پايچەك ئۇزۇنغىچە چاپ چاپ ھالەتتە بولىشى مۈمكىن

mollam

نۇرمال تىجارەت قىلىۋاتقان شېركەت بولسا ھالال،

vinas

بۇ < <كۇروي>> ئەپەمدىم موللامنى ھەقىقى  موللام داپ قالدىمۇ نىمە

begzade

ھارام ئارلاشمىسا باي بولماس، سامان ئارلاشمىسا لاي .       دەپتىكەن.
مېنىڭچە موللام  ساۋاب ئىشلارنى قىلىۋاتىدۇ.   پايچەك بىلىملىرى ئۈستىدە ئىزدىنىپ ،پاي بازىرىغا يېڭىدىن كىرۋاتقان  دوستلارنى زىياندىن ساقلاۋاتىدۇ.
مۇشۇنىڭ ئۆزىمۇ بىر تىرىشچانلىق، مەن موللامنىڭ ئون نەچچە يىللىق تەجرىبىلىرىنى يەنىلا مىللىتىمىزنىڭ ئىقتىسادقا قىزىقدىغان دوستلارغا ئايىماي ھەدىيە قىلىشنى سورايمەن.

mollam

رەھمەت ،ھەممەيلەن تىرىشىپ باقمايلىما

chaqmaq

بىر ئىشنىڭ ماھىيىتىنى بىلمەي ئالدىراپ ھالال-ھارام دەپ پەتىۋا بەرمەيلى دوسلار.پاي-چىكى سودىسى بولسا مىللەت،رايۇن،دىن ئايرىمايدىغان بىر خىل شىرىكلىشىش تىجارەت شەكلى بولۇپ ، دۇنيادىكى ھەممە دۇلەتتە ئورتاق بار مەۋجۇت. سەئۇدي -ئەرىبىستان،ئىران،مىسىر قاتارلىق دۇلەتلەرنىڭ پاي بازىرىغا قارىساق بۇنى ھىس قىلىمىز ....

شاگىرت

مۇشۇ پاچىكىنى ئۆسۇدۇ ، پايچەككە مەبلەغ سىلىش پۇرسىتى كەلدى دىگەن گەپلەرگە پەقەتلا ئىشەنمەڭلار!! 郎咸平  谢国忠  时寒冰  دەيدىغان خەلىقارالىق ئىقتىسات شۇناسلىنىڭ تور بەتلىرىنى كورۇپ بىقىڭلار!!!  بۇلار ۋىجدان بىلەن گەپ قىلىدىغان ئازساندىكى ئىقتىساتشۇناسلار ؛  دۆلىتىمىزدە ئوزىنىڭلا مەنپەتىنى ئويلايدىغان ، خەلىقنىڭ پايدا زىيىنى بىلەن كارى يوق بىرتوپ ئىقتىساتشۇناس ، مۇتەخەسىسلەر بار، ئۇلار 10نەچچە يىلدىن بىرى خەلىقنىڭ قان تەرىنى شوراپ كەلدى؛
دۆلىتىمىزنىڭ ھازىرقى ئىقتىسادى ئەھۋالىنى بىلمەكچى بولساڭلار يۇقىردىكى 3 ئادەمنىڭ نىمە دەۋاتقانلىقىغا دىققەت قىلىپ باقساڭلار بۇلىدۇ دەپ ئۇيلايمەن؛
بۇلار مىنىڭ شەخسى چۇشەنچىللىرىم شۇڭا خاتا دەپ قارىساڭلار كارىڭلار بولمىسىلا بولدى
مىنىڭ ئىنكاسىمغا باھالاش يازمىساڭلارمۇ بولىدۇ، رەخمەت

koray

ئەمەللەرنى ھالال ياكى ھارام قىلىش يالغۇز ئاللانىڭلا ھەققىدۇر، بۇ بىر ئابرويلۇق كىشىنىڭ گېپى بىلەن ياكى ھەرىكىتى بىلەن بەلگىلەنمەيدۇ،ھالال ۋە ھارام ئېنىق بەلگىلەنگەن، سودىنىڭ ھالاللىقى ئىككى تەرەپ رازى بولغان باراۋەر پايدا مەنپەئەت يەتكۈزگەن ۋە ئېنىق بولۇشتۇر.
  ئىسلام دىنى  ئېلىم سېتىمدا ۋە ئىنسانلار ئارا بارلىق مۇئامىلىلەردە ئالدامچىلىق ۋە ساختىپەزلىكنىڭ ھەر قانداق شەكلىنى ھارام قىلىدۇ.
  ئىسلامدا ھارام قىلىنىغان نەرسىلەرنى سېتىش سېتىۋىلىش ھارامدۇر، نامەلۇم نەرسىلەرنى سېتىش چەكلەنگەن،بازار باھەسى بىلەن ئوينىشىش چەكلەنگەن،مونۇپولىيىچىگە لەنەت قىلىنغان، ئۆز پايدىسى ئۈچۈن بازار باھاسىغا ئارىلىشىۋىلىش چەكلەنگەن، تىجارەتتە ئالداش ناھەق پايدىغا ئېرىشىش ھارام.(دوكتۇر يۇسۇف قەرداۋىي يازغان <ئىسلامدىكى ھالال ۋە ھارام> دىگەن كىتاپتىن)
ھالال تىجارەتتە ياكى سودىدا پاي قوشۇش ياكى مەبلەغ سېلىش ياخشى ئىش، لېكىن نۆۋەتتىكى  پېيىنى بازارغا سالغان  شىركەتلەگە شىرىك بولۇپ پايدا ئېلىشنى كۆزلىسىڭىز ئىسلامدىكى شىرىكلىشىىش ياكى تىجارەتتىكى ھالال ھاراملىقلارنى ئېنىق ئايرىپ مۇئامىلىدە بولالامسىز؟
  ھالال مەھسۇلات ئىشلەپ چىقىرىدىغان بىر شىركەت مەبلەغ ئۇچۇن پاي تارقاتسا ھەم شۇ پايچېكلىرىگە مەبلىغىگە قاراپ پايدا زىياننى ئايرىپ تاپاۋەت پايدىسىنى ئايرىسا بۇ ھالال، لېكىن بىز ھازىر دەۋاتقان پاي بازىرىغا كىرىپ پايچەك سېتىۋالغۇچىلارنىڭ قىزغىنلىقى بىلەن سېتىۋالغۇچىلارنىڭ كۆپىشى سەۋەبىدىن پېيىنىڭ قىممىتى ئۆسۈپ ئازلىشى سەۋەبىدىن قىممىتى چۈشۈپ (بۇ مۇتلەق ئەمەس ،باشقا سەۋەبلەرمۇ بولىدۇ ئەلۋەتتە) پايچىكلارنىڭ تاپاۋىتى شۇ شىركەتنىڭ ئىقتىسادىي ئىشلەپچىقىرىش ياكى ئىقتىسادىي قىممەت يارىتىش سەۋەبىدىن ئەمەس شۇ شىركەتنىڭ پايچېكىنىڭ ئۆرلەپ چۈشۈشىدىن كەلسە سىزنىڭچە بۇسودا ھالالمۇ ياكى ھاراممۇ؟ پايچىكىنىڭ باھاسىنىڭ ئۆرلەپ چۈشۈشى شۇ شىركەتنىڭ ئىقتىسادىي كۈچى بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولۇپلا قالماستىن بەلكى بىر قانچە پاي مونۇپۇل قىلغۇچىلارنىڭ ھەم بىر تۈركۈم ئەگەشكۈچى ئەخمەقلەنىڭ ئورتاق ھەرىكىتىدىن پەيدا بولىدىغانلىقى، پايچەك بازىرىنىڭ ئەمىليەتتە بىر تۈركۈم ئەقىلىققلار بىلەن ئەخمەقلەر ھەم تەلەيلىكلەر بىلەن تەلەيسىزلەر ئوتتۇرسىدىكى ئويۇن ئىكەنلىكىنى پايچەك ئويناپ باققانلار بىلىدۇ، پايچىكىدىن پايدا ئېلىۋاتقانلار ئەمىليەتتە ئەقلىمىزنى ئىشلىتىپ ھالالدىن تېپىۋاتىمىز دىيىشى مۇمكىن، ئەمىليەتتە  ئۇ ئەقلىنى شۇ بىرتۈركۈم تەلەيلىكلەر قاتارىدا تۇرۇپ تەلەيسىزلەر توپىدىكى ئەخمەقلەرنى ئەخمەق قىلىش ئۇچۈن ئىشلىتىدۇ، بۈگۈن ئېلىپ بىر ھەپتىدىن كىيىن ساتىدىغان پاي ئۈچۈن پاي بازىرىدىكى ئەقىللىقلار ئۇ شىركەتنىڭ كەلگۈسى تەرەققىياتىنى تەھلىل قىلىپ ئولتۇرمايدۇ بەلكى شۇ پايغا قانچىلىك ئەخمەقنىڭ قىزىقىپ شۇ پايدىن ئۆزىگە قانچىلىك پايدا يارىتىشنى كۆزلەيدۇ،
  ئەمدى ئويلىنىپ بېقىڭ، بۇ توپقا قوشۇلسىڭىز بولامدۇ ياكى بولمامدۇ؟پېقىرنىڭ كۆز قارىشىچە پايچېكىدىن باي بولغانلارنىڭ كۆپىنچىسى ئۆزى پاي قوشقان شىركەتنىڭ ئىقتىسادىي كۈچىنىڭ زورىيىپ شىركەتنىڭ پاي پايدىسىنى بۆلۈشىدىن باي بولمايدۇ،بەلكى پاينى توختىماستىن  ئالماشتۇرۇپ ئارىدىكى پايدىدىن بېيىيدۇ، ئەلۋەتتە پايدا تەقسىماتتىن قولى پۇل كۆرىدىغانلارمۇ بار.
  خۇلاسە كالام، پايچەكنىڭ خاراكتېىرى پېقىرنىڭ كۆز قارىشى بويىچە يوقۇرقىدەك بولغاچقا مەن ئۇنى ھارام دەپ قارايمەن، بىر مۇسۇلمان ئۆزىگە ھارام كۆرگەننى ئۆزگىگىمۇ(ئۇ ھەتتا كاپىر بولسىمۇ) ھارام كۆرۈشى زۆرۈر بولغاچقا دوسلارغا بۇ پايچەك ئويناشنى ھارام دىدىم،توغىرسىنى بىلگۈچى ئۇلۇغ ئاللاھدۇر، ھارامنى قىلىپ سالماسلىق ئۈچۈن گۇمانلىق نەرسىلەردىن ساقلىنىش لازىمدۇر، ھەممە كىشى ئۆز ئەمەللىرىگە قىيامەتتە ئۆزى جاۋاپكاردۇر.

chaqmaq

قىرىندشىم سىزمۇ ئويلاپ ، مەيلى ھەقىقىي مەبلەغ سىلىش ياكى پۇرسەتپەرەسلىك بولسۇن ،سەئۇدىي-ئەرىبستان،ئىران قاتارلىق قۇرئاننى قانۇننىڭ ئاساسى قىلغان  ئىسلام ئەللىرىدە پاي چىكى تىجارىتىنى توغرا ،ھالال دەپ قاراپ كەلمەكتە ، ھەم ئۇلارنىڭ پاي بازىرى تارىخى دولىتىمىزدىن ئۇزۇن . دۇنيا ئىسلام ئۈلىمالىرىنىڭ پاي چىكىگە بولغان قارىشى ئاساسەن بىردەك . يەنى بىز پىيىنى  ئالماقچى بولغان شىركەت ھاراق-شاراپ دەك ناتوغرا تىجارەت بولمىسا ،پاي چىكى تىجارىتى ھالال .توغرا تىجارەت ...