى ھەممە ئادەمنى پەخريە قىلىپ يىتىشىتۇرۇپ چىقىش ئەمەس ............................................................... 

ئوقۇش سەۋەبى تۈپەيلى، مەن قىزىمنى 7 ئايدىن باشلاپلا يەسلىگە بەرگەن ئىدۇق..... ئۆزىمۇ بەك كىرىشىپ كەتتى،، لېكىن كېيىن ئۇنىڭ تىلىنىڭ مالايچىگە كېتىۋاتقانلىقىنى بايقاپ قالدۇق...... ۋە دەرھال يەسلىدىن توختىتىپ، ئۆزىمىز جاپا تارتساقمۇ، ھازىر ئۆزىمىز قاراۋاتىمىز..........

2 ياشتىن ئاشقان بولسىمۇ لېكىن يەنىلا ئۇيغۇرچە تىلى تېخى راۋان چىقىپ كېتەلمىدى...  مەنچە بولغاندا، ھەرقانچە بولسىمۇ، چوقۇم تىلى ئانا تىلىدا چىقىشى كېرەك.... ئانا تىلىدا تەپەككۇر قىلىشى كېرەك... ئانا تىلىدا ئەۋلاد تەربىلىيىشى كېرەك.....

ئۇنىڭ كاللىسى غەرب ئىدىيىسى ياكى باشقا ئىدىيىلەر تەرىپىدىن كونترول قىلىنماستىن، چوقۇم ئۇيغۇر مەدەنىيىتى تەرىپىدىن كونتىرول قىلىنىشى كېرەك........ ھازىر يېرىم جان تەربىيلەنسە، بىزنىڭ نەۋلىرىمىز، چەۋلىرىمىز نىمە بولاي؟؟ ھەي، ئويلاشقىمۇ جۈرئەت قىلالمايمەن.......

ئاۋالقى شەنبە يۈز بەرگەن ئىش ئايالىم بىلەن ئىككىمىزنى بەكلا خوش قىلدى..... ئەلھەمدۇلىللا، 2 ياشلىق قىزىمنىڭ دىلى ئىسلام دىنى بىلەن نۇرلىنىۋاتسا كېرەك.... بىز ئۇنى باغچىدا بالىلار سۇ ئۈزۈش  كۆلچىكىدە سۇ ئۈزدۈرۋاتقان ئىدۇق.. ئەسىرگە ئەزان چىقتى،،،،، سۇ ئۈزىۋاتقان يېرىدىن دەرھال يۈگۈرۈپ كېلىپ، «ئاللاھۇئەكبەر« چىقىۋاتىدۇ،،،، مەسجىدكە بارايلى دەيدۇ...... ئەر ئايال قارىشىپ قالدۇق،،،، شۇنچە جىق مۇسۇلمانلار ئىچىدىن مېنىڭ 2 ياشلىق قىزىم يۈگۈرەپ چىقىۋاتاتتى....

دىمەكچى بولغىنىم، يەنىلا شۇ ئائىلە تەربىيسى، ئانا تەربىيسى بەكلا مۇھىم ئىكەن........ بىز ئۇلارنى ئانا تىل ئۆگىنىش پۇرسىتىگە ئىگە قىلىش بىلەن بىرگە، ئىسلام بىلىملىرىنمۇ ئۇلارغا بېرىش كېرەك..

بىز نىمە بوپ كەتسەك مەيلىكى، باشقا مىللەت بولۇپ كېتىشكە بولمايدۇ... ئانا تىلىدىن بىرەيلەن مەھرۇم قالدى دىگەنلىك، مىللەتنىڭ بىر ئەزاسى يوقالدى دىگەنلىك...

   مەن بۇ توغرىسىدا سۆزلىسەم ئاغزىم ئېچىلىپ كۆزۈم يۇمىلىدۇ.ئۆز ئانا تىلىنى،يېزىقىنى،مەدەنىيىتىنى،ئۆرپ-ئادىتىنى سۆيمىگەنلەك ئۆزىنى سۆيمىگەنلىك،ئۆزىنى سۆيمەيدىغان كىشىنىڭ پەقەت جىسمىلا ئادەمگە ئوخشايدۇ،لېكىن ئۇنى ئادەم دىيىشكە شەرتى تولمايدۇ.سۆزلىشىدىغىنى ئ.ەبجەش تىل،ئاڭلايدىغىنى ئۆزبېك ناخشىلىرى،ئوينايدىغىنى ياۋرۇپا ئۇسۇلى.بىر كۈنى ئايالىم بىر ناخشا پىلاستىنكىسى كۆتۈرۈپ كەپتۇ،بىر چاغدا ئۇنى ھوزۇرلىنىپ ئاڭلاپ ئولتۇرۇپتۇ،ئارتۇق گپمۇ قىلماي پىلاستىنكىنى چىقىرىپلا سۇندۇرىۋەتتىم،«ئاۋال ئۆزەڭنىڭكىنى ئاڭلا،ئۇنى سۆي،ئۇنى قەدىرلە،ئاندىن باشقىلارنىڭكىنى ئاڭلاپ باقساڭ بولىدۇ»دىدىم،ئارتۇق گەپ قىلمىدىم،ئاۋال ئەرلەر ئۆز مەسئۇلىيىتمىزنى ئادا قىلىشىمىز كېرەك.

