قولاي تىزىملىك
ئىگىسى: baburshah

نورۇز بايرىمى توغرىسىدا

[ئۇلانما كۆچۈرۈش]

44

تېما

2

دوست

7766

جۇغلانما

تۆھپىكار ئەزا

ئۆسۈش   55.32%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  6560
يازما سانى: 323
نادىر تېمىسى: 1
مۇنبەر پۇلى: 719
تۆھپە : 2003
توردىكى ۋاقتى: 497
سائەت
ئاخىرقى: 2015-4-26
يوللىغان ۋاقتى 2013-3-8 06:34:55 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش

    مەن بەزى ئىشلارغا بەك ھەيران
    مەخمۇت قەشقىرىنى قازاقلار قازاق دېگەندەك، ..... نۇرۇز ئىسمىمۇ پارىسلاردىن تىلىمىزغا كىرگەنمىكەن؟ بۇرۇنقى زامانلاردا بىزنىڭ تىلىمىز يوقمىكەن؟..... توۋا.

     ماۋۇ نۇرۇز بايرىمىنىڭ كېلىپ چىقىشىغا مۇناسىۋەتلىك تۈركلەرنىڭ ئەپسانىسى ئىكەن. ۋاقتىڭلار بولسا ئوقۇپ قۇيارسىلە.
                                           ئەرگەنەكون داستانى (رېۋايىتى)

    تۈرك دۆۈلەتلىرىدە كۆك تۈرۈك دۆۋلىتىگە ئىتائەت قىلمىغان بىر يەر يوق ئىدى. بۇنىڭغا ھەسەت قىلغان باشقا قەبىلىلەر بىرلىشىپ كۆك تۈرۈكلەرگە قارشى ئۇرۇش ئاچتى. مەخسەتلىرى ئۆچ ئېلىش ئىدى. كۆك تۈركلەر چېدىرلىرىنى، مال ۋە چارۋىلىرىنى بىر يەرگە توپلىدى. ئەتراپىغا خەندەك قېزىپ تەييار بولۇپ تۇرۇشتى. دۈشمەنلەر كەلگەندىن كېيىن ئۇرۇش باشلاندى. ئۇرۇش ئون كۈن داۋام قىلىپ كۆك تۈرۈكلەر غەلىبە قىلدى.
    بۇ مەغلۇبىيەتتىن كېيىن دۈشمەنلەرنىڭ باشلىقلىرى بىر يەرگە توپلىنىپ مەسلىھەت قىلىشتى ۋە كۆك تۈركلەرگە ھىلە ئىشلەتمىسەك ئاقىبىتىمىز يامان بولىدۇ دېيىشتى. تاڭ سۈزۈلۈشكە باشلىشى بىلەن ئۇلار  گويا تۇيۇقسىز ھۇجۇمغا ئۇچرىغاندەك قېچىشقا باشلىدى. كۆك تۈرۈكلەر "بۇلارنىڭ ئۇرۇش قىلغىدەك ئەھۋالى قالمىدى" دەپ ئويلاپ ئارقىسىدىن قوغلاپ كەلدى. دۈشمەنلەر كۆك تۈركلەر يېتىشىپ كەلگەندىن كېيى تۇساتتىن ئارقىسىغا يېنىپ ھۇجۇم قىلدى. بۇ ئۇرۇشتا دۈشمەنلەر كۆك تۈركلەرنى غاپىل ئوۋلاپ يەڭدى ۋە چەدىرىغىچە باستۇرۇپ كىرىپ قانلىق قىرغىن قىلدى. بىر مۇ چېدىر ساق قالمىدى قېرىلارنىڭ ھەممىنى ئۆلتۈرۈپ ياشلارنى قۇل قىلدى. دۈشمەن ئەسكەرلىرى قۇلىغا نىمە چىقسا شۇنى ئالدى.
    كۆك تۈركلەرنىڭ باشلىقى ئىلخان بولۇپ باللىرى كۆپ ئىدى. لېكىن بۇ تەلەيسىز ئۇرۇشتا بىر بالىسىدىن باشقا ھەممىسى ئۆلتۈرۈلدى.
كايى ئىسىملىك ئۇ ئوغلىنى بۇ يىل ئۆيلىگەن ئىدى. بۇندىن باشقا ئىل خاننىڭ توققۇز ئوغۇز ئىسىملىك بىر نەۋرىسى بار ئىدى. كايى بىلەن توققۇز ئوغۇز دۈشمەنلەرگە ئەسىر چۈشكەن ئىدى. ئون كۈندىن كېيىن بىر كېچىدە ئىككىلىسى ئاياللىرى بىلەن بىرلىكتە ئاتلارغا مىنىپ قېچىپ قۇتۇلدى. ئۇلار كۆك تۈرك يۇرتىغا كەلدى. بۇ يەردە ئۇرۇشتا پىتراپ كەتكەن ۋە دۈشمەنلەرنىڭ قۇلىدىن قېچىپ قۇتۇلغان تۆگە، ئات، كالا، قويلاردەك كۆپلىگەن ھايۋانلار نى تاپتى. تۆت تەرىپىمىزدىكى ھەممە دۆۈلەت بىزگە دۈشمەن، بىز تاغلارنىڭ ئىچىگە كىرىپ ئىنسان ئايىغى يەتمىگەن بىر يەر تېپىپ ياشايلى دىيىشىپ ھايۋان سۈرىلىرىنى ئېلىپ تاققا قاراپ يولغا چىقتى.
    بۇلار كەلگەن يولىدىن باشقا يولى يوق بىر يەرگە كەلدى. بۇ يالغۇز يول شۇنداق يول ئىدىكى، بىر تۆگە ياكى بىر ئات ناھايىتى تەستە ماڭالايتى. ئەگەر ئاياقلىرى سەللا قېيىپ كەتسە ئۇچۇپ چۈشۈپ بارچە-پارچە بۇلاتتى. كۆك تۈرۈكلەرنىڭ كەلگەن يېرىدە ئاقار سۇلار، خىلمى- خىل مېيۋىلەر، ئۆسۈملۈكلەر، ئورمانلار ۋە ئوۋ ھايۋانلىرى بار ۈئىدى. بۇنداق بىر يەرنى كۆرگەندىن كېيىن ئۇلۇغ ئاللا غا شۈكۈر قىلىشتى. قىشتا ھايۋانلىرىنىڭ گۈشىنى يەپ، يازدا سۈتىنى ئىچىپ، تېرىسىدىن كىيىم تىكىپ كىيىپ ياشىدى ۋە بۇ دۆۈلەتكە ئەرگەنەكون دەپ ئىسىم قويدى. ئىككى كۆك تۈرۈك مېلىكىسىنىڭ ئەرگەنەكوندا بالىلىرى كۆپەيدى. كايى خان كۆپ بالىلىق بولدى، توققۇز ئوغۇزنىڭ بالىلىرى ئازىراق ئىدى. بۇ ئىككى خاننىڭ بالىلىرى ئۇزۇن يىللار ئەرگەنەكوندا قالدى ۋە ئەۋلاتلىرى ناھايىتى بەك كۆپەيدى.
    تۆت يۈز يىلدىن كېيىن ئەۋلاتلىرى ۋە ھايۋان سۈرىلىرى ئۇ قەدەر كۆپەيدىكى، ئەرگەنەكونغا سىغماي قالدى. بۇنىڭغا بىر چارە تېپىش ئۈچۈن قۇرۇلتاي ئاشتى. دېدىكى، "ئاتىلىرىمىزدىن ئاڭلىدۇق: ئەرگەنەكوننىڭ سىرتىدا چىرايلىق دۆۋلەتلەر، گۈزەل يۇرتلار بار ئىكەن. بىزنىڭ يۇرتلىرىمىز بۇرۇن ئۇ يەرلەردە ئىكەن. ئىزدەپ تاغلارنىڭ ئارىسىدىن يول تاپايلى، ئەرگەنەكوندان كۈچۈپ چىقايلى. ئەرگەنەكوننىڭ سىرتىدا ھەر كىم بىزگە دوست بولسا  ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشەيلى، دۈشمەن بىلەن ئۇرۇشايلى". قۇرۇلتاي بۇ قارارنى ئالغاندىن كېيىن كۆك تۈركلەر ئەرگەنەكوندىن چىقىش ئۈچۈن يول ئىزدەشكە باشلىدى ئەمما تاپالمىدى. ئارىدىن بىر تۆمۈرچى چىقىپ "بۇ تاغدا بىر تۆمۈر كېنى بار شۇنىڭ تۆمۈرىنى ئىرىتەلىسىك بەلكى تاغ بىزگە چىقىش يولى بىرەر". كۆك تۈرۈكلەر بېرىپ تۆمۈرچى دېگەن تاغ پارچىسىنى كۆردى ۋە تۆمۈرچىنىڭ تەدبىرىگە قۇشۇلدى. تاغنىڭ كەڭرى يېرىگە بىر قات ئۇتۇن، بىرقات كۆمۈر تىزدى. تاغنىڭ ئاستى، ئۈستى، ئوڭ-سول تەرەپلىرىگە مۇشۇ ئۇسۇل بۇيىچە ئۇتۇن كۆمۈر تىزىپ تولدۇردى.  ئاندىن كېيىن يەتمىش تېرىدىن يوغان كۈرۈك ياساپ تاغنىڭ يەتمىش يېرىگە قويدى. ئۇتۇن، كۆمۈرگە ئوت يېقىپ كۈرۈك بىلەن ئوتنى ئۇلغايتىشقا باشلىدى.
    ئاللاھ تەئەلانىڭ كۈچى ۋە ياردېمى بىلەن ئوت ئۇلغايغاندىن كېيىن تۆمۈر تاغ ئىرىشكە باشلاپ يۈكى بىلەن بىر تۆگە ئۈتەلىگىدەك يول ئېچىلدى. ئۇ ئۇلۇق يىلنىڭ، ئۇلۇق ئېيىنىڭ، ئۇلۇق كۈننىڭ ئۇلۇق سائىتىنى كۈتۈپ، بۇ يولدىن، ئەرگەنەكوندىن چىقىشقا باشلىدى. شۇنىڭدىن كېيىن بۇ ئۇلۇق كۈن كۆك تۈرۈكلەردە بايرام بولدى.
    ئەرگەنەكوندىن چىققان 3- ئاينىڭ 21-كۈنىنى خاتىرلەپ ھەر يىلى بايرام ئۆتكەزدى. بۇ بايرامدا بىر تۈمۈر پارچىسىنى قىزىتىدۇ تۆمۈر قىپ قىزىل بولغاندىن كېيىن باشتا خاقان ئاندىن كېيىي بەگلەر قىزىغان تۆمۈرنى سەندەلنىڭ ئۈستىگە قويۇپ سۇقىدۇ. ئۇ كۈن  ھەم يېڭىدىن ئەركىنلىك ھەمدە باھار بايرىمى بولۇپ، ھازىرمۇ قۇتلۇقلىنىدۇ.
    ئۇيغۇر داستانلىرى ئۇيغۇرلارغا ئائىت Türeyiş ve Göç تۈرەيىش ۋە كۆچ ئىسىملىك ئىككى داستان ئېنىقلاندى. تۈرەيىش پارچىسى جۇنگۇ مەنبەلىرىدىن، كۆچ بولسا ھەم جۇنگۇ ھەم ئىران مەنبەلىرىدە يېزىلغانلىقى ئېنىقلاندى.

                      **************************************

      Ergenekon Efsanesi ئەرگەنەكون ئەفسانىسى مۇڭغۇللارنىڭ ياكى بەزى مەنبەلەرگە كۈرە كۆك تۈرۈكلەرنىڭ بارلىققا كېلىشىگە مۇناسىۋەتلىك ھېكايە
    14- ئەسەردە Reşidüddin Hamedani رېشىدۈددىن ھەمىدانى تەرىپىدىن يېزىلغان Cami'üt-Tevarih جامىئۈت تېۋارىخ ئىسىملىك كىتاۋىنىڭ مۇجاللادئى ئاۋۋال (بىرىنچى كىتابى: مۇڭغۇل تارىخى) نىڭ "باب ئى ئاۋۋال" (بىرىنچى ئىشىگى: تۈرۈك ۋە مۇڭغۇل قەبىلىلىرىنىڭ تارىخى) دە مۇڭغۇللارنىڭ بارلىققا كېلىىشى سۈپىتىدە ئاڭلىتىلغان ئەپسانە، 17- ئەسىردە şiban شىبان نىڭ نەۋرىلىرىدىن ۋە Hive Hanlığının خىۋە خانلىغىنىڭ خانى بولغان Ebu'l Gazi Bahadir ئەبۇل غازى باھادىر نىڭ يېزىپ چىغغان Şecere-i Türki شەجەرەئى تۈركى ناملىق ئەسىرىدە مۇڭغۇللارنىڭ بارلىققا كېلىش داستانى سۈپىتىدە يېزىلىدۇ. ئەمما بەزى مەنبەلەرگە كۈرە ئەرگەنەكون داستانى تۈرك داستانى سۈپىتىدە يېزىلغان. يوقۇرىدا ئىسمى ئېيتىلغان ئىككى تارىخى مەنبەلەردە Nekuz(Nüküz) ۋە Qiyan(Kiyan) ئىسىملىك قېرىنداشلار بىلەن ئۇلارنىڭ ئاياللىرى تاتارلار تەرىپىدىن يېڭىلگەندىن كېيىن باشتا ئەرگەنەكون ئىسمى بىرىلگەن تار ۋە پىنھان بىر يەرگە كىتىدۇ. 400 يىلدىن كېيىن ئەۋلاتلىرى كۆپۈيۈپ ئۇ بۆلگىگە سىغمىغاندىن كېيىن ئەرگەنەكوندىن چىقىدۇ. ئەرگەنەكوندىن چىققاندىن كېيىن يول باشلىغۇچىلارنىڭ Börteçine (بۇ سۆزنى بىلەلمىدىم) يول باشلىغانلىقى قەيت قىلىنماقتا.
    ئەمما كۆك تۈرۈكلەرنىڭ بارلىققا كېلىش داستانى بىلەن بولغان ئوخشۇشۇپ كىتىشلەرنى پاكىت كۆرسۈتۈپ تۈركلەرگە ئائىت ئىكەنلىكىنى ئىلگىرى سۈرگەن تەتقىقاتچىلارمۇ بار. بۇندىن باشقا تەلئەت سائىت خالمان بولسا كۆك بۈرە رىۋايىتىنىڭ كېڭەيتىلگەن بىر قىسمىدۇر. كۆك بۈرىنىڭ ھىمايە قىلىشى بىلەن نەسلىنىڭ ئۈزۈلۈپ قېلىش خەۋپىدىن قۇتۇلغان ۋە  كۆك بۆرىنىڭ ياردىمى بىلەن ئۆتكىلى بولمايدىغان تاغلار بىلەن قورشالغان ئەرگەنەكون ۋادىسىدىن قېچىپ چىققان بىر تۈرك خەلقىنىڭ تارىخى جەريانىنى سۆزلىگەنلىكى پىكرىنى ئىلگىرى سۈرمەكتە.


Şamanizm ve Şaman
Tengricilik
Tanrılar ve Tanrıçalar
Tengri
Kayra Han
Ülgen ve Erlik
Ay Ata ve Gün Ana
Umay
Destanlar ve Kahramanlar
Türk Destanları
Ergenekon Efsanesi
Oğuz Kağan Destanı
Törüngey ve Eje
Diğerleri
Yer-Su
Gök-Kal
İye
        Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için konuda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır.
Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız.
Konu hakkında uzman birini bulmaya yardımcı olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Başlığın diğer anlamları için Ergenekon sayfasına bakınız.
Ergenekon Efsanesi veya Ergenekon Destanı; kaynaklara göre Göktürklerin yeniden doğuşuna ilişkin hikâye.[1]
Konu başlıkları  [gizle]
1 Tarihsel Eserler'de Ergenekon Destanı
2 Ergenekon
3 Destanın kökeni
4 Tarihî kaynaklar
5 Destanın özeti
6 Türk edebiyatında Ergenekon Efsanesi
7 Kaynakça
Tarihsel Eserler'de Ergenekon Destanı [değiştir]

14. yüzyılda Reşidüddin Hamedani'nin kaleme aldığı Cami’üt-Tevarih adlı eserinin "Mujallad-i Awwal" (Birinci Kitabı: Moğol tarihi) in "Bāb-i Awwal" (Birinci Kapısı: Türk ve Moğol kabilelerinin tarihi) inde Moğolların yaratılış destanı olarak anlatılan efsane,[2][3][4] 17. yüzyılda Şiban'ın torunlarından ve Hiva Hanlığının hanı olan Ebu'l Gazi Bahadır'ın kaleme aldığı Şecere-i Türkî adlı eserde de Moğolların yaratılış destanı olarak anlatılır, bazı kaynaklara göre ise bir Türk destanıdır.[3][4] Bahsi geçen iki tarihî kaynakta Nekuz (Nüküz) ve Qiyan (Kıyan) adlı kardeşler ile onların eşleri Tatarlar tarafından yenilince önce Ergene Kon (Farsça:ارگنه قون; Ergene Qon) adı verilen dar ve sarp bir yere gitmiş, 400 yılda sülalesi çoğalıp oraya sığımaz olunca Ergenekon'dan çıkmıştır. Ergenekon'dan çıktıkları zaman yol göstericilerinin Börteçine olduğu düşünülmektedir.[4] Başka kaynakçalara göre ise Ergenekon bölgesinde yaşayan göktürk milletine o bölgenin sahibi olan üle tarafından baskı yapılmış.Ergenekonluların bulundukları bölgeden çıkmak imkansızmış.Çünkü etrafları dağlarla çevriliymiş.Ergenekonlular buradan çıkmak için büyük bir ateş yakıp bu dağları eritmiş ve kurtulmuşlardır.
Ancak Göktürklerin yaratılış destanıyla olan benzerlikleri gerekçe göstererek Türklere ait bir destan olduğunu iddia eden araştırmacılar da mevcuttur.[4][5] Ayrıca Talât Sait Halman ise, bozkurt efsanesinin genişletilmiş bir versiyonudur; mitolojik bir varlık olan bozkurtun koruması sayesinde soylarının tükenmesi tehlikesinden kurtulan ve yine bozkurtun sayesinde geçit vermez dağlarla çevrili Ergenekon vadisindan kaçan bir Türk topluluğunun öyküsünü anlattığını iddia etmektedir.[6] Diğer görüşlere göre ise Türkler ve Moğollar arasında benzer şekilde anlatılan efsaneler sözkonusudur. [7] Efsane kimi zaman Nevruz ile de ilişkilendirilmiştir. [8]
Ergenekon [değiştir]

Türklerin Orta Asya'daki efsanevi anayurdu. Rus tarihçi Gumilev’in tarifine göre dik yamaç anlamını taşır.[9], [10]
Ergenekon'un gerçekte nerede olduğu hakkında çeşitli savlar öne sürülmekle birlikte, bu konuda kesin bir bulgu yoktur. Eski eserlerde[kaynak belirtilmeli] yer alan tasvirlere göre Ergenekon'un Altay dağlarındaki, Beluça dağında olduğundan bahsedilmektedir.[11]
Destanın kökeni [değiştir]

Önce sözlü olan efsane daha sonra çeşitli kaynaklarda bahsedilerek yazılı hale getirilmiştir. Tamamı hakkında fikir birliği olmadığı ve yazılı metinlerde kısa özet şeklinde olduğu için "Ergenekon Efsanesi" şeklinde de isimlendirilmektedir. Ergenekon Destanı olarak bilinen öykü, iki ana kısımdan oluşmaktadır:
bir bozkurdun yardımı ve korumasıyla soyun devamlılığının sağlanması;[kaynak belirtilmeli]
geçit vermez dağlarla çevrili bir vadiye yerleşilmesi ve daha sonra buradan çıkılması.
İlk öykü üç ayrı Çin vakayinamesinde Türklerin türeyiş öyküsü olarak anlatılmıştır.[12] İkinci öykünün özeti yine Çin kaynaklarında yer almıştır. Reşidüddin Hamedani'nin Cami’üt-Tevarih'i ve ikincisi ise Ebul Gazi Bahadır Han'ın Şecere-i Türkî isimli eserleri gibi XIII-XVII. yüzyıl arasında yazılmış çeşitli eserlerde, efsanede yer alan vadiye "Ergenekon" adı verilmiştir; ancak bu kaynaklarda efsanenin kahramanı Türkler değil, Moğollardır.
Orta Asya tarihi profesörü Devin DeWeese, bir mağara ya da vadideki tutsaklıktan kurtuluş motifinin Orta Asya halklarınca değişik biçimlerde anlatıldığına dikkat çeker ve Türkler ile Moğollar arasında benzer öykülerin anlatılmasının olağan olduğunu belirtir.[13]
Daha sonraki bir tarihte bozkurdun himayesinde türeyiş teması ile vadiye yerleşme ve vadiden kaçma motifleri birleştirilmiş, "Ergenekon Destanı" başlığı altında bir Türk destanı olarak anılmaya başlanmıştır. Fuat Köprülü'ye göre, Cengiz Han'ın soyunda var olan Türk kökenli aile nedeniyle efsanede bahsedilen Moğollar aslında Oğuzlar'dır. Reşidüddin Hamedani ve Ebul Gazi Bahadır Han'ın hikâyelerindeki benzerliğin nedeni de budur.[kaynak belirtilmeli]
Tarihî kaynaklar [değiştir]

MS VI. yüzyılın ikinci yarısı ve VII. yüzyıl başı arasındaki dönemde yazılmış Çin vakayinamelerinde, bir savaş sonucunda kavminin hayatta kalan tek üyesi olan çocuğun bir kurt tarafından büyütülerek ölümden kurtulması ve soyunu devam ettirmesi anlatılır. Çin kaynaklarına göre Göktürkler bu soydan gelmektedir.[12] Bu öykü daha sonra Ergenekon destanı çerçevesinde anlatılmıştır. Yine VI. yüzyıla ait Çin kaynaklarında Türklerin tutsak kaldıkları bir mağaradan ya da dağlarla çevrili bir vadiden kurtuluşları öyküsü aktarılmaktadır. Ancak bu anlatılarda "Ergenekon" ismi yer almamaktadır.[13]
"Ergenekon'dan Çıkış" öyküsü, XIII. yüzyıl sonunda İlhanlı saray görevlilerinden Reşidüddin Hamedani'nin Cami’üt-Tevarih'inde (cilt I, bölüm I) anlatılmıştır. [13] Ancak bu metinde anlatılan öykünün kahramanı Göktürkler değil, Moğollardır. Bu metinde Ergenekon vadisinden çıkış öyküsü ağırlık taşır, "kurttan doğan çocuk" motifi yer almaz.[14]
Sonraki dönemlerde, XV. ve XVI. yüzyıllarda Çağatay Türkçesi ve Farsça yazılmış eserlerde Ergenekon destanı bir Moğol efsanesi olarak yer almaktadır. XV.-XVI. yüzyıllarda Farsça yazılmış bir eser olan Şeceretü'l-Etrak (Türklerin Şeceresi), XVI. yüzyıl başında Türkçe yazılmış Tevarih-i Güzide-i Nusretname, XVI. yüzyıl ortasında Türkçe yazılmış olan Zübdetü'l-Athar ve XVI. yüzyıl sonuna ait Farsça bir kitap olan Abdullahname gibi metinlerde Ergenekon efsanesi aktarılır.[13] Türk Dili ve Edebiyatı profesörü İsa Özkan'ın aktardığına göre, XVII. yüzyılda Ebul Gazi Bahadır Han'ın Şecere-i Türkî adlı eserinde aynı öykü anlatılmıştır.[12] Camiü't-Tevarih'ten yararlanılarak yazılan bu eserde de Moğolların konu edildiği görülmektedir.
Meydan Larousse adlı ansiklopediye göre, XIX. yüzyılın ilk yarısında yaşamış olan Rus şarkiyatçı Nikita Biçurin (İakinf / Hyacinth), sarp dağlarla çevrili vadiden çıkış öyküsünün bir benzerini "Ergenekon" adını vermeksizin Türklerin atalarının türeyiş öyküsü olarak anlatır ve bu anlatısını Çin kaynaklarına dayandırır.[14]
Destanın özeti [değiştir]

Moğol ilinde Oğuz Han soyundan İl Han'ın hükümdarlığı sırasında Tatarların hükümdarı Sevinç Han Moğol ülkesine savaş açtı. İl Han'ın idaresindeki orduyu Kırgızlar ve diğer boylardan da yardım alarak yendi. İl Han'ın ülkesindeki herkesi öldürdüler. Yalnız İl Han'ın küçük oğlu Kıyan, eşi Nüküz ve yeğeni ile kaçıp kurtulmayı başardılar. Düşmanın, onları bulamayacağı bir yere gitmeye karar verdiler.[15]
Yabanî koyunların yürüdüğü bir yolu izleyerek yüksek bir dağda dar bir geçite vardılar. Bu geçitten geçerek içinde akarsular, pınarlar, çeşitli bitkiler, çayırlar, meyve ağaçları, çeşitli avların bulunduğu bir yere gelince Tanrıya şükrettiler ve burada kalmağa karar verdiler. Bu yere "maden yeri" anlamında Ergene Kon" adını verdiler. Kıyan ve Nüküz[16]'ün oğulları çoğaldı. Dört yüz yıl sonra kendileri ve sürüleri o kadar çoğaldılar ki, Ergenekon'a sığamadılar. Atalarının buraya geldiği geçitin yeri unutulmuştu. Ergenekon'un çevresindeki dağlarda geçit aradılar. Bir demirci, dağın demir kısmı eritilirse yol açılabileceğini söyledi. Demirin bulunduğu yere bir sıra odun, bir sıra kömür dizdiler ve ateşi yaktılar.
Yetmiş yere koydukları yetmiş körükle hep birden körüklediler. Demir eridi, yüklü bir deve geçecek kadar yer açıldı. İl Han'ın soyundan gelen Türkler yeniden güçlenmiş olarak eski yurtlarına döndüler, atalarının intikamını aldılar. Ergenekon'dan çıktıkları gün olan 21 Mart'ta her yıl bayram yaptılar. Bu bayramda bir demir parçasını kızdırdılar, demir kıpkırmızı olunca önce Hakan, daha sonra beyler demiri örsün diye üstüne koyarak dövdüler. Bugün hem özgürlük hem de bahar bayramı olarak hala kutlanmaktadır.
Türk edebiyatında Ergenekon Efsanesi [değiştir]

Şecere-i Türk Ahmet Vefik Paşa tarafından Çağataycadan Osmanlı Türkçesine çevrilmiş, bu çeviri Ekim 1863'ten itibaren Tasvir-i Efkâr gazetesinde tefrika edilmiştir. Ergenekon efsanesine ilişkin bölüm gazetenin 8 Kasım 1863 tarihli 143. sayısında yayınlanmıştır.[15]
I. Balkan Savaşı döneminde Ergenekon efsanesi milliyetçi yazarlar tarafından ilgi görmüştür. Ziya Gökalp'in Ergenekon temasını işleyen şiiri Türk Duygusu dergisinin 8 Mayıs 1913 tarihli sayısında "Türk An'anesi: Ergenekon" başlığıyla yayınlanmıştır; aynı şiir Ziya Gökalp'in 1914 tarihli Kızılelma kitabında "Ergenekon" başlığıyla yer almıştır.[17] Ömer Seyfettin de Halka Doğru dergisinin 9 Nisan 1914 tarihli sayısında Ergenekon temalı bir şiir yayınlamıştır.[12] Ömer Seyfettin'in bu şiiri büyük ölçüde Ziya Gökalp'in Ergenekon'undan izler taşır.[18]
Rıza Nur, 1928 tarihinde İskenderiye'de yayımlanan Oğuznâme adlı epik eserinde Ergenekon temasını işlemiştir.[19]
Ergenekon destanının bir Türk efsanesi olarak Kurtuluş Savaşı sırasında Yakup Kadri Karaosmanoğlu tarafından yazıldığını ve Osmanlı'da, Selçuklu'da en küçük izine rastlanmayan bir hikâye olduğu iddia edilmektedir.[20] Ancak Orhan Çekiç, bu ifadelere; Yakup Kadri'nin yazdığı eserlerin Ergenekon'u değil Kurtuluş Savaşı'nı anlattığını ve Hive Hanı Ebul Gazi Bahadır Han'ın 17. yüzyılda yazdığı "Şecere Türkî" eserinde Ergenekon Destanı'ndan bahsettiğini söyleyerek yalanlamıştır.
Kaynakça [değiştir]


Vikikaynak'ta bu konuyla ilgili metin bulabilirsiniz.
Ergenekon Destanı
^ Balaban, Ayhan. İskit, Hun ve Göktürklerde Sosyal ve Ekonomik Hayat. T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eski Çağ Tarihi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. 2006. URL:http://fef.kafkas.edu.tr/sosyb/t ... r_med/kultur_med%20(20).pdf. Erişim tarihi: 11.12.2011. (Archived by WebCite® at http://www.webcitation.org/63rPeTJL1)
^ Jiexian Chen, Guoli Taiwan daxue, Proceedings of the Fifth East Asian Altaistic Conference, December 26, 1979-January 2, 1980, Taipei, China, National Taiwan University, 1980. According to Reshideddin's record orijinal Mongols, historically, were divided in two parts. They are: 1. Those branches descended from the Original Mongol Tribes, which had been in ارکننه قون Ergenekon... Those tribes are: The origin of Mongols were descendants from these two persons, Nekuz and Qiyan and their wifes who escaped to Ergenekon. (İngilizce)
^ a b Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi Vol. I, Milli Eğitim basımevi, İstanbul, 1971., Türk Mitolojisi I: 'Kaynakları ve Açıklamaları İle Destanlar, Tütk Tarih Kurumu, Ankara, 1989, pp. 14-15. (Türkçe)
^ a b c d Dursun Yıldırım, "Ergenekon Destanı", Türkler, Vol. 3, Yeni Türkiye, Ankara, 2002, ISBN 975-6782-36-6, pp. 527-543. (Türkçe)
^ Orhan Çekiç, "Ergenekon Efsanesi Göktürkler'e ait..."
^ Talât Sait Halman, Rapture and revolution: Essays on Turkish literature, Syracuse University Press, 2007, s. 12.
^ , The Transformation of an Origin Myth from Shamanism to Islam
^ , Milli Folklor: Üç Aylık Uluslararası Folklor Dergisi, Geleneksel Yayıncılık, 2005, sayı:65
^ Эргене кун (букв: “крутой скат”)
^ Эргене-кун (букв: “крутой хребет”)
^ Алтай // Эргене Кун - Алтайское укрытие (джипинг, этнография)
^ a b c d İsa Özkan, "Ergenekon Destanı Hakkında", Türk Yurdu, Cilt: 29, Sayı: 265, Eylül 2009, s. 43-47.
^ a b c d Devin A. DeWeese, Islamization and Native Religion in the Golden Horde: Baba Tükles and the Conversion to Islam in Historical and Epic Tradition, University Pank: Pennsylvania University Press, 1994, s. 273.
^ a b "Ergenekon Destanı", Meydan Larousse: Dördüncü Cilt, İstanbul: Meydan Yayınevi, 1971, s. 313.
^ a b Tasvir-i Efkâr, 8 Kasım 1863 (H. 26 Cemaziyelevvel 1280, R. 27 Teşrinievvel 1279)
^ Denis Sinor, The Uralic and Altaic Series, Cilt 1-150 , Curzon Press, 1997, s. 247.
^ Ziya Gökalp, Ziya Gökalp Külliyatı I: Şiirler ve Halk Masalları, haz. Fevziye Abdullah Tansel, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1989, s. xlii, 78-83.
^ Ali Duymaz, Ömer Seyfettin'in Kaleme Aldığı Destanlar Üzerine Bir Değerlendirme", Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisicilt:12, sayı: 21, Haziran 2009, s. 415
^ Metin Özarslan, "Oğuz Kağan Destanı'nda Tarihî, Dinî, Beşerî ve Tabiatüstü Unsurlar", Prof. Dr. Dursun Yıldırım Armağanı içinde, Ankara, 1998, s. 426.
^ Mümtaz'er Türköne, "Ergenekon Efsanesi kime ait?", Zaman, 22 Şubat 2009.
Kategoriler: Uzman eli bekleyen maddelerYaradılış efsaneleriUlusal mistisizmGöktürklerTürk edebiyatıFars edebiyatıİlhanlılarMoğol İmparatorluğuKurgusal vadilerAsya kıtasındaki kurgusal ülkelerTürk mitolojisi
Dolaşım menüsü


http://tr.wikipedia.org/wiki/Ergenekon_Destan%C4%B1

http://www.google.com.tr/search? ... iw=1440&bih=775

9

تېما

4

دوست

4558

جۇغلانما

ئاكتىپ ئەزا

ئۆسۈش   85.27%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  9938
يازما سانى: 277
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى: 726
تۆھپە : 898
توردىكى ۋاقتى: 252
سائەت
ئاخىرقى: 2014-3-20
يوللىغان ۋاقتى 2013-3-8 11:52:33 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
نۇرۇز سۆزى پارىستىن بىزگە ئەمەس بىزدىن پارىسقا كۆچكەن ، ھەممىنى باشقىلارغا بېرىۋەتكۈلۈك ئەمەستە !
يۇنىل ئوپال سىلىقلاش مېيى

1

تېما

0

دوست

805

جۇغلانما

دائىملىق ئەزا

ئۆسۈش   61%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  11379
يازما سانى: 66
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى: 112
تۆھپە : 174
توردىكى ۋاقتى: 29
سائەت
ئاخىرقى: 2013-6-3
يوللىغان ۋاقتى 2013-3-8 13:06:38 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
پەقەت جانابى ئالاھ ۋە ئۇنىڭ رەسۇلى بۇيرىمىغان بايراملارنىڭ ھەممىسى بىدئەت.مەيلى سەن ئۇيغۇر ياكى باشقا مىللەت بولۇپ كەت،پەقەت جانابى ئالاھ ۋە ئۇنىڭ رەسۇلى بۇيرىمىغان بايراملىرىڭنىڭ ھەممىسى بىدئەت.مۇشۇنداق بىدئەتلەردىن مېھرىمىزنى ئۈزەلمىگەچكە كۆرىۋاتقان كۈنىمىز مۇشۇ.يەنە ئۈزەلمىسەك بۇنىڭدىنمۇ بەتەر كۈنلەرنى كۆرىمىز

5

تېما

0

دوست

1487

جۇغلانما

تىرىشچان ئەزا

ئۆسۈش   48.7%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  15594
يازما سانى: 171
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى: 86
تۆھپە : 410
توردىكى ۋاقتى: 104
سائەت
ئاخىرقى: 2014-5-8
يوللىغان ۋاقتى 2013-3-8 16:06:49 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
توغرا ... نورۇزبايرىمى ئىسلام ئەقىدىسىدە رەت قىلىنىدۇ مەنمۇھەم مۇشنى تەشەببۇس قىلىمەن . لىكىن تېمىڭىزغا ئارتۇق پىكىرىم يوق.
يەنە بىر كۈندىن كىيىن كۆرىسىز يازغان تېمىڭىزغا پۇشايمان قىلىپ ئىككىنجى تېما يازمايدىغان بولۇپ كېتىسىز.... قاراپ تۇرۇڭ.

0

تېما

0

دوست

671

جۇغلانما

دائىملىق ئەزا

ئۆسۈش   34.2%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  15803
يازما سانى: 55
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى: 22
تۆھپە : 198
توردىكى ۋاقتى: 37
سائەت
ئاخىرقى: 2014-10-29
يوللىغان ۋاقتى 2013-3-8 17:00:00 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ۋاي ئاللاھ ،، ئۆتكۈزگەنلەر ئۆتكۈزەۋىرىڭلار، ئۆتكۈزمەيدىغانلار ئۆتكۈزمەيلى،بۇ ئۇنچىۋالا چۇڭ ئىش دەپ قارىمايمەن ، مۇنبەردىمۇ،رىئاللىقتىمۇ مۇشىنىڭ گېپى                                        ھەممىمىز مۇسۇلمان،بىزنىڭ ئەقىدىمىز بىرلا بۇلىدىكەن،قالغان قۇشۇمچە ئىشلار تۆپەيلىدىن بۈلۈنۈپ كەتمەيلى.                                                    بەلكىم بەزىلەر ما گېپىمنى مىللىتىنى سۆيمەيدىغانغا ئاپىرشى مۇمكىن،،،،قانداق چۆشەنسەڭلار چۈشۈنىڭلار، لېكىن بىرسىمىزنى‹‹مۇتەئەسسىپ›› يەنە بىرسىمىزنى‹‹بىدەتچى››گە چىقرىپ يۈرمەيلى،لېكىن ھەممىمىزگە تەۋسىيەم .‹ئاللاھقىلا ئېسىلايلى››،

0

تېما

1

دوست

583

جۇغلانما

دائىملىق ئەزا

ئۆسۈش   16.6%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  15167
يازما سانى: 41
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى: 20
تۆھپە : 174
توردىكى ۋاقتى: 21
سائەت
ئاخىرقى: 2014-7-24
يوللىغان ۋاقتى 2013-3-8 17:18:46 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
daritman,ilfat سىلەر دىننى قانداق چۈشىنىسىلەر؟سىلەرنىڭ بۇ گىپىڭلار بەئەينى ئاپاق خوجا زامانىدىكى سوپا ئىشانلارنىڭ گىپىدىن پەرقى يوقكەن.نورۇز بايرىمى جەريانىدىكى قايسى ئىشلار ئىسلام دىنىغا مۇخالىپ كىلىدىكەن؟ئىككى ھېيت مۇسۇلمانلارغا ئورتاق.لىكىن مۇسۇلمان مىللەتلىرى نۇرغۇن،بارلىق مىللەتلەرنىڭ ئورتاقلىققا ئىگە شۇنىڭ بىلەن بىرگە يەنە خاسلىقلارغىمۇ ئىگە.ئىسلام دىنىمىز ھەرگىزمۇ مىللىي ئەنئەنىلىرىمىزنى چەكلىمەيدۇ.بىزدىن باشقا ھېچقانداق مۇسۇلمان مىللەتلىرى ئۆزىنىڭ ئەنئەنىلىرنى دىنغا زىت دەپ قارىمىسا كىرەك،ئەمەلىيەتتە بۇنداق چەكتىن ئېشىپ كەتكەن قاتماللىق ئارىمىزغا بۆلگۈنچىلىك ۋە ئىتتىپاقسىزلىق ئۇرۇقىنى چاچىدۇ خالاس.

5

تېما

0

دوست

1487

جۇغلانما

تىرىشچان ئەزا

ئۆسۈش   48.7%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  15594
يازما سانى: 171
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى: 86
تۆھپە : 410
توردىكى ۋاقتى: 104
سائەت
ئاخىرقى: 2014-5-8
يوللىغان ۋاقتى 2013-3-8 21:46:46 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
مەنمۇ سىزنىڭ ھۆكۈمنى قانداق چۈشىنىدىغانلىقىڭىزغا ھەيران قالدىم. ئۇقامسىز سىز زىناقىلسىڭىز ياكى چوڭ گۇناھلارنى ئۆتكۈزۈپ قويسىڭىز ئۇنىڭغا ئۆلگۈچە چوققۇم تۆۋبە قىلىسىز . ئەمما ئۆزخاھىشىڭىز بىلەن ئىسلامغا چىتىلميدۇ دەپ بىر بىدئەتنى قىلىپ يۈرۈپ ئۇنىڭغا تۆۋبەقىلىشى ئىسىڭىزدىن چىكىتىدۇ. ياكى ئەسلا كاللىڭىزغا كەلمەيدۇ.   رەسۇلىمىز ئۈممەتلىرىدىن چوڭ گۇناھ ئۆتكۈزىشىدىن ئەنسىرمىگەن  ئەنە شۇنداق ئۇششاق گۇناھلارنى ئۆتكۈزىشىدىن ئەنسىرگەن سىز بۇنى چۈشىنەمسىز ؟  

5

تېما

0

دوست

1487

جۇغلانما

تىرىشچان ئەزا

ئۆسۈش   48.7%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  15594
يازما سانى: 171
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى: 86
تۆھپە : 410
توردىكى ۋاقتى: 104
سائەت
ئاخىرقى: 2014-5-8
يوللىغان ۋاقتى 2013-3-8 21:58:52 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
alghur   مەن سىزگە يەنە بىر نەرسە يەتكۈزەي.   بىز چۈشكۈرگەندە ‹‹ئەلھەمدۇلىللە›› دەيمىز شۇنداققۇ .. لىكىن ئۇنىڭدىنمۇ ياخشى سۆزلەربار شۇلارنى دىسەك بولماسمىدى ئۇسۆزلەرمۇ قۇرئاننىڭ ئىچىدىكى سۆزلەر مەسىلەن ئەڭ ئۇلۇغ كەلىمە ‹‹لەئىلەھە ئىللەلاھ ›› دىسەك بولاتتى  بۇكەلىمە تاكى ئادەم ئەلەيھىسسالامدىن تارتىپ ئۆزگەرمەي كىلىۋاتقان كەلىمە... ئىسلامغا چىتىشمايدۇ دەپ ئەنە ئاشۇنداق كەلىمىلەرنى دىسەك بولاتتىغۇ؟ نىمىشقا ‹‹ئەلھەمدۇلىللەھ›› دەيمىز چۈنكى رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسسەللەم چۈشكۈرگەن چىغىڭلاردا ‹‹ ئەلھەمدۇلىللەھ›› دەڭلار دىگەن ھەم شۇنىڭغا بۇيرىغان شۇڭا بىز چۈشكۈرگەن چاغدا ‹‹ ئەلھەمدۇلىللەھ›› دەيمىز. ئۇنىڭدىن ئارتۇق سۆزلەرنى دىگەنلەرگە سەن بىر بىدئەت ئىشنى قىلدىڭ دەپ چىرايلىقچە رەدىيە بېرىمىز.
كىرگەندىن كېيىن ئىنكاس يازالايسىز كىرىش | دەرھال تىزىملىتىش

Powered by Discuz! X2.5(NurQut Team)

( 新ICP备06003611号-1 )