تۈركىيە ئۆي– مۈلۈكچىلىكىگە نەزەر قەدىمدىن تارتىپ يىپەك يولىنىڭ مۇھىم تۈگۈنى ،ياۋروپا ۋە ئاسىيا ئارىسىدىكى كۆۋرۈك سۈپىتىگە ئىگە بولغان تۈركىيە، ھازىرقى زامان دۇنيا ئىقتىسادىنىڭ پارلىغان يۇلتۇزلىرىدىن بىرى بولماقتا.ئىقتىسادى جەھەتتىن تۈركىيە ھۆكۈمىتىنىڭ زور مەبلەغ بىلەن قۇرۇلۇش ئنشائاتى،يول ياساش،ئاۋىئاتسىيە ،ئاممىۋى ئۇل مۇئەسسەسەلەرنى ياخشىلاش جەھەتتىكى تىرىشچانلىقلىرىنىڭ تۈرتكىسىدە ،تۈركىيەدە ئۆي-مۈلۈك باھاسى يۇقىرىلىماقتا ۋە توختىماستىن ئۆسۈۋاتقان ئۆي باھاسى نۇرغۇنلىغان مەبلەغ سالغۇچىلارنى قىزىقتۇرماقتا. تۆۋەندە تۈركىيە ئۆي –مۈلۈك بازىرىنىڭ ئالاھىدىلىكلىرى ھەققىدە توختىلىمىز : 1. دۇنياۋى ئىقتىسادى كىرىزىسنىڭ بېسىمىدا تۈركىيەنىڭ ئۆي باھاسى ئەسلى قىممىتىدىن تۆۋەنلىگەن بولۇپ،تۇركىيە ئىقتىسادىنىڭ تېز سۈرئەتتە ياخشىلىنىشى ۋە ھۆكۈمەتنىڭ زور كۈچ بىلەن قوللىشى ئۆي باھاسىنىڭ ئۆسۈشىگە مۇھىم سەۋەپ بولماقتا.تۈركىيە ئىقتىسادىنىڭ ئېشىش كۆرسەتكۈچى دۇنيا بويىچە 6-ئورۇندا تۇرماقتا. بۇسەۋەپتىن ياۋروپا ۋە باشقائەللەرنىڭ ئۆي –مۈلۈكچىلىك بازىرى دۇنيا ئىقتىسادى كىرىزىسنىڭ تەسىرىدىن تەلتۆكۈس قۇتۇلالمىغان بۈگۈنكى كۈندە تۈركىيە ئۆي –مۈلۈكچىلىك بازىرى%12.2لىك ئۆسۈش كۆرسەتكۈچى بىلەن ئالدىنقى قاتاردا تۇرماقتا. 2. تۈركىيەنوپۇسىنىڭ تېز سۈرئەتتە كۆپىيىشى، ۋە ئومۇمى نوپۇسنىڭ %61.1 نى تەشكىل قىلغۇچىلارنىڭ 32ياشتىن تۆۋەن بولۇشى، ناھايىتى چوڭ بازار ئېھتىياجىنى شەكىللەندۈرمەكتە .مەلۇماتلارغاكۆرە ،2015-يىلىغا بارغاندا پەقەتلا ئىستانبۇلنىڭ مۇقىم نوپۇسى 15مىليونغايېتىدىغانلىقى(كۆچمە نوپۇس سىرتىدا)ۋە بۇ سەۋەپتىن يەنە 6مىليون يۈرۈشكە يېقىن تاۋار ئۆي ئېھتىياجى مۆلچەرلەنمەكتە .نوپۇسنىڭ كۆپىيىشى ۋە توختىماستىن ئىلگىرىلەۋاتقان ئىقتىسادى كۆرسەتكۈچلەرنىڭ تۈرتكىسىدە كەلگۈسى 10 يىلدا ئۆي باھاسىنىڭ داۋاملىق ئۆسىدىغانلىقى كۆرسىتىلمەكتە. 3 . تۈركىيەھۆكۈمىتىنىڭ ئۆي –مۈلۈك بازىرىغا قاراتقان پايدىلىق سىياسەتلىرى ،باج ،بانكا قەرزىۋە باشقا تۈرلەردىكى ئېتىۋار بېرىش ،قولايلاشتۇرۇش قاتارلىق سىياسەتلىرىنىڭ تۈرتكىسىدە نۇرغۇنلىغان كىشىلەر ئۆي سېتىۋالماقتا . 4. تۇركىيەھۆكۈمىتىنىڭ نۇرغۇن يەرلەردىكى كونا ،سۈپەتسىز بىنالارنى چېقىپ قايتىدىن سېلىش لايىھەسىنى ئىجرا قىلشى ۋە يېڭى شەھەر بەرپا قىلىش پىلانى ،كونا بىنالارنىڭ قىممىتىنى ھەسسىلەپ ئاشۇرماقتا. 5. تۈركىيەنىڭ بولۇپمۇ ئىستانبۇلنىڭ يۇقىرى ئۆي ئىجارە ھەققى نۇغۇنلىغان مەبلەغ سالغۇچىلارنى قىزىقتۇرماقتا .كۆپ نىسبەتنى ئىگلىگەن ياشلار ۋە 3مىليوندىن ئارتۇق كۆچمە نوپۇس ناھايىتى چوڭ بازار ئېھتىياجىنى شەكىللەندۈرگەچكە،ئىستانبۇلدا ئەڭ ئەرزان ئۆي600لىرا(1850يۇئەن ئەتراپىدا)بولۇپ ،بەزى ئۆيلەرنىڭ سېتىلىش باھاسى 15-20يىللىق ئىجارە ھەققىگە تەڭ بولغاچقا ، نۇرغۇنلىغان مەبلەغ سالغۇچىلارتوختىماستىن ئۆي سېتىۋالماقتا. يۇقارقى سەۋەپلەردىن تۈركىيە ئۆي ـمۈلۈك بازىرى تارىختىكى ئەڭ تېز ئۆسۈش سۈرئىتىدەيۇقىرىلىماقتا.2012-يىلىنىڭ ئوتتۇرىلىرىدىن باشلاپ ،تۈركىيە ھۆكۈمىتى چەتئەللىكلەرگە ئۆي سېتىش قانۇنىنى ماقۇللىدى .شۇنىڭدىن ئېتىبارەن تۈركىيەدىن ئۆي سېتىۋالىدىغان چەتئەللىكلەر جۈملىدىن جۇڭگو پۇقرالىرى كۆپەيمەكتە .ئەمما دىققەت قىلىدىغان نۇقتىلار شۇكى ،چوقۇم ئىشەنچىلىك ۋاستىچىلىك شېركەتلىرى بىلەن ھەمكارلاشماق لازىم .ئەكسىچە بولغاندا ‹قۇيرۇق كۆرسىتىپ ،ئۆپكە ساتىدىغان ›،ئارتۇق يولنى كۆپ مېڭىپ ،ئورۇنسىز چىقىم قىلىدىغان ۋە ھەتتا ئۆزىڭىزمۇ بىلمەي قەرزگەبوغۇلۇپ قالىدىغان ئەھۋاللار ئۇچرايدۇ .تۇركىيە قانۇنىدا ئۆي سېتىۋالغۇچىنىڭ ئۆيگە مەڭگۈلۈك ئىگىدارچىلىق قىلىش ھوقوقى بولغاچقا ،ئىشەنچىلىك ۋاستىچىلىق شېركەتلىرى بىلەن ھەمكارلاشقانلا بولسا ئادەتتە ھېچقانداق مەسىلە كۆرۈلمەيدۇ. جۇڭگو-تۈركىيەمۇناسىۋىتى تارىختىن بۇيانقى ئەڭ ياخشى ھالەتتە بولۇپ ،ئىككى دۆلەتنىڭ تەرەققىيات پۇرسىتى ،سودا ،مەدەنىيەت جەھەتتىكى ھەمكارلىقىنىڭ ئېشىشىغا ئەگىشىپ ،نۇرغۇنلىغان جۇڭگو پۇقرالىرى تۇركىيەدىن ئۆي سېتىۋالماقتا. چەتئەللىكلەرنىڭ ئۆي سېتىۋېلىش سەۋەپلىرىنىڭ يەنە بىرسى بولسا ،مائارىپ ۋە باشقا پاراۋانلىقلاردىن تەڭ بەھرىمان بولۇش مەقسەت قىلىنماقتا. ئومۇمەن ئىچكى – تاشقى ،ئىقتىسادى ،ئىجتىمائى،سىياسى سەۋەپلەرنىڭ تۈرتكىسىدە ،تۈركىيەنىڭ ئۆي –مۈلۈكچىلىك بازىرى توختىماستىن يۇقىرى ئۆرلىمەكتە. |