پەرزەنتلىرىمىزگە  ئانا تىلىمىزغا توغرا پوزىتسىيىدە بولۇشقا تەربىيە قىلايلى! چۈنكى پوزىتسىيە ھەممىنى بەلگىلەيدۇ.ئەجدادلىرىمىز بىزگە قالدۇرغان مۇشۇنداق ئۇلۇغ تىلنى ئۆز ئاغزىمىز بىلەن نابۇت قىلمايلى، ئەۋلادلىرىمىزغا ئۇيغۇر ئانا تىلىمىزنى ساغلام،كۆركەم سالاپىتى ھەم سالاھىيىتى بىلەن يەتكۈزەيلى!

خەنزۇ مائارىپچىلار ئۆز مائارىپىنى مەغلوپ بولدى دەپ قايغۇرىۋاتقان بۇگۇنكى كۇندە ،ئۇيغۇر مائارىپى خەنزۇ مائارىپىنى ئۇلگە قىلىش ئۇچۇن ھەدەپ كۇچىمەكتە

خەنزۇ تىلىدا تىلى چىققان  پەرزەنتلىرىدىن  پەخىرلىنىدىغان  ئۇيغۇرمۇ  ئاز  ئەمەسكەن...
تەشۋىشلىنىشتىن  سۆز  ئېچىش  تەستەك تۇرىدۇ...

6-قەۋەتتىكى تورداش قوپاللىغىڭىزنى كۆرۇڭ . ئايالىڭىز باشقا مىللەت ناخشىسىنى قويۇپ ئاڭلىسا ،گەپ قىلمايلا چېقىپلا تاشلاپسىز . ئايالىڭىز نېمە دېدى ؟ كوڭلى يېرىم بولغاندۇ ھەقاچان ؟ ئۆزىمىزنىڭكىنىمۇ ئاڭلايمىز ،لېكىن باشقا مىللەت ناخشىلىرىمۇ يېقىملىق ئاڭلانسا ،ئاڭلاپ ھوزۇرلانساق گۇناھ  ئەمەستۇ . گەپ قىلمايلا چېقىۋىتىپسىز ، ئويدىكى مەسئۇليىتىڭىزنى چىرايلىق ئادا قىلىپسىز -ھە ؟مىللەت ئالدىدىكى مەسئۇليىتىڭىزنى ئادا قىپسىز ،ئائىلىدىكى مەسئۇليىتىڭىزنى شۇنداق قوپاللىق بىلەن ئادا قىلامسىز ، بىز ئاياللار ، بەك نازۇك ، كوڭلىمىز ئىنچىكە كېلىدۇ . مەرھۇم ھايات نوپۇس مۇھەممەت ، بىر قېتىملىق تېلىۋىزىيە زىيارىتىنى قوبۇل قىلغاندا ،مۇنداق بىر جۇملە سۆزنى قىلغانلىغى مەڭگۇ ئېسىمدىن چىقمايدۇ : ئەرلەر ئاياللىرىنى نېمىشقا چىرايلىق سۆزلەر بىلەن خىزمىتىگە سېلىۋالمايدىغاندۇ ؟ .ئۇ مۇشۇ سۆزنى قىلغان چېغىدا ئىكران يۇزىگە قاراپ تاتلىققىنا كۇلۇپ قويغانىدى . ئاشۇ كۆرۇنۇشى ،ئاشۇ سۆزى مەڭگۇ ئېسىمدىن چىقمايدۇ . كەچۇرۇڭ ،كارۋان، ئايالىڭىز ئۈچۈن كوڭلۇم يېرىم بولۇپ، ئىنكاس يېزىپ قويدۇم . ئۆزەممۇ ئايال كىشى بولغاندىكىن ،ئايال كىشىنىڭ كوڭلىنى چوشىنىمەن ،بەلكىم ئايالىڭىز ،بۇ ھەركىتىڭىزنى ئېغىر ئالمىغاندۇ ؟بىر ئائىلە كىشىلىرى بىر-بىرىنىڭ خۇي -پەيلىگە كۆنۇك بولىدۇ . لېكىن بۇ ماڭا زوراۋانلىقتەك بىلىنىپ قالدى.