بالىلار يوشۇرۇن ياۋاتقان يىمەكلىك (چوقۇم كۆرۈڭ

595959

پەرزەنت ئاتا-ئانىنىڭ كۆز قارچۇقى ھەمدە يۈرەك پارىسى ھېسابلىنىدۇ. ئاتا- ئانا ئۆز پەرزەنتىنىڭ ساغلام، تىمەن چوڭ بولۇشىنى تىلەيدۇ. پەرزەنت ئاتا- ئانىنىڭ ئوڭ-سول قانىتى بولۇپلا قالماستىن ئاتا-ئانىنى بەخىتكە چۆمدۈرىدۇ. كونىلىرىمىز ئىيتىدۇكى « بالىلىق ئۆز بازار بالىسىز ئۆز مازار » دەر ھەقىقەت پەرزەنت ئۆينىڭ چىرىغى. لىكىن ھازىر بۇ چىراغلار ھەممە يەردە ئۆچۈشكە قاراپ يۈزلەنمەكتە. ئەتىراپىمىزنى زەھەرلىك ۋىروسلار قاپلىغاندەك قاپلىغان بەزى يىمەكلىكلەر بىزنى ۋە پەرزەنتلىرىمىزنى چىرمىۋىلىپ ئۇلارغا ئۆز نەشتىرىنى سانجىماقتا. بىز بۇنى بىلىشىمىز ۋە كەلگۈسى ئەۋلادلارنىڭ، ئائىلەرنىڭ قاراڭغۇلۇقتا قىلىشىغا قاراپ تۇرماسلىقىمىز كېرەك! ئۇنداقتا بىز زادى نىمىش قىلىشىمىز كېرەك!؟
  ئەخلەت يىمەكلىكلەر نۆۋەتتە بىزنىڭ تۇمۇشىمىزغا بۆسۈپ كىرمەكتە بولۇپمۇ ئەۋلادلىرىمىز ئەخلەت يىمەكلىكلەرنىڭ قۇربانى بولۇپ، ئۇلارنىڭ جىسمانىي ۋە روھىي جەھەتتىن ئۆسۈپ يىتىلىشى ئېغىر تەسىرگە ئۇچرىماقتا.
ئىسلاھات ئىشىكنى سىرىتقا ئىچىۋىتىش سىياسىتىنىڭ تۈرتكىسىدە، ئىلىمىزنىڭ سانائەت تەرەققىياتى جۇش ئۇرۇپ راۋاجلىنىشقا باشلىدى. بولۇپمۇ تەييار يىمەكلىك ئىشلەپچىقىرىش دەۋرىنىڭ تەقەززاسى سۈپتىدە ئۇچقاندەك راۋاجلىنىش باسقۇچىغا كىرىپ، ھەر خىل ھەر تۈرلۈك تەييار يىمەكلىكلەر بارلىققا كەلدى ۋە كىشىلەرنىڭ قارشى ئىلىشىغا ئىرىشتى. ھارىز ھەر شەھەر ھەر مەكتەپلەردە ئوقۇغۇچىلارنىڭ بىر قورساق تويغۇزىدىغان يىمەكلىكىگە ئايلاندى. ئوقۇغۇچىلار بەس- بەستە سىتىۋىلىپ ئىچىۋاتقان قوسقىنى جۆندىمەكتە. تەييار چۆپ ، ئاچچىق يىمەكلىكلەر،لازىنان قاتارلىق ئوقۇغۇچى بالىلار ياقتۇرۇپ يەيدىغان يىمەكلىكىگە ئايلاندى. بۇ تۈردىكى يىمەكلىكلەرنىڭ ھەممىسى ئەخلەت يىمەكلىك تۈرىگە كىرىدۇ. ئەخلەت يىمەكلىكلەرنىڭ تەركىبى تەبىي ماتىرياللاردىن تۈزۈلگەن بولسىمۇ، ئەمما سۈنئىي بىرىكتۈرۈلگەنلىكى ئۈچۈن ئادەم بەدىنىگە ناھايىتى ئېغىر زىيانلارنى ئېلىپ كىلىدۇ. بۇ خىل يىمەكلىكلەردە ئوزۇقلۇق قىممىتى ناھايىتى تۆۋەن بولۇپ، شۇنداقتىمۇ ئۇنى ئىستىمال قىلغاندىن كېيىن بەدەننىڭ قوبۇل قىلىشى ئاستا بولىدۇ، تەستە ھەزىم بولىدۇ. شۇنىڭ بىلەن ھەر خىل ھەزىم ناچارلىق كېسەللىكلىرىنى پەيدا قىلىدۇ، شۇنداقلا جىسمانىي ۋە روھىي ساغلاملىقىنى ئېغىر دەرىجىدە توسقۇنلۇققا ئۇچرىتىدۇ.
  بولۇپمۇ ياش ئۆسمۇرلەر ئەخلەت يىمەكلىكلەرگە ئۆگىنىپ قالسا، ئەقىل جەھەتتىن چىكىنىپ، ئۆسۈپ يىتىلىشى توسقۇنلۇققا ئۇچرايدۇ. بۇنداق بالىلارنىڭ تىپىك ئىپادىسى ئۆيدە تاماق يىگۈسى كەلمەيدۇ، ئىشتىھاسى چورتلا تۇتۇلغان بولىدۇ، لىكىن سىرىقئاش، تەييار چۆپ، ئۇششاق-چۈششەك يىمەكلىكلەر، سوغۇق ئىچىملىكلەرنى كۆرسە ئىشىھاسى ئېچىلىپ، ئاغزىغان سىرىقسۇ كېلىدۇ. قورسىقى توق بولغان ھالەتتىمۇ مانا مۇشۇنداق بولىدۇ. مانا بۇ بالىلارنىڭ ئەخلەت يىمەكلىكلەرگە خۇمار بولۇپ قالغانلىقىنىڭ، ئەقلى ۋە جىسمانىي جەھەتتىن ناھايىتى كۆپ چىكىنىۋاتقانلىقىنىڭ تىپىك ئىپادىسىدىن ئىبارەت. شۇنىڭ ئۈچۈن بالىلارنى ئەخلەت يىمەكلىكلەر قوينىدىن قۇتقۇزۇۋىلىش ناھايىتى مۇھىم، بولمىسا ئۇلارنىڭ ئىستىقبالىمۇ مۇشۇنىڭ بىلەن تۈگۈشىپ كىتىشى مۇمكىن.
  بىز ئەخلەت يىمەكلىكلەرنىڭ زىيىنىنى كۆرسىتىپ بىرىش ئۈچۈن تەييار چۆپنى مىسال قىلىش سۆزلەريمىز. چۈنكى تەييار چۆپ ھازىر نۇرغۇنلىغان شەھەرلەردە نۇرغۇنلىغان ئوتتۇرا باشلانغۇچ مەكتەپلەردە ئوقۇغۇچىلارنىڭ كۈندىلىك تامىقى بولۇپ قىلىۋاتىدۇ. ئاشۇ ئوقۇغۇچىلار 2 سائەتلىك دەرىستىن يىنىپ دەم ئېلىش ۋاقتىدا كىچىك دۇكانلاردىن تەييار چۆپ سىتىۋىلىپ قورسىقىنى شۇ ئارقىلىق تويغۇزىۋاتىدۇ چۈشتە بولسە ئۆيلىرىدە تاماق يىمەيدىغان ئاشۇرۇپ قويدىغان ئەھۋاللار ناھايىتى كۆپ ئۇچىرايدۇ. بۇ تەييار چۆپ تەسىر دائىرىسى ناھايىتى كەڭ بولغان ئەخلەت يىمەكلىك ھېسابلىنىدۇ.
  تەييار چۆپ زامانىمىزدا خىمىرنى ماشىنىدا يۇغۇرۇپ، ئارقىدىن بۇنى تالا ماشىنىسىدا كىسىپ ئىنچىكە قىلىپ 700~800 گرادۇس ياغدا قاينىتىپ، ئاقسىلنى قاتۇرۇپ، ئوزۇقلۇق قىممىتىنى قويمايدۇ، ئاندىن بۇنى تەييار چۆپ قىلىپ ئوراپ قاچىلايدۇ. بۇنى يىگەندىن كېيىن ئالدى بىلەن ئادەمدە تويۇش تۇيغۇسى پەيدا بولىدۇ، خۇرچىدا ئاشقازان سۇيۇقلۇقىغا خىل كېلىدىغان خۇرۇچ قوشۇپ ئىشلەپچىقىرىدۇ. ئاساسەن ئادەمنى تويغۇزۇشنى مەقسەت قىلىدۇ، ئەمما ئوزۇقلۇق تەركىبى ئويلىشىلمىغان، ئېلىپ يۈرۈشكە ئەپلىك، ئالدىراشلىقتا ئىشلىگەن ئادەملەرگە قۇلايلىق بولسۇن ئۈچۈن ئىشلەنگەن يىمەكلىك ھېسابلىنىدۇ.ھازىر ئوقۇغۇچىلار ئارسىدا داۋاملىق كۈندە يەيدىغان ئەھۋاللار يۈز بىرىۋاتىدۇ.
  تەييار چۆپنى كۆپ ئىستىمال قىلغاندىن كېيىن ئاشقازان ئاستا بىزى ياللۇغى، ئاشقازان ياللۇغى، ئۈچەي ياللۇغى، ئاشقازان يارىسى بولۇش، قان ئازلاپ كىتىش، تىرىدە يەلتاشما پەيدا بولۇش، تىرىدە نۇر قاچىدىغان بولۇش، بۆرىكى ئاجىزلاش، مىڭىسى ئاجىزلاش ئەھۋاللىرى كىلىپ چىقىدۇ. چۈنكى تەييار چۆپ يۇقىرى گرادۇستا پىشۇرۇلغاچقا ئوزۇقلۇق ئاساسەن قالمايدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ھەر خىل مىتال ئۈسكۈنلەردە ئىشلەپچىقرىلغاچقا، بۇنىڭغا خېنول قوشۇلۇپ كېتىدۇ. تەييار چۆپ يىيىش بەدەنگە زىيان قىلىپلا قالماستىن، پىخسىكىسىدىمۇ ئەمگەك قىلماي ئاسان قولغا كەلتۈرۈشتىن، پىخسىكىسىدىمۇ ئەمگەك قىلماي ئاسان قولغا كەلتۈرۈش دىگەندەك ناچار پىخسىكىنى شەكىللەندۈرۈپ قويىدۇ.
  بالىلارنىڭ يەنە بىر ياقتۇرۇپ يەيدىغان يىمەكلىكى بولسا ئاچچىق يىمەكلىكتۇر. بۇ يىمەكلىكنى ئاشۇ سەبىي بالىلار بىلمەي يەۋاتىدۇ. بۇ يىمەكلىكنى داۋاملىق تۈردە يىگەندە ئادەمنىڭ ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتىنى تۆۋەنلىتىۋىتىدۇ، كۆرۈش قۇۋىتىنى تۆۋەنلىتىۋىتىدۇ، ئاشقازان ياللۇغى ،ئۈچەي ياللۇغى قاتارلىق كىسەللەرنى پەيدا قىلىدۇ. شۇڭا بۇ خىل يىمەكلىكنى يىمەسلىكىمىز كېرەك.ئاشۇ ئاچچىق يىمەكلىكلەرنى قانداق ئۇسۇلدا ياسايدىغانلىقىنى كۆرۈپ بىقىڭلار
   
بۇ رەسىملەرنى كۆرگەندىن كېيىن كۆڭلىڭىز ئېلىشقاندۇ . ئەمدى ئۆز پەرزەنتىڭىزگە تەربىيە قىلىڭ ھەم باشقىلارغا تەۋسىيە قىلىڭ.  
ئاتا ئانىلار ئۆز پەرزەنتىنىڭ بەختى ئۈچۈن بۇ خىل توسالغۇلارغا ئازىراقتىن كۈچ چىقىرىپ بۇ ئەخلەت يىمەكلىكنى توسۇلى.

kokboraa

كەچتە يىگەن تامىقىمنى ياندۇرۋەتكىلى تاس قالدىم.

taranqi007

باللا بىلەن ئانىلار ئۆچرەتتە تۇرۇپ  يەيدىغان ھىلقى، ئەخلەت ئەخلەت،
باگا...............

honzade

ئەڭ زور زىيان مۇشۇ گالنىڭ بۇلغىنىپ كېتىشى ئىدى. ھەتتا تۆۋەنلەردە مەھەللىلەرگە ئورۇنلاشقان نۇرغۇن دۇكانچاقلاردا مۇشۇنداق كېلىش مەنبەسى ئېنىق بولمىغان يىمەكلىكلەر بەكمۇ نۇرغۇن! بالىلار يەۋاتقان..................  يىمەڭ دېسە يىغلاۋاتقان............  ئەشۇ دۇكانچىلارنىڭ كاللىسى يوقمىدۇ؟؟؟؟ ئەرزان، بەك ئالىدۇ دەپلا بالىلارغا نىمىلەرنى يىگۈزۈۋاتقانلىقىنى ئويلاپ باقمايدىغانمىدۇ؟

isyankarman

كىشىلەرنىڭ نىمىشقا تۈركىيەنىڭ يىمەكلىكلىرىگە يۈزلىنىپ كەتكەنلىكىنى بىلگەندەك بولدۇم. بۇ بەسەيلەرنىڭ قولىدىن چىققان نەرسىگە ھەر قانچە پاكىز تەكشۈرۈشتىن ئۆتكەن دىسىمۇ زادى ئادەمنىڭ كۆڭلى يەنىلا بىر قىسما بۇلۇپ تۇرىدىكەن.
كۇچا ناھىيسىنىڭ پىيادىلەر كوچىسىدىكى مەلۇم بىر داڭلىق كالا گۆشى ئۈگرىخانىسىمۇ ئاڭلىسام قاسساپلارنىڭ ۋە كاللا پاقالچاق ساتىدىغانلارنىڭ ئېشىپ قالغان ئەخلەت ياغلىرىنىڭ قايتا قاينىتىپ چىقارغان مەھسۇلاتىنى ئىشلىتىدىكەن. بۇ ئەخلەت يۇندا ياغلارنى يەنە ھەر قايسى يەل قازان شورپىخانىسى (خوگوخا)غا سېتىپ بىرىدىكەن. چۈنكى بۇ ياغلارنى شورپىغا (تاڭغا) سالسا ناھايتى بەكمۇ تەم كىرىدىكەن. مەن بۇنى سودا سانائەت مەمۇرى باشقۇرۇش ئىدارىسىدىكى يىمەكلىك بىخەتەرلىكىگە مەسئۇل بىر رەھبەرنى ئۆز ئاغزىدىن ئاڭلىغان. ئۇ رەھبەرنىڭ دىيىشىچە بۇنداق يۇندا ياغ ئىشلەپ چىقىرىغان ئۇرۇنلارنىڭ بىرىنى پېچەتلىسە يەنە يۇشۇرۇن ھالدا نەچچىسى پەيدا بۇلۇپ تۇرىدىكەن. چۈنكى بۇ يۇندا ياغلارنىڭ بازىرى بەك ياخشى ئىكەن. بۇ يۇندا ياغلارنى مەخسۇس بىزنىڭ ئۇيغۇرلار ۋە خۇيزۇلار ئاچقان كالا گۆشى ئۈگرىخانىسى ۋە يەل قازان شورپىخانىسى سۈرۈشتە قىلىپ تېپىپ سېتىۋالىدىكەن. بۇ ھەقىقى بولغان ئىش. بۇنداق تاماقخانىلاردىن ئېھتىيات قىلىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن. بەلكىم بۇنى كۇچا ناھىيسىدىن بولغان تورداشلارنىڭ بىلىدىغانلىرى بولسا كېرەك.
ئەڭ ئىشەنچىلىك تاماق يەنىلا ئۆيدىكى تائامدۇر.

samawar

گالدىن ئۆتكەن ھالال بولمىسا ،ئىمانغىمۇ شۈبھە ئارلىشىدۇ...
مەنغۇ ھەتتا ئىچىملىكنىمۇ كۆڭلۈم كۆتۈرمەي ئىچمەيمەن....

Casio

مەن مىنىرال سۇ بىلەن ئىخلاس ئۈلكەر مەھسۇلاتلىرىنى لا ئىستىمال قىلىمەن

konqidarya

ئائىلە تەربىيىسىنى كۈچەيتىش مۇھىم. نىمىنى يىيىش، نىمىنى يىمەسلىك، نىمە ئۈچۈن يىيىش، نىمە ئۈچۈن يىمەسلىك تەربىيىسى ئىنتايىن مۇھىم. كىچىك بالىنىڭ نەپسى ئوت دىگەن گەپ بار، ئەقىللىق ئاتا-ئانا بۇ ئوتنى كونتۇرۇل قىلغۇچىدۇر.

ARSILAN01

دىمىسىمۇ راسىت .ھازىر بۇلغىنىش بەكلا ئېغىر .بۇ قېتىم بۇلار ئەڭ ئەڭ يامان يەردىن ئالدى .خۇددى كاناينى سىققاندەكلا .چۈنكى ھەممە كىسەللىكنىڭ مەنبەسى دەل گالدۇر .بىز ئۈچۈن ئەڭ مۇھىم بولغىنى كىلىش مەنبەسى ئېنىق بولمىغان مۇشۇنداق ئەخلەت، پاسكىنا يىمەكلىكلەرنى يىيىش ئارقىلىق ئەقلىمىزنى ، ئىمانىمىزنى بۇلغاۋاتقىنىدۇر .بۇلارنىڭ تەكشۈرۈپ پىچەتلىدۇق دىگىنى ئەمەلىيەتتە خەلق ئاممىسى سېزىپ قېلىپ ئالاقىدار ئورۇنلارغا پاش قىلغانلىرى خالاس .ئۇلارنىڭ ئۆزى چىقىپ تەكشۈرۈپ پىچەتلىشىگە تېخى ئىش ئۇزۇن .ناۋادا راستىنلا چەكلەش مەقسىتىدە بولسا ،مۇشۇ ئىشقا ئالاقىدار يەنىمۇ مۇكەممەل ،ھېچقانداق يۇمشاق قوللۇق قىلمايدىغان قانۇن چىقىرىپ شۇ بويىچە ئىجرا قىلسىلا بولاتتى .بىراق جۇڭگوچىلىقتا بۇ ئىشلارنىڭ ھەل بولىشىغا ھېچ كۆز يەتمەيدىغاندەك .
شۇڭا يەنىلا ئىشنى ئۆزىمىزدىن باشلايلى .ئامال بار سىرىتتىن ئاز تاماق يەيلى .يىگەندىمۇ ئىشەنچىلىك ئاشخانىلاردىن يەيلى .باللىرىمىزنى ئەخلەت يىمەكلىكلەرنى يىيىشتىن تۇسايلى .بىزنىڭ ھازىرچە قىلالايدىغىنىمىز پەقەت مۇشۇنچىلىكلا .

katran728

ئاتا-ئانىلاردىمۇ بار ، نىمىشقا دىسىڭىز ھازىر كۆپىنچە ئائىلىلەردە بىرلا پەرزەنت ئېشىپ كەتسە ئىككى بۇنداق ئەھۋالدا ئاتا-ئانىلار بالىنىڭ كۆزىگە قاراپ نىمىنى خالىسا ،قانداق قىپ بەر دىسە شۇنى ئورۇنداپ بېرىدۇ،ماۋۇ زىيانلىق بالام يېسەڭ بولمايدۇ دىمەيدۇ ، يىغلاپ تۇرۋالدى ،ئېپ بەرمىسەم ئۇنىمىدى دەپ باھانە كۆرسىتىدۇ تېخى ،ئويلاپ بېقىڭ،بالا ئاتا-ئانىنى باشقۇرامدۇياكى ئاتا-ئانا بالىنىمۇ؟!  بۇرۇن يەتتە سەككىز بالا باققانلارمىغۇ شۇنداق ئەتىۋالاپ بېقىپتىكەن بولمىسا ،گەپ تەربىيە بىلەن كۆينىشنى ئايرىپ بولالمىغانلىقىدا.............