ھەجگە بارغان كىشىنى چوقۇم<<ھاجىم>>دەمدۇق؟

dolataogli

ھەجگە بارغان كىشىنى چوقۇم<<ھاجىم>>دەمدۇق؟

[align=justify]  ئىسلامدىكى بەش فەرزنىڭ ئىچىدە خۇدانى بىر دەپ ئىمان ئېيتىش،بەش ۋاق ناماز ئوقۇش،رامىزان روزىسى تۇتۇش قاتارلىق ئەمەللەر مەيلى باي بولسۇن ياكى كەمبەغەل بولسۇن،خاھى شاھ بولسۇن ياكى پۇقرا بولسۇن ھەر قانداق مۇسۇلمان ئاتالغان كىشى ئۈچۈن قىلمىسا بولمايدىغان مەجبۇرىيەت ئەمەللىرىدۇر.بىراق زاكات بېرىش،ھەج قىلىش قاتارلىق ئەمەللەر بولسا ئىقتىسادىي ۋە باشقا شارائىتى يار بەرگەن كىشىلەر ئۈچۈن فەرزدۇر.نامراتلارغا فەرز ئەمەستۇر. 
   ئۇنداقتا ئۇيغۇر جەمئىيىتىدە ھەج قىلغۇچىلارنىڭ روھىي-دۇنياسى ۋە ئىش ئەمەلى قاندق بولۇۋاتىدۇ؟كېسىپ ئېيتىشقا بولىدۇكى،تاماخورلۇق،مەنمەنلىك،تەكەببۇرلۇق،رىياكارلىق ئاساسىي ئېقىمدا بولۇپ كېلىۋاتىدۇ.مەسىلەن:ھەجگە مېڭىشنىڭ ئالدىدا ئالايىتەن چاي بېرىپ سورۇن ھازىرلاپ داۋراڭ سېلىش شۇ ئارقىلىق يېقىن-يورۇقلاردىن سوغا-سالام ياكى پۇل-پىچەك ئۈمىد قىلىشلار، ھەرەمدىن قايتىپ كەلگەندىن كېيىن باشقىلاردىن ئۆزىنى<<ھاجىم>>دەپ ئاتاشنى تەلەپ قىلىپ،ئىسمىنىڭ كەينىگە<<ھاجىم>>ئاتالغۇسىنى قوشماي چاقىرغانلارغا غۇم ساقلاشلار،مەسجىدلەرگە كىرگەندە بۇرۇنقى ئاق داكا سەللىسىنىڭ ئورنىغا رەڭلىك قىزغۇچ سەللە ئوراپ ئۆزىنى باشقا جامائەتتىن پەرقلەندۈرۈپ تۇرۇشلار،نەزىر-چىراق،توي-تۆكۈنلەردە باشقىلارنىڭ ئۆزىگە ئالايىتەن ھۆرمەت كۆرسىتىپ تۆرنىڭ ئوتتۇرىسىغا باشلاشنى ئارزۇ قىلىشلار،تۆت ئادەم ئولتۇرغان سورۇندا ئۆزىنىڭ ھەرەمدىكى ئىش-پائالىيەتلىرىنى پەش قىلىپ ئاغزى-ئاغزىغا تەگمەي ماختىنىشتىن ھوزۇرلىنىشلار...بىزلەرگە ئەجەبلىنەرلىك تۇيۇلمايدىغان بولۇپ قالدى.يېقىندا مەن ئاڭلىغان بىر ئىش مېنىڭ ھەيرانلىقىمنى يەنىمۇ ئاشۇردى:ئىككى خوشنا بولۇپ مۇناسىۋىتى ئانچە ياخشى ئەمەسكەن،يان خوشنىسىنىڭ ھەرەمگە بارماقچى بولغانلىقىدىن خەۋەر تاپقان بۇ كىشى جىددىيلىشىپ قاپتۇ-دە دەرھال بالا-چاقىلىرىنى يىغىپ ئائىلە مەجلىسى ئېچىپتۇ:<<بالىلىرىم مەن تۆتىڭلارنى كىچىكىڭلاردىن مىڭبىر جاپا-مۇشەققەتتە بېقىپ چوڭ قىلدىم،ئىشقا ئورۇنلاشتۇردۇم،ئۈچىڭلارنىڭ تويىنى قىلىپمۇ قويدۇم.مانا بۈگۈن سىلەرنىڭ ماڭا قايتۇرىدىغان كۈنۈڭلەر كەپتۇ.مۇشۇ يېنىمىزدىكى ھاپىز لەقۋادەك دۈشمىنىمىز ھەرەمگە بارماقچىكەن،مېنىڭ ئۇ ساراڭدىن نەرىم كەم؟ئەجىبا سىلەر داداڭلارنىڭ شۇ ھاپىزچىلىك بولالماي خەقنىڭ مەسخىرىسىگە قېلىشىغا قاراپ تۇرالامسىلەر؟بىر ئامال قىلىپ ماڭا30مىڭ كوي تەييارلاپ مېنى ھەرەمگە بۇ يىللا يولغا سېلىڭلار بولمىسا مەن سىلەرنى بېقىپ چوڭ قىلغىنىمغا رازى ئەمەس>>دەپ بالىلىرىغا بېسىم ئىشلىتىپتۇ.بىچارە بالىلارنىڭ ئىقتىسادىي ئەھۋالىمۇ تايىنلىق بولغاچقا كىچىك ئىنىسىنىڭ تويىنى ئىككى يىل كەينىگە سۈرۈپ تويغا ئىشلەتمەكچى بولغان پۇلنى ئېلىپ يەتمىگەن يېرىگە قەرز قىلىپ يول مېڭىپ مىڭبىر جاپادا دادىسىنى ھەجگە ماڭدۇرۇپتۇ.ئىككى يىلغىچە ئۈچ بالا پۇل يىغىپ ئىنىسىنى بىر ئامال قىلىپ ئۆيلەشكە ۋەدىلىشىپتۇ....بۇنداق مىساللار ئۇيغۇر جەمئىيىتىدە ئاز بولمىسا كېرەك...
   خوش،ئەمدى ئەسلى تېمىغا كەلسەك، ھەج قىلىپ كەلگەن كىشىلەرنى چوقۇم<<ھاجىم>>دىيىشىمىز كېرەكمۇ؟پەيغەمبىرىمىزنىڭ ئۆزى ھەم ساھابىلەر سانسىز قېتىم ھەج قىلغان-يۇ،بىراق كىتابلاردا بىرەرسىنىڭ<<ھاجىم>>دەپ ئاتالغانلىقى ئۇچرىمايدۇ.ئەگەر بىز مۇشۇ مەنتىقىگە ھەممە فەرز ئەمەللەرنى سالىدىغان بولساق مۇنداق بىر كۈلكىلىك نەتىجە كېلىپ چىقىدۇ:ئەمەت ناماز ئوقۇسا ئۇنى<<ئەمەت نامازى>>،سەمەت روزا تۇتسا<<سەمەت روزائى>>مەمەت زاكات بەرسە<<مەمەت زاكاتى>>...دەپ ئاتىلىىشى كېرەك.شۇنداق بولغانىكەن،ھەجگە بارغۇچىلارنى ئالايىتەن ئۇلۇغلاپ<<پالانچى ھاجىم>>دىيىشىمىزنىڭ ھىچقانداق زۆرۈرىيىتى يوق.ئۇ ناماز ئوقۇسا،ئۆزى ئۈچۈن ئوقۇدى،زاكات بەرسىمۇ ئۆزىنىڭ قىيامەتلىك ھىسابىنىڭ ھۆددىسىدىن چىقىش ئۈچۈن بەردى شۇنداقلا ھەج قىلسىمۇ ئاخىرەتلىك ئىشلىرىنىڭ ئاسان بولۇشى ئۈچۈن،ئاللاھ ئۇنىڭغا شۇنچىلىك بايلىقلارنى بەرگەنلىكى ئۈچۈن،گەدىنىگە ھەج فەرز بولۇپ چۈشكەنلىكى ئۈچۈن ھەرەمگە باردى.ئاللاھ رىزالىقىدىن باشقا ھەر قانداق غەرەزنى مەقسەت قىلغان ئەمەل مەقبۇل ئەمەستۇر.
بۇنىڭدىن سىرت <<شۇشەن ھاجىملار>>ۋە<<قاپاق پىجۇ ھاجىملار>>مۇ ھەج قىلغان دىيانەتلىك ھاجىلارنىڭ شەنىگە داغ كەلتۈرمەكتە.
   خۇللەس كالام،شارائىتىمىز بولغانلىرىمىز ھەج قىلايلى،بىراق چىن ئىخلاسىمىز بىلەن پەقەت ئاللاھ رازىلىقى ئۈچۈن قىيامەتنىڭ كىچىكلىتىلگەن مەيدانى بولمىش-ئىككى ھەرەمگە ئىبرەت ئالغىلى،تېخىمۇ تەقۋالىقىمىزنى ئاشۇرغىلى،قايتىپ كەلگەندىن كېيىن يەنىمۇ كىچىك پېئىل،كەمتەر ئالىيجاناب بولۇپ مۇسۇلمانلارنىڭ جۈملىدىن ھاجىلارنىڭ ئوبرازىنى يۈكسەلدۈرگىلى بارايلى!
[align=justify]   مەنبە:ئالىملار سۆبىتىدىن.30-ئۆكتەبىر شەھرى ئۈرۈمچى.

qoruk

ھەقىقەتەن ........بىزنىڭ ھاجىلىرىمىز كىشىنى ئويغا سالىدۇ .

xatmen

نەچچە ئاينىڭ ئالدىدا جۈمە كۈنى مەسچىتتە مەخسوس مۇشۇ ھەرەمگە بېرىپ كەلگەنلەرنى ھاجىم دەپ ئاتاشنىڭ خاتا ئىكەنلىكىنى تەبلىق ئارلىقىدا قىستۇرۇپ ئۆتكەن .
ئىمامنىڭ دىيىشىچە << ھاجىم >> دىگەن ئاتالغۇ ئەرەپچىدە قان شورىغۇچ دىگەن مەنىنى بىلدۈرىدىكەن . توغرا ئاتىلىشى << ھاجى >> بولىدىكەن .
نامازدىن يېنىپ مەسچىتنىڭ ئالدىدا موتورىمنى ئوت ئالدۇراي دەپ تۇرسام . جامائەتلەردىن بىرەيلەن بىرسىنى چاقىرىپ قالدى ؛
- پالانى ھاجىمممممممممممممممممم ئۆيگە قايتاملا ؟ ئۇندا بولسا ماشىنىغا چىقىۋالسىلا . مەنمۇ شۇياققا ئۆتىمەن .

ئاباي تېخى ئىمام ھاجىم دىگەن قان شورىغۇچ دەۋاتسا يانا شۇندا چاقىرىۋاتقىنىنى دەيمە .

sabri

مىنىڭچە بۇنىڭ ھەممىسى نىيەتكە باغلىق ئىشلار، بۇندىن ئۈچ يىل بۇرۇن ج خ ئىدارىسگە 6 ئايلىق خىزمەت گۇرۇپپىسى بولۇپ چۈشۈرۈلگەندە <<سىرىق تازلاش>> ھەركىتىدە مىھمانخانىلارنى تەكشۈرۈپ بىر ياتاقتىن ئىككى ئوتتوراياشلىق <<ھاجى>> تۇتۇلۇپ قالدى، ئۇلارنى ئىدارىگە ئەكىلىپ تەھقىقلەش ئىلىپ بارساق(شۇ ۋاقىتتىكى سۆھبەت خاتىرىسىنى مەن يازغان ئىدىم)  بىرسى مەلۈم بىر مەسچىتنىڭ ئىمامى، يەنە بىرسى شۇ مەسچىتنىڭ قانۇنى ۋەكىلى ئىكەن...قانداق قىلىش كىرەك. ئاخىرىدا ئۇلار 5000 يۈەن جەرىمانە تۆلەپ چىقىپ كەتكەن ئىدى....بۇنداقلار قىسمەنلىك، ئەڭ موھىمى چىن ئىخلاسمەن، نىيەت دۇرۇس مۇسۇلماننىڭ ئىشى باشقىچە بولىدۇ...

nur414

ئۆرە قوپسا ماڭىدىغان تىما بوپتۇ بۇ.

esil521

ھەقىقى ھاجى ئاز لىكىن ھەقىقى ھاجىملار جىق    

qutlanjan

«ھاجىم» ئاتالغۇسىنىڭ دىنى ئاساسى توغرىسىدا

سوئال: ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ھۆرمەتلىك ئۇستاز !دىيارىمىزدا ھەج ئىبادىتىنى ئادا قىلىپ كەلگەن مۇسۇلمانلارنى «ھاجىم» دەپ ئاتايدىغان، ئومۇملاشقان بىر ئادەت بار. ئەمما، مەيلى مۇھەممەد ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم ياكى ساھابە كىراملەر بولسۇن، ئۇنداق ئاتالمىغان ئىكەن. سوئالىم شۇكى، ھەج ئىبادىتىنى ئادا قىلغانلارنى «ھاجىم» دەپ ئاتاشنىڭ دىنىمىزدا ئاساسى بارمۇ -يوق؟ ئاساسى بولسا تارىخى ئارقا كۆرۈنىشى قانداق؟


جاۋاب:

ۋە ئەلەيكۇم ئەسسالام ۋە رەھمەتۇللاھى ۋە بەرەكاتۇھۇ:

بىسمىللەھىرراھمانىرراھيم



بارلىق ھەمدۇ-سانا جانابى ئاللاھقا بولسۇن، پەيغەمبىرىمىزگە، ئائىلە-تاۋابىئاتىغا ۋە ئۇنىڭغا تاكى قىيامەتكە قەدەر ياخشى ئەگەشكەنلەرگە دۇرۇت-سالاملار بولسۇن.

ھەج ئىبادىتى ئىسلامدىكى بەش ئاساسلىق ئىبادەتنىڭ بىرى بولۇپ، ھەدىستە رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ مۇنداق دېگەن: «كىمكى ئاللاھ ئۈچۈن ھەج قىلىپ ناشايان ئىشلارنى (جىنسى ئالاقە قىلىشنى) ۋە گۇناھ ئىشلارنى سادىر قىلماي ھەجنى تاماملىسا، خۇددى ئانىسى تۇغقان كۈندىكىدەك، (گۇناھدىن پاك) ھالەتكە قايتىدۇ».(سەھىھەين: بۇخارى 1521-ھەدىس. مۇسلىم 1350-ھەدىس)

ھەج ئىبادىتىنى قىلىشقا مۇيەسسەر بولغانلارنى ھاجىم دەپ ئاتاش بىز ئۇيغۇرلاردا بولسۇن، باشقا تۈركى مىللەتلەردە بولسۇن، شام ۋە مىسىر قاتارلىق ئەرەب دۆلەتلىرىدە بولسۇن، ئافرىقىدىكى دۆلەتلەردە بولسۇن ئاساسەن دۇنيانىڭ كۆپ جايلىرىدىكى ئومۇم مۇسۇلمانلاردا كەڭ تارقالغان بىر ئادەت بولۇپ، بۇ سۆز ھەج قىلغان شۇ كىشىنى ئىززەتلەشنى كۆرسىتىدۇ. بۇ جەھەتتىن بۇ سۆزنى ئىشلىتىش مۇباھ بولىدۇ. بۇنىڭدا يا ھاراملىق يا مەكروھلۇق بولمايدۇ.

ئەلۋەتتە رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم ياكى ساھابە كىراملىرى بۇنداق سۆزلەرنى ئىشلەتمىگەن. بىر-بىرىنى ئۆز ئىسمى ياكى كۇنيىتى بىلەن چاقىرىشقان. لېكىن ئىشلەتمىگەنلىكى ئىشلەتسە بولمايدىغانلىقىنى كۆرسەتمەيدۇ. بەلكى جائىزلىقىنى كۆرسىتىدۇ.

بۇنىڭغا ئوخشىغان ناملارنى مىسالغا ئالساق مەسىلەن: مۆمىنلەرنىڭ ئەمىرى دەپ ئاتاشمۇ رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ زامانىدا ياكى 1-خەلىپىسى ھەزرىتى ئەبۇ بەكىر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ زامانىدا ئىشلىتىلمىگەن، ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ زامانىدا قوللىنىلغان.

قارى دېگەن نام رەسۇلۇللاھ ۋە ساھابە كىراملار دەۋرىدىلا ئىشلىتىشكە باشلىغان.

ئاسىم رىۋايەت قىلىدۇكى، ئەنەس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دېگەن: رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم قارىيلار دەپ ئاتىلىدىغان كىشىلەردىن تەشكىل تاپقان بىر ئۆمەكنى ئەۋەتكەندە، ئۇلار ئۆلتۈرۈلگەن ئىدى، مەن رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ بىرەر نەرسىگە ئۇلارغا قايغۇرغاندەك قايغۇرۇپ باققىنىنى كۆرۈپ باقمىغان ئىدىم. شۇنىڭ بىلەن رەسۇلۇللاھ بىر ئاي بامدات نامىزىدا قۇنۇت ئوقۇغان ۋە: «ئۇسەييە قەبىلىسى ئاللاھ ۋە ئۇنىڭ رەسۇلىغا ئاسىيلىق قىلدى!» دېگەن.(سەھىھەين: بۇخارى: 6394-ھەدىس. مۇسلىم 667-ھەدىس)

ساھابىلاردىن يەنە سەئد ئىبنى ئۇبەيدە (ئەبۇ زەيد) رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدەك قارى دەپ تونۇلغانلار بار. تابىئىي ۋە ئۇلاردىن كېيىن كەلگەنلەرنىڭ ئارىسىدا تېخىمۇ كۆپ، بۇلارنىڭ ئىچىدە مەشھۇر يەتتە قىرائەت ئىماملىرىمۇ بار.

شەيخۇل ئىسلام دېگەندەك، ياكى شەيخ پالانى دېگەندەك ناملارنى ئەسرى سائادەتتە ئىشلەتمىگەن بولسىمۇ كېيىنچە مۇسۇلمانلار ئىشلەتكەن.

ئىمام دېگەن سۆز رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ دەۋرىدە مەسجىد ۋە باشقا جايلاردا نامازغا ئىمامەتچىلىكتىن كەلگەن بولسىمۇ كېيىنچە تۆت مەزھەب ئىماملىرى ۋە شۇنىڭغا ئوخشىغان باشقىلارغا ئىلىم ۋە پەزىلەتتە ئۆرنەك بولىدىغان، ئەگەشكۈچىلىرى كۆپ بولغان، تەسىرى چوڭ ئالىملارغا ئىشلىتىلگەن.

ئۇنداق بولىدىكەن ھاجىم ۋە شۇنىڭغا ئوخشىغان ناملارنى ئىشلىتىش دىندا يېڭىدىن بىر نەرسە پەيدا قىلغان دائىرىگە كىرمەستىن، بەزى شەخسلەرنى بىر-بىرىدىن ئايرىپ تونۇۋېلىش ياكى ئىززەتلەشنى كۆرسىتىدىغان ئادەت، تارىخى ئەنئەنە، مۇسۇلمانچە پۇراق.

لېكىن ھەج ئىبادىتى باشقا ئىبادەتلەرگە ئوخشاش ئىخلاس تەلەپ قىلىدىغان بولغاچقا، ھەج قىلغان كىشى بۇ كاتتا ئىبادەتنى باشقىلار ئۇنى ھاجىم دەپ ھۆرمەتلىشى ئۈچۈن ياكى جەمئىيەتتىكى ئابرويلۇق كىشىلەر قاتارىدىن بولۇش ئۈچۈن ياكى ئۆزىنىڭ ھەقىقى ئەپتى-بەشىرىسىنى يۆگەش ئۈچۈن ياكى ھاجىم دېگەن نامغا ئېرىشىش ئۈچۈن ئەمەس، بەلكى ئاللاھقا قۇللۇق قىلىپ ئاللاھنىڭ رازىلىقىنى كۆزلەپ ئورۇندىشى لازىم. چۈنكى ئاللاھقا ئىخلاس بىلەن ئىبادەت قىلغان كىشى بۇ ئىبادىتىنىڭ مۇكاپاتىنى پەقەتلا ئاللاھدىن كۈتىدۇ.

ئاللاھ تائالا مۇنداق دېگەن: (ھالبۇكى ئۇلار دىيننى ئاللاھقا خالىس قىلغان، ھەق دىنىغا ئېتىقاد قىلغان ھالدا (يالغۇز) ئاللاھقا ئىبادەت قىلىشقىلا ۋە يەنە نامازنى جايىدا ئادا قىلىشقا، زاكاتنى بېرىشكە بۇيرۇلغان، ئەنە شۇلار توغرا دىندۇر.)(بەييىنە سۈرىسى 5-ئايەت.)

يەنە مۇنداق دەيدۇ: (كىمكى رەببىگە مۇلاقات بولۇشنى ئۈمىد قىلىدىكەن، ياخشى ئىش قىلسۇن، رەببىگە قىلىدىغان ئىبادەتكە ھېچكىمنى شېرىك قىلمىسۇن)(كەھف سۈرىسى ئاخىرقى ئايەتنىڭ بىر قىسمى)

بۇنىڭغا ئاساسەن باشقىلار مېنى ھاجىم دېسۇن دەپ شۇ مەقسەتتە ھەج قىلىدىغان كىشى ئاللاھقا تولۇق ئىخلاس بىلەن ھەج قىلمىغان بولىدۇ.

بەلكى تېخى رىياخورلۇق ياكى نام ئۈچۈن قىلىنغان بۇ ئىبادەت كىشىنى دوزاخقا تاشلىتىدۇ. جانابى ئاللاھ مۇنداق دېگەن: (كىمىكى پەقەت دۇنياۋى ھاياتنى ۋە ئۇنىڭ زىبۇ-زىننىتىنى خالايدىكەن، ئەمەللىرىنىڭ نەتىجىسىنى ئۇ يەردە ئۇلارغا تولۇق بېرىمىز، ئۇلار ئۇيەردە كەم بېرىلمەيدۇ. ئەنە ئاشۇلار ئاخىرەتتە ئۇلارغا دوزاختىن باشقا نەرسە يوق كىشىلەردۇر، ئۇلارنىڭ ئۇيەردە قىلغان ئىشلىرى بىكار بولۇپ كەتتى، ئۇلار بىكار ئىشلارنى قىلىشقان ئىدى.)(ھۇد سۈرىسى 15-16-ئايەتلەر.)

ھەدىستە كېلىشىچە: قىيامەت كۈنى ئەڭ دەسلەپ قىلىپ ھۆكۈم قىلىنىدىغان شېھىت، قارى ۋە سېخى باي قاتارلىق رىياكەر ئۈچ كىشىنىڭ بىرىنچىسىگە ئاللاھ تائالا: كىشىلەر جەسۇر دېسۇن دەپ ئۇرۇشقان ئىدىڭ، شۇنداق دېيىلىپ بولدى، دەيدۇ، ئاندىن بۇيرۇق چۈشۈرۈلۈپ ئۇ دۈم ھالەتتە سۆرۈلۈپ دوزاخقا تاشلىنىدۇ. ئىلىم ئۆگىنىپ، ئىلىم ئوقۇتۇپ قۇرئان ئوقۇغان كىشىگە: لېكىن سەن ئالىم دېيىلسۇن دەپ ئىلىم ئالغان، قارى دېيىلسۇن دەپ قۇرئان ئوقۇغان، شۇنداق دېيىلىپ بولدى، دەيدۇ، ئاندىن بۇيرۇق چۈشۈرۈلۈپ ئۇ دۈم ھالەتتە سۆرۈلۈپ دوزاخقا تاشلىنىدۇ. سېخىلىق قىلغان بايغا: لېكىن سېخى دېيىلسۇن دەپ شۇنداق قىلغان، شۇنداق دېيىلىپ بولدى، دەيدۇ، ئاندىن بۇيرۇق چۈشۈرۈلۈپ ئۇ دۈم ھالەتتە سۆرۈلۈپ دوزاخقا تاشلىنىدۇ.(سەھىھى مۇسلىم: 1905-ھەدىس)

دېمەك يۇقىرىقى ئايەت-ھەدىستىن ھاجىم دېيىلسۇن دەپ ھاجىم دېگەن نامغا ئېرىشىش ئۈچۈن ھەج قىلىشنىڭ ئىخلاسقا تاقىشىدىغانلىقى، ئاقىۋىتى يامان بولىدىغانلىقى چىقىدۇ. شۇڭا مۇسۇلمان كىشى ھەجىنىڭ ساۋابىنى ئاللاھدىن كۈتۈشى، ھاجىم دېمەي قالسا خاپا بوپ كەتمەسلىكى، پەرۋا قىلماسلىقى لازىم.

نىيىتىنى خالىس قىلىپ ھەج قىلغاندىن كېيىن باشقىلار ئۇنى جەمئىيەتتىكى ئادەت بويىچە ھاجىم دەپ ئىززەتلەپ چاقىرغان ئەھۋالدا بۇنىڭغا ئېتىراز بىلدۈرۈش ھاجەتسىز. چۈنكى نىيەتلەرنى ئاللاھ بىلىدۇ، كىشىلەرنىڭ شۇنداق چاقىرىشى بىلەن بۇنىڭ نىيىتى خالىس ئەمەس بولۇپ قالمايدۇ.

بەلكى ھاجىم دېگەن بۇ سۆز ئۇنى ئۆمۈر بويى شۇ نامغا لايىق يۈرۈش-تۇرۇشقا، ھەج قىلىشقا ۋە ئىسلام ئەخلاقى بىلەن زىننەتلىنىشتە باشقىلارغا ئۈلگە بولۇشقا، ئىلگىرىكى قىلمىشلىرىنى تاشلاپ يېڭى بىر ھاياتقا قەدەم قويۇشقا چاقىرىپ تۇرغاندەك بولۇشى مۇمكىن. چۈنكى بۇرۇن بەزىبىر گۇناھلارنى قىلىپ سالغانلار ئەرافاتتا تۇرۇپ مەغپىرەت تىلەپ ھاجىم بولۇش نېمىتىگە مۇيەسسەر بولغاندىن كېيىن نورمال تۇرمۇشقا قايتقان چاغدا شۇ گۇناھلارنى قىلىپ سالسا تېخىمۇ ئەيىبلىك بولىدۇ.

ۋەللاھۇ ئەئلەم.



پەتىۋادا: دوكتور ئابدۇل ئەزىز رەھمەتۇللاھ.

2012-3-23

nota

ئۆتكەندە ئىزدىنىش مۇنبىردە مۇشۇ توغۇرلۇق مۇنازىرە بولۇنغان. «ھاجى، ھاجىم» سۆزنىڭ ئەرەبچە مەنىسى سەرگەردان دەپ كۆرگەن ئىكەنمەن.
مېنڭىچە ئۇنچىۋالا زۆرۈرىيتى يوق دادىسى چىرايلىق قويغان ئىسىم بىلەن، قاسىم قاۋۇل دەپ ئاتىسىمۇ بولدىغان ئىش، ھاجىم ئاتالغۇسىنى قېتىش مەجبۇرىيەت بولمىغاندىن كېيىن.