ماتېماتىكا تىلشۇناسلىقى

eternal

ئاڭلاشلارغا قارىغاندا  نوبىلنىڭ قىز دوستىنى بىر ماتىماتىك تاتىۋالغان ئىكەن ،شۇڭا ئۇ نوبىل ماتىماتىكا مۇكاپاتىنى تەسىىس قىلمىغان .
ماتىماتىكىغا شان شۆھرەت جەھەتتە نوبېل مۇكاپاتى بىلەن تەڭ تۇرالايدىغان مۇكاپات --فىلدىز مۇكاپاتى بار .كانادالىق ماتىماتىك فىلدىز نىڭ نامى بىلەن 1932-يىلى تەسس قىلىنغان .ھەر تۆت يىلدا بىر تارقىتىلىدۇ
مۇكاپات سوممىىسى جىق ئەمەس ،بىر يېرىم تۈمەن دوللار. ئۇنىڭدا باشقا ئارخمىدنىڭ باش سۈرىتى چۈشۈرۈلگەن ،لاتىن تىلىدا  « ئىنسانلارنىڭ چېكىدىن ھالقىپ ئۈتۈپ ،ئالەمنىڭ ئىگىىسى بۇلۇش» دىگەن خەت ئۇيۇلغان ئوردېن بېرىلىدۇ.

ziya

hakanxp يوللىغان ۋاقتى  2013-4-27 17:05
سان سىفىردىن  ئايرىلغان پەن- پەن ئەمەس. قاسىم بوۋىمىزنى ...

شەكىل نەزەريىسى بىزگە نىمە قىلىپ بىرەلەيدۇ؟

........................................
شەكىل نەزەريىسى بىلەن يۇقۇرقى نەزەريىلەرنى سىلىشتۇرۇپ كۈرسەك تۆۋەندىكىي يەكۈنلەرگە ئىرىشەلەيمىز:

1.يۇقۇرقى ئىككى نەزەريە پۇختا ماتىماتكىلىق ئاساسقا ئىگە،لوگىكىلىق ئاساسى پۇختا ئەمەس.
شەكىل نەزەريىسىنىڭ لوگىكىلىق ئاساسى پۇختا،ماتىماتىكىلىق كەلتۆرۇپ چىقىرىشى جەريانى ئىشلەنمىگەن.ئەمدى ئىشلەش كېرەك.
2.يۇقۇرقى ئىككى نەزەرىيە بىر قەدەر مۇرەككەپ.شەكىل نەزەريىسى ئاددى.
3.يۇقۇرقى ئىككى نەزەريىنىڭ ئاساسى ئۇقۇملىرىنىڭ تەجىرىبە ئاساسى يىتەرلىك ئەمەس.شەكىل نەزەريىسىنىڭ ئاساسى ئۇقۇملىرى يىتەرلىك تەجىرىبە ئاساسىغا ئىگە.

..................................

تولۇقى بۇ يەردە:

./thread-17021-1-1.html

خۇشخەۋەر

matimatika

ziya يوللىغان ۋاقتى  2013-4-28 08:58
شەكىل نەزەريىسى بىزگە نىمە قىلىپ بىرەلەيدۇ؟
................. ...

بۇ راستىنلا بىر خوش خەۋەركەن.

بۇ نەتىجە ئاخىر مۇئايەنلەشتۇرۇلدىغانغا يىقىنلاپتۇ.

eternal

نىسپىلىك نەزىرىيسى بىزگە ۋاقىت ، بوشلۇققا بولغان بىلىملەرنى چوڭقۇرلاشتۇردى .ۋاقىت بوشلۇقى ،تونىلى دىگەن ئۇقۇملارنى  بارلىققا كەلتۈردى . نىسپىلىك نەزىريەسىىنىڭ توغرىلىقى ئىسپاتلاندى .  ئىنىرگىىيە= ماسسا* يۇرۇقلۇق تېزلىگىنىڭ كۇۋادىراتى      مانا بۇ مەشھۇر ئىنىرگىيە  ماسسا تەڭلىمىسى ،بەزىلەر بۇ تەڭلىمدىن پايدىلىنىپ ئاتوم بومبىسى ياساپ دۇنيا تېنچلىقىغا ئېغىر تەھدىت ئېلىپ كەلدى .يەنە بەزىى ئالىملار بولسا نىسپىلىك نەزىريەسىدىىن پايدىلىنىپ ئىنسانلارغا بەخىت ياراتماقتا .
نىسپىلىك نەزىريەسىنى چۈشىنىشنى شۇنداق قىيىن دىيشىدۇ ،ئىسىمدە قېىلىشچە فىزىكىدا شۇنداق ياخشى بىرى بولىدىغان ،ئۇ   دۇنيادا نىسپىلىك نەزىريەسىنى چۈشۈنەلەيدىغان ئادەمدىن پەقەت 21 سىلا بار  ،ئۇ ئۆزىنى مەن 21-سى دەيتتى  ،ئۆزى جۇشقۇن بالا ئىدى،
نسىپىلىك نەزىرىيىسنى چۈشۈنىش ئۈچۈن ماتىماتىكا سەۋىيەسى يۇقىرى بۇلۇش كېرەك . بىر كىشى ئېينىشتىيىندىن  نىسپىلىك نەزىريەسىنى ئاددى تىل بىلەن چۈشەندۈرپ قۇيۇشنى سورىغاندا ئېينىشتىيىن مۇنداق چۈشەندۈرۈپتۇ : ئەگەر سىز گۈزەل بىر قىز بىلەن 2 سائەت پاراڭلاشسىڭىز ،سىزگە 2 سائەت 2 مىنىۇتتەك بىلىنىدۇ ،ئەگەر سىز زېرىكىشلىك ئادەم بىلەن 2 مىنۇت پارڭلاشسىڭىز ،سىزگە 2 مىنۇت  2 سائەتتەك  بىلىنىدۇ   مانا بۇ نىسپىلىك نەزىريەسى  دەپ چۈشەندۈرۇپتۇ . نىسپىىلىك نەزىريەسى  ئىسپاتلانغاندىن كېيىن پۈتكۈل ياۋرۇپا زىل زىلگە تولدى . كىتاپلار شېرلار يېزىلدى . بىرى  مۇنداق شېر يازغان ئىكەن .

ئىزدەپ ماڭدىم ئەتىگەندە .
گۈزەل قىز سۆيگۈنۈمنى ،
تېزلىگىم شۇنداق تېز ،
ئېشىپ چۈشتى نۇر تېزلىگىنى
يېتىپ باردىم سۆيگۈنىمنىڭ يېنىغا تۈنۆگۈن  ئەتىگەندە .
نىسپىلىك نەزىريەسى بويىچە ئەگەر نۇر تېزلىگىدىن ئېشىپ چۈشكەندە  ۋاقىت كەينىگە قايتىدىكەن .
ئېېينىشتىيىن بۇ شېرنى كۆرگەندىن كېيىن بېشىنى چايقاپ  مۇمكىن ئەمەسلىگىى بىلدۈرگەن .چۈنكى نۇر تېزلىگى تېزلىگىنىڭ لىمىتى بۇلۇپ ئۇنىڭدىن ئېشىپ چۈشۈش مۇمكىن ئەمەسكەن .
ھەرقانداق كاتتا تەبى  پەن نەزىريەسى ماتىماتكىلىق فورمۇلانىڭ ياردىمى بىلەن ئىسپاتلىنىدۇ ۋە بۇنداق نەزىريەنىڭ ئىلمى پايدىلىنىش قىممىتى بولىدۇ .
شەكىل نەزىريەسى دىگەن گەپ چىققىلى بىر نەچچە يىل بۇلۇپ قالدى.بىر مەزگىل ئۇيغۇر مۇنبەرلىرى قىزىدى.ھىسياتچان تور ئەھلى مۇنازىرىلەردە بولدى . راستىنى ئېيتىقاندا بىز ئۇيغۇرلار تەبى پەندە يەنىلا ئاجىز .مەن ئۇيغۇرچىنىسنى ئوقۇپ چۈشەنلىمىدىم . بۇنداق كاتتا نەزىريە ھەققىدە  خەانزۇ ،چەتئەل تورلىدا  مۇنازىرە بولغانمۇ ؟ ئىلىم قىممىتى نىمە؟ گەرچە ئىجتىمائى ئوقۇغان بولساممۇ  تەبى پەنلەرنى  ياخشى كۈرىمەن .ماڭا كىم ئاددى چۈشەندۈرەلەيدۇ ؟

mobul

ئالگېبرانىڭ ئەسلى مەنبىئى خارازىمىلك ئالىم  مۇھەمەد ئەل خارازىمىنىڭ «ئەلجەبر ئەل مەقابىلە »دېگەن كىتاۋى بولۇپ،كوردوۋا ئارقىلىق غەرپكە تارقالغاندا،لاتىنچە گ تاۋۇشى ج غا ئوخشىشىپ تەلەپپۇز قىلىنىدىغان بولغاچقا،ئالجەبر دېمەي ئالگېبرا دەپ ئاپتىكەن،تەرجىمانلىرىمىزمۇ،شۇ بويىچىلا ئالگىبرا دەپ بىزگە بىلدۇرگەنكەن! دېمەك ماتېماتىكىنىڭ مۇھىم بىر يىلتىزى ئوتتۇرا ئاسىيادا!

mobul

مۇشۇ ماتېماتىكا،فىزىكا،خىمىيە،بىىئولوگىيە،ئەدەبىيات،سىياسىي،قانۇن دېگەن پەننى ئىسىملارنىڭ ھەممىسى چەتئەلچىكەن دېسە!«ۋېيشىن»نى« ئۈن دېدار» دېگەنگە ئوخشاش ماۋۇلارنىمۇ تېخىمۇ يېقىشلىق قىلىپ دېگىلى بولماسمۇ؟!

eternal

راس ،بىولوگيىە ،ماتىماتىكا ،فىزىكا  ،خېمىيە  دىگەنلەر ئېنگىلىزچىدىن كىرگەن ،ئەدەبىيات ،قانۇن ،سىياسەت دىگەنلەر ئەرەپچىدىن كىرگەن .

dil009

بۇ توغرىسىدا (ماتېماتىكا تېلشۇناسلىقى توغرىسىدا)ئۇيغۇر ئېلىدىمۇ ئىزدىنىش باشلىنىشى كىرەك ئىدى.لىكىن باشلامچىلار يوق دىسە؟؟؟؟؟؟؟!!!!!!!