گىتلېرنىڭ ناتىقلىقنى مەشىق قىلىۋاتقاندىكى مەخپىي سۈرەتلىرى ئاشكارىلاندى ئەسقەرجان ئەنۋەر ئەلسۆيەر (ت)
گىتلېرنىڭ دەبدەبىلىك نۇتۇقلىرىنى ئاڭلىغان نۇرغۇن قىزىققان ياش ئۇنى ئۆزلىرىنىڭ چوقۇنغۇچىسى قىلىۋالىدۇ. ئەمەلىيەتتە گىتلېرنىڭ بۇ خىل راۋان نۇتۇق سۆزلەش قابىلىيىتى ئۇنىڭ جاپالىق تىرىشچانلىقىدىن كەلگەن. شاڭگاڭدا چىقىدىغان «شەرق گېزىتى» نىڭ 14 – ئىيۇلدىكى خەۋىرىگە قارىغاندا، ناتسىس گېرمانىيەسىنىڭ دائىيسى گىتلېر ئۇچۇق ئاشكارە سۆزلىگەندە، قول ھەرىكىتى ۋە بەدەن تىلى ئارقىلىق ئاممىنىڭ كەيپىياتىنى كونترول قىلىشقا ئادەتلەنگەنىكەن. ئەسلىدە، ئۇ ئىلگىرى مەخسۇس فوتوگراف تەكلىپ قىلىپ، ئۆزىنىڭ مەشىق ئەھۋالىنى سۈرەتكە ئالغۇزغان ھەمدە ئۇنى بىكار بولغاندا تەكشۈرۈپ تۇرغان.
خەۋەرگە ئاساسلانغاندا، گىتلېر ئەينى ۋاقىتتا فوتوگرافقا سۈرەتلەرنى يۇيۇۋېتىش توغرىسىدا بۇيرۇق چۈشۈرگەن، ئەمما فوتوگراف ئۇ رەسىملەرنى يوشۇرۇنچە ساقلاپ قالغان، نەتىجىدە بۇ رەسىملەر يېقىندا توردا ئاشىكارلىنىپ كەتكەن.
بۇ قىممەتلىك رەسىملەرنى گىتلېرنىڭ شەخسى فوتوگرافى ھېنرى كافمەن تارتقان. بۇ رەسىملەردىن كاستوم بۇرۇلكا كىيگەن گىتلېرنىڭ ئاممىغا يۈزلىنىپ تۇرۇپ، گاھىدا جۇشقۇنلىق بىلەن مۇشتىنى تۈگسە، گاھىدا ئاسمانغا قاراپ ئىككى قولىنى ئېگىز كۆتۈرۈپ تۇرغاندىكى ھالىتىنى كۆرۈۋالغىلى بولىدىكەن، گىتلېرنىڭ بۇ رەسىملەردىكى ھەرىكەت ۋە چىراي ئىپادىسى ئويۇن ئويناۋاتقانغىلا ئوخشايدىكەن.
ئىگىلىنىشىچە، بۇ رەسىملەر 1925 – يىلى تارتىلغان بولۇپ، ئەينى يىلى گىتلېر تېخى ناتسىس گېرمانىيەسىنىڭ دائىيسى بولمىغان. ئۇ بىر تەرەپتىن ئۆزىنىڭ نۇتۇق سۆزلىگەندە ئۈنگە ئېلىۋالغان ئاۋازلىق ھۆججىتىنى ئاڭلىسا، يەنە بىر تەرەپتىن يۇقىرىقى ھەرىكەتلەرنى تەكرار چىقارغان، ئاندىن كافمەن تارتقان سۈرەتلەرنى تەكرار كۆرۈپ، تۈزەتكۈزگەن.
گىتلېر بۇ سۈرەتلەرنىڭ ئاشكارىلىنىپ كېتىشىدىن ساقلىنىش ئۈچۈن كافمەنگە رەسىملەرنى يۇيۇۋېتىش توغرىسىدا بۇيرۇق چۈشۈرگەن، ئەمما كافمەن گېتلىرغا ئېغىزىدىلا «ماقۇل» دەپ قويۇپ، ئەمەلىيەتتە رەسىملەرنى يۇيۇۋەتمىگەن.
تارىخشۇناس مور ھاۋۇسنىڭ قارىشىچە، گىتلېر شۇ دەۋردىكى ئاتاغلىق سىياسەتشۇناس بولغاچقا، ئوبرازىغا ئىنتايىن ئەھمىيەت بېرىدىكەن، ئەمما بۇ رەسىملەرگە قاراپ ئۇ ئۆزىنى كالۋادەك ھېس قىلىپ قالغاچقا، ئاشكارىلاشنى خالىمىغانىكەن.
مەنبە: شىنجاڭ قانۇنچىلىق گېزىتى
|