بىر ئامېرىكان نەزىرىدىكى ئۇيغۇرلار

wolf-man

ئۇيغۇرلار ئارىسىدا يەنە بىر ئېغىر مەسىلىمۇ بارئىكەن، كۆپ قىسىم ئۇيغۇرلار كىتابنى ئانچە جىق كۆرۈپ كەتمەيدىكەن.  ..............

ماۋۇ گەپ بىر تەرەپلىمە بۇلۇپ قاپتۇ . كۆپ قىسىم ئۇيغۇرلارنى قىززىقتۇرالايدىغان جەلىپ قىللايدىغان كىتاپلار ناھايىتى ئاز ساندا بولغاچقا ، -مۇنداقچە ئىيتقاندا كىتاپخانىلاردا سىتىلۋاتقان كىتاپلارنىڭ كۆپىنچىسى كۈچىدىكى گىزىت خەۋەرلىرىچىلىكمۇ(گەرچە گىزىت خەۋەرلىرىمۇ بىر تەرەپىلمە بولسىمۇ ) قىززىقتۇرالمىغاچقا كىتاپ ئۇقۇيدىغانلار ئازلاپ كەتكەن . ئۇقۇغۇچىلىكى بار كىتاپلار چەكلەنگەن ياكى نەشرىدىن چىقارمايدۇ .

يەنە بىر جەھەتتىن ئىقتسادى بىسىم سەۋەبىدىنمۇ كىتاپ سىتۋىلىپ ئۇقۇيدىغانلار ئازلاپ كەتكەن . ..............................

jighan

ئامېرىكان دىگەن بۇ سۆزنى مەن ئىلگىرى ئۆزباشنىڭ كىتاۋىدا كۆرۇپ ھەيران بولغان  بۇگۈن بۇ يەردە ئۇچراتتىم. بۇ سۆز ئامېرىكىلىق دەپ بىر ئوبدان تۇرسا يەنە سۆز  ياساپ نىمە قىلىقكىن تاڭ؟

مارال

تىما ئىگىسىگە رەھمەت! ئۇيغۇرلار ھەققىدە يەنىمۇ ئىزدىنىشڭىزگە تىلەكداشمەن.

5sawr5

بىر چەتئەللىك بولسىڭىزمۇ ئۇيغۇرۇم ھەققىدىكى بۇ تىمىڭىزنىڭ چىنلىقىدىن ،بىزدە بار بولغان بىر قىسىم يىتەرسىزلىكەرنى يورۇتۇپ بەرگىنىڭزدىن ،ئاناتىلىمىزدا شۇنچە راۋان ،شۇنچە توغرا ئەسەريېزىپ بىزگە سۇنغىنىڭزدىن سۆيۈندۈم . سىزنىڭ بۇنىڭدىن كىيىنمۇ بۇ خىل ئىزدىنىشلىرىڭىزنىڭ توختاپ قالماسلىقىنى ئۈمىد قىلمەن .

   ئەمدى يازمىڭىزدىكى بىر نەچچە تەرەپكە قارىتا ئۆز پىكىرىمنى بېرىپ ئۆتمەكچىمەن .
   بىرى ، «ئۇيغۇرلار ئۇيغۇر تلىنى پۇختا ئۈگەنمەيدىكەن » بۇ پىكىرىڭىزنى مەنمۇ قوللايمەن ،لىكىن بۇنى ئومۇمىيلىق دەرىجىسگە كۆتۈرىۋىتىشكە بولمايدۇ ،چۈنكى ئارىمىزدا ھازىر ئاناتىلنىڭ موھىملىقىنى قايتىدىن تونۇپ يېتىۋاتقان ،شارائىت ھەر قانچە ناچار بولسىمۇ ، ئامال قىلىپ ئاناتىلىمىزنى ئۆگىنىۋاتقان ۋە ئۆگىتىۋاتقانلار كۆپىيىۋاتىدۇ ،ھازىرقىدەك بىر موھىتتا بىزنىڭ يەنىمۇ تىرىشىشىمىزغا توغرا كېلىدۇ ،بۇ ھەقتە يازغان ئىكەنسىز ،يەنىمۇ چوڭقۇرلاپ ئاناتىلنى پۇختا ئۈگەنمەسلىكتىكى سەۋەپ ھەققىدىمۇ ئىزدەنگەن بولسىڭىز كۆپ نەرسىلەرنى چۈشەنگەن بولاتتىڭىز ...

   يەنەبىرى ،كۈتۈپخانا بىلەن كىتاپخانىنىڭ پەرقىنى بىلەلمەسلىك ۋە كىتاپ ئوقۇشقا قىزىقماسلىق مەسىلىسى ،بۇ مەسىلىمۇ ھەقىقەتەن بىزدە ماۋجۇت ،كىتابسىز ئۆي جانسىز تەن ،دېگەندەك  ئەسلى ھەر بىر ئۇيغۇر ئۆيىدە بىردىن كىتاپ ئىشكابى بولىشى شۇنداقلا بىھۇدە ئۆتۈپ كىتىۋاتقان ۋاقتىمىزنى كىتاپ ئوقۇشقا سەرپ قىلىشىمىز كىرەك ئىدى ،لىكىن ئۇنداق بولماي قالدى ، بۇمۇ ئوخشاشلا ئايرىم ساندا . ئاللا خالىسا بۇنىڭدىن كىيىن خەلقىمىز چوقۇم كىتاپنىڭ ،ئوقۇشنىڭ ئۆزىلىرىنى قۇتقۇزىدىغان موھىم ئامىل ئىكەنلىگىنى تونۇپ يېتەلەيدۇ .
  كۈتۈپخانا بىلەن كىتاپخانا مەسىلىسىگە كەلسەك ،سىز بەلكىم ھىس قىلغانسىز دىيارىمىزدا زادى قانچىلىك كۈتۈپخانا بار ؟ قانچىلىك كىتاپخانابار ؟ بۇنى ئويلاپ بېقىشقا ئەرزىيدۇ ، مەن ياشايدىغان 40مىڭ نوپۇس بار بىر يېزىدا شەخسى ئاچقان 40 كۇادىرات مىتىر  كەلمەيدىغان بىر كىتاپخانا ۋە يېزىلىق ھۆكۈمەت ئاچقان قايسى كۈنى ئېچىلىدىغانلىقىنى بىلگىلى بولمايدىغان بىر كۈتۈپخانا بار ، بار بولغان كىتاپ زادى قانداق كىتاپ ؟ بۇمۇ موھىم بىر مەسىلە ، كۆپىنىچىللىرى (كۈتۈپخانىدىكى ) ئالۋاڭغا ئەكىلىنگەن تۆكمە كىتاپلار ،ئەلنىڭ قەلبىدىكى ،ئازۇسىدىكى كىتاپلارنى تېپىش قىيىن ...

  گەپ قىلساق گەپ تېخمۇ ئۇزىرايدۇ ،ئەگر راستىنلا ئۇيغۇر مەدىنىيىتىگە ،ئۇيغۇر خەلقىگە قىزىققان بولسىڭىز يەنىمۇ چوڭقۇرلاپ ئىزدىنىشىڭىزگە ،بىز ھەققىدىكى ھەر قايسى ئەللەردىكى تارىخنى بىلىشىڭزگە توغرا كېلىدۇ ،ئاخىرىدا سىزنىڭ بۇ قەدەملىرىڭىزنىڭ ئۈزۈلمەي داۋاملىشىشىنى ،تېخىمۇ ئەتراپىلىق نەتىجىگە ئېرىشىشىڭىزنى ئۈمىد قىلىمەن .

yadikar920

تېمىڭىزنى ئوقۇپ بەكمۇ تەسىرلەندىم . بەكمۇ ياخشى يىزىپسىز  قۇلىڭىزغا دەرت كەلمىسۇن.   ھارمىغايسىز....
كىتاپ ئوقۇشنى بىز بەكمۇ ياخشى كۇرىمىز ، بىراق بىز ئويغۇرلار تۇرمۇش ئۇچۇن بەكرەك تىرىشمىساق بولمايدۇ.  بىز ئاتا- ئانىمىزنى باقمىساق بولمايدۇ ، خۇتۇن باللىرىمىزنى تېخىمۇ ياخشى شارائىت يارىتىپ بىرىش ئۇچۇن باشقىلار بىر ھەسسە تىرىشسا بىز ئىككى ھەتتا ئۇچ - توت ھەسسە تىرىشمىساق بولمايدۇ.
بىزنىڭ خىزمەت تېپىشىمىز تولىمۇ قىيىن. بىزگە بولغان چەكلىمە بەكمۇ كوپ .
بەلكىم بۇ گەپلەرنى دىيىش ئارتۇقچىدۇ؟
بىز نىمىگە ئىنتلىمىز؟ بىزنىڭ سادايىمىز نىمە داۋاتىدۇ؟  سەمىمى تەكلىپ:
بىز ئويغۇرلارنى تېخىمۇ ياخشى چۇشىنەي دىسىڭىز بىزنىڭ ئىچكى سادايىمىزغا بەكرەك دىققەت قىلىڭ.........................

yadikar920

ئەگەر بىزگە ھەقىقى پۇرسەت بولسدى بىزنىڭ خەلقىمىزدىن نۇرغۇن -نۇرغۇن ئىشلار ۋۇجۇتقا چىققان بۇلار ئىدى. نۇرغۇنلىغان ئادەملىرىمىز (تالانىتلىقلار) كۇمۇلۇپ قالماس ئىدى.

zalim1

qarabeg يوللىغان ۋاقتى  2014-2-10 03:48
بەزى ئىنكاسلاردا «ئىلغار مىللەت»، «ئىلغار مەدەنىيەت»  ...

قوللايمەن

tenha_roh

     يۇقارقى ماقالە بىرقەدەر ئوبىكتىپ يېزىلىپتۇ . ئاپتورغا رەھمەت .
    مېنىڭچە  بەزى مەسىلىلەر بىۋاستە سىياسەتنىڭ تەسىرى ۋە بېسىمىدىن پەيدا بولغان دەپ قارايمەن . مەسىلەن بىزدە بۇرۇندىن تارتىپ كىنو-فىلىم خەلقنى سوتىسيالىستىك جەمىئەيتنىڭ نەتىجىلىرىنى تەشۋىق قىلىدىغان ۋاستە بولۇپ كەلگەن . باشقا تاراتقۇلارمۇ پەقەتلا سىياسەتنىڭ تۆۋەندىكى جاكارچىسى خالاس . شۇڭا ئاددى ئاۋامدا باشقا دۆلەتلەرنىڭ مەدىنىيەت ھادىسىلىرىنىمۇ شۇ دۆلەتنىڭ مەدىنىيىتى ۋە سىياسىتى بىلەن باغلاپ چۈشۈنۈش ئادىتى شەكىللەنگەن . ھەتتا بىزدە ئامېرىكادىكى ئالما شېركىتىنى ئامېرىكا ھۆكىمىتى باشقۇرىدۇ دەپ قارايدىغان نادان ئادەملەرمۇ ئاز ئەمەس . دېمەك بەزى ئىشلار رايوندىكى سىياسەتنىڭ خەلقنىڭ ئېڭىدىكى ئىپادىسىدىن ئايرىلالمايدۇ .
   كىتاپ ئوقۇماسلىق مەسىلىسىگە كەلسەك . بۇ ھەقىقەتەن ئېغىر ئەھۋال . بىزدە كىتاپ ئوقۇيدىغانلارنى ‹‹ كىتاپ خالتىسى ››دەپ مەسخىرە قىلىدىغان ئادەتمۇ شۇ كىتاپ ئوقۇماسلىقنى نورمال ئىش ھېساپلايدىغان پىسخىكىدىن كەلگەن .
   چەتئەللىكلەرنى ياكى ئۇيغۇر ئەمەسلەرنى يات كۆرۈش ھادىسىسى ئۇزۇن مەزگىل بېكىنمە ھالەتتە ياشاپ سىرتقى دۇنيانى چۈشۈنۈش ئېمكانىيىتىگە ئېرىشەلمىگەن مىللەتلەردە بولىدىغان ئومۇميۈزلۈك ئەھۋال بولسا كېرەك . بۇ ئىشلار ئۇيغۇر بىلەن دۇنيانىڭ ئۇچرىشىشنىڭ كۆپىيىشى بىلەن ھەل بولغۇسى !