ئېينىشتىيىننىڭ نىسپىيلىك نەزەرىيىسىنى بىرەرسى ئىسپاتلىغانمۇ؟

nurmamatobul

ziya يوللىغان ۋاقتى  2013-4-19 16:47
ئېينىشتېيىن ئالىمىنىڭ ئارقا كۇرۇنۇشى بار،نىيوتۇن ماك ...

ئۇنداقتانيوتۇن ماكانى ئالەمگە تەۋەمۇ ياكى تەۋە ئەمەسمۇ ؟

ziya

nurmamatobul يوللىغان ۋاقتى  2013-4-19 17:04
ئۇنداقتانيوتۇن ماكانى ئالەمگە تەۋەمۇ ياكى تەۋە ئەمە ...

ئەلۋەتتە ئالەمگە تەۋە،ئالەم ماددا بىلەن نىيوتۇنچە ماكاننىڭ بىر پۇتۇنلىگى.شەكىل نەزەريىسى شۇڭا، ئالەمنى ئىككى مەنبەلىك دەپ قارايدۇ.

*قاسىم سىدىق:فىزىكىلىق ئالەم
http://www.kayinat.com/bbs/forum.php?mod=viewthread&tid=10920

ئېينىشتېيىن1920-يىلى 4-ئاينىڭ24-كۇنى م.سولۇۋىنغا يازغان خېتىدە"ئېفىر"نىڭ "مۇتلەق ھەركەت" بىلەن بىلەن بولغان تارىخى ھەققىدە قىسقىچە توختۇلۇپ ئۇتكەندىن كىيىن شۇنداق يازىدۇ:

ئەگەر يورۇقلۇق ئېفىرى ھەقىقەتەن مەۋجۆت بولسا ۋە پۇتۇن بوشلۇقنى قاپلىغان ،ئۇنى بارلىق ھەركەتكە پايدىلىنىش سىستىمىسى قىلغىلى بولىدىغان بولسا،ئۇ ھالدا بىز"مۇتلەق ھەركەت"مەۋجۇت دىسەك ۋە بۇ ئاساستىكى مىخانىكىنى تۇرغۇزۇپ چىقساق بولىدۇ.

ئېينىشتېيىن يەنە شۇنداق يازىدۇ:
"تار مەنىلىك نىسبىلىك نەزىريىسى نوقتىسىدىن قارىغاندا، ئېفىر پەرىزى ئىشلىتىش قىممىتى يوق پەرەز... بىراق، باشقا بىر نوقتىدىن ئېفىر پەرىزىگە پايدىلىق بولغان ئاساسلارنى ئوتتۇرىغا قويوش مۇمكىن. ئېفىرنىڭ مەۋجۇتلىكىنى ئىنكار قىلىش ئاقىۋەت ھەقىقى بوشلۇقنىڭ ھېچقانداق فىزىكىلىق خۇسۇسيەتكە ئېگە ئەمەسلىكىدىن دېرەك بىرىدۇ، بۇخىل قاراش مىخانىكىنىڭ تۈپ ئەمەلىيىتىگە ئۇيغۇن ئەمەس(5)"
ئېينىشتېيىن ئېفىرنى ئۇزۇل – كىسىل ئىنكار قىلىش بۇياقتا تۇرسۇن دەل ئۇنىڭ ئەكىسچە ئۇنى ئۇزۇل – كىسىل مۇئەييەنلەشتۇرىدۇ：
"كەڭ مەنىلىك نىسبىلىك نەزىرىيىسىگە ئاساسلانغاندا بوشلۇققا ئاللىقاچان فىزىكىلىق خاراكتىر بېرىلگەن بولىدۇ...ئېفىر بولمىغان بىرخىل بوشلۇقنى تەسەۋۇر قىلىش مۈمكىن ئەمەس. چۈنكى، بۇنداق بوشلۇقتا يورۇقلۇق تارقىلالمايلا قالماي، بەلكى،ئۇنىڭدا ئۆلچىگۇچ ۋە سائەتنىڭ مەۋجۇت بولۇپ تۇرالىشىمۇ مۈمكىن ئەمەس(6)".
ئېينىشتېيىن نەزىرىدە مەيدان، بوشلۇق ۋە ئېفىر قاتارلىقلار ھەرگىز ئايرىم – ئايرىم نەرسە ئەمەس:
"لورنتىسنىڭ ئىختىراسى تۈپەيلى بۇگۇن شۇنداق ئېيتىش مۈمكىنكى، فىزىكىلىق بوشلۇق ۋە ئېفىر بىرلا خىل نەرسىنىڭ ئىككى خىل ئاتىلىشى بولۇپلا قالماي، مەيدان بوشلۇقىنىڭ فىزىكىلىق ھالىتىدۇر(7)".
ئېينىشتېيىن ئېفىرنى تاشلىۋىتىش بۇياقتا تۇرسۇن، ھەتتا، ئونىڭ خۇسۇسىيەت، فۇنكىتسىيىلىرىنى تەسۋىرلەپ ئۆتىدۇ. "كەڭ مەنىلىك نىسبىلىك نەزىرىيىسىنىڭ ئېفىرى شۇنداق بىر مۇھىتتىكى، ئۇنىڭ ئۆزىدە پۈتۈنلەي مىخانىكىلىق ۋە كىنېماتىكىلىق خۇسۇسىيەت يوق. بىراق، ئۇ مىخانىكىلىق ھادىسىلەرنى بەلگۇلەشكە قاتنىشىدۇ(8)".
تارمەنىلىك نىسبىلىك نەزىرىيىسىمۇ ئېفىرنى ھىچقاچان ئىنكار قىلمىغان؛ "ئىنچىكە ۋە توغرا ھېساپلاشلار كۆرسەتتىكى، تار مەنىلىك نىسبىلىك نەزىرىيىسى زادىلا ئېفىرنى جەزمەن ئىنكار قىلىشنى تەلەپ قىلغىنى يوق. ئېفىرنىڭ مەۋجۇتلىقىنى پەرەز قىلىشقا بولىدۇ(9)".

nurmamatobul

ziya يوللىغان ۋاقتى  2013-4-19 17:11
ئەلۋەتتە ئالەمگە تەۋە،ئالەم ماددا بىلەن نىيوتۇنچە ما ...

ئۇنداقتا چوڭ پاتىلاش يۈز بىرىشتىن بۇرۇن ۋە كىيىن نيوتۇن ماكانى قانداق ئىدى ؟

ziya

nurmamatobul يوللىغان ۋاقتى  2013-4-19 17:15
ئۇنداقتا چوڭ پاتىلاش يۈز بىرىشتىن بۇرۇن ۋە كىيىن نيوت ...

ئۇ مۇتلەق،چەكسىز ۋە تىنىچ ھالدا ئىزچىل مەۋجۇت.فىزىكىدا زىچلىق ئۇقۇمىنى پەقەت نىيوتۇن ماكانى بولغاندىلا تۇرغۇزغىلى بولىدۇ.
"زىچلىق"ئۇقۇمى بولمىغان فىزىكىنى تەساۋۋۇر قىلماق قىيىن.

*نىيوتۇن ماكانى يەنە، كۋانىتلىقنىڭ ئالدىنقى شەرتى.
نىيوتۇن ماكانى بولمىسا كۋانىتلىقنى تەسەۋۋر قىلغىلى بولمايدۇ.

*ئېينىشتىېيىن ئالىمى(شەكىل نەزەريىسىدىكى فىزىكىلىق ئالەم)،نىيوتون ماكانى ئىچىدە پارتىلايدۇ،كېڭىيىدۇ ۋە تارىيىدۇ.دەۋرى قىلىدۇ.ئەگەر نىيوتۇن ماكانى بولمىسا ھەركەتنىڭ ماكان شەرتى بولمىغان بولىدۇ.ئۇ ھالدا،ھەركەتنى تەسەۋۋۇر قىلىشمۇ مۇمكىن ئەمەس.

nurmamatobul

ziya يوللىغان ۋاقتى  2013-4-19 17:18
ئۇ مۇتلەق،چەكسىز ۋە تىنىچ ھالدا ئىزچىل مەۋجۇت.فىزىكىد ...

ئۇنداقتا چوڭ پارتىلاشنى ئالەمنىڭ شەكىللىنىشى دېمەي ، ئينېشتىين ئالىمىنىڭ شەكىللىنىشى دېسەك بولىدىكەندە ؟

ziya

nurmamatobul يوللىغان ۋاقتى  2013-4-19 17:29
ئۇنداقتا چوڭ پارتىلاشنى ئالەمنىڭ شەكىللىنىشى دېمەي ، ...

يۇقسۇ،ئېينىشتېيىن ئالىمىنىڭ شەكىللىنىشى دىيىشنىڭ ھاجىتىمۇ يوق،ئالەمنىڭ(ئىككى مەنبەلىك ئالەمنىڭ)كېڭىيىشى دىسەك بولىدىغۇ،تاريىشمۇ شۇنداق،ئىككى مەنبەلىك ئالەمنىڭ كېڭىيىپ -تارىيىشى دىگەندەك.ياكى كېڭىيىپ-تارىيىش ئىككى مەنبەلىك ئالەمدىلا يۇز بەرگەندىكىن،بېۋاستىلا «ئالەمنىڭ كېڭىيىشى،ياكى تارىيىشى »دەۋەرسەك بولىدۇغۇ.

nurmamatobul

ziya يوللىغان ۋاقتى  2013-4-19 18:05
يۇقسۇ،ئېينىشتېيىن ئالىمىنىڭ شەكىللىنىشى دىيىشنىڭ ھا ...

بىراق نيوتۇن ماكانى ئۆزگەرمەي گۆشيىپ قاراپ تۇرسا ؟ يەنى بىر مەنبە ئۆزگىرىپ ، بىر مەنبە ئۆزگەرمىسە ، ئۆزگەرمىگىنىنى ئالەمنى ئپادىلەيدىغان فونكىسيەنىڭ پارامىتىرى قىلمىساقمۇ بولىدۇ .

ziya

nurmamatobul يوللىغان ۋاقتى  2013-4-19 18:23
بىراق نيوتۇن ماكانى ئۆزگەرمەي گۆشيىپ قاراپ تۇرسا ؟ يە ...

نىيوتۇن قانداق قىلغان؟.ھازىر نىيوتۇن مىخانىكىسى ئۇتكەندە قانداق قىلىدۇ؟.بۇ نى پارامىتىر قىلسىڭىز شۇ مۇتلەق پايدىلىنىش سىستىمىسى بولىدۇ.ئېينىشىتېيىننىڭمۇ رەت قىلمىغىنى شۇ.يورۇقلۇق تىزلىگىنىڭ ئۇزگەرمەسلىكىمۇ بىرمۇتلەق  قىممەت بولۇپ،ئۇ ھەقىقى بوشلۇق(نىيوتۇنچە بوشلۇق)تا شۇنداق بولىدۇ دىيىلگەنغۇ.

*ئۇنىڭدىن باشقا،نىيوتۇنچە بوشلۇق ئوبىكتىپ مەۋجۇتلۇق تۇرسا.مۇبادا سىز ھەقىقى مەنىدىكى ئىلىمىنتار زەررىچە بار دەپ قارىسىڭىز،بۇ ھالدا ئۇنىڭ ھەركىتىنى پەقەت نىيوتۇنچە بوشلۇقنى پايدلىنىش سىستىمىسى قىلىپلا بىلىش،تەسۋىرلەشكە مەجبۇر بولىسىز.

*ئۇنىڭ ئۇستىگە ھەركەتتىكى ئوبىكىتنى يەنە بىر ئوبىكىتنىڭ ھەركىتىنى تەسۋىرلەشتە پايدىلىنىش سىستىمىسى قىلغاندا ئىنىقسىزلىق كېلىپ چىقىدۇ.

*ھەر قانداق ھەركەت پەقەت نىيوتۇن بوشلۇغىدىن ئىبارەت تاشقى ئىمكانىيەت شەرتى ئاستىدىلا يۇز بىرىدۇ. نىيوتۇن بوشلۇغى بولمىسا ئالەمدىكى بارلىق ماسسا-ئىنىرگىيە ئۇزلۇكسىز،ئىچكى تۇزۇلۆشكە ئىگە بولمىغان بىرلا نەرسىگە ئايلىنىپ قالىدۇ.بۇ ھالدا ئۇنىڭ ئىچكى ھەركىتىنى پەرەز قىلىش مۇمكىن ئەمەس.

*ئېينىشتېيىن يورۇقلۇق تىزلىگىنىڭ ئۇزگەرمەسلىك پىرىنسىپىنى تۇرغۇزغاندا ،گۇشىيىپ تۇرۇپ ئۇزگەرمەيدىغىنىنى پارامىتىر قىلغان.ھازىر پۇتكۇل ئالەمشۇناسلىقمۇ شۇنداق قىلىۋاتىدۇ.