ئۇيغۇر ئۆزبېك قازاق .قىرغىز بۆلگۈنچىلىرگە.تاقا تۇقا نەسىھەت

huralay

uqkun75ئەپەندىمننىڭ يازغان ئىكاسىنى كورۇپ ،ئاراق ئشۋالغاندىن كېيىنكى قازاق بالىننىڭ يولسىزدىغغا مېننىڭمۇ ئاچىغىم كەلدى.
ھەممە قازاق مىللتى مىللەتچى دگىنىڭىز سەل-پەل ئارتۇقچە بولدى ،بۇنداق مىللەتچى دېسەك مەنمۇ ۇيغۇر يولداشلارنى مىسالغا ېىلىپ دەپ بېرىدغان كوپ ئشلەر بار.
بۇرۇن ئۇيغۇر يولداشلار قازاقلارنى مالچى،ئاتقا مىنۇدۇ دىگەندەك گېپلەربىلەن يەنە قازاق توغۇرلۇق چاقچاقلارنى پىلاستينكاغا ېىلىپ،ۋاي-ۋاي قىلشاتتى.
بىراق قازاقلار كوپىنچىسى ئۇيغۇرلار توغۇرلۇق ئونداق يۋمۇرلارنى ېيتمايدۇ،ئولارنىڭ كەمچىلكگە  قاراپ كۇلمەيدۇ.مەن ئەڭ راس گېپتىن بىرنى مسال قىلاي،قازاقلار باللارىغا مىللەت توغۇرلۇق ئايىرمچىلىقنى قىلغۇزمايدۇ.بولۇپمۇ ئوقۇغۇچى باللىرغا.
ھەممە بىر كۇنى ئاپتوبوزدان چۇشىپ مېڭىۋاتسام ئالدىمدىكى قازاق بالىسغا ئككى  ئۇيغۇر باللىسى :ئاۋ قازاق ئكەن  دەپ بولۇپ ئەي قازاق ،ئاتڭغا مىنىپ قويڭنى باق ،ئوقساڭمۇ ئشتمە ئۇقمايسەن دەپ ۋاقىراتۇدۇ،ئاندىن كىچىك باللارغا نىمە ديىشمىنى بىلمەئالماي تەربيەسىز باللار ئكەنسلەر،ئاتا-ئاناڭ ئۇگەتتمۇ بۇ گېپنى دېسەم ماڭا قاراپ ساراڭ قازاق دەپلا قايىرىلۇپ كېتىپ بارۇدۇ.
قازاق دىگەنگە خاپا بولمايمىز پەخىرلىنىمىز،ھەممە بىز ئۇيغۇرلارنى ئەي ئۇيغۇر دەپ چاقۇرساق قانداق تۇيۇلۇدۇ،قازاق دەپ چاقۇرغاندۇمۇ ېلىقى چاقۇرغاندىكى تەلەپپۇزلىرى بىر خىل.
بۇنداق ئشلارنى تېرىي بەرسەك تولا،ھەممىز مۇسۇلمان بولغانلىقتىن مۇسۇلمانغا تېگىشلىىك كەڭ قۇرساق قېرىنداشىلىق مۇناسۋاتتە بولساق بولۇدۇ.

sukut602

ئەسسالام قېرىنداشلار!
مەنچە بەزى ئشلاررغا ئۇنچە ئېسىلىۋېلىشنىڭ زۇرۇرىيتى يوق،مەيلە ئۇيغۇر ،ئۆزبەك ،قازاق ،قىرغىز ...بولسۇن ھەممىسى بىر ئۇرۇقتىن بولغان،ئايرىم ئۆيدە چوڭ بولغانلار خالاس،رىىئال تۇرمۇشتىمۇ قېرىنداشلارنىڭ ئايرىم ئويدە تۇرۇپ ئوخشىمايدىغان خارەكتىردە چوڭ بۇلۇشى بۇنۇڭ دەلىلى ئەمەسمۇ.........شۇڭا بەزى ئىشلارغا سوغوق قان بۇلۇپ،چۇشۇنۇشنى چوڭقۇرلاشتۇرۇپ مۇئامىلە قىلغان تۇزۇك؛مەنچە چۇشۇنۇشنىڭ چوڭقۇرلۇشىىشىغا ئەگىشىپ ھەممە ئىشلار ياخشى بۇپ كېتىدۇ؛نىمىلا دىمىگەن بىلەن تۇمۇرۇمىزدا ئېقىۋاتقىنى تۇرۇكلەرنىڭ قېنى...
يەنە بىرسى مەيلى قازاقىستان ۋە ياكى ئوتتۇرا ئاسىيادىكى باشقا تۇرۇك جۇمھۇريەتلىرى بولسۇن ،ئۇلارنىڭ باشقىلار بىلەن ئەھتىىنامە تۇزۇشى قانداقتۇر ئۇلارنىڭ شۇنداقلا خالاپ قىلغان ئشى ئەمەس،ئۇلارمۇ ئاۋال ئۆز ئۇيدىكىلەرنى ئويلىشى،تۇرمۇشىنى كاپالەتكە ئىگە قىلىشى زورۇر،چۇنكى ئۇلار ئۇچۇنمۇ ھورلۇك ئوڭاي قولغا كەلگەن ئەمەس،مۇستەققىل بولغىلى ئەمدى تېخى 20يىلدىن ئاشتى،شۇڭۇلاشقا ئۇنداق قىلىدى ،مۇنداق قىلدى دەپ ھەمىشە ئۇلاردىن ئاغرىنمايلى...ئۇنتۇپ قالمايلى بەزىدە سىياسەت سىزنى ئاشۇنداق قىلىشقا مەجبۇرلايدۇ،بۇنۇڭ دەلىلىنى ھازىرقى ئوتتۇرا شەرىق دولەتلىرىدىن بىلىۋالالايمىز....
ئەڭ ئاخىرىدا شەخسەن پىكرىم باشقىلاردىن ئاغرىنمايلى،باشقىلارنىڭمۇ بىزنىڭ قانداقلىقىمىزنى ھەققى بىلىدىغان،بىزگە ھىسىداشلىق قىلىدىغانلىرى يەنىلا كوپ،بىز پەقەت شۇلارنى ھىس قىلالمايۋاتىمىز ۋە ياكى ھىس قىلساقمۇ يەنىلا ئۇزۇمىزنى جاھاندا بىر دەپ كونا سەنەمگە دەسسەپ يۇرۇۋاتىمىز...ئۇنتۇپ قالمايلى باشقىلار سىزنى ئانداق-مۇنداق دىسە سىزنىڭمۇ ئاچچىقىڭىز كەگەندەك،باشقىلارنىڭمۇ ھەم شۇنداق...
يەنە بىرگەپ يىقىلغاننى يۆلەيدىغان زامان ئاللىقاچان كەلمەسكە كەتتى،شۇڭا بۇنىڭدىن كىيىن قانداق قىلساق ئىتتىكرەك ئورنۇمۇزدىن تۇرغىلى بۇلۇدىغانلىق توغرىسىدا كۆپرەك باش قاتتۇرايلى،،،بىز ئورنۇمۇزدىن دەس تۇرۇپ سوزلىگەندە ئاندىن گىپىمىزنى ئېتراپ قىلىدىغانلار چىقىدۇ،ئۇنتۇپ قالمايلى كىچىكىمىزدە يىقىلىپ چۇشۇپ گەپ قىلساق،ئاتا-ئانىمىز ئورنۇڭدىن تۇرۇپ سۆزلە دەيتى.......

uqkun75

يىقىلغاننى يۈلەيدىغان دەۋىر راسلا كەلمەسكە كەتكەنمىدۇ؟ ئەھۋالدىن قارىغاندا مەن زاماننىڭ كەينىدە قالغان ئوخشايمە.چۈنكى مەن ھېلىغىچە يىقىلغاننى ھېلىغۇ قېرىنداشكەن ،يات بولغان تەقدىردىمۇ يۈلەيدىغان ئىدىيەدە يۈرۈپتىمە.يىقىلغانلار ئەلۋەتتە ئۆزى ئورنىدىن تۇرۇشقا تىرىشىدۇ.بىراق قاتتىقراق يىقىلىپ پۇت-قول سۇنغاندا باشقىلارنىڭ ياردىمىگە مۇھتاج بۇلۇپمۇ قالىدۇ.ياتلار قارىماي ئۈتۈپ كەتكەندە <<قېرىنداشلىرىم نەدىدۇ؟>>دەپ ئىككى يانغا قاراپمۇ سالىدۇ.

كەرەي

قازاقستان ئۇيغۇرلىرىنىڭ تۇرمۇشىدىن بىر ئۇزۇك:

http://player.youku.com/player.php/sid/XMzAyMjA1NjUy/v.swf

elhamm

بۇ بىر پايدىسىدىن زىيىنى كۆپ تېما ئىكەن. چوقۇم ئۆچۈرۈلىشى كېرەك. باشقۇرغۇچىلار نىڭ  بۇندىن كېيىن تېما تەستىقلاشتا تېمىنىڭ ئىجتىمائىي تەسىرىنى بەكراق ئويلاپ كۆرۈشىنى، يەڭگىلتەكلىك بىلەن تېما تەستىقلىماسلىقىنى تەۋسىيە قىلىمەن. بولمىسا ئاقىۋىتى ئېغىر بولۇپ، جاۋاپكارلىققا تارتىلىش مەسىلىسىنى كىلىپ چىقمايدۇ، دېگىلى بولمايدۇ.

elhamm

بۇ بىر پايدىسىدىن زىيىنى كۆپ تېما ئىكەن. چوقۇم ئۆچۈرۈلىشى كېرەك. باشقۇرغۇچىلار نىڭ  بۇندىن كېيىن تېما تەستىقلاشتا تېمىنىڭ ئىجتىمائىي تەسىرىنى بەكراق ئويلاپ كۆرۈشىنى، يەڭگىلتەكلىك بىلەن تېما تەستىقلىماسلىقىنى تەۋسىيە قىلىمەن. بولمىسا ئاقىۋىتى ئېغىر بولۇپ، جاۋاپكارلىققا تارتىلىش مەسىلىسىنى كىلىپ چىقمايدۇ، دېگىلى بولمايدۇ.

arknur

قىسقىسى ئايرىلغاننى ئېيىق يەر، بۆلۈنگەننى بۆرە يەر. تۈرۈك مىللەتلىرى بۇنداق بۆلۈنشنىڭ دەردىنى ئاز تارتمىدى. ئىشنى ھەممىمىز ئۆزىمىزدىن باشلايلى.

isyankarman

بۇ تىما مەيلى يىزىق ئىملاسى مەيلى مەزمۇن جەھەتتىن بولسۇن نىمانچە ساپاسىز يىزىلغان تىما؟ يا ئىملاغا دىققەت قىلمىغان، يا پەش چىكىتنى جايىدا ئىشلەتمىگەن، ئۇيغۇرچە يىزىق تۇرۇپ مەزمۇنىنى چۈشىنىش تەس ئىكەن، بەلكىم نۇرغۇن تورداشلار ماڭا ئوخشاشلا تولۇق ئوقۇمىغان بۇلىشى مۇمكىن. مۇشۇنداق تىمىنىمۇ تەستىقلىغانغا ھەيرانمەن؟!  
مىنىڭ قازاق، قىرغىز،تاتار ساۋاقداشلىرىم بولغان، بىز ئۇلار بىلەن شۇنداق ياخشى ئۆتكەن، نۇرغۇنلىرىمىز بىر ياتاقتا ياتقان، ئۆز ئارا تىل ئۆگىنىشكەن. ئۇلارنى تەبىئى ھالدا ئۆزەمنىڭ ئۇيغۇر ساۋاقداشلىرىم بىلەن تەڭ ئورۇندا كۆرەتتىم. ئەزەلدىن بىز بىر تۈركى مىللەت دىيىشمىسەكمۇ لىكىن ئارىمىزدىكى يېقىنلىق بىزگە بۇنى ئىسپاتلاپ بىرەتتى. مەن ئۆزبېك تارىخىغا، مەدىنيىتىگە قىزىقىمەن، شۇنداقلار قازاق، قىرغىز قاتارلىق مىللەتلەرنىڭ تارىخى ۋە مەدىنيىتىگىمۇ قىزىقىمەن، بۇ توغررىسدىكى ماتىرياللارنى ئىزدەپ ئوقۇيمەن. تارىخ ئۇ ئۆتۈپ كەتكەن ئىش، شان- شەرەپ تالىشىپ ئۆز ئارا ئازارلىشىش، تارىخنى دەپ ئۆز ئارا ياقا سىقىشىش ئۆتۈپ كەتكەن بىر ئەخمىقانىلىق. دۇنيادىكى ھەممە ئىنسان ئادەم ئاتىمىز بىلەن ھاۋا ئانىمىزنىڭ پەرزەنتلىرى، شۇنداقتىمۇ بىزنىڭ تىلىمىزنىڭ، مەدىنيىتىمىزنىڭ يېقىنلىق دەرىجىسى  ئادەم ئاتىمىز ۋە ھاۋا ئانىمىزدىن كىيىنكى زامانلاردىكى يەنى ئۇزاق بولمىغان دەۋرلەردىكى بىر ئاتىنىڭ، بىر ئانىنىڭ پەرزەنتلىرى ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلاپ تۇرۇپتۇ. دىمەك بىز قېرىنداشبىز، قېرىنداشلىق مۇناسىۋىتىمىز باشقىلار قارىغاندا تېخىمۇ يېقىن، دىمەك ئىلگىرى نۇرغۇن جاپا مۇشەققەتلەرنى بىرگە باشتىن ئۆتكۈزگەنبىز.
ياقۇببەك دەۋرىدىكى ئۇرۇشقا بىۋاستا قاتناشقان، شۇ دەۋرنى بىۋاستە باشتىن كەچۈرگەن موللا مۇسا سايرامىنىڭ «تارىخى ئەمىنىيە» دىگەن كىتاپتا مەلۇم بۇلىشىچە ياقۇپبەگمۇ ئەنجانلىق ئىكەن، لىكىن كىتاپتا ئۇنى ئۆزبېك دىمەپتىكەن، ئەنجانلىق دەپتىكەن. شۇ ۋاقىىتتىكى ھەربىر ۋە مەمۇرى ئىشلاردىكى ئالاقىدە ئۆزبېك تىلى ياكى ئۇيغۇر تىلى دەپ ئيرىلماپتىكەن، شۇ دەۋىردە ياقۇببەگكە ئەگىشىپ كەلگەن بارلىق لەشكەرلەرنىڭ ھەممىسى ئۆلۈپ تۈگىدىمۇ؟ ياق، نۇرغۇنلىرى دىيارىمىزدىكى خەلقىمىزگە سىڭىپ كەتكەن،  بۇ 150 يىل ئىلگىرى ئۇيغۇر، ئۆزبېك دەپ ئايرىش قىلمىشلىرىنىڭ يوقلىقىنى چۈشەندۈرىدۇ (ئەڭ ئاددى مىسال). شۇڭا ھازىر بىزنىڭ قېرىنداش تۇرۇپ مىللەت ئايرىپ  جېدەللىشىپ يۈرىشىمىزنىڭ قەتئى ھاجىتى يوق.
ئىلى دولقۇنلىرى، ئانا يۇرت، مەن كەچكەن كېچىكلەر دىگەن كىتاپلارنى ئوبدان ئوقۇڭ، شۇ ۋاقىتلاردا قېرىنداشلارنىڭ جاپالىق شارائىتلاردا ئىتتىپاقلىشىپ قانداق جەڭ قىلغانلىرىنى بىلىسىز.