زىرەك يوللىغان ۋاقتى 2014-1-10 18:57
گىراۋىتون ھەققىدە تولۇق چۈشەنچە بەرسىڭىز بوپتىكەن
گىراۋىتون خىياللىرى
قاسىم سىدىق
ھازىرغىچە بولغان فىزىكا ۋە ئالەمشۇناسلىقنىڭ مۇھىم بىر تېمىسى تارتىش كۈچىنىڭ ۋاستىچىسى سىپىنى 2،ماسسىسى 0دەپ قارالغان ئىدىيال زەررىچە "گىراۋىتون(引力子-Graviton) »بولۇپ كەلدى.نىسبىلىك نەزەريىسىمۇ،كىۋانىت نەزەريىسىمۇ بۇ زەررىچىگە بولغان مۇھتاجلىغىنى رۇشەن ئەكىس ئەتتۆردى.ھالبۇكى 100يىلدىن بۇيان بۇ تولىمۇ تارتىنچاق زەررىچە ئۈز جامالىنى كۆرسەتكىنى يوق.پۇتكۆل 20-ئەسىر ۋەتاھازىرغىچە بۇ زەررىچە تىپىلمىدى.ئۇ گۇيا يىگىتلەرنىڭ تەقەززالىقلىرىى بەدىلىگە ئۈز كۆڭلىنى خۇش قىلىدىغان شەيتان سۈپەت قىزلاردەك تىخىچە ئۈزىنى كۆرسەتمىدى.بىزگە ئايانكى مۇبادا بۇ زەررىچە ئۈزىنى كۆرسەتمەيۋەرسە ،كەڭ مەنىلىك نىسبىلىك نەزەريىسى ۋە كۋانىت تارتىش كۈچى مەيدان نەزەريىلىرى يىتەرلىك ۋەزۇرۇرتەجىرىبە ئاساسىغا ئىگە بولمىغان بولىدۇ.چۈنكى بۇ نەزەريەلەرگىراۋىتون مەۋجۈت دىگەن ئالدىنقى شەرىت ئۈستىگە قۇرۇلغان ئىدى.ھازىر دۇنيادا ھىچقانداق بىر ئالىم ياكى ئىلمى تەشكىلات گىراۋىتۇننى مۇنچىلىك ۋاقىتتا تاپالايمەن دەپ ئىتالمايدۇ.
كۆرۆنۈپ تۇرۇپتىكى گىراۋىتون ئەسلىدىلا نەزەريە تەلەپ قىلغان زەررىچە.ئۇنىڭ تىپىلماسلىغى نىمىدىن دىرەك بىرىدۇ؟.مانا بۇ بىز ئەتراپلىق ئويلۇشۇپ كۆرۆشكە تىگىشلىك نۇقتا.
بۇ يەردىكى باش ئاغرىغىدىن قۇتۇلماقنىڭ قارىماققا بەكمۇ ئاسان بىر يولى بار ،ئۇ بولسىمۇ،تەجىربە ياكى كۈزىتىش ئارقىلىق قەتئى بايقىغىلى بولمايدىغان زەررىچىلەرنىڭمۇ بارلىغىنى ئىتراپ قىلىش.بۇ ھالدا تەجىربە ۋە كۈزۈتۈش ھەممىنى بەلگۆلەيدۇ دىگەن ئەسكى ئادىتىمىزنى تەرىك قىلىش.ئادەتكە خىلاپ ھالدا ۋاستىلىق ئىسپاتلارنىڭمۇ كۈچىنى مۇئەييەنلەشتۇرۇش.ئەڭ ئاخىرى بىز بۇئالەمنىڭ ئەڭ چوڭقۇر مەخپىيەتلىكلىرىنى ئەقلى ھۆكۆم،ئىدراك ئارقىلىقلا پەرەز قىلالايدىغانلىغىمىزنى،بۇ پەرەزلەر شۇڭغىچە ئىگەللىگەن تەجىربە پاكىتلىرى ئۈستىگە قۇرۇلغان بولىدىغانلىغىنى تونۇپ يىتىش.
لىكىن،بۇنداق قىلغاندا «تەجىرىبە ھەممىنى بەلگۈلەيدۇ»تەرەپتارلىرى مەمنۇن بولىشى ناتايىن.ئۇنداقتا زادى قانداق قىلىش كىرەك.؟. مىنىڭچە بۇ يەردە پىكىر يولىمىزنى ئۈزگەرتىپ بىقىش ئويلۇشۇپ بىقىشقا تىگىشلىك نۇقتا.دىمەكچىمەنكى ،بىزگىراۋىتون مەسىلىسىدە پىسىخۇلوگىيىدىكى«رولىنى موقىملاشتۇرۇۋىلىش كىسىلى»گە گىرىپتار بولدۇقمۇ-قانداق؟ دىگەن نۇقتىدا ئويلۇشۇپ كۈرۈش.
گەرچە ئېينىشتېيىن نىيوتۇندىن ئۈزگىچە يول تۇتقان بولسىمۇ،نىيوتۇنچەتارتىش كۈچىنىڭ ئورنىغا «ماكان-زامان»ئەگرىلىگىنى ياكى تارتىش كۈچى دولقۇنىنى دەسسەتكەن بولسىمۇ،يەنىلا «گىراۋىتون»دىن مىھرىنى ئۈزەلمىدى.مىنىڭ دىمەكچى بولغۇنۇم ئەسىرلەپ بۇ تەكەببۇر زەررىچىنى ئىزدەش بىلەنلا بولۇپ كەتمەي «گىراۋىتون »دىن خالى ئالەم مەنزىرىسى ئۈستىدە ئىزدىنىپ كۈرۈش.بەلكىم بۇنداق ئىزدىنىش نۇرغۇن لايىھە ياكى فانتاستىك مەنزىرىلەرنى ۋۇجۇتقا كەلتۈرۈشى مۈمكىن.لىكىن ،بۇ مىڭىپ بىقىشقا ئەرزىيدىغان ۋەھەتتا مۇقەررەر بولغان بىر يول شۇنداقلا تاللاش.
بىزگە مەلۆمكى،«گىراۋىتۇن»گەرچەكەڭ مەنىلىك نىسبىلىك نەزەريىسىدە «تارتىش كۈچى دولقۇنى»نىڭ،كىۋانىت نەزەريىسىدە «تارتىش كۈچى مەيدانى»نىڭ«كۈچ ئۇزاتقۇچىسى»دەپ ھىساپلانسىمۇ،ئۇنىڭ ئۆزى ھىچقانداق كۈچ تەسىرىگە ئۆچرىمايدۇ دەپ قارىلىدۇ.بۇ نۇقتا بىزنىڭ ئالاھىدە دىققەت قىلىشىمىزغا ئەرزىيدۇ.يەنى بۇ ئالەمدە ھىچقانداق «كۈچ»نىڭ تەسىرىگە ئۆچرىمايدىغان زەررىچىلەرنىڭمۇ مەۋجۇتلىگىنىڭ دەلىلى بولۇپلا قالماي،ئالەمنىڭ مۇناسىپ قاتلاملىرىنى «كۆچ»نىڭ ئىشتىراكىسىز تەسۋىرلەشنىڭ ئىپتىدائى قەدىمى.
بۇ نۇقتىدا شەكىل نەزەريىسىنىڭ ھازىرچە تەشەببۇس قىلىدىغان نامزاتى 29-تىئورمىنى قانائەتلەندۇرىدىغان«ئىنىرىتسىيىلىك ئېغىش»بولۇپ بۇ تەشەببۇس «تەجىربە ھەممىنى بەلگۇلەيدۇ»تەرەپدارلىرىنى قانائەتلەندۇرۇدىغان تەجىرىبە نەتىجىسىگە ئىگە ــ گەرچە بۇتەجىربە سالاھىيەتلىك ئورۇنلارنىڭ قايتا ئىشلەپ دەلىللىشىگە مۇھتاج بولسىمۇ.
2012.4.1
|