نان ئوغرىسى ۋە نوزۇگۇم مەقبەرىسى

HALJAT

كازاك—تۈرۈكچە«باتۇر.ھۆر ئادەم »دېگەن مەنىنى بىلدۈردۇ.كازاك ئەسلىدە مىللەت نامىنى بىلدۈرمەيدۇ.ئۇ بىر ھەربىيلەر گۇرۇپپىسنىڭ نامى.كازاك تەركىبىدە پولەك.تاتار،ئوكرائىن،ۋە كۆپ ساندىكى روسلار بار.ئۇلار دەسلەپ دۈشمەنلەرگە ۋە ئېزىلشقا قارشى تۇرۇش ئۈچۈن يىغلغان  ھەربىي قوشۇن.كېيىن چاررۇسىيە پادىشاھى  ئۇلارنىڭ باتۇرلىقنى كۆزدە تۇتۇپ ئۇلارنى ئوسمان تۈركىلىرى ۋە تاتارلارغا قارشى ئۇرۇشقا سالغان.كازاكلامۇ نەچچە تۈرگە ئايرىلىدۇ.ئۇلار ئۇزۇن يىل ئۇرۇش قىلش ئارقىلىق ھازىرقى كازاك مىللىتنى بارلىققا كەلتۈرىدۇ.ۋە چاررۇسيە دەۋىردە مەخسۇس ئوتتۇرا ئاسيانى بۇيسۇندۇرۇش ئۈچۈن ئىشلىتلدۇ.ز                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (شىنجاڭغا قېچىپ كەلگەن ئاق گىۋاردىيە ئارمىيسمۇ كازاكلار)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        كازاكلار ھەرقايسى جاھان سوقۇشلىرىدا تولىمۇ باتۇرلۇق كۆرستىدۇ.ۋە سۇۋىت ئېتتىپاقى دەۋىردە  ئەڭ كۆپ تەقدىرلەنگەن .                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        قازاق  بىلەن كازاك تۈپتىن ئوخشىمايدۇ.نۇزۇگۇمنى تۇتقانلارنىڭ كازاك بولۇش بولماسىلىق تېخى ئېنىق ئەمەس.كىتابلاردا مانجۇ ئەسكەرلىرى دېيىلدۇ.كونىلار بەلكىم ئۇ زامانلاردا مانجۇ ئەسكەرلىرىنى شۇنداق دەپ ئاتاپ قالغان بولىشى مۇمكىن(كولۇمبۇمۇ ئامىرىكىنى ھېندىستان دەپ ئويلاپ يەرلىك خەلققە ھېندىئان دەپ نام قويۇپ قويغاندەكلە.بەلكىم ياللانما كازاك ئارمىيسمى بولۇشىمۇ مۇمكىن.كازاكلار ئۇيغۇر تارىخى ئۈچۈنمۇ چوڭ تەسىر كۆرسەتكەن.ئىلى تارانچى سۇلتانلىقنى مەغلۇپ قىلغان دەل چۆل بۆرىلىرى—كازاكلاردۇر.كازاكلار توغۇرلۇق بىلمەكچى بولساڭلار ۋاقىت چىقىرىپ تولىستۇينىڭ «تېنىچ دون»نامىلىق رومانىنى كۆرۈپ باقساڭلار بولىدۇ.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        نۇزۇگۇمنى تۇتۇپ بەرگەنلەرنىڭ قازاق بولۇشى مۇمكىن ئەمەس.چۈنكى نوزۇگۇم1860ئەتىراپىدا شېھىت بولغان.1878يىللىرى قازاقلارنىڭ بىرقىسمى چاررۇسيەگە قارشى قوزغىلاڭ كۆتۈرۈپ مەغلۇپ بولۇپ  ئىلى تارانچى سۇلتانلىقنىڭ سولتانلىقنىڭ سۇلتانى ئەلاخاندىن ياردەم سۇرايدۇ.  ئەلاخان قېرىنداشلىرىمىزنىڭ ئۆتۈشنى قوبۇل قىلىمىز دەپ ئۇلارنى غۇلجىغا ئورۇنلاشتۇرىدۇ.چاررۇسيە قازاقلارنى ئۆتكۈزۈپ بېرىشنى تەلەپ قىلدۇ .ئەلاخان بۇنى نۇمۇس دەپ قاراپ رەت قىلدۇ.شۇنىڭ بىلەن چاررۇسيە بىلەن ئۇرۇش پارتىلاپ ،قىلچ، ئارا،توقماق بىلەنلا قوراللانغان باتۇر تارانچى ئەزمەتلىرى دەسلەپكى كەتمەن ئۇرۇشنىڭ غەلبىسنى قولغا كەلتۈرىدۇ(كەتمەن جاي نامى .ھازىر قازاقىستانغا قارايدۇ)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        لېكىن قورال ياراقنىڭ ناچارلىقى ۋە ئىچىكى خائىننىڭ سەۋەبى تۈپەيلى كازاك ئارمىيسى ئاخىرىدا غۇلجىغا باستۇرۇپ كېلىپ.ئەلاخاننى تۇتقۇنلىققا تۇتىدۇ.  

HALJAT

كازاك—تۈرۈكچە«باتۇر.ھۆر ئادەم »دېگەن مەنىنى بىلدۈردۇ.كازاك ئەسلىدە مىللەت نامىنى بىلدۈرمەيدۇ.ئۇ بىر ھەربىيلەر گۇرۇپپىسنىڭ نامى.كازاك تەركىبىدە پولەك.تاتار،ئوكرائىن،ۋە كۆپ ساندىكى روسلار بار.ئۇلار دەسلەپ دۈشمەنلەرگە ۋە ئېزىلشقا قارشى تۇرۇش ئۈچۈن يىغلغان  ھەربىي قوشۇن.كېيىن چاررۇسىيە پادىشاھى  ئۇلارنىڭ باتۇرلىقنى كۆزدە تۇتۇپ ئۇلارنى ئوسمان تۈركىلىرى ۋە تاتارلارغا قارشى ئۇرۇشقا سالغان.كازاكلامۇ نەچچە تۈرگە ئايرىلىدۇ.ئۇلار ئۇزۇن يىل ئۇرۇش قىلش ئارقىلىق ھازىرقى كازاك مىللىتنى بارلىققا كەلتۈرىدۇ.ۋە چاررۇسيە دەۋىردە مەخسۇس ئوتتۇرا ئاسيانى بۇيسۇندۇرۇش ئۈچۈن ئىشلىتلدۇ.ز                                                                                                                                                                                                                              (شىنجاڭغا قېچىپ كەلگەن ئاق گىۋاردىيە ئارمىيسمۇ كازاكلار)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        كازاكلار ھەرقايسى جاھان سوقۇشلىرىدا تولىمۇ باتۇرلۇق كۆرستىدۇ.ۋە سۇۋىت ئېتتىپاقى دەۋىردە  ئەڭ كۆپ تەقدىرلەنگەن .                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        قازاق  بىلەن كازاك تۈپتىن ئوخشىمايدۇ.نۇزۇگۇمنى تۇتقانلارنىڭ كازاك بولۇش بولماسىلىق تېخى ئېنىق ئەمەس.كىتابلاردا مانجۇ ئەسكەرلىرى دېيىلدۇ.كونىلار بەلكىم ئۇ زامانلاردا مانجۇ ئەسكەرلىرىنى شۇنداق دەپ ئاتاپ قالغان بولىشى مۇمكىن(كولۇمبۇمۇ ئامىرىكىنى ھېندىستان دەپ ئويلاپ يەرلىك خەلققە ھېندىئان دەپ نام قويۇپ قويغاندەكلە.بەلكىم ياللانما كازاك ئارمىيسمى بولۇشىمۇ مۇمكىن.كازاكلار ئۇيغۇر تارىخى ئۈچۈنمۇ چوڭ تەسىر كۆرسەتكەن.ئىلى تارانچى سۇلتانلىقنى مەغلۇپ قىلغان دەل چۆل بۆرىلىرى—كازاكلاردۇر.كازاكلار توغۇرلۇق بىلمەكچى بولساڭلار ۋاقىت چىقىرىپ تولىستۇينىڭ «تېنىچ دون»نامىلىق رومانىنى كۆرۈپ باقساڭلار بولىدۇ.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        نۇزۇگۇمنى تۇتۇپ بەرگەنلەرنىڭ قازاق بولۇشى مۇمكىن ئەمەس.چۈنكى نوزۇگۇم1860ئەتىراپىدا شېھىت بولغان.1878يىللىرى قازاقلارنىڭ بىرقىسمى چاررۇسيەگە قارشى قوزغىلاڭ كۆتۈرۈپ مەغلۇپ بولۇپ  ئىلى سۇلتانلىقنىڭ سولتانلىقنىڭ سۇلتانى ئەلاخاندىن ياردەم سۇرايدۇ.  ئەلاخان قېرىنداشلىرىمىزنىڭ ئۆتۈشنى قوبۇل قىلىمىز دەپ ئۇلارنى غۇلجىغا ئورۇنلاشتۇرىدۇ.چاررۇسيە قازاقلارنى ئۆتكۈزۈپ بېرىشنى تەلەپ قىلدۇ .ئەلاخان بۇنى نۇمۇس دەپ قاراپ رەت قىلدۇ.شۇنىڭ بىلەن چاررۇسيە بىلەن ئۇرۇش پارتىلاپ ،قىلچ، ئارا،توقماق بىلەنلا قوراللانغان باتۇر ئۇيغۇر ئەزمەتلىرى دەسلەپكى كەتمەن ئۇرۇشنىڭ غەلبىسنى قولغا كەلتۈرىدۇ(كەتمەن جاي نامى .ھازىر قازاقىستانغا قارايدۇ)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        لېكىن قورال ياراقنىڭ ناچارلىقى ۋە ئىچىكى خائىننىڭ سەۋەبى تۈپەيلى كازاك ئارمىيسى ئاخىرىدا غۇلجىغا باستۇرۇپ كېلىپ.ئەلاخاننى تۇتقۇنلىققا تۇتىدۇ.  

uyguryuriki

توۋا مۇشۇ خائىن،مۇناپىق،ساتقىن دىگەنلەر تارىختىن بۇيان ئۈزۈلمەي داۋاملىشىپ كەلگەن توپكەن،بۇرۇنقى زامانلاردىغۇ داچا،ماشىنا،قىز-چوكان،پۇل،مەنسەپ....لەرنىڭ تولىسى يوق ئىدى،شۇنداق بولسىمۇ نىمىگە ساتقان بولغىيتى مىللەتنى؟ھازىرغۇ ھۇشيار تۇرمىساق بايا بىللە كاۋاپ يىيىشىپ چىققان دوستمۇ سېتىۋېتىدىغان بوپ قالدى ئادەمنى

niyaz1

HALJAT يوللىغان ۋاقتى  2014-6-17 11:46
كازاك—تۈرۈكچە«باتۇر.ھۆر ئادەم »دېگەن مەنىنى بىلدۈردۇ. ...

پەلىپەتىش گەپلىرىڭنى ئازراق قىل. نۇزۇگۇم قانداقلارچە 1860-يىلى ئەتراپىدا شېھىت بولىدۇ؟ 1878-نەنىڭ قازاقلىرى قوزغىلاڭ كۆتۈرۈپ يەرنىڭ ئاستىغا كىرىپ ئەلاخان سۇلتاندىن ياردەم سورايدۇ؟
كالۋا، يانپىشىڭغا ئۇرۇپلا گەپ ئاۋۇتتۇم دېگىنىڭ بىلەن، تارىخنى بۇرمىلاپ يازغانلىرىڭ نۇزۇگۇم بىلەن ئەلاخان پالۋانغا قىلىنغان ھاقارەت.

niyaz1

Sayaq يوللىغان ۋاقتى  2014-6-16 18:22
« كازاك » ۋە « قازاق » دېگەن بۇ ئىككى ئىبارىنىڭ قانداق  ...

ئەسلى ھەر ئىككىسىنىڭ مەنىسى بىر، ئەسلى تۈركچە گەپ. «قازاق» دېگەن گەپ رۇس تىلىغا كىرگەندە رۇس تىلىدا «ق» ھەرىپى يوق بولغانلىقى ئۈچۈن «كازاك» دەپ  ئىستىمال قىلىنغان. «بابۇرنامە»، «تارىخىي رەشىدى» قاتارلىق كىتابلاردىكى مەلۇماتلارغا ئاساسلانغاندا ئەينى دەۋرلەردە ئوي-ئوتاۋسى يوق سەرگەردان بولۇپ يۈرگەنلەر قازاق ئاتالغان. كېيىن بېرىپ قازاق مىللىتىنىڭ نامى بولۇپ قالغان. (تارىخىي رەشىدىگە قاراپ باقسىڭىز تەپسىلاتى بار بۇ يەردە تولۇق يازمىدىم). مىرزا ھەيدەر ئەينى دەۋردە يەنى 16-ئەسىرلەردە قازاقلارنى ئۆزبېك قازاقلىرى دەپ ئاتىغان. ئوبۇلغازى باھادىرخان كازاكلارنى قازاقئورۇس دەپ ئاتىغان. يەنى يىغىپ كەلسەك تۈركلەرنىڭ قازاقلىرى قازاق دەپ ئاتىلىدۇ. رۇسلارنىڭ قازاقلىرى كازاك دەپ ئاتىلىدۇ.

nurjahan0667

بىلمىگەنلىرىم خېلى كۆپكەن مېنىڭ.....

HALJAT

ھە .ئېسمىگە كەلدىڭ سەن ھېلىقى مەن چەكلىگۈزۋەتكەن ئاغزىدىن پاھىشخاندىن باشقا نەرسە چىقىمايدىغان ئەزا نىياز دىگەن شۇغۇ.شۇچاغدا غوم قورسىقىڭدا قاپتىكەندە.سەن تارىخىي رەشىدىنىڭ پالانچى بېتىدا بار دەپ ئېنىق دە مەن شۇ زامان بېرىپ قارايمەن.بۇ يەردە كىتاپ موللىسدەك يوغىندىن چۈشمەي .پاكىت بىلەن كۆرسەتكىن.مېنىڭ پاكىتىم بار يەنى تولىستۇينىڭ«تېنىچ دون»نامىلىق دۇنياۋى ئەسىرى ئۇنىڭدا باشتىن ئاياغ كازاكلارنىڭ ھاياتى سۆزلنىدۇ.يەنە ئۇنمىساڭ哥萨克 دەپ بەيدۇغا كىرگۈزسەڭ بولىدۇ .ھەممىنى ئېنىق ككۆرەلەيسەن .بىرسى تۈرۈك ئائىلىسگە تەۋە يەنى بىرسىنىڭ ئېنتىتىك مەنبەسى ئارلاش بولغان يىڭىدىن شەكىللەنگەن قوۋۇم .كازاكلار توغرىسدىكى ئەڭ بۇرۇنقى مەلۇمات مۇڭغۇل ئوردا ئىشلار تارىخىدا تىلىغا ئېلنىغان .سېنىڭ ئىككىسنى بىر مىللەت دېيىشنىڭ تۈپتىن ئەخمەقىلىق .
بىرسىگە پىكىر بەرگەندە شەخسي ھېسىياتقا بەك بېرىلىپ كەتمىگىن...

niyaz1

HALJAT يوللىغان ۋاقتى  2014-6-17 16:20
ھە .ئېسمىگە كەلدىڭ سەن ھېلىقى مەن چەكلىگۈزۋەتكەن ئاغزى ...

ھەي كالۋا، مەن ساڭا كازاك-پازاكنىڭ گېپىنى قىلمىدىم، نۇزۇگۇم بىلەن ئەلاخان پالۋاننىڭ گېپىنى قىلىۋاتىمەن. تاغدىن گەپ قىلسا باغدىن چۈشىدىغان ئالىمغۇ بۇ.
بەيدۇغا يېزىپ ئىزدەپ ئۆزەڭچە تارىخچى بولۇۋاپسەندە.
مەن قەيەردە كازاك بىلەن قازاقنى بىر مىللەت دەپتىمەن قاپاقباش.