قولاي تىزىملىك
ئىگىسى: semenyoli

ئادولف ھىتلېر سەرگۈزەشتىلىرى

[ئۇلانما كۆچۈرۈش]

2

تېما

0

دوست

1682

جۇغلانما

تىرىشچان ئەزا

ئۆسۈش   68.2%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  11700
يازما سانى: 68
نادىر تېمىسى: 1
مۇنبەر پۇلى: 395
تۆھپە : 242
توردىكى ۋاقتى: 75
سائەت
ئاخىرقى: 2013-4-18
يوللىغان ۋاقتى 2012-12-9 06:54:09 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئۈچىنچى باب


خوشاللىقتىن يايراپ كېتىش



1913.5~1918.12

(1)



ئۇ، ۋيېنادىن كەلگەن پويىزدىن چۈشۈپ، پەلەمپەيلەردىن چىقىپ مىيونخېننىڭ ۋاراڭچۇرۇڭلۇق خوپ-خوپ (霍班霍夫) رايونىغا كىرىپ كېتىدۇ. شۇ مىنوتتىن باشلاپ، باۋارىيىنىڭ بۇ مەركىزى شەھىرىنىڭ ھەممە نەرسىسى ئۇنىڭغا چىرايلىق كۆرۈنۈشكە باشلايدۇ. ۋيېنادا ھەر تۈرلۈك تىل ۋە شىۋىلەرنى ئاڭلاپ كۆنۈپ كەتكەن ھىتلېر، بۇ يەردە كىشىلەرنىڭ ئاۋازىنىمۇ ئالاھىدە يېقىملىق ھېس قىلىدۇ. “بۇ شەھەر ماڭا شۇنداق يېقىملىق بىلىنمەكتىكى، گويا مەن بۇ شەھەردە بۇرۇن ئۇزۇن يىللار ياشاپ باققاندەكلا ھېسسىياتلارغا كېلىپ قالغان ئىدىم” دەيدۇ ھىتلېر «كۈرەش يولۇم» دا.

ئۇ كۈنلەر دەل باھار كىرگەن ۋاقىتلار بولۇپ، ئەتىيازنىڭ ئىللىق كۈن نۇرى ھەممە يەرنى ئىسىتىۋاتقان، باۋارىيە تەرەپتىكى ئالپس تاغلىرىدىن چىقىۋاتقان شامال ھاۋانى تازىلاپ گويا ۋيېنادىكىدىنمۇ ساپ ھاۋانى بۇ شەھەرگە ئېلىپ كەلگەندەك تۇيغۇ بېرەتتى. ئۇ كۈنى كۈنلەرگە 25-ماي ئىدى. كوچىلاردا سەيلە قىلىپ يۈرگەن كىشىلەردىن باشقا ئارتۇق ئادەممۇ يوق ئىدى. كوچىدىكى يول ئىسىملىرى بىلەن ھەيكەللەر ئۇنىڭ كۆزىنى قاماشتۇرماقتا ئىدى. شۇڭا ئۇ “بۇ شەھەرگە كىرىپ كەلگەن ۋاقتىمدىن باشلاپلا، بۇ يەرنى باشقا ھەر قانداق بىر شەھەردىن بەكىرەك چىن قەلبىمدىن ياخشى كۆرۈپ قالغان ئىدىم. نېمىس شەھىرى دېگەن مانا مۇشۇنداق بولىشى كېرەك” دەيدۇ.

ئادولف بۇ شەھەردە ئۆزىنى يوقاتقان ھالدا يېرىم سا’ئەتتەك ئايلىنىپ يۈرىدۇ. ئېھتىمال، ھىتلېر كىنىس (科尼斯) مەيدانىدىن كېسىپ ئۆتكەن بولىشى كېرەك، بىر چاغدا سراسپور (施莱斯默) كوچىسىغا يېتىپ كېلىدۇ. كۆز ئالدىدىكى پروپران (普洛皮兰) كىمىر شەكىللىك قۇرۇلۇش بىلەن يىراقتىكى مەيدان ئۇنى ھەيران قالدۇرىدۇ. كېيىن ئۇ برو’ئىنا (布林恩纳) كوچىسىغا قاراپ يۈرگەن بولسا كېرەك، خۇددى شەھەر سېپىلىدەك ھەيۋەتلىك قەد كۆتۈرۈپ تۇرغان ھاراق زاۋۇدىغا، يەنى رولىن (罗仑) ھاراق زاۋۇتىنىڭ ئالدىغا كېلىدۇ. بۇ يەر شوبىن (施霍宾) رايونىغا تەۋە، يەنى ستيۇدېنتلار رايونىنىڭ ئەتىراپىغا توغرا كېلەتتى. سراسپور (施莱斯默) كوچىسى بۇ يەردىن باشلىنىپ شىمالغا قاراپ ئۇزىراپ كېتەتتى. ئىككى بىنادىن ئۆتۈپ 34-نومۇرغا يېتىپ كېلىدۇ. بۇ يەر پوپ (波普) كىيىم تىكىش دۇكىنى ئىدى. بۇ دۇكاننىڭ دېرىزىسىگە قولدا يېزىلغان بىر ئېلان چاپلاغلىق بولۇپ، “ئىجارىگە ئۆي. ئەسۋاپلىرى تولۇق، دۇرۇس بىرسىگە ئىجارە بېرىلىدۇ” دەپ يېزىلغان ئىدى.

بۇ ئېلاندا كۆرسىتىلگىنىگە ئاساسەن، ھىتلېر 3-قەۋەتكە چىقىدۇ. ئۆي ئىگىسى پوپ (波普) خانىم ئۇنى ئۆيگە باشلاپ كىرىدۇ. ئۆيدە بىر كارىۋات، بىر ئۈستەل، بىر سوفا، بىر ئورۇندۇق قويۇلغان ئىدى. تامدا ئىككى پارچە كۆچۈرۈلمە ماي بۇياق رەسىم ئېسىغلىق تۇراتتى. “كەلگەن بۇ يىگىت مېنىڭ بىلەن دەرھال توختام تۈزۈشۈپ ئۆيۈمنى ئىجارىگە ئالدى. − دەيدۇ ئۆي ئىگىسى خانىم كېيىن ئەسلەپ كېلىپ، − بۇ ئۆي ماڭا بەكلا ياقتى، دەپ ئىجارە ھەققىنى ئالدىن تۆلىۋەتتى.” ئۆي ئىگىسى خانىم ئۇنىڭغا بىر تىزىملىتىش جەدۋىلى ئۇزارتىدۇ. خېرىدار ئۇ جەدۋەلگە “ئادولف ھىتلېر، بىناكارلىق رەسسامى، ۋيېنالىق” دەپ تولدۇرىدۇ.

“ئەتىسى چۈشتىن بۇرۇن ھىتلېر ئەپەندى سىرتقا چىقىپ كەتتى. سەل تۇرۇپ يەنە قايتىپ كىرىپتۇ. قولىدا نەدىندۇ بىر يەرلەردىن تېپىۋالغان ئەسكىرەپ كەتكەن بىر رەسىم سىزىش رامكىسى بار ئىدى. شۇنداق قىلىپ دەرھال رەسىم سىزىشقا كىرىشىپ كېتىدۇ. شۇ بىر ئولتۇرىشىدا نەچچە سا’ئەت رەسىم سىزدى. ئارىدىن بىر قانچە كۈن ئۆتكەندە ئۇنىڭ يەنە ئىككى پارچە رەسىم سىزىپ چىققانلىقىنى كۆردۈم. سىزغان رەسىمى بەكلا چىرايلىق ئىدى. ئۈستەل ئۈستىگە يېيىپ قويۇپتۇ. بىر پارچىسى بىر چىركاۋ رەسىمى بولۇپ، يەنە بىرسى قايسى بىر تىياتىرخانىنىڭ رەسىمى ئىدى. شۇندىن كېيىن، مېنىڭ بۇ خېرىدارىم پوپكىسىنى ئېلىپ ئەتىگەندە رەسىمىگە خېرىدار تېپىش ئۈچۈن چىقىپ كەتتى.” دەيدۇ پوپ (波普) خانىم.

ھىتلېر ئىنتايىن قىزغىنلىق بىلەن مىيونخېنغا كەلگەن بولۇپ، بۇ يەردە 3 يىل رەسساملىق بىلەن بىناكارلىقتا ئوقىماقچى بولىدۇ. ئەمما ئەمەلىيەت ئۇنىڭ بۇ خىيالىنى ئىشقا ئاشۇرۇش ئۈچۈن پەقەتلا پۇرسەت بەرمەيدۇ. نەتىجىدە ھىتلېرمۇ ئۇ يەرنىڭ سەنئەت ئىنىستىتۇتىغا زادىلا ئايىقىنى باسالمايدۇ. ۋىياناغا سېلىشتۇرغاندا بۇ يەردە رەسىم سىزىشكە تايىنىپ كۈن ئۆتكۈزمەك تېخىمۇ تەس ئىدى. بۇ يەردىكى شەھەر ئىھى تىجارەت مۇھىتى ۋيېنادىكىدىن بەك پەرق قىلىپ كەتمىسىمۇ، بۇ شەھەردە ئىزانى بىر چەتكە قايرىپ قويۇپ ئىشىكمۇ-ئىشىك، قاۋاقمۇ-قاۋاق ئايلىنىپ يۈرۈپ رەسىم سېتىش ھەقىقەتەنمۇ نومۇسلۇق بىر ئىش ھېسابلىناتتى. شۇنىڭغا قارىماي ئۇ يەنىلا ئىرادىسىدىن يانمىغان ئىدى. ھەر قانچە قىيىن بولىشىغا قارىماي ئۆزىنىڭ كۆڭلىگە پۈككەن مەقسىدىگە يېتىشكە بولغان ئىشەنچى كامىل ئىدى.

1913-يىلللىرى مىيونخېن 600 مىڭ ئاھالىسى بار بىر شەھەر ئىدى. مىيونخېن، ياۋروپادا پارىزھدىن قالسىلا ئالاھىدە جانلانغان مەدەنىيەت مەركەزلىرىدىن بىرسى ھېساپلىناتتى. نۇرغۇن يىللاردىن بېرى بۇ شەھەر بىر مۇنچە رەسسامنى ئۆزىگە جەلىپ قىلىۋالغان ئىدى. ئەمما ھىتلېرنىڭ ھېس قىلىشىچە بۇ كىشىلەر پۈتۈنلەي چىرىگەن كىشىلەر بولۇپ، شىۋىتسارىيىلىك پاۋل كرىي (保罗•克里)، شۇنىڭدەك كاندىنىسكى (坎丁斯基)، زولۇنىسكى (佐仑斯基) ۋە بۇرلاك (布尔柳克) ئاكا-ئۇكىلارغا ئوخشاش كىشىلەر شەرقتىن كەلگەن مۇساپىرلار ئىدى. ئۇلارنىڭ ھەممىسى “يېڭى رەسساملار جەمىيىتى” نىڭ يىتەكچىلىرىدىن ھېساپلىناتتى. بۇ جەمىيەت، بۇندىن 4 يىل بۇرۇن قۇرۇلغان بىر جەمىيەت بولۇپ، ئۆز ئەزالىرىغا تېخىمۇ كۆپ ئەركىن مۇھىت يارىتىپ بېرىش ئۇلارنىڭ ئاساسى غايىسى ئىدى. ھىتلېر بولسا كلاسسىك ئېقىمغا مەنسۈپ رەسسام بولۇپ، بۇ جەمىيەتتىكىلەرنىڭ چۈشەنچىلىرى بىلەن پەقەتلا كېلىشەلمەيتتى. شۇنىڭغا قارىماي بۇ خىل يېڭىچە نەزەرىيىنى ئوتتۇرغا قويغۇچىلار سەنئەت ساھەسىدە مىيونخېنغا ئېچىتقۇ ۋە ھاياجان ئېلىپ كەلگەن ئىدى. تەبى’ئى ھالدا بۇنداق نەزەرىيە ئاۋىستىرىيىلىك ياش ھىتلېرگىمۇ تەسىر كۆرسەتكەن ئىدى. “مىيونخېندىكىلەر شەرقتىكى روسىيە بىلەن بالقان يېرىم ئارىلىدىن قېچىپ كەلگەن ئۇزۇن چاچلىق كىشىلەرنى كۆچمەن مىللەت دەپ ئاتىشاتتى. ئۇلار ئۈزۈلمەي شوپىن (施霍宾) غا، يەنى شىمالى رايونلارغا كۆچۈپ بېرىشقا باشلايدۇ. ئۇ يەرلەرنىڭ يوللىرى تۈپتۈز ياسالغان. بۇنداق ياسىلىشتىكى مەقسەت، كۆپ سانلىق رەسسام ئۆيلىرىگە يېتەرلىك كۈن نۇرى چۈشۈشنىلا مەقسەت قىلىشقاندەكلا بىلىنەتتى.” گەرچە ھىتلېر بۇ تۈردىكى شەرقتىن كەلگەن كۆچمەنلەرگە ئۆچلۈك قىلغىنى بىلەن، ئەسلىدە ئۇنىڭ ئۆزىمۇ بىر پوسىمىيىلىك (波希米亚) ھېساپلىناتتى. شۇڭا ئۇمۇ شەرقلىقلەرنىڭ ئەركىنلىكى بىلەن ئۇلارنىڭ ئەنئەنىسىگە ئېھتىياجلىق ئىدى. بۇ يەردە، ئۇنىڭ چوقۇنىدىغىنى بۇرۇنقى رەسىملەردىن ‘جاستان بىلەن ئىلىندا’ «崔斯坦和易梭德»، «شى’ئېر جەمىيىتى» (诗歌会)، «رېين زەرى» (莱茵河之金) لار ئىدى؛ بۇ شەھەردە ستېفان گيورگ (斯特潘•乔治)، رىنا مارىيە لىرك (雷纳•玛丽亚•里尔克) لارغا ئوخشاش داڭلىق نېمىس شا’ئىرلىرىمۇ ياشايتتى؛ بۇ شەھەردە رىچارد ستراۋس (理查•施特劳斯) ئۆزىنىڭ ئوپىتاسىنى يازماقتا، توماس مان تېخى يېقىندىلا «ۋېنۇسنىڭ ئۆلۈمى» دېگەن رومانىنى پۈتتۈرگەن، ئوستۋارد سپېنگىر (奥斯瓦尔德•史宾格勒) بولسا ھىتلېر تۇرىۋاتقان ئويدىن تۇلا بەك پەرق قىلمايدىغان قۇپ-قۇرۇق بىر ئۆيدە ئولتۇرۇپ «غەرىبنىڭ يىمىرىلىشى» دېگەن ئەسىرىنىڭ بىرىنچى باپىنى يېزىۋاتاتتى. يېقىن بىر يەردىكى “ئون بىر قاراقچى” دېگەن بىر رېستۇرانتتا، «زوراۋاننىڭ كارىكاتۇرىسى» نىڭ يازغۇچىسى، قاتتىق داڭ چىقىرىۋەتكەن تالانتلىق چولپان ئۆزى يازغان فرانك ۋېسكىند (弗兰克•韦迭金德) ناخشىسىنى ئورۇندىماقتا؛ پۈتۈن گېرمانىيە بويىچە ئۇنىڭ ئىجات قىلغان جىنىسى ھايات بىلەن چىرىگەن تىياتىرى ئوينالماقتا بولۇپ، تاماشىبىنلار ھۆ قىلغۇدەك بولسىمۇ يەنىلا ئۇنىڭ ئەسەرلىرىگە بولغان قىزىقىش پەسەيمىگەن ئىدى.

بۇ ئەسىرنىڭ باشلىرىدا، كىشىلەر ئەڭ ئۆچ كۆرىدىغان ئەڭ ئاخماقانە سەنئەت بىلەن سىياسى نەزەرىيىلەرنى مەدىھلەيدىغان پوسىمىيىچىلىك (波希米亚) روھى مىيونخېندا تارقىلىپ پۈتۈن دۇنيادىكى ئەدەپ-قا’ئىدە تونىمايدىغان كىشىلەرنى ئۆزىگە جەلىپ قىلىشقا باشلىغان بىر دەۋر ئىدى. سرېيس (施莱斯默) كوچىسىدىن نەچچە بىنالا نېرىسىدىكى 108-نومۇردا يەنە بىر سىياسى رادىكالچى ئولتۇراتتى. ئۇ ئادەم روسىيىدىن سۈرگۈن قىلىنغان بىرسى بولۇپ، بۇ يەردە تۇرىۋاتقىنىغىمۇ بىر يىلدىن ئېشىپ قالغان ئىدى. ئۇنىڭ تىزىمغا ئالدۇرغاندا يازغان ئىسمى ميېر (梅耳) بولۇپ، ئۇنىڭ ئەسلى ئىسمى ۋىلادېمىر ئىلئىچ ئولىيانوۋ ئىدى. يەر ئاستى پا’ئالىيەت بىلەن شوغۇللىنىپ يۈرگىنىدە سەپداشلىرى ئۇنى لېنىن دەپلا ئاتىشاتتى. بۇ كىشى، بۇندىن ئون يىل ئاۋال بۇ يەرگە كېلىپ ماركسىزم نەزەرىيىلىرى ئاساسىدا كىتاپ يېزىپ تەلىماتلىرىنى ئوتتۇرغا قويغان ئىدى.

بۇ يەردە ھىتلېرمۇ شخوبىن (施霍宾内) دىكى قەھۋەخانىلارغا، مېھمانخانا-رېستۇرانتلارغا ئىختىيارىچە كىرىپ چىقىپ يۈرەلەيدىغان، بۇ جەرياندا ئىدىيىۋى ئەركىنلىك يولغا قويۇلغان ئەركىنلىكنىڭ ھاۋاسىدىن نەپەسلىنىپ يۈرەلەيدىغان بولىدۇ. ئۇنىڭدىكى ئىسيانكارانە تۇغما مىجەزى بىلەن زوراۋانلارچە روھى بۇ يەردە ھېچ كىمنى قورقىتالمايتتى. ھىتلېر بۇ يەردە، كىشىلەرنىڭ نەزىرىدە بىر غەلىتە مىجەزلىك بىرسى ھېساپلىناتتى. شۇنداقتىمۇ، ئۇ ئارىلاپ ئۆزىنىڭ قۇرساق كۆپۈكلىرىنى، غايىلىرىنى ئاڭلاپ بېرىدىغانغا بىرسىلىرىنى تېپىپ ئىچىنى تۆكىۋېلىش پۇرسىتىگىمۇ ئېرىشىپ تۇراتتى.

گەرچە ئۇ شۇبىن (施霍宾内) دىكى پوسىمىيىچىلىك (波希米亚主义) ئېقىمىدىكىلەر بىلەن ئاز-تۇلا مۇناسىۋىتى بار بىرسى ھېساپلانسىمۇ، ئۇنىڭ رەسىم سىزىشتىكى پاسونى قىلچە ئۆزگەرمىگەن بولۇپ، ئۇنىڭ بۇنداق موتىدىل ئۇسلۇبى ئۇنىڭدىكى ھاياجانلىق خاراكتىرى بىلەن يالقۇنلۇق سىياسى قاراشلىرىغا تۈپتىن ماس كەلمەيتتى. ئۇنىڭ ئۇسلۇبى يەنىلا ئىنىستىتۇت تۈسىنى ئالغان بولۇپ، تەجرىبە قىلىپ يېڭىلىق چىقىرىش تەرەپتارىغا زىت كېلەتتى. شۇنىڭغا قارىماي، ئۇنىڭ ئۇسلۇبىنى مەردانە ئۇسلۇپ، ھەتتا پولاتتەك كۈچلۈك تۇيغىلارغا ئىگە دېيىشكىمۇ بولاتتى.

ھەممە ئېقىملار تەڭ مەۋجۇت بولۇپ تۇرىۋاتقان بۇ يەردە، ئۇنىڭ ماركسىزمغا بولغان قىزىقىشى قايتىدىن ئوتتۇرغا چىقىشقا باشلايدۇ. ئۇ، بىرەر قىرا’ئەتخانىغا كىرىۋالسا، كىتاپ كۆرۈپ سا’ئەتلەپ ئولتۇرۇپ كېتەتتى. بۇنداق ۋاقىتلاردا ئادولف، ۋەيرانچىلىق پەيدا قىلالىشى مۇمكىن بولىدىغان نەزەرىيىلەرگە مۇناسىۋەتلىك بارلىق ماتېرىياللارنى كۆرۈپ تەھلىل قىلاتتى. “… مەن بۇ يەردە بۇ تۈر يېڭىچە دۇنيا قاراش نەزىرىيىلىرىگە مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى قېتىقىنىپ تەھلىل قىلىشقا تىرىشتىم. شۇ ئارقىلىق بۇ يېڭىچە دۇنياقاراش پەيدا قىلىشى مۇمكىن بولغان تەسىرلەرنى بىلىپ چىقىشقا ئۆزەمنى ئاتىغان ئىدىم. شۇنىڭدەك، بۇ يېڭىچە دۇنيا قاراشنىڭ سىياسى، مەدەنى ۋە ئىقتىسادى تۇرمۇشىمىزدا پەيدا قىلىدىغان ھەر تۈرلۈك ھادىسىلەر بىلەن ئەمىلىلەشتۈرۈلۈش جەريانىدىكى كېلىپ چىقىدىغان ھەر تۈرلۈك ئاقىۋەتلەرنى ئۆزئارا سېلىشتۇرۇپ چىقتىم. شۇ ئارقىلىق، بۇ تەڭداشسىز يالغانچىلىقنىڭ ئاخىرقى غايىسى پۈتكۈل دۇنيانى قولغا چۈشۈرۈشنى بىردىن بىر مەقسەت قىلىدىغان ئەڭ قورقۇنۇشلۇق ۋابا ئىكەنلىكىنى تونۇپ يەتتىم” دەيدۇ.

ھىتلېر قىرا’ئەتخانىدىن قايتاشىدا، ھەر دا’ئىم بىر قولتۇقىدا بىر نەچچە پارچە كىتاپ، يەنە بىر قولتۇقىدا قېيزا-بولكىلار، پەلەمپەيدىن ئالدىراش چىقىپ ياتىقىغا كىرىپ كېتەتتى. پوپ (波普) ئەپەندىم ئۇنىڭ لوۋنبېرگ (罗文布洛) رېستۇرانتىدا ياكى كىچىكىرەك باشقا بىرەر ئاشخانىدا تاماق يېمەس بولىۋالغانلىقىنى سېزىپ قالىدۇ. شۇڭا ئادولفنى “بىزنىڭكىگە كىرىپ بىردەم-يېرىمدەم ئولتۇرۇپ تاماق يەپ چىق” دەپ ئۆيىگە تەكلىپ قىلىدۇ. ئەمما ئادولف بۇنداق تەكلىپلەرنى پەقەتلا قوبۇل قىلمايتتى. پوپ (波普) خانىمىغا بۇ “ئاۋىسترىيىلىك بەكلا سىرلىق بىرسى” بولۇپ كۆرۈنەتتى. بۇ ئايال، ھىتلېرنى بەكلا چىقىشقاق، كىشىلەرگە ياردەم قولىنى ئۇزۇتۇشقا ئامىراق بىرسى ئىكەن، شۇنداقتىمۇ چۈشەنگىلى بولمايدىغان سىرلىق بىرسى دەپ قارايتتى.“ئۇنىڭ نېمىلەر خىيال قىلىدىغانلىقىنى پەقەتلا بىلەلمەيسەن، ئۆيىگە بىر كىرىۋالسا كۈنلەپ-كۈنلەپ سىرتقا چىقمايدۇ. بۇ ئادەم خۇددى بىر سىرلىق كاۋاللىرغا ئوخشاش ئۆيىگە سولىنىپلا ئولتۇراتتى. ئۇ ئۆيىدە ئەتىدىن كەچكىچە قېلىن كىتاپلارنى قولىدىن چۈشەرمەي ئۇنىڭغا قادىلىپ ئولتۇراتتى” دەيدۇ ئوي ئىگىسى خانىم. ئۇنى ئاشخانا ئۆيىگە كىرىپ تاماق يەپ چىق دەپ ھەر قانچە تەكلىپ قىلسىمۇ، ئادولف چوقۇم بىرەر باھانە كۆرسىتىپ سىلىقلىق بىلەن رەت قىلاتتى. بىر قېتىم ئادولفتىن “ئوقىۋاتقان كىتاپلىرىڭ رەسساملىقىڭ بىلەن بىرەر مۇناسىۋىتى بارمۇ؟” دەپ سورىۋىيدى، ھىتلېر ئۇنىڭ قولىنى تۇتقىنىچە “سۈيۈملۈك پوپ (波普) خانىم، ھاياتى بويىچە ئۆگەنگەن نەرسىلىرىدىن قايسىلىرىنىڭ كارغا كېلىپ قايسىلىرىنىڭ كارغا كەلمەيدىغانلىقىنى ھېچ كىم ئالدىن بىلىپ كېتەلمەيدۇ. مەن ھەم شۇنداق.” دەپ سەمىمىلىك بىلەن جاۋاب بەرگەن. ئادولف، كىتاپ ئوقۇشتىن كېيىن ئادەتتە قەھۋىخانا ياكى پىۋىخانىلارغا كىرىپ ئولتۇرۇپ چىقاتتى. ئۇ يەرلەردە بىر مۇنچە كىشى ئۇنىڭ نۇتۇقلىرىنى ئاڭلاپ بېرەتتى. ئۇنداق يەرلەردە، ھىتلېر ھە دېگەندىلا بەزى جان ئالىدىغان مەسىلىلەرگە بولغان باھاسىنى ئوتتۇرغا قوياتتى. بۇنىڭغا بەزىلەر دەرھال رەددىيە بېرىشكە ئۇرۇناتتى. شۇنداق قىلىپ ھەممە ئۆز بىلگىنىچە بىر نېمىلەر دەپ سۆزلىشىپ، قىزغىن مۇنازىرە ئىچىگە كىرىپ كېتىشەتتى. بۇنداق سورۇنلاردا ھىتلېر ئۆزىنىڭ كۆزقاراشلىرى بىلەن نەزەرىيىلىرىنى تېخىمۇ كۈچەيتىش پۇرسىتىگە ئېرىشەلەيتتى.

قىش كېلىشى بىلەن تەڭ، ئۇنىڭ رەسىمىنى ئالىدىغان خېرىدارلار بەكلا كامىيىپ كېتىپ، ھىتلېرنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشى قىيىنلىشىشقا باشلايدۇ. شۇنىڭغا قارىماي، ئادولف “ھاياتىمنىڭ ئەڭ بەخىتلىك، ئەڭ خوشاللىق ئىچىدە ئۆتكەن ۋاقىتلىرىم ئىدى.” دەيدۇ. شارا’ئىت ناچار ۋاقىتلاردا ۋيېنا بەكلا زىرىكىشلىك بىر يەر ئىدى. ئەمما مىيونخېن ھېچ قاچان ئۆزىنىڭ سىھىرلىك كۈچىنى يوقاتمايدىغان بىر شەھەر ئىدى. “تا بۈگۈنگىچە مەن دۇنيادا قايسى شەھەرنى ئەڭ ياخشى كۆرىسەن دەپ سورىسا، مەن ئۇنىڭغا قىلچە تەمتىرىمەستىن ‘مىيونخېن’ دەپ دەرھال جاۋاپ بەرگەن بولاتتىم. – دەيدۇ ھىتلېر ئارىدىن 11 يىل ئۆتكەندىن كېيىن تۈرمىدە ياتقىنىدا، − بۇنىڭ سەۋەپلىرىدىن بىرسى، بۇ شەھەر مەيلى بۇرۇن، مەيلى ھازىر بولسۇن، مەن باشلىغان كۈرەش يولۇمغا زىچ باغلىق بىر شەھەر بولغانلىقىدۇر. مەن شۇ ۋاقىتلاردا بۇ شەھەردە كۆڭلۈم خاتىرجەم، بەخىت ئىچىدە ياشىيالىغانلىقىمنىڭ سەۋەبى، بۇ شەھەر خەلقىنى تەشكىل قىلغان ۋېتسباخ (维特斯巴赫) لىقلارنىڭ يۇرتى ھەممە ئىشتا زىغىرلاپ يۈرىدىغان بىر شەھەر بولغىنىغا قارىماي، ئىنتايىن مول ھېسسىياتقا تولغان كىشىلەردىكى سىھىرلىك كۈچنىڭ كۆرسەتكەن تەسىرى دېيەلىشىم مۇمكىن.”

1914-يىلى يېڭى يىل بايرىمىدىن ئانچە كۆپ ۋاقىت ئۆتمىگەن بىر يەكشەنبە كۈنى چۈشتىن كېيىن، ھىتلېرنىڭ قىيىنچىلىق ئىچىدە ئۆتىۋاتقانلىقىغا قارىماي يەنىلا تۇرمۇشىنى قامداپ كېتەلىشگە كاپالەتلىك قىلىپ كېلىۋاتقان شارا’ئىت تۇيۇقسىزلا تەھدىتكە ئۇچرايدۇ: 18-يانىۋار چۈشتىن كېيىن سا’ئەت ئۈچ يېرىم بولغاندا، بىرسى كېلىپ ئىشىكىنى قاتتىق ئۇرۇشقا باشلايدۇ. ھىتلېر ئىشىكىنى ئېچىۋىدى، ئىشىكىدە سۈرلۈك قىياپەتلىك مىيونخېن ساقچىسى تۇرغانلىقىنى كۆرىدۇ. ھېرلى (赫尔勒) ئىسىملىك بۇ ساقچى ئاۋىسترىيە ھۆكۈمەت دا’ئىرىلىرىنىڭ بىر ئۇقتۇرۇشىنى كۆرسىتىپ، “ھىتلېر 1914-يىلى 20-يانىۋار كۈنىسى لىنزدىكى كارولىن ئېلىزابىت (卡瑟琳•伊丽莎白) 30-نومۇرلۇق پىرىستانغا بېرىپ ھەربىلىككە تىزىمغا ئالدۇرسۇن” دەپ ئۇقتۇرىدۇ. ئەگەر ۋاقتىدا بېرىپ تىزىمغا ئالدۇرمايدىكەن، سوتقا بېرىلىشى ياكى جېرىمانە جازاسىغا ئۇچرايدىغانلىقىنى ئېيتىدۇ. ئۇ ساقچى يەنە، ئەڭ يامان تەرىپى، ئەگەر ھەربىلىكتىن قېچىش سەۋەبىدىن چەتئەلگە قاچقانلىق جىنايىتى بارلىقىنى ئىسپاتلاپ چىققىنىدا تېخىمۇ ئېغىر جېرىمانە جازاسىغا تارتىش بىلەنلا قالماي، بىر يىل قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنىش خەۋىپىنىڭمۇ بارلىقىنى ئەسكەرتىدۇ.

بۇ خەۋەرنى ئاڭلاپ ئادولف قاتتىق جىددىلىشىپ كېتىدۇ. ئەسلىدە، ئۇ بۇندىن 3 يىل ئاۋال، بويتاقلار يۇرتىدا تۇرىۋاتقان مەزگىللىرىدىلا ۋيېنادا ئەسكەرلىككە ئىلتىماس قىلىپ باققان بولسىمۇ ھېچ قانداق بىر ئۇچۇر ئالالمىغان ئىدى. كەلگەن ساقچى ھەربىلىككە تىزىملىتىش ئۇقتۇرۇشىغا قول قويۇپ بېرىشىنى تەلەپ قىلىدۇ. ھىتلېرنىڭ كۆڭلى بەكلا پاراكەندە بولۇپ كېتىدۇ. قوللىرى تىتىرىگىنىچە “ئادولف ھىتلېر” دەپ ئىمزا قويۇپ بېرىدۇ. بۇ ساقچى ھىتلېرنى قولغا ئالغانلىقىنى بىلدۈرۈپ، ئۇنى باش شىتاپقا ئېلىپ بارىدۇ. ئەتىسى ئەتىگەندە، ئۇنى “ئاۋىسترىيە كونسۇلخانىسى” غا يالاپ ماڭىدۇ. بۇ چاغدا، ساقچى ئۇنىڭغا ئىچ ئاغرىتىپ كېتىدۇ. ئۇ كۈنلەردە ھىتلېر ئۆز ھالىنى دېمىسىمۇ كۆرۈنىشىدىنلا ھەممە ئوچۇق مەلۇم بولۇپ تۇراتتى. باش كونسۇلمۇ چىرايى ساغرىپ كەتكەن، ئاچ قۇرساق بىر تېرە بىر ئۇستىخان بولۇپ قالغان، كىيىملىرىمۇ ۋەيرانە بۇ ياش بىچارە رەسسامغا قاراپ، ئۇنىڭ لىنزغا ئەھۋالىنى ئېيتىپ ھەربىلىككە كىرىش ۋاقتىنى غېنىۋارنىڭ باشلىرىغىچە كېچىكتۇرۇپ تۇرۇشىنى تەلەپ قىلىپ تېلگرام بېرىپ بېقىشىغا رۇخسەت قىلىدۇ. ئەتىسى، لىنزدىن كەلگەن جاۋاب تېلېگراممىدا، “قەتئى تۈردە 20-يانىۋار كېلىپ تىزىمغا ئالدۇر” دېگەن جاۋاپ كېلىدۇ. شۇ كۈنىنىڭ ئۆزىلا 20-يانىۋار ئىدى.

بۇنىڭدىن ھىتلېر نېمە قىلارىنى بىلەلمەي ئۈنى ئىچىگە چۈشۈپ كېتىدۇ. بۇنى كۆرگەن باش كونسۇل ئەپەندى ھىتلېرغا ئىچ ئاغرىتىپ، ئۇنىڭ لىنز دا’ئىرىلىرىگە بىر پارچە چۈشەندۈرۈش خېتى يېزىپ يالۋۇرۇپ بېقىشىنى ئېيتىدۇ. ھىتلېرمۇ قاتتىق يالۋۇرۇپ تۇرۇپ خەت يازىدۇ. يازغان خېتى ھەقىقەتەنمۇ تەمتىرەپ ئۈمىتسىزلىك ئىچىدە قالغانلىقىنى ئوچۇق كۆرسىتىپ تۇراتتى. بۇ خەت نۇرغۇنلىغان ئىملا خاتالىرى بىلەن تولغان ئىدى. كېيىن ئۇ غەزەپلەنگەن ھالدا، ئەھۋال بەكلا جىددى ئىدى، بۇ يەردىكى ئىشلىرىنى سەرەمجانلاشتۇرۇشقىمۇ پۇرسەت بەرمىگەن، ھەتتا يۇيىنېۋلىشىمغىمۇ ئىمكان بېرىشمىگەن ئىدى، دەيدۇ.

ئەسكەرلىككە چاقىرىش ئۇقتۇرۇشىغا ئۆزەمنى رەسسام دەپ يازدۇرغان ئىدىم، مەن بۇنداق ئاتىلىشقا ھەققىم بار دەپ قارايتتىم. شۇنداقتىمۇ مەلۇم دا’ئىرە ئىچىدىلا شۇنداق ئاتىلىشىم مۇمكىن ئىدى. توغرا، مەن ھەقىقەتەنمۇ سىزغان رەسىملىرىمنى سېتىشقا تايىنىپ كۈن ئېلىۋاتقان بىرسى ئىدىم. مېنىڭ بۇنىڭدىن باشقا ھېچ قانداق تۇرمۇش ئاساسىم يوق (ئاتام ھايات ۋاقتىدا بىر دۆلەت كادىرى ئىدى)، مېنىڭ رەسىم سىزىپ سېتىشتىكى مەقسىدىم ئوقۇشۇمنى داۋاملاشتۇرۇش پۇرسىتىنى قولغا كەلتۈرۈش ئۈچۈن ئىدى. مەن بىناكار رەسسامى بولۇش سۈپىتىم بىلەن، يەنىلا ئۆگىنىش باسقۇچىدا تۇرىۋاتقان بىرسى ھېساپلىنىمەن. شۇڭا، مەن پەقەت ئازلا ۋاقتىمنى تۇرمۇشۇمنى قامداشنى مەقسەت قىلىدىغان رەسساملىق ئىشىغا سەرىپ قىلالايمەن. بۇنىڭدىن قولغا كەلتۈرىدىغان كىرىمىممۇ بەكلا ئاز بولۇپ، ئارانلا كۈن ئېلىشىمغا يېتىدۇ.

دېگەندەك، ئۇنىڭ ئايلىق كىرىمى ھەقىقەتەنمۇ ئېنىق ئەمەس ئىدى. شۇ كۈنلەردە مىيونخېننىڭ رەسىم بازارلىرى قىشلىق ئۇيغا مەۋسۈمىگە كىرىپ قالغان، بۇنى ئاز دەپ مىيونخېندا بۇ ئىش بىلەن كۈن ئالىمەن دەپ يۈرگەن رەسسامدىن ئۈچ مىڭدەك كىشى بولغاچقا، ئۇنىڭ تاپقان پۇلى تېخىمۇ ئازىيىپ كەتكەن ئىدى. بۇ ھەقتە ئىزاھلاپ كېلىپ مۇنداق دەيدۇ: 1910-يىلىسىدىلا ۋيېنا دا’ئىرىلىرىگە ئەسكەر بولۇش تەلىبىدە بولغان بولۇپ، كېيىن يەنە ئۆزىنىڭ ۋيېنادا تارتقان پاجى’ئەلىك كۈنلىرىنى تەسۋىرلەيدىغان بىر پارچە رەسىممۇ سىزغان.

ئۇ ۋاقىتلاردا ياش بىرسى بولغىنىم ئۈچۈن، بەكلا تەجرىبىسىز ئىدىم. ئۇنىڭ ئۈستىگە ئىقتىسادى جەھەتتە ياردەم قىلىدىغانمۇ ھېچ كىمىم يوق ئىدى. مەنمۇ غۇرۇرۇم بار بىرسى بولغىنىم ئۈچۈن باشقىلاردىن ياردەم تەلەپ قىلىش ياكى باشقىلارنى قاقتى-سوقتى قىلىشنىمۇ ھەرگىز خالىمايتتىم. يالغۇز يۈرگىنىم ئۈچۈن ئۆز كۈنۈمنى ئۆزەم ئامال قىلىپ قامداشقا تىرىشاتتىم. بۇ جەرياندا تاپقان بىر نەچچە تىيىن پۇلۇممۇ ئارانلا تاڭ ئاتقۇزىۋېلىشىمغا يېتەتتى. شۇ دەۋرلەردە ئىككى يىل بويىچە مېنىڭ بىردىن-بىر سۆيگۈنۈم “غەم” ۋە “ئېھتىياجىم” ئىدى، مېنىڭدىن ئايرىلماي كەينىمدىن سوڭدۇشۇپ يۈرىدىغان، تاپقىنىمنى تەڭ تالىشىپ يەيمەنلا دەپ يۈرىدىغان بىردىن-بىر ھەمرايىممۇ “ئاچلىق” ئىدى. مەن “ياشلىق باھار” دېگەن بۇ گۈزەل سۆزنىڭ نېمە مەنىگە ئىگە ئىكەنلىكىنى بىلىش پۇرسىتىگە ھېچ قاچان مۇيەسسەر بولالمىدىم. ئارىدىن بەش يىل ئۆتكەن بۈگۈنكى كۈندە، ئۇ ۋاقىتلار ھەققىدە ئېسىمدە قالغىنى ئاچ قۇرساقلىق، توڭلاپ قېتىپ قالغان پۇت-قوللىرىمنىڭ سىقىراپ ئاغرىشىلا ئىدى. شۇنداقتىمۇ مەن شۇ كۈنلەرنى ئېسىمگە كەلتۈرگىنىمدە، يەنىلا خوشاللىق ھېس قىلماي تۇرالمايمەن. چۇنكى مەن، شۇ ۋاقىتلاردا خەلقىم ياشاۋاتقان ئىنتايىن جاپالىق كۈنلەرنى تەڭ تالىشىپ ياشاش پۇرسىتىگە ئېرىشكەن ئىدىم. گەرچە مەن ئىنتايىن ئېغىر نامراتلىق ئىچىدە قاتتىق جاپا تارتقان ۋاقىتلىرىمدا، ئەتراپىمدىكى مۇھىتتىن، كىشىلىرىمدىن ئۈمىد ئۈزىدىغان، تۇيۇق يولغا كىرىشكە تەييار مىجەزنى شەكىللەندۈرۈش ئورنىغا، سەۋر قىلىپ ئۆزەمنى ساپ تۇتۇشقا غەيرەت كۆرسىتەلىدىم. ھېچ قانداق بىر جىنايى ۋەقەلەرگىمۇ ئارىلىشىپ قالمىدىم.

ئەسكەرلىك مەسىلىسىدىن باشقا، مەن ئۆزەمنى نومۇسقا قويغىدەك ھېچ قانداق يامان ئىشقا بۇلغاپ يۈرمىدىم. مېنىڭ ھەربىلىككە تىزىملىتىش ئۈچۈن بارمىغانلىقىمنىڭ ئاساسى سەۋەبى، بۇ ئىشلاردىن پەقەتلا خەۋىرىم بولمىغانلىقىدىندۇر. مېنىڭ بوينۇمغا ئالىدىغان بىردىن-بىر خاتالىقىم، بۇ ئىشتىن خەۋەردار بولالالماسلىقىمدىنلا ئىبارەت. ئەگەر بۇنىڭ ئۈچۈن جېرىمانە قويماقچى بولسىڭىزلار، قۇرۇبىم يەتكىدەك جازا بولسا تۆلەشكە تەييارمەن.

ئۇنىڭ بۇ خېتى، بەكلا كۈچسىز يېزىلغان بىر پارچە يالۋۇرۇش خېتى بولسىمۇ، خېتىدە باش كونسۇلنىڭ ئىچ ئاغرىتقانلىقىدىن ئۇستىلىق بىلەن پايدىلانغان. شۇ سەۋەپتىن، باش كونسۇلمۇ ئۆز پىكىرىنى قوشۇپ ھىتلېر يازغان خەتكە قوشۇپ لىنز دا’ئىرىلىرىگە ئىۋەرتىۋېتىدۇ. باش كونسۇل بۇ ئەسكەرتىش خېتىدە مىيونخېن ساقچىسى بىلەن ئۆزى بىرلىكتە ئىسپات بېرەلەيدۇكى، ھىتلېر ھەقىقەتەنمۇ سەمىمىيلىك بىلەن راست گەپ قىلماقتا، دەپ يازىدۇ. ھەمدە، ھىتلېر ھازىر ئالاھىدە مۇ’ئامىلىگە بەكلا ئېھتىياجلىق بولغىنى ئۈچۈن، باش كونسۇل، ئۇنىڭ لىنزغا بېرىپ يۈرمەي يېقىندىكى سالتسبۇرگقىلا بېرىپ تىزىمغا ئالدۇرۇشىغا رۇخسەت قىلىنىشىنى تەلەپ قىلىدۇ. لىنز دا’ئىرىلىرىنىڭ ماقۇل جاۋابى كەلگەندىن كېيىن، ھىتلېر 5-غېنىۋاردا كونسۇل چىقىمى بىلەن سالتسبۇرگقا قاراپ يولغا چىقىدۇ. ئۇ يەردىكىلەر ھىتلېرنىڭ سالامەتلىك ئەھۋالى بەكلا ناچار، بەكلا ئاجىز بولغانلىقى ئۈچۈن، ئۇنىڭ جەڭلەرگە قاتنىشىش ياكى ياردەمچى ھەربى سەپ ئىشلىرىنىڭ ھۆددىسىدىن چىقىش، مىلتىق كۆتۈرۈش قۇرۇبىنىڭ يوقلىقىنى كۆرىدۇ.” شۇنداق قىلىپ، ئۇنىڭ شۇ ۋاقىتلاردىكى ئاجىز بەدىنى ئۇنى ئەسكەرلىكتىن ساقلاپ قالىدۇ.

شۇنداق قىلىپ، ئادولف يەنە شۇ بۇرۇنقى ياتىقىغا قايتىپ كېلىپ، داۋاملىق رەسىم سىزىپ سېتىش بىلەن كۈن ئۆتكۈزۈشكە كىرىشىدۇ. ئەمما، 28-ئىيۇن كۈنىسىدىكى بىر ۋەقە، ئۇنىڭ ئارانلا ئۆزىنى قامداشقا يېتىپ كېلىۋاتقان شۇ رەسىم سىزىش ئىشى بىلەن بىناكار بولۇپ يېتىشىش ئارزۇسىنى ئاخىرقى ھېساپتا يوققا چىقىرىۋېتىدۇ. شۇ كۈنىسى، ئۇ ياتىقىدا ئولتۇرغىنىدا تۈۋەندىكى كوچىدىن تويۇقسىزلا ۋاراڭ-چۇرۇڭ ئاۋازلار كېلىشكە باشلايدۇ. نېمە ئىش بولدى دەپ دەرھال پەسكە چۈشىدۇ. بىنادىن چۈشىۋاتقىنىدا ئۆي ئىگىسى پوپ (波普) خانىم جىددىلەشكەن ھالدا “ئاۋىسترىيە شاھىنىڭ ۋارىسى، شاھزادە فرانسىز فېردىنال سۈيىقەست بىلەن ئۆلتۈرۈلۈپتۇ!” دەپ ۋارقىراپ كېتىدۇ. ھىتلېر خانىمنىڭ يېنىدىن ئالدىراش كوچىغا يۈگىرگىنىچە چىقىپ توپلىشىۋالغان كىشىلەر ئارىسىغا قىسىلىپ ئالدىغا ئۆتۈشكە ئۇرۇنىدۇ. كوچىدا، بىر مۇنچە كىشى تامدىكى قارا تاختىغا قاراشقىنىچە قىستىلىشىپ قالغان بولۇپ، ھىتلېر مىڭ تەستە قىستىلىپ يۈرۈپ ئالدىغا ئۆتۈپ تاختىدىكى خەتلەرنى ئوقۇشقا كىرىشىدۇ: ئېلاندا شاھزادە بىلەن ئۇنىڭ ئايالى سوفىيەنىڭ قاتىلى گافۇرىلو فرانسىپ (加夫利洛•普令西普) دېگەن سېربىيىلىك ياش بىر تېررورچى ئىكەنلىكى يېزىلغان ئىدى. ھىتلېر بۇرۇن ۋيېنادا تۇنجى قېتىم تۈۋەن پالاتاغا كىرىپ دېپوتاتلارنىڭ نۇتۇقلىرىنى ئاڭلاش جەريانىدىلا سلاۋىيانلارنىڭ پۈتۈن ئىشلىرىغا قارىتا چوڭقۇر ئۆچمەنلىكى قوزغالغان بولۇپ، مانا ئەندى ئۇنىڭ بۇ ئۆچمەنلىكى قايتىدىن يالقۇنجىماقتا ئىدى.

ۋيېنادا، غەزەپلەنگەن خەلق ئاممىسى يۈپۇرۇلۇپ كېلىپ سىربىيىلىكلەر رايونىنى قورشىۋالغان ئىدى.

بەزى سىياسى كاتتىۋاشلار بۇ پاجى’ئە ياۋروپادا بىر قېتىملىق ئېغىر سىياسى بوھران پەيدا قىلىۋېتىشىدىن ئەنسىرىمەكتە ئىدى. دېگەندەك، گېرمانىيە پادىشاسى ھابسبۇۋرۇگ خاندانلىقىغا يوشۇرۇن بېسىم ئىشلىتىپ، سىربىيىنى بېسىۋېلىشقا مەجبورلايدۇ. گېرمانىيە ئاللىمۇقاچان ئۇرۇش تەييارلىقىنى قىلىپ بولغان بولۇپ، سىربىيىگە بىرىنچى بولۇپ ياردەم قىلىش ئېھتىمالى بولغان دۆلەت رۇسىيە ئىكەنلىكىنى، ئەمما رۇسىيە بۇ ئۇرۇش ئۈچۈن قىلچە تەييارلىقى يوقلىقىنى بىلدۈرىدۇ. بۇنداق بېسىم ئاستىدا قالغان ئاۋىسترىيىمۇ 28-ئىيۇن كۈنىسى سىربىيىگە ئۇرۇش ئېلان قىلىدۇ. كەينىدىنلا، رۇسىيىمۇ ئاۋىستىرىيىگە قارشى ئومۇمى يۈزلۈك سەپەرۋەرلىك ئۇقتۇرۇشى ئېلان قىلىدۇ. بۇنىڭغا قارىتا ۋېلھىلم (威廉) مۇ ئوردا سارىيى بالكونىغا چىقىپ “ئۇرۇش خەۋىپى قاش بىلەن كىرپىك ئارىسىدا قالدى” دەپ ئېلان قىلىپ، كەينىدىنلا رۇسىيىگە ئەتىسى چۈشكىچە ئومۇمى سەپەرۋەرلىكنى توختىتىش توغرىلىق ئەڭ ئاخىرقى ئۇلتىماتوم تاپشۇرىدۇ. بۇ ئۇلتىماتومغا قارىتا رۇسىيىدىن ھېچ قانداق بىر جاۋاب كەلمىگەچكە، گېرمانىيە پادىشاسى 1-ئاۋغۇست چۈشتىن كېيىن سا’ئەت 5 تە رۇسىيىگە قارشى ئومۇمى يۈزلۈك سەپەرۋەرلىك بويرۇقىنى ئېلان قىلىدۇ.

رۇسىيىگە قارشى ئۇرۇش ئېلان قىلىنغانلىقى ھەققىدىكى خەۋەر مىيونخېنغا يېتىپ كەلگىنىدە، دالا ئارمىيىسى گېنېراللار بىناسى ئالدىدا خەلق ئاممىسى ئىنتايىن جوشقۇنلۇق بىلەن يىغىلغان ئىدى. بۇ خەلق توپىنىڭ ئالدى تەرەپلىرىدە ئادولف ھىتلېرمۇ بار ئىدى. ئادولف خەلق ئارىسىدا يالاڭباشتاق تۇرغان بولۇپ، كىيىملىرى رەتلىك، قىسقا بۇرۇت قويىۋالغان ھالدا كۆرۈنەتتى. گېرمانىيىدە بۇ ئۇرۇشنى ئۇنىڭچىلىك ئارزۇ قىلىدىغان باشقا بىرسى يوق دېگىدەك ئىدى. ئۇ «كۈرەش يولۇم» دېگەن كىتاۋىدا “ھەتتا بۈگۈنكى كۈندىمۇ قىلچە تەپ تارتماستىن دېيەلەيمەنكى، ئۇ كۈنلەردە شۇنداق خوشال ئىدىمكى، سەكرەپ ئۇسۇل ئوينىغىم، يەرلەردە دومىلىغىم كېلەتتى. بۇنداق كۈنلەرنى كۆرەلىگەنلىكىم ئۈچۈن تەڭرىگە مىڭ شۈكرى.” ئۇنىڭ ئۈچۈن ئېيتقاندا، بۇ ئۇرۇش، ئۇنىڭ بۈيۈك نېمىس ئىمپىرىيىسى قۇرۇش ئارزۇسىنىڭ ئىشقا ئاشۇرۇش پۇرسىتى ئىدى.

ئۇرۇش قىزغىنلىقى پۈتكۈل گېرمانىيىنى قاپلىغان ئىدى. بۇ قىزغىنلىق كىشىلەرنىڭ ئەقلى تەپەككۈرىدىن كەلگەن قىزغىنلىق بولماي، ھېسسىياتقا تايىنىپ پەيدا بولغان قىزغىنلىق ئىدى. كىشىلەر خۇددى ھىستىرىيە باسقۇچىغا كىرىپ قالغاندەك ھەققانىيەت ئۈچۈن دەپ ئەسەبىلەرچە تەنتەنە قىلىشماقتا ئىدى. ئەمما بۇ تەنتەنىسىنىڭ قانچىلىك بەدەل تۆلەش بىلەن ئاخىرلىشىشىنى ھېچ كىم بىلمەيتتى. كىشىلەر ئۇرۇشنى گويا سىرىك ئۇيۇنىدەكلا بىر ئىش دەپ قاراشماقتا ئىدى. بارلىق ئوقۇغۇچىلار كوچىغا چىقىۋالغان بولۇپ، ھەممە بىردەك «رېيىن قوغدىغۇچىلىرى» مارشىنى ئېيتىشاتتى. ھەممە ۋارقىرىشىپ چارە قىلىنسۇن، بۇنىڭغا بىر ئامال قىلىنسۇن دەپ ۋارقىرىشاتتى. كارس (卡尔斯) مەيدانىدا، بىر قىسىم ئەسەبىلەشكەن كىشىلەر قەھۋىخانا ئوركىستراسى دۆلەت گېمىنىنى تىنماي چېلىپ بېرىشنى رەت قىلدى دېگەننى باھانە قىلىپ فالىكش (法利希) كافىخانىسىنى چېقىپ تۈپتۇز قىلىۋېتىشىدۇ. بۇ جەرياندا زىيالىلارمۇ ھاياجاندىن سەكرەپ كېتىشكەن ئىدى. ئۇلار، مانا ئەندى خەلق غەم-ئەندىشىدىن قۇتۇلىدىغان بولدى، بۇ دېگەنلىك بۇرزھۇ’ئازىيە سىنىپىنىڭ سۇنئىيلىقىغا خاتىمە بېرىش بولىدۇ، ئۇرۇش يالقۇنى خەلقنى ئىجتىما’ئى ۋە مەدەنى ھۇرۇنلۇقلاردىن ئازات قىلىدۇ دېيىشمەكتە ئىدى. ھەتتا بۇندىن نەچچە ئاي ئاۋاللا ۋېلخىلم تەرىپىدىن قۇرت-قوڭغۇزلار، “ئىمپىرىيە دەرىخنى غاجىلايدىغان قۇرۇتلار” دەپ ھاقارەت قىلىنغان سوتسىيالىزمچىلارمۇ گېرمانىيە پادىشاسىنى قىزغىن تەبرىكلەشمەكتە (بىز بىر-بىرىمىزگە پۇت-قول بولىدىغان كۈندە تۇرماقتىمىز دېيىشىپ) ۋە ۋەتەنپەرۋەرلىك كىرىست ئارمىيىسى سەپلىرىگە قېتىلماقتا ئىدى.

پان گېرمەنىزمچىلارمۇ ئۆزلىكىدىن بۇ داغ-دۇغىلىق نامايىش قوشۇنى سېپىگە قوشۇلغان بولۇپ، بىرلىكتە “ياشىسۇن گېرمانىيە پادىشاھى!” دەپ شۇ’ئار توۋلاشماقتا ئىدى.

“ياشىسۇن!” دېگەن سادالار ھەممە يەرنى قاپلىغان– ھەتتا پان گېرمانچىلىق ھەرىكىتىنىڭ رەھبەرلىرىمۇ رەسمى تۈردە ئۇلارغا قوشۇلماقتا ئىدى. “بىز چوقۇم نېمىس تىللىق مىللەتلەرنى بىر يەرگە كەلتۈرۈپ بۈيۈك بىر ئىمپىرىيە ھالىتىگە، بىر مىللەت ھالىتىگە كېلىشىمىز كېرەك. شۇ چاغدىلا مەڭگۈ ئىسىللىكى بويىچە قالىدىغان مىللەت پۈتۈن دۇنيا ئىنسانلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا يېتەكچىلىك قىلالايدۇ!” دەپ قاراشقان ئىدى. ئۇلار ھەقىقەتەنمۇ ئادولف ھىتلېرنىڭ كۆڭلىدىكى تېپىۋالغان ئىدى. ئۇ يەنە خوخېنزورېنلار خاندانلىقىنى ئوتتۇرا ئەسىرلەردە شەرق سلاۋىيانلىرىنىڭ زېمىنلىرىنى مۇستەملىكە قىلىۋېلىشقان گېرمان كاۋاللىرلىرىنىڭ ئەۋلادلىرى دەپ تونۇيتتى. شۇڭا ئۇ، گېرمانىيە چوقۇم ياشىشى، ئەركىنلىك ۋە كىلەچەك ئۈچۈن كۈرەش قىلىشى كېرەكلىكىگە قەتئى ئىشىنەتتى.

ئارىدىن ئىككى كۈن ئۆتكەن 3-ئاۋغۇست كۈنىسى، يەنى فرانسىيىگە ئۇرۇش ئېلان قىلىنىپ ئەتىسى، ھىتلېر ئۈچىنچى لودىۋىك (路德维希) قا بىر پارچە ئىلتىماس تاپشۇرۇپ (باۋارىيە ئۇ ۋاقىتلاردا نېمىس ئىمپىرىيىسىنىڭ بىر قىسمى ھېساپلانسىمۇ، ئۆزىنىڭ مۇستەقىللىقىنى تا 1918-يىلىغىچە داۋاملاشتۇرغان ئىدى)، ئۆزىنىڭ ئارمىيىسىگە ئەسكەر قىلىپ قوبۇل قىلىشىنى تەلەپ قىلىدۇ. شۇ كۈنى چۈشتىن كېيىن، ھىتلېرمۇ خونتېرباخ (惠特尔巴赫) ئوردا سارىيى ئالدىغا يىغىلغان خەلق ئاممىسى ئارىسىدا بولۇپ، بۇ ياشانغان پادىشانى تەبرىكلەش پا’ئالىيىتىگە قاتناشقان ئىدى. ئاخىرى، لودىۋىك (路德维希) پەشتاختا كۆرۈنىدۇ.

لودىۋىك سۆزلەۋاتقاندا، ھىتلېر “پادىشا مېنىڭ ئىلتىماسىمنى كۆرۈپ، مېنى ھەربىلىككە قوبۇل قىلىشنى تەستىقلىۋەتسە نېمە دېگەن ياخشى بولاتتى-ھە!” دەپ ئويلايتتى. دېگەندەك، ئەتىسى پادىشانىڭ جاۋاب خېتىنى تاپشۇرۇپ ئالىدۇ. خەتنى يىرتىپ ئاچقىچە ھاياجاندىن قوللىرى تىتىرەپ كېتىدۇ. ھىتلېر باۋارىيىدە ھەربىلىككە قوبۇل قىلىنغان ئىدى، ئۇ ئەندى بىر پىدا’ئى ئەسكەر ھېساپلىناتتى. 16-ئاۋغۇست كۈنى باۋارىيە پادىشاسىنىڭ مۇھاپىزەتچىلەر پولكىغا تىزىملاتقىلى بارىدۇ. بۇ قىسىم ئۇنىڭ بىرىنچى تەلىۋى ئىدى. ئەمما پولك دەرۋازىسىدا “پولكىمىزنىڭ ئادىمى توشۇق” دەپ يېزىلغان بىر تاختاي ئېسىغلىق ئىدى. شۇنداقتىمۇ ھىتلېر باۋارىيە بىرىنچى پىيادىلار پولكىغا قوبۇل قىلىنىدۇ. بۇ، ئۇنىڭ ئىككىنچى تەلىۋى ئىدى.

شۇنداق قىلىپ، ئۇنىڭ مۇنداق ئىككى مۇھىم ئىشى ھەل بولۇپ كەتكەن ئىدى: بىرىنچى ئىشى، ئەندى ئۇنىڭ جان جەھلى بىلەن ئۆچمەنلىك قىلىپ كېلىۋاتقان ئاۋىسترىيە قۇرۇغلۇق ئارمىيىسىگە قاتنىشىشىنىڭ ھاجىتى قالمىغان ئىدى. ئىككىنچى ئىشى بولسا، ئەندى ئۇنىڭدا جاپالىق ئىشلەپ يەنە بىر قىشنى ئۆتكۈزۈش دەيدىغان غەم قالمىغان ئىدى. ھىتلېر تويغىدەك تاماق، يېتەرلىك كىيىم، خاتىرجەم تۇرالغۇغا ئېرىشىپ، تۇرمۇشىمۇ خاتىرجەم ھالغا كېلىدىغان بولىدۇ. بۇندىن كېيىن ھىتلېر ھەممىدىن گۇمانلىنىپ يۈرمەيدىغان، ھاياتى بويىچە قايسى يولدا مېڭىشى ئېنىق بەلگىلەنگەن، نېمە ئىش قىلىشى ئېنىق ھالغا كەلگەن ئىدى. يەنى ئۇ ھەربى كىيىم ئىچىدە ئىدى. ئۇ ئەندى، ئالدىنقى سەپكە يېتىپ بېرىشتىن بۇرۇن ئۇرۇش تۈگەپ كەتمىسە بولاتتى دەيدىغان بىرلا غەمدە قالغان ئىدى.

بىر قانچە كۈن ئۆتۈپ ئۇنى باۋارىيە ئىككىنچى پىيادىلار پولكىغا يۆتكەيدۇ. شۇنداق قىلىپ ئۇلار ئېلىزابىت مەيدانىدىكى چوڭ تىپتىكى ئاممىۋى مەكتەپتە ئاساسلىق ھەربى تەلىم-تەربىيە ئىشىنى باشلىۋېتىدۇ. بۇ قېتىمقى مەشىق ۋاقتى بەكلا قىسقا بولسىمۇ، تەلىم تەربىيىلەر بەكلا چىڭ تۇتۇلۇپ، مەشكە دەسسەش مەشقىدىن باشقا نەيزە مەشىقىمۇ بىرلىكتە ئېلىپ بېرىلدى. بۇ يېڭى ئەسكەرلەر ئەتىگەندىن كەچكىچە مەشىق قىلىپ ئاخشىمى ھېرىپ ئارانلا ياتىقىغا ئۈلگىرەلەيتتى. بىر ھەپتە مەشىقتىن كېيىن، ھىتلېر رەسمى تۈردە باۋارىيە 16-پىيادىلار پولكىغا تەقسىم قىلىنىدۇ. ئادولف، پولكى بىلەن بىرگە مىيونخېندا تۇرۇپ يەنە بىر مەزگىل مەشق قىلىدۇ. بۇ قېتىمقى مەشىقلەر بۇرۇنقىسىغا قارىغاندا بەكىرەك چىڭ تۇتۇلغان ئىدى. پولكتا ھانس مېندېر (汉斯•孟德) ئىسملىك بىر سەپدىشى، “ئادولف بىرىنچى قېتىم قولىغا قۇرالنى ئالغىنىدا ئۇنىڭ خۇددى قىزلارنىڭ زىننەت بويىمىنى كۈزەتكىنىدەك مىلتىقىنى ئۆرۈپ-چۆرۈپ ئىنچىكىلىك بىلەن سەپ سېلىپ قاراپ كېتىۋاتقانلىقىنى كۆرۈپ ئىچىمدىن كۈلگىم كېلىپ كەتتى” دەيدۇ.

2

تېما

0

دوست

1682

جۇغلانما

تىرىشچان ئەزا

ئۆسۈش   68.2%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  11700
يازما سانى: 68
نادىر تېمىسى: 1
مۇنبەر پۇلى: 395
تۆھپە : 242
توردىكى ۋاقتى: 75
سائەت
ئاخىرقى: 2013-4-18
يوللىغان ۋاقتى 2012-12-9 06:57:48 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئۈچىنچى باب


خوشاللىقتىن يايراپ كېتىش



1913.5~1918.12



(2)


ھىتلېر 7-ئۆكتەبىر كۈنىسى پوپ (波普) ئەر-خوتۇنغا، تۇرىۋاتقان ھەربى قىسىمىنىڭ مىيونخېندىن ئايرىلىدىغانلىقىنى ئېيتىدۇ. ئۇ، ئۆي  غوجايىنى ئەپەندىنىڭ قولىنى چىڭ تۇتقىنىچە، ئەگەر جەڭدە ئۆلۈپ كەتسەم، سىڭلىمغا خەت يېزىپ خەۋەر قىلىپ قويارسىز، بەلكىم ئۇ يوق ھېساۋىدا بولسىمۇ مېنىڭ بەزى نەرسىلىرىمنى خاتىرە ئۈچۈن بولسىمۇ ئېلىپ قېلىشى مۇمكىن. ئەگەر ئېلىشنى خالىمىسا سىزلەردە قالسۇن دەپ ئۆتۈنىدۇ. ھىتلېر ئۆي ئىگىسىنىڭ ئىككى بالىسىنى قۇچاغلاپ سۈيۈپ خوشلىشىۋاتقىنىدا، پوپ (波普) خانىم رەسمىلا ئۈن چىقىرىپ يىغلاپ كېتىدۇ. ئۇلار قۇچاغلىشىپ خوشلاشقاندىن كېيىن، ھىتلېر كەينىگە بۇرۇلۇپلا يۈگەرگىنىچە كېتىپ قالىدۇ. ئەتىسى، 16-پىيادىلار پولكى پادىشا مۇھاپىزەتچىلەر پولكىغا بېرىپ، داغدۇغىلىق سەپەرگە ئاتلىنىش مۇراسىمىغا قاتنىشىدۇ.

ئەسكەرلەر ئۈچىنچى لودىۋىك (路德维希) ئالدىدا ئۇنىڭغا ۋە گېرمانىيە پادىشاھى ۋېلھىلم (威廉) غا سادىق بولىدىغانلىقى ھەققىدە قەسەم قىلىشىدۇ. ئاندىن، ھىتلېر بىلەن بىرگە بىر قانچە ئاۋىسترىيىلىك  ئەسكەر ئايرىلىپ ئۆز پادىشاھى بولغان ئاۋىسترىيە خانى فرانشىز جوسف (弗朗兹•约瑟夫) غا ساداقەت قەسىمى قىلىشىدۇ. ھىتلېرنىڭ شۇ قېتىمقى خاتىرىلەشكە ئەرزىيدىغان مۇراسىمدىكى تەسىراتى توغرىلىق بار بولغان بىردىن-بىر خاتىرىگە قارىغاندا، ھىتلېر سەپداشلىرىغا مۇنداق دېگەن: “8-ئۆكتەبىر كۈنىنى ھەرگىزمۇ ئۇنۇتالمايمەن، چۈنكى، مەن شۇ كۈنىسى ئىككى تال قاتلىما نانغا ئېرىشتىم، شۇنىڭدەك يەنە مەززىلىك چۈشلۈك تاماق يېگەن بولدۇم. ئۇ تاماقتا مەززە قىلىپ توڭگۇز گۆش قوردىقى بىلەن سوغۇق سالات يىيەلىگەن ئىدىم.”

ئەتىسى سەھەردە، 16-پىيادىلەر پولكى مىيونخېندىن يولغا چىقىپ، 40 كىلومېتر يىراقتىكى رىسفىرد (勒希菲尔德) گازارمىسىغا قاراپ ئاتلىنىدۇ. ئەسكەرلەر يۈكتاقىلىرىنى ئۆشنىسىگە ئېلىپ، ئون بىر سا’ئەتلىك جاپالىق ھەربى يۈرۈش قىلىدۇ. بۇ ھەربى يۈرۈشتە چىلەكتە قويغاندەك يامغۇردا پاتقاق كېچىپ ئاساسەن پىيادە يول يۈرىدۇ. “گازارمىغا يېتىپ بارغاندىن كېيىن بىر ئات ئېغىلىدا ياتتىم. – دەپ يازىدۇ ئادولف، (波普) خانىمىغا يازغان خېتىدە، − كىيىم-كىچەكلىرىمىز چىلىق-چىلىق ھۆل بولۇپ كەتكەن بولغاچقا، كېچىچە كۆزۈمگە پەقەتلا ئۇيقۇ كەلمىدى.” ئەتىسى يەكشەنبە ئىدى. ئۇلار يەنە 13 سا’ئەتلىك جىددى ھەربى يۈرۈشى قىلىپ، ئاخشىمى ئوچۇق دالىدا چۈشكۈن قىلىشىدۇ. ھاۋا سوغۇق بولغاچقا، ئەسكەرلەر يەنە بىر كېچىنى ئۇخلىيالماي تاڭ ئاتقۇزىدۇ. ئۇلار دۈشەنبە چۈشتىن كېيىنلا ئاندىن نىشانغا يېتىپ بارىدۇ. گەرچە ئەسكەرلەر ھارغىنلىقتىن تۇرغان يېرىدىلا يېتىپ قالغىدەك چارچاپ كەتكەن بولسىمۇ، يېنىدىن ئۆتۈپ كېتىۋاتقان فرانسۇز ئەسىرلىرى ئالدىدا ئۆزلىرىنى كۆتۈرەڭگۈ روھلۇق قىلىپ كۆرسىتىش ئۈچۈن مەغرۇر قەدەملەر بىلەن مەشكە دەسسەپ گازارمىغا كىرىپ كېتىشىدۇ. بۇ گازارمىدا ئۆتكۈزگەن بەش كۈن، ئۇنىڭ كۆرگەن ئەڭ جاپالىق كۈنلىرىدىن بىرى ھېساپلىناتتى. “بەكلا ئۇزۇن مەشق قىلدۇق. ئاخشىمى بېرىگادىنىڭ مەشىق قىلىشىغا ماسلىشىش ئۈچۈن يەنە ھەربى يۈرۈشى قىلدۇق. پولكىمىز يەنە بىر پولك بىلەن بىرلىشىپ يېڭى بىر بېرىگادا تەشكىل قىلغان ئىدى.” بۇ ھەركەتلەرنىڭ ھەممىسىلا بىرلىشىشنىڭ بىر تەركىۋى قىسمى ئىدى. يېڭى ئەسكەرلەر تۇلا مەشىق قىلىپ چارچاپ ھالىدىن كەتكىدەك ھېرىپ كەتكەن بولىشىغا قارىماي، ھىتلېر 20-ئۆكتەبىر كۈنىسى بوش ۋاقىت چىقىرىپ پوپ (波普) خانىمغا خەت يازىدۇ. ئۇ خېتىدە “بىز بۈگۈن ئاخشام ئالدىنقى سەپكە ئاتلىنىدىغان بولدۇق، … بۇنىڭدىن شۇنداق خوشالمەنكى، خوشاللىقىمدىن يېرىلىپ كەتكىدەك بولۇپ كەتتىم، … مەن سىزگە نىشانغا بارا-بارمايلا قايتا خەت يازىمەن. شۇ چاغدا ئادرىسىمنى سىزگە ئىۋەرتىمەن. شۇ يۈرۈشىمىز بىلەن ئەنگىلىيىگىچە بارالىشىمىزنى نەقەدەر ئارزۇ قىلاتتىم.” دەپ يازىدۇ. شۇ ئاخشىمى بۇ يېڭى ئەسكەرلەر پويىز بىلەن يولغا چىقىدۇ. ئاۋىسترىيىلىك بۇ چوڭ ۋەتەنپەرۋەر ئادولف ھىتلېرمۇ ئاخىرى گېرمانىيە ئۈچۈن جەڭ قىلىش سەپىرىگە ئاتلىنىدۇ.

ئادولف بىلەن سەپداشلىرى پويىز ئارقىلىق يولغا چىقىرىلغاندا، بېرىگادىنىڭ بىر ئوفىسسېرى، فلىز ۋېدمان (弗里兹•魏德曼) دېگەن كەسىپى ھەربى بىرسى بۇ يېڭى ئەسكەرلەرنىڭ ھاياجانغا تولغان بۇ ھالىنى كۆرۈپ ھاڭ-تاڭ قالىدۇ. بۇ پولكنىڭ پولكوۋنىكى ئۇزۇن يىل مابەينىدە ھەربى سەپتە بولۇپ باقمىغان بىرسى بولغاچقا، ھەرقايسى روتىلار زاپاس ئوپىسسېرلارنىڭ باشقۇرۇشىغا تاپشۇرۇلغان ئىدى. ئۇنىڭ ئۈستىگە ئەسكەرلەرنىڭ ھەممىسىلا دېگىدەك ئالدىراش ھەربى تەلىم ئالغان ساپلا يېڭى ئەسكەرلەردىن تەشكىل تاپقان ئىدى. پولكتا پىلىموتنىڭمۇ تايىنى يوق، قىسىمنىڭ تېلېفونلىرىمۇ بۇرۇنقى نيۇرېنبېرگ شىركەتلىرىدىن بىرسىنىڭ ئەنگىلىيە ئەسكەرلىرى ئۈچۈن ياسىغان كونا تېلېپونلار ئىدى. ئەسكەرلەردە مىس قالپاقمۇ يوق ئىدى. ئۇلار ئالدىنقى سەپتە كېيىشىگە كىلىيونكا شەپكىلا بېرىلگەن بولۇپ، ئۇلارنىڭ قىياپىتى خۇددى 1812~1813-يىللاردىكى ئازاتلىق ئۇرۇشىغا قاتناشقان پىدا’ئىلارغىلا ئوخشايتتى. بۇ بېرىگادىدىكى ئەسكەرلەرنىڭ قىزغىنلىقى ئۇلارنىڭ قۇرال-ياراق جەھەتتىكى يېتەرسىزلىكىنى ئۇنتۇلدۇرىۋەتكەندەك قىلاتتى. ۋاگۇنلار بىكەتتىن قوزغىلىپ مېڭىشىدا ئەسكەرلەر خوشاللىقىدىن ناخشا توۋلىشاتتى. ئۇلار خۇددى چوڭ بىر كەچلىك زىياپەتكە قاتنىشىش ئۈچۈن كېتىۋاتقاندەكلا كۆرۈنەتتى. ئۇلار قەھرىمانلارچە جەڭ قىلسا ئۇرۇش بىر قانچە ھەپتىدىلا ئاخىرلىشىپ، يېڭى يىل بايرىمىدىن بۇرۇن غەلىبە قازىنىپ ئۆيلىرىگە قايتالايدىغاندە ئويلىسا كېرەك؟ ئەسكەرلەرنىڭ بۇ خوشاللىقىغا گەپ كەتمەيتتى.

گۈگۈم چۈشىشى بىلەن تەڭ، ھىتلېر ئولتۇرغان پويىز رېيىن دەرياسى بويلىرىغا يېتىپ كېلىپ دەريا بويلاپ تولغۇنۇپ يولىنى داۋام قىلىدۇ. باۋارىيىلىك ئەسكەرلەرنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى رېيىن دەرياسىنى زادىلا كۆرۈپ باقمىغان ئىدى. ئەتىگەن سەھەردە تۇمانلار ئىچىدىن شەپەق كۆرۈنۈشكە باشلايدۇ. بۇ چاغدا نېدىرۋارد (尼德瓦尔德) دا گېرمان ئىمپىرىيىسىنىڭ زەپىرىنى خاتىرلەپ تىكلەنگەن ھەيۋەتلىك خاتىرە مۇنارىسى كۆرۈنىدۇ. بۇ خاتىرە مۇنارىسىنى كۆرگەن ۋاگونلاردىكى بارلىق ئەسكەرلەر ئۆزلىكىدىنلا «رېيىن قوغدىغۇچىلىرى» مارشىنى باشلىۋېتىدۇ.

شۇ ۋاقىتنى ئەسلەپ كېلىپ ھىتلېر مۇنداق دەيدۇ: “يۈرىكىم خوشاللىقتىن قېپىدىن چىقىپ كېتىدىغاندەك گۈپۈلدەپ سوقماقتا ئىدى.”

ئارىدىن 8 كۈن ئۆتكەندە، ھىتلېر تۇرىۋاتقان روتا ئەيپرۇس (伊普列斯) ئەتراپىدىكى جەڭگە قاتنىشىدۇ. ئەسكەرلەر ئەتىگەنلىك تۇمان ئىچىدە قورشاۋدا قالغان قىسىملارنى قۇتقۇزۇش ئۈچۈن جەڭ مەيدانىغا يېتىپ كەلگىنىدە، ئەنگىلىيە قوشۇنلىرى بىلەن بىلىگىيە قوشۇنلىرىنىڭ سىنارىيەت ئوقلىرى ئۇدۇلدىكى ئورمانلىق ئىچىدە شىددەتلىك پارتىلىماقتا ئىدى. “شۇ چاغدا، كەينى كەينىدىن ئېتىلىۋاتقان توپ ئوقلىرى ئۈستىمىزدىن غۇيۇلداپ ئۆتكىنىچە ئورمانلىق ئەتىراپىغا چۈشۈپ پارتىلىماقتا، دەرەخلەر خۇددى بىر تۇتام ئوتقا ئوخشاش تۈپ يىلتىزىدىن قومۇرلۇپ ئۆرۈلۈپ چۈشمەكتە ئىدى.” مىيونخېنلىق مۇ’ئاۋىن سوتچى بىر تونىشى بولغان ئېرنست ھېنىرىچ (恩斯特•赫) قا يازغان خېتىدە ھىتلېر مۇنداق دەيدۇ: “بىز ئاكوپلاردا بۇ مەنزىرىنى تاماشا قىلىپ ياتاتتۇق. بىز ئۇ ۋاقىتلاردا قانچىلىك ئېغىر خەتەر ئىچىدە تۇرغانلىقىمىزنى پەقەتلا ھېس قىلالمىغان ئىدۇق. شۇڭا ھېچقايسىمىزدا قورقۇش دېگەن نەرسە يوق ئىدى. ھەممىمىز “ئالغا” دېگەن بويرۇقنى تاقەتسىزلىك بىلەن كۈتۈپ ياتاتتۇق. … بىز ئۈزۈم تاللىرى بىلەن توسالغان ئورمانلىق بىر يەرگە تارقىلىپ جايلاشقان ئىدۇق. بېشىمىزدىن غۇيۇلداپ توپ ئوقلىرى ئۇچۇپ ئۆتۈپ تۇراتتى. ئەتىراپىمىزنى توپ ئوقىدا ئۆرىلىپ چۈشكەن دەرەخ ۋە شاخ-شۇمبىلار قاپلاپ كەتمەن ئىدى. توپ ئوقلىرى ئورمانلىقنى بويلاپ پارتىلاپ پۈتۈن ئەتىراپنى ئىس-تۈتەك قاپلاشقا باشلىدى، تاش-تۇپىلار ھەر تەرەپكە چېچىراشقا باشلىدى، شۇنچە يۇغان كونا دەرەخلەرمۇ يىتىزىدىن قومۇرۇلۇپ ئۆرۈلۈپ چۈشۈشكە باشلىدى. بىز بۇ ئاكوپلاردا يەرگە چاپلىشىپ يېتىپ بويرۇق كۈتۈشكە زادىلا تاقىتىمىز قالمىغان يوق ئىدى، ئۆلىدىغان ئىش بولسىمۇ جەڭ مەيدانىدا ئۆلۈشنى خالايتتۇق.” ئاخىرى، نېمىس قوشۇنلىرى قايتارما ھۇجۇمغا ئۆتىدۇ. “بىز ئۇدا تۆت قېتىم ھۇجۇمغا ئۆتكەن بولساقمۇ بولمىدى. ھەر قېتىمدا چېكىندۈرۈلدۇق. بىزنىڭ روتىدىكى ئەسكەرلەر بىر-بىرلەپ يېقىلىپ، ئاخىرى مەن ۋە يەنە بىر سەپدىشىملا ساق قالدۇق. كېيىن ئۇ ھەمرايىممۇ يېقىلىپ چۈشتى. بىر پاي ئوق كېلىپ مېنىڭ ئوڭ يېڭىمنى تېشىپ ئۆتۈپ كەتتى. ئەمما ماڭا بىر نېمە بولمىغان ئىدى. بۇ ھەقىقەتەنمۇ بىر مۇجىزە ئىدى. كېيىن بىز بەشىنچى قېتىملىق ھۇجۇمغا ئۆتتۇق. بۇ قېتىم بىز ئورمان بويلىرى بىلەن يېزىنى بېسىۋالدۇق.”

بۇ جەڭ ئۇدا ئۈچ كۈن داۋاملىشىدۇ. پولك كوماندىرى پولكوۋنىك ئۇرۇشتا قۇربان بولىدۇ. پودپولكوۋنىكمۇ ئېغىر ياردار بولغان ئىدى. ھىتلېر بۇ چاغدا پولك شىتاۋىنىڭ ئالاقىچىلىقىغا تاللانغان ئىدى. ئۇ شىددەتلىك توپ ئوقى ئارىسىدا ئۇ ئازگالدىن بۇ ئازگالغا، ئۇ ئاكوپتىن بۇ ئاكوپقا سەكرەپ يۈرۈپ ھەربى دوختۇردىن بىرنى تېپىپ كېلىدۇ، ئۇ ئىككىسى بىرلىشىپ مۇ’ئاۋىن پولك كوماندىرىنى جىددى قۇتقۇزۇش پونكىتى بار يەرگە سۆرەپ كېلىۋالىدۇ. ھىتلېرنىڭ دېيىشىدىن قارىغاندا، يانىۋار ئوتتۇرلىرىدا 16-پىيادىلار پولكىدا ئارانلا 30 نەپەر ئوفىسسېر ساق قالغان بولۇپ، 700 دىنمۇ ئاز ئەسكەر ساق قالغان ئىكەن. ساق قالغان ئەسكەر سانى پولكنىڭ ئاران بەشتە بىرىگە تەڭ بولۇپ، ھۇجۇمغا ئۆتۈش بويرىقى توختىماي كېلىپ تۇراتتىكەن. يېڭى پولك كوماندىرى پودپولكوۋنىك ئىنگىرخارد (恩格尔哈特) ، ھىتلېر بىلەن يەنە بىر ئەسكەرنىڭ ھەمرالىقىدا ئالدىنقى سەپكە كېلىپ دۈشمەن پوزىتسىيىلىرىنى كۈزىتىۋاتقىنىدا دۈشمەن تەرەپ سېزىپ قېلىپ، يامغۇردەك پىلىموت ئوقىغا تۇتۇشقا باشلايدۇ.

ئىككى ئەسكەر پولك كوماندىرىنىڭ يېنىغا ئېتىلىپ بېرىپ ئۇنى خەندەك ئىچىگە تارتىپ چۈشىرىۋالىدۇ.

ئىنگىرخارد (恩格尔哈特) بىر ئېغىزمۇ گەپ قىلماي بۇ ئىككى ئەسكەرنىڭ قولىنى ھاياجان بىلەن سىقىپ قويىدۇ. پولك كوماندىرى ئۇلار ئىككىسىگە قارا كىرىست مېدالى بېرىدىغانلىقىنى ئېيتىدۇ. ئەمما ئەتىسى چۈشتىن كېيىن، باشقىلار بىلەن مېدالىيون مۇكاپاتى ھەققىدە مۇزاكىرە قىلىشىۋاتقان پەيتتە ئەنگىلىيە قوشۇنلىرى ئاتقان توپ ئوقلىرىدىن بىرسى پولك شىتابى جايلاشقان چېدىرنىڭ نەق ئۈستىگە چۈشۈپ پارتىلايدۇ. 3 نەپەر كىشى شۇ ھامان جان بېرىدۇ. پولك كوماندىرى بىلەن قالغان كىشىلەر ئېغىر ياردارلىنىدۇ.

شۇنىڭدىن بىر قانچە مىنوت ئاۋال، 4 نەپەر روتا كوماندىرى يىغىنغا كەلمىگەنلىكى ئۈچۈن ھىتلېر بىلەن يەنە 3 نەپەر ئەسكەر ئۇلارنى تېپىپ كېلىش بۇيرۇقىنى تاپشۇرىۋېلىپ شىتاپ جايلاشقان بۇ چېدىردىن چىقىپ كەتكەن بولغاچقا، ھىتلېر شۇ باھانىدا ساق قالغان ئىدى. بۇ ۋەقە، ھىتلېرنىڭ نۇرغۇن قېتىم ئۆلۈمدىن قۇتۇلۇپ قېلىش مۇجىزىلىرىنىڭ باشلىنىشى بولۇپ قالىدۇ. “ئۇ كۈنى ئۆمۈرۈم بويىچە كۆرگەن ئەڭ قورقۇنۇشلۇق بىر مەنزىرىنى كۆرگەن ئىدىم. – دەيدۇ ھىتلېر سودىيە دوستىغا يازغان خېتىدە، − بىز ھەممىمىز خۇددى تەڭرىگە ئىشەنگەندەك ئىنگىرخارد (恩格尔哈特) پولك كوماندىرىغا ئىشەنچ قىلاتتۇق.”

نېمىس قوشۇنلىرى ئىپرۇس (伊普列斯) نى ئوقۇشلۇق تۈردە قايتۇرۇپ ئېلىشى بىلەن ھۇجۇممۇ ئاخىرلىشىدۇ. شۇنىڭدىن كېيىنكى ئۇرۇشلار ئاكوپ ئۇرۇشىغا ئايلىنىپ كېتىدۇ. شۇنداق قىلىپ، پولك شىتاۋىدىكى ئادەملەرمۇ خېلىلا ئارام تېپىپ قالىدۇ. شۇ چاغدا، پولك شىتاۋى مىكىناس (梅辛纳斯) كەنتى يېنىدىكى بىر تېنچ يەرگە يۆتكىلىدۇ. شۇنداق قىلىپ ھىتلېرمۇ رەسىم سىزىش پۇرسىتىگە ئېرىشىدۇ. ھىتلېر، رەسىم سىزىشقا كېرەكلىك نەرسىلەردىن بىر قىسمىنى يېنىغا سېلىپ كەلگەن بولۇپ، ئۇ يەردە بىر قانچە پارچە سۇ بوياق رەسىمى سىزىدۇ. رەسىملىرىنىڭ بىرىدە مىكىناس (梅辛纳斯) كەنتىنىڭ ئەتىراپىدىكى ئۇرۇش خارابىلىرى تەسۋىرلەنگەن بولۇپ، يەنە بىرسىدە ۋېسكات (维斯切特) كەنتى ئەتراپىدىكى ئاكوپلار تەسۋىرلەنگەن. يېڭى پولكوۋنىكنىڭ كانىۋىيى ۋېدرمان (魏德曼) ھىتلېرغا باشقا بىر رەسىم ئىشىنى، يەنى ئوفىسسېرلار ئاشخانىسىنى بوياش (بۇ بىر كىچىك ئۆي بولۇپ، پولك تەرىپىدىن پايدىلىنىشقا ئېلىۋالغان بىر پۇخرا ئۆيى ئىدى) ۋەزىپىسىنى تاپشۇرىدۇ. بۇ تاماقخانىدا بىر پارچە رەسىم بار بولۇپ، رەسىمدە ئۆلگەن بىر ئەسكەر چېگرا سىملىرى ئۈستىدە ئارتىلغان پېتىچە ئۆلۈپ قالغانلىقى تەسۋىرلەنگەن ئىدى. بۇ رەسىم ئاشخانا مۇھىتىغا بەكلا ماس كەلمەيتتى. ۋىدرمان (魏德曼) كانىۋاي پولك شىتابى ئىچىدىكى خىزمەتچىلەر ئارىسىدىن بوياقچىلىق قىلالايدىغان بىرسىنى تېپىپ كىلىشى ئۈچۈن مېكس ئامن (梅克斯•阿曼) ئون بېشىغا بويرۇق قىلغان، بۇ ئون بېشىمۇ بۇ ئىشقا ھىتلېردىن باشقىسى مۇۋاپىق ئەمەس دەپ قاراپ ئۇنى چاقىرىپ كەلگەن ئىدى.

ۋېدمان (魏德曼)، بۇ ئاشخانا ئۆيىنى زەڭگەر رەڭدە بوياش كېرەكمۇ ياكى قىزىل رەڭدە بويىغان ياخشىمۇ دەپ بىر قارارغا كېلەلمەي تۇراتتى. ھىتلېر كۈن نۇرى چۈشۈپ ئۆي ئىچى سۇس قىزىل بولۇپ كۆرۈنىدىغانلىقىنى كۆرۈپ ئۆينى زەڭگەر رەڭدە بوياشنى مەسلىھەت قىلىدۇ. ھىتلېر دەرھال شۇتا، بوياق-چۆتكىلارنى تېپىپ كىرىپ ئۆينى بوياشقا كىرىشىپ كېتىدۇ. ئۇ ئۆي ئاقلىغاچ ۋېدمان (魏德曼) بىلەن پاراڭغا چۈشىدۇ. “مەن دەسلىۋىدە ئۇنىڭ كۆرۈنىشى پەقەتلا ئەسكەرگە ئوخشىمايدىغانلىقىنى، شىۋىسىمۇ ئاۋىسترىيە شىۋىسىدە ئىكەنلىكىنى سەزگەن ئىدىم. – دەيدۇ كانىۋاي ۋېدمان 魏德曼، كېيىنچە، − ئەڭ مۇھىمى، ئۇ بەكلا ئەستايىدىل بىرسى ئىدى. دېمەك، بۇ ئادەمنىڭ تۇرمۇش تەجرىبىسى بەكلا مول ئىكەنلىكىنى كۆرسىتەتتى” دەيدۇ.

كاپىتان (魏德曼) بىلەن ئامن (阿曼) ئون بېشى ئىككىسى، ئوردىن بېرىشكە تېگىشلىك بولغان كىشىلەرنىڭ تىزىمىنى تۈزۈپ چىقىدۇ.

ئۇ ئىككىسى ھىتلېرغا بىرىنچى دەرىجىلىك قارا كىرىست ئوردىنى بىلەن مۇكاپاتلاش قارارىغا كېلىشىدۇ. ئەمما ھىتلېر پولك شىتابىنىڭ ئادىمى بولغانلىقى ئۈچۈن، ئۇنىڭ ئىسمىنى تىزىملىكنىڭ ئەڭ كەينىدە كۆرسىتىشكە توغرا كېلىدۇ. مۇكاپاتلىنىدىغانلار تىزىملىكىدىن يوقۇرىدىن باشلاپ تاللاش ۋاقتىدا ئاخىرىدىكىلەر ئۆزلىكىدىنلا تەغدىرلىنىش تىزىمىدىن چۈشۈپ قالىدۇ. شۇنداق قىلىپ، ھىتلېر ئىككىنچى دەرىجىلىك قارا كىرىست مېدالى بىلەن مۇكاپاتلىنىدۇ. شۇنىڭغا قارىماي بۇنىڭدىن ھىتلېر يەنىلا ئىنتايىن خوشال ئىدى. ئۇ ئىككى كۈن ئۆتكەندە پوپ (波普) خانىمىغا يازغان خېتىدە “بۇ مېنىڭ ئۆمرۈمدىكى ئەڭ خوشاللىق كۈنلىرىم. ئەپسۇسكى مېدالغا ئېرىشىشكە تېگىشلىك سەپداشلىرىمنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى قۇربان بولۇپ كەتتى. – ھىتلېر بۇ خېتىدە بۇ قېتىمقى ئۇرۇش بايان قىلىنغان گېزىتنى ساقلاپ قويۇشىنى ئۆتۈنىدۇ، − ئەگەر ئۇلۇغ تەڭرىم ماڭا رەھىم قىلىپ ئۆلمەي قايتالىسام، ئۇ گېزىتنى خاتىرە قىلىپ ساقلىۋالماقچىمەن.” ئۇ يەنە ئون بېشىلىققا، يەنى ۋوزىۋود كوماندىرلىقىغا ئۆستۈرىلىدۇ. شۇنداق قىلىپ باشقىلارنىڭ ئايىقىنى چىگىپ قويىدىغان ئەسكەر دەيدىغان پەس كۆرۈش نامىدىنمۇ قۇتۇلۇپ، جەڭچىلەر تەپ تارتىپ ھۆرمەت قىلىدىغان بىرسىگە ئايلىنىدۇ.

مىيونخېندا ھەربىلىككە قاتناشقىنىدىن بېرى بالداقلىق ئەسكەر خانس مېندر (汉斯•孟德) ھىتلېرنى زادىلا كۆرۈپ باقمىغان ئىدى.

مىيونخېندىكى ۋاقتىدا ئادولفنىڭ بەدىنى بەكلا ئاجىز بولۇپ، سومكىسىنىمۇ تەستە كۆتۈرۈپ يۈرەلەيتتى. مانا ئەندى، قولىدا مىلتىق، بېشىدا قىيپاش كىيىۋالغان مىس قالپاق، شاپ بۇرۇتلۇق، كۆزلىرى چاقناپ تۇرغان، تىنماي ئۇياق-بۇياققا چېپىپلا يۈرىدىغان چەبدەس بىر جەڭچىگە ئايلانغان ئىدى. قالغان ئالاقىچى ئەسكەرلەر ئۇنى قاتتىق ھۆرمەت قىلىشاتتى. ئۇلار، ھىتلېرنىڭ ئاۋىسترىيىلىك بىر ئەسكەر تۇرۇغلۇق باۋارىيە قوشۇنى ئىچىدە شۇنچە خىيىم خەتەرگە قارىماي چېپىپ يۈرىشىگە زادىلا ئەقلى يەتمەيتتى. “ئۇ راستىنلا غەلىتە بىرسى، − دەيدۇ ئۇلاردىن بىرسى مېندر (孟德) غا، − مېنىڭچە ئۇ باشقىلارغا ئۆزىنى كۆرسىتىش ئۈچۈنلا شۇنداق ئاكتىپ ئىشلەپ يۈرەمدىكىن دەپ ئويلايمەن. بولمىسا ئۇ ياخشى ئادەمدەك قىلىدۇ” دەيدۇ.

گەرچە ئۇ سەپداشلىرىغا دا’ئىم دېگىدەك تاماكا چېكىش زىيانلىق، ھاراق ئىچىش ناچار ئادەت دەپ تىنماي تەربىيە بېرىپ كەلسىمۇ، كىشىلەر ئۇنى يەنىلا “ئادولفىم” دەپ ياخشى كۆرەتتى. بۇنىڭ سەۋەبى، ئەڭ خەتەرلىك پەيتلەردە ئۇنىڭچىلىك ئىشەنچىلىك باشقا بىرسىنىڭ يوقلىقى ئىدى. ئەگەر بىرەر ياردارلانغان ئەسكەرگە يولۇقۇپ قالسا ئۇ ئەسكەرنى ھەرگىزمۇ تاشلاپ قويمايتتى. خەتەرلىك ۋەزىپە تاپشۇرىۋالغىنىدىمۇ ھەرگىز يالغان كېسەل بولۇپ يېتىۋالمايتتى. شۇنىڭدەك يەنە ئۇزۇنغا سوزۇلغان زېرىكىشلىك ئۇرۇش ئارىلىقلىرىدا ئۇ ھەقىقەتەنمۇ كىشىلەرگە يېقىن بىرسى ئىدى. ئۇ بىر رەسسام بولغانلىقى ئۈچۈن كىشىلەر ئۇنى ئۆزلىرىگە تېخىمۇ يېقىن ھېس قىلىشاتتى. ئەگەر كۈندىلىك تۇرمۇشتا بىرەر كۈلكىلىك ئىشنى ئۇچرىتىپ قالسىلا ئۇ ئىشنى دەرھال رەسىم قىلىپ سىزىپ چىقاتتى. مەسىلەن، بىر قېتىم قايسى بىر ئەسكەر توشقان تۇتىۋالىدۇ. ئۇنى يۇرتىغا قايتاشىدا ئۆيىگە ئالغاچ كەتمەكچى بولۇپ سومكىسىغا سېلىۋالغان. كېيىن ئۆيىگە بارغاندا سومكىسىغا قارىسا توشقاننىڭ ئورنىدا بىر پارچە خىش پارچىسى چىققان. بىرسىلىرى ئۇنىڭ توشقىنىنى ئوغرىلىۋېلىپ ئورنىغا خىش سېلىپ قويغانىكەن. بۇ ۋەقەنى ئۇ ئىككى پارچە ھەجىۋى رەسىم قىلىپ سىزىپ ئۇ سەبدىشىغا ئىۋەرتىپ بېرىدۇ. رەسىمنىڭ بىرسىدە ئۇ ئەسكەر ئۆيىگە بېرىپ سومكىسىنى ئېچىپ قارىسا بىر پارچە خىش تۇرغانلىقىنى كۆرۈپ ھاڭ-تاڭ قالغانلىقى، يەنە بىر رەسىمدە بولسا ئۇنىڭ سەپداشلىرى ئالدىنقى سەپتە مەززە قىلىپ توشقان گۆشى ياۋاتقانلىقى تەسۋىرلەنگەن ئىدى.

ھىتلېرنىڭ ئەھۋالى باشقىلارغا پەقەتلا ئوخشىمايتتى. قالغان ئەسكەرلەردەك ئۆيىدىن كونسىئېرۋا دېگەندەك يەيدىغان نەرسە ئالغاچ كەلمىگەن. ئۇ ئۆزىنىڭ مەڭگۈ تويماس ئىشتىيىنى قاندۇرۇش ئۈچۈن ئامال يوق بېرىپ ئاشخانىدا ئاشپەزلەرگە ياردەم قىلىش ھېساۋىغا نورىمىدىن سىرىت بىر نەرسىلەر سېتىۋېلىش ئىمكانىيىتىنى يارىتىشقا مەجبۇر ئىدى. شۇڭا ئۇ پولك بويىچە پىشقەدەم ئاشپەز دېگەن نامغىمۇ ئېرىشكەن. ئۇنىڭ ئۈستىگە، ئادولف باشقىلارنىڭ كونسىرىۋالىرىغا ئېغىز تىگىشنىمۇ نومۇس دەپ قارايدىغانلىقى ئۈچۈن، باشقىلارنىڭ تاماققا تەكلىپ قىلىشلىرىنىمۇ چىرايلىقچە رەت قىلىۋىتەتتى. بەك قىستاپ كەتسە، مېنىڭدە سىلەرنى مېھمان قىلىپ جاۋاپ قايتۇرالىغىدەك ئىمكانىيەت يوق، دەپ ئوچىقىنى ئېيتاتتى. بۇنىڭدىن خەۋەر تاپقان لېتىنات ۋېدرمان (魏德曼) (يوقۇرىدا بۇ كىشى كاپىتاندەك قىلىۋىدى، ئەندى لېتىنانت بولۇپ قالدى؟ − ئۇ.ت) ئۇنىڭغا روزھدىستىۋا بايرىمىدا تۇرمۇش پۇلىدىن 10 مارك ئايرىپ ھىتلېرغا بېرىش تەكلىۋىنى ئوتتۇرغا قويغان بولسىمۇ، ھىتلېر بۇنى رەخمەت ئېيتىپ چىرايلىقچە رەت قىلىدۇ.

دەم ئېلىش پۈتكەندىن كېيىن پۈتۈن پولك قايتىدىن ئالدىنقى سەپكە ئاتلىنىدۇ. ئەمما بۇ ئۇرۇشلاردا ھىتلېر پەقەتلا خۇماردىن چىقالماي كەلمەكتە ئىدى. “بىز ھازىرغىچە يەنە شۇ كونا ئاكوپلىرىمىزدا ياتماقتىمىز. ئارىلاپ فرانسىيە سېپى بىلەن ئەنگىلىيە سېپىگە ھۇجۇم قىلىپمۇ قويىمىز. – دەپ يازىدۇ ھىتلېر 1915-يىلى 22-يانىۋاردا پوپ (波普) خانىمغا يازغان خېتىدە، − ھاۋالار بەكلا ناچارلىشىپ كەتتى. ئادەتتە دۈشمەن توپ ئوقى زەربىسىدىن ئۆزىمىزنى ساقلاش ئۈچۈن چوڭقۇر سۇغا تولغان ئاكوپلاردا نەچچە كۈنلەپ باش چۆكۈرۈپ ئولتۇرۇپ چىقىمىز. بىز يەنە قانچىلىك ئۈمىرىمىز قالغانلىقىنىمۇ بىلەلمەي تەڭرىگە دۇ’ئا قىلىپ ياتتۇق. يېقىن كۈنلەردە پۈتۈن سەپ بويىچە قايتارما ھۇجۇمغا ئۈتىشىمىزنى كۈتۈپ ئولتاردۇق. بۇ ئۇرۇش بۇنداق تۇرغۇن ھالىتى بىلەن كىتىۋەرمەسلىكى كېرەكتە!”

ئەنە شۇنداق تىرىكىشىش جېڭى بىلەن ئۆتىۋاتقان كۈنلەرنىڭ بىرىدە ئاق يۇڭلۇق بىر كىچىك كۈچۈك (شۆبىھسىزكى، بۇ ئەنگىلىيە قوشۇنلىرى يەتكۈزگەن بىر سوشا ئىدى.) توشقان قوغلاپ يۈرۈپ ھىتلېر تۇرغان ئاكوپقا سەكرەپ چۈشىدۇ. ھىتلېر بۇ كۈچۈكنى تۇتىۋېلىپ بېقىشقا باشلايدۇ. دەسلىۋىدە بۇ كۈچۈك قاچىمەنلا دەپ تۇراتتى. “مەن ئۇنىڭغا سەۋىرچانلىق بىلەن قارىدىم. (بۇ كۈچۈك نېمىسچە بىلمەيتتى) ئاخىرى ئاستا-ئاستا ماڭا كۆنۈپمۇ قالدى.” ھىتلېر ئۇنىڭغا “تۈلكە” دەپ ئات قويۇپ قويىدۇ. ئۇ يەنە بۇ كۈچۈككە شۇتىغا چىقىشقا ئوخشاش ئۇيۇنلارنى ئۆگۈتۈشكە باشلايدۇ. كۈندۈزلىرى بۇ “تۈلكە” ئۇنىڭدىن بىر قەدەممۇ ئايرىلماي كەينىدىن ئەگىشىپلا يۈرەتتى. ئاخشىمى ئۇنىڭ قولتىقىغا كىرىۋېلىپ خورۇلداپ ئۇخلايتتى.

نويابىرنىڭ ئاخىرلىرىدا، ھىتلېر، پوپ (波普) لارغا يەنە بىر پارچە خەت يېزىپ، قارشى چوققىلارنى جانلىق شەكىلدە تەسۋىرلەپ بېرىدۇ. شۇنداقتىمۇ ئۇنىڭ تەسۋىرلىگىنى پاجى’ئەلىك ئۇرۇش مەنزىرىسىدىن باشقا نەرسە ئەمەس ئىدى:

“… توختىماي يامغۇر ياغماقتا (بۇ يىل قىش كەلمەمدىكىن تاڭ؟)، ئۇرۇش مەيدانى دېڭىزغا يېقىن، ھەمدە چوڭقۇر بىر يەر بولغاچقا، بۇ يەرلەر خۇددى تېگى يوق ساسلىقتەكلا بىلىنەتتى. كوچىلار مىلىچلاپ تۇرغان پاتقاقلىق، پىيادىلارنىڭ ئاكوپلىرى، توپ-زەمبىرەك سەپلىرى، قاتناش جىلغىلىرى ۋە چېگرا سىم توساقلىرى، “بۆرە ئۇۋىلىرى”، مىنا كۆمۈلگەن يەرلەر، … ھەممىلا يەر ئەنە شۇنداق پاتقاقلىق بىلەن قاپلانغان. بۇ ئۇرۇش سېپى ھەقىقەتەنمۇ بەكلا غەلىتە بىر ئۇرۇش سېپى ئىدى.”

فىۋرالدا ئۇ سوتچى خوپ (赫普) قا خەت يېزىپ ئۆزىنىڭ جەڭ قىلىش جەريانىنى بايان قىلىدۇ. قىزىق، ھىتلېر خېتىنىڭ ئاخىرىدا سىياسى ئىشلار ھەققىدىمۇ توختالغان ئىدى:

“مىيونخېن پات-پات ئېسىمگە كېلىۋالىدۇ. كاللامدا بىرلا خىيال بار ئىدى: بىز بۇ ئۇرۇشنىڭ ھېساۋىنى ئۇ يەردىكى مەلئۇنلاردىن چوقۇم تۆلىتىپ ئېلىشىمىز كېرەكلىكىنى ئويلايمەن. ھەر قانچە بەدەل تۆلەشكە توغرا كەلسىمۇ، ئۇلار بىلەن تۇتۇشۇپ قېلىشقا توغرا كەلسىمۇ، بۇ ھېساپنى ئۇلاردىن سورىشىمىز كېرەك. ئارىمىزدىكىلەردىن تەلىيى كېلىپ يۇرتىغا قايتالايدىغانلار بولغىنىدا، يۇرتىنىڭ تېخىمۇ گۈزەل، تېخىمۇ پاكىز كۆرۈنۈشتە بولىشىنى، چەتئەل تەسىرى پۈتۈنلەي سۈپۈرۈپ تاشلانغان بولىشىنى كۆرەلىشى كېرەك. ئەنە شۇ چاغدىلا مىڭلىغان، ئونمىڭلىغان ئادەملەر بۇ يەردە قۇربان بولۇپ كېتىۋاتقانلىقى، ياردار بولىۋاتقانلىقى، ئازاپ چېكىۋاتقانلىقىغا، خەلقارا دۈشمەن كۈچلەرگە قارشى قانلىرى دەريا بولۇپ ئېقىتىۋاتقانلىقىغا نىسبەتەن ئېيتقاندا گېرمانىيىنىڭ تاشقى دۈشمەنلىرىنى تارمار كەلتۈرۈش بىلەنلا قالماي، ۋەتەن ئىچىدىكى ئىنتېرناتسيونالچىلارغىمۇ قاتتىق زەربە بېرىشىمىز كېرەك دەپ ئويلايمەن.”

بىرەرسى، سەن ئەسلى نەلىك دەپ سوراپ قالسا، ھىتلېر ھەر دا’ئىم : مەن ئاۋىسترىيىلىك ئەمەس. مېنىڭ ئا’ئىلەم 16-پولك، ئۇرۇش ئاخىرلاشقاندىن كېيىن مىيونخېندا ياشايمەن دەپ جاۋاب بېرەتتى. ئەمما بۇنىڭ ئۈچۈن ئۇلار ئاۋال بۇ ئۇرۇشتا غەلىبە قىلىشى شەرت ئىدى! بۇ ھەقتە ئۇ بەكلا چىڭ تۇراتتى. ئەگەر بىرەرسى چاخچاق قىلىپ بولسىمۇ بۇ ئۇرۇشتا بىز ھەرگىز يېڭىپ چىقالمايمىز دەپ سالسا، ھىتلېر غەزىۋىدىن يېرىلىپ كەتكىدەك بولۇپ ئالدى-كەينىگە مېڭىپ كېتەتتى: “ئەنگىلىيە چوقۇم مەغلوپ بولىدۇ. ئۇلارنى يېڭىش خۇددى دۇ’ئا قىلغاندا ئامىن دېگىنىمىزدەكلا ئاساسان بىر ئىش!” دەپ قايناپ كېتەتتى.

سەپداشلار ئوتتۇرسىدا يىمەك-ئىچمەك بىلەن خوتۇن خەق ئۈستىدە گەپ باشلىنىپ قالغىدەك بولسا، ئادولف ئۇلارغا قۇلاق سالماي قولىغا كىتابىنى ئېلىۋېلىپ ئوقۇش بىلەن بولۇپ كېتەتتى ياكى رەسىم سىزىپ ئولتۇراتتى. ئەگەر گەپ رەسمى مەسىلىلەر ئۈستىگە كېلىشى ھامان قولىدىكى ئىشىنى تاشلاپ قايناپ سۆزلەشكە كىرىشىپ كېتەتتى. ئۇنىڭ سەپداشلىرىنىڭ كۆپۈنچىسى ساۋاتسىز ئاددى كىشىلەر بولغاچقا، ئۇنىڭ تىنماي دېگەن گەپلىرىنى ئاڭلاپ جىمىپ قېلىشاتتى. “بىز ئۇنىڭ سەنئەت ھەققىدە، بىناكارلىق ھەققىدە سۇدەك راۋان سۆزلەپ كېتىشلىرىنى ياخشى كۆرەتتۇق. ئۇ سۆزلەۋېتىپ دا’ئىم دېگىدەك بىرەر كىتاپنى پولاڭلىتىپ كېتەتتى. ئۇنىڭ بىلىملىك بىرسى ئىكەنلىكى كۈنسايىن كۈچىيىپ ئوتتۇرغا چىقماقتا ئىدى. ئۇنىڭ سومكىسىدا ھەر ۋاقىت بىر قانچە پارچە كىتاپ بولۇپ تۇراتتى. ئۇ كىتاپلىرى ئارىسىدا شوپىخاۋر (叔本华) نىڭ «ئۇ مېنىڭ ئۇستازىم» دېگەن كىتاۋىمۇ بار ئىدى. بۇ پەيلاسوپ قايتا-قايتا تەكىتلەپ ئوتتۇرغا قويغان قاراملىق قىلىشتەك جاسارەت كۈچى، چوقۇم غالىبىيەتكە يېتەكلەيدۇ، دېيىشى ھىتلېرنىڭ كاللىسىغا قاتتىق ئورنىشىپ كەتكەن بولىشى مۇمكىن” دەيدۇ، ئۇنىڭ بەزى سەپداشلىرى.

1915-يىلى ياز ئايلىرىنىڭ ئاخىرلىرىدا ھىتلېر پولك شىتابىنىڭ كام بولسا بولمايدىغان ئادىمىگە ئايلىنىدۇ. ھەر قايسى روتىلار بىلەن شىتاپنى باغلاپ تۇرىدىغان تېلېپون سىملىرى دۈشمەن توپ ئوقىدا پات-پاتلا ئۈزۈلۈپ كېتىدىغان بولغاچقا، ئالاقىچىلارغا تايىنىپ خەۋەر يەتكۈزمەكتىن باشقا چارە يوق ئىدى. “بىز پاتلا ھېس قىلدۇقكى، − دەيدۇ لېتىنات ۋېيدرمان (魏德曼) ئەسلەپ كېلىپ، − پەقەت ئادولفلا ئەڭ ئىشەنچىلىك ئالاقىچىمىز ئىدى.” (1935-يىلى، فرىز ۋېيدرمان (弗里兹•魏德曼) ھىتلېرنىڭ كانىۋىيى بولۇپ خىزمەت قىلىدۇ. ئارىدىن 4 يىل ئۆتكەندە، داھىسىغا، يەنى فيۇرېرىنىڭ تاشقى سىياسىتىگە قارشى چىققىنى ئۈچۈن خىزمىتىدىن ئېلىپ تاشلىنىدۇ.
ۋېيدرمان (魏德曼) كېيىنچە يازغان كىتابىدا، ھىتلېرنىڭ شۇ قېتىمقى ئۇرۇش ھەققىدىكى خاتىرىسى بەكلا پۇختا ئىدى، ئۇ، ئۇرۇشتا بېشىدىن ئۆتكەن ئىشلارنى سۆزلىگىنىدە كۆپتۈرۈپ ياكى يوشۇرۇپ يالغان سۆزلىگىنىنى بىرەر قېتىممۇ ئاڭلاپ باقمىدىم، دەيدۇ) قالغان ئالاقىچىلار ئۇنىڭ سەزگۈرلۈكى، چاققانلىقى ئالدىدا قولىغا سۇمۇ قويۇپ بېرەلمەيتتى. ئادولف خۇددى بالا ۋاقتىدا ئوقىغان ھىندىيانلار ھەققىدىكى ھىكايىلارغا ئوخشاش چەبدەسلىك بىلەن ئالدىنقى سەپلەرگە قوقماي ئۆمىلەپ بارالايتتى. ئەمما ئۇنىڭ ۋۇجۇدىدا بار بولغان بەزى نەرسىلەر باشقا ئەسكەرلەرنى ئەنسىرتەتتى.  ئۇ باشقىلارغا پەقەتلا ئوخشىمايتتى. ئۇنىڭ مەسئولىيەتچانلىقى بەكلا كۈچلۈك ئىدى. “خەۋەرنى جايىغا يەتكۈزۈش ۋەزىپىسى بەكلا مۇھىم بىر ۋەزىپە، − دەيدۇ بىر قېتىم يېڭى ئالاقىچىلارنى تەربىيىلەش ۋاقتىدا، − شەخسى غۇرۇر ياكى قىزىقىشىڭلاردىنمۇ مۇھىم!” ئۇ ھەر دا’ئىم ئالدىنقى سەپكە بېرىشقا ئىنتىلىپلا تۇراتتى. ئۇ دا’ئىم دېگىدەك باشقىلار ئۈچۈنمۇ خەۋەر يەتكۈزۈش ۋەزىپىسىنى ئورۇنداپ تۇراتتى.

6~7-ئايلارغا كەلگىنىدە ئۇرۇش سۈرئىتىنى ئارتتۇرۇشقا باشلايدۇ. نەتىجىدە خەۋەر يەتكۈزۈش ئىشلرىمۇ كۆپىيىپ كېتىدۇ. بۇنداق جىددىچىلىك ھىتلېرگىمۇ تەسىر كۆرسىتىدۇ. ئۇنىڭ چىرايى ساغرىپ ئۇرۇغلاپلا كەتكەن ئىدى. ھەر كۈنى تاڭ يۇرىماي تۇرۇپلا ئەنگىلىيە قوشۇنلىرىنىڭ توپقا تۇتىشى بىلەن تەڭ ئورنىدىن چاچىراپ تۇرغىنىچە قولىغا قورالىنى ئېلىپ ئالدى-كەينىگە ماڭغىنىچە يۈگىرەشكە تەييار تۇرغان ئارغىماقتەك جىم تۇرالمايلا قالاتتى. ئاندىن ئۇ ھەممىنى بىر-بىرلەپ ۋارقىراپ ئويغۇتاتتى. ئۇلارنىڭ ھۇرۇنلىقى ئادولفنىڭ بەكلا ئاچچىقىنى كەلتۈرىۋىتەتتى. ئەگەر بىرەرسى تويغىدەك تاماق بېرىلمەسلىكىدىن دەرت تۆككىدەك قىلسا، ئۇ ئەسكەرگە: “1870-يىلقى جەڭدە فرانسۇز ئەسكەرلىرى يەيدىغان نەرسىسى يوق چاشقان تۇتۇپ يەپتىكەن!” دەپ رەددىيە بېرەتتى.

25-سىنتەبىر كۈنىسى ئەنگىلىيە قوشۇنلىرى ھۇجۇمنى كۈچەيتىدۇ. ئاخشىمى گۈگۈم ۋاقتىدا 16-پولك پۈتۈن سەپ بويىچەقاتتىق تۇرۇپ تىركىشىدۇ. بۇ جەرياندا ئالدىنقى سەپ بىلەن بولغان تېلېپون ئالاقىسى تۇيۇقسىز ئۈزۈلۈپ قالىدۇ. ھىتلېر بىلەن يەنە بىر ئالاقىچى نېمە ئىش بولغانلىقىنى بىلىپ كېلىش ئۈچۈن يولغا چىقىدۇ. ئۇ ئىككىسى ساق قايتىپ كېلىپ تېلېپون سىمىنىڭ پارتىلاشتا ئۈزۈلگەنلىكىنى ئېيتىدۇ. دۈشمەن تەرەپنىڭ كۈچلۈك ھۇجۇمى باشلىنىش ئالدىدا تۇرغانلىقى ئۈچۈن ھىتلېرنى ئالدىنقى سەپكە رادى’ئو ئارقىلىق ھەر قايسى قىسىملارنى ئاگاھلاندۇرۇشقا ئىۋەرتىدۇ. ئۇ بۇ ۋەزىپىنىمۇ غەلىبىلىك ئورۇنداپ شۇنچە كۈچلۈك دۈشمەن توپ ئوقىدىن يەنە بىر قېتىم ساق-سالامەت قۇتۇلۇپ قايتىپ كېلىدۇ.

ھىتلېر ئۆتكەن بىر قانچە ئاي ئىچىدە كۆپ قېتىم ئۆلۈم بوسوغىسىغا كېلىپ قالغان بولسىمۇ ئامالىنى قىلىپ ساق چىقالىغان ئىدى. ئۇنى قانداقتۇ بىر پەرىشتە ئۆلۈمدىن قۇتۇلدۇرۇپ كېلىۋاتقاندەكلا ئىدى. ھىتلېر “بىر قېتىم، ئاكوپتا بىر قانچە سەپدىشىم بىلەن تاماق يەپ ئولتۇراتتىم، − دەيدۇ بىر ئېنگىلىز مۇخپىرى بولغان ۋارد پرىس (华德•普赖斯说) قا خېلى يىللاردىن كېيىن ئەسلەپ كېلىپ، − تۇيۇقسىز بىرسى قۇلىقىمغا چاققان بول، دەرھال نېرىسىغا يۆتكىلىپ ئولتۇرىۋال، دەپ ۋارقىرىغاندەكلا بىلىندى. قۇلىقىمغا كەلگەن ئاۋاز بەكلا ئېنىق ئاڭلانغان ئىدى. خۇددى قۇلىقىمنىڭ تۈۋىدىلا جاراڭلىغاندەك ئىدى. مەنمۇ ئىختىيارسىز ئورنۇمدىن يۆتكىلىپ نېرىسىغا بېرىپ ئولتۇرىۋالدىم. بۇ ئاۋاز راستىنلا بىر ھەربى بويرۇقتەك بىر ئاۋاز ئىدى. قولۇمدا تاماق قۇتىسى ئىتىك ئورنۇمدىن تۇرۇپ ئاكوپ ئىچىدە 20 قەدەمدەك يىراققا بېرىۋالغان ئىدىم. يېڭى ئورنۇمدا ئولتۇرۇپ قايتا تاماق يېيىشقا كىرىشتىم.

كۆڭلۈممۈ خېلىلا خاتىرجەم بولۇپ قالغاندەك ئىدى. ئەمما مەن ئەندىلا تاماققا قوشۇق سېلىپ تۇرىشىمغا كۆز ئالدىمدا بىر ئوت ئۇچقۇنى چاقنىغاندەك بولۇپ، بايا ئولتۇرغان يېرىمگە بىر توپ ئوقى چۈشۈپ شىددەت بىلەن پارتىلايدۇ. ئۇ يەردە قالغان سەپداشلىرىمنىڭ ھەممىسى تىتما-تىتما بولۇپ بىرسىمۇ ساق قالماي ئۆلۈپ كەتتى”.

بەلكىم ئۇ ۋاقىتلار ئالدىن كۆرەلەيدىغان، ئالدىن ھېس قىلالايدىغان تۇيغىلىرى ئۇيغانغان ۋاقىتلىرى بولسا كېرەك؟ شۇ يىلى كۈزدە، بىر ئاخشىمى پۈتۈن ئەتىراپنى ئاق قراۋ قاپلاپ كەتكەن بىر ۋاقىتتا، ئۇ بىر شى’ئېر يېزىپ چىقىدۇ. شۇ پەيتتىمۇ ھىتلېر ئۆز تەغدىرىنىڭ قانداق بولىشىنى ھېس قىلغان بولىشى مۇمكىن ئىدى.

ھەر قېتىم زىمىستان قىش يېتىپ كەلگەندە،
تىپ-تىنىچ ساسلىقتىكى دەرەخ تۈۋىدە يالغۇز ئولتۇرىمەن.
قاراڭغۇلۇق كۈچلىرى پولات پەردىلەردەك،
ئاي شولىسى شەپىسى
شىمالى ياۋروپا  قەۋرىلىرى ئۈستىنى قاپلاپ،
كۈندۈزلىرى كۆڭۈللۈك،
كېچىلىرى ۋەھىمىلىك.
چاقناپ تۇرغان پولات ئەنە شۇنداق تاۋلانغان
جەڭدە ئەمەس نەيزىلەردە.
شۇڭا مەن راس بىلەن يالغاننى ئايرىپ،
ھەرپ-رەقەملەر بىلەن تور توقۇيمەن،
بەخىت تىلەپ، تەنتەنە قىلىپ،
ھەققانىيەتچى كىشىلەرگە ئاتايمەن.
(بۇزۇلغان تەرجىمە! – ئۇ.ت)

ئارىدىن بىر قانچە ھەپتە ئۆتكەندە ئۇ سەپداشلىرىغا ھەيران قالارلىق بىر پەرىزىنى جاكارلايدۇ: “مەن سىلەرگە شۇنى جاراڭلىق ئاۋاز بىلەن جاكارلايمەنكى، ھەممىڭلار مېنىڭ دەۋرىمنىڭ كېلىشىنى كۈتۈڭلار!”

شۇ يىلى دېكابىردا، قار ئورنىغا توختىماي سىم-سىم يامغۇر يېغىشقا باشلايدۇ. پۈتۈن پولكنىڭ ئەگرى-بۈگرى سوزۇلغان ئاكوپلىرىنىڭ ھەممىسىلا چىلىق-چىلىق سۇغا توشۇپ كېتىدۇ. ھىتلېر ئۈچۈن ئېيتقاندا، ئۇرۇش باشلانغاندىن بېرى كەلگەن ئىككىنچى قېتىملىق روزھدىستۋا بايرىمى بىرىنچىسىدىنمۇ بەتەر  ئېچىنىشلىق ئۆتىدۇ. پۈتۈن ئەسكەرلەر ئۆيلىرىدىن خالتا ۋە ھال سوراش خېتى تاپشۇرۇپ ئالغان بولۇپ، يالغۇز ھىتلېرغىلا ھېچ نېمە كەلمەي ئۆزى يالغۇز بېشىنى چۆكۈرۈپ كارىۋىتىدا ئولتۇرىدۇ. ئۇ، ئۈچ كۈنلۈك دەم ئېلىش جەريانىدا ھېچ كىمگە گەپ قىلمايدۇ. سەپداشلىرى ئامالىنىڭ بارىچە ئۇنىڭ كۆڭلىنى كۆتۈرۈشكە ئۇرۇنىدۇ. يەنە بىر تەرەپتىن ئۇلار ئا’ئىلىسىدىن كەلگەن ھېيتلىق خالتىلىرىنى ئېچىپ بىرگە تەڭ يىيىشنى تەكلىپ قىلىشىدۇ. ئەمما ھىتلېر ئۇلارنىڭ ھەممىسىگە ئايرىم-ئايرىم رەخمەت بىلدۈرۈپ يىيىشنى رەت قىلىدۇ. ئاندىن ئۆزىنىڭ ئورنىغا بېرىپ يېتىۋالىدۇ. دەم ئېلىش ئاخىرلاشقاندىن كېيىن، ھىتلېر غەم-ئەندىشىلىرىنى بىراقلا ئۇنۇتۇپ قايتىدىن خوشخوي ھالىغا كېلىدۇ. كۆپچىلىكنىڭ ھېيتىنى ئارامخۇدا ئۆتكۈزىۋالغانلىقىنى تەبرىكلەپ بىرمۇنچە چاخچاقلارنىمۇ قىلىدۇ. ھەتتا ھەممىنى قاھقاھلىتىپ كۈلدۈرۈپمۇ ئالىدۇ.

1916-يىلىنىڭ ياز ئايلىرى كىرىشى بىلەن، ھىتلېر تۇرىۋاتقان بېرىگادا جەنوپقا قاراپ يۈرۈش قىلىپ ھەل قىلغۇچ دالا ئۇرۇشى ھېساپلانغان سوم ئۇرۇشىغا ئۈلگۈرۈپ ئالدىنقى سەپكە يېتىپ بارىدۇ. ئۇرۇش باشلىنىشى بىلەن تەڭ ئەنگىلىيە قوشۇنلىرى شىددەت بىلەن ھۇجۇمغا ئۆتىدۇ. ئۇرۇشنىڭ بىرىنچى كۈنىسىدىلا 20 مىڭغا يېقىن ئىتتىپاقداشلار ئارمىيىسى ئەسكىرى ئۆلتۈرىلىدۇ ياكى ياردار قىلىنىدۇ. 14-ئىيۇل ئاخشىمى، فېرومېللەر (弗隆美尔) ئەتىراپىدا 16-پولكنىڭ پۈتۈن تېلپون سىملىرى توپ ئوقىدا ئۈزۈپ تاشلىنىدۇ. ھىتلېر بىلەن يەنە بىر ئالاقىچى ھەر قەدەمدىكى ئۆلۈم خەۋىپىگە قارىماي بېرىپ سىم يولىنى تەكشۈرۈشكە چىقىدۇ. ئۇلار لىق سۇغا تولغان ئاكوپ ياكى توپ ئوقى ئۇيىۋەتكەن ئازگاللارغا يوشۇرۇنۇپ يۈرۈپ سىم تەكشۈرەيدۇ. ئۇنىڭ بىلەن بىرگە چىققان ئالاقىچى ئەسكەر ھارغىنلىقتا بەرداشلىق بېرەلمەي يېتىپلا قالىدۇ. ھىتلېر ئامال يوق بۇ ھەمىرىيىنى سۆرەشتۈرۈپ يۈرۈپ ئاكوپقا قايتۇرۇپ كېلىۋالىدۇ.

20-ئىيۇل كۈنىسى، فېرومېللەر ئۇرۇشى بەكلا شىددەتلىك بولىدۇ. ئۇرۇشتا ھەر ئىككىلا تەرەپتىن سانسىزلىغان ئەسكەر چىقىم بولىدۇ. شۇنىڭغا قارىماي ھېچ قايسى تەرەپ بىر قەدەممۇ ئالغا ئىلگىرلىيەلمەيدۇ. شۇندىن كېيىنكى ئىككى ئاي جەريانىدا جەڭلەر ئاساسەن ئاكوپ ئۇرۇشىغا ئايلىنىپ قېلىپ، بىر-بىرسىنى شىددەت بىلەن توپقا تۇتىشىدۇ. ھەر ئىككى تەرەپلا بىر غېرىچمۇ ئالغا ئىلگىرلىيەلمەيدۇ ياكى كەينىگە چېكىنمەيدۇ. دەل شۇ پەيتتە ھىتلېر يېقىن بىر سەبدىشىدىن ئايرىلىپ قالىدۇ. خانس مېندىر (汉斯•孟德) ئارقا سەپكە يۆتكەپ ئېلىپ كېتىلىپ، ئۇ يەردە ئۇرۇش ئەسىرلىرىگە تەرجىمانلىق قىلىدۇ.

شۇنداقتىمۇ ھىتلېرنىڭ يەنە ئېرنىست سىمىت (恩斯特•施密特) بىلەن ئىگىنات ۋېستىنىشنا (伊格纳斯•维斯登基希纳) دېگەن ئىككى نەپەر يېقىن سەپدىشى بار ئىدى.
بۇلاردىنمۇ مۇھىمى، ئۇنىڭ ھېلىقى سۈيۈملۈك كۈچىكىمۇ ئۇنىڭدىن ئايرىلمىغان ئىدى. “ئاھ شۇ كىچىك تۈلكەم، − دەيدۇ ھىتلېر ئارىدىن 25 يىل ئۆتكەن بىر قىش ئاخشىمى ئىتىنى ئېسىگە ئېلىپ، − بەكلا ئۇماق ئىت ئىدى-دە! − ئۇ تۈلكە ئىسىملىك  ئىتى توغرىلىق گەپ بولۇپ قالغىنىدا ئۇنىڭ ئىتنىڭ ئۈستىدە ئۇچۇپ يۈرگەن چىۋىننى تۇتىمەن دەپ قىلغان ئۇيۇنلىرى ئېسىگە كېلىپ كېتىدۇ. كۈچۈك دەسلىۋىدە خۇددى گىپنوز قىلىنغاندەك تىتىرەپ قاشلىرىنى تۈرۈپ كەتسە، يەنە تۇيۇقسىز سەكرەپ قوپۇپ چېئىۋىننى چىشلىمەكچى بولىدۇ. – مەن ئۇنىڭ ھەركىتىگە دىققەت قىلىپ قاراپ ئولتۇرۇپ كېتەتتىم. ئۇ كۈچۈك خۇددى بىر ئادەمدەك قىلىقلارنى قىلىپ ئاچچىقى كېلىپ خېقىراپ كېتەتتى.” ھىتلېر تاماققا ئولتۇرغىنىدا ئۇنىڭ كىچىك تۈلكىسى يېنىغا كېلىپ ئۇنىڭ ھەر بىر ھەرىكىتىگە دىققەت قىلىپ قاراپ ئولتۇرۇپ كېتەتتى.

ئەگەر ھىتلېر 5~6 قوشۇق كاپ قىلغاندىن كېيىنمۇ ئۇنىڭغا بىر كاپام بىر نېمە بەرمىسەم كۈچۈك دەرھال تىكلىنىپ ئولتۇرغىنىچە غوجايىنىغا تىكىلىپ قاراپ، “ماڭا بەرمەمسەن؟” دېگەندەك قىلىقلىقلارنى قىلاتتى. “قىزىق، مەن ئۇ كۈچۈككە ھەقىقەتەنمۇ ئامىراق بولۇپ قالغان ئىكەنمەن.”

ئارىدىن ئۈچ ئاي ۋاقىت ئۆتۈپ كەتكەن بولسىمۇ، سوم ئۇرۇشى ئاخىرى چىقماس بىر ئۇرۇشقا ئايلىنىدۇ. ئىتتىپاقداش ئارمىيىسى تىنماي ھۇجۇم قوزغاپ تۇراتتى. بۇ ئۇرۇشتا ھەر ئىككىلا تەرەپتىن 614 مىڭ ئادەم چىقىم بولىدۇ. بۇ ئۇرۇش ھەقىقەتەنمۇ قىلچە مەنىسى يوق قىرغىنچىلىق ئۇرۇشى ئىدى. بۇ ئۇرۇشتا نېمىس قوشۇنلىرى ھەپتىلەپ نۇرغۇن قېتىم قىيىن ئەھۋالغا چۈشىرىلگەن بولسىمۇ يەنىلا بىر قەدەممۇ كەينىگە چېكىنمەي تىركىشىپ تۇرغان ئىدى. بۇ جەرياندا ھىتلېر يەنىلا پەرىشتىلەرنىڭ ھىمايىسىدە تۇرغاندەك ساق ئىدى. 7-ئۆكتەبىر كۈنىسى، ئۇنىڭدىن تەلەي قاچقان بىر كۈن بولىدۇ. ئۇ قالغان ئالاقىچىلار بىلەن بىرلىكتە پولك شىتابىغا تۇتىشىدىغان تار بىر ئۆڭكۈردە ياتاتتى.

تۇيۇقسىز بىر پاي توپ ئوقى يەر ئاستى ئاكوپنىڭ ئاغزىغا چۈشۈپ پارتىلاپ، ئالاقىچىلارنى تېرە-پىرەڭ قىلىۋېتىدۇ. ھىتلېر پاقالچىقىدىن يارىلىنىدۇ. شۇنىڭغا قارىماي لېتىنات ۋېدرمان (魏德曼) بىلەن تالىشىپ يارام ئېغىر ئەمەس، ئالدىنقى سەپتتىن قايتۇرماڭ دەپ چىڭ تۇرىۋالىدۇ. “لېتىنات، قاراڭ، مەن يەنىلا ئۆرە تۇرالايمەن، شۇنداق ئەمەسمۇ؟ − دەيدۇ ھىتلېر، − مەن سىزدىن ئايرىلمايمەن، مېنى پولك شىتابىدىن ئارقا سەپكە قايتۇرىۋەتمەڭ، ماقۇلمۇ؟” دەپ يالۋۇرىدۇ.
يۇنىل ئوپال سىلىقلاش مېيى

2

تېما

0

دوست

1682

جۇغلانما

تىرىشچان ئەزا

ئۆسۈش   68.2%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  11700
يازما سانى: 68
نادىر تېمىسى: 1
مۇنبەر پۇلى: 395
تۆھپە : 242
توردىكى ۋاقتى: 75
سائەت
ئاخىرقى: 2013-4-18
يوللىغان ۋاقتى 2012-12-9 07:00:34 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئۈچىنچى باب


خوشاللىقتىن يايراپ كېتىش

1913.5~1918.12


(3)



ھىتلېرنى قايسى بىر دالا ئارمىيە دوختۇرخانىسىغا ئاپىرىۋىتىدۇ. ئۇنىڭ يارىسى بەك ئېغىر ھېساپلانمىسىمۇ، دوختۇرخانا بالىنىسىغا كىرىشى بىلەن تەڭ ئۇنى باشقا بىر روھى ئازاپ يېقىتىپلا قويىدۇ. بۇ ئىش مۇنداق بولغان ئىدى: ھىتلېر ياتاقتا ياتقىنىدا قۇلىقىغا ئۇشتۇمتۇت بىر نېمىس ئايالىنىڭ، يەنى بىر سېسترانىڭ ئاۋازى كېلىدۇ. ئۇ سېسترا ئۇنىڭغا گەپ قىلىۋاتاتتى. “بۇ مېنىڭ ئىككى يىلدىن بويان تۇنجى قېتىم بۇنداق ئايال كىشىنىڭ گەپ قىلغان ئاۋازىنى ئاڭلىشىم! – دەيدۇ ھىتلېر شۇ كۈنلەرنى ئەسلەپ كېلىپ. كۆپ ئۆتمەي ئۇنى گېرمانىيىگە قاراپ ماڭغان ياردارلار پويىزغا ياتقۇزۇشىدۇ، − بىزنى ۋەتەنگە ئېلىپ ماڭغان پويىز گېرمانىيە چېگرىسى ئىچىگە كىرىپ كەلدى. ھەممىمىز قانداقتۇ بىر خىل خاتىرجەمسىزلىك ھېس قىلماقتا ئىدۇق. – ئاخىرى نېمىس ئۆيلىرىمۇ بىر-بىرلەپ كۆرىنىشكە باشلايدۇ، − بىز ۋەتەنگە خاس ئۆگزىلىرى تىك قىلىپ سېلىنغان چىرايلىق قوش قاناتلىق، قوش قاپلىق پەنجىرىلەرنى كۆرمەكتە ئىدۇق. ئاھ ۋەتەن!”

ئادولف بېرلىننىڭ غەربى جەنۇبىغا جايلاشقان قۇرۇقلۇق ئارمىيە گوسپىتالىغا ياتقۇزۇلىدۇ. ئۇزۇندىن بويان خەندەك تۇرمۇشىغا ئادەتلىنىپ قالغان ھىتلېر، بالىنىستىكى پاك-پاكىزە ئاق كىرلىكلەر بىلەن قاپلانغان كېسەل كارىۋىتىنى كۆرۈپ ھەيران قالغان ئىدى. دەسلىۋىدە “بۇنداق پاكىز كارىۋاتلاردا يېتىشنى ئۇنتۇپ كەتكەنلىكىمىز ئۈچۈن كارىۋاتتا ئولتۇرۇشتىنمۇ ئەيمىندۇق.” دەيدۇ ھىتلېر. ئۇلار بۇنداق راھەت مۇھىتقا ئاستا-ئاستا كۆنۈشكە باشلايدۇ. شۇنداقتىمۇ بەزىلەردىكى بىيرۇكراتچىلىق خاراكتېرلىرى ئۇلارغا بەكلا ياد بىلىنەتتى. ئادولف، داۋالىنىپ ئورنىدىن تۇرۇپ ماڭالىغىدەك بولغىنىدا بېرلىندا يەكشەنبىلىك دەم ئېلىشقا رۇخسەت قىلىنىدۇ. ھىتلېر بېرلىندا ئايلىنىپ يۈرۈپ ئاچارچىلىقنى، يوقسۇللۇقنى ھەمدە كىشىلەرنى تېنچلىق ئۈچۈن كۈشكۈرتىدىغان مۇتىھەملەر ھەرىكىتىنىڭ يامىراپ كېتىۋاتقانلىقىنى كۆرىدۇ.

ئىككى ئاي داۋالىنىشتىن كېيىن ساقىيىپ بالنىستىن چىقىدۇ. ئۇنى مىيونخېندىكى بىر ئارقا سەپ تەمىنات باتالىيونىغا يۆتكەيدۇ. ئۇنىڭ «كۈرەش يولۇم» دېگەن ئەسلىمىسىگە ئاساسلانغىنىمىزدا، ئادولف مىيونخېنغا كېلىپ جەڭگىۋارلىقنىڭ يوقىلىش سەۋەبىنى تاپقان ئىدى.

گېرمانىيىدە جەڭگىۋارلىقنىڭ يوقۇلۇشىغا بىردىن بىر سەۋەپچى بولىۋاتقانلار – يەھۇدىيلار! ئارقا سەپتە گېرمانىيىنىڭ يىمىرىلىپ كېتىشى ئۈچۈن سۈيىقەست تەييارلاشقانلار دەل شۇ يەھۇدىيلار! دەپ خۇلاسە چىقىرىدۇ. “گويا ھەممىلا مەمورى كادىرلىقنى يەھۇدىيلار ئىگەللىۋالغان، ھەممىلا يەھۇدىي مەمورى كادىر بولىۋالغاندەكلا قىلاتتى. بۇ سايلامغا قاتناشقۇچىلار ئىچىدە  بۇنىڭدەكلەرنىڭ كۆپلىكى ھەقىقەتەنمۇ ھەيران قالارلىق بىر ئىش. ئۇلارنىڭ كۆپلىكىدىن، ئالدىنقى سەپلەرگىمۇ ئېشىنالماي قالغان. – ھىتلېر شۇنىڭغىمۇ قايىل ئىدىكى، − يەھۇدىيلار پۇل مۇ’ئامىلە ساھەلىرىدە گېرمانىيە ئىشلەپچىقىرىشىنى تېزگىنىگە ئېلىۋالغان، بۇ قان شورىغۇچى قۇرتلار خەلقىنىڭ تومۇرلىرىدىكى قاننى شوراپ قۇرۇتماقتا ئىدى.”

ئالدىنقى سەپلەردە ھىتلېرنىڭ سەبداشلىرى ئۇنىڭ بۇنداق گەپلەرنى قىلىپ يۈرىدىغانلىقىنى پەقەتلا ئاڭلاپ باقمىغان ئىدى. كۆرۈنۈشتە ھىتلېر باشقىلاردەكمۇ يەھۇدى دۈشمەنلىكى بار بىرى ھېساپلانمايتتى. بەزى ۋاقىتلاردا ئۇمۇ بىرەر-ئىككى ئېغىز ئانچە ئېغىر كەلمەيدىغان گەپلەرنىمۇ قىلىپ قوياتتى. مەسىلەن “ئەگەر بارلىق يەھۇدىيلار بىزنىڭ كوندوكتۇرىمىز بولغان ستېيىنچىلىكمۇ ئەقىللىق بولمىغانلا بولىدىكەن، ئۇنداقتا، يەھۇدىي دېگەنلەردىن تولا بەك ئەنسىرەشنىڭ ھاجىتى يوق.” ئۇ ۋيېنا بىلەن يەھۇدىيلارنىڭ ھەممىلا يەرگە بۇرنىنى تىقىپ يۈرىدىغانلىقى ھەققىدە گەپ قىلغىنىدا، ھىتلېر ھېچقاچان يامان غەرەز بىلەن بۇنداق گەپلەرنى قىلغان ھېساپلانمايتتى دەيدۇ ۋېستىنگسنا (维斯登基希纳) ئۆز ئەسلىمىسىدە. ئەمەلىيەتتە بولسا، سىمىتمۇ ھېچقاچان ئۇنداق بىر گەپ قىلغانلىقىنىمۇ ئاڭلىمىغانلىقىنى ئېيتىدۇ. ۋىدېرمان (魏德曼) لېتىناتمۇ ئۇنىڭ بۇنداق گەپلەرنى قىلىپ باققانلىقىنى ئاڭلىمىدىم دەيدۇ (راستىنى ئېيتقاندا، مەن ھېتلېرنىڭ يەھۇدىي دۈشمەنلىكىنىڭ شۇ ۋاقىتلاردا ئوتتۇرغا چىققانلىقىنىغا ئىشەنگىم كەلمەيدۇ).

ھىتلېر مىيونخېندىنمۇ زېرىكىشكە باشلايدۇ. ھىتلېر، بۇ ئاررقا سەپ تەمىنات باتالىيونىدىكى سىياسى مۇھىتنىڭ بەكلا ناچار ئىكەنلىكىنى ھېس قىلىشقا باشلايدۇ.

ئۇ يەردىكىلەرنىڭ ھېچقايسى ئالدىنقى سەپتىن كەلگەنلەرنى ھۆرمەت قىلىشمايتتى. ئۇ يەردىكى كىشىلەر ھىتلېرنىڭ ئالدىنقى سەپ ئاكوپلىرىدا تارتقان جاپالىق كۈنلىرى ھەققىدە قىلچىمۇ تەسىراتى يوق ئىدى. شۇڭا ئۇ، ئۆز ئادەملىرىنىڭ ئارىسىغا قايتىپ كېتىشىنى تۆت كۆز بىلەن كۈتىدۇ. ئاخىرى، 1917-يىلى يانىۋاردا لېتىنانت ۋېدېرمانغا خەت يېزىپ، سالامەتلىكى پۈتۈنلەي ئەسلىگە كېلىپ بولغانلىقىنى، شۇڭا قايتىدىن ئالدىنقى سەپكە قايتىپ كېتىش ئارزۇسىدا ئىكەنلىكىنى، مۇمكىن بولسا بۇرۇن تۇرغان پولكىغا، بۇرۇنقى سەپداشلىرىنىڭ قېشىغا قايتۇرىلىشىنى ئارزۇ قىلىدىغانلىقىنى ئېيتىدۇ. بىرىنچى مارت كۈنى، ھىتلېر 16-پولكقا قايتىپ بارىدۇ. ئۇنىڭ كونا سەپداشلىرى ھىتلېرنى قىزغىن كۈتىۋالىدۇ. ئۇنىڭ سۈيۈملۈك كىچىك تۈلكىسىمۇ خوشاللىقىدىن غىڭشىپ نايناقشىپ كېتىدۇ. “كۈچۈكۈم ماڭا ئېتىلغىنىچە كېلىپ ئېسىلىۋالدى.” دەيدۇ ئادولف. تاماق ۋاقتىدا، روتىدىكى ئاشپەز ئۇنىڭ ئۈچۈن ئالاھىدە تاماق تەييارلايدۇ. دەستىخان بولكا، مۇراببا ۋە پىچىنە-پىرەندىكلەر بىلەن تولغان ئىدى. ھىتلېر ئاخىرقى ھېساپتا ئۆز ئا’ئىلىسىنىڭ قوينىغا قايتىپ كەلگەن ئىدى. شۇ ئاخشىمى، ھىتلېر قول چىرىقىنى ئېلىپ مىلتىق شىتىكى بىلەن ئۇياق-بۇياققا چاپچىغىنىچە خا’ئىنلارغا ھاقارەت قىلىپ بىر مۇنچە ۋارقىرىۋالىدۇ. كىچىدە يەنە بىر ھازا ئايلانغاندىن كېيىن، باشقىلار ئۇخلاتمىدىڭ دەپ ئۇنىڭغا ئاياقلىرىنى ئېتىپ ۋارقىرىغىنىدىن كېيىنلا ئاندىن ئاكوپقا قايتىپ كىرىپ ئۇخلايدۇ.

ئارىدىن بىر قانچە كۈن ئۆتكەندە، بارلىق پولكلار ئالاس (阿拉斯) رايونىغا قاراپ يۈرۈش قىلىپ، يەنە بىر قېتىملىق ئەتىيازلىق ھۇجۇم ئۈچۈن تەييارلىنىدۇ. شۇنداق پەيتلەردىمۇ ھىتلېر رەسىم سىزىش ئۈچۈن يەنىلا ۋاقىت چىقىرىدۇ. بۇ ۋاقىتتا ئۇ خېلى جىق سۇ بوياق رەسىمى سىزىپ چىقىدۇ. رەسىملەر ئۇنىڭ ئۈچۈن بىرەر مەنا ئىپادىلىيەلەيدىغان ئۇرۇش مەنزىرىلەر تەسەۋۋۇرلىرى ئىدى (ئۇنىڭ نەشرى قىلىنمىغان خاتىرە دەپتىرىدە سەھنە لايىلىگۈچى مۇتەخەسسىس گۇتىن كرىگ (戈顿•克勒格)، ھىتلېرنىڭ بۇ ئۇرۇش مەيدانى رەسىملىرى ئىنتايىن يوقۇرى سەنئەت قىممىتىگە ئىگە دەپ قارايدۇ. بۇ رەسىملەرنى شۇنچە مەدىھلەپ كېتىشى بەلكىم ھىتلېرغا بولغان رەخمىتىدىن كەلگەن بولىشىمۇ مۇمكىن. چۇنكى، ھىتلېر بۇ مۇتەخەسسىسنى ئاچارچىلىقتىن قۇتۇلدۇرۇپ قالغان، ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشى مەزگىلىدە پارىزھغا بېرىپ تۇرۇپ قالغان بولۇپ، ھىتلېر پات-پات بېرىپ ئۇنىڭ رەسىملىرىنى سېتىۋالاتتى). شۇ يىلى مەسىخ بايرىمىدا، ئۇنىڭ رەسىمى ئاممىۋىلاشتۇرۇلغان ئىدى. ئۇ، ھاك بىلەن كۆمۈر كومۇلاچلىرىنى ئاققا بوياپ، پولكوۋنىكنىڭ باغچىسىغا “1917-يىللىق خرىستوس بايرىمىزغا مۇبارەك بولسۇن” دېگەن خەتلەرنى تىزىپ چىقىدۇ. ئارىدىن بىر قانچە ئاي ئۆتۈپ، 16-پولكقا فرېيخېل فون توپوۋ (弗赖赫尔•冯•图波夫) ئىسىملىك مىڭ بېشى بولغان يېڭى بىر پولك كوماندىرى كېلىدۇ. بۇ يېڭى پولك كوماندىرى پولكوۋنىكلار جەمە’ئەتىگە تەۋە بىرسى بولۇپ، بەكلا ئاكتىپ ئىدى. ئۇ كېلىپلا پولك ئىنتىزامىنى قايتا رەتكە سېلىشقا كىرىشىپ كېتىدۇ. ئۇ ئوفىسسېر-جەڭچىلەرنى قىيىن ئەھۋالغا قويۇش بىلەنلا قالماي، ئۇلارنى يوقۇرى دەرىجىلىك ھەربى ئەمەلدارلارنى تەنقىتلىيەلەيدىغان جاسارەتكىمۇ ئىگە قىلىدۇ. ئۇ، پولكتىكى بۇرۇختۇرمىلىق ۋەزىيەتنى ئوڭشاش ئۈچۈن ئۆزى باشلاپ ئوۋغا چىقىپ بېرەتتى. ھىتلېر ئورمان ئىچىدىن ياۋايى ھايۋانلارنى قوغلاپ چىقىرىپ بېرەتتى. ئالدىنقى سەپكە تۇتاش ئورمانلىق ئىچىدە ھىتلېر قولىغا بىر تال تاياقنى ئېلىۋېلىپ تىنماي ئىككى سا’ئەتكىچە ئۇياقتىن بۇياققا چېپىپ ئۇيقىتىپ يۈرۈپ پولك كوماندىرىنىڭ ئالدىغا توشقانلارنى ھايداپ كېلەتتى (شۇنىڭدىن 16 يىل كېيىن، ھىتلېر بۇ پولك كوماندىرىنى گېنېراللىققا ئۆستۈرىدۇ).

گەرچە ھىتلېرنىڭ ھەربىلىككە قاتناشقىنىغا خېلى يىللار بولۇپ قالغان، ئۇنىڭ ئۈستىگە جەڭلەردە ئالاھىدە قەھرىمانلىق كۆرسىتىپ كېلىۋاتقان بولسىمۇ، ئۇنىڭ دەرىجىسى يەنىلا ئون بېشىلىقتا تۇرۇپ قالغان ئىدى. بۇ ھەقتە ۋېدېرمان مۇنداق دەيدۇ: بۇنىڭ مۇھىم سەۋەپلىرىدىن بىرسى، ھىتلېردا رەھبەرلىك قىلىش قابىلىيىتى يېتەرسىز ئىدى. يەنە بىر سەۋەپ، ئۇ ئادەتتىكى يۈرۈش-تۇرۇشلارغا بەك ئەھمىيەت بېرىپ كەتمەيتتى. ئۇ ئادەتتە دا’ئىم دېگىدەك بېشىنى سىڭايان قىيسايتىپلا يۈرەتتى. يول ماڭغاندىمۇ بېشىنى ئىگىپ دۈمچىيىپ ماڭاتتى. گەرچە ئۇ ئازىراقلا پۇرسەت تاپسا يۇيۇنۇپ يۈرىدىغان، يۇيۇنمايدىغان ئەسكەرلەرنى تىرىك قىغ دۆۋىسى دەپ مازاق قىلىپ يۈرىدىغان بولسىمۇ، ئۆزىنىڭ ئۆتۈكىنى سۈرتۈپ مايلاشقا ھۇرۇنلۇق قىلاتتى. بىرەر ئوفىسسېرغا دۈچ كېلىپ قالسىمۇ دىققەتتە تۇرمايتتى. ئەڭ مۇھىمى، ئادەتتە ئالاقىچىلاردىن ئەسكەر دەرىجىسى بېرىش ھەققىدە بىرەر بەلگىلىمۇ يوق ئىدى. ئۇنىڭ ئۈستىگە، ئەگەر ھىتلېرنىڭ دەرىجىسى ئۆستۈرۈلگىنىدە، ئۇنى داۋاملىق ئاددى ئالاقىچى قىلىپ ئىشلىتىشكىمۇ بولمايتتى. بولۇپمۇ ئۇنىڭ دەرىجىسى ئۆستۈرۈلسە پولك شىتابى ئەڭ قابىلىيەتلىك بىر ئالاقىچىسىدىن مەھرۇم بولۇپ قېلىشىمۇ مۇمكىن ئىدى.

شۇ يىلى ياز پەسىلىدە، 16-پولك دىۋىزىيەسىگە قايتىپ بۇرۇن ئۇرۇشقا قاتناشقان بىلىگىيە ئۇرۇش مەيدانىغا قايتۇرۇلۇپ يىپرىس (伊普列斯) نى تارتىۋېلىشنىڭ ئۈچىنچى قېتىملىق ئۇرۇشىغا قاتنىشىش تەييارلىقىنى قىلىدۇ. بۇ قېتىمقى ئۇرۇش تۇنجى قېتىمقىسىغا ئوخشاشلا شىددەتلىك بىر ئۇرۇش بولىدۇ. ئىيۇل ئوتتۇرلىرىدا پولك ئۇدا ئون سوتكا دۈشمەن توپ ئوقى ئاستىدا قالىدۇ. توپقا تۇتۇشلار ئارىلىقىدا ئۇلار يەر ئاستىدا قانداقتۇ بىر ئاۋازلارنىڭ كېلىۋاتقانلىقىنى تۇيىدۇ. دۈشمەن قىسىملىرى ئۇلارغا قارىتىپ يەرئاستى تونېلى كولىماقتا ئىدى. يوقۇرىدا دۈشمەن ئايروپلانلىرى غۇيۇلداپ ئۇچۇپ ئۆتۈشكە باشلايدۇ. ئاندىن قورقۇنۇشلۇق پارتىلاشلار. بۇنىڭغا قوشۇلۇپ قىسىم تىنماي زەھەرلىك گاز ھۇجۇمىغىمۇ ئۇچىراپ تۇرماقتا ئىدى. شۇڭا ئەسكەرلەر پات-پاتلا سوتكىلاپ زەھردىن قوغدىنىش ماسكىسى تاقاشقا مەجبۇر ئىدى. ئىيۇلنىڭ ئاخىرقى كۈنى پوزىتسىيىسىنى قوغداپ تۇرىۋاتقان قىسىملار يەنە بىر قورقۇنۇشلۇق دۈشمەن ھۇجۇمى بولغان تانكا ھۇجۇمىغا ئۇچىرايدۇ. ئۇلارنىڭ بەختىگە پۈتكۈل خەندەكلەر يامغۇر سۇيى بىلەن تولۇپ كەتكەچكە، تانكىلارمۇ پاتقاققا پېتىپ قىمىرلىيالمايلا قالىدۇ.

ئاۋغۇست ئېيى كىرىشى بىلەن، ئېغىر چىقىمدار بولغان 16-پولك جەڭدىن چىقىرىلىپ ئارساس (阿尔萨斯) قا يۆتكۈلۈپ قايتا تەرتىپكە سېلىنىپ دەم ئالدۇرۇلىدۇ. دەل شۇ پەيتلەردە ھىتلېرمۇ ئىككى قېتىم ئېغىر چىقىمدار بولىدۇ: بىر تۆمۈريول ئەمەلدارى كۈچۈكىگە كۆزى چۈشۈپ ئۇنى 200 ماركقا سېتىۋالماقچى بولىدۇ. ئەمما ھىتلېر ئۇنىڭغا ۋارقىرىغىنىچە “بۇ ئىتىمگە 200 مىڭ مارك بەرسەڭمۇ ساڭا ساتمايمەن!” دەپ بەرگىلى ئۇنىمىغان ئىدى. كۈتۈلمىگەندە قىسىم پويىزدىن چۈشىۋاتقىنىدا كۈچۈك يوقاپ كېتىدۇ. قىسىم يولغا چىقىۋاتقانلىقى ئۈچۈن، ھىتلېرمۇ ئىتىنى ئىزدەشنى تاشلاپ ئامالسىز يولغا چىقىشقا مەجبۇر بولىدۇ. “بەكلا ئەپسۇسلانغان ئىدىم. مەن ئۈچۈن ئىنتايىن قىممەتلىك بولغان كۈچۈكۈمنى ئوغرىلىغان توڭگۇزنىڭ ئەدىۋىنى بېرىپ قويىشىم كېرەك ئىدى.” دەل شۇ پەيىتلەردە يەنە بىر “توڭگۇزنىڭ بالىسى” ئۇنىڭ سومكىسىنى كېسىپ ئوغرىلاپ كېتىدۇ. سومكىسىدا ئۇنىڭ قېرىنداشتا سىزغان قىممەتلىك رەسىملىرى، ماي بوياق رەسىملىرى ۋە بىر مۇنچە سۇ بوياق رەسىملىرىنى ساقلىغان ساندۇقىمۇ بار ئىدى (ئالدىنقى سەپتە ئەسكەرلەر دا’ئىم دېگىدەك بىر-بىرسىنىڭ نەرسىلىرىنى ئوغرىلىشاتتى).

شۇ يىلى ئۆكتەبىردە شىمىت (施密特) ئۇنى دەم ئېلىپ كېلىشكە قايىل قىلىپ، ئۇنىڭ بىلەن بىرگە 18 كۈنلۈك دەم ئېلىشقا چىقىدۇ. ئۇنىڭ بۇ دەم ئېلىشى، ئۇرۇش باشلانغىنىدىن بۇيانقى تۇنجى قېتىملىق تەتىلى ھېساپلىناتتى. ئۇلارنىڭ بارىدىغان يېرى ترېستىن (德列斯登) ئىدى. شىمىت (施密特) نىڭ سىڭلىسى شۇ يەردە تۇراتتى. ئۇ ئىككىسى يول ئۈستىدە برۇكسېل، كلوڭ (科隆) ۋە لىبىسك (莱比锡) لاردا توختاپ ئۇ يەرلەرنىڭ مەنزىرىسىنى زىيارەت قىلىپ ئۆتىدۇ. ھىتلېر لىبسىكنى بەكلا ياخشى كۆرۈپ قالىدۇ. مارتىن لوتېر (马丁•路德) بۇ يەردىكى سان توماس (圣•杜马斯) چىركاۋىدا تۇنچى قېتىملىق ۋەز ئېيتقان ئىدى. يەنە شۇ چىركاۋدا باخ 27 يىل ئىسكىروپكا چالغان ئىدى. ئۇ ئۆلگەندىمۇ يەنە شۇ يەرگە دەپىن قىلىنغان ئىدى. يەنە شۇ چىركاۋدا ۋاگنېر سۈننەت مۇنچىسىغا چۈشۈرۈلگەن ئىدى. ئەمما ئۇنىڭ ئېسىدىن چىقمايدىغىنى، ئۇ يەردىكى 300 چارەك ئىگىزلىكتىكى “مىللى ئازاتلىق ئۇرۇشى” نىڭ ھەيۋەتلىك خاتىرە مۇنارىسى ئىدى. بۇ خاتىرە مۇنارىسى 1813-يىلقى ئۇرۇشتا قۇربان بولغان قەھرىمانلارنى خاتىرلەش يۈزىسىدىن تىكلەنگەن مۇنار ئىدى. بىر قارىماققا روھلار ئۈچۈن تىكلەنگەن خاتىرە مۇنارىسىگە قارىغاندا بىر تۇرغا بەكىرەك ئوخشاپ كېتەتتى. “بۇ خاتىرە مۇنارىسى گۈزەل سەنئەت بىلەن قىلچە مۇناسىۋىتى يوق بولسىمۇ، بۇ مۇنار ھەيۋەتلىك بولۇش بىلەنلا قالماي، ئىنتايىن چىرايلىق ئىدى” دەيدۇ ھىتلېر. ترېستىيىن (德列斯登) دە ئۇلار داڭلىق سۋىرگ (茨文格) گۈزەل سەنئەت كۆرگەزمىخانىسىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالغان داڭلىق بىنالارنى، ھەر خىل رەسىم كۆرگەزمىلىرىنى زىيارەت قىلىشىدۇ. ئەسلىدە ئۇ تىياتىرخانىغا كىرىشنى بەكلا ئارزۇ قىلىپ كەلگەن ئىدى. ئەمما ئۇ كۈنكى سەھنىگە قويۇلىدىغان ئەسەرلەر تىزىمىدا ۋاگنېرنىڭ ئەسەرلىرى كۆرۈنمىگەچكە، كۆرگىدەك بىر نېمە يوق ئىكەن دەپ كىرمەيدۇ. كېيىن ئۇ ئۆزى يالغۇز بېرلىنغا بېرىپ ئالدىنقى سەپتىكى سەبداشلىرىدىن بىرسىنىڭ ئۆيىدە بىر قانچە كۈن قونۇپ قالىدۇ. ھىتلېر شىمىت (施密特) قا يوللىغان بىر ئاتكىرتكىدا “بۇ شەھەر ھەقىقەتەنمۇ ئىسىل شەھەر ئىكەن، ئىسمى-جىسمىغا لايىق دۇنياۋى پەيتەخت بولۇشقا لايىق شەھەر ئىكەن. قاتناش بۈگۈنكى كۈندىمۇ ئوخشاشلا تىقما-تىقما بولۇپ تۇرىدىكەن. مەن ھەر كۈنى دېگىدەك شەھەرنى ئايلىنىپ يۈردۈم. بۇ شەھەردىكى ھەر خىل مۇزىيلارنى تەپسىلى كۆرۈپ چىقىش پۇرسىتىگە ئېرىشتىم. قىسقىسى، نېمىنى خالىساڭ شۇنى كۆرگىلى بولىدىغان بىر شەھەر ئىكەن” دەپ يازىدۇ.

شۇ يىلى يىل ئاخىرىدا، 16-پولكنىڭ ئانچە كۆپ جەڭ ۋەزىپىسى يوق ئىدى. شۇڭا ھىتلېرنىڭمۇ كىتاپ ئوقۇشقا يېتەرلىك ۋاقىتى بار بولىدۇ. ئۇنىڭ كۆرىدىغان كىتاپلىرى ئىچىدە رومان بىلەن زھۇرنال يوق ئىدى. ئۇ، پۈتۈن زىھنىنى تارىخ ۋە پەلسەپە كىتابلىرىنى ئوقۇشقىلا سەرىپ قىلاتتى. “ئۇرۇش كىشىلەرنى ئىنسان خاراكتېرىنى چوڭقۇرلاپ ئويلىنىشقا مەجبۇرلىدى – دەيدۇ ھىتلېر كېيىنكى ۋاقىتلاردا ھانس فرانك (汉*?•弗兰克) قا، − تۇرمۇشىمىزدا دۈچ كېلىدىغان ھەر تۈرلۈك مەسىلىلەر ئۈچۈن ئېيتقاندا، بۇ 4 يىللىق ئۇرۇش 30 يىللىق ئۇنىۋېرسىتېت ئوقۇشىغا تەڭ تۇراتتى. مېنىڭ ئەڭ يامان كۆرىدىغىنىم زىرىكىشنى باستۇرۇش ئۈچۈن يېزىلىدىغان ئەدەبى ئەسەرلەر ئىدى. ئەگەر ئىنسانىيەت تەغدىرىگە قىزىقماقچى بولىدىكەنمىز، پەقەتلا توماس مان (荷马) نىڭ ئايەت «福音» دېگەن ئەسىرىنى ئوقۇشىمىز شەرت. ئۇرۇشنىڭ كېيىنكى دەۋرلىرىدە مېنىڭ ئوقۇغان كىتاۋىم شوبىنخاۋېر (叔本华) نىڭ ئەسەرلىرى بولۇپ، ئۇنىڭ ئەسەرلىرىنى قايتا-قايتىلاپ تەتقىق قىلىپ چىققان ئىدىم (ھەقىقەتەنمۇ يېنىدا ساقلاپ يۈرگەن شۇبىنخاۋېر (叔本华) ئەسەرلىرىدىن بىرسى تۇلا ۋاراغدىنىپ تىتىلىپ كەتكەن ئىكەن). شۇنىڭدىن كېيىن، ئىيسا ھەقىقى جەڭچى دېيلسىمۇ، ئايەت «福音» كۆرسەتمىلىرىنى ئىشلەتمەيمۇ ئەركىن ھەرىكەت قىلالايمەن. شۇنداقتىمۇ سول ئىڭىكىڭگە مۇش يىگەندىن كېيىن ئوڭ ئىڭىكىڭنى تۇتۇپ بەر دېيىش ئالدىنقى سەپكە بەك ماس كېلىدىغان ھەرىكەت ھېسابلانمايتتى.”

شۇ يىلى قىشتا، بۇرۇنقى غەرب ئۇرۇش سەپلىرىگە ئوخشاش، ئالدىنقى سەپلەردە جەڭ قىلىۋاتقان جەڭچىلەرنىڭ شارا’ئىتى بەكلا جاپالىق ئىدى. ئۇلارغا بېرىلگەن تاماقنىڭ كۈچى ھەر قانداق ۋاقىتتىكىدىنمۇ تۈۋەن بولۇپ، ئەسكەرلەر ئىلاجىسىزلىقتىن ئىت-مۈشۈكلەرنى ئۆلتۈرۈپ قۇرساق تويغۇزۇشقا مەجبۇر بولغان ئىدى. ھىتلېرنىڭ سەپداشلىرىدىن بىرسى ئەسلەپ كېلىپ، “ئىت-مۈشۈك ئىچىدە ئۇنىڭ ئەڭ ياخشى كۆرىدىغان گۆشى مۈشۈك گۈشى ئىدى (بەلكىم سۈيۈملۈك كۈچۈكىنىڭ ئوغۇرلانغانلىقى سەۋەبىدىن بولسا كېرەك؟). ئەگەر يەيدىغان نەرسە تېپىلىدىغانلا بولىدىكەن، ئۇ قاخلانغان بولكىغا ھەسەل ياكى مىراببا مىلاپ يىيىشنى ئەڭ ياخشى كۆرەتتى. بىر قېتىمدا، ئۇ بىر بىر ئازگالدا لىق كۆمۈلگەن بولكا پارچىسى تېپىۋالىدۇ. ئېچىرقاپ كەتكەن ئاشقازىنىنى قاندۇرۇش ئۈچۈن ئۇ بولكا پارچىلىرىنى ئاۋايلاپ چىقىرىشقا كىرىشىدۇ. ھەتتا ئاستى تەرىپىدىن بولكىلارنى پۈتۈن بويىچى چىقىرىۋالىدۇ. ئۇ، بۇ ئۆلجىسىنى سەپداشلىرى بىلەن تەڭ بۆلىشىدۇ. ئۇلار بۇ بولكىلاردىن بىر قىسمىنى قۇم شىكەرگە تىگىشىپ ئالدىنقى سەپ پاسونىدا “سىمالون” (施马仑) دەيدىغان ئاۋىسترىيە تورتى ياساپ يىيىشتى.” دەيدۇ.

ۋەتەن ئىچىدىكى پۇخرالارمۇ ئىت-مۈشۈك (بۇ كوچا ھايۋانلىرىنى ئۆگزىدە ئوۋلانغان توشقان دەپ ئاتىۋېلشقان) گۆشلىرى بىلەن قۇرساق تۇيغۇزۇشقا مەجبۇر بولماقتا ئىدى. بولكىلار ھەرە كىپىكى بىلەن قۇمچامغۇر (كارتوپىيە، ياڭيو) نى ئاساس قىلىپ يۇغۇرۇپ پىشىرىلەتتى. سۈت تاپماق ئاساسەن مۇمكىن ئەمەس ئىدى. گېرمانىيىنىڭ ئىتتىپاقداشلىرىمۇ بۇ جاپالىق كۈنلەرنى تەڭ كۆرمەكتە ئىدى. ۋيېنادا يىمەكلىك يېتىشمىگەنلىكى ئۈچۈن ئاۋىسترىيە ھۆكۈمىتى بېرلىندىن ياردەمگە ئاشلىق تەلەپ قىلىشقا مەجبۇرلانغان ئىدى. بۇداپېشت بىلەن ۋيېنادا پات-پات ئىش تاشلاشلار پارتىلاپ تۇراتتى. بۇ تۈر ئىش تاشلارنىڭ مەقسىدى يالغۇز ئاچارچىلىقلا بولۇپ قالماي، گېرمانىيە بىلەن رۇسىيەنىڭ يېڭى بولشېۋىك ھۆكۈمىتى ئوتتۇرسىدىكى مۇرەسسەلىشىش مەغلوبىيەت بىلەن ئاخىرلاشقانلىقىمۇ بىر سەۋەپ ئىدى. بىر قانچە ئايدىن بۇيان گېرمانىيىدە ھەربى مۇستەبىتلىك تۈزۈمى يولغا قويۇلىۋاتقان بولىشىغا قارىماي ئىش تاشلاش دولقۇنى گېرمانىيىگە يېيىلىشقا باشلايدۇ. 1918-يىلى 28-يانىۋاردا گېرمانىيە بويىچە ئومۇمىي يۈزلۈك ئىش تاشلاش ھەرىكىتى باشلىنىدۇ. ئىش تاشلاشنىڭ ئاساسلىق مەقسىدى تېنچلىق تەلەپ قىلىش بولسىمۇ، ئىشچىلار ۋەكىلى ئىتتىپاقداش كۈچلىرى بىلەن سۆھبەتكە ئولتۇرۇشقا قاتنىشىش، ئاشلىق نورىمىسىنى ئۆستۈرۈش، ھەربى ھالەت قانۇنىنى ئەمەلدىن قالدۇرۇش، گېرمانىيە بويىچە دېموكراتىك ھۆكۈمەت تەشكىل قىلىش دېگەندەك تەلەپلەرنىمۇ ئوتتۇرغا قويىشىدۇ. مىيونخېن بىلەن نيۇرىنبېرگ (纽伦堡) شەھەرلىرىدە كوچىلاردا ھەر قانداق بىر شەرت قويماستىن تېنچلىقنى ئىشقا ئاشۇرۇش تەلىۋىنى ئوتتۇرغا قويۇپ نامايىش قىلىۋاتقان ئىشچىلار سانى نەچچە مىڭ كىشى ئەتىراپىدا بولسىمۇ، بېرلىندا زاۋۇتلاردىن كوچىغا چىقىپ ئىش تاشلاش كومۇتىتى قۇرۇش تەلىۋىدە بولغان ئىشچىلار 400 مىڭدىن ئارتۇق ئىدى. گەرچە ئىش تاشلىغان ئىشچىلار بىر ھەپتىگە قالماي زاۋۇتلارغا قايتۇرۇپ كېلىنگەن بولسىمۇ، ئىسىيان كۆتۈرۈش روھى پايتەختتە بەكلا يوقۇرى ئىدى. قارىغاندا ئومۇمى يۈزلۈك ئىنقىلاپنىڭ پارتىلىشى تەييار بولۇپ قالغاندەكلا كۆرۈنەتتى.

ئومۇمى يۈزلۈك ئىش تاشلاش خەۋىرى ئالدىنقى سەپكە يېتىپ كەلگەن ۋاقىتلاردا، بۇنىڭغا ئەسكەرلەرنىڭ كۆرسەتكەن ئىنكاسلىرى ھەر تۈرلۈك ئىدى. نۇرغۇنلىغان ئەسكەرلەر ئارقا سەپتىكى پۇخرالارغا ئوخشاشلا ئۇرۇشتىن زېرىككەنلىكىنى ئىپادىلەشسە، يەنە نۇرغۇنلىرى بىزنى ئۆز قېرىنداشلىرىمىز سېتىۋەتتى دەپ قارىماقتا ئىدى. ھىتلېر بۇ ھادىسىنى “پۈتۈن ئۇرۇش جەريانىدىكى ئەڭ چوڭ ئالدامچىلىق” دەپ ئاتايدۇ. ھىتلېر قاششاقلارنىڭ ۋە قىزىللارنىڭ ئىشلىرىدىن بەكلا تېرىكەتتى. “ۋەتەندىكى كىشىلەر غەلىبە قازىنىشىمىزنى خالىمايۋاتقان يەردە، ھەربى قىسىملار يەنە نېمىنى دەپ ئۇرۇش قىلغىدەك؟ شۇنچە زور قۇربان بېرىش بەدىلىگە كېلىدىغان بۇنداق تېنچلىقنىڭ نېمە قىممىتى بار؟ ئەسكەرلەر بۇ ئۇرۇشتا چوقۇم غەلىبە قىلىمىز دەپ جەڭ قىلماقتا، ئەمما ۋەتەندىكىلەر ئىش تاشلاپ بۇنىڭغا قارشى چىقماقتا!”

3-مارت كۈنى، بېرلىن ھۆكۈمىتى برىستوۋسك (布列斯特里托夫斯克) تا سوۋېت تەرەپ بىلەن ئوڭۇشلۇق تۈردە تېنچلىق سۆھبىتى ئۆتكۈزۇپ شەرتنامە ئىمزالىشىدۇ. ئەمما بۇ شەرتنامىدا يېڭىدىن قۇرۇلغان سوۋېت تەرەپكە بەكلا ئېغىر شەرتلەر قويۇلغان ئىدى. بۇنىڭدىن نارازى بولغان گېرمانىيە سولچىلىرى بۇ تېنچلىق شەرتنامىسىنىڭ مەقسىتى روسىيە ئىنقىلاۋىنى يوقۇتۇش دەپ بايانات بېرىدۇ. بولشېۋىكلارنىڭ تەسلىم بولغانلىقى ھەققىدىكى بۇ خەۋەرنى ئاڭلىغان ھىتلېرغا ئوخشاش كىشىلەر، ئەندى بۇ ئۇرۇشتا گېرمانىيە چوقۇم غەلىبە قىلىدىغان بولدى دەپ قاتتىق ئىشەنگەن ئىدى. ئۇلارنىڭ قارىشىچە، بۇ ئۇرۇش غالىبىيەت بىلەن ئاخىرلىشىدىغانلىقى كۆزگە كۆرۈنۈپلا تۇراتتى. شۇڭا باش قۇماندانلىق شىتابى ئومۇمى يۈزلۈك قايتارما ھۇجۇمغا ئۆتۈش بۇيرۇقى بېرىدۇ. بەك قىزغىن بولمىسىمۇ كۆپساندىكى قىسىملار بۇ بويرۇققا بوي سۇنىدىغانلىقىنى ئىپادىلەيدۇ. شۇنىڭدىن كېيىنكى بىر قانچە كۈن ئىچىدە ھىتلېر تۇرىۋاتقان 16-پولك لودىندورفنىڭ ئومۇمى يۈزلۈك ئەتىيازلىق ھۇجۇمغا ئۆتۈش پىلانىنىڭ ھەر قايسى باسقۇچلىرىغا قاتنىشىدۇ: سۇمدا، رېيىن دەرياسىدا ۋە ئەڭ ئاخىرقى قېتىم مارنا (马尔纳) دا بولغان ھۇجۇملارغا قاتنىشىدۇ. بۇ جەرياندا ھىتلېرنىڭ جەڭگىۋارلىق روھى ئالدىنقى قېتىملىق ئۇرۇشلارغا قارىغاندا تېخىمۇ كۈتىرەڭگۈ ئىدى. ئىيۇن ئېيىدا، ئالدىنقى سەپتە ھىتلېر بىر ئاكوپتا ياتقىنىدا فرانسىيە ئەسكەرلىرىنىڭ مىس قالپىقىغا ئوخشاش بىر نەرسىنى كۆرۈپ قالىدۇ. ھىتلېر ئۆمىلىگىنىچە بېرىپ قارىسا ئۇ يەردە 4 نەپەر فرانسۇز ئەسكىرى يۇشۇرۇنغان ئىكەن. ھىتلېر دەرھال ناگىنىنى بەتلەپ تۇرۇپ نېمىسچە قاتتىق ۋارقىرايدۇ. ئۇ ۋاقىتلاردا بارلىق ئالاقىچىلارغا مىلتىق ئورنىدا تاپانچا بېرىلگەن ئىدى. ئۇنىڭ بۇ ۋارقىرىشى فرانسۇزلارنى قاتتىق ئۈركۈتىۋېتىدۇ. ئۇلار، ھىتلېرنىڭ كەينىدە يەنە نۇرغۇن نېمىس ئەسكىرى كېلىۋاتسا كېرەك دەپ ئويلاپ دەرھال ئەل بولىدۇ. ھىتلېر بۇ 4 نەپەر ئەسىرنى يالاپ كېلىپ پولكوۋنىك (冯•图波夫) قا تاپشۇرىدۇ. پولكوۋنىك ھىتلېرنىڭ بۇ جاسارىتىنى ئالاھىدە ماختاپ تەغدىرلەيدۇ. كېيىن بۇ ئىشنى ئەسلەپ پولكوۋنىك (冯•图波夫) مۇنداق دەيدۇ: “ھىتلېرنىڭ ئەڭ جاپالىق، ئەڭ قىيىن ۋە ئەڭ خەتەرلىك ۋەزىپىنى ئورۇندىشىغا ھېچقانداق بىر ئىش توسالغۇلۇق قىلالمايتتى. ئۇ، ۋەتەن، خەلقى ئۈچۈن ئۆزىنى، ئۆزىنىڭ تېنچ ھاياتىنى قۇربان قىلىشقا ھەر دا’ئىم تەييار ئىدى.” 4-ئاۋغۇست كۈنى، ھىتلېر، بۇ ئىشى ئۈچۈن ئەمەس بەلكى بۇرۇنقى ئۇرۇشلاردا كۆرسەتكەن قەھرىمانلىقلىرى ئۈچۈن بىرىنچى دەرىجىلىك قارا كىرىست مېدالىغا ئېرىشىدۇ. مۇكاپاتلىنىش بۇيرۇقىدا مۇنداق دېيىلگەن ئىدى: “ئۇنىڭ كۆرسەتكەن قەھرىمانلىقلىرى بىلەن ئۇنىڭ نۇرغۇن ئىسىل ئالاھىدىلىكلىرىنى مۇكاپاتلاش ئۈچۈن بۇ مېدال بېرىلدى.” (ھىتلېر، شۇ قېتىم ئالغان مېدالىدىن ۋە 1914-يىلى ئالغان ئىككىنچى دەرىجىلىك قارا كىرىست مېدالىدىن باشقا يەنە 1917-يىلى 17-سىنتەبىردە ئۈچىنچى دەرىجىلىك ھەربى مۇلازىمەت قارا كىرىست مېدالى ۋە بىر ھەربى خەنجەرگە، 1918-يىلى 9-مايدا جەڭلەردە ئالاھىدە قەھرىمانلىق كۆرسەتكەنلىكى ئۈچۈن دەپ بىر تال پولك شىتابى ئوردىنى، 1918-يىلى 18-مايدا ياردارلىنىش مېدالىدىن بىر تال، 1918-يىلى 25-ئاۋغۇستتا ئۈچىنچى دەرىجىلىك ھەربى سەپ مېدالىدىن بىرسىگە ئېرىشكەن ئىدى.) بۇ قېتىمقى مېدال بېرىشكە ھىتلېرنى كۆرسەتكەن كىشى كېلىپ چىقىشى يەھۇدىي بولغان باتالىيون ئورۇن باسارى ھيوگر گۇلتمان (雨果•古特曼) كاپىتان بولۇپ، بۇ مېدالنى ئۇنىڭغا ئۆز قولى بىلەن تاقاپ قويىدۇ.

شۇ كۈنلەردە، ئۇرۇش ۋەزىيىتىنىڭ قانداق بولىشى بەكلا ئېنىق كۆرۈلۈشكە باشلايدۇ. ئېيفىل مۇنارىسىنىڭ يېنىغىچە ئىگەللەشكە قىل قالغان لودىندورفنىڭ كۈچلۈك ھۇجۇمى پاجى’ئەلىك مەغلوبىيەتكە ئۇچىرايدۇ. غەرب ئۇرۇش سېپىدىكى بۇ مەغلوبىيەت كىشىلەرنى قاتتىق ئۈركىتىۋېتىدۇ. بولۇپمۇ غەرب سېپىدا قولغا كەلتۈرۈلگەن بۇ قېتىمقى تارىخى غالىبىيەتتىن كېيىن، غەربى سەپتە، كاپكازىيىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالغان بىپايان رايونلارنىمۇ ئىشغال قىلغاندىن كېيىن دۈچ كەلگەن بۇ مەغلوبىيەت ھەقىقەتەنمۇ كىشىنى چۈچىتىدىغان بىر مەغلوبىيەت ئىدى. شۇڭا، ئەسكەرلەرنىڭ ئىرادىسى قاتتىق سۇنۇپ كېتىدۇ. تەبى’ئىكى، كونا ئەسكەرلەرمۇ قاتتىق روھى چۈشكۈنلۈككە ئۇچىرايدۇ. ھەربى ئاپتوموبىللار بىلەن دەم ئېلىشقا كېتىۋاتقان ئەسكەرلەرنىڭ تەرتىۋى قاتتىق قالايماقانلىشىپ كېتىدۇ. تەرتىپ ساقلاشقا مەسئۇل ئوفىسسېرلار بۇ قالايماقانچىلىقنى توختىتىش ئۈچۈن ئاسمانغا ئوق چىقىرىشقىمۇ مەجبۇر ھالغا كېلىدۇ. ھەر بىر پويىز ئىستانسسىدا ئەسكەرلەر ھەر تەرەپكە قاراپ پاتپاراق بولۇپ قېچىشقا باشلايدۇ. تەرتىپ ساقلىماقچى بولغان ئوفىسسېرلار ئەسكەرلەرنىڭ تاش-توخماقلىق، ھەتتا گراناتلار بىلەن ھۇجۇم قىلىنىشىغا ئۇچرايدۇ. پويىز ئىشلونىنىڭ ئىككى يېنى “بىز گېرمانىيىنىڭ ئابرويى ئۈچۈن ئەمەس بەلكى مىليونېرلار ئۈچۈن جەڭ قىلىپتۇق” دېگەندەك گەجدە يېزىلغان ئىنقىلاۋى شۇ’ئارلار بىلەن بىلەن تولغان ئىدى.

ھىتلېر قارا كىرىست مېدالىغا ئېرىشىپ 4 كۈن ئۆتكەندە، ئىتتىپاقداش ئارمىيىسى ئاميېنس (亚眠) ئەتىراپىدا ئېغىر تۇمان قاپلاپ كەتكەن بولىشىغا قارىماي قايتارما ھۇجۇمغا ئۆتۈپ، گېرمانىيە سەپلىرىنى بۆسۈپ ئۆتىدۇ. لودىندورف ئالدىنقى سەپكە بىر مۇ’ئاۋىن قۇمانداننى ئىۋەرتىش بىلەن بىرگە، بۆسىۋېتىلگەن ئۇرۇش سېپىگە زاپاس قوشۇن ئىۋەرتىدۇ. ياردەمگە ئىۋەرتىلگەن قىسىم ئالدىنقى سەپكە قاراپ كېتىۋاتقىنىدا، كەينىگە چىكىنىۋاتقان ئەسكەرلەر ئۇلارغا قاراپ “ئالدامچىلار! سىلەر ئۇرۇشنى ئۇزارتىش ئۈچۈنلا كېلىۋاتىسىلەر!” دەپ ۋارقىرىشىدۇ.

لودىندورف خاتىرىسىدە، بۈگۈن “بۇ ئۇرۇشتىكى نېمىس ئارمىيىسىنىڭ ئەجەل كۈنى ئىدى!” دەپ يازىدۇ. گېرمانىيە پادىشاسى كۆڭلى بەكلا يېرىم ئەمما ئېغىر بېسىقلىق بىلەن بۇ ھادىسە ھەققىدە كۆز قارىشىنى ئوتتۇرغا قويۇپ مۇنداق دەيدۇ: “بىز بۇنىڭدىن پەقەت بىرلا خۇلاسىنى چىقىرالىشىمىز مۇمكىن: بىزنىڭ پۈتۈن مەنبەلىرىمىز قۇرۇپ تۈگىدى. شۇڭا، بۇ ئۇرۇشنى قەتئى تۈردە توختىتىشىمىز كېرەك.” ئارىدىن بىر قانچە كۈن ئۆتكەندە، لودىندورف بىلەن ھىندېنبۇرگ ئىككىسى ئارشاڭدا ئىمپىراتور ۋېلھىلم بىلەن ۋەزىيەتنى مۇھاكىمە قىلىشىدۇ. ئۇ يىغىندا گېرمانىيە پادىشاھى ۋېلھىلم، تاشقى ئىشلار ۋەزىرىگە تېنچلىق سۆھبىتىنى باشلاش بۇيرۇقىنى بەرگىنىدە، بۇنىڭغا باش قۇماندان ھىندېنبۇرگ قارشى چىقىپ، گېرمانىيە ئارمىيىسىنىڭ قولىدا ئىشغال قىلىنغان بىپايان دۈشمەن زېمىنلىرى ھېلىغىچە مەۋجۇتلىقىنى ئېيتىدۇ. ئەمما لودىندورف ھاياجانلانغان ھالدا، دۆلەت ئىچىدە تەرتىپ-ئىنتىزامنى قاتتىق كۈچەيتىشىمىز كېرەك دەپ تۇرىۋالىدۇ. شۇنىڭدەك يەنە “يەھۇدىي ياشلىرى ئارىسىدىنمۇ مەجبورى ئەسكەر ئېلىش تۈزۈمىنى يولغا قويىشىمىز كېرەك، ئۇلار تا بۈگۈنگىچە ئاساسەن ئەسكەرلىككە ئېلىنماي كېلىنمەكتە” دەيدۇ.

ۋەتەن ئىچىدە ئىسيان كۆتۈرۈش خەۋىپى يامىراپ كەتكەن، ئالدىنقى سەپلەر يىمىرىلىش ئالدىدا تۇرىۋاتقان ئەھۋال ئاستىدا، ھىتلېر ئادەتتى كىشىلەر ئارىسىدا ۋەزىيەت تالاش-تارتىشى قىلىپ يۈرەتتى. ئۇ قىزىللارنىڭ ئالدامچىلىقلىرى ھەققىدە كۈچۈپ سۆزلەپ يۈرەتتى. شۇنداقتىمۇ، ھىتلېرنىڭ زارلىنىشلىرى زاپاس قىسىملارنىڭ غەزەپ-نەپرىتى ئاستىدا قېلىپ ئاڭلانمايلا قالغان ئىدى. سىمىت (施密特) نىڭ ئېيتىشىدىن قارىغاندا، بۇنداق ۋاقىتلاردا ھىتلېر “ئاچچىقىنى بېسىۋالالماي ۋارقىراپ جارقىرىغىنىچە ئۇرۇش مانا مۇشۇنداق تېنچلىقپەرۋەرلەرنىڭ، قورقۇنچاقلارنىڭ قولىدا قېلىپ مەغلوپ قىلىنماقتا، دەپ قايناپ يۈرگەن.” بىر كۈنى، بىر كاندىدات ئوفىسسېر داۋاملىق ئۇرۇشۇش ئاخماقلىق دىۋىدى، ئۇ ئوفىسسېر دەرھال ھىتلېرنىڭ ھۇجۇمىغا ئۇچرايدۇ. ئۇ ئىككىسى مۇشلىشىپ كېتىدۇ. ئاخىرى بۇ ئەسكەرنىڭ راسا ئەدىۋىنى بېرىپ ئۇنى تىنجىتىدۇ. سىمىت (施密特) ئەسلەپ كېلىپ مۇنداق دەيدۇ: شۇ كۈندىن باشلاپ، “يېڭى كەلگەنلەرنىڭ ھەممىسىلا ھىتلېرغا ئۆچ بولۇپ قالىدۇ. ئەمما بىز كونا ئەسكەرلەر ئۇنى تېخىمۇ بەكىرەك ياخشى كۆرۈشكە باشلىغان ئىدۇق” دەيدۇ.

4 يىلدىن بۇيان، نۇرغۇن ئادەملەرنىڭ بېشىغا چىققان بۇ ئاكوپ ئۇرۇشى، نۇرغۇنلىغان ۋەتەنپەرۋەر نېمىسلارغا تەسىر كۆرسەتكىنىگە ئوخشاش ھىتلېرنىمۇ ۋەتەن ئىچىدىكى “ۋەتىنىگە كەينىدىن پىچاق سالغان” تېنچلىقپەرۋەرلەر بىلەن ئەسكەر قاچقۇنلىرىغا بولغان ئۆچمەنلىكىنى كۈچەيتىۋەتكەن ئىدى. ھىتلېر ۋە ئۇنىڭدەك قاراشتىكى كىشىلەر كۈچلۈك ھاياجان ئىچىدە بۇ تۈردىكى ۋەتەن خا’ئىنلىرىدىن قەتئى تۈردە قىساس ئېلىش كېرەك دېيىشەتتى. بۇ تۈر قاراشلار ئۇنىڭ كەلگۈسىدىكى سىياسى قاراشلىرىنىڭ شەكىللىنىشىگە ئالاھىدە تۈرتە بولىدۇ. ھىتلېر ھەرگىزمۇ 1914-يىلىقى ھېچ نېمىنى سەزمەس بىر پىدا’ئى ئەسكەر ئەمەس ئىدى. 4 يىللىق ئاكوپ ھاياتى ئۇنىڭغا ۋەتىنىنى سېغىنىش تۇيغۇسىنى بېغىشلىغان ئىدى. شۇنىڭدەك، ئۇنى مەلۇم دەرىجىدە بولسىمۇ ئىشەنچكە ئىگە قىلغان ئىدى. ئۇ ئۆزىنى گېرمانىيە ئۈچۈن جەڭ قىلىۋاتقان بىرسى ھېساپلايتتى. دېمىسىمۇ ئۇ ھەقىقى نېمىس ئىدى. ئۇ مەرتلەرچە ئىشلەپ ئۆز كۈنىنى ئېلىش ئىرادىسى بار بىرسى ئىدى. چوڭ بولغىنىدا ئۆزىگە خاس غۇرۇرىمۇ شەكىللىنىدۇ. ھەربى سەپكە قاتناشقىنىدا ئۇ يەنىلا پىشىپ يېتىلمىگەن بىر ياش ھېساپلىناتتى. گەرچە ئۇ ۋيېنادا جاپا-مۇشەققەت ئىچىدە 24 يىلىنى ئۆتكۈزگەن بولسىمۇ، يەنىلا بەكلا ساددا بىرسى ھېساپلىناتتى. مانا ئەندى، ئۇ پىشىپ يېتىلگەن بىر ئادەم ئىدى. ئۇمۇ بۇ دۇنيادا پىشىپ يېتىلگەنلەر ئېرىشىشقا تېگىشلىك بىر كىشىلىك ئورۇنغا ئېرىشىشنى ئارزۇ قىلىدىغان بىرسىگە ئايلانغان ئىدى.

سىنتەبىرنىڭ باشلىرىدا، 16-پولك فلاندىس (弗兰德斯) قا قايتىپ كېلىدۇ. بۇ پولك ئەسلىدە بىر زاپاس قوشۇن بولغانلىقى سەۋەبىدىن، ئەسكەرلىرىنىڭ دەم ئېلىش قىلىپ كېلىشىگىمۇ رۇخسەت قىلىناتتى. شۇڭا، ھىتلېر، ئارۇند (阿伦特) ئىسىملىك بىر سەپدىشى بىلەن بىرگە بېرلىنغا كېلىدۇ. پايتەختتە، كۈنسايىن ئارتىپ كېتىۋاتقان نارازىلىق ھېسسىياتلار ئۇنى زىرىكتۈرىۋېتىشى تۇرغانلا گەپ. ئۇ يەنە ئۆزىنىڭ تۇغۇلغان يۇرتى سپورتا (希皮塔耳) غا بېرىپ بىر قانچە كۈن تۇرۇپ كېلىدۇ. پولكقا قايتىپ كەلگەن دەسلەپكى كۈنلەردە 16-پولك ئۈچىنچى قېتىم ئېيپلىس (伊普列斯) نىڭ تۈۋەن تەرىپىگە كىرىپ يەنە ئۈچىنچى قېتىم ئېيپلىس (科明尼斯) ئەتىراپىدىكى چاتقاللىق تاغ جىلغىلىرى ئىچىدە غايىپ بولىدۇ. 14-ئۆكتەبىر كۈنىسى، ۋارۋىك (威尔维克) كەنتى ئەتراپىدا ھىتلېر زەھەرلىك گاز ھۇجۇمىدا ئىككى كۆزى كۆرمەس بولۇپ قالىدۇ. ئۇزۇن ئۆتمەي كۆزلىرى ساقىيىدۇ. 9-يانىۋار كۈنىسى گېرمانىيىنىڭ تەسلىم بولىدىغانلىق خەۋىرىنى ئاڭلىغاندا، ئۇنىڭ كۆزلىرى تۇيۇقسىزلا كۆرەلەيدىغان بولغان ئىدى. شۇنىڭدىن بىر قانچە كۈن ئۆتمەي ئۇ ھەر تۈرلۈك غۇڭۇلدىغان ئاۋازلارنى ئاڭلاپ، ھەرخىل تەسۋىرلەرنى كۆرۈشكە باشلايدۇ.

2

تېما

0

دوست

1682

جۇغلانما

تىرىشچان ئەزا

ئۆسۈش   68.2%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  11700
يازما سانى: 68
نادىر تېمىسى: 1
مۇنبەر پۇلى: 395
تۆھپە : 242
توردىكى ۋاقتى: 75
سائەت
ئاخىرقى: 2013-4-18
يوللىغان ۋاقتى 2012-12-9 07:02:18 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئۈچىنچى باب


خوشاللىقتىن يايراپ كېتىش


1913.5~1918.12


(4)



بىلىگىيىدە زەھەرلەنگەن كۈنىسى، ئادولف ھىتلېرنىڭ يەھۇدىيلار قورقۇنچى بىلەن يەھۇدىي ئۆچمەنلىكىنىڭ قانچىلىك دەرىجىدە، قانچىلىك چوڭقۇرلۇقتا ئىكەنلىكىنى بىلىشىمىزنىڭ ئىمكانىيىتى يوق. ئەمما كېيىنكى يىلى ئۇنىڭدا شەكىللەنگەن يەھۇدىي ئۆچمەنلىكى، ئۇنىڭ ھاياتىنىڭ ئاساسلىق روھى كۈچكە ئايلىنىدۇ. ئۇ ۋاقىتلاردا ھىتلېر يەھۇدىيلار بىلەن قىزىللاردىن ئۈركۈپ كەتكەن مىڭلىغان، ئون مىڭلىغان “ۋەتەنپەرۋەر” لەرنىڭ بىرسىلا ئىدى (ئۇ ۋاقىتلاردا يەھۇدىيلەر بىلەن قىزىللار تەڭ مەنىدە قارىلاتتى). يېقىنقى بىر قانچە ئاي ئىچىدە، ماركسىزمچىلار كۈشكۈرتۈپ يۈرگەن ئىسىيانلار دولقۇنسىمان يۈز بېرىپ تۇرغان بولۇپ، كىشىنى ئەنسىرىتىپ، نېمىس خەلقىنىڭ تۇرمۇش شەكلىگە تەھدىت سېلىپ كەلمەكتە ئىدى.

ھەيران قالارلىقى، بۇ ئىنقىلاپلار ھىتلېرنىڭ گازدىن زەھەرلىنىش نەتىجىسىدە شەكىللەنگەن كېسەللىككە گىرىپتار بولغان ۋاقتىغا توغرا كېلىپ پارتىلىشى ئىدى. ھىتلېر ياردارلار پويىزى بىلەن شەرققە قاراپ ماڭغان ۋاقتىدا، يەنى 6-ئۆكتەبىر كۈنىسى، بادىن (巴登) كىنەزى مېكس(梅克斯)، يەنى گېرمانىيىنىڭ يېڭىدىن تەيىنلەنگەن باش ۋەزىرى، پرېزدېنت ۋېلسۇن (伍德罗•威尔逊) دىن بىر پارچە ئۇلتىماتوم تاپشۇرۇپ ئالىدۇ. بۇ ئۇلتىماتومدا گېرمانىيە پادىشاھى ۋېلھىلم تەختتىن چۈشىشى كېرەك دەپ شەرت قويۇلغان بولۇپ، ئەگەر پادىشاھ تەختتىن چۈشمىگىنىدە ئامېرىكا ئۇرۇش توختۇتۇش كىلىشىمىنى ئىمزالىمايدىغانلىقى بىلدۈرۈلگەن ئىدى. بۇ ئىش گېرمانىيە ھەربى تەرەپنىڭ پارچىلىنىشىنى تېزلەشتۈرىدۇ. ئىككى ھەپتە ئۆتۈپ دېڭىز پىلوتلىرى بۇيرۇق بويىچە يولغا چىققان ۋاقتىدا توپىلاڭ ئاشكارە پارتىلايدۇ. 6 ئۇرۇش پاراخوتى نارازىلىق بىلدۈرىدۇ. جىر (基尔) دا، ئىسىيان يۈز بەرگىنىدىن كېيىن دېڭىز ئەسكەرلىرى ھەربى قۇرال ئىسكىلاتى بىلەن يەڭگىل قۇرال ساندۇقلىرىنى بۇلاڭ-تالاڭ قىلىپ قۇرۇغداپ قويىدۇ. ئاندىن بۇ شەھەرنىڭ كۆپ قىسمىنى ئىشغال قىلىۋالىدۇ. مەلۇم بىر باتالىيوندا بىر كاتولچى “دېڭىزچىلار سوۋېتى” نىمۇ قۇرۇپ چىقىدۇ. پورتتىكى پاراخوتلار ئارىسىدا پەقەت بىرسىلا ئىنقىلاپ بايرىقىنى ئاسمايدۇ. ئەمما ئەسكەرلەر بۇ پاراخوتنىڭ ئوفىسسېرلىرىنى تۇتقۇن قىلىپ، ئۇلارنىڭ پاگونلىرىنى سۆكىۋېلىپ قامىۋېتىدۇ.

7-نويابىر كۈنىسى، مىيونخېندا بىر قېتىملىق قوزغىلاڭ پارتىلايدۇ. بۇ قېتىمقى قوزغىلاڭغا كۇرت ئېسنېر (库尔特•埃斯纳) دېگەن پاكىنەك بىر قېرى يەھۇدىي باشلامچىلىق قىلىدۇ. بۇ كىشى ئادەتتە پۇرلىشىپ كەتكەن بەكلا چوڭ قالپاق كىيىپ يۈرىدىغان بىرسى بولۇپ، چىگىشلىشىپ كەتكەن چاچلىرى قالپىقىغا سېغماي قالغان پاخپاق باش بىرسى ئىدى. ئۇچىسىدىكى كىيىملىرىمۇ بەكلا رەتسىز بولۇپ، ئالاھىدە رومانتىك كۆرۈنۈشلۈك بومبا ئېتىپ قاچىدىغان قىزىللارنىڭ تىپىك ئۈلگىسى ئىدى. ئۇرۇش ۋاقتىدا ئىش تاشلاشنى تەشكىللىگەنلىكى ئۈچۈن 9 ئايدەك تۈرمىدە قامىلىپ ياتقان ئىدى. ئاخشىمى گۈگۈم ۋاقتىدا نۇرغۇنلىغان ئەسكەرلەرنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالغان ئىنقىلاپچىلار، مىيونخېندىكى مۇھىم ھەربى نوقتىلىرىنىڭ ھەممىسىنى دېگىدەك ئىگەللەپ بولىدۇ. ھىيتېرباخ (惠特尔巴赫) سارىيىدا تۇرىۋاتقان ئۈچىنچى لودىۋىك (路德维希) ئاپتوموبىللىق قېچىپ كېتىشكە مەجبۇر بولىدۇ. شەھەرنىڭ جەنۇبى تەرىپىدە ئۇنىڭ پىكاۋى يولدىن چىقىپ يول بويىدىكى قۇمچامغۇرلۇققا ئۆرۈلۈپ چۈشىدۇ. بۇ ۋەقە، باۋارىيە كىنەزلىكىنىڭ ئاقىۋىتى بولۇپ قالىدۇ.

شۇ ئاخشىمى، كەينى-كەينىدىن ئۈزۈلمەي كېلىپ تۇرغان قىزىل بايراق كۆتۈرۈشىۋالغان خەلق ئاممىسى جاراڭلىغان مارشلارنى ئېيتىپ شەھەردىن كېسىپ ئۆتىدۇ. (埃斯纳) نىڭ قول ئاستىدىكى ئادەملەر تۆمۈريول ئىدارىسى بىلەن ھۆكۈمەت بىناسىنى ئىشغال قىلىۋالىدۇ. بۇ ھەرىكەتلەرگە قارىتا بىرمۇ كىشى قارشىلىق كۆرسەتمەيدۇ.

ئىسىيانچىلار جەڭ سەپلىرىدە پىلىموتلارنى تىكلىشىۋاتقىنىدا نەق مەيداندا تۇرغان ساقچىلارمۇ ئۇلارنى كۆرمەسكە سېلىپ ئوتتۇرلۇقتىن يوقىلىدۇ. مىيونخېن شەھەر خەلقى ئەتىگەن سەرھەر كوچىغا چىققىنىدا ئۇلارنىڭ باۋارىيىسى جۇمھۇرىيەتكە ئايلىنىپ بولغانلىقىنى كۆرىدۇ. بۇ ئىنقىلاپ نېمىس پاسونى بويىچە يۈز بەرگەن بىر ئىنقىلاب بولۇپ، تۈزۈك قان تۆكۈلۈشمۇ يۈز بەرمەستىن بەكلا ئاسان ئىشقا ئاشىدۇ. خەلق ئاممىسىمۇ ئۇخشاش روھ بىلەن ئۇلار بىلەن تەغدىرداش بولۇپ بېرىدۇ. شۇڭا بىرەر زوراۋانلىق ھەرىكىتىمۇ يۈز بەرمەيدۇ. مىيونخېنلىقلار سۈكۈت ئىچىدە نېمە ئىش بولىشىنى كۈتۈپ تۇرىدۇ.

تەرتىپلىك بىر شەكىلدە قانات يايدۇرۇلغان ئىنقىلاپ يالقۇنى پۈتكۈل گېرمانىيە بويىچە ئۆزلىكىدىن قوزغىلىپ يېيىلىشقا باشلايدۇ. فرىدېرىخ (弗莱德里希) شەھىرىدە چاپلىن (卓别林) زاۋۇتىنىڭ ئىشچىلىرى ۋەكىللەر قۇرۇلتىيى تەشكىللەپ چىقىدۇ. شتۇتگارت (斯图加特) رايونىدىكى ئىشچىلار، دامول (丹姆勒) ئېغىر تىپلىق ئاپتوموبىل زاۋۇتىنىڭ ئىشچىلىرىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالغان ھالدا ئىش تاشلايدۇ. ئېسنېر (埃斯纳提) بىلەن ئۇنىڭغا ئوخشاش كۆزقاراشتىكى سوتسىيالىزمچىلار رەھبەرلىكى ئاستىدا ئۇلارنىڭ تەلىۋىگە ئوخشاپ كېتىدىغان تەلەپلەرنى ئوتتۇرغا قويىشىدۇ. فرانكفورتتا، دېڭىزچىلارمۇ قوزغىلاڭ كۆتۈرىدۇ. كاسېل (卡塞尔) دا، بىر نەپەر قۇمانداننىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالغان ھالدا پۈتكۈل شەھەر قوغداش قىسىملىرى بىر پايمۇ ئوق ئاتماي ئىسىيان قىلىپ غەلىبە قىلىدۇ. كلوڭ (科隆) دا بولسا، پەقەت بىر قانچە پاي ئوق ئېتىش بىلەنلا 45 مىڭ كىشىلىك ئەسكىرى بولغان شەھەر قوغداش قىسىمى بىراقلا قىزىللار تەرەپكە ئۆتۈپ كېتىدۇ. ئەمما شەھەر ئىچى تەرتىۋى تېزلا ئەسلىگە كەلتۈرۈلىدۇ. خانوۋى (汉诺威) دا، ھۆكۈمەت دا’ئىرىلىرى ھەربى قىسىملارغا قۇرال ئىشلىتىش توغرىلىق بويرۇق بەرگەن بولسىمۇ، مەمورى ئەمەلدارلار توپىلىڭى غەلىبە قىلىدۇ. ئەسكەرلەر ئومۇمىي يۈزلۈك ئىسىيانچىلار تەرەپكە ئۆتۈپ كېتىدۇ. دۇسېلدورف (杜塞尔多夫)، لىبخېنت (莱比锡)، ماگدىنبۇرگ (马格德堡) قاتارلىق شەھەرلەردىكى ئەھۋاللارمۇ بۇنىڭدىن باشقىچە ئەمەس ئىدى.

پۈتكۈل گېرمانىيە تەۋەسىدە، ھۆكۈمەتلەر يا ئىشچىلارنىڭ قولىغا يا بولمىسا ئەسكەر ۋەكىللەر كومۇتىتىنىڭ قولىغا  ئۆتۈپ كېتىشى نەتىجىسىدە بىرمۇ-بىر ئاغدۇرىلىدۇ. 9-نويابىرغا كەلگەندە، گېرمانىيە پادىشاھى تەختىنى بوشىتىپ بەرگەنلىكىنى ئېلان قىلىدۇ. شۇنداق قىلىپ دۆلەت ھاكىمىيىتى موتىدىل سوتسىيالىزمچىلارنىڭ قولىغا ئۆتۈپ بولىدۇ. ئۇلارنىڭ رەھبىرى بولغان كىشى بولسا ئەسلى بىر موزدوز بولغان فرىدېرخ ئېرپورت (弗莱德里希•埃尔伯特) دېگەن كىشى ئىدى. شۇنداق قىلىپ، 1871-يىلى 18-يانىۋاردا فرانسىيىنىڭ ۋېرسال (凡尔赛) ئوردىسىنىڭ “ئەينەكلىك ساراي” دا پرۇسىيە ئىمپىراتورى بىرىنچى ۋېلھىلمنى، يەنى ئىككىنچى ۋېلھىلمنىڭ بوۋىسىنى گېرمانىيىنىڭ تۇنجى ئىمپىراتورى دەپ ئېلان قىلىش بىلەن قۇرۇلغان گېرمان ئىپىرىيىسى ئاخىرلاشقان بولىدۇ.

بۇ ھادىسە يەنە بىر دەۋرنىڭ ئاخىرلاشقانلىقىنىڭمۇ بىشارىتى ئىدى. شۇندىن 48 يىل بۇرۇن، بىسمارك ئۆزىنىڭ ئارزۇسىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇپ گېرمانىيىنى بىرلىككە كەلتۈرۈش ئارقىلىق گېرمانىيە بىلەن نېمىس خەلقى ئۈچۈن يەپ-يېڭى بىر ئۈلگە تىكلەپ بەرگەن ئىدى. بىر كېچىدىلا شەرقى پروسىيە باي-پومىشچىكلىرى بىلەن چوڭ سانا’ئەتچىلىرى باياشات ياشاشقا ئاساس قىلىشقان مۇستەھكەم ئارقا تىرەك بىر كېچىدىلا غۇلاپ چۈشىدۇ. يەنە شۇ بىر كېچىدە ئىمپىرىيە دۆلەت بايرىقىنىڭ يەرگە چۈشىشى بىلەن تەڭ، كوپ سانلىق نېمىسلارنىڭ ۋەتەن سۈيىدىغان، ئەمما كونسىرىۋاتىپلارچە ھاياتىنىڭ ئاساسى قىلىنغان سىياسىي پەلسەپە قاراشلىرىمۇ يىمىرىلىپ پارچىلىنىپ يوق بولىدۇ.

ئېرپورت (埃尔伯特) نىڭ باش ۋەزىرلىك تەختىگە ئولتۇرغانلىقى، بەلكىم نېمىس خەلقىنى ئەڭ قاتتىق ھەيران قالدۇرغان ئىش ھېسابلانسا كېرەك. پەقەت بىرلا كۈن ئىچىدە، خوخېنزورىنلار جەمەتىنىڭ ھۈكۈمىرانلىقى يەر بىلەن يەكسان بولۇپ توزۇپ كېتىپ، ئۇنىڭ ئورنىنى ئادەتتىكى بىر پۇخرا ئوتتۇرغا چىقىپ گېرمانىيىگە بۇيرۇق قىلىش ھوقۇقىنى قولغا ئالغان ئىدى. بۇ قانداق گەپ؟ بۇنداق بىر ئىشنىڭ يۈز بېرىشى مۇمكىنمۇ؟ ئېرپورت (埃尔伯特) مۇ تەختكە چىققاندىن كېيىن ئۆزىنى تىكەنلىك بىر گىلەم ئۈستىدە ئولتۇرىۋالغاندەك ھېس قىلماقتا ئىدى. ئۇنىڭ ئوتتۇرغا چىقىشى، جاھانگىرلار يۈلەپ تۇرغۇزغان خەلق ئۈچۈنمۇ بىر نۇمۇسلۇق ئىش ئىكەنلىكىنى ئېرپوتنىڭ ئۆزىمۇ ئېنىق بىلەتتى. يەنە بىر تەرەپتىن، ئۇ ھەتتا كوچىدىكى ئازغان كىشىلەرنىڭ قاراشلىرىغىمۇ ۋەكىللىك قىلالمىغىدەك تايىنى يوق بىرسى ئىدى. ئەسلىدە، ئۇ زادى كىمگە ۋەكىللىك قىلىدۇ؟ بۇنىمۇ ھېچ كىم بىلمەيتتى. ئاخشىمى گۈگۈم ۋاقتىدا، شاھزادە (梅克斯) ئۇنىڭ بىلەن خوشلاشقىلى كەلگىنىدە ئېرپوت (埃尔伯特) نېمە قىلىشىنى بىلەلمەي تەمتىرەپ ھۇجۇقۇپلا كەتكەن بولۇپ، كەينى كەينىدىن يالۋۇرۇپ ئۇنى بېرلىندا تۇرۇپ قېلىشىنى، خوخېنزورېنلار سۇلالىسىنىڭ ئىجرا’ئىيەت مەسئولى بولۇپ بېرىشىنى تەلەپ قىلىدۇ.

ئارىدىن ئىككى كۈن ئۆتكەن ئەتىگىنى، يەنى سەھەر سا’ئەت 5 تە، ئېرپوت (埃尔伯特) ھۈكۈمىتىنىڭ ۋەكىللىرىدىن بىرى بولغان ماتېياس ئېرزبېرگ (马特阿斯•埃尔斯伯格)، مارېشال فۇك (福熙) نىڭ خۇسۇسى ۋاگونىدا ئىتتىپاقداشلار بىلەن ئۇرۇش توختىتىش كىلىشىمى ئىمزالايدۇ. شۇنداق قىلىپ، چۈشتىن بۇرۇن سا’ئەت 11 دا دۈشمەنلىشىش ھەرىكەتلىرى توختىتىلىدۇ. يەنى، شۇ يىلىنىڭ 11-نويابىر سا’ئەت 11 دا، بۇ كىلىشىمنامە ئارقىلىق ئۇرۇشتا پارمۇ-پارچە بولۇپ كەتكەن بىر مىللەتكە تېنچلىق كەلتۈرۈلگەن بولسىمۇ، شۇنىڭ بىلەن بىر قاتاردا قىلچە مەنىسى بولمىغان ئاتالمىش “نويابىر جىنايىتى” ئەپسانىسىمۇ ئوتتۇرغا چىقققان ھېسابلاندى. يەنى ئاتالمىش ‘سوتسىيالىزمچىلار مىللىتىمىزنىڭ ساتقۇنلىرى’، دەيدىغان ئەپسانە ئوتتۇرغا چىقىدۇ. ئەسلىدە، بۇ ئۇرۇشنى ئۇتقۇزۇپ قويغانلار گېرمانىيە ئىپىراتورى بىلەن گېرمانىيە ئىمپىرىيىسىنىڭ گېنېراللىرى ئىدى. ئەمما پرىزدېنت ۋېلسون ئۇلار بىلەن ئۇرۇش توختىتىش شەرتنامىسى ئىمزالاشنى رەت قىلىپ، ئۇلارنىڭ ئورنىغا دېموكراتىك كۈچلەر بىلەن مۇ’ئامىلە قىلىش تەلىۋىنى ئوتتۇرغا قويىدۇ. ۋېلسون، سوتسىيالىزمچىلارغا مەجبۇرى تۈردە ئۆزىلىرى مەسئۇل بولالمايدىغان بۇ ئاقىۋەتنى ئۈستىگە ئېلىش يولىنى تۇتۇش نەتىجىسىدە، ئادولف ھىتلېرغا ئىنتايىن كۈچلۈك ۋەيران قىلىش كۈچىدىن پايدىلىنىپ خالىغىنىچە ھەرىكەت قىلالىشىقا يارايدىغان بىر سىياسى قۇرالنى تۇتقۇزغان بولدى.

2

تېما

0

دوست

1682

جۇغلانما

تىرىشچان ئەزا

ئۆسۈش   68.2%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  11700
يازما سانى: 68
نادىر تېمىسى: 1
مۇنبەر پۇلى: 395
تۆھپە : 242
توردىكى ۋاقتى: 75
سائەت
ئاخىرقى: 2013-4-18
يوللىغان ۋاقتى 2012-12-9 07:03:36 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئۈچىنچى باب


خوشاللىقتىن يايراپ كېتىش


1913.5~1918.12


(5)


1918-يىلى 11-نويابىرنىڭ ئاخىرلىرىدا، بىمارنىڭ “كۆزى كۆيۈپ يالۇغلىنىشتىن باشقا دەردى بولمىغاچقا، ئەسكەرلىككە قايتىپ كېتىشى مۇمكىن” دەپ دياگنوز قويۇلغانلىقى ئۈچۈن، ھىتلېر، پوسۋارك (帕斯瓦尔克) دوختۇرخانىسىدىن ئايرىلىدۇ. كېيىنچە، ھىتلېر سوتتا شاھىت بولغىنىدا، شۇ كۈنلەردە گېزىت تېمىلىرىنىلا غۇۋا كۆرەلەيدىغان ھالغا كەلگەن بولۇپ، ئەندى كىتاپ ئوقۇيالمايدىغان ئوخشايمەن دەپ بەكلا قورققان ئىدىم دەيدۇ. ئۇ غەزەپلەنگەن ھالدا “دوختۇرخانا كېسەللىك خاتىرىسى ئىنقىلاپ دەۋرىدە يېزىلغان. ئۇ ۋاقىتلاردا ھېچبىرىمىزنىڭ كېسىلىگە تۈزۈك قارىمايدىغان بىر ۋاقىتلار ئىدى. بىزنى پادىدەك ھەيدەپ دوختۇرخانىدىن چىقىرىۋەتكەن ئىدى. مەسىلەن، مەن ئۇ چاغدا ھەتتا ئازغىنە ئەسكەرلىك ما’ئاشىمنىمۇ ئالالمىغان ئىدىم.” دەيدۇ.

ھىتلېرنى 16-پولكنىڭ زاپاس باتالىيونىغا بېرىپ تىزىمغا ئالدۇرۇشى بۇيرۇق قىلىنىدۇ. باتالىيوننىڭ ئورنى مىيونخېندا ئىدى. يولدا ھىتلېر چوقۇم بېرلىندىن بېسىپ ئۆتكەن بولىشى كېرەك. ئۇ ۋاقىتلاردىكى بېرلىن، “ئىشچى ۋەكىللەر ئىجرا’ئىيە كومىتىتى” نىڭ باشقۇرۇشىدا، يەنى ئەسكەر، ئىشچى ۋە “مۇستەقىل ۋە كۆپسانلىق سوتسىيالىزمچىلار” بىرلەشمىسىنىڭ قولىدا ئىدى. بۇ بىرلەشمە ھۆكۈمەت ئىجتىما’ئى ئىسلاھات پىلانى بويىچى ئىشقا كىرىشكەن ئىدى. بۇنداق بىر ئىسلاھاتنى بۇندىن بىر قانچە ئاي ئاۋال خىيال قىلىشمۇ مۇمكىن بولمايدىغان بىر ئىش ئىدى. بۇ ئۆزگىرىشلەر ئىچىدە 8 سا’ئەتلىك ئىش تۈزۈمىنى يولغا قويۇش، ئىشچىلارنىڭ چەكلىمىسىز تۈردە ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرىنى تەشكىللىشىگە يول قويۇش، قېرى، كېسەلمەن، مېيىپ ۋە ئىشسىز ئىشچىلارغا پاراۋانلىق ياردىمى بېرىش، گېزىت-زھۇرناللارنى تەكشۈرۈش تۈزۈملىرىنى ئەمەلدىن قالدۇرۇش ۋە شۇنىڭدەك سىياسى مەھبۇسلارنى قويۇپ بېرىش قاتاردىكى مەزمۇنلار بار ئىدى.

گەرچە ھىتلېر بۇ تۈردىكى ئىجتىما’ئى ئىسلاھاتلارغا قارشى بولمىسىمۇ، ئىنقىلابى پارتىيە ئەزالىرىنىڭ بۇ تۈردىكى ئىسلاھات قىلىشلىرىغا ئىشەنمەيتتى: بۇ ئىجرا’ئىيە كومىتىتى بولشېۋىكلارنىڭ بىر قۇرالىدىنلا ئىبارەت، ئۇلار ئالدىنقى سەپتىكى ئەسكەرلەرنى سېتىۋەتكەن خا’ئىنلار؛ ئۇلارنىڭ ئاخىرقى مەقسىدى باشقىچە قىزىللار ئىنقىلاۋى قوزغاش دەپ قارايدۇ. ھىتلېر، شۋۇبىن (施霍宾) رايونىغا يېقىن بىر يەردىكى تاركىن (图尔肯) كوچىسىغا جايلاشقان ھەربى گازارمىغا بېرىپ تىزىمغا ئالدۇرۇش ۋاقتىدا بۇ يەردىمۇ يوقۇرقىدەك ساتقۇنلۇق روھى ئالامەتلىرىنى سېزىدۇ. شۇ ئاينىڭ باشلىرىدا، بۇ باتالىيون ئاللىمۇقاچان ئېيسنېر (埃斯纳) ھاكىمىيىتى تەرىپىگە ئۆتۈپ كەتكەن بولۇپ، “ئەسكەر ۋەكىللەر قۇرۇلتىيى” نىڭ باشقۇرۇشىغا تەۋە بىر يەرگە ئايلانغان ئىدى. بۇ يەردە ھەربى ئىنتىزام دېگەندىن زادىلا ئەسەر يوق ئىدى. پۈتۈن باتالىيون رەسمى توڭگۇز قوتىنى ھالىغا ئايلىنىپ بولغان ئىدى. بۇ يەردىكى كىشىلەر ئۇرۇشنىڭ بىرىنچى كۈنىدىن تارتىپلا ئاكوپلاردا جەڭ قىلىپ كەلگەن كونا ئەسكەرلەرگە پەقەتلا ھۆرمەت قىلىشمايتتى. بۇ يەردىكى كىشىلەرنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى كۈندىلىك ئۈچ ۋاقىت تامىقى بىلەن ئاخشىمى بېشىنى تىققىدەك بىر يەرنىڭلا غېمىدا يۈرىدىغان كىشىلەر ئىدى. بۇ يەرنىڭ ھالى بىر زامانلار ھىتلېر يوقسۇللۇق دەردىنى تارتىپ كىرىپ ياتقان ۋيېنادىكى مانھېيىم (曼纳海姆) دىنمۇ خاراپ ئەھۋالدا ئىدى. بولۇپمۇ ھىتلېرنى ئەڭ بەك بى’ئارام قىلغىنى كومىتىت ئەزالىرىنىڭ ئىش-ھەرىكەتلىرى بولۇپ، “ئۇلارنىڭ شوغۇللىنىۋاتقان بارلىق ئىشلىرى مېنى يىرگۈندۈرەتتى. مەن ئىمكانىيەتنىڭ بارىچە بۇ يەردىن تېز چىقىپ كېتىش قارارىغا كەلگەن ئىدىم” دەيدۇ ھىتلېر.

ھېلىمۇ ياخشى، ھىتلېر بۇ يەردە ئۆزىگە ئوخشاش بۇ يەرنىڭ ئەھۋالىدىن يىرگىنىدىغان كونا سەپدىشىدىن بىرسىنى ئۇچۇرتۇپ قالىدۇ. “ئەسكەرلەر ئارىسىدىكى ئەڭ ھۇرۇن، ئەڭ داپشاق، ئەڭ يۈزسىز بولغانلىرى، شۆبىھسىزكى ھېچ قاچان ئاكوپ كۆرۈپ باقمىغان نەرسىلەر ئىدى. – دەيدۇ ھىتلېر بىلەن بىرلىكتە ئالاقىچىلىق قىلغان كەسىپدىشى ئېرنست سىمىت (恩斯特•施密特) شۇ كۈنلەرنى ئەسلەپ، − ئۇ يەر ھۇرۇن، قورقۇنچاقلار بىلەن تولغان بىر يەر ئىدى.” ئارىدىن ئىككى ھەپتىدەك ۋاقىت ئۆتكەندە، ترونستان (特隆斯坦) ئۇرۇش ئەسىرلەر لاگىرى (سالسبۇرگ (塞尔斯堡) يولىغا جايلاشقان بولۇپ، مىيونخېننىڭ شەرقىدە 60 چاقىرىم يىراقلىقتىكى بىر يەر) گۇندىپايلىققا ئادەم ئاختۇرۇپ يۈرگەنلىكىدىن خەۋەر تاپقان ھىتلېر، سىمىت (施密特) قا ئىككىمىز بىرگە بېرىپ بۇ ئىش ئۈچۈن تىزىمغا ئالدۇرايلى دەپ مەسلىھەت قىلىدۇ. ئۇ يەردىكى كۈزەتچىلەر گۇرۇپپىسىدىكىلەرنىڭ ھەممىسىلا دېگىدەك “ئىنقىلابى ئەسكەرلەر” دىن تەشكىل تاپقان ئىكەن. ئۇلارنى كۈتىۋېلىش ئۈچۈن بىر ئوفىسسېر ئالدىغا چىقىدۇ. ئۇ ئەسكەرلىرىگە بويرۇق قىلىۋېدى، ئۇنىڭ ئەسكەرلىرى ئۇنى مازاق قىلىپ، بىزنىڭ بۇ ئەمەلدارىمىز ھەربى مەشقنىڭ ئاللىمۇقاچان ئەمەلدىن قالدۇرۇلغانلىقىدىن پەقەتلا خەۋىرى يوق ئوخشايدۇ، دەپ كۈلۈشۈپ كېتىدۇ. ئەتىسى، ئەسكەرلەر ئارىسىدىكى بۇرۇن ئاكوپلاردا جەڭ قىلىپ باققان بىر قانچە كىشىدىن باشقا قالغان ئەسكەرلەرنىڭ ھەممىسىنى مىيونخېنغا قايتۇرىۋېتىدۇ. ھىتلېر بىلەن سىمىت (施密特) ئىككىسى بۇ يەردە قالىدۇ.

2

تېما

0

دوست

1682

جۇغلانما

تىرىشچان ئەزا

ئۆسۈش   68.2%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  11700
يازما سانى: 68
نادىر تېمىسى: 1
مۇنبەر پۇلى: 395
تۆھپە : 242
توردىكى ۋاقتى: 75
سائەت
ئاخىرقى: 2013-4-18
يوللىغان ۋاقتى 2012-12-9 07:04:22 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئۈچىنچى باب


خوشاللىقتىن يايراپ كېتىش


1913.5~1918.12


(6)


شۇ كۈنلەردە، بېرلىندا چېكىدىن ئاشقان سولچى گۇرۇپ ھېسابلىنىدىغان “ئىسپارتاك پولكى” (ئىسپارتاك، قېدىمقى رىمدىكى بىر قۇل گلادىياتور بولۇپ، كېيىن رىملىقلارنىڭ ھۈكۈمىرانلىقىغا قارشى قوزغالغان ئىسيانچىلارنىڭ داھىسى بولغان)، ئىسيان كۆتەرگەن دېڭىز پىلوتچىلىرىنىڭ ھەمكارلىقىدا كوچىغا چىقىپ ئىنقىلاپ قىلىشقا باشلايدۇ. ئۇ يەردىكى ئىسىيان مىيونخېندىكىدەك ئۇنداق تەرتىپلىك ئىسيان ئەمەس ئىدى. روزھدىستىۋا بايرىمى ھارپىسىدا پايتەخىت بېرلىن ئاساسەن ئالغاندا ھۆكۈمەتسىز بىر ھالدا ئىدى. باشقا شەھەرلەردىمۇ كەينى-كەينىدىن ئېسيانلار كۆتۈرۈلگەن بولسىمۇ، ئۇ يەرلەردىكى ئىسىيانلار بېرلىندىكىدەك ئېغىر ئەمەس ئىدى. پۈتۈن گېرمانىيىدە ھەربى ۋە ساقچى ئورگانلىرى ئومۇمى يۈزلۈك ۋەيران بولغان ھالەتتە ئىدى.

ھاكىمىيەت كۈچىنىڭ يوقىلىشى، يېڭى بىر تۈركۈم كۈچلەرنىڭ ئوتتۇرغا چىقىشىغا پۇرسەت يارىتىپ بېرىدۇ. يەنى ئاتالمىش “ئەركىن پولك” دېگەندەك كۈچلەر ئوتتۇرغا چىقىشقا باشلايدۇ. بۇ پولك ھەربى قىسىملارغا تەۋە ئوڭچىل ئاكتىپ كۈچلەردىن تەشكىل تاپقان بولۇپ، بۇ كۈچلەر خۇددى ھىتلېرغا ئوخشاش نېمىس ئىمپىرىيىسىنى قىزىللار كۈچىنىڭ ۋەيران قىلىۋېتىشىدىن قوغداش ھېسسىياتىغا ئىگە ئىدى.

ھىتلېر دەۋرىدىكى گېرمانىيىنىڭ يېڭى بىر ئەۋلاتلىرىدىن تەشكىل تاپقان بۇ “ئەركىن پولك” لار، بۈگۈنكىدەك ھەرىكەت قىلىشلىرى ئۈچۈن ئىككى قېتىم تەييارلىق كۆرىدۇ. بۇلاردىن بىر قېتىملىقى، ئۇرۇشتىن بۇرۇنقى ياشلار ھەرىكىتى بولۇپ، “ۋىچىر-ۋىچىرلار ھەرىكىتى” (ياكى دادا’ئىزم ھەرىكىتى) دەپ ئاتىلاتتى. بۇ ھەرىكەتنى قوزغىغان ياشلار ئادەتتە ھەر خىل رەڭلىك كىيىملەرنى كىيىشىپ ھەممە يەردە ئايلىنىپ يېڭىچە تۇرمۇش يوللىرىنى ئاختۇرۇپ يۈرىشەتتى. بۇ ياشلارنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى باي ئا’ئىلىلەر تەبىقىسىدىن چىققان ياشلار بولۇپ، ئۇلار ئارىسىدىن يېتىلىپ چىققان ئەركىن بۇرزھۇ’ئازىيە جەمىيىتىنى پەس كۆرىشەتتى. ئۇلار، “ئاتا-ئانىلىرىمىزنىڭ دىنى ئېتىقاتلىرىنىڭ پەقەتلا ئاساسى يوق؛ سىياسەت دېگەن پو ئېتىش سەنئىتى، قىلچە ئەھمىيىتى بولمىغان بىر ئىش؛ ئىختىساد دېگىنى نۇمۇسسىزلىق، ئالدامچىلىقتىن باشقا نەرسە ئەمەس؛ ما’ئارىپ دېگىنى كونا يولدا چىڭ تۇرىۋالىدىغان يېڭىلىق كۈچى بولمىغان بىر ئىش؛ سەنئەت دېگىنى قۇرۇق گەپ ساتىدىغان ساددا بىچارىلارنىڭ ئىشى؛ ئەدەبىيات دېگىنى يالغانچىلىق بىلەن تولغان توۋارلاشقان بىر ئىش؛ ئويۇن-تىياتىرلارمۇ قىلچە ئۆزگەرمەيدىغان بىر خىللا مۇقامغا توۋلايدىغان ساھە” ئىكەنلىكىگە قەتئى ئىشىنەتتى. ئۇلارنىڭ قارىشىچە ئا’ئىلە ھاياتى ئادەمنى چەكلەپ تۇرىدىغان بىر توساق بولۇپ، ئۇنىڭدا قىلچە سەمىمىلىك يوق دەپ قارىشاتتى. ئۇلارنىڭ قارىشىچە، ئىككى جىنىس ئوتتۇرسىدىكى مۇناسىۋەتلەرمۇ مەيلى نىكالىق ياكى نىكاسىز بولسۇن “پۈتۈنلەي سۇنئىيلىككە تولغان” ئىكەن. ئۇلارنىڭ غايىسى بىر تۈرلۈك ياشلاشتۇرۇلغان، بۇرزھۇ’ئازىيىچە ئا’ئىلە، مەكتەب ۋە چىركاۋدىن ئىبارەت ئۈچىسىنى بىر گەۋدە قىلغان تۈزۈمگە قارشى تۇرۇشتىن ئىبارەت ئىكەن.

بۇ تۈردىكى ياشلار ئادەتتە يېقىلغان بىر دۋە ئوت يالقۇنىنىڭ ئەتىراپىغا ئولىشىپ ئولتۇرغىنىچە بىر يىتەكچىنىڭ باشلامچىلىقىدا «ئەركىنلىك جەڭچىلىرى» مارشىنى ئېيتىشاتتى. بەزىدە يەنە ئۇلار ئوت يالقۇنىغا تىكىلگىنىچە ئۈن چىقارماي جىم ئولتۇرۇپ كېتىشەتتى. شۇ ئارقىلىق “ئورمانلىقتىن خەۋەر ئاڭلىغان” بولىشىدىكەن؛ ياكى بولمىسا قايسى بىر ھەمرايىنىڭ نىتسىنىڭ ياكى سىتىفان چارلىز (斯特潘•乔治) نىڭ ئەسەرلىرىدىن قەلىبنى تىتىرىتىدىغان بىرەر ئابزاسنى ئوقۇپ بېرىشىنى ئاڭلاپ ئولتۇرىشىدىكەن. ئالايلۇق، ئۇلار ئادەتتە “خەلق تەڭداشسىز ئەقىللىق ئادەمگە، ھەرىكەتكە تەشنا! … بەلكىم، سېنىڭدىكى قاتىل تەرىپىڭدە ئۇزۇن يىل كۈتۈپ ياتقان، سېنىڭ تۈرمەڭدە نۇرغۇن يىل ئويقىدا ياتقان بىرسى ئۇشتۇمتۇت سەكرەپ قوپۇپ بۇ ھەرىكەتنى ئورۇندىشى مۇمكىن!” دېگەندەك نەرسىلەرنى ئاڭلايدىكەن.

ئۇلار ئىلاھىيەتچىلىك بويىچە ھاياجانلىنىپ، غايىۋىچىلىكنىڭ تۈرتكىسى بىلەن ھەرىكەتكە، ھەرقانداق بىر ھەرىكەتكە تەشنالىقىنى ئىپادىلىشىدىكەن.

ئۇلار ئارزۇ قىلىشقان بۇنداق ھەرىكەتنى بىرىنچى دۇنيا ئۇرۇشى جەريانىدا تېپىۋالغان ئىدى. ئېھتىمال، مانا بۇ تەرىپى ئۇلارنىڭ ھىتلېرنىڭكىگە ئوخشاش تەرىپى بولۇپ، ۋەتەن ئۈچۈن قىلىنغان ھەرقانداق بىر ئىشنى ھەققانىيەت دەپ قارىشىدىغانلىقىنى ئورتاق تەرىپى بولىشى كېرەك. جەڭ مەيدانىدىكى ھايات، ئەسكەرلەر بىلەن كوماندىرلار ئوتتۇرسىدىكى مۇناسىۋەتنى تېخىمۇ يېقىنلاشتۇرۇپ، ئورتاق تەغدىرلىك، بىر-بىرسىگە قول-پۇت بولۇش تۇيغۇسىنى يارىتىپ بېرەلەيتتى. ئەسكەرلەر ئۇلارغا يىتەكچىلىك قىلىۋاتقان كىشىلەرنىڭ بىرلىكتە قول تۇتۇشۇپ جەڭ قىلىشلىرىغا قاراپ ئۇلارغا قايىل بولغانلىقىدىن ئۇلارنىڭ ئايىقىنى سۆيگىدەك ھالغا كېلىشەتتى. “ئۇلار ئۈچۈن ئۇ ئەمەلدارلار ھەرگىزمۇ بىر كوماندىرلا بولۇپ ھېسابلانماستىن، ئۇلارنىڭ داھىسى ھېسابلىناتتى! ئەسكەرلەر بۇ داھىنىڭ بىر سەپدىشى ھېسابلىناتتى! شۇڭا ئەسكەرلەر ئۇ داھىسىغا قارغۇلارچە بوي سۇنىشاتتى، ئەگەر زۆرۈر تېپىلسا داھىلىرى بىلەن بىرگە دوزاققا كىرىشكىمۇ تەييار تۇرىشاتتى.” ئۇلار ئالدىنقى سەپلەردە گېرمانىيىدە بۈگۈنگىچە كۆرۈلۈپ باقمىغان دېموكراتىك مۇناسىۋەتلەرنى يارىتىشقان ئىدى. نەچچە چاقىرىم ئۇزۇنلۇقتىكى ئاكوپلاردا دۇنيادىن بىخەۋەر يېتىشىپ، بىر ھېساپتا “تېمى ئوتتىن بولغان چىركاۋدا بىرلىكتە ياشىغان” دەك ھالەتكە كەلگەن ئىدى.

ئالدىنقى سەپلەردىن كەلگەن بۇ يولداشلار، بۇ بۇرۇنقى “ۋىتىلداقلار”، خۇددى ھىتلېرغا ئوخشاش، تەسلىم بولۇشنىڭ ئەڭ ئېغىر نومۇس بىر ئىش بولىدىغانلىقىنى، ۋەتەن ئىچىدىكى بىرلىك سەپكە ئىشەنمەسلىك بويىچە قارىشاتتى، ئۇلارنى بولشېۋىكلارنىڭ قوينىغا ئۆزىنى ئاتقان كىشىلەر دەپ قارىشاتتى. ھەربى دا’ئىرىلەرمۇ گېزىت ۋە تەشۋىقات تاختىلىرى ۋاستىسى بىلەن “ئىسپارتاكچىلار پولكى” نىڭ خەۋىپىدىن ھېلىغىچە تولۇق قۇتۇلۇپ كەتمىگەنلىكىنى، ئەسكەرلەر بىرلىكتە “ئەركىن پولك” تەشكىلاتىغا قاتنىشىپ “گېرمانىيىنى دۇنيادىكى مازاق قىلىنىش ئوبىكتىۋى” قىلىۋېلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا چاقىرىق قىلىشاتتى. بۇ چاقىرىققا كونا ئەسكەرلەر قىزغىنلىق بىلەن ئاۋاز قوشقانلىقىنى چۈشىنىش تەس ئەمەس.

بۇ خىل قانۇنسىز قىسىملار تەشكىللىنىشكە باشلىغان ۋاقىتلاردا، كۆپلىگەن بېرلىنلىقلارنىڭ قوللاپ قۇۋەتلىشى بىلەن “ئىسپارتاكچىلار پولكى” مۇ بېرلىننى تارتىپ ئېلىشقان ئىدى. ئۇلار نۇرغۇنلىغان ئاممىۋىي ئورگانلارنى، قاتناش-تىرانسىپورتنى ۋە شۇنىڭدەك ھەربى زاۋۇدلارنى تېزگىنلىۋالىدۇ. 1919-يىلىنىڭ 3-يانىۋار كۈنىسى، ئۈمىتسىزلىك ئىچىدە قالغان ئېيرپورت (埃尔伯特) ھۆكۈمىتى “ئىسپارتاكچىلار” غا ھېسداشلىق قىلدىڭ، تېخى يېقىندىلا دېڭىز پلوتچىلىرىنىڭ ئىسىيان قىلىشىنى قوللىدىڭ دېگەننى باھانە قىلىپ ساقچى ئىدارىسىنىڭ باشلىقىنى ئەمىلىدىن ئېلىپ تاشلايدۇ. شۇ كۈلەردە بۇ ھۆكۈمەت ئۆزىنى كومپارتىيىنىڭ “ئىسپارتاكچىلىرى” دەپ ئاشكارە ئېتراپ قىلىشىدۇ. ئۇلار قىساس ئېلىش ئۈچۈن ئاشكارە ئىنقىلاپ قوزغاشقا چاقىرىق قىلىدۇ. بېرلىندىكى ئىشچىلار بۇ چاقىرىققا قىزغىن ئاۋاز قوشىدۇ. 6-يانىۋار چۈشتىن بۇرۇن، 200 مىڭ كىشىلىك ئىشچىلار قوشۇنى مۆرىسىدە مىلتىق، قولىدا قىزىل بايراقلارنى كۆتۈرۈشۈپ ئالكىساندىر مەيدانىدىن يولغا چىقىپ دېرگاردىن  (荻埃尔加登) دا بىر يەرگە يىغىلىشقا باشلايدۇ. زىمىستان سوغۇق بىلەن ھەممە ئەتىراپنى قاپلاپ كەتكەن تۇمانلار ئۇلارنىڭ قىزغىنلىق روھىنى سۇۋۇتالمىغان ئىدى. ئۇلار سوتسىيال دېموكراتلار پارتىيىسىنىڭ پارتىيە گېزىتى «ئالغا» گېزىتىنىڭ خىزمەتچىلىرى بىلەن ئورف (乌尔夫) پوچتا-تېلېگراف ئىدارىسىنىڭ خىزمەتچىلىرىنىمۇ قولغا ئېلىشىدۇ. باش مىنىستىرلىك بىناسىمۇ بۇ غەزەپلەنگەن خەلق ئاممىسى تەرىپىدىن قورشىۋېلىنىدۇ. ئۇ يەردە ئېيرپورت (埃尔伯特) بىلەن ئۇنىڭ ھەمرالىرى مۆكۈنىۋالغان ئىدى.

ئەتىسى چۈشتىن بۇرۇن، كومۇنىستلار براندىنبۇرگ (布兰登堡) دەرۋازىسى ئۈستىدىكى ھەيكەللەر ئەتىراپىدا ئولتۇرىۋالىدۇ. ۋېنتېردىنلىن (文特登林登) دا، كنېش (科尼希) كوچىسىدا، ساردىنبۇرگ (萨洛登伯格) كوچىسىدا ئۇلارنىڭ ئاتقان مىلتىق ئاۋازلىرى جاھاننى بىر ئالغان ئىدى. ستىراتىگىيىلىك ئەھمىيەتكە ئىگە پويىز ئىستانسىسى ئىگەللەنگەندىن باشقا، ھۆكۈمەت باسمىخانا بىناسى بىلەن بوزا (波佐) ھاراق زاۋۇتىمۇ ئىگەللىۋېلىنىدۇ. بىر سوتكىغا قالماي، شەھەر ئىچىدە ھۆكۈمەت قولىدا تۇتۇپ تۇرالىغان ئاساسلىق بىنالار بەكلا ئاز ئىدى.

ئەگەر “ئەركىن پولك” لار قول سالمىغان بولسا، بېرلىن، ئاخىرىدا ھەتتا پۈتكۈل گېرمانىيە كومىنىستلارنىڭ قولىغا ئۆتۈپ كېتىشى مۇمكىن ئىدى. بىر ھەپتىگە قالماي، ھەربى قىسىملار شەھەر سىرتىدىن بېسىپ كىرىپ قىزىللارنىڭ تىركىشىش نوقتىلىرىنى بىرمۇ-بىر يىمىرىپ تاشلايدۇ. “ئىسپارتاكچىلار” تەشكىلاتىنىڭ پاكىنەك “قىزىل گۈل” لەقەملىك روزا روزىنبېرگ (罗莎•卢森堡) نىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالغان رەھبەرلىرى قولغا ئېلىنىپ ۋەھشىلەرچە ئۆلتۈرىلىدۇ.

“قىزىل گۈل” ئۆلتۈرۈلۈپ تۆت كۈندىن كېيىن، يېڭى جۇمھۇرىيەت تۇنجى قېتىملىق مەملىكەتلىك ئومۇمى سايلام ئۆتكۈزىدۇ. سايلام ھاۋا بەكلا سوغۇق بىر يەكشەنبە كۈنى ئۆتكۈزۈلگەن ئىدى. گېرمانىيە تارىخىدا ئاياللارغا تۇنجى قېتىم سايلامغا قاتنىشىش ھوقۇقى بېرىلگەن ئىدى. 35 مىليون ئاۋاز بەرگۈچى خەلقتىن 30 مىليون كىشى خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىكى ئۈچۈن 423 نەپەر نامزاتقا ئاۋاز بېرىدۇ. سايلام نەتىجىسىنى پەرەز قىلىشقا بولسىمۇ، يەنىلا كىشىنى چۈچۈتكىدەك نەتىجە ھېساپلىناتتى. كۆرۈنۈشتە قوبۇل قىلمايدىغاندەك كۆرۈنىۋېلىپ، ئەمەلىيەتتە خوخېنزورېنلار جەمەتى ئورنىنىڭ ساقلىنىپ قېلىشىنى تەلەپ قىلىدىغان ئىككى ئوڭچىل پارتىيە پارلامېنت دېپوتاتلىق ئورنىنىڭ يۈزدە 15 قىسمىنى ئالغان بولۇپ، جۇمھۇرىيەت يولغا قويۇلۇشىنى قوللايدىغان ئىككى ئوتتۇردا قالغان پارتىيە خۇددى ئېيرپورت (埃尔伯特) نىڭ “سوتسىيالىزمچىلار كۆپ سانلىقى” غا ئوخشاش 40 پىرسەنت پارلامېنىت ئورنىنى قولغا كەلتۈرىدۇ. رادىكال سول پارتىيە بولغان “مۇستەقىل سوتسىيالىزمچىلار” بولسا ئارانلا 7 پىرسەنت دېپوتات ئورنىغا ئېرىشەلەيدۇ. بۇ سايلام، گەرچە ئەكسىل ئىنقىلابچىلار ئۈستۈنلۈككە ئېرىشكەنلىكىنى كۆرسەتسىمۇ، جۇمھۇرىيەتنى ھىمايە قىلىدىغانلارنىڭمۇ ئۈستۈنلۈككە ئېرىشكەنلىكىنى كۆرسىتىدىغان بىر سايلام بولغان ئىدى. بۇ ئەھۋال، پارلامېنت ئىچىدىكى مۇناسىۋەتلەرنىڭ قايسى شەكىلدە بولىشىنى بەلگىلەيدىغان مۇھىم ئامىل ھېسابلىناتتى.

ھەممە يەرنى قۇراللىق تىركىشىش قاپلاپ كەتكەن بېرلىن بىخەتەر بولمىغانلىقى ئۈچۈن، پايتەختتىن 150 چاقىرىم غەربى جەنۇبقا جايلاشقان ۋىمار (魏玛)، پارلامېنت ئورنى قىلىپ تاللاپ ئېلىنىدۇ. بۇ يەرنىڭ تاللىنىشى مەدەنىيەت ۋە جوغراپىيىلىك ئەھمىيىتى بار بىر تاللاش ئىدى. يەنى بۇ يەر گيوتى، شىللېر ۋە لىست (李斯特) نىڭ يۇرتى ئىدى. 6-غېنىۋار (فىۋرال) كۈنىسى، خەلق كېڭىشى، يەنى پارلامېنت يىغىنى، يېڭى دۆلەتلىك تىياتىرخانىدا ئېچىلىدۇ. قۇرۇلتاي يىغىنى خوخېنزورېنلار ۋاقتىدىكىدەك ئۇنچىۋالا داغ-دۇغىلىق رەسمىيەتلىرى ئۆتكۈزمەيلا ئېچىلىدۇ. ئېچىلىش مۇراسىمىدا ئوركىستېر يوق، ئاتلىق پاراتچىلار يوق، كۆزلەرنى چاقنىتىپ تۇرىدىغان كىيىملەر كىيگەن مۇراسىمچىلارمۇ يوق ئىدى.

5-كۈنى، بىر ئىجرا’ئىيە ھۆكۈمىتى تەشكىل قىلىنىپ، ئېيرپورت (埃尔伯特) ئۈستۈن ئاۋاز بىلەن ئىمپىرىيىنىڭ تۇنجى قېتىملىق پرىزدېنتلىقىغا تەيىنلىنىدۇ. ئۇمۇ بىر باش ۋەزىر تەيىنلەيدۇ. تەيىنلەنگەن باش ۋەزىر ھۆكۈمەت تەشكىل قىلىشقا كىرىشىپ، كۈچلۈك ئىرادىلىك نورسك (诺斯克) (ئۇ ئۆزىنى ساقچى ئاپشاركىسى دەپ ئاتىۋالغان) نى دۆلەت مۇداپىيە ۋەزىرلىكىگە كۆرسىتىدۇ. بۇ، ھەقىقەتەنمۇ قىزىق بىر تاللاش ئىدى. بۇ دېگەنلىك، “ئەركىن پولك” لار ۋىمار (魏玛) جۇمھۇرىيىتىنىڭ قوللىشى ئاستىدا پا’ئالىيەت قىلالايدىغانلىقىنى ھەمدە دۆلەت مۇداپىيىسىنى ئۈستىگە ئېلىپ، ئۇنىڭ قىزىللىشىپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدىغان بولىشىدىن دېرەك بېرەتتى.

2

تېما

0

دوست

1682

جۇغلانما

تىرىشچان ئەزا

ئۆسۈش   68.2%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  11700
يازما سانى: 68
نادىر تېمىسى: 1
مۇنبەر پۇلى: 395
تۆھپە : 242
توردىكى ۋاقتى: 75
سائەت
ئاخىرقى: 2013-4-18
يوللىغان ۋاقتى 2012-12-9 07:05:27 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئۈچىنچى باب


خوشاللىقتىن يايراپ كېتىش


1913.5~1918.12


(7)


باۋارىيىلىكلەر، پروسىيىلىكلەرنىڭ پۈتۈن قىلغان ئىشلىرىغا ئۆچلۈك قىلاتتى. بۇ ئۇلارنىڭ بىر ئادىتى ئىدى. شۇڭا، مىيونخېندىكىلەر ۋىمار (魏玛) دا يۈز بەرگەن ئىشلارغا ئۇمۈمەن بەك ئەھمىيەت بېرىپ كەتمەيدۇ. ئېيرپورت (埃尔伯特) ھۆكۈمىتىنىڭ پۈتۈن گېرمانىيىدە دېموكراتىك تۈزۈم تىكلەشكە ئۇرۇنۇشلىرى كىشىلەرگە بەك تونۇشلۇق بولمىغان مىيونخېنلىق زىيالىيلار ساھەسىنىڭ بىر رەھبىرى بولغان ئوستۋارد سپېنگل  (奥斯瓦尔德•史本格勒) نى قىلچە قىزىقتۇرالمايدۇ.

1918-يىلى ئەتىيازدا، بايلىقتىن ۋە ئاياللاردىن يىرگىنىدىغان، يالغۇزلۇقنى خالايدىغان نامىرات بويتاق ئېرپوت (埃尔伯特)، ئاخىرى «غەرىپنىڭ يىمىرىلىشى» دېگەن كىتاۋىنىڭ بىرىنچى قىسمىنى نەشرى قىلدۇرىدۇ. كىتاپ بازارغا چىقار-چىقماي گېرمانىيە بويىچە كۈچلۈك تەسىر پەيدا قىلىۋېتىدۇ. “1789-يىلقى فرانسىيىلىكلەرگە ئوخشاش، بىز بۇ بەخىتسىزلىك ئىچىدىن چوقۇم ئاخىرقى غەلىبىنى قولغا كەلتۈرگىچە ئالغا ئىلگىرلىشىمىز شەرت.  بىز رەھىمسىزلەرچە جازالىنىشقا ئېھتىياجىمىز بار ئىدى. بۇنىڭغا سېلىشتۇرغاندا، 4 يىللىق ئۇرۇش بىز ئۈچۈن جازا ھېسابلىنىشقا ئەرزىيدىغان بىر جازالىنىش ئەمەس. – دەيدۇ قايسى بىر سەپدىشىغا يازغان بىر خېتىدە، − … باشتىن تارتىپلا تېررور شۇنچە ھاياجان پەيدا قىلالايدىغان، شۇنچە ئۈمىدسىزلىك پەيدا قىلىدىغان شەكىلدە بۈگۈنكى ۋەزىيەتنى شەكىللەندۈرگىچە داۋام قىلىپ، ھەتتا ناپالىيوندەك بىر مۇستەبىتمۇ كۆپچىلىك تەرىپىدىن قۇتقازغۇچى قاتارىدا تونۇلغان ئىدى.”

ئۆزىنى سىياسەت ئۈچۈن ئاتىدىم دەپ يۈرگەن، ھەقىقەتەنمۇ كېيىنكى ئۆمرىنى سىياسى ئىشلار بىلەن ئۆتكۈزۈش پىشانىسىگە پۈتۈلگەن ھىتلېر، شۇ كۈنلەردە مىيونخېنغا قايتىش تەييارلىقىنى قىلىپ يۈرمەكتە ئىدى. ترونستان (特隆斯坦) دىكى ئەسىرلەر لاگىرى تارقىتىلىش ئالدىدا تۇرىۋاتقانلىقى ئۈچۈن، شىمىت (施密特) ئىككىسى بىرلىكتە 2-پىيادىلار پولكىغا تەقسىم قىلىنىدۇ. بۇ پولك گازارمىسى شۋۇبىن (施霍宾) دا ئىدى. بۇلاردەك غايىلىك يەنە بىر سەپدىشى مىيونخېندا ئاساس سېلىۋالغان ئىدى. بۇ كىشىنىڭ ئىسمى ئالفېرد روسېنبېرگ (阿尔弗莱德•罗森堡) بولۇپ، ئەسەبى يەھۇدىي دۈشمىنى ھەمدە ماركسىزمغا قارشى ئىستونىيىلىك (爱斯托尼亚) بىرسى ئىدى. ئۇ ئايلىنىپ يۈرۈپ رۇسىيە ئارقىلىق بۇ يەرگە كېلىپ ئۆزىنىڭ ھەقىقى يۈرتى بولغان يەرنى ئاختۇرۇپ يۈرگەن بىرسى ئىدى. ئۇمۇ ھىتلېرغا ئوخشاش بىر رەسسام، بىر بىناكار ئىدى. شۇنىڭدەك يەنە ئۇمۇ خۇددى ھىتلېرغا ئوخشاش بۇ يەردە ئۆسۈپ چوڭ بولغان نېمىسلاردىنمۇ بەكىرەك نېمىسلىك ھېسسىياتىغا ئىگە بىرسى ئىدى. ئۇنىڭ ئانا ۋەتىنىنى تاشلاپ چىقىشىدىكى بىردىن-بىر مەقسىدى، بۇ يەرلەردە ئۆزىگە بىر ۋەتەن ئاختۇرۇش ئىدى. يەنە بىر تەرەپتىن بۇ ۋەتىنىدىكىلەرنى ئۇنىڭ تۇغۇلغان يۇرتىنى خانىۋەيران قىلىۋەتكەن بولشېۋىك تېررورچىلىقىدىن ئاگاھلاندۇرۇش، شۇنىڭدەك ۋەتىنىنىڭ يەھۇدىي كومۇنىستلىرىنىڭ قولىغا چۈشۈپ قالماسلىقى ئۈچۈن كۈرەش قىلىش ئىرادىسىنى تىكلەش مەقسىدى بار ئىدى.

ئۇ، ئېيكارت (埃卡特) ئىسىملىك گېرمانىيە يازغۇچىسىنىڭ ئۆزى بىلەن نۇرغۇن جەھەتلەردە ئورتاق نوقتىلىرىنىڭ بارلىقىنى ئاڭلاپ، بۇ يازغۇچى بىلەن تونۇشۇشنى ئويلايدۇ. دېترىخ ئېيكارت (底特里希•埃卡特) دېگەن بۇ ئادەم بىر شا’ئىر، دراماتورگ، قەھۋەخانا سۆھبەت زىيالىسى بولۇپ، ئىگىز بويلۇق، بەستلىك، چوققىسى پارقىراپ تۇرىدىغان تاقىرباش غەلىتى بىر كۆرۈنۈشتە بىرسى ئىدى. ئۇ ئادەتتە قەھۋىخانىلار بىلەن قاۋاقخانىلاردىلا يۈرەتتى. شۇنىڭدەك ھاراققا ئامىراق، مۇنازىرە قىلىشنى ياخشى كۆرىدىغان خۇيى بار بىرسى ئىدى. ئۇ، باۋارىيە كىنەزى مەسلىھەتچىسىنىڭ ئوغلى (بىر چاغلاردا “نېرۋىسىدا بىر چاتاق بار” دېيىلىپ بىر مەزگىل قايسى بىر دوختۇرخانىنىڭ بالىنىسىغىمۇ چۈشۈپ چىققان) بولغاچقا، كونا ئىسىلزادىلار ئارىسىغا كىرىش ئىمكانىمۇ بار بىرى ئىدى.

ئۇ بەكلا غەلىتى ھەرىكەتلەرنى قىلىپ يۈرىدىغان بىرسى بولسىمۇ، يەنىلا بەزى تالانتلىق تەرەپلىرىمۇ يوق ئەمەس ئىدى (ئۇنىڭ تەرجىمە قىلىپ چىققان «ئاق سۈڭەك پورت 晋特» دېگەن كىتابىنىڭ تەرجىمە سۈپىتى پەۋقۇلئاددە يوقۇرى بولغاچقا، ئۇنىڭ بۇ تەرجىمىسى ئۆلچەملىك تەرجىمە دەپ قوبۇل قىلىنغان). ئۇ نېمىسپەرەس، يەھۇدىلارغا قارشى بىرى ئىدى. ئۇ ئۆز چىقىمى بىلەن بىر ھەپتىلىك گېزىت چىقارغان بولۇپ، 30 مىڭ نۇسخا بېسىلىپ تۇراتتى.

روسېنبېرگ (罗森堡) بىرەرسىنىڭ تونۇشتۇرىشىسىزلا ئېيكارت (埃卡特) دېگەن بۇ ئادەمنىڭ ئۆيىگە كىرىپ كېلىدۇ. روسېنبېرگ كورىدورغا كىرىشى بىلەنلا ئېيكارت (埃卡特) غا بۇ يىگىت ھەقىقەتەنمۇ قىزغىن مۇ’ئامىلىلىك، توغرا قاراشتىكى ئۆزىنى تۇتىۋالغان بىرسى ئىكەن دەيدىغان تەسىراتنى بېرىدۇ. روسېنبېرگ ئۇنىڭ ئۆيىگە كىرەر-كىرمەيلا “جانابىڭىز ئېرۇسالىمغا قارشى بىر جەڭچى ھېساپلىنامسىز؟” دەپ سورايدۇ. ئەيكارت (埃卡特) مۇ كۈلۈپ كېتىپ “ئەلىۋەتتە شۇنداق!” دەپ جاۋاب بېرىدۇ. مېھمان ماڭا نېمىلەرنى يېزىپ كەلدىڭىز، دەپ سورىشىغا، روسېنبېرگ دەرھال يېنىدىن بىر پارچە ماقالىنى چىقىرىپ ئۇزارتىدۇ، “يەھۇدىيچىلىق بىلەن بولشېۋىكچىلىقنىڭ رۇسىيىدە پەيدا قىلغان ۋەيرانچىلىقلىرى” تېمىلىق بىر ماقالە يازغانلىقىنى ئېيتىدۇ. ئۇ ئىككىسى ئوتتۇرسىدا كېيىن ھىتلېرنىڭ ھاياتىنى ئۆزگەرتكىدەك تەسىراتلارنى قالدۇرغىدەك ھەمكارلىق ئىشلىرى ئەنە شۇ تېرىقىدە باشلىنىدۇ. ئېيكارت (埃卡特)، روسېنبېرگنى “ئېرۇسالىمغا قارشى سەپداش” دەپ تونۇيدۇ. ئارىدىن ئۇزۇن ئۆتمەي، روسېنبېرگ (罗森堡) نىڭ رۇسىيە توغرىسىدا يازغان ماقالىسى ئېيكارت (埃卡特) تەھرىرلىكىدىكى گېزىتتا ئېلان قىلىنىش بىلەنلا قالماي، مىيونخېندا چىقىۋاتقان «گېرمانىيە جۇمھۇرىيىتى» ھەپتىلىك زھۇرنىلىدىمۇ ئېلان قىلىنىدۇ. بۇ تۈر ماقالىلارنىڭ ئاساسى تېمىسى “يەھۇدىيلار دۇنيادىكى بارلىق رەزىللىكلەرنىڭ مەنبەسى؛ دۇنيا ئۇرۇشى بىلەن قىزىللار ئىنقىلاۋىنىڭ ھەممىسىنى يەھۇدىي سىيونىستلىرى كۈشكۈرتۈپ ئوتتۇرغا چىقارغان، ئۇلار بۈگۈن خەلقارالىق مالىيە بىرلىكىنى يۇشۇرۇن پىلانلاپ دۇنيانى قولغا كىرگۈزىۋېلىشنى خىيال قىلىپ يۈرمەكتە دېگەنلەردىن ئىبارەت ئىدى.

2

تېما

0

دوست

1682

جۇغلانما

تىرىشچان ئەزا

ئۆسۈش   68.2%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  11700
يازما سانى: 68
نادىر تېمىسى: 1
مۇنبەر پۇلى: 395
تۆھپە : 242
توردىكى ۋاقتى: 75
سائەت
ئاخىرقى: 2013-4-18
يوللىغان ۋاقتى 2012-12-9 07:06:29 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئۈچىنچى باب


خوشاللىقتىن يايراپ كېتىش


1913.5~1918.12


(8)


خېلى كۆپ باۋارىيىلىكلەرنىڭ نەزىرىدە، كۇرت ئېيسنېر (库尔特•埃斯纳) دېگەن بۇ ئادەم ئىنقىلاپ ئۈلگىسى ھېسابلىناتتى. كۆپلىگەن كىشىلەر ئۇنى موسكىۋانىڭ مالىيە ياردىمىگە تايىنىپ ئىنقىلاپ قىلىدىغان بىرسى دەپ قارىشاتتى. ئەمما ئەسلىدە ئەھۋال بۇنىڭ دەل ئەكسىچە بولۇپ، نويابىردىكى تارىخى كۈندە ئۇنىڭ يېنىدا ئارانلا 18 مارك پۇلى بار ئىدى. ئەمەلىيەتتە ئۇ رەھىمسىز تەجرىبىسىدىن باشقا ھېچقانداق ئىشقا ئىشەنمەيدىغان رۇسىيە بولشېۋىكلىرىنىڭ قاراشلىرىغا تۈپتىن ئوخشىمايدىغان قاراشتىكى بىرسى ئىدى. گەرچە ئۇ باۋارىيە سوتسىيالىستىك جۇمھۇرىيىتىگە رەھبەرلىك قىلىۋاتقان بىرسى بولسىمۇ، ئۇنىڭ ئىشلىرى خۇددى قەھۋىخانا زىيالىلىرىنىڭ تۇتقان يولىغا ئوخشاش چۈشەنچىدىكى بىرسى ئىدى. ئېسنېر (埃斯纳) تىكلىمەكچى بولغان تۈزۈم ھېچ قاچان كومۇنىزم تۈزىمى ئەمەس، ھەتتا سوتسىيالىزم تۈزۈمىنىمۇ خىيالىغا كەلتۈرمەيدىغان بىرسى ئىدى. ئۇ ئەسلىدە ئۆزىگىچە مىجەزلىك ئالدىراقسان دېموكرات ئىدى. ئۇ، سىياسىيونلار ئارىسىدىكى بىر شا’ئىر بولۇپ، چىرايلىق چاقناپ تۇرىدىغان ئەقىل كۈچىگە تايىنىدىغان بىر ھاكىمىيەت تۈزۈمىنىلا ئارزۇ قىلاتتى. ئۇنى ماركسقا قارىغاندا شىللېر (雪莱) گە بەكىرەك ئوخشىتىش مۇمكىن ئىدى. ئۇ، كىشىلەر ئالىبۇرۇن ئىسىدىن چىقىرىۋەتكەن بىر يولدىن كېتىۋاتماقتا ئىدى. يانىۋاردىكى سايلام ئوتتۇرا بۇرجۇ’ئازىيە پارتىيىلىرىگە زور غالىبىيەت ئېلىپ كەلگەن بولۇپ، ئۇنى ئىستىپا بېرىشكە زورلايدىغان تەلەپلەر كۈندىن-كۈنگە كۈچىيىپ بارماقتا ئىدى.

ئەيسنېر (埃斯纳) تۇتقان يولىنى ئىجرا قىلىشتىن ئۈمىد يوقلىقىنى ھېس قىلغىنىدىن كېيىن، 21-فىۋرال ئەتىگىنى بىر پارچە بايانات يېزىپ ئىستىپا بەرگەنلىكىنى ئېلان قىلىدۇ. ئەمما ئالدىنقى سەپتىكى لانتاگ (兰塔克) قا ئىستىپاسىنى بېرىش ئۈچۈن يولغا چىققاندا كىنەز ئانتون ئاكۋارى (安东•阿科瓦利) نىڭ سۈيىقەست قىلىشى بىلەن ئۆلتۈرۈلىدۇ. بۇ كىنەز، ئاتلىق ئەسكەرلەرنىڭ ياش بىر گېنېرالى ئىدى. ئۇنىڭ ئاپىسى يەھۇدىي بولغاچقا، يەھۇدىيلارغا قارشى كۈچلەر تەرىپىدىن ۋەزىپىسىدىن قالدۇرۇلغان ئىدى. ئەسلىدە ئېسنېر (埃斯纳) بىر سا’ئەت ئىچىدە ۋەزىپىسىدىن ئايرىلىشى، شۇنداق قىلىپ ھاكىمىيەتمۇ ئوتتۇرا يولنى تاللىۋالغان ھۆكۈمەتكە ئۆتكۈزۈپ بېرىلىشى كېرەك ئىدى. ئەمما بۇ سۈيىقەست ھەرىكىتىنىڭ ئاقىۋىتى ئاكۋارى (阿科瓦利) ئۈچۈن بەكلا قورقۇنۇچلۇق بولۇپ، يەنە بىر قېتىملىق سولچىلار دولقۇنى كۆتۈرۈلىشىگە سەۋەپ بولۇپ بېرىدۇ. تېخى يېقىندىلا پۈتۈن خەلق تەرىپىدىن يامان كۆرىلىپ، ھەممىنىڭ قارشىلىقىغا دۈچ كېلىپ تۇرىۋاتقان ئېسنېر (埃斯纳)، بىراقلا ئىنقىلاۋى قۇربان، پرولېتارىياتنىڭ داڭدار ئادىمى دەپ قارىلىپ، ئىنقىلاپ دولقۇنى قايتىدىن قوزغىلىپ كېتىدۇ. ئىشچى-ئەسكەر مەركىزى كومىتىتى دەرھال ھەربى ھالەت ئېلان قىلىپ، ئادولفىن خوپمان (阿道夫•霍夫曼) (ئۇ بۇرۇن بىر ئوقۇتقۇچى ئىدى) باشچىلىقىدا تولۇق سوتسىيالىست ھۆكۈمەت تەشكىللەپ چىقىدۇ. بۇ ھۆكۈمەت دەرھال ئومۇمى يۈزلۈك ئىش تاشلاش ئېلان قىلىدۇ. ئاخشىمى سا’ئەت 7 دىن باشلاپ كوچىغا چىقىش مەنى قىلىنىدۇ. ستۇدېنتلار ئېيسنېر (埃斯纳) نى ئۆلتۈرگەنلىكى ئۈچۈن كىنەز ئاكۋالى (阿科瓦利) نى قەھرىمانىمىز دەپ تەنتەنە قىلىشىپ كوچىغا چىقىپ نامايىش قىلماقچى بولغانلىقى ئۈچۈن، مىيونخېن ئۇنىۋېرسىتېتىنى تاقىۋېتىدۇ.

ئارىدىن ئىككى ھەپتە ئۆتكەندە، ئۈچىنچى ئىنتېرناتسىيونال يىغىنى موسكۋادا ئېچىلىدۇ. يىغىنىدا كومۇنىزم ئىنتېرناتسىيونالى قۇرۇلۇشى بىردەك ماقۇللىنىدۇ. بۇنىڭ كەينىدىن ئۇيۇشتۇرۇلغان غالىبىيەتنى تەبرىكلەش پا’ئالىيەتلىرىدە، لېنىن، ھەر قايسى ئەل ئىشچىلار سىنىپىنىڭ قوزغىلىپ دۆلىتىنىڭ يىتەكچىلىرىگە بېسىم ئىشلىتىم رۇسىيىدىكى ئەسكەرلىرىنى چېكىندۈرۈپ چىقىپ كېتىش، دېپلوماتىيىلىك مۇناسىۋەتنى، سودا مۇناسىۋىتىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشلىرى ئۈچۈن بېسىم ئىشلىتىش ھەرىكىتى قوزغاشقا چاقىرىق قىلىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىرگە يەنە، تېخى يېڭىلا تۇغۇلۇپ ئۇچۇرۇم بولغان بۇ دۆلەت ئۈچۈن ھەر قايسى ئەللەردىن تېخنىك-ئېنجىنېرلارنى، يىتەكچىلەرنى ئىۋەرتىپ تەرەققىياتىنى تېزلىتىشكە ياردەم قىلىشلىرىنى تەلەپ قىلىدۇ.

ئۇ ۋاقىتلاردا، بېرلىنمۇ دۇنيا ئىنقىلاۋى چاقىرىقىغا قىزغىن ئاۋاز قوشۇپ كەلمەكتە ئىدى. شۇنىڭدىن بىر كۈن ئاۋال، بېرلىن ئىشچىلىرى كومپارتىيىنىڭ بۇيرىقىنى بىر چەتكە قايرىپ قويۇپ، شەھەر مەركىزىگىچە يۈرۈش قىلىپ نامايىش قىلىشىدۇ. “قىزىل پلوت ئىتتىپاقى” بىلەن باشقا ئاكتىپ ھەربى گۇروھلارنىڭ قاتنىشىشى بىلەن يەرلىك ساقچى ئىدارىسىدىن 30 دەكنى ئىشغال قىلىشىدۇ. دېڭىزچىلار ئالىكىساندىر مەيدانىدىكى باش ساقچى ئىدارىسىنى قورشىۋېلىپ، ئۇ يەرنى “ئەركىن پولك” نىڭ بىر قانچە پىيادىسىنىڭ مۇداپىيە قىلىشىغا قويىدۇ. ئەتىسى، “ئىشچىلار كومىتىتى” نىڭ بىر يېرىم مىڭ ۋەكىلى كۆپ سانلىق ئاۋاز بىلەن ئومۇمىيۈزلۈك ئىش تاشلاش چاقىرىقىغا ئاۋاز قوشىدىغانلىقىنى بىلدۈرىشىدۇ. پايتەختتە مىدىرمۇ قىلغىلى بولمايتتى. يەنى توك كېسىلگەن، قاتناش توختاپ كەتكەن ئەھۋالدا ئىدى.

ئىنقىلاپچىلارنىڭ ھەممىسىلا شەرقى شەھەر رايونىغا يىغىلغان بولۇپ، مۇھىم نوقتىلارغا پىلىموتلارنى جايلاشتۇرغان ئىدى. باستۇرۇش مەقسىتىدە دۆلەت مۇداپىيە ۋەزىرى نورسك (诺斯克) يېڭىدىن ئۇنىڭغا ئاتا قىلىنغان ھاكىممۇتلەقلىق ھوقۇقىنى ئىشقا كىرىشتۈرىدۇ. 5-مارت كۈنى “ئەركىن پولك” 3 مىڭ كىشىلىك قوشۇنىنى شەھەرگە ئېلىپ كىرىدۇ. ئىسىيانچىلارنى بىنامۇ-بىنا، ئۆيمۇ-ئۆي سۈرۈپ ماڭىدۇ. بېرلىندىكى قاۋاقخانىلار، تانسىخانىلار بىلەن رېستورانت قاتارىدىكى كۆڭۈل ئېچىش يەرلىرى بولسا ئادەتتىكىدەك ئىشىنى داۋام قىلدۇرماقتا ئىدى.

بېرلىندا شىددەتلىك كوچا ئۇرۇشى داۋاملىشىدۇ. بىر تەرەپ كۈچلۈك زەمبىرەك، پىلىموت ۋە ئايروپىلانلار بىلەن قىرغىن قىلسا، يەنە بىر تەرەپ مىلتىق-گراناتلار بىلەن قارشىلىق كۆرسەتمەكتە ئىدى. 4 كۈنلۈك شىددەتلىك جەڭدىن كېيىن، نورسك (诺斯克) “قۇراللىق ھۆكۈمەت قۇراللىق كۈچلىرىگە قارشىلىق كۆرسەتكۈچىلەر نەق مەيداندا ئېتىپ  ئۆلتۈرىلىدۇ” دەپ ئېلان قىلىدۇ. نەتىجىدە، يۈزلىگەن ئىشچى تام تۈۋىگە تىزىلىپ سۇ’ئال-سوراقسىز ئېتىپ ئۆلتۈرىلىدۇ. بىر يېرىم مىڭدىن ئارتۇق ئىنقىلاپچى ئېتىپ تاشلىنىدۇ. ئەڭ كامىدا ئون مىڭ كىشى يارىلىنىدۇ. شۇنىڭغا قارىماي ئىسيانچىلارنىڭ كۆتۈرەڭگۈ روھى پۈتۈن گېرمانىيىگە يېيىلماقتا ئىدى. ساكسونىيىدە ھاكىمىيەت رادىكال كۈچلەرنىڭ قولىغا ئۆتۈپ كېتىدۇ. لور ئويمانلىقىمۇ قورشاۋ ئاستىدا ئىدى. چىكاكو «كۈندىلىك خەۋەرلەر» گېزىتىنىڭ گېرمانىيىدىكى ئاگېنتلىقىنىڭ مۇخبىرى بىن خېرشىد (本•赫希特) ئىۋەرتكەن تېلېگرامما خەۋىرىدە: “گېرمانىيىدە روھى كېسەللىك يامىراپ كېتىۋاتماقتا، بۇ يەردە روھى ساغلام بولغان بىرمۇ ئادەمنى ئۇچۇرىتىش مۇمكىن ئەمەس. شۇڭا، ئىشەنچىلىك خەۋەرنىمۇ تاپقىلى بولماس بولۇپ كەتتى” دەپ يازىدۇ.

مىيونخېنمۇ يەنە بىر قېتىملىق ئىنقىلاپ دولقۇنى ئىچىگە پېتىپ قالغان ئىدى. بۇ قېتىمقى ئىنقىلاپ بۇداپېشتتىكى بىر قېتىملىق سىياسى ئۆزگىرىشتىن ئىلھام ئېلىپ قوزغالغان بىر ئىنقىلاپ ئىدى. 22-مارت كۈنىدىكى بىر خەۋەردە، ۋېنگىرىيىدە سوتسىيالىزم ۋە كومۇنىزم خەلق سېپى بىلەن ئىشچى، دېھقان، ئەسكەر كومۇتىتى نامىدا ھاكىمىيەت قولغا ئېلىنغان بولۇپ، نامى چىقمىغان بېريا كۇن (贝拉•昆) باشچىلىقىدىكى ۋېنگىرىيە سوۋېت رېسپوپلىكىسى قۇرۇلغان. بۇ ھەرىكەتنىڭ رەھبىرى بولغان بېريا كۇن (贝拉•昆) بىر يەھۇدىي بولۇپ، 32 كىشىلىك كومۇتىتتا 25 نەپەر ئادەم يەھۇدىي ئىدى. شۇڭا، لوندوندا چىقىدىغان «تايمىس» گېزىتى بۇ ھاكىمىيەتنى “يەھۇدىي قاراقول پارتىيىسى” قۇرۇپ چىققان بىر ھاكىمىيەت دەپ يازىدۇ. بېريا كۇن (贝拉•昆) نىڭ غالىبىيىتى، مىيونخېندىكى سولچىلارنى جاسارەتلەندۈرگەن بولۇپ، 4-ئاپرېل كۈنى ئاخشىمى، كومۇتىت ۋەكىللىرى بەلگە كەلگىدەك قېلىن قاردا قەدەملىرىنى ئاران بېسىپ (شۇ يىلى قىشتا ئۇزۇندىن بويان كام كۆرىلىدىغان قاتتىق قار يېغىپ كېتىدۇ) ھىتلېر ئۇرۇشتىن بۇرۇن ئولتۇرغان يەردىن ئىككى بىنا يىراقلىقتىكى لۇۋېنبراۋ (罗文布劳) بىناسىغا قاراپ يولغا چىقىدۇ. ئۇلار بۇ يەرگە كېلىپ بىر خىتاپنامە ئېلان قىلىدۇ: “پارتىيە-گۇروھلارنى يوقۇتۇپ، پرولېتارىيات ئىتتىپاقلىشىپ سوۋېت رېسبوپلىكىسى قۇرۇلغانلىقىنى ئېلان قىلىپ، رۇسىيە بىلەن ۋېنگىرىيە پرولېتارىياتى بىلەن ئاكا-ئۇكىلىق مۇناسىۋەت تىكلەيمىز. شۇ چاغدا، دۇنيادا ھېچ قانداق كۈچ بىزنىڭ ئومۇمىي يۈزلۈك ئومۇمىخەلق مۈلۈكچىلىك تۈزۈمىنى يولغا قويىشىمىزغا توسالۈئۇلۇق قىلالمايدۇ.”

بۇ بىر قېتىملىق قەھۋىخانا ئىنقىلابى بولۇپ، قانلىق ئەمەلگە ئاشۇرۇلغان ئىنقىلاپنىڭ ساددا كۆچۈرمىسى ئىدى. بۇ ئىنقىلاپقا ئېرنىست تورى (恩斯特•托勒) دېگەن شا’ئىر بىرسى يېتەكچىلىك قىلماقتا ئىدى. بۇ كىشى، سەھنە ئەسەرلىرىنى، رەسىمنى، ۋە شۇنىڭدەك بىناكارلىق گۈزەل سەنئەت پاسونىنى ئىسلاھات قىلىش ئارقىلىق، ئىنسانىيەت روھى دۇنياسىنى ئەركىنلىككە ئېرىشتۈرۈشنى تەرغىپ قىلاتتى. ھۆكۈمەت كابىنتى غەلىتى بىر توپ كىشىلەردىن تەشكىللەنگەن ئىدى. مەسىلەن ئالايلى، ئولتۇراق ئۆي كومۇتىتى بويرۇق چۈشۈرۈپ، بۇندىن كېيىن ھەر قايسى ئا’ئىلىلەرنىڭ ئاشخانا ئۆيى، بىر تۇتاش تاماقخانا بىلەن ياتاق ئۆيى ئۈستىگە سېلىنىشى كېرەك دېگەندەك غەلىتە تۈزۈملەرنى چىقىرىشىدۇ. شۇنداقتىمۇ، بۇ ئاجايىپ كىشىلەر ئارىسىدىكى ئالاھىدە تاجلىق كىشىلەر يەنىلا خاندانلىققا تەۋە بولغان فرانس لىپ (弗朗斯•里普) قا ئوخشاش كىشىلەردىن تەشكىل تاپقان بولۇپ، بۇ كىشى تاشقى ئىشلار كومىسسارى قىلىپ تەيىنلەنگەن ئىدى (بۇ ئادەم يەنە كېلىپ روھى كېسەللىكلەر بالنىسىدا بىر مەزگىل داۋالىنىپ چىققان بىرسى ئىدى). ئۇنى بۇ ئورۇنغا تەيىنلىشىگە سەۋەپ قىلىپ كۆرسەتكەن باھانىسىمۇ بەكلا غەلىتە ئىدى: بۇ ئادەم چاچ-ساقىلىنى رەتلىك ياساپ يۈرىدىغان، ھەر دا’ئىم كۈلرەڭ پەلتۇ كىيىپ يۈرىدىغان بىرسى بولغاچقا، ئۇنىڭدا دېپلوماتلاردا بولۇشقا تېگىشلىك كۆرۈنۈش بولغاچقا بۇ ۋەزىپىگە تەيىنلەنگەنمىش. لىپ (里普) دەرھال موسكۋاغا بىر پارچە ھاياجانلىق بىلەن تولغان تېلېگرامما يوللاپ، ئېستنېر 埃斯纳 نىڭ ئىزباسارى مىنىستىرلىكتىكى بىر تەرەتخانىنىڭ ئاچقۇچىنى ئوغۇرلىۋالغانلىقىدىن شىكايەت قىلغان؛ شۇنىڭدەك يەنە ۋاردىنبۇرگ (伍尔登堡) بىلەن شىۋىتسىيىگە ئۇرۇش ئېلان قىلىدىغانلىقىنىمۇ بىلدۈرگەن. “چۇنكى، بۇ توڭگۇز كۈچۈكلىرى بىزگە 60 دانە پاراۋۇز قەرز بېرىپ تۇرۇشتىن باش تارتقانلىقى ئۈچۈن ئۇلارغا ئۇرۇش ئېلان قىلىشقا مەجبۇرمىز.” ھەقىقەتەنمۇ كۈلكىلىك ئىدى.

13-ئاپرېل كۈنى، سابىق باش ۋەزىر، يەنى ھېلىقى سوتسىيالىزم مۇ’ئالىمى خوپمان (霍夫曼) مىيونخېننى قۇراللىق تارتىپ ئېلىش نىيىتىگە كەلگىنىدە ئىنقىلاپمۇ ئاخىرلاشقان ھېسابلاندى. گەرچە ئۇمۇ ھىتلېرغا ئوخشاش ئۇرۇشتا يوقۇرى نەتىجە ياراتقان ھەربىلەردىن پايدىلانغان بولسىمۇ، ئۇ ھەرىكەت باشلاش پۇرسىتىنى پەقەتلا قولغا كەلتۈرەلمەيدۇ. بۇنىڭ بىر سەۋەبى شۇكى، ئىككىنچى پولكنىڭ قىزىللىشىپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن خوپمان (霍夫曼) ئورۇندۇقنىڭ ئۈستىگە چىقىۋېلىپ: “بىزنى بىتەرەپلىكنى ساقلاشقا ئۈندىگەن كىشىلەر توغرا ئېيتىدۇ! چۇنكى بىز، لەيلەپ يۈرگەن يەھۇدىيلار ئۈچۈن پوستا تۇرىۋاتقان ئىنقىلاۋى قوغدىغۇچىلاردىن ئەمەسمىز!” دەپ ۋارقىرايدۇ. گەرچە ھىتلېردەك كىشىلەر مىيونخېن شەھەر قوغداش قىسىملىرىدا بىتەرەپ تۇرۇپ بەرگەن بولسىمۇ، ئاخشىمى گۈگۈم ۋاقتىدا، “خوپمان (霍夫曼) قوزغىلىڭى” بەرىبىر تارمار قىلىنىپ، ھوقۇق قىزىللارنىڭ قولىغا، يەنى ئوۋن لۋېئىنا (欧仁•莱维内) نىڭ رەھبەرلىكىدىكى قىزىللارنىڭ قولىغا ئۆتۈپ كېتىدۇ. بۇ كىشى ئەسلىدە پېتىبورگلۇق ئادەم بولۇپ، ئاتىسى بىر يەھۇدىي سودىگىرى ئىدى. ئۇنى كومپارتىيە ئىنقىلاپ تەشكىللەش ئۈچۈن مىيونخېنغا يوللىغان ئىدى. ئۇلار شا’ئىر تولى (托勒) نى قولغا ئالغاندىن كېيىن، ھاكىمىيەتنى تېزلىكتە رەسمى سوۋېت ھاكىمىيىتى شەكلىگە ئۆزگەرتىدۇ. ئەمما ئۇلار “قىسمەنلىكتە ياكى ۋاقىتلىق بولسىمۇ غەلىبىنى قولغا كەلتۈرگەن ئەھۋال ئاستىدىمۇ قەتئى قۇرال ئىشلەتمەسلىك” دەيدىغان پارتىيە قارارىغا خىلاپلىق قىلىشىپ، باۋارىيە سوۋېت رېسپوپلىكىسى نامىدا بىر مۇنچە قۇراللىق كۈچلەرنى خوپمان (霍夫曼) نىڭ مىيونخېننى ئىككىنچى قېتىم تارتىپ ئېلىش ئۈچۈن ئالدىراپ-سالدىراپ توپلىغان 8 مىڭ كىشىلىك قوشۇنىغا قارشى قويۇش ئۈچۈن يولغا سالىدۇ. ئۇ كۈنلەردە خوپمان (霍夫曼) نىڭ قۇراللىق كۈچلىرى شەھەردىن 10 چاقىرىم نېرىسىدىكى داخاۋ (达豪) غا كېلىپ يىغىلماقتا ئىدى.

قىزىل ئارمىيە باش قۇماندانى تېخى يېڭىلا كومۇنىستلار تەرىپىدىن قولغا ئېلىنغان شا’ئىر ئېرنست تولى (恩斯特•托勒) دېگەن كىشى ئىدى. بۇ كىشى تۈرمىدىن چىقار-چىقمايلا، خۇددى بۇرۇنقى ۋاقىتلاردىكى كاۋاللېرلارغا ئوخشاش بىرسىدىن قەرزگە ئالغان ئاتقا مىنىپ “ئىنقىلاپ ئۈچۈن قەتئى كۈرەش قىلىمەن” دەيدىغان غەيرەت بىلەن جەڭ مەيدانىغا چېپىپ كېتىدۇ. 18-ئاپرېل كۈنى، بۇ قىزىل ئارمىيە كاۋاللىر قىسىملارغا قۇماندانلىق قىلىپ خوپمان (霍夫曼) غا قارشى ھۇجۇمغا ئۆتىدۇ. ئەمما ئۇ بىر ئىنسانپەرۋەر بىرسى بولغىنى، شۇنىڭدەك يەنە لىبىرالىست بولغىنى ئۈچۈن، مىيونخېننى ئېلىش بۇيرۇقىغا بوي سۇنماسلىقتا چىڭ تۇرىۋالىدۇ. ئۇ ئاۋال سۆھبەت يولى بىلەن توقۇنۇشتىن ساقلىنىشنى مەقسەت قىلىپ داخاۋ (达豪) نى توپقا تۇتۇشنى رەت قىلىدۇ. يەنە بىر سەۋەپ، ئۇرۇش يېڭى باشلانغان ۋاقتىدا، ئۇ ئەسكەرلىرىنى باشلاپ جەڭ قىلغىنىدا ئاساسەن قان تۆكمەي دېگىدەك غەلىبە قازانغان ئىدى. خوپمان (霍夫曼) نىڭ قۇراللىق كۈچلىرى پاراكەندە بولۇپ كەينىگە چېكىنگەن ئىدى. سوۋېت رەھبەرلىكى ئۇلار ئەسىر ئالغان ئوفىسسېرلارنى ئېتىپ تاشلاش بۇيرىقىنى بېرىدۇ. تەبى’ئىكى، شا’ئىر قوماندان بۇ ئەسكەرلەرنىڭ ھەممىسىنى قويۇپ بېرىدۇ. ئەمما ئۇنىڭ ئۆزى تۈرمىگە سولىنىدۇ.

خوپمان (霍夫曼)، داخاۋ (达豪) جېڭىدا مەغلوپ بولغاندىن كېيىن ئامالسىز دۆلەت مۇداپىيە ۋەزىرى نۇرسك (诺斯克) نىڭ “ئەركىن پولك” لىرىنىڭ ياردىمىنى قوبۇل قىلىشقا مەجبۇر بولىدۇ. ئۇلار تېزلىكتە مىيونخېننى ئىشغال قىلىش لايىھىسىنى تۈزۈپ، بۇ پىلاننى ئىنتايىن مۇۋەپپەقىيەتلىك بىلەن ئىشقا ئاشۇرىدۇ. 27-ئاپرېل كۈنى، مىيونخېن پۈتۈنلەي قورشاۋغا ئېلىنىدۇ. قورشاۋدا قالغان قىزىل ئارمىيە قانلىق قىساس ئېلىش ئۈچۈن سوۋېت رېسبوپلىكىسىنىڭ مىيونخېندىكى دۈشمەنلىرىنى پۈتۈنلەي قولغا ئالىدۇ. دېڭىزچىلار يەھۇدىي دۈشمىنى بولغان تورى جەمىيىتى “图里会” نىڭ چىرايلىق بىر كاتىپىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالغان 7 نەپەر ئەزاسىنى تۇتۇپ كېلىدۇ. ئۇلاردىن 100 دەك ئادەم ليوپولد (留波尔德) ئوتتۇرا مەكتىۋىدە گۆرۆگە ئېلىنىپ قاماپ قويۇلىدۇ.

29-ئاپرېلغا كەلگىنىدە مىيونخېن قورشاۋى بارغانسىرى تارايتىلىدۇ. شەھەر ئىچىدىكى ئىنقىلابچىلار ھۇلۇققىنىدىن نېمە قىلارىنى بىلەلمەي پاراكەندە بولۇپ كېتىدۇ. بەزىلەر، ئاقلار مۇھىم پويىز ئىستانسسىلىرىنى ئىشغال قىلىپ بوپتۇ دەپ يالغان خەۋەر تارقىتىدۇ. بۇنىڭ بىلەن قىزىل ئارمىيە قۇماندانلىق شىتاۋىدىكىلەردىن تولى (托勒) (ئۇ قاماقتىن چىقىپ ئەڭ ئاخىرقى تىركىشىشكە كىرىشىدۇ) بىلەن قىزىل ئارمىيە كوماندىرلىرىدىن باشقا بارلىق خادىملار بىرسىمۇ قالماي تارقىلىپ كېتىدۇ. قىزىل ئارمىيە كوماندىرلىرى ئاقلار قوشۇنىدىن ئەڭ ئاخىرقى قېتىملىق قىساس ئېلىش قارارىنى ئېلىشىدۇ. سەل بۇرۇن “ئەركىن پولك” بىر تاش كولاش مەيدانىدا 52 نەپەر رۇسىيە ئەسىرى بىلەن قولىدا تۆمۈرنىڭ سۇنىقىمۇ بولمىغان ئون نەچچە ئىشچىنى قوشۇپ ئېتىپ تاشلايدۇ. ئۇلار يەنە مەكتەپتە تۇتۇپ تۇرۇلغان گۆرۆگە ئېلىنغان ئادەملەرنىمۇ بىرنىمۇ قويماي ئۆلتۈرىۋېتىدۇ. تولى (托勒) قورققىنىدىن نېمە قىلارىنى بىلەلمەي، بېرىپ ئۇلارنىڭ قىرغىنچىلىقىنى توساشقا ئۇرۇنۇپ باققان بولسىمۇ، ئۇ يەرگە بارغىنىدا ئەڭ كامىدا 20 ئادەم ئۆلتۈرۈلۈپ بولۇنغان ئىدى.

بىر نەپەر ئوقۇغۇچى قىزىل ئارمىيە قالدۇق كۈچلىرى تەرىپىدىن تۇتۇپ تۇرىلىۋاتقان پوزىتسىيىدىن قېچىپ چىقىپ، قىرغىنچىلىقتا كۆرگەنلىرىنى “ئەركىن پولك” كوماندىرلىرىغا دوكلات قىلىدۇ. شۇنداق قىلىپ، ئۇلار ئاخشىمى قاراڭغۇدا شەھەرگە كىرىش بۇيرۇقىنى چىقىرىدۇ. 1-ماي كۈنى، قوياش چاقناپ تۇرغان ئىسسىق بىر كۈن بولىدۇ. “ئەركىن پولك” بىر قانچە يولدىن شەھەرگە سىڭىپ كىرىشكە باشلايدۇ. خوپبانوۋ (霍普班诺夫) بىلەن شوبىن (施霍宾) رايونلىرىدا بەزى تىركىشىشلەر كۆرۈلگىنىدىن باشقا، قىسىملار قىينالمايلا پارچە-پۇرات ئىقىلاۋى كۈچلەرنى بېسىقتۇرۇپ بولىدۇ. “ئەركىن پولك” قىسىملىرى ھەممە يەردە قوتقۇزۇلغان شەھەر خەلقىنىڭ قىزغىن قارشى ئېلىشىغا ئېرىشىدۇ. مارىيان (马里安) مەيدانىدا ئاممىۋىي يىغىن ئۆتكۈزىلىپ، قىزىل بايراق چۈشۈرۈلۈپ، ئورنىغا باۋارىيە دۆلىتىنىڭ كۆك-ئاق رەڭلىك بايرىقى چىقىرىلىدۇ.

لېنىن قىزىل مەيداندا زور كۆلەملىك “بىرىنچى ماي” بايرىمى ئاممىۋى يىغىن مەيدانىدا كومۇنىزمنىڭ غەلىبىسىنى ئېلان قىلىۋاتقان پەيتلەردە (“سوۋېت رۇسىيىسىدىلا ئەمەس، بەلكى سوۋېت ۋېنگىرىيىسى بىلەن سوۋېت باۋارىيىسىدىمۇ ئازاتلىقىنى قولغا كەلتۈرگەن ئىشچىلار سىنىپى ئەركىن، ئاشكارە ھالدا ئازاتلىق كۈنىنىڭ بىر يىللىقىنى تەبرىكلىمەكتە.”)، “ئەركىن پولك” مىيونخېندا قارشىلىق كۆرسەتكۈچى كۈچلەرنىڭ ئۇۋىسىنى تارمار كەلتۈرۈپ، قىزىللار رەھبەرلىرىنى قولغا ئالىدۇ. مىيونخېننىڭ چوڭ يول ۋە خالتا كوچىلىرى “ئەركىن پولك” نىڭ قولىغا ئۆتمەكتە ئىدى. ئۇزۇنغا قالماي، ئۇلار لودىۋىك (路德维希) كوچىسىدا داغدام قەدەملەر بىلەن ئالغا ئىلگىرلەپ فېردىخورىن (弗尔德赫仑) كوچىسىدىن پارات قەدەملىرى بىلەن ئالغا قاراپ ماڭىدۇ. ئېيخارت (埃尔哈特) باتالىيونىنىڭ ئەسكەرلىرى باشلىرىغا كىرىس بەلگىلىك مىس قالپاقلارنى كىيىشىپ، “بېشىمىزدا كىرىست بەلگىلىك مىس قالپاق، كۆكرىكىمىزدە قارا-ئاق-قىزىل ئىزنەكلەر …” دەپ جاراڭلىق ناخشا ئېيتىپ مېڭىشىدۇ.

3-ماي كۈنى، مىيونخېن پۈتۈنلەي قولغا چۈشىدۇ. “ئەركىن پولك” نىڭ بەرگەن بەدىلى 68 نەپەر ئەسكەر چىقىمى بولىدۇ. مەسىھ ئىيسا جەمىيىتىنىڭ كاتولىك مورتى بولغان 30 نەپەر ئىشچى بىر قاۋاقخانىدا تىياتىر ئويناش ھەققىدە تالاش-تارتىش قىلىشىۋاتقىنىدا قولغا ئېلىنىدۇ.

بۇ ئىشچىلار ھۇنتېرباخ (惠特尔巴赫) ئوردىسىنىڭ گەمىسىگە يالاپ كىرگۈزىلىدۇ. ئۇلاردىن 21 نەپىرى خەتەرلىك قىزىل ئۇنسۇرلار دېيىلىپ ئېتىپ تاشلىنىدۇ ياكى شىتىك بىلەن سانچىپ ئۆلتۈرىلىدۇ. يۈزلىگەن ئادەم شۇنىڭغا ئوخشاش ئۆلتۈرىلىدۇ، مىڭلىغان ئادەم “ئەركىن پولك” قا مەنسۈپ ھەرقايسى قىسىملارغا يالاپ ئاپىرىلىپ خەلققە كۆرسىتىلىپ كۈرەشكە تارتىلىدۇ. شۇنىڭدەك يەنە بىر مۇنچە دەھشەتلىك ئېلانلارنى چىقىرىپ باستۇرۇش داۋاملاشتۇرىلىدۇ. بەزى بۇيرۇقلارنى ئىجرا قىلىش پەقەتلا مۇمكىنچىلىكى يوق ئىدى. مەسىلەن بىر بۇيرۇقتا قوراللار دەرھال تاپشۇرىلىشى شەرت، بوي سۇنمىغانلار دەرھال ئېتىپ ئۆلتۈرىلىدۇ دېيىلگەن. قانۇن-ئىنتىزام نامى ئاستىدا شەھەر خەلقى ئۆيلىرىدىن تالاغا ھايداپ چىقىرىلاتتى ياكى نومۇسىغا تېگىشەتتى ياكى ئۇرۇپ دەسسىلەتتى. ھەتتا ئۆلتۈرىلەتتى. “ئەركىن پولك” مىيونخېننى سوۋېت رېسپوپلىكىسىنىڭ تۆمۈر تاپىنى ئاستىدىن قۇتقۇزۇپ چىقىدۇ. گەرچە رېسپوپلىكا ھۆكۈمىتى ھەقىقەتەنمۇ چېكىدىن ئاشۇرىۋەتكەن بولسىمۇ، بۇنداق ئازات قىلىنىشقا سېلىشتۇرغاندا، ئۇلارنىڭ قىلغىنى ھېچ نېمىگە ئەرزىمەي قالغان ئىدى.

“ئاقلار ئەسكەرلىرىنىڭ زوراۋانلىقىنى تەسۋىرلەش ئۈچۈن قېلىن بىر كىتاب يېزىپ چىقسىمۇ يەتمەيتتى. – دەيدۇ فرانسىيىنىڭ مىيونخېن كونسۇلىدا تۇرۇشلۇق ھەربى مەسلىھەتچىسى دوكلاتىدا، − … خالىغانچە زومىلىق قىلىش بىلەنلا قالماستىن يەنە تەشكىللىك زومىلىقلارمۇ كۆرۈلۈپ تۇراتتى. … ۋەھشىلەرچە قىرغىنچىلىق قىلىشلار، تەسۋىرلىگۈسىز ئېغىر جىدەل تېرىشلار ھەممە يەرنى قاپلىدى. …” ئەمما ئەنگىلىيىلىك ئەلچىخانا ئەمەلدارلىرى بۇ زوراۋانلىق ۋەقەلىرىنى ئۆز كۆزى بىلەن كۆرمىگەن، ياكى كۆرسىمۇ كۆرمەسكە سېلىۋالغان بولۇپ، بۇ تۈردىكى زوراۋانلىقلارغا سۈكۈت قىلىپ ماقۇللاپ بەرمەكتە ئىدى. “بۈگۈنگىچە ئىگەللىگەن ماتېرىياللىرىمىزدىن قارىغاندا، مىيونخېن سوۋېتى دېگەن بۇ قىسقا مۇددەتلىك تىياتىر، − دەيدۇ ئەنگىلىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىكىنىڭ سىياسى ئاخبارات ئىدارىسىنىڭ دوكلاتىدا، − پۈتكۈل گېرمانىيىدە قانۇن-ئىنتىزامنىڭ كۈچەيتىلىشىگىلا باھانە بولۇپ بېرىپ، ئىسپارتاكچىلىق بىلەن بولشېۋىكچىلىكنىڭ خەلق ئاممىسى ئىچىدىكى تەسىرىنى سىرىپ سۈپۈرۈپ تاشلىدى.” جەمئى مىڭدىن ئارتۇق “ئاتالمىش قىزىل ئۇنسۇرلار” “ئەركىن پولك” تەرىپىدىن ئۆلتۈرۈلىدۇ. مىيونخېندا بۇنچە قىسقا ۋاقىت ئىچىدە بۇنچە كۆپ جەسەتنىڭ يىغىلىپ قېلىشى خەلق سالامەتلىكىگىمۇ ئېغىر تەھدىت ئىدى. شۇڭا، تونۇلمىغىدەك بولۇپ كەتكەن، ئىگە-چاقىسىز جەسەتلەر بىراقلا خەندەكلەرگە كۆمىۋېتىلىدۇ.
كىرگەندىن كېيىن ئىنكاس يازالايسىز كىرىش | دەرھال تىزىملىتىش

Powered by Discuz! X2.5(NurQut Team)

( 新ICP备06003611号-1 )