- تىزىملاتقان
- 2011-2-21
- ئاخىرقى قېتىم
- 2014-3-19
- ھوقۇقى
- 1
- جۇغلانما
- 3722
- نادىر
- 1
- يازما
- 112
ئۆسۈش
57.4%
|
ئەسسالام ئەلەيكوم، سىڭلىم گۈلجەننەت ياخشىمۇسىز؟ توغرا دىدىڭىز مۇنبەر ھەر بىر كۆرۈرمەن، سەييارە يازغۇچى، ھەۋەسكار ھەم يەنە داڭلىق ئەربابلارنىڭمۇ كىرىپ سەيلە قىلىدىغان ئۆزىنىڭ مەلۇم دەرىجىدە كۈچ سەرپ قىلىپ يازغان ئەسىرىنى، يازمىلىرىنى قىزىق نۇقتىلارنى يوللايدىغان جاي. سىزقىسمەن ئەھۋال ياكى ئىنكاسلارغا قاراپ ماڭا باھا بەرمەي، مەن ئۆتكەندە يوللىغان چىلان ئۈزەك قۇرتى توغۇرسىدىكى تېمىنى كۆرۈپ بېقىڭ.
مەن سىزنىڭ تېمىڭىزنى مىسال قىلغىنىم خاتا بولۇپ قالدىمۇ؟ مېنى ئىچى تار ئادەمكەنسىز دەپ يۈرمەي، سوغۇققانلىق بىلەن ئوبدان ئويلاپ بېقىڭ. مەن ئىچى تالاردىنمۇ ئەمەس، باشقىلارغا قولۇمدىن كېلىشىچە ياردەم بېرىمەن. مېنىڭ تېمامدا ھېچ قانداق ۋەھىمە پەيدا قىلدىغان مەزمونلار يوق، ۋە قومۇل چىلىنىنىڭ سۈپىتىگە تەسىر يەتكۈزمەيدۇ، چىلان ئۈزەك قۇرتى ئالدىنى ئېلىش تەس بولغان زىيانداش ھاشارەت، ئەگەر ئالدىنى ئېلىش ئۇسۇلى توغرا بولمىسا چوڭ ئاپەت بولدۇ، بۇ ئەھۋال قومۇلدىكى رەھبىرى كادىرلارغىمۇ ئايان. ھازىر قومۇل ۋىلايىتىلا ئەمەس دۆلەت مەخسوس مەبلەغ ئاجرىتىپ تەتقىق قىلىۋاتىدۇ. ھازىر دۆلىتىمىزدە نۇرغۇن زىرائەتلەردىكى كېسەللىك ۋە زىيانداش ھاشارەتلەرگە قارتا مۇتەخخەسىسلەر سېستىمىسى قۇرۇلۇپ كېسەللىك ۋە زىيانداش ھاشارەتلەر كەلتۈرۈپ چىقارغان ئاپەتنى ئازايتىشتا ئۈنۈمى ياخشى بولىۋاتىدۇ. ئەمما يۇرتىمىزدىكى قىسمەن كىشىلەر قۇدۇقنىڭ ئىچىدىكى پاقىدەك بېكىنمىچىلىك قىلىپ مېنىڭ ھېچقانداق بىر ۋەھىمىسى يوق بولغان، خەلىققە پايدىلىق بولغان ئۇچۇرىمنى ۋەھىمە پەيدا قىلىدىغان ئۆسەك سۆز قاتارىغا چىقىرىپ، مۇنبەردىكىلەرگە بېسىم ئىشلىتىپ ئۆچۈرگۈزۋەتسە، بۇنى قانداق چۈشىنىشكە بولىدۇ؟ ئەگەر شۇنداق كۆز-قاراشتا بولغۇچىلار خەنزۇچە توربەتلەردىكى، نوپۇزلۇق ئىلمى ژۇرناللاردىكى چىلان ئۈزەك قۇرتى توغۇرسىدىكى تەتقىقات نەتىجىلىرنى ۋە ئۇچۇرلارنى ئۆچۈرۋەتسە بولمامدۇ؟ موشۇنداق بېكىنمىلىك دەستىدىن دېھقانلىرىمىزنىڭ كۈنى تېخىچە ياخشى بولالمايۋاتىدۇ.
تۆۋەندىكىسى مەن بۇرۇن يوللىغان چىلان ئۈزەك قۇرتى ھەققىدىكى تېما، كۆپچىلىك كۆرۈپ بېقىڭلار، ئەقىل كۆزۈڭلار نىمىنى كۆردى؟ سىلەرگىمۇ ۋەھىمە ياكى سەپسەتە تۇيۇلىۋاتامدۇ؟ بىر نەچچە كۈندىن كېيىن مەن چىلان ۋە كېۋەزدىكى قىزىل ئۆمۈچۈك ھەققىدە مەخسوس تېما يوللايمەن، شۇ چاغدىمۇ ۋەھىمە پەيدا قىلامدىكەن ياكى خەلىققە پايدىلىق بولامدىكىن؟ كەڭ جامائەتنىڭ ئادالەت تارازىسى بىلەن ئۆلچەپ بېقىشىنى سورايمەن.
مەن بۈگۈن باغداش تورىدىكى "tohotur" نىڭ "ئىست چىلان ئىست دىخان" دىگەن يوللانمىنى ئوقۇغاندىن كېيىن، قولۇمدىكى ئىشىنى قويۇپ، چىلان ئۈزەك قۇرتى ھەققىدە ئازراق چۈشەنچە بېرىشنىڭ زۆرۆرىيتىنى ھېس قلدىم. باغداش ئەھلىنىڭمۇ مالال كۆرمەي، نەزەر سېلىپ قويسا دەپ ئويلايمەن!
ئاۋال تۈزىتىش بېرەي:«قۇرۇت كېسىلى»دىگەن ئاتالغۇ يوق، توغرىسى«قۇرۇت ئاپىتى»دىيىلدۇ.
بۇ ئۆسۈملۈك ئاسراش كەسپىدىكى:«زىيانداش ھاشارەت»،«ئۆسۈملۈك كېسەللىكى»ۋە«دېھقانچىلىق دارىسى»قاتارلىق 3چوڭ يۆلىنىشنىڭ ئىچىدىكى بىر بۆلەك. قارا دۆۋىدىكى قۇرۇت بولسا ئۆيىمىزدە ياز بولسا كۆپىيىپ كېتىدىغان چىۋىنگە ئوخشاش ھاشارەت،
«چىلان ئۈزەك قۇرتى»دەپ ئاتىسىمۇ بولىدۇ. ھازىر چىلانغا بۇ خىل قۇرۇتلا ئەمەس، قىزىل ئۆمۈچۈك(يوپۇرماق كانىسى)مۇ زىيان سالىدۇ، بۇقېتىم مەن "چىلان ئۈزەك قۇرتى"توغرىسىدا ئازراق مەلۇمات بېرەي.
枣食蝇Carpomya vesviana Costa
جۈپ قاناتلىقلار ئەترىتىDiptera
چىۋىن ئائىلىسىTephritidae
چىۋىن كەنجى تۈرىTrypetinae
كاشى ئۇرۇقدىشىغا Carpomya Costaتەۋە.
ئەسلى ئورنى ھىندىستاندىلا بولۇپ، ھازىر ئىتالىيە، پاكىستان،ئۆزبېكىستان، ئىران قاتارلىق دۆلەتلەرگىمۇ تارقالغان.
دۆلىتىمىز 2007يىلدىن باشلاپلاجىگرا كارانتىن ئوبىكتى قىلىپ بىكىتكەن.
مەيلى تېخنىك بولسۇن ۋە دېھقان بولسۇن،ھەممىسىدىلا ئىزدىنىش روھى يېتەرلىك ئەمەس، تېخنىكلار نىڭ تەربىيلىنىش پۇرسىتى ئاز ،كۆڭۈل بۆلۈش كەمچىل. دېھقانلىرىمىزنىڭ ئىلمى دېھقانچىلىق بىلەن سوغۇللنىۋاتقانلىرى بەك ئاز، مەسىلىلەرگە بولغان قارىشى توغرا ئەمەس.
«چىلان ئۈزەك قۇرتى» نىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۇسولى تۆۋەندىكىچە:
1. چىلاننىڭ زىيانغا ئۇچىراش ئەھۋالىنى قەرەللىك تەكشۈرۈپ تۇرۇش، قۇرۇت چۈشكەن چىلان بولسا دەرھال يوق قىلىش (باشقا يەرگە تاشلىۋەتمەي، كۆمۈش ياكى كۆيدۈرۈپ يوقىتىش). چىلانلىق باغنىڭ ئىچىدىكى شاخ-شۇمبىلارنى ۋە ياۋا چىلاننى ئېلىپ تاشلاش كېرەك.
2. چىلان تېگىدىكى ۋە ئەتراپىدىكى توپىنى ئاغدۇرۇپ، لىچىنكا ۋە قورچاق ھالەتتىكى قۇرۇت بولسا دەرھال يوقىتىپ، كۆپىيىپ كېتىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك.
3.يېتىلگەن ھاشارەت پەيدا بولغان ۋاقىتتا،دىدىۋى(敌敌畏)ياكى مالالىيۇۋلىن(马拉硫磷)قاتارلىق دارىلارنى ئىشلىتىش كېرەك.
دارىنى ئۆلچەملىك مىقداردا ئىشلىتىڭ، بولمىسا قۇرۇت تېنىدە دارىغا نىسبەتەن قارشىلىق شەكىللىنىدۇ ھەم كۈشەندىلىرنى بىرگە ئۇزىتىپ قويىسىز، كېيىن دارا ئىشلەتسىڭىزمۇ ئۈنۈمى بولمايدۇ، بەلكى ئاپەتنى كۆپەيتىۋالىسىز.(ھەممەئىش مۇۋاپىق بولغان ياخشى!!!) .
4. دېھقانچىلىق دارىسىنى ئشلىتىش بىلەن بىرگە، جىياجى دىڭشىياڭفېن(甲基丁香酚) ئىشلىتىپ قۇرۇت بار ياكى يوقلىقىغا دىئاگنوز قويغىلى ۋە قۇرۇتنى جەلىپ قىلىپ يوقاتقىلى بولىدۇ. مالالىيۇۋلىن(马拉硫磷) بىلەن قوشۇپ ئىشلەتسىمۇ بولىدۇ. |
|