ئىشلىتىش بۇ مەزمۇنarman03دە2012-06-01 11:46يوللىغان يازمىسى تاڭ سۇلالىسى نېمەئۈچۈن تۈركلەرگە باش ئەگكەن؟ : تاڭ سۇلالىسى نېمەئۈچۈن تۈركلەرگە باش ئەگكەن؟ تۈركلەرئىلىمىزنىڭ شىمالىدىكى قەدىمى مىللەت بۇلۇپ، جەنۇبى-شىمالى سۇلىلار دەۋرىدە تەدرىجى زۇرۇيۇپ،نەچچەيۈزمىڭ كىشلىك قۇشۇنغا ئىگە بولغان ئىدى سۈي سۇلالىسىگە كەلگەندە،تۈركلەر ئىچكى نىزار ۋە ئۇرۇش تۈپەيلى ھۈكمىران گوروھى ئىچىدە بۈلۈنۈش پەيدا بۇلۇپ، غەربى تۈرك ۋە شەرقى تۈرك دەپ ئىككىگە بۈلۈنۈپ كىتىدۇ،غەربى تۈركلەر ئالتاي تېغىنىڭ غەربىنى ماكان تۇتتى، شەرق تۈركلەر بولسا شەرىقتىن ھىنگانتاغلىرى ( ھازىرقى خىيلۇڭجاڭ تەۋەسىدە)دىن باشلاپ غەرىپتەئالتاي تاغلىرىغىچە بولغان زىمىنغا ھۈكمىران بولدى. ئۇلار بۈلۈنۈپ ئۇزۇن بولماي، شەرىق تۈركلەرنى سۈي سۇلالىسى قۇشۇنلىرى مەغلۇپ قىلدى، غەربى تۈركلىرى ئىچىدىمۇ يەنە ئىچكى نىزار يۈزبىرىشكە باشلىدى، سۈي سۇلالىسىنىڭ ئاخىرقى يىللىرىغا كەلگەندە، سۈي سۇلالىسى زاۋاللىققا يۈزتۇتتى، بۇچاغدا، شەرقى- غەربى تۈركلەر يەنە قايتىدىن بىرلىىشىپ، جانلىنىشقا باشلىدى، ھەمدە موبىي( ھازىرقى مۇڭغۇل ئىگىزلىكى) دىن تارتىپ، غەربى دىيارغىچە بولغان زىمىننى كونتۇرۇل قىلىپ، ئوتتۇرا تۈزلەڭلىككىچە تەھدىت سېلىشقا باشلىدى. سۈي سۇلالىسىنىڭ ئاخىرىغا كەلگەندە، دېھقانلار قوزغۇلاڭلىرى يۈزبىرىپ، 611-يىلىدىن باشلاپ، سۈي سۇلالىسىدا تەخمىنەن 100دىن كۆپرەك دېھقانلار قوزغىلاڭ قۇشۇنى بارىلىققا كەلدى،617-يىلى 7-ئايدا سۈي سۇلالىسىنىڭ يىمىرىلىشى كۈرۈنۈپ قالدى، بۇچاغدا، ۋەزىيەت كۈتۈپ تۇرغان لىيۈەن ۋەئۇنىڭ ئوغلى لى شىمىن ۋەزىيەتنىڭ پىشىپ يىتىلگەنلىكىنى پەمىلەپ، جىن ياڭ ( ھازىرقى شەنشى تەييۈەن) دىن30مىڭ كىشىلىك قۇشۇن تارتىپ، دېھقانلار قوزغۇلىڭىنىڭ جەڭ مىۋىسىنى تارتىۋېلىشقا ئۇرۇندى. «كونا تاڭ نامە» دە خاتىرلىنىشچە، لىيۈەن دادا- بالا ئىككىسى قۇشۇن تارتقاندا، تۈركلەر پۇرسەتتىن پايدىلىنىپ جىن ياڭغا ھۇجۇم قىلغان، بۇنىڭ بىلەن لىيۈەن دادا-بالا ئىككىسى تۈركلەرنىڭ قورقۇنۇشلۇق بىركۈچ ئىكەنلىكىنى ھېسقىلىپ،تۈركلەربىلەن بولغان مۇناسىۋەتنى ياخشىلىمىغاندا، ئۈزىنىڭ ئەمىدىلا شەكىللەنگەن كۈچىنىڭ يىمىرىلىشىنى تۇنۇپ يىتىدۇ، تۈركلەرنىڭ تەھدىتىنى يۇقۇتۇش ئۈچۈن،لىيۈەن ئۈزى تۈرك خاقانىغا مەكتۇپ يېزىپ، سوۋغات تەقدىم قىلىش قا ۋەدە بىرىپ، ھەمدە نۇرغۇن سوۋغا-سالاملاربىلەن لىيۇۋىنجىن ئىسىملىك يېقىنىنى تۈركلەربىلەن سۆھبەتكە يولغا سالىدۇ. لىيۇۋىنجىن تۈركلەرگە لىيۈەننىڭ مەقسىدىنى يەتكۈزگەندىن كىيىن، تۈرك خاقانى خۇشال بۇلۇپ،2000كىشىلىك ئاتلىقنى قۇشۇپ، لى يۈەنگە دوستلىقىنى ئىزھارقىلىدۇ. لىيۈەن تۈرك خاقانىنىڭ مال-دۇنياغا ھېرىسمەن بۇلۇشتەك ئاجىزلىقىدىن تۇلۇق پايدلىنىش مەقسىدىگە يىتىدۇ، شۇنىڭ بىلەن ئۈزىنىڭ ئوتتۇرا تۈزلەڭلىكتىكى ئورنىنى تىكلىشىگە پۇرسەت يارتىلىدۇ. ....... قايتا تەھرىرلەپ باقامسىز ؟ [ بۇ يازمىنىoguzhanدە2012-06-01 13:06قايتا تەھرىرلى ]
ئىشلىتىش بۇ مەزمۇن 2قەۋەتتىكى فىدادە2012-06-01 13:55يوللىغان يازمىسىغا نەقىل : تارح كىشىنى بەكمۇ جەلىپ قىلىادۇ . چۇنكى ئۇ ھىكايە ئەمەس . «ئەرگە بىر نوۋەت يەرگە بىر نوۋەت» بىر حاربولعان بىر ئەزىزى بولماي قالمايدۇ .
ئىشلىتىش بۇ مەزمۇنarman03دە2012-06-01 11:46يوللىغان يازمىسى تاڭ سۇلالىسى نېمەئۈچۈن تۈركلەرگە باش ئەگكەن؟ : تاڭ سۇلالىسى نېمەئۈچۈن تۈركلەرگە باش ئەگكەن؟ تۈركلەرئىلىمىزنىڭ شىمالىدىكى قەدىمى مىللەت بۇلۇپ، جەنۇبى-شىمالى سۇلىلار دەۋرىدە تەدرىجى زورۇيۇپ، نەچچەيۈزمىڭ كىشلىك قۇشۇنغا ئىگە بولغان ئىدى. سۈي سۇلالىسىگە كەلگەندە،تۈركلەر ئىچكى نىزار ۋە ئۇرۇش تۈپەيلى ھۈكۈمران گۇروھلار ئىچىدە بۆلۈنۈش پەيدا بۇلۇپ، غەربى تۈرك ۋە شەرقى تۈرك دەپ ئىككىگە بۈلۈنۈپ كېتىدۇ،غەربى تۈركلەر ئالتاي تېغىنىڭ غەربىنى ماكان تۇتتى، شەرق تۈركلەر بولسا شەرىقتىن ھىنگان تاغلىرى ( ھازىرقى خىيلۇڭجاڭ تەۋەسىدە)دىن باشلاپ غەرىپتەئالتاي تاغلىرىغىچە بولغان زىمىنغا ھۈكمىران بولدى. ئۇلار بۆلۈنۈپ ئۇزۇن بولماي، شەرىق تۈركلەرنى سۈي سۇلالىسى قۇشۇنلىرى مەغلۇپ قىلدى، غەربى تۈركلىرى ئىچىدىمۇ يەنە ئىچكى نىزا يۈز بېرىشكە باشلىدى، سۈي سۇلالىسىنىڭ ئاخىرقى يىللىرىغا كەلگەندە، سۈي سۇلالىسى زاۋاللىققا يۈز تۇتتى، بۇ چاغدا، شەرقى- غەربى تۈركلەر يەنە قايتىدىن بىرلىشىپ، جانلىنىشقا باشلىدى، ھەمدە موبىي( ھازىرقى مۇڭغۇل ئىگىزلىكى) دىن تارتىپ، غەربى دىيارغىچە بولغان زىمىننى كونتۇرۇل قىلىپ، ئوتتۇرا تۈزلەڭلىككىچە تەھدىت سېلىشقا باشلىدى. سۈي سۇلالىسىنىڭ ئاخىرىغا كەلگەندە، دېھقانلار قوزغۇلاڭلىرى يۈز بىرىپ، 611-يىلىدىن باشلاپ، سۈي سۇلالىسىدا تەخمىنەن 100دىن كۆپرەك دېھقانلار قوزغىلاڭ قۇشۇنى بارىلىققا كەلدى. 617-يىلى 7-ئايدا سۈي سۇلالىسىنىڭ يىمىرىلىشى كۈرۈنۈپ قالدى، بۇچاغدا، ۋەزىيەت كۈتۈپ تۇرغان لىيۈەن ۋەئۇنىڭ ئوغلى لى شىمىن ۋەزىيەتنىڭ پىشىپ يىتىلگەنلىكىنى پەمىلەپ، جىن ياڭ ( ھازىرقى شەنشى تەييۈەن) دىن30مىڭ كىشىلىك قۇشۇن تارتىپ، دېھقانلار قوزغۇلىڭىنىڭ جەڭ مېۋىسىنى تارتىۋېلىشقا ئۇرۇندى. «كونا تاڭ نامە» دە خاتىرلىنىشچە، لىيۈەن دادا- بالا ئىككىسى قۇشۇن تارتقاندا، تۈركلەر پۇرسەتتىن پايدىلىنىپ جىن ياڭغا ھۇجۇم قىلغان، بۇنىڭ بىلەن لىيۈەن دادا-بالا ئىككىسى تۈركلەرنىڭ قورقۇنۇشلۇق بىر كۈچ ئىكەنلىكىنى ھېس قىلىپ، تۈركلەر بىلەن بولغان مۇناسىۋەتنى ياخشىلىمىغاندا، ئۈزىنىڭ ئەمىدىلا شەكىللەنگەن كۈچىنىڭ يىمىرىلىشىنى تۇنۇپ يېتىدۇ، تۈركلەرنىڭ تەھدىتىنى يۇقۇتۇش ئۈچۈن،لىيۈەن ئۈزى تۈرك خاقانىغا مەكتۇپ يېزىپ، سوۋغات تەقدىم قىلىش قا ۋەدە بىرىپ، ھەمدە نۇرغۇن سوۋغا-سالاملار بىلەن لىيۇۋىنجىن ئىسىملىك يېقىنىنى تۈركلەربىلەن سۆھبەتكە يولغا سالىدۇ. لىيۇۋىنجىن تۈركلەرگە لىيۈەننىڭ مەقسىدىنى يەتكۈزگەندىن كىيىن، تۈرك خاقانى خۇشال بۇلۇپ،2000كىشىلىك ئاتلىقنى قۇشۇپ، لى يۈەنگە دوستلىقىنى ئىزھارقىلىدۇ. لىيۈەن تۈرك خاقانىنىڭ مال-دۇنياغا ھېرىسمەن بۇلۇشتەك ئاجىزلىقىدىن تۇلۇق پايدلىنىش مەقسىدىگە يىتىدۇ، شۇنىڭ بىلەن ئۈزىنىڭ ئوتتۇرا تۈزلەڭلىكتىكى ئورنىنى تىكلىشىگە پۇرسەت يارتىلىدۇ. ....... تاڭ سۇلالىسىنىڭ نەدە مەغلۇپ بولغان كىم مەغلۇپ قىلغان شۇنىمۇ يولاڭ
