ئۇيغۇرلىشىپ كەتكەن قازاق ۋە خۇيزۇلار

gujginak

ئۇيغۇر تىلىدىكى پېئىللارنىڭ ئۈچ زاماندا(ھازىرقى زامان، كېلىۋاتىدۇ دېگەندەك، ئۆتكەن زامان كەلدى دېگەندەك، كېلىدىغان زامان، كېلىدۇ دېگەندەك) تۈرلىنىدىغانلىقى ھەممەيلەنگە ئايان. شۇڭا قازاق، خۇيزۇلار تۇمشۇق شەھرىگە كېلىدۇ، دېسىڭىز، ئۇلار بۇ يەرگە كەلگۈسىدە كېلىدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ. ئۇيغۇر تىلىنىڭ قانۇنىيىتىگە ئەمەل قىلىشىڭىزنى ئۈمىد قىلىمەن. ئەلكۈيى تورىدىمۇ چەتئەلنىڭ ئادەم ئىسمى، يەر ناملىرى ساپلا خەنچە تەلەپپۇزدا بېرىلىۋاتىدۇ، بۇ تورنى باشقۇرغۇچىلارنىڭ ساپاسىنىڭ تۆۋەنلىكى ئادەمنى بەك ئۈمىتسىزلەندۈرىدۇ. تورداشلار ئىچىدە ئەلكۈيى تورىغا ئەزا بولغانلار بولسا مېنىڭ بۇ تەكلىپىمنى خالىسانە يوللاپ  قويۇشۇڭلارنى سەمىمى ئۆتۈنىمەن.
-----------------------------------------------------------
كېلىدۇ دېگەن سۆز بىلەن ئۆتكەن زاماننى ئىپادىلەش ئۇيغۇرتىلى قائىدىسىگە پۈتۈنلەي ئۇيغۇن.

suchi

gujginak يوللىغان ۋاقتى  2013-3-7 10:47
ئۇيغۇر تىلىدىكى پېئىللارنىڭ ئۈچ زاماندا(ھازىرقى زامان ...

توغرا دەيسىز،كېلىدۇ سۆزىنى ئۆتكەن زاماننى بايان قىلىشتا ئىشلىتىش  تامامەن توغرا.قوشۇلمىغانلار ئۇيغۇرچە ھىكايە،رومانلارنى كۆپرەك ئوقۇپ باقسا شۇنداق مەزمۇنلار كۆپ ئۇچرايدۇ.

suchi

خوتەننىڭ لوپ ناھىيسىدىمۇ بىر تۈركۈم قازاق قېرىنداشلار ياشايدىكەن،ھازىر 3-ئەۋلاتلىرى(نەۋرىلەر) پۈتۈنلەي ئۇيغۇرلىشىپ كەتتى.قازاقچە بىلىدىغان چوڭلار ئاساسەن ئاز قاپتۇ.بۇلار 50-يىللاردا موڭغۇلىيەدىن كۆچۈپ كەلگەنلەر بولۇپ،خوتەننىڭ لوپ بازىرىدا ئولتۇراقلىشىپ قالغان،سانى بەك كۆپ ئەمەس(نەچچە ئون ئائىلە بولىشى مۈمكىن)،50يىللاردىن بېرى ئۇيغۇرلار بىلەن قۇدا-باجا بولۇشۇپ تىل،ئۆرپ-ئادەت جەھەتتە ئۇيغۇرلىشىپ كەتكەن.شۇلارنىڭ ئەۋلاتلىرىدىن بىرى ئالى مەكتەپتە بىز بىلەن بىرگە ئوقۇغان،ئەمما قازاقچە بىلمەيتتى.ئەمدى ئالتايدىكى ئۇيغۇرلارغا كەلسەك،ئالتاي قالاسىدا،كۆكتوقاي،چڭگىلدە تۇرغانلار ئەسلىنى ساقلاپ قالغانلار يەنىلا كۆپ،چۈنكى ئۇ يەرلەردە ئۇيغۇر مەكتىۋى بار ئىدى،ھازىر بارمۇ يوق بىلمەيمەن،شۇنداقلا ئۇيغۇرلار بىرقەدەر توپلىشىپ ئولتۇراقلاشقان.مەسىلەن چۆچەكتىكى ئۇيغۇرلارمۇ ھازىرغىچە ئۆز تىل-يېزىق،مەدىنيەت ئالاھىدىلىگىنى ساقلاپ كېلىۋاتىدۇ.

suchi

مارالبېشىلىق ئۇيغۇر بالىلاردىن مۇشۇ تۇمشۇق ۋە باشقا تۇئەن-مەيدانلاردىن كەلگەنلەرنىڭ بىرقىسمىنىڭ چىراي تۇرقىدا نىمانداق پەرق باركىن دەپ  ھەيران قالغان ئىدىم،بىرنەچچە داڭلىق سەنئەتكارلىرىمىزمۇ شۇلاردىنمۇدۇ؟

pidajan

توۋا   مۇشۇ تۇمشۇقلۇقلارنىڭ چىرايى  راسلا پەرىقلىنىدۇ ،بۇ راسمۇ-نىمە

turayigiti

بىزنىڭ مەھەلىدىمۇ بىر نەچچە ئائىلىلىك خۇيزۇ بار.بىر قىسمى باللىرىنى ئۇيغۇرچە مەكتەپكە بەرگەن.بىر قىسمى خەنزۇچە بەردى.(مەھەللىمىزدە ئىككىلا خىل تىلدىكى مەكتەپ قولايلىك)ئۇيغۇرچە مەكتەپكە ئوقۇغانلىرى ئاساسەن دېگۈدەك ئۆزىنىڭ تىرىشچانلىقى ۋە سىياسەتتىن تولۇق پايدىلىنىپ ھۆكۈمەت ئورگانلىرىنىڭ خېلى ياخشى ئورۇنلىرىدا خىزمەت قىلىۋاتىدۇ.ئادەتتىكى تۇرمۇش ئالاقىسىدە پۇتۈنلەي دىگۈدەك ئۇيغۇرلىشىپ كەتكەن.لېكىن خەنچىدە ئوقۇغانلىرى بولسا ئوقۇشنى باشقا ئېلىپ چىققانلىرى يوقنىڭ ھېسابىدا.باشقا كەسىپلەر بىلەن شوغۇللىنىدۇ.

فىدا

     تارىىخنى  ۋاراقلايدىغان بولساق ،رايۇنىمىزغا باشقا يۇرتلاردىن كىلىپ  ئولتۇراقلىشىپ قالغانلار ھىچقانداق بىر قىسىلچىلققا  ئۇچۇرماي ، ئوبدان ياشاپ كىلىۋاتىدۇ .  بۇ بىزنىڭ ئەنئەنىمىزنىڭ  ئىنسانىيەتنىڭ ياشاش قانۇنىيىتىگە ئۇيغۇن ئىكەنلىگىنى چۇشەندۇردۇ .  شۇنداق بولغاچقا دۇنيانىڭ بۇليۇڭ بۇچقاقلىرىغا  قاڭقىپ چىقىپ كەتكەن قېرنداشلىرىمىزمۇ  شۇنداق ئوبدان ياشاۋاتىدۇ ، ئۇلارنىڭ ئىچىدە بارغان يىرىگە پاتماي قايتىپ كەلگەنلەر ئاساسەن يوق  . ئەمما ئوزىنىڭ ماكانىدا تۇرلۇك كەمسىتىشلەرگە چىداپ ياشاۋاتقان  بىچارە خەلقىمىز  . مۇشۇك ئېيىقچىلىكمۇ  قەدىرنى تاپالماي ۋاتىدۇ . 1840-يىلى 10مىلىيۇن نوپۇس بىلەن سانائەت ئىنقىلۋاۋىنى  باشلىغان ئەنگىليە نەچچە ئون يىل تىرىشىپ «كۇن پاتماس ئىمپىريە»نى قۇرۇپ چىققان . ئەمما شۇنچە ئاق كوڭۇل ،كەڭ قورساق 10مىلىيۇن  نوپۇسقا ئىگە  خەلقىمىز  نەچچە ئون يىل تىرىشىپ  ،دۇنيادا ھىچكىمگە  ياراشمايدىغان  ،تۇرلۇك ئىنۋانلارغا ئېرىشتى . بۇلار ھەجەپ  بىزلەرنىڭ پىشانىمىزگە شۇنداق پۇتۇلگەنمۇ ؟

kaq

قازاقلار بىزگە سىڭىپ كەتسىغۇ مەيلىتى، ئەمما مۇشۇتۇڭگان دىگەن مەلئۇنلار سىڭىپ كەتمىسۇن جۇمۇ.،.........