گەنجۇ ئۇيغۇر خانلىقىدىكى ئۇيغۇرلار

ahmatjantarimi

سالام تارىم كا . مەن دە سىرىق ئۇيغۇرلار توغۇرلۇق بىر يازما باتى ، ئىنكاسقا يوللاپ قويسام بۇلامدۇ ؟‹تەستىقتىن ئۆتمىگەنلىكى ئۈچۈن›.

بولىدۇ ، تۇر باشقۇرغۇچى تەستىقلىسىلا بولىدۇ .

yaprak18

nipton يوللىغان ۋاقتى  2014-5-9 21:40
يەنى دەرىسلىكلەردە جۇڭگو تارىخدا ئۇيغۇرلار دىگەن سۆزن ...

مەن بۇ سۇئالنى باشلانغۇچ مەكتەپنىڭ 5 يىللىقىدا تارىخ دەرس بىردىغان مۇئاللىمدىن سورغان ئىدىم . خانىم ‹‹ مۇئەللىم ›› بىز ھەدىسىلا خەن سۇلالاسى ، تاڭ سۇلالاسى دىگەندەك خەنزۇلارنىڭ تارىخىنى ئوقۇيدىكەنمىز ، بىزنىڭ ئاتا-بوۋلىرمىزنىڭ تارىخى يوقمۇ ؟ ... ئاتا -بوۋلىرمىزنىڭ تارىخى يوق دەپ كىم شۇنداق دەيدۇ ساڭا ؟... مۇشۇ ئەقلىڭدە چوڭ بولساڭ ھەممىنى بىلەلەيسەن ،چۈشنۈپ يىتىسەن ، ئەمدى ئولتۇرۋال دەرسىمىزگە كىلەيلى ھە؟ دىگەن ئىدى . مانا ئەمدى ھەممە ئىشلار مانا مەن دەپ ئۇچۇق -ئاشكارە بولدىكەن . بىلدىم ھەم بىلۋاتىمەن .... چۈشەندىم ھەم چۈشنىۋاتىمەن .

maaripqi

ياخشى ماقالىكەن، نۇرغۇن نەرسىلەرنى بىلىۋالدىم. ئاپتۇرنىڭ ئەجرىگە رەھمەت!

ilim-pen

ilimkuq يوللىغان ۋاقتى  2014-5-12 11:32
ھون دىگەن كۈن دىگەن گەپتىن ئۆزگەرگەن ئىسىم. مۇڭغۇللار ...

ھون دىگەن كۈن دىگەن گەپتىن ئۆزگەرگەن ئىسىم. مۇڭغۇللار ھونون دىسە ئورۇسچە گۇن دەپ تەلەپپۇز قىلدۇ.
قەشقەردە پالانى ئاخۇن پۇستانى ئاخۇن دەپ ئاتايدىغۇ؟ ئاخۇن دىگەن ئاق ھون، ھونلارنىڭ ئاقسۆڭىكى دىگەن مەنىدىكى گەپ.

____________
بۇ پەرەزمۇ ياكى سىز «ھۇن» دەۋرىدە ياشاپ، ھازىرقى دەۋېرگە ۋاقىت تونىلىدا كەپ قالغانمۇ ؟
ياكى بىرەر تارىخى ئەسەردە شۇنداق قەيىت قىلىنغانمۇ؟

ilim-pen

تېما ئىگىسىدىن بىر سۇئال سوراپ باقسام:

          ئوتتۇرا ئاسىيا  جۇملىدىن خېۋە ، خارازىم ... قاتارلىق جايلارنىڭ تۇركلىشى تارىخى ئەڭ باكدۇر دېگەندە قايسى ۋاقىتقا توغرا كىلىدۇ؟ ئۇيغۇرلارنىڭ ئەجداتلىرى قايسى ۋاقىتتىن باشلاپ بۇ رايۇنلاردا ياشاپ كەلگەن.

ahmatjantarimi

ئوتتۇرا ئاسىيا  جۇملىدىن خېۋە ، خارازىم ... قاتارلىق جايلارنىڭ تۇركلىشى تارىخى ئەڭ باكدۇر دېگەندە قايسى ۋاقىتقا توغرا كىلىدۇ؟ ئۇيغۇرلارنىڭ ئەجداتلىرى قايسى ۋاقىتتىن باشلاپ بۇ رايۇنلاردا ياشاپ كەلگەن.

بۇ توغرىدا يېڭى بىر  ماقالە يوللىدىم، شۇنىڭغا قاراپ باقارسىز.

ahmatjantarimi

ھون دىگەن كۈن دىگەن گەپتىن ئۆزگەرگەن ئىسىم. مۇڭغۇللار ھونون دىسە ئورۇسچە گۇن دەپ تەلەپپۇز قىلدۇ.
قەشقەردە پالانى ئاخۇن پۇستانى ئاخۇن دەپ ئاتايدىغۇ؟ ئاخۇن دىگەن ئاق ھون، ھونلارنىڭ ئاقسۆڭىكى دىگەن مەنىدىكى گەپ.


ھازىرغىچە بىلگەن ئەھۋاللىرىمدىن قارىغىنىمدا ،ھۇن _ ئەسلى خەنزۇچە «匈奴“ دىن ئۆزگىرىپ كەلگەن ياسالما ئىسىم. ئەينى زاماندا ،  يەنى بۇنىڭدىن تەخمىنەن 2000 يىللار بۇرۇن ئوتتۇرا تۈزلەڭلىكتىكىلەر  ئۇلارنى  مۇشۇنداق ئاتىغان. كېيىن بۇنام باشقىلارغىمۇ شۇ تەرىقىدە مەلۇم بولۇپ ،  ئۇلارنىڭ نامى بولۇپ قالغان. ھازىر ئىلىم ساھەسىدە مۇشۇنداق ئىشلىتىلىۋاتىدۇ.  ئەمەلىيەتتە تەخمىنەن ئىدىقۇت ئۇيغۇر خانلىقى دەۋرىدە ئۆتكەن بەشبالىق (جىمىسار) لىق سېڭقۇ سەلى تۇتۇڭ «شۈەنزاڭنىڭ تەرجىمىھالى » دېگەن تەرجىمە ئەسىرىدە ئۇلارنى  «تۈرك يۇچۇن بۇدۇن» ، يەنى ئايرىم تۈرك خەلقى دېگەنىكەن، بۇ ھازىرغىچە  مەلۇم بولغان قەدىمكى ئۇيغۇر يېزىقىدىكى ئەسەرلەردىكى  بۇ توغرىدىكى تۇنجى مەلۇماتتۇر،  بۇنىڭدىن ھەممەئايدىڭ بولىدۇ. ئەمما ھازىر بۇنام تېخى ئىلىم ساھەسىدە قوللىنىلىشتىن يىراقتا تۇرماقتا .

tinqlik

ھۆرمەتلىك قىرىنداشلىرىم،مەن مۇشۇنىڭ بىلەن ئىككى ماقالە ساقلىۋالغان ئىدىم،لىكىن كىيىن ئوقۇي دىسەم ھىچ يەردىن تاپالمىدىم.ساقلانغان ماقالىلەرنى قەيەردىن تىپىپ كۆرۇمەن؟(مەن كومپىيۇتىرغا خىلى  چالا كەچۇرگەيسىزلەر).