بانكا قەرزىگە كاپالەتچى بولغانغا تۇيە!

faeza

قەدىرلىك قېرىنداشلىرىم ، مەن سىلەر بىلەن بىر ئىشتا ئورتاقلاشماقچىمەن ھەم پىكرىڭلەرنى ئاڭلاپ باقماقچى !
   مەن ئۆتكەن يىلى پوچتا بانكىسىدىن قەرز ئالغانغا قەرزكاپالەتچىسى贷款担保بولغان ئىدىم .قەرزنىڭ مۇددىتى توشۇپ قەرز ئالغۇچى قەرزنى قايتۇرالمىدى . ئەسلى قەرز ئالغۇچى مىنىڭ خىزمەتدىشىم ئىدى .ئۇ باشقا بىرىنىڭ يەر كىنىشكىسىنى رەنە قۇيۇش ئارقىلىق ، شۇ ئادەمنىڭ نامىدا قەرز ئېلىپ ، ئۆزىنى ھەم مىنى كاپالەتچى قىلىپ قەرز ئالغان ئىدى . خىزمەتدىش دوستۇم بۇ قەرزنىڭ ھەرئايلىق ئۈسۈمى ھەم يىل ئاخىرىدىكى قەرز پۇلىنى تۆلىمەكچى بولغان ئىدى . شۇنىڭ بىلەن يىل ئاخىرىدا باشقا بىر خىزمەتدىشىمنىڭمۇ بۇ خىزمەتداش دوستۇمغا كاپالەتچى بۇلۇپ قەرز ئېلىشقا ياردەملەشكەنلىكىنى ، يېرىم يىلدىن بۇيان قەرزنى قايتۇرمىغانلىقىنى ، پوچتا بانكىسىنىڭ ناھىيىلىك ئىنتىزام تەكشۈرۈش ئىدارىسى ۋە مائارىپ ئىدارىلىرى ئارقىلىق ، مەكتەپ مۇدىرلىرىنى تەنقىدلەپ ، قەرزنى ۋاقتىدا قايتۇرمىسا مەكتەپ ئارقىلىق كاپالەت بولغۇچىنى قەرز قايتۇرۇشقا قىستاپتۇ . مانا ئەمدى يىل ئاخىرىدا مەن ئارقىلىق ئالغان قەرزىنىمۇ تۆلىيەلمەي ، پوچتا بانكىسىنىڭ ئادەملىرى مىنىمۇ ئىزدەپ تېلېفۇن قىلىپ ، قەرزنى قەرز ئىگىسى قايتۇرمىدى ، سەن كاپالەتچى بولغاندىكى سەن قايتۇر دەپ سۈيلىدى . ھەمدە مەكتەپ مۇدىرىمىز ، ياچىيكا شۈجىيىمىزنى يۇقىرى دەرىجىلىك ئورۇنلار ئارقىلىق تەنقىد قىلدى ھەم بىزنى سۈيلەپ بېرىشكە ئورۇنلاشتۇردى . شۇنىڭ بىلەن بىز قەرز ئېلىپ ئىشلىتىۋالغان خىزمەتدىشىمىزنى ئىزدىدۇق . بانكىدىكىلەرمۇ ئىزدىدى . ئۇلار ئەتە ، ئۆگۈن دەپ ھىيلىگەرلىك قىلىپ ، تا ھازىرغىچە بىر تەرەپ قىلمىدى .
     مۇشۇ ئاينىڭ باشلىرىدا ، بانكىنىڭ ئۇلارغا 2قېتىمدا ئالغان 10 تۈمەن پۇلنىڭ 3 تۈمەن پۇلىنى ھازىر تۆلەپ ، قالغان 7 تۈمەن پۇلنى كىلەر يىلى 3-ئايغىچە تۆلەپ بولسا بۇلىدىغانلىقى توغرىسىدىكى كىلىشىمنامىگە ئىمزا قويدۇرماقچى بولدى . قانۇن ئورگانلىرىدىكى تۇنۇشلاردىن بىلىشىمىزچە ، بىز ئەمدى قول قويساق ، ئۇلار 3- ئايغىچە قەرزنى تۆلەپ بولمىسا ، بىزنى پوچتا بانكىسى قانۇنلۇق ھالدا ئىزدەپ ، مۇئاشىمىزدىن تۇتۇش ھوقوقى بۇلىدىكەن . