بىر ئوقۇتقۇچىنىڭ مەكتەپ مۇدىرىغا يازغان خېتى

tnhakiz

ھورمەتلىك مەكتەپ  مۇدىرى  ياخشىمىسىز؟مەن ناھايىتى ئۇزۇن ئويلىشىش،ئۆز- ئۆزۈمنىڭ ئىدىيەسىدە  بىر مەزگىل قاتتىق كۈرەش قىلىش نەتىجىسىدە، ئاخىرى خەت ئارقىلىق ئىزھار  قىلىشنى لايىق كۆردۈم. بەزى گەپلىرىم ئىدىيەڭىزدىن ئۆتمىسىمۇ، ھەتتا  تىتاڭ تومۇرىڭىزغا تېگىپ كەتسىمۇ يىرتىۋەتمەي سەۋىرچانلىق بىلەن ئوقۇپ تۈەتكەيسىز.مەن قايتا دەپ ئولتۇرمىساممۇ، مەكتەپ رەھبەرلىكى مەكتەپتىكى ئەڭ مۇھىم ئورۇندا تۇرىدىغان،كۆۋرۈكلۇك رولى ناھايىتى چوڭ بولغان ئوقۇتقۇچىلار نەزىرىدىكى ساپالىق كىشىلەردۇر.سىزنىڭچە، ھەر بىر مەكتەپتىكى ھەر قايسى قاتلامدىكى رەھبەرلەر ئۆزلىرى ئوقۇتقۇچىلىق قىلغان چاغدىكى ئەھۋالىنى ئۇنتۇپ قالغانمىدۇ؟ئۆزلىرىنى ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئورنىغا قويۇپ ئويلاپ باقامدىغاندۇ؟مەكتەپ مۇدىرى، مەن سىزگە دېسەم مېنىڭ بۇ خەتنى يېزىشىمغا ،ئىدىيەمدىن ئۆتمەيدىغان ئىشلارنى ئويلاپ قايناپ چىقىشىمغا سەۋەپ بولغان«مەكتەپكە كېلىپ -كېتىش تۈزىمى» .بۇ -مېنىڭچە، مەكتەپ ئەمەس، جازا ئارقىلىق ئۆزگەرتىش مەيدانىغا قويۇلغان چارىغا  ئوخشاپ قالدى. سىلەرنىڭ  چىقارغان تۈزۈمىڭلارنى بىر  جۈملە سۆزگە يىغىنچاقلىساق، «ئۆلسەڭ ئامال يۇق، ھاياتلا بولساڭ كېلىسەن»دېگەن گەپقۇ! بىز ئادەتتىكى ئوقۇتقۇچىلارنىڭ%80نىڭ ئائىلىسى پەقەت مائاشقىلا قاراشلىق، بالىلىرى ھەر خىل مەكتەپلەردە  ئوقۇۋاتقان  ئوتتۇراھال تۇرمۇشتىكى ئائىلىلەر.ئامالسىزلىقتىن   ھەر  قانداق  تۈزۈمگە بويسۇنۇپ كېلىمىز ، ئىشلەيمىز.چۈنكى ئائىلىمىز سىلەر تۇتۇپ ئېشىپ قالىدىغان شۇ مائاشقىلا قاراشلىق.سىلەرچۇ؟ سىلەنىڭ ئىشىڭلار چىققان كۈنى سىلەرگە مائارىپتىن يىغىن چىقىدۇ.بۇ سىلەرنىڭ ئاجايىپ ئورۇنلۇق بانايىڭلار.لېكىن بىزنىڭ بالىمىز ئاغرىپ قالغان كۈنلەردە ،مۇسۇبەتلىك كۈنلەردە ۋە ياكى جىددى ئىشىمىز چىققان كۈنلەردە سىلەرنىڭ ئالدىڭلاردا گۇناھكاردەك  ئۇيۇلۇپ تۇرۇپ مىڭ بىر بالادا يېرىم كۈنلۈك، ئېشىپ كەتسە، بىر كۈنلۈكلا رۇخسەت  سورىيالايمىز.  بۇنداق چاغدا سىلەر ئۆزۈڭلارنى شۇنداق كۆرسىتىۋالىسىلەركىن، ھەي-ھەي... بۇنۇڭغا  گەپ تۇغرا كەلمەيدۇ.مەن بەزىدە ئىشىم چىقىپ قالغاندا يېنىڭلارغا كىرىپ يىغىنىغا بارىمەن دېسەم  قانداق بۇلار؟ دەپ سىلەرگە ھەۋەس قىلىپ قالىمەن.مائارىپ ئىدارىسى ئوقۇتقۇچىلارنىڭ تۇرمۇش، سالامەتلىك ئەھۋالىنى كۆزدە تۇتۇپ، شۇنداق مۇۋاپىق تۈزۇم  چىقىرىپ بەرگەن .لېكىن سىلەر ئۆزۈڭلارنىڭ ساپاسىزلىقىڭلارنى چاندۇرماسلىق ئۈچۈن يېڭىدىن-يېڭى قاتتىق تۈزۈم چىقىرىپ ،باشقىلارنى خۇددى تىزگىنەكتە باشقۇرغاندەك باشقۇرۇپ  كېتىپ بارىسىلەر.مۇدىر مەن قايناپ مۇشۇ يەرگە كەپتىمەن. يازغاندىكىن بىراقلا يازاي .مېنى ئېتىۋەتمەس ،بۇ بىر ھەقىقەت بۇلغاندىكىن.سىلەر قانداق بولۇپ مەكتەپ مۇدىرى ۋە سېكرىتار بولۇپ قالدىڭلار!؟  بۇ ھۇقۇقنى قايسى پەسكەش بازاردىن  نېمىگە سېتىۋالدىڭلار؟ئاراڭلاردىكى قايسىڭلار بىزگە ئۈلگە بولۇپ، بىر سائەتلىك ئەمەلىي دەرس ئۆتۈش ئارقىلىق يېڭىلىق يارىتىپ باشلامچىلىق قىلالايسىلەر؟ نېمە ئۈچۈن ھازىرقى يېڭى خزمەتكە چىققان ياشلارنىڭ ئىدىيەسىدە ئوقۇتۇشقا نىسبەتەن ئىزدىنىش يۇق!  پەقەت رەھبەرلىككە  ياخشى كۆرۈنۈپ، كىچىككىنى مەنسەپكە ئېرىشىش،بۇنداق ئىدىيەنىڭ شەكىللىنىشىگە كىم سەۋەپچى!؟  سىلەردەك ئوقۇتۇشقا كۆڭۈل بۆلمەيدىغان، ئۆزىنىڭ خىزمەت ئورنىنى ياشاشتىكى ئارامگاھ ،پۇل تېپىشتىكى رەستە قىلۋالغانلىقىڭلاردا. سىلەر بىزنى ھېچنىمىنى بىلمەيدۇ دەپ قالماڭلار،بىز سىلەرنىڭ  يۇقىردىن  ئۆيى يىراق بالىلار ئۈچۈن ئاجراتقان تاماق پۇللىرىنى قانداق ئۇسۇل بىلەن چۆنتىكىڭلارغا سېلۋاتقىنىڭلارنى ،ھۆكۈمەت ھەقسىز دەپ تارقاتقان كىتابلارنى بالىلارغا پۇلغا سېتىپ يۇقىدىكىلەرگە يالغان  دۇكمۇت يوللاۋاتقىنىڭلارنى، ھەر خىل دەبدەبىلىك ناملاردىكى باھاسى دەرسلىك كىتابتىنمۇ قىممەت، ئەمما پايدىلىنىش قىممىتى ئانچە يۇقىرى بولمىغان يانداشما مەشىقلەرنى تۈركۈملەپ ئەكەلدۈرۈپ سېتىپ، كىملەر بىلەن شېرىكلىشىپ جاھاندارچىلىق قىلىۋاتقىنىڭلارنى،  فۇرمىنى بانا قىلىپ بىچارە دېھقان بالىلىرىغا قىممەت باھادا سېتىپ، گېلىنىڭ تېگى تۆشۈك كاسسىر بىلەن بىرلىشىپ پايدا ئېلۋاتقىنىڭلارنى ،ئوقۇتقۇچىلارغا فۇرما تىكىشنى بانا قىلىپ مەكتەپنىڭ پۇلىغا  خوتۇن - بالىلىرىڭلاردىن تارتىپ يەتمىش پۇشتۇڭلارغىچە پايدىلۋاتقىننى بىز ئوبدان بىلىمىز ،لىكىن .............
ھە راس، مەكتەپ مۇدىرى! نەچچە ۋاقىتتىن بېرى كاللامدا بىر سوئال بارتى. خاپا بولماڭ،  سورىۋالاي: مەكتەپتە  بىر نەچچە  كۈنلەپ، ھەپتىلەپ دەم ئالسىمۇ پۇل تۇتۇلمايدىغان، سىلەر چىقارغان بۇ تۈزۈملەرگە چۈشمەيدىغان  «ئالاھىدە خادىم»لار بار.سىلەر  ئۇلاردىن قورقامسىلەر ياكى ئۇلارنىڭ ئالدىدا  تىلىڭلار  كېسىكمۇ؟  شى رەئىس پاك بۇلغاچقا، چىۋىننىلا ئەمەس، يولۋاسنىمۇ  تارتىپ چىقىرالىدى. سىلەرگە ئىچىم ئاغرىيدۇ،كىشىنىڭ ھەققىنى يەپ، ياماندىن قۇرقۇپ،  «يۇۋاش»نى بوزەك قىلىپ، مۇشۇنداق ياشاپ قايسى بىر چوڭ دۆلەتنى كۆرۈپ كېتەرسىلەر؟! بىزغۇ ھازىر جاپا تاتقان بىلەن ھەققىمىزنى ھالال ئېلىپ، نارسىدىلەرگە بەرگەن ئەمگىكىمىزنىڭ ئەجرىنى  كۆرەرمىز .يازسام بەك جىق گەپلىرىم  بار ،ئاۋال ئىپادىڭىزگە قاراپ باقاي، خېتىمىنى  ئوقۇدىڭىزمۇ ياكى يېرىمىدا يىرتىۋەتتىڭىزمۇ ؟ھېلىھەم  بولسىمۇ، ئاللاھ سىزنىڭ تويماس  نەپسىڭىزگە  ئىنساب، قارا دىلىڭىزغا يۇرۇقلۇق  ئاتا قىلسۇن! خوش، ئەتىكى ئىپادىڭىزغا قاراپ داۋامىنى يازاي.

tnhakiz

كەچۇرۇڭلار، مەن  يىڭى بۇلغانلىقىم ئۇچۇن بەزىبىر ئىملا خاتالىقلاردىن خالى بۇلالمىدىم،تۇزىتىشكە  تىرىشىمەن.قىممەتلىك تەكلىپ -پىكىر بىرىشىڭلارنى سۇرايمەن.

tnhakiz

Umut903

begir

تېمىڭىزنى قايتا تەھرىرلەڭ قىزچاق . باغداشقا تېما يوللىغاندا تېمىڭىزنىڭ ئۇيغۇر خەلق چۆچەكلىرىگە ئوخشاپ قالماسلىقىغا كاپالەتلىك قىلىڭ . ئورۇن ، ۋاقىت ، ئادەملەر چوقۇم ئەمىلىيەتتە بار بولغان بولۇشى كېرەك . يازمىڭىزدىكى قايسى شەھەر ؟ قايسى مەكتەپ ؟ قايسى مەكتەپ مۇدىرى دىگەنلەرنى ئېنىق يېزىڭ . شۇندىلا بۇ مەسىلە ئۈنۈملۈك ھەل بولغۇسى . بولمىسا مەڭگۈ سىز بىر غەيۋەتخورغا ئوخشاپ قالىسىزكى ھېچنىمىنى ھەل قىلىش مەقسىتىگە يېتەلمەيسىز .
يەنە بىر گەپ ، ئوقۇتقۇچى بولغانكىن ئىملا خاتالىقىنى سادىر قىلماڭ . جۈملىڭىزنىڭ باش ئاخىرى باغلىنىشچانلىقى ياخشى چىقسۇن .

hokumran

بۇ بىر ھېكايىمۇ؟
كىشىلەر ئارىسىدا ئېقىپ يۈرىدىغان ئەپقاچتى گەپلەرنىڭ كىملەرنىڭدۇ قۇلىقىغا سىڭىپ كېتىپ، راستەك بىلىنىپ، ئاخىرىدا شۇ ئىشنى ئۆز كۈزى بىلەن كۆرگۈچى، بىلگۈچى سۈپىتىدە مەيدانغا چىقىشنىڭ جەمىيىتىمىزدە نەقەدەر ئاۋۇپ كېتىۋاتقانلىقىنى چوڭقۇر ھېس قىلدىم.

illiq

بىچچارىلەرگىمۇ ئامال يوق باشلىقنى باقمىسا تېخى ،تۈۋەندىكىلەرگە جاۋاپ بەرمىسە تېخى ،توختماي ھىساۋات ئويدۇرۇپ چىقىرىپ يۇقاتقانلىرىنى تۇلۇقلىمسا تېخى ،تۈزۈم ئۈستىگە تۈزۈم تۈزۈپ ئۇقۇتقۇچىلارنىڭ دىققىتىنى بۇرىمىسا تېخى . قارىسا بىر ناھىيەدە ساغلام مەكتەپ مۇدىرىدىن بىرنى تاپقىلى بولمايدۇ . گەپنىڭ بېشى مۇشۇ مەكتەپ مۇدىرىنى قويغان يېزا ۋە ئىدارە باشلىقلىرىدىمىكىن دەيمەن .

پۇرۇخ

begir ئەپەندى:
ئۆتكەن يىلى توردا مائارىپقا ئالاقىدار مەسلىلەر كەينى-كەينىدىن ئېلان قىلىندى. بولۇپمۇ بۇ مۇنبەردە ئوقۇتقۇچىلارنىڭ دەرد-پىغانى تۆكۈلدى. مائارىپقا كۆڭۈل بۆلدىغان ساھە ۋە دوستلار قولدىن كىلىشچە دەرتكە دەرمان بولدى. مەنمۇ مائارىپتا 16 يىل ئىشلىگەن بىر ئاددى ئوقۇتقۇچى.تەنھا قىز ئوتتۇرىغا قويغان مەسىللەر ھەقىقەتەن مەكتەپلىرىمىزدە مەۋجۇت. بۇ مەسىللەرنى مۇشۇنداراق ياپتا ئوتتىرىغا قويغىنى ياخشى. بولمىسا« پۇتىغا پالتا چېپىۋالىدۇ.» نېمىشقا دېسىڭىز، ئالدىنقى يىلى يېزىمىزدىن بىر ئوقۇتقۇچى نامۇۋاپىق پۇل يېغىش مەسلىسىنى پاش قىلىپ توردا ماقالە ئېلان قىلۋىدى. بىر ئىككى كۈن ئىچىدە ۋالى ۋە ناھىيە ھاكىملىرى خەۋەر تېپىپ،بۇ مەسلىنى ئوبدانلا ھەل قىلدى. ئاممىنىڭ مەنپىئەتى قوغدالغان بۇ ئىشنىڭ نەتىجىسىدىن ھەممىمىز خۇش بولدۇق. ئامما بىر قىسىم قارنى يامان نەپسانىيەتچى ئەمەلدارلار ۋە سۈپەك مەكتەپ رەھبەرلىرى: بۇ ماقالە سەۋىيەلىك يېزىلىپتۇ.بۇنى چوقۇم ئوتتۇرا مەكتەپتىن يازدى. زادى بۇ تومپايلارنىڭ ھوشۇقى ئالچى قوپقان.خەپ دەپ مەكتىپىمىزغا كىرىپ ئاختۇرۇشنى باشلىدى.مەكتەپتە ماقالە يازغان ئوقۇتقۇچىنى تېپىپ ئەدەپلەيمىز دەپ يېغىن ئېچىپ ماقالە يازغان ئوقۇتقۇچىنى ئاشكارە ھاقارەتلىدى. بۇ يەردە ئۇنىڭ سېسىق گەپلىرىنى ئوچۇق ئاشكارە دىيىشتىن ئۇيلىمەن. ئەمما ئەشۇ ھەقنى دېگەن ئوقۇتقۇچى ئوتتىرىغا چىقالمىدى. ئەتىراپتىكىلەر ئاجىز ئىڭراپ قويدۇق خالاس. يەنە نېمىشقا دېسىڭىز ئەشۇ ئوقۇتقۇچى ئوتتۇرىغا چىقسىلا يۇرىكى ئېزىلەتتى،يۇشۇرۇن ۋە ئاشكارە زىيانكەشلىك تەييا ئىدى.
غۇلجىلىق شائىر ئەجەپ ئېسىمگە كەلمىدى: ھە،ئابلەت ئابدۇللا!
سۇ بويىدا سۇغا مەن تەشنا،
لەۋ يالىسام ئاغزىمغا پەشۋا.
مۇنۇ مىسراسىدەك ئىش بولاتتى.
يۇقىرىدىكى رەھبەرلەرنىڭ بۇ ئىشنى چىڭ تۇتۇپ،ياخشى بىر تەرەپ قىلشى بىلەن ئازغىنە كۈندە بۇ ئىش جىمىقىپ قالدى.