قۇياشنىڭ يېنىدىن ئۆتكەن بىر كومېتا ساق قالدى
بىلىمخۇمار
2013-يىلى 2-دىكابىر
بۇ يىلنىڭ 28-دىكابىر كۈنى ئىنگلىزچە «ISON» دەپ نام بېرىلگەن بىر كومېتا (قۇيرۇقلۇق يۇلتۇز) قۇياش بىلەن بولغان ئارىلىقى 1.1 مىليون كىلومېتىر كېلىدىغان بىر جايدىن ئۆتكەن بولۇپ، مۇتەخەسسىسلەر ئەسلىدە «بۇ كومېتا كۆيۈپ پارچىلىنىپ كېتىدۇ» دەپ پەرەز قىلىشقان ئىدى. ھەمدە بۇ كومېتا 28-نويابىر كۈنى ناسا نىڭ «Solar Dynamics Observatory, SDO» دەپ ئاتىىلدىغان تېلېسكوپىدىن غايىپ بولغان ئىدى. ئەمما شۇ كۈنى ئاخشىمى بۇ كومېتا ناسا بىلەن «ياۋروپا ئالەم تېخنىكىسى ئىدارىسى» بىرلىكتە باشقۇرىدىغان، ئىنگلىزچە «Solar Heliospheric Observatory, SOHO» دەپ ئاتىلىدىغان ئالەم تېلېسكوپىدا قايتا كۆرۈنگەن بولۇپ، مۇتەخەسسىسلەر بۇ كومېتانىڭ پارچىلىنىپ يوقاپ كەتمىگەنلىكىنى قىياس قىلىشتى. 29-نويابىر كۈنى ناسا بىر مۇخبىرلار يىغىنىدا كومېتا «ISON» نىڭ تېلېسكوپلاردا قايتا كۆرۈنگەنلىكىنى رەسمىي جەزىملەشتۈردى.
كومېتا «ISON» بۇنىڭدىن 14 ئاي بۇرۇن بايقالغان بولۇپ، ناسا ۋە باشقا نۇرغۇن ئاسترونومىيىگە قىززىققۇچىلار شۇنىڭدىن باشلاپ بۇ كومېتانى كۈزىتىپ كېلىۋاتقان ئىدى. بۇ كومېتانى كىشىلەر كۆز بىلەن بىۋاستە كۆرۈشكە باشلىغىلى بىر قانچە ھەپتە بولغان.
مۇتەخەسسىسلەرنىڭ دېيىشىچە تېلېسكوپلاردا ھازىر بىر نۇر چاقنىتىپ تۇرىدىغان كائىنات جىسىمى بولۇپ كۆرۈنىۋاتقان نەرسە كومېتا «ISON» نىڭ تولۇق قىسمى بولماستىن، ئۇنىڭ پەقەت ساق قالغان بىر پارچىسى ياكى يادروسى بولىشى مۇمكىن ئىكەن. ئۇنىڭ قانداق نەرسە ئىكەنلىكى ھازىرغىچە توپلانغان ۋە بۇنىڭدىن كېيىن يىغىلىدىغان ئۇچۇرلارنى ئانالىز قىلىش ئارقىلىق ئېنىق بولىدىكەن.
پايدىلىنىش ماتېرىيالى:
Germanamateur astronomer Waldemar Skorupa captured this spectacular photo of CométISON from Kahler Asten, in Germany, on Nov. 16. (Photo: Kahler Asten)
CométISON appears as a white smear heading up and away from the sun in this SOHOspacecraft view taken on Nov. 28. The comét appears to have survived the fieryflyby, NASA scientists say. (Photo: ESA/NASA/SOHO/GSFC) |