بىلىمخۇمار: ياپونلارنىڭ مىللىي روھى

kutteken

كۆپ رەخمەت بىلىمخۇمار ئاكا ،!
سىزنىڭ خەلقىم مىللىتىم دەپ سوققان يۈرەكلىرڭىزنى مېھىربان ئاللاھ مەڭگگۈ سالامەت قىلسۇن،

bilimhumar

سالام سۆيۈملۈك قېرىنداشلىرىم،

مەن ھەممىڭلارنىڭ سەمىمىي ئىنكاسلىرىنى بىرمۇ-بىر ئوقۇپ چىقتىم. ھەمدە ناھايىتى سۆيۈندۈم ھەم ئىلھاملاندىم.  سىلەرگە كۆپتىن-كۆپ رەھمەت!  

guzalyurtum

مەنمۇ ياپۇنلۇقلارنى خېلى ھۆرمەت قىلىمەن ، بولۇپمۇ ئۇلارنىڭ ئىتىقاتىغا.

banggi

arkzada112

سالام بىلىمخۇمار ئاكا، ئەڭ ئاۋۋال ئۇلۇغ ئاللاھدىن ھەممەيلەنگە ئاسايىشلىق تىلەيمەن .گەرچە ئارىلىقىمىز شۇنچىلىك يېراق بولسىمۇ، دىل يېقىنلىقى، تىلىمىزنىڭ بىر خىل ئاھاڭدا ياڭرىشى سەۋەبلىك ۋۇجۇدىمىزدا مىللەت دەپ سوقۇۋاتقان ساپ يۈرەكلەر بىر يەرگە جەم بولىغىنىدىن ئاللاھقا ھەمدۇسانا ئېيتىمەن. مەن ‹ مىسرانىم مۇنبىرى› قۇرۇلغاندىن بۇيان ئىزچىل شۇ مۇنبەردىن ئايرىلماي كېلىۋاتىمەن. بولۇپمۇ، يېقىنقى مەزگىللەردىن بۇيان سىز مۇنبەرلەرگە يوللاۋاتقان تېمىلىرىڭىزنى كۆرۈپ ئۆزۈمنىڭ تەپەككۇرۇمنى ئۈزلۈكسىز يېڭىلاۋاتىمەن.
بارلىق قېرىنداشلىرىمىزنى سۆيۈندۈرگۈدەك خىزمەت قىلىۋىتىپمۇ يەنە شۇ ئالدىراشچىلىقلار ئىچىدىن ۋاقىت چىقىرىپ مۇنبەرلەرگە تېما يېزىپ كېلىۋاتىسىز. بۇنىڭ ئۈچۈنمۇ سىزگە كۆپ تەشەككۈرلەر بولسۇن.
مىللەت دېگەن بىر ئېغىز سۆز بەلكىم ھەر بىر مىللىي ھېسسىياتقا ئىگە بولغۇچنىڭ يۈرىكىدىن  ئالاھىدە ئۇرغۇپ چىقىدىغاندۇ. مەنمۇ بىر ئۇيغۇر پەرزەنتى بولۇپ تۆرەلگىنىمدىن ئالەمچە پەخىرلىنىمەن.
يېقىندىن بۇيان مۇنبەرلەردىكى مىللەت، سىياسىي، جاھان ئۆزگىرىشلىرىگە ئائىت خەۋەرلەرنى قىزىقىپ كۆرۈپ ئۆزۈمنىڭ ئىددىيلىرىنى يېڭىلاشقا تېرىشىۋاتىمەن. ئاللاھ خالىسا چوڭ ئىش قىلالمىساممۇ، قۇربىتىمنىڭ يېتىشىچە قېرىنداشلىرىمغا ئازراق بولسىمۇ ئىش قىلىپ بېرەلسەم ئۆزۈمنى ھەقىقىي ئادەم بولۇپ ياشاۋاتقاندەق ھېس قىلىمەن.
سىزنىڭ ئادەمنىڭ چاڭقىغان يەرلىرىگە بارىدىغان تېتىملىق يازمىلىرىڭىز ئادەمنى ھەقىقەتەن قايىل قىلىدۇ. ئاللاھ ھەممەيلەنگە ھىدايەت ئاتا قىلغاي.
مەن بىر ئاددىي خەلق ساقچىسى ، خىزمەتتىن سىرىتقى ۋاقىتلىرىمدا ئۆيدە تور بولمىغان شارائىت ئاستىدىمۇ تورخانىدا ئولتۇرۇپ بىلىم ئېلىۋاتقىنىمدىن ئىنتايىن پەخىرلىنىمەن.
ھەمدە سىزنىڭمۇ بىز بىلىشكە تېگىشلىك، ئۆگىنىش زۆرۈر بولغان نەرسىلەردىن بىزنىمۇ بەھىرلەندۈرىشىڭىزنى ئۈمىد قىلىمەن.

bilimhumar

arkzada112 يوللىغان ۋاقتى  2014-2-10 02:34
سالام بىلىمخۇمار ئاكا، ئەڭ ئاۋۋال ئۇلۇغ ئاللاھدىن ھەم ...

سەمىمىي ئىنكاسىڭىزدىن ناھايىتى سۆيۈندۈم. سىزگە كۆپ رەھمەت ، ئۇكام!  خۇدايىم بۇيرىسا بۇنىڭدىن كېيىنمۇ داۋاملىق تىرىشىمەن.

phonon

يەتمەكچى بولغان نىشان تاق بولغاندا <بارلىقىنى ئىشقا سېلىش، دىققەتنى مەركەزلەشتۈرۈش > ياخشى ئۈنۈم بېرىدۇ. مەسىلەن جەڭ، ئۇرۇش. مەقسەت تاق ھەم ئېنىق، قارشى تەرەپنىڭ كۈچىنى يوقىتىپ غەلىبىنى قولغا كەلتۈرۈش. بۇ جەرياندا سىزنىڭ ئىشلەتكەن ئۇسۇلىڭىز ئانچە مۇھىم ئەمەس. 36 تەدبىرنىڭ ھەممىسىنى ئىشلەتسىڭىز بولىدۇ. ئالىي مەكتەپكە ئۆتۈش، تەتقىقاتتا نەتىجە يارىتىش ھەممىسىدە بارلىق زېھنىڭىزنى ئىشقا سىلىشىڭىز لازىم. لېكىن بىزلەر ئىنتايىن ئارزۇ قىلغان <روناق تېپىش، يۈكسىلىش، تەرەققىي قىلىش> لار سۆز ئاددىي بولغان بىلەن ئۆز ئىچىگە ئالغان مەزمۇن ئىنتايىن كۆپ. ئادالەتنى تۇرغۇزىمىز، باراۋەرلىكنى ئەمەلگە ئاشۇرىمىز، جىنايەتكە زەربە بېرىمىز، چىرىكلىشىشنى توسايمىز، ئاجىزلارنى قوغدايمىز..... ۋەھاۋاكازالار. بۇ نۇقتىلارنىڭ ھەممىسى بىزنىڭ ئارزۇلىرىمىزنىڭ مەزمۇنى، كەم بولسا بولمايدۇ، ھەم چوقۇم تەڭ ئېلىپ بېرىلىشى كېرەك. ئالدى بىلەن كۈچنى مەركەزلەشتۈرۈپ بىرىنچىسىنى قىلىلى، ئاندىن ئىككىنچىسىنى قىلىلى دېگىلى بولمايدۇ. يېڭى جۇڭگو قۇرۇلغاندىن كېيىنكى تۇتقان يول كۈچنى مەركەزلەشتۈرۈپ بىرنەچچە ئىشنى قىلىش بولدى.چوڭ سەكرىدۇق، ئاتوم بومبىسى ياسىدۇق. لېكىن خەلقىنىڭ تۇرمۇشىچۇ؟ بۇ خىل يولنى ئىسلاھات باشلانغاندا يەنە باستۇق. ئىقتىساد ئاشتى، مۇھىتچۇ؟ پارىخورلۇقچۇ؟ باي- نامرات پەرقىچۇ؟ توردا ئېيتىلغان سۆزلەر بار<تاجاۋۇزچىلىققا ئۇچرىغاندا دۆلىتىمىز يوق بولدى، لېكىن تاغ- دەريالىرىمىز بار ئىدى، ئەمدى دۆلىتىمىز بار، ئەكسىچە تاغ- دەريالىرىمىز يوق بولدى>. مانا ھازىر چاۋشيەن، ئىران خەلقىنىڭ ئېھتىياجى بىلەن كارى يوق يەنە كۆچنى مەركەزلەشتۈرۈپ قورال ياساش يولىدا مېڭىۋاتىدۇ. تەرەققىي قىلىش بىر جاپالىق، مۇرەككەپ جەريان، ئاددىي قىلىپ بىر جۈملە سۆز بەلەنلا شەرھلەپ بولغىلى بولمايدۇ. ئىللەت تۈزەلسىلا، ئىللەت بولمىسىلا قورساق تۇيىدىغان، كىيىم پۈتۈن بولىدىغان ئىش يوق. قورساققا قورساقنىڭ سەۋەبىنى، كىيىمگە كىيىمنىڭ سەۋەبىنى قىلىشىمىز كېرەك. ئىللەت بىلەن تەرەققىيات ئاددىيلا تارازىنىڭ ئىككى تەرىپى ئەمەس. ئىللەت بولمىسىلا تەرەققىي قىلىدىغان، يۈكسىلىدىغان ئىش يوق. ئەگەر ئوخشىتىشقا توغرا كەلسە تەرەققىيات ئۈچۈن ئاكتىپ ئامىل بىلەن پاسسىپ ئامىلنى ئارغامچىنىڭ ئىككى ئۇچىدىكى يۆلىنىشى قارشى كۈچكە ئوخشىتىشقا بولىدۇ. پاسسىپ كۈچ نۆل ھالەتتە ئاكتىپ كۈچمۇ نۆل بولسا تەرەققىياتنىڭ تىزلىنىشى نۆل، تىنچ ھازىرقى ھالەت ساقلىنىدۇ. ئەكسىچە پاسسىپ كۈچ نۆل بولمىسىمۇ، قىممىتى خېلى چوڭ بولسىمۇ، ئاكتىپ كۈچ ھامان پاسسىپ كۆچتىن چوڭ بولىدىكەن، بىزدە ئۈمىد بار، تەرەققىي قىلىشىمىز، يۈكسىلىشىمىز پەقەت ۋاقىت مەسىلىسى. بۇ ماقالىدە ھەم ئالدىنقى ماقالىدە تىلغان ئېلىنغان ياپۇنلاردىكى، يەھۇدىيلاردىكى بىزنىڭ ئۆلچىمىمىزدە سەت، ئىللەت، ناچار بىلىنگەن ئىشلار ئۇلارنىڭ ئاكتىپ كۈچلىرىنىڭ ئالدىدا ھېچنېمە ئەمەس. <قانداق قىلىش كېرەك؟> بۇنىڭغا بەك جىق زېھنىمىزنى سەرپ قىلىش لازىم ئەمەس. ھەر قېتىم كاللىڭىزغا بۇ سوئال كەلگەندە ئۇلاپلا<باشقىلار قانداق قىلىپتىكەن؟> دەپ سوئال سوراڭ. نېمە قىلىشنى بىلەلمىسەكمۇ باشقىلارنىڭ تەجرىبىلىرىدىن، بىلىملىرىدىن پايدىلىنىشنى، ئىزدەپ تېپىشنى ئۆگىنىۋالساق بولىدۇ. يېڭى ئىشلارغا يولۇققاندا باشقىلارنى دوراشتىن باشلىساق بولىدۇ. سەۋىيىمىز باشقىلاردىن ئاشقاندا، ياكى تەڭ بولغاندا ئاندىن ئىشەنچىمىز بىلەن باشقىلار مېڭىپ باقمىغان يېڭى يولغا تەۋەككۈل قىلساق بولىدۇ. <چەتئەلگە چىقىپ ئوقۇماقچى ئىدىم، قانداق قىلىشىم كېرەك؟>. چەتئەلدە ئوقۇغان، ئوقۇۋاتقانلاردىن مەسلىھەت سوراڭ. <ناسا دا خىزمەت قىلماقچى ئىدىم. قانداق قىلىمەن؟> ئەركىن سىدىق ئاكىدىن مەسلىھەت قىلىڭ. <بارلىقىمنى بىئولوگىيە تەتقىقاتىغا ئاتىماقچى ئىدىم>، ئەمىسە پەخىرلىك ئالىمىمىز شۆھرەت مۇتەللىپ ئاكىدىن مەسلىھەت سوراپ كۆرۈڭ. گەپ چەتنەپ كەتتى. ئەمدى ياپونلارغا كېلىلى.

سامۇرايلاردا بار بولغان ياخشى خىسلەتلەرنىڭ ئىچىدە مەن ئۈچۈن ئەڭ ئېسىلى <مەسئۇلىيەت، ئارنۇمۇس، شان شەرەپ>. مەسئۇلىيەت ئائىلىگە بولغان، جەمەتكە بولغان، ئاۋامغا بولغان، دۆلەتكە بولغان، پادىشاھقا بولغان، يۇقۇردىكىلەرگە بولغان مەسئۇلىيەتنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بولىدۇ. بۇنىڭ ياخشى تەرىپى مەسىلە چىققاندا كىمنى ئىزدەش، كىمنى سۈرۈشتۈرۈش ئاسان بولىدۇ. بۇ يەردە ياپوننىڭ بىر كونا كىنوسىنى تەۋسىيە قىلىمەن <يەتتە سامۇراي>. باك كونا، بەك ئۇزۇن فىلىم بولغاچقا ئامېرىكا فىلىملىرىنى كۆرۈپ كۆنۈپ قالغانلارغا ئاخىرغىچە كۆرۈپ بولۇش تەس بولۇشى مۇمكىن. ئاساسىي مەزمۇنىنى دەپ بېرەي. يېزا دېھقانلىرى باندىتلارنىڭ زۇلۇمىغا ئۇچرايدۇ، زۇلۇمدىن قۇتۇلۇش ئۈچۈن سامۇرايلارغا مۇراجىئەت قىلىدۇ. 7 سامۇراي بىرلىشىپ، دېھقانلارنى يېتەكلەپ باندىتلارنى يوقىتىدۇ. بۇ يەردىكى ئېسىل ئىش دېھقانلار كىمگە مۇراجىئەت قىلىش، كىمنى ئىزدەشنى بىلىدۇ. ياپون جەمئىيىتىدە بۇ ئېنىق. ھەممىسى سامۇرايلارنىڭ ۋەزىپىسى، مەجبۇرىيىتى ھەم شان شەرىپى. تاجاۋۇزچىلار كەلدى، ئالدىن ئاتلانغانلار سامۇرايلار. سامۇرايلار باشقىلارنى ساقلاپ تۇرمايدۇ، ۋەزىيەتنى كۆزەتمەيدۇ. ئىش بولسا ئالدىغا ئېتىلىپ تۇرىدۇ. جەڭگە ئاتلىنىشتىن بۇرۇن باشقا مەدەنىيەت توپىدىكىلەر كۆپرەك جەڭدە زەپەر قۇچۇشنى تىلەيدۇ. لېكىن سامۇرايلار باتۇرلارچە ئۈلۈشنى تىلەيدۇ. چەتئەل كۈچلىرى بىرىنچى قېتىم ياپونغا قەدەم باسقاندا، جۇڭگوغا ئوخشاش ئۇلارنى ئۆلتۈرىدىغان ئىشلار بولغان. ئوخشىمايدىغىنى جۇڭگودا بۇنى سادىر قىلغانلار كۆپىنچىسى ئاۋام خەلق، ئۆلتۈرۈپ بولۇپ يوقاپ كېتىدۇ. ياپۇندا بۇنى قىلغانلار ھەممىسى سامۇرايلار، چەتئەل كۈچلىرى ئۆلۈم-يېتىمنى سەۋەب قىلىپ ياپون ھۆكۈمىتىگە، پادىشاھقا بىسىم سالغاندا، ئىشنى قىلغان سامۇرايلار چەتئەل ئەلچىخانىلىرىنىڭ ئالدىغا بېرىپ قارنىنى يېرىپ ئۆلۈپ بېرىپ خۇن تۆلىگەن. 19945 يىلى ئامېرىكا ياپون قۇرۇقلۇقىغا قەدەم بېسىپ، كىملەرنى سورتقا تارتىش، پادىشاھنى سوراق قىلىش كېرەكمۇ؟ دېگەنلەرنى ئويلاشقاندا نۇرغۇن ياپۇنلۇقلار، ئاياللارمۇ بار، ئامېرىكالىقلارنىڭ ئالدىغا بېرىپ ئۆزىنى ئۆلتۈرۈۋېلىپ پادىشاھنىڭ سوراققا تارتىلماسلىقىنى تىلىگەن. ئەمدى ئۆزىمىزگە نەزەر سالايلى؟ مەسىلە كۆرۈلسە؟ كىم بار؟ دەردىمىزنى كىمگە ئېيتىمىز؟ دېھقانلارنىڭ دەردىنى كىم ئاڭلايدۇ؟ كىم قۇلاق سالىدۇ؟ كىم ئاجىزلار ئۈچۈن سۆزلەيدۇ؟ كىم ھوقوقلىرىمىزنىڭ سورىغىنى قىلىدۇ؟ بىزدە، بىزنىڭ تەربىيىمىزدە ئاۋامنىڭ زارىغا داۋا بولۇشنى ئۆزىنىڭ بۇرچى قىلغان كىشىلەر تۇپى،ياكى تەبىقە يوق، شەكىللەنمىدى. ئاجىزلارغا ئىچ ئاغرىتىمىز، كۆڭۈل بۆلۈشكە تىرىشىمىز، لېكىن بىر قەدەم ئىلگىرىلەپ ئۇلارنىڭ ھوقۇقلىرىنىڭ سورىغىنى قىلىشقا كەلگەندە قەدەملىرىمىز ئاستىلاپ قالىدۇ. چىقىدىغانلار پەقەت ساناقلىق بىرنەچچەيلەن. بۇلارنى زىيالىيلار قىلىشى كېرەك دەيمىز، ئۇلارنىڭ قىلىشىنى ئۈمىد قىلىمىز، لېكىن تاپالمايمىز. چۈنكى زىيالىيلارنىڭ ئېنىقلىمىسى ئېنىق ئەمەس. بەزىلەر دەيدۇ، خەلق ئۈچۈن ھەقىقىي كۆيۈنگەنلەرنى زىيالىي دەيمىز دەپ. ئاڭلىماققا توغرا، لېكىن نەتىجىدە ھېچ كىمنى تاپالمايسىز، ھەممە زىيالىي بولۇشنى رەت قىلىدۇ.<خاپا بولماڭ مەن زىيالىي ئەمەس، ھەقىقىي زىيالىيلارنى ئىزدەڭ>، ئەڭ ئاخىرىدا قالغانلىرى گۈلەن، ئەركىن سىدىق، ئىلھام توختى، قانۇن يولى مۇشۇ بىرنەچچە ئادەم. بۇلار راست زىيالىي. زىيالىيلارنىڭ ئۈلگىسى بولۇشقا لايىق. لېكىن ھەرگىز ئۇلارنى ئۆلچەم قىلىشقا بولمايدۇ. ئۆلچەم قىلسىڭىز مۇشۇ بىرنەچچەيلەندىن باشقا ھېچكىمنى تاپالمايسىز. مەنچە بارلىق ئالىي مەكتەپلەرنى پۈتتۈرگەنلەر ھەممىسى زىيالىي. مىللەتنىڭ ھازىرقى ئەھۋالىغا، كەلگۈسىدە قانداق بولۇشىغا ئاساسلىق مۇشۇلار مەسئۇل. مۇشۇلارنىڭ مەسئۇلىيىتى. ئېتىز بۇيىدىكى دېھقاننىڭ مەسئۇلىيىتى ئەمەس. دېھقان ئېتىزدىكى زىرائەتكە مەسئۇل بولسا بولدى.

ھەممە سامۇراي ماددىي جەھەتتىن باياشات ئۆتكەن ئەمەس، غۇربەتچىلىكتە ئۆتكەنلەر نۇرغۇن. لېكىن مەسئۇلىيەت، ئارنۇمۇس، شان-شەرەپنى تاشلىغىنى يوق. شان شەرەپ توۋەن ئاۋامدىن، دۆلەتتىن، باشقا سامۇرايلارنىڭ مەدھىيىسىدىن كۈلىدۇ. بۇنداق شان –شەرەپ ھەممىگە كېلىۋەرمەيدۇ. سامۇراي بولغانلىق شان-شەرەپ ھەممىگە نېسىپ بولمايدۇ. ئاز بولغاچقا ئۇنىڭ رىغبەتلەندۈرۈش كۈچى زور بولىدۇ. ھەممە سامۇراي بولۇشنى تاما ياكى ئارزۇ قىلىدۇ. ئادەتتىكى كىشىلەر ئۈچۈن پەقەت جەڭدە باتۇرلۇق كۆرسىتىش بىلەن ئېرىشىش ئىمكانىيىتى بولىدۇ. پۇل-مال بىلەن سېتىۋالغىلى بولمايدۇ. سامۇرايلارمۇ سامۇرايلىق ئىززەت ھۆرمەتنىڭ كۇرسىنى بال بايلىق بىلەن چۈشۈرمەيدۇ. سامۇراي كىشىلەرگە بىر ئالدىغا قاراپ ئىنتىلىش ئىستىكىنى يارىتىپ باردى. خۇلاسىلەپ كۆرىلى. ئۆزىمىزدە يېقىن 500 يىلدا مۇشۇ نەرسىلەر كەم بولدىمۇ؟ يەنى ئاۋامغا باش بولىدىغان مەسئۇلىيەتچان تەبىقە ياكى كىشىلەر تۇپى، كىشىلەرنى ئالدىغا ئىلگىرىلەشكە ئۈندەيدىغان سەۋەبلەر،قىزىقتۇرۇشلار.

phonon

ياپۇنلارنىڭ تىلغا ئىلىشقا ئەرزىيدىغان يەنە بىر خىسلىتى ئۇلاردا بار بولغان ھۈنەرۋەنچىلىك روھى. بۇ روھ ياپۇنلارنىڭ مەسئۇلىيەتچان، ئىزدىنىش روھى بىلەن بىرىكىپ كەتكەن. مىسال ئالسام ئاسانلا چۈشىنىۋالالايسىز. بىر يىلى پۇرسەت بولۇپ جەنۇبنىڭ يېزا، ناھىيە بازارلىرىنى ئارىلايدىغان پۇرسەت بولدى. ياغاچ ساندۇق ياسايدىغانلارغا دىققەت قىلىپ باقتىم. ساندۇقنىڭ شەكلى، ماتېرىيال، ئىشلەش جەريانى دادام ئاپاملارنىڭ دەۋرىدىكى ياغاچ ساندۇق بىلەن ئوخشاش.،پەقەت نەقىش بىرئاز پەرقلىق. بىزنىڭ ئۆيدىكى ساندۇقتا ئۈچ يېتەرسىزلىك بار. تۇتقۇچ قول ئاغرىتىدۇ. نەقىشلەر قولنى ئىلىدۇ. ئىشلەتكەن ياغاچ يېرىلىپ كېتىدۇ. يېرىم ئەسىر كىيىن بۇ كەمچىلىكلەر يەنىلا بار. ياپونغا كېلىشتىن بۇرۇن بىرنەچچە كىچىك قەلەمتىراچ سېتىۋالدىم. سوغا قىلىش ئۈچۈن. يېڭىساردا ئىشلەنگىنىنى تاللىدىم. بىرنى سوغا قىلدىم. قالغىنىغا پۇرسەت بولمىدى. كىيىن قارىسام ھەممىسى قارىداپ كېتىپتۇ. بۇنىڭغا بەلكىم ياپوننىڭ نەم ھاۋاسى سەۋەب بولغان بۇلىشى مۇمكىن. ياغاچ قاپلىرى بۇزۇلۇپ كەتتى. قاپتىكى خەتلەر ئۆچۈپ كەتتى. ئىچىپ يېپىش ئانچە قۇلايلىق ئەمەس. مەن ئالغان قەلەمتىراچنى ياسىغان ھۈنەرۋەننىڭ ئۇستىسىمۇ بەلكىم يەنىلا مۇشۇنداق. بۇندىن باشقا خوتەننىڭ قولدا توقۇلغان ساپ يۇڭ گىلەم ئالدۇق. يۇمشاق، نۇسخىسى، رەڭگى ياخشى يارىدى. لېكىن يۇڭى چىقىدىكەن. ئويلاپ قالدىم بۇرۇننىڭ بۇرۇنىسىدا بىزنىڭ ئويدىمۇ شۇنداق كىيىملەرگە يۇڭى چاپلىشىدىغان گىلەم بار ئىدى. مەن ئۆزۈم تۇتۇپ باققان تۈركىيە، ئىران، ياپون گىلەملىرىدە بۇ مەسىلە يوق.

ماقالىدە تىلغا ئىلىنغان ياپۇنلارنىڭ قىلىچىنىڭ سۈپىتىدە مەسىلە يوق. بۇنىڭغا ئىسپات قىلىپ توردىن ئىزدەپ كۆرسەڭلار بولىدۇ. ياپون جۇڭگو ئۇرۇشىدا جۇڭگو تەرەپ كۆتۈرۈۋالغان چوڭ قىلىچلار ھەرگىز ياپوننىڭ ئىنچىكە سامۇراي قىلىچلىرىنىڭ خىلى ئەمەس. بىر چېپىشتا جۇڭگو ئەسكەرلىرىنىڭ قۇلىدىكى قىلىچلارنى پارە-پارە قىلىۋەتكەن ۋەقەلىكلەر كۆپ خاتىرىلەنگەن. ئىككىنچى قېتىملىق دۇنيا ئۇرۇشىدىمۇ ئارىلىق ئەڭ يىراق، ئوقنىڭ ئېغىشى ئەڭ كىچىك قورالنىمۇ ياپۇنلار ئىشلەتكەن. ھەتتا ھازىرمۇ ياۋروپادىكى نۇرغۇن چېركاۋلار ياپۇندا ئىشلەتكەن <داڭ>، قوڭغۇراقلارنى ئىشلىتىدىكەن. بۇمۇ تېلېۋىزوردا تونۇشتۇرۇلغان. ئادەتتىكى تۇرمۇش بۇيۇملىرىنى ساتىدىغان دۇكاندا بىر جۈپ ئىككى مىڭ ياپون يېنىغا سېتىلىدىغان چوكا كۆرگەنمەن. جۇڭگو پۇلىغا يۇزنەچچە سوم بولىدۇ. ساتىدىغىنى چوكا ئەمەس، ھۈنەردە. بۇنداق مىساللار بەك كۆپ. يىغىنچاقلىسىڭىز باشقا تەرەققىي قىلغان دۆلەتلەردىمۇ بۇ ئەنئەنە بار. ھۈنەر قىلىدىغانلار، كەسىپ قىلىدىغانلار توختىماي ئويلايدىغىنى قانداق قىلىپ ئۆز قۇلىدىن چىققان نەرسىلەرنىڭ سۈپىتىنى تېخىمۇ ياخشىلار. ئەگەردە پۇرسەت بار بولسا ئەتراپىڭلاردىكى، ياكى ئۇچرىغان ھۈنەرۋەنلەردىن سوراپ كۆرۈڭ. تېخىمۇ ياخشى قىلىش دېگەنلەرنى ئويلىشىپ بېقىپتىمۇ؟