ئىشلىتىش

بۇ مەزمۇن 10قەۋەتتىكى iwirgholدە2011-11-25 19:58يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :
<<ساقچى-كانتۇ>>دىگەننى <<دوڭ>>دىدىغا.يەنە دەمبو شېڭلى دىدىغا دەپ يوشۇنماققا ئوخشايدىغان ئويۇنلارمۇ بولدىغا.كەمپىت قەغىزىنى تامغا چاپلاپ كىمنىڭ يىراققا باسا شۇ ياڭىدىغا ئويۇنلارمۇ بولدىغا ھە؟يەنە تومپۇر،توپچا ،پىچاق غاداش،9قاتار،5قاتار،4قاتار ئوردام كۆش لوبو يۇلۇش،خوجەلامۇ بادىگە،ياما قىزىدىغا ئويۇنلار.

دەمبۇ شىڭلى دىگە گەپلىرنى كۈرۇپ يادىمغا كەلدى بۇ ئويو ، ئامدا يادىمغا سەقويلا جۇمۇ ياما قىزىدىغا بىر قېتىم سامانلىققا يشۇنۋاسام سىپۇڭ كۈزۇمنى كىلەشتۇرۇپ چاققادىگە

ھىلىقى  ئوشۇقنى بەك  ئوينايدىغانغۇ ، يىراقتىن  ئېتىپ، چامداپ.... ئۆزلەلەمۇ - ئوينىغانلا... گۈيتوزىلار ....  قاسساپلارنىڭ  يېنىغا  بېرىپ  خام ئۇشۇقنى ئېلىپ  ئوينايدىغان .... ئېغىر بولىدۇ  دەپ..    بوغۇنلارنىڭ ئۇۋىسىنى  بۇزۇپ  قاچىدىغان.. ..   سالغا  بىلەن   نۇرغۇن نەرسىلەرنى  چېچىپ  ئوينايدىغان.... .   ھارۋىلارنىڭ  چاقلىرنى  دۈگۈلتۈپ .... . ئاختارمىلىقتا  سەۋزە ، ياڭيولارنى  دوملەم  پىش قىلىدىغان.. .. باشلارنى سۇزۇشۇپ.... كىم نوچى دىيىشىپ  نوچىلىق تالىشىپ  ئۇرۇشىدىغان  باش كۆزلىرىمىزنى  يېرىشىپ  ....   بىزنىڭ ئۆتەر يولىمىزدا  چوشقا قۇتانلىرى  بولىدىغان ، 5موغا  خېلى جىق قىزىل ئۇنتۇق لازىنى ئېلىپ  ھىلىقى  چوشقىلارنىڭ  قوتىنىغا  تاشلايدىغان ..... بىچارە چوشقىلار  قىزىل لازىنى پوراپ  ..... شۇنداق سەت چىقىرايىتتىكى،،   قوتانلىرنى  سۆكۇپ  ئوددۇل كەلگەن يەرگە  قاچىدىغان .... بىز  يىراقتىن  بۇ پاتپاراقچىلىقنى  كۆرۇپ    بەك خوشال  بولاتتۇق..... ...

مەنمۇ تورداشلار دېمىگەن بىر ئىككى ئويۇننى يېزىپ قوياي:
1.دەدە  ( بەزى جايلاردا «ئوردام كۆش» مۇ دەپ قويىدىكەن.)
     كالتەك بىلەن تاشنى ئۇرۇپ ئوينايدىغان ئويۇن( قەلەي قۇتىلارنى يېسىلاپ شار سىمان قىلىپمۇ ئوينايدۇ).  3-8 گىچە ئوغۇل بالا ئوينايدۇ.يەرگە نەچچە بالا  بولسا شۇنچە تۆشۈك كولايدۇ. كالتەك بىلەن تاشنى ئۇرۇپ ئوتتۇردىكى تۆشۈككە كىرگۈزۈپ ئوينايدىغان ئويۇن. قائىدىلىرى خېلى سېستىمىلىق ئويۇنتى تولۇق يازاي دىسەم بەك ۋاقىت كېتىدىكەن.
2.دوزاق
    يەرگە چوڭ ئىككى ئۆي سىزىپ تارتىشىپ ياكى  بىر - بىرسىنى ئۆزلىرىنىڭ ئۆيىگە ئەكىرۋالىدىغان ئويۇن. خەلقئارادا بىر ئويۇن مۇسابىقە تۈرى باركەن مۇشۇ ئويۇن بىلەن قائىدىسى ئوخشاپ كېتىدىغان . ئىسمىنى ئۇنتۇپ قالدىم ئۇ مۇسابىقىنىڭ .ھىندىستانىنىڭ خېلى كۈچلۈك.
3.ئەتىيازدا پۈرگۈش چىقىرىپ دەرەخنىڭ ئۇرۇقىنى ئاغزىمىزغا سېلىپ ئىككى تەرەپ بولۇپ بىر بىر سىنىڭ يۈزىگە پۈۋلەپ ئوينايدىغان ئويۇن
4.ئاياغ ئېتىش
ئاياغنىڭ بىر پېينى يىغىپ ئىگىز قىرلايدۇ. ئاندىن يىراققا  بىر سىزىق سىزىپ شۇ يەردىن پۇتىمىزنىڭ سوڭى بىلەن يەنە بىر پاي ئاياغنى موللاقچىلاپ ئىلىپ ئاتىمىز. كىم يىراققا ئاپىرالىسا شۇ ئالدى بىلەن ھېلىقى دۆۋلەپ قويغان ئاياغلارنى ئۆزىنىڭ ئايىغى بىلەن ئېتىپ ئۆرىيدۇ......

ئاۋۇ گاگارنىڭ يۇقۇردىكى توردىشىمىز دەپ ئۆتكەندىن باشقا يەنە Nخىل ئويناش ئۇسۇلى بار.
    يەنە ئىسىمگە كەلسە يەنە يېزىپ قوياي.

بالىلار ئويۇنلىرى بالىلارنىڭ دۆلىتى. قىسقىسى ئۇيغۇر بالىلار ئويۇنلىرى بولمىغان بولسا ،بىز ئۇيغۇرلارنىڭ بۈگۈنى بولمىغان بولاتتى.شۇڭا بالىلىرىمىزنى ھەدەپ يەسلى دىگەن تۈرمىگە سولاپ قويمايلى!!!.

يۇقىرىدا دېيىلگەنلەردىن باشقا يەنە:
پاخپاق ——— تاشلىۋېتىلگەن تاماكا قېپىنى قاتلاپ ئوينايدىغان ئويۇن ئىدى.
دۈگۈلچەك ——— بۇنى ئوغۇللار ئوينايدىغان ئويۇن، يەنى سىمنى يۇمۇلاق ئىگىپ ئاندىن يەنە بىر سىمنىڭ ئۇچىنى ئىلمەك ھالەتتە ئىگىپ يۇمۇلاق ئىگىلگەن سىمنى ئىتىرىپ ئايلاندۇرۇپ ئوينايدىغان ئويۇن ئىدى.