1986-يىلدىكى جەلتوقسان ۋەقەسى

diwa

باللا بۇ قققۇرۇلتايدا پارتىكوم دائىمى ھەيئەتلەر ئىچىدە نەچچە ئۇيغۇر بار؟بۇرۇنقىدىن قانچىلىق جىقلىدى ياكى ئازلىدى؟بۇ پارتىيەنىڭ غەمخورلىقى ھە ؟

bilimsiz

مەن كۆرەلمىدىم ، قانداق قىلىمەن؟!

holmis

يىغىندا سۆزلەۋاتقان ئاۋۇ ئادەم مۇختەر شاخانوف شۇمۇ كەرەي ئەپەندىم ؟

bilimsiz

بۇ مەزمۇننى يوۋكۇ تورى يۇيىۋەتتىمۇ نېمە؟! مەن كۆرەلمىدىمغۇ؟

sabirhaji

ھەقىقەتەن تەسىرلىك ،كىشنى ھاياجانغا سالىدىكەن،

كەرەي

بۇ مەزمۇن 19قەۋەتتىكى holmisدە2012-12-17 14:39يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :
   يىغىندا سۆزلەۋاتقان ئاۋۇ ئادەم مۇختەر شاخانوف شۇمۇ كەرەي ئەپەندىم ؟  

توغرا، مۇختار شاقانوۆ شۇ كىشى،شۇ چاغدا سوۋىت ئىتتىپاقى ئالي خەلق قورولتىيىنىڭ ئەزاسى بولغان.

بۇ فلىم بۇندا چىقىپ تۇرىدۇغۇ،نىمىشقا كۇرۇنمەيۋاتىدۇ؟

qutghur

كەرەيبەگ ،قازاقچە سۆزلۈكلەرنى 90%دىن كۆپرەك ئاڭقىرىدىكەنمىز-يۇ ،چۈشىنىشىمىز 90% كە بارمايدىكەن .مۇشۇنداق سىن يوللىغاندا سىز ئۇيغۇرچە بىلگەندىكىن مالال كۆرمەي قىسقىچە سۆزلۈك لۇغىتى قوشۇمچە قىلسىڭىز ئاز كۈندە قازاقچىنى تولۇق بىلەلەيدىكەنمىز .
  راس سورىۋالاي ،قازاقچىدە ''چ'' ،''غ'' ھەرپى ئىشلىتىلمەمدا؟

akoruk

1986-يىلدىكى جەلتوقسان ۋەقەسىي يۇز بەرگەندىن كېيىن ،ياپونىيەلىك مۇخبىرئۆزۋاختىدىلا:«سۈۋېت ئېتتىپاققى ئانىنىڭ قارغىشىغا كەتتى»دىگەن.راست دىگەندەك ،سۈۋېت ئېتتىپاققى1989-يىلىغا كەلگەندە،چاك-چېكىدىن پارچىلىنىپ،ئەينى يىللاردا سىتالىن سوتسىيالىزىمنىڭ <<ئانايۇرت>>ىنى جىنايەتچىلەرنى جازالايدىغان جازا لاگىرىغا ئالاندۇرغان سۈۋېتسوتسىيالىزىمنىڭ ماھېيىتىنى  كۈرسىتىپ بەردى.چۈنكى،جوسېف ئىستالىن، سابىق سوۋېت ئىتتىپاقى كوممۇنىست پارتىيەسىنىڭ باشلىقى بولغان 1924 - يىلدىن تاكى بۇ دۇنيا بىلەن مەڭگۈلۈك ۋىدالاشقان 1953 - يىلغىچە بولغان ئارىلىقتا يۈرگۈزگەن قاتتىق قوللۇق سىياسىتى نەتىجىسىدە مىليونلارچە كىشىنىڭ ئۆلۈپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانىدى.  1932 - ۋە 1933 - يىللىرى ئارىسىدا يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنى دۆتلەشتۈرۈش سىياسىتى تۈپەيلى مىنۇتىغا 17، كۈنىگە 25 مىڭ كىشى بولۇپ، جەمئىي 10 مىليون كىشى ھاياتىدىن ئايرىلغانىدى.
     تارىختا «ھولودومور» يەنى ئاچارچىلىق قىرغىنچىلىقى دەپ ئاتالغان بۇ ۋەقەدىن سىرت يەنە، يۈز مىڭلارچە ھاكىمىيەتكە قارشى تۇرغۇچى ئۆكتىچىمۇ ئىستالىن ھاكىمىيەت يۈرگۈزگەن مەزگىلدە ۋەھشىيلەرچە قەتلە قىلىنغان، ئەنە شۇنداق ئېچىنىشلىق مەزگىلدە قىرىم قاتارلىق جايلارىدىكى يۈز مىڭلارچە سوۋېت ئىتتىپاقى ۋەتەندىشى بولغان تۈركىي خەلقلەرمۇ ئىستالىننىڭ قاتتىق قوللۇق سىياسىتىنىڭ قۇربانىغا ئايلىنىپ كەتكەنىدى. ستالىن دۆلەت ئىچىدە فاشىزم ئىشپىيۇنى، دۆلەت دۈشمىنى دىگەن نام بىلەن گېرمان، فىن، چېچەن، تاتار قاتارلىق مىللەتلەرنى سۈرگۈن قىلغان، تىروتىسكىچىلارنى تازىلاش ۋە باشقا باھانە بىلەن 30مىليۇنغا يېقىن ئادەمنىڭ ھاياتىنى ئاخىرلاشتۇرغان، بەزى مىللەتلەر ستالىننىڭ قولىدا يوقىلىپ كەتكەن!
دىمەك،تارىخى قىرغىنچىلىكقا ئادەتلەنگەن سوتسىيالىزىمنىڭ <<ئانايۇرت>>ىنىڭ     <<    ئە    ز   ا>>لىرى  بۇنىڭ بىلەن ئۈز بېشىنى يىدى.شۇنداقلا،''«ئاتا-ئانا»سىدىن قاغىش ئالغان ئىلگىرىكەلمەس''لىگى بىلەن دۇنيانىڭ دېموكىراتىك  يۈزلىنىشىنى كۈرسىتىپ بەردى.
    يەنىمۇ ئىلگىرلەپ تارىخ نەزەر تاشلىساق، «يول باشلىغۇچى»ناملىق فىلىمدە،دۇنيانىڭ «ئاچقۇچى»بولغان زىممىننى'' گۈل گىيا ئۇنمەيدىغان چۈل-جەزىرە''دەپ.بۇ زىممىننىڭ شانلىق مەدىنيىتىنى ياراتقان مىللەتنى''ئىلگىرى  كەلمەيدىغان مىللەت'' دەپ ھاقارەتلەيدۇ.شۇڭىمۇ ئەجداتلىرىمىز ئۇلارنى  خويما ئوبدان  :

كۆچ-كۆچ دەيدۇ ،كۆچ دەيدۇ،
كۆچە يېرىمىز  قۇملۇق.
راست گېپىنى  ئېيـمايدۇ،
كۆزى  كۆك ،بېشى  يۇڭلۇق.
دىگەن ئىدى.