[بوزقىر] بىر يېڭى بىمەنە «ئەپسانە»

darya99

ئاقسۇ شەھرىنىڭ 1- دوختۇرخانا ئالدى، ئەسىر سودا سارايلىرىنىڭ ئالدىدا ياز كۈنلىرى كەچلىك يايما بازىرى بولىدىغان . بۇيىل يازدا ئەسىر يايما بازىرى ئالدىدا كېتىۋاتسام بىر خەنزۇ ھارۋا سۆرەپ ئەرزان كىتاپ دەپ ساتقىلى تۇرۇپتىكەن ،بېرىپ كۆرۈۋاتسام تۇيۇقسىز :-ئەييا! گۇڭسەنداڭ لەيلا دېگىنىچە يايمىسىنى سۆرەپ قاچتى بۇنىڭغا ئەگىشىپ خېلى كۆپ مۇقىم ئورنى يوق يايمىكەش ھارۋىلىرىنى سۆرەپ قېچىشقا باشلىدى، مەن قۇلۇمدىكى كىتاپنى قايتۇرۇپ بېرەي دەپ ۋارقىرىسام ئۇ بولدىلا دېگىنىچە قېچىپ كەتتى. كېيىن بىر خەنزۇ بىلەن بۇ ھەقتە پاراڭلىشىپ قالدىم ،خەنزۇ ماڭا :- بۇ يەرگە مەسئۇل خەنزۇ بىلەن قاچقان خەنزۇ يۇرتلۇق بولغان بولسا ئىش ئەكسىچە بولاتتى،خېنەن،خونەنلىك گۇڭسەنداڭ ئەمەس، خېنەنلىكلەر ئۆزلىرىنىڭ ساختىپەزلىكىگە باقماي سىچۇەنلىكلەرنى ياراتمايدۇ تېخى دەپ قاقشاپ بەرگەن ئىدى . بوزقىركامنىڭ بۇ ماقالىسىنى كۆرۈپ بۇ گەپلەرنىڭمۇ تېگىگە يەتكەندەك بولدۇم.

a.kaxkiriy

بۇ مەزمۇن 42قەۋەتتىكى bozqirدە2013-01-07 13:11يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :
     خەنزۇلاردا  دۆت ، كالۋا خەنزۇلارنى « چوشقا » دەپ تىللايدىغان ئادەت باركەن. 

   

ماۋۇ گەپ ئېنىقلا چوشقىغا قىلىنغان ھاقارەت. ئىكىئولوگىيىلىك تەڭپۇڭلۇققا قىلىنغان زوراۋانلىق. چوشقىلار بۇ گەپنى ئاڭلاپ قالسا، قانچە ئازاپلىنىپ كېتەر.

anatil8

بۇ مەزمۇن 59قەۋەتتىكى bozqirدە2013-01-07 16:38يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :
  بىر خەنزۇچە ماتېرىيالنى ئوقۇسام ئىچكىردىكى بىر يېزىلىق پارتكوم-ھۆكۈمەتنىڭ ئاممىۋى ھاجەتخانىسىدىكى پوقلار يىلدا تالاشتا قېلىپ ، دېھقانلارنى جىدەلگە سېلىپ قويىدىكەن.بۇ پوق دەۋاسىنى سوراشمۇ ئاسانغا چۈشمەيدىكەن.

   ئارىدا بىرەيلەن « ئاممىۋى ھاجەتخانا دېگەن تولا گەپ تۇرسا نېمىشقا دېھقانلار يېزىلىق پارتكوم-ھۆكۈمەتنىڭ ئاممىۋى ھاجەتخانىسىدىكى پوقنىلا تالىشىدىغاندۇ؟» دەپ ئويلاپ تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىپتىكەن مۇنداق يەكۈنگە ئېرىشىپتۇ :

    يېزىلىق پارتكوم-ھۆكۈمەت ئورگىنىدىكى ئەمەلدارلارنىڭ ئۆيىگە تۈرلۈك قىممەت باھالىق سوۋغا سالاملار كېلىپ تۇرىدىكەن يەنە كېلىپ ئۇلار كۈندە دېگۈدەك ھۆكۈمەت پۇلىغا يەپ-ئىچىپ تۇرغاچقا ئەشۇنداق قۇۋەتلىك يىمەكلىكلەردىن ئىشلىنىپ چىققان پوقنىڭ تەپتى كۈچلۈك بولۇپ، زىرائەتلەرگە بەك قۇۋەت قىلىپ، مو بېشى بىرلىك مەھسۇلاتىنى نەچچە ھەسسە ئاشۇرۇرىۋېتەلەيدىكەن.ئەمما، باشقا ئورۇندىكى پوقلاردا بۇ خىل قۇۋەت يوقكەن.   

ۋاي توۋا بوزقىركامنىڭ ھەر بىر ئىنكاسلىرى يۇمۇرنىڭ ئۆزىغۇ زادى،،تىما دىگەننى كۈلۈپ ئولتۇرۇپ ئوقۇسا ئادەمگە باشقىچە زوق ئاتا قىلىدىكەن...

پوقتىمۇ بۇنداق كۈچلۈك قۇۋەتنىڭ بارلىقىنى بىلمەپتىمەن بىر چاغلاردا ياپۇنيە پوقتا بىر خىل يىمەكلىك ئىشلەپ چىقارغان بۇلۇپ بۇ يىمەكلىكلەرنىڭ قۇۋۋىتى بەكلا يۇقۇرمىش،،بۇنى پەقەت باشلىق-ئەمەلدارلارلا يەمىش دىگەندەك خەۋەرنى كۆرگەنتىم،،،ئەسلى ئىش مۇنداقكەندە...

a.kaxkiriy

بۇ مەزمۇن 59قەۋەتتىكى bozqirدە2013-01-07 16:38يوللىغان يازمىسىغا نەقىل : 
     يېزىلىق پارتكوم-ھۆكۈمەت ئورگىنىدىكى ئەمەلدارلارنىڭ ئۆيىگە تۈرلۈك قىممەت باھالىق سوۋغا سالاملار كېلىپ تۇرىدىكەن يەنە كېلىپ ئۇلار كۈندە دېگۈدەك ھۆكۈمەت پۇلىغا يەپ-ئىچىپ تۇرغاچقا ئەشۇنداق قۇۋەتلىك يىمەكلىكلەردىن ئىشلىنىپ چىققان پوقنىڭ تەپتى كۈچلۈك بولۇپ، زىرائەتلەرگە بەك قۇۋەت قىلىپ، مو بېشى بىرلىك مەھسۇلاتىنى نەچچە ھەسسە ئاشۇرۇرىۋېتەلەيدىكەن.ئەمما، باشقا ئورۇندىكى پوقلاردا بۇ خىل قۇۋەت يوقكەن.   

رەھبەرلەر دېھقانلارنى بىيىشقا يىتەكلەپلا قالماي، پوقىمۇ مەھسۇلاتنى ئاشۇرۇپ ھاللىق سەۋىيەگە تىزراق يىتىۋىلىش ئۈچۈن ھەسسە قوشۇۋىتىپتۇ-دە. نېمە دېگەن ئالىي جاناپ قوڭ، نېمە دېگەن خاسىيەتلىك پوقلار بۇ. بۇدسادۋا ئۇلارنىڭ قوڭىنى گىمىروي بولۇپ قېلىشتىن ساقلىغاي.

bozqir

anatil8، دېگىنىڭىز چاق-چاق ئەمەس. ئىلمىي ئاساسى بار گەپلەر جۇمۇ.

  بۇندىن 10يىللار ئىلگىرى بىر ماتېرىيال كۆرگەنىدىم . ئۇنىڭدا يېزىلىشىچە ، شاڭخەيلىكلەر ئىستىمال قىلىۋاتقان سۇنىڭ تەركىبىدە پوق ماددىسى بولۇپ ، ھەر بىر شاڭخەيلىكنىڭ يىللىق پوق ئىستىمال مىقدارىمۇ تەخمىنەن يېزىلىپتىكەن.

   بەلكىم شاڭخەيلىكلەرنىڭ ئەقىللىق بولۇشىدا ئۇلارئىستىمال قىلىۋاتقان پوقنىڭمۇ رولى بولۇشى مۇمكىن.بولۇپمۇ شاڭخەيدىن يۇقۇرى دەرىجىلىك ئەمەلدارلارنىڭ كۆپ چىقىشىمۇ مۇشۇ سەۋەپتىن بولسا كېرەكمىكىن ، دەيمەن.

   تەتقىقاتلاردا ئىسپاتلىنىشىچە، شىنجاڭنىڭ مېۋە-چىۋىلىرى ئالاھىدە تاتلىق ھەم قۇۋەتلىككەن.ئەمدى كۈن نۇرى تولۇق چۈشىدىغان ، قۇرغاق مۇھىتتىكى شىنجاڭنىڭ پوقلىرى بەلكىم نەم ھاۋا مۇھىيىتىدىكى شاڭخەينىڭ پوقلىرىغا سېلىشتۇرغاندا تېخمۇ تەملىك ۋە ئوزۇقلۇق قىممىتى يۇقۇرى بولۇشى مۇمكىن.بەلكىم بۇمۇ تەتقىقات تۈرىگە كىرگۈزىلىپ تەتقىق قىلىنىۋاتقاندۇ.

kirindax0998

بۇ مەزمۇن 59قەۋەتتىكى bozqirدە2013-01-07 16:38يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :
  بىر خەنزۇچە ماتېرىيالنى ئوقۇسام ئىچكىردىكى بىر يېزىلىق پارتكوم-ھۆكۈمەتنىڭ ئاممىۋى ھاجەتخانىسىدىكى پوقلار يىلدا تالاشتا قېلىپ ، دېھقانلارنى جىدەلگە سېلىپ قويىدىكەن.بۇ پوق دەۋاسىنى سوراشمۇ ئاسانغا چۈشمەيدىكەن.

   ئارىدا بىرەيلەن « ئاممىۋى ھاجەتخانا دېگەن تولا گەپ تۇرسا نېمىشقا دېھقانلار يېزىلىق پارتكوم-ھۆكۈمەتنىڭ ئاممىۋى ھاجەتخانىسىدىكى پوقنىلا تالىشىدىغاندۇ؟» دەپ ئويلاپ تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىپتىكەن مۇنداق يەكۈنگە ئېرىشىپتۇ :

    يېزىلىق پارتكوم-ھۆكۈمەت ئورگىنىدىكى ئەمەلدارلارنىڭ ئۆيىگە تۈرلۈك قىممەت باھالىق سوۋغا سالاملار كېلىپ تۇرىدىكەن يەنە كېلىپ ئۇلار كۈندە دېگۈدەك ھۆكۈمەت پۇلىغا يەپ-ئىچىپ تۇرغاچقا ئەشۇنداق قۇۋەتلىك يىمەكلىكلەردىن ئىشلىنىپ چىققان پوقنىڭ تەپتى كۈچلۈك بولۇپ، زىرائەتلەرگە بەك قۇۋەت قىلىپ، مو بېشى بىرلىك مەھسۇلاتىنى نەچچە ھەسسە ئاشۇرۇرىۋېتەلەيدىكەن.ئەمما، باشقا ئورۇندىكى پوقلاردا بۇ خىل قۇۋەت يوقكەن.   

ھا ھا ماۋۇ ئىنكاس مىنى بۇرۇن كۆرگەن بىر ئىشنى ئەسلەتتى بىزنىڭ يۇرتتىمۇ مۇشۇنداق تالاش تارتىشتا قالغان پوقلاخانابار .ھەي توۋا

a.kaxkiriy

ھازىر نۇرغۇن ئىختىساس ئىگىلىرى ياردەمگە كېلىۋاتىدۇ. خىمىيىۋى ئوغۇتنىڭ باھاسى دېھقانلارنى قىيناۋاتىدۇ. شۇڭا كېلىدىغانلارنى ياخشى تاللاپ، ئەشۇنداق خاسىيەتلىك پوق چىچالايدىغان ئىختىساس ئىگىلىرىنى كۆپرەك ئىۋەتسە،دېھقانلارغا تەخسىملەپ بەرسە، دېھقانلارنىڭ يۈكى يەڭگىللەيتى. بولسا كېچە- كۈندۈز توختىماي چىچىدىغان چىچقاقلار بولسا ياخشى بولاتتى. چىققان گازنى غەربنىڭ گازىنى شەرققە يۆتكەش تۇرۇبىسىغا ئۇلاپ قويساق، مۇھىتمۇ بۇلغانمايتى، ھەممە ئادەم تەڭ نەپكە ئېرىشەتتى.

mupassan

ئاقسۇدىنمۇ نى-نى ئەركەك سۈپەت زىيالىيلار چىققان .نىمشىھىت ،ئەركىن سىدىق ،توختى مۇزئارت ،يەنە ماۋۇ بىزنىڭ بوزقىركام دېگەندەك .يەنە ھېكىم بۇر دېگەندەك ئېشەكباش خائىنلارمۇ چىققان .ئىشقىلىپ ھەممە يەردە ئەسكى ۋە ياخشى ئادەملەر بار .
   بوزقىركا ئوتتۇرا مەكتەپتىكى ۋاقتىمدا سىزنىڭ <<مئڭۆيلەر سىلەرگە يۈز كېلەلمەيمىز >>دېگەن كىتابىڭىزنى ئوقۇغانلىقىم ئېسىمدە ،مىڭ ئۆي بىزنىڭ قىزىل دىيارىدا بولغاچقا قىزىقىپ ئوقۇپ كېتىپتىكەنمەن .مەزمۇنى ئازراق ئېسىمدە بار ھازىر .ئالىي مەكتەپكە چققاندىن كېيىن ئىزدەپ تاپالمىدىم ئۇ كىتاپنى .
   ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەتئىمىننىڭ <<يىپەك يولىدىكى توققۇز ھېكمەت >>دىگەن كىتابىدىكى ھېلىقى مىڭۆي ئالدىدا چەتئەل مەدەنىيەت بۇلاڭچىلىرىنىڭ ئالدىدا تىزلىنىپ ئولتۇرغان جۇلدۇر كېپەنلىك،ئازغىنە پۇل ئۈچۈن ئۆزىنىڭ ئاتا -بوۋىسى بىنا قىلغان مەدەنىيەت جەۋھەرلىرنى ئۆز قولى بىلەن ئاشۇلارغا كولاپ بەرگەن ئەجداتلىرىمنى ۋە لېكۇك ،گىروندېۋىل قاتارلىق ئىكىسپىدىچىلەرنىڭ مەغرۇر تۇرقىغا قاراپ كۆڭلۈم يېرىم بولدى

bozqir

بۇ مەزمۇن 67قەۋەتتىكى a.kaxkiriyدە2013-01-07 17:50يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :
ھازىر نۇرغۇن ئىختىساس ئىگىلىرى ياردەمگە كېلىۋاتىدۇ. خىمىيىۋى ئوغۇتنىڭ باھاسى دېھقانلارنى قىيناۋاتىدۇ. شۇڭا كېلىدىغانلارنى ياخشى تاللاپ، ئەشۇنداق خاسىيەتلىك پوق چىچالايدىغان ئىختىساس ئىگىلىرىنى كۆپرەك ئىۋەتسە،دېھقانلارغا تەخسىملەپ بەرسە، دېھقانلارنىڭ يۈكى يەڭگىللەيتى. بولسا كېچە- كۈندۈز توختىماي چىچىدىغان چىچقاقلار بولسا ياخشى بولاتتى. چىققان گازنى غەربنىڭ گازىنى شەرققە يۆتكەش تۇرۇبىسىغا ئۇلاپ قويساق، مۇھىتمۇ بۇلغانمايتى، ھەممە ئادەم تەڭ نەپكە ئېرىشەتتى.  

سىز ئىشلارنى بۇنداق ئاددىي تەپەككۇر قىلماڭ ،  a.kaxkiriy.
بەلكىم پات ئارىدا شىنجاڭنىڭ پوق -سۅيدۅكلىرى مەحسۇس لېنىيە بويىچە شەرىققە يەتكۅزىلىشى مۇمكىن. بۇنداق دېيىشىمدىكى سەۋەبلەر :

1.بۇندىن 10يىللار ئىلگىرى بىر ماتېرىيال كۆرگەنىدىم . ئۇنىڭدا يېزىلىشىچە ، شاڭخەيلىكلەر ئىستىمال قىلىۋاتقان سۇنىڭ تەركىبىدە پوق ماددىسى بولۇپ ، ھەر بىر شاڭخەيلىكنىڭ يىللىق پوق ئىستىمال مىقدارىمۇ تەخمىنەن يېزىلىپتىكەن.بەلكىم شاڭخەيلىكلەرنىڭ ئەقىللىق بولۇشىدا ئۇلارئىستىمال قىلىۋاتقان پوقنىڭمۇ رولى بولۇشى مۇمكىن.بولۇپمۇ شاڭخەيدىن يۇقۇرى دەرىجىلىك ئەمەلدارلارنىڭ كۆپ چىقىشىمۇ مۇشۇ سەۋەپتىن بولسا كېرەكمىكىن ، دەيمەن.

2.يۇقۇردا anatil8ئىسىملىك تورداشنىڭ ئېيتىشىچە ، ياپونىيە ئالىملىرى پوقتىن ناھايتى قىممەتلىك بولغان قۇۋۋەتلىك دورا ئىشلەپچىقارغان بولۇپ ، بۇنى پەقەت يۇقۇرى دەرىجىلىك ئەمەلدارلارلا يېيەلەيدىكەن.

3.خەنزۇچە «جۇخەي ئالاھىدە رايون گېزىتى»نىڭ1992-يىلى 11-ئۆكتەبىردىكى سانىغا سۈيدۈك بىلەن كېسەل داۋالاشنىڭ كېلىنكىدا ئىسپاتلانغانلىقى ھەققىدە بىر خەۋەر بېسىلغان.بۇنىڭ ئەڭ دەسلەپكى مەنبەسىنى سۈرۈشتۈرۈپ كەلسە بەلكىم قەدىمقى ئۇيغۇر تىبابىتىگە تۇتىشىشى مۇمكىن.

4.تەتقىقاتلاردا ئىسپاتلىنىشىچە، شىنجاڭنىڭ مېۋە-چىۋىلىرى ئالاھىدە تاتلىق ھەم قۇۋەتلىككەن.ئەمدى كۈن نۇرى تولۇق چۈشىدىغان ، قۇرغاق ، بۇلعانمىغان مۇھىتتىكى شىنجاڭنىڭ پوق-سۅيدۅكلىرى بەلكىم نەم ھاۋا مۇھىيىتىدىكى شاڭخەينىڭ پوق-سۅيدۅكلىرىگە   سېلىشتۇرغاندا تېخمۇ تەملىك ۋە ئوزۇقلۇق قىممىتى يۇقۇرى بولۇشى مۇمكىن.

bozqir

مۇبادا  شىنجاڭنىڭ پوق -سۅيدۅكلىرىنى مەخسۇس لېنىيە بويىچە شەرىققە يەتكۅزۈش قۇرۇلۇشىغا تۈر تۇرغۇزۇلۇپ قالسا ئىچكىي ئۆلكىلەردىن نۇرغۇن پوق -سۅيدۅك مۇتەخەسىسلىرى ۋە مۇشۇ ساھەدىكى ئىشلەمچىلەر شىنجاڭغا ياردەم بەرگىلى كېلىشى مۇمكىن.

   تېخى شىنجاڭدا پوق -سۅيدۅكنى مەمۇرىي باشقۇرۇش ئاپپاراتلىرى ۋە پوق -سۅيدۅكنى ئېچىش سودا شىركەتلىرى قۇرۇلۇپ 1-،2- قول رەھبەرلەر ۋەزىپىگە قويۇلىشى مۇمكىن.بۇنداق بولغاندا پوق -سۅيدۅكنى مەمۇرىي باشقۇرۇش ئاپپاراتلىرى ۋە پوق -سۅيدۅكنى ئېچىش سودا شىركەتلىرىنىڭ ئەمەلدارلىقىنى تالىشىش يولىدا پارا بېرىپ-پارا يەپ موللاق ئاتىدىغانلارنى ۋە پوق -سۅيدۅك مەخسۇس تۈر مەبلىغىغە خىيانەت قىلىدىغان پاراخور پوق -سۅيدۅك ئەمەلدارلىرىمۇ چىقمايدۇ، دېگىلى بولمايدۇ.