ئاۋال ئانا تىلىڭىزنى، ئۇنىڭ گىرامماتىكىسى ۋە ئىملاسىنى ، ئاندىن يېزىقچىلىق بىلىمىنى ياخشىراق ئۈگىنىۋېتىپ ئاندىن  يازما يازسا بولغۇدەك دىگەن خىيالدا بولۇپ قالدىم.

بۇ نىمە قىلغىنىڭ ئاخىرى قېنى؟ .كېيىن نىمە ئىش بولدى؟  ئاخىرىنى تېزراق يوللا بۇرادەر !

         ئىنكاس   شەكلىدە  يېزىۋېرىڭ   ئوقۇشقا   قولايلىق  بولىدۇ  .  

        نىمە  دىگەن  تېز   بېجىرىلگەن  پاسپورت  .     بولۇپمۇ  ئايالىڭىزنىڭ   قوللىغانلىقى   ۋە  مەدەت   بېرىشى   سىزگە   زور  يۆلەك   بولغۇسى  .    

داۋامىنى ئىنكاس شەكلىدە يوللىسىڭىز باشتېمىغا قوشۇپ قويساق بولىدۇ. داۋامىغا تەشنامىز.

        يەنە سۇئال-سوراق باشلاندى،،، 3-دۇنيا ئەللىرىگە بىر خىل مۇئامىلە قىلسا، تەرەققى تاپقان دۇنيا ئەللىرىگە يەنە بىر خىل مۇئامىلە قىلىۋاتاتتى....
سالماق ۋە تەمكىن بولۇشقا، تەمتىرمەسلىككە تىرىشتىم.
- ئامرىكا قوشما شىتاتلىرىغا خوش كەپسىز. نىمە ئۈچۈن كەلدىڭىز؟
- خاۋارد ئۇنىۋېرسىتىنىڭ ئىسلام مالىيە مۇھاكىمە يىغىنىغا قاتنىشىش ئۈچۈن كەلدىم.
- ھە، مەن بۇ تېمغا بەكلا قىزىپ قېلىۋاتىمەن.. ئازراق سۆزلەپ بېرەمسىز؟
- ئامرىكىدا قەرز كىرزىسى يۈز بەرگەندىن كېيىن، دۇنيادىكى دۆلەتلەر باشقىچە بىر مالىيە شەكلىنى ئىزدەشكە كېرىشتى.. شۇنىڭ بىلەن ئىسلام مالىيسىمۇ مۇسۇلمان ۋە مۇسۇلمان ئەمەسلەرنىڭ دىققىتىنى تارتتى.. چۈنكى ئامرىكىدىكى ئىقتىسادى كىرزس قەرزنىڭ ھەددىدىن زىيادە ئارتۇق بولۇپ كېتىشىدىن ئىبارەت ھادىسىدىن كېلىپ چىققان، لېكىن ئىسلام مالىيسى بولسا، پايدا-زىيانغا تەڭ مەسئول بولىدۇ.. شۇڭا خاۋارد ئۇنىۋېرسىتىغا ئوخشاش داڭلىق ئۇنىۋېرسىتلارمۇ بۇ توغرىسىدا ئىزدىنىۋاتىدۇ...
- ھە.... بەكلا قىزقارلىق ھە.... ئىسلام مالىيسىنىڭ تۈرلىرى بەك كۆپقۇ؟ سىز قايسى ساھاگە قىزىقىسىز؟ ( مۇشۇ سۇئالنى سورىغاندىلا ئۇنىڭ مېنى سىناۋاتقانلىقىنى، مۇشۇ ساھەدە بىر نەرسە دىيەلەمدۇ يوق، ياكى بولمىسا يالغانچىلىق قىلىپ كەلگەنمۇ-يوق دەپ تەكشۈرۋاتقانلىقىنى ھىس قىلدىم)..
- شۇنداق، ئىسلام مالىيسىنىڭ تۈرلىرى كۆپ، مەسىلەن، ئىسلام بانكىسى، ئىسلام پاي چېكى، ئىسلام سۇغۇرتىسى دىگەندەك،،، مەن ئىسلام پايچەك قىسمىغا بەكرەك قىزىقىمەن ....
      جىق سۇئال-سوراقلار بولدى... لېكىن  ئۆزەمنى تەمكىن تۇتتۇم.. بۇ ئوفىسسىر كۆلۈپ تۇرۇپ جېنىمنى ئېلىۋاتاتتى....  ئەڭ ئاخىرىدا:
- بۇنداق دەڭ.... ئۇنداقتا خاۋاردتىكى سەپىرىڭىز ئوڭۇشلۇق بولغاي... بىلگۈم كېلىۋاتىدۇ، ئىنگىلىز تىلىنى قەيەردە ئۆگەندىڭىز؟  
-  بۇ مېنىڭ 3-تىلىم، مالايسىيادا ئۆگەنگەن،،،  ماڭا قانچىلىق تۇرۇش رۇخسىتى بەردىڭىز؟ ( ئادەتتە 3 ئايلىق بېرەتتى)..
- قانچىلىق تۇرغىڭىز بار؟( مەنىلىك كۈلۈپ قويدى...)..
       پاسپورتقا قارىسام ماڭا 6 ئايلىق تۇرۇش رۇخسىتى بېرىلگەن ئىدى. شۇنداق قىلىپ ئامرىكا قوشما شىتاتلىرىغا قەدەم باستىم......
پويىز بىلەن  نيۇيوركنىڭ ئەڭ ئاۋات قىسىمى بولغان مەنخادۈن دەيدىغان شەھرىگە يېتىپ كەلدىم... مەن  مالايسىيادىن ئىبارەت بۇ يېششىلىق دۆلىتىن كەلگىنىمدىمۇ قانداق،  بۇ شەھەرنىڭ ماڭا بىرىنچى بەرگەن تەسىرى  - بىنادىن باشقا نەرسە يوق ئىدى،،، پۈتۈن مەنخادۈن شەھىرى بىنالار بىلەن پۈركەنگەن ئىدى.... ( بۇ يەردىكى تەسىراتلىرىمنى خاۋاردتىن كېيىىنكى بۆلۈمدە ئورتاقلىشىمەن).



       بۇ ئۇخلىمايدىغان شەھەردە بىر نەچچە كۈن تۇرغاندىن كېيىن ئاخىرقى مەنزىلگاھىم - مەدەنىيەت مەركىزى ھىسابلىنىدىغان بوستون شەھىرىگە قاراپ يولغا چىقتىم. دىمىسىمۇ دۇنياغا داڭلىق بىر قانچە مەكتەپ مۇشۇ شەھەرگە جايلاشقان ئىدى. ئىقتىسادى دوكتۇرلىرىمىزنىڭ بىرى ھىسابلىنىدىغان ئاكىمىز قەيسەر مىجىت ئالدىراش بولىشىغا قارىماي مېنى كۈتىۋالدى... بۇ كىچىك پېئىل، ئوچۇق مىجەز ئاكىمىز مېنى ئۆيىگە باشلاپ ئېلىپ باردى....
ئالدىمدا بىر باغچا ئىچىدىكى 3 قەۋەتلىك  داچا ۋە بىر قانچە ماشىنىلار توختىتىلغان ئىدى... بۇ يەردە مېنىڭ مەقسىتىم ئۇلارنىڭ بايلىقىنى نامايەن قىلىش ئەمەس، بەلكىن ئۇلارنىڭ تىرىشچان روھىنى نامايەن قىلىشتىن ئىبارەت...  تىرىشچانلىقتىن ئىبارەت بۇ ھۈجەيرە ئۇلاردا بولمىسا، ئامىرىكىدىن ئىبارات بۇ كاپتالىستىك جەمىيەتتە ئۇلارنىڭ بۇ كۈنى بولمىغان بولاتتى. مەندەك چەتئەلدە ياشاۋاتقان، چەتئەلنىڭ ئاچچىق -چۈچۈكلىرىنى تېتىپ باققان ئادەم بۇنى ھىس قىلالايدۇ..
      ئۆيگە سالام بىلەن كىرىپ كەلدىم. بىر مېھرىبان ئانا سالىمىمغا سالام قايتۇرۇپ مېنى كۈتىۋالدى. بۇ ئاكىمىزنىڭ ئانىسى ئىدى.. بۇ ئاكىمىزنىڭ ئاتا-ئانىسى باللىرىنى ۋە نەۋرىلىرىنى يوقلاش ئۈچۈن  ئاتۇشنىڭ يىراق بىر سەھراسىدىن ، جاپا-مۇشاقەتكە قارىماي، بۇ يەردە جەم بوپتىكەن.  ئازراق سالام-سائەتتىن كېيىن ئۇلار يەنە ئۇيغۇرنىڭ ئەنئەنىسى بويىچە مېھمىنى  ئىززەتلەتلەش ئۈچۈن تاماققا كىرىشىپ كەتتى....
ئۆي ئىچى ئۇيغۇر ئوسلوبى بويىچە ناھايىتى چىرايلىق بېزەلگەن ئىدى. بىر چاغدا ئاكىمىزنىڭ ئوغلى  مەن بىلەن سالاملىشىش ئۈچۈن كىرىپ كەلدى...  بۇ بالا 10-11 ياشلار ئەتىراپىدا ئىدى. تاماقلار يىيىلىپ بولدى. مەن بېرىپ خاۋارد ئۇنىۋېرسىتىغا بېرىپ ئورۇنلىشاي دىگىنىمگە قارىماستىن، مېنىڭ قونۇپ قېلىشىمنى ۋە ئەتىسى ئەتتىگەندە ئاپىرىپ قويىدىغانلىقىنى دەپ تۇرىۋالدى....
لېكىن مومىسى بىلەن بولغان سۆھبەتتىن كېيىن كۆڭلۈم بىر قىسما بولۇپ قالدى..ئۇلار يۇرتنى سېغىنغان ئىدى... بۇ يەردە ھەر قانچە راھەت تۇرمۇش كۆرسىمۇ، يەنىلا ئاتۇش سەھراسىدىكى ئۇلارنىڭ كەپىسى ئىللىق بىلىنگەن ئىدى... بۇ باشقا نەرسە ئەمەس،، بۇ يۇرت سۆيگۈسى، ۋەتەن سۆيگۈسى ئىدى...ئابدۇللا ئابدۇرېھىم ئېيتقان ناخشىنىڭ :« بىرسى ماڭا بەرسىمۇ راھەت، سېنىڭدىن كېچەلمەيمەن ۋەتەن» دىگەن مىسرالىرى قۇلاق تۈۋۈمدە يەنە قايتا جاراڭلىدى...  

       تېخىمۇ ئەپسوسلىنارلىكى،  بۇ ئۇيغۇر پەرزەنتى بوۋا-مومىلىرىغا ئۇيغۇرچە گەپ قىلالمايدىكەن.... بوۋا-مومىسى قانچىلىك ئازابلانغاندۇ، ئۇنىسى ماڭا نامەلۇم..  ئىككى ئۇيغۇردىن ئاپىدە بولغان بۇ پەرزەنىتنىڭ ئۇيغۇر تىلى نىمىشقا يوق ؟ تېخى  نىمىشىقا بىرىنچى ئەۋلادتىلا ئۇنىڭ ئۇيغۇر تىلى يوق بولىدۇ ؟ ( بۇ يەردە دىمىسەم قەتئى بولمايدۇ، بۇ ماڭا نىسبەتەن بىرىنچى قېتىملىق ئىش ئەمەس، باشقا دۆلەتلەردە بولغان سەپىرىمدىمۇ بۇ ئىشلارغا بەك جىق يولۇقتۇم، لېكىن مەن سۈكۈت قىلىپ كەلگەن ئىدىم. مېنىڭمۇ پەرزەنىتلىرىم چەتئەلدە، بۇ ئىشتا ياخشى ئويلانمىساق بولمايدۇ)....
ئۇلاردا ئۇيغۇر تىلى بولمىسا، ئۇلار كاللىسىدا ئاتۇش بولامدۇ ؟ ئۇلارنىڭ كاللىسىدا قەشقەر بولامدۇ ؟ ئۇلارنىڭ كاللىسىدا ئۈرۈمچى بولامدۇ؟ ئۇلارنىڭ كاللىسىدا قومۇل-تۇرپان بولامدۇ ؟ يىغىپ ئېتقاندا، ئۇلارنىڭ كاللىسدا ئۇيغۇر دىيارى  بولالدۇ؟ ئۇلارنىڭ كاللىسىدا تارىم بولامدۇ؟
ئۇلارنىڭ كاللىسىدا، مەھمۇد قەشقىرى، يۈسۈپ خاس ھاجىپ بولامدۇ ؟  ئۇلارنىڭ كاللىسىدا ئەلشىر ناۋايى، تېلىپجان ئېلىيوۋف، ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرلەر بولامدۇ؟ ئۇلارنىڭ كاللىسىدا نۇزۇگۇم، رىزىۋانلانىڭ سىماسى بولارمۇ ؟  قىسقىچە قىلىپ ئېيتقاندا ئۇلاردا ئۇيغۇر مەدىنىيىتى، ئۇيغۇر روھى بولامدۇ؟
ئۇلار چوڭ بولسا، بەزىلەردەك،  ھە مېنىڭ ئاتا-ئانام ئۇيغۇر ئىكەن، ئۇلار ئۇيغۇر دەپ بىر جايدىن كەپتىكەن، لېكىن مەن ئامرىكىلىق، مەن تۈركىيەلىك دەپ بىزنى ئىتراپ قىلغۇسى كەلمەي قالۇرمۇ؟ ئەگەر شۇنداق بولۇپ قالسا، بۇ بىزنىڭ مەغلۇپ بولغىنىمىز.. بۇ بىزنىڭ مەسئولىيەتسىزلىكىمزنىڭ مەسئولى بولۇپ قالىدۇ.  چەتئەلگە چىقىپ ئېرىشكەن  بىرىنچى مەھسولاتىمىز مۇشۇنداق بولسا،  بىزنىڭ نەۋرە-چەۋلىرىمىز قانداق بولار؟ بىز چەتئەلگە ئۇيغۇرنىڭ ئۇرۇقىنى تۈگىتىش ئۈچۈن چىقتىقمۇ ؟ نۇرغۇن بەدەل تۆلەپ، ئەڭ ئاخىرىدا مۇشۇ نەتىجىگە ئېرىشەمدۇق ؟؟؟


(داۋامى بار)..

بۇغرام، رەھمەت سىزگە،،، مەن ئۆزگەرتىشقا تىرىشاي....ئىلھام بەك مۇھىم نەرسە ئىكەن.. بۇ ماقالە پۈتكىچە، مۇنۇ ماقالىلەرنى ئوقۇپ تۇرسىڭىز: 
./read.php?tid=1917
./read.php?tid=2730

         بۇ ئائىلىنىڭ بىر كۈنلۈك مېھمىنى بولۇپ، ئەتىسى ئەتتىگەندە خاۋارد ئۇنىۋېرسىتىغا كەلدىم... قېنى مۇ مەكتەپنىڭ دەۋازىسى ؟ ئوخشاشلا دەرۋازە يوق، بىر شەھەر - بىر ئۇنىۋېسىت، بىر شەھەر -بىر مەدەنىيەت ئىدى. سوراپ يۈرۈپ، يىغىن ئېچىلىدىغان زالنى تېپىپ باردىم. بۇ يىغىنغا يەنىلا دۇنيارنىڭ بارلىق جايلىرىدىن نۇرغۇن بانكىلار، مەبلەغچىلەر، ئاكادىمىكلار، تەتقىقاتچىلار، ۋە ماڭا ئوخشاش ئوقۇغۇچىلار، ئىشقىلىپ بۇ ساھاگە قىزىققۇچىلار يىغىلغان ئىدى. مېنىڭ ئەڭ جەلىپ قىلغىنى بولسا، تۈركىيەدىن كەلگەنلار جىقراق ئىدى... تۈركلەرنىڭ مۇ ئىلىم ساھەسىنى قوللىشى مېنى بەك سۆيۈندۈردى.....  ھەر خىل تېمىلاردا مۇنازىلەر بولۇپ ئۆتتى... تۈركلەرنىڭ پىكرىنىڭ جانلىقلىقى، ئۆتكۈرلىكى ۋە راستچىللىقى ھەممىنى ھەيران قالدۇردى.... مەنمۇ ئۆزەمنى جوڭگودىن كەلگەن ئۇيغۇر دەپ تونۇشتۇردۇم..
      بىلىم جەھەتتە، نەزەر دائىرەم كېڭەيدى، پىكىر قىلىش ئۇسلوبلىرىنى ئۆگەندىم. ھەمدە بۇ كەسىپنىڭ دۇنيادا قانچىلىق دەرىجىدە قارشى ئېلىنىۋاتقانلىقىنى ۋە تەرەققى قىلىۋاتقانلىقىنى چۈشۈندىم. مۇناسىۋەت تورى جەھەتتە، مۇشۇ ساھەدىكى پىرافىسسورلار، تەتقىقاتچىلار بىلەن تونۇشتۇم. شۇنداق قىلىپ ئىككى كۈنلۈك ئىلىمى مۇھاكىمە يىغىنى ئاخىرلاشتى.
      يەنە بىر كۈن ۋاقتىمنى قۇردەت ياقۇپ ماڭغان يوللارنى چىڭدىغۇم كەلدى، ھەەمىمىزگە مەلۇم بولغىنىدەك، قۇردەت ئىسىملىك بىر ياش  8 ئالى مەكتەپكە ئىلتىماس قىلىپ، Harvard, MIT قاتارلىق 6 ئالى مەكتەپكە قوبۇل قىلىنغان ئىدى. بۇنىڭ ئىچىدىن، ئۇ ئۆزىنىڭ ئارزۇسى بولغان خارۋارد ئۇنۋېرىستېتىنى تاللاپ ئوقۇشقا كىرگەن ئىدى . خارۋارد ئۇنۋېرىستېتى ئۇنىڭغا، ئۇنىڭ 4 يىللىق باكلاۋۇرلۇق ئوقۇشى ئۈچۈن، 4 يىللىق ئوقۇش مۇكاپاتىنى بىراقلا بەرگەن ئىدى. مانا بۇ ئۇيغۇر يىگىتى ياراتقان شانلىق نەتىجىلەر ئىدى.
    ئاشۇ پەرزەنتىمىز ئوقۇغان بىنالارنى زىيارەت قىلىش ئۈچۈن خاۋارد سودا مەكتىپىگە كەلدىم..... بۇ سودا مەكتىپى  كىچىك دەريا بويىغا جايلاشقان ئىدى. يېغىۋاتقان سىم-سىم يامغۇرغا قارىماي زىيارىتىمنى داۋاملاشتۇردۇم،،




(كەينى بار....  توغرا چۈشەنسەڭلار، بەك پارچە پارچە بولۇپ كېتىدىغان ئوخشايدۇ،، بالىلىق تۇرمۇش مۇشۇنداق بولىدىغان ئوخشايدۇ)..  

ئەسسلامۇمۇئەلەيكۇم بەك ياخشى يىزىپسىز  ،سىىزگە بەك قايىل بۇلدۇم .ئاخىرىنى كۈتۈمەن

ئىشلىتىش

بۇ مەزمۇن 6قەۋەتتىكى be42lateدە2012-05-06 12:35يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :
بۇغرام، رەھمەت سىزگە،،، مەن ئۆزگەرتىشقا تىرىشاي....ئىلھام بەك مۇھىم نەرسە ئىكەن.. بۇ ماقالە پۈتكىچە، مۇنۇ ماقالىلەرنى ئوقۇپ تۇرسىڭىز: 
./read.php?tid=1917
./read.php?tid=2730

  كېچۈرۈڭ. ئاۋۇ يۇقارقى ئىككى يازمىڭىزنى كۆرگەندىن كېيىن سىزگە بىھۆرمەتلىك  قىلغانلىقىمنى ھىس قىلدىم. ساياھەت خاتىرىڭىزنى ئوقۇۋېتىپ شۇنچە خىجىل بولدۇم. ئالىم دىگەن باشقا، ئادەم دىگەن باشقا. سىز ھەقىقى مۇسۇلمان ئىكەنسىز. ھەقىقى قۇمۇللۇق ئىكەنسىز. ئۆزەمغۇ قۇمۇللۇق ئەمەس لېكىن قۇمۇللۇقلارنى ئوبدان بىلىمەن. بىزنىڭ يېرىمىمىز قۇمۇللۇقتەك بوپ قالساقچۇ دەپ ئويلاپ كىتىمەن.
 مەن سىزنىڭ مالايشىيادىكى كېچۈرمىشلىرىڭىز يېزىلغان يازمىڭىزنى بۇرۇن ئوقۇغان ئىكەنمەن، شۇ چاغدىلا سىزدىن پەخىرلەنگەن ئىدىم. سىزنى تونىماي قاپتىمەن. ئالى جاناپ ئادەملەر باشقىچە بولىدىكەن.
 راست گەپنى قىلسام ماۋۇ يازمىڭىز ئاۋۇ بۇرۇنقى ئىككى يازمىدەك راۋان چىقماپتۇ، ئىملا خاتالىقى ئاز ئەمەسكەن. ئۆتۈنىدىغىنىم يازمىڭىزنى يوللىغاندا دىققەت قىلسىڭىز، جۈملىلەرنىڭ راۋان، سۆزلەرنىڭ تولۇق ئېلىنىشىغا دىققەت قىلسىڭىزكەن.
 ئىشلىرىڭىزگە ئۇتۇق تىلەيمەن، ئاللاھ ئېزىز تېنىڭىزنى ئامان قىلسۇن. ھارماڭ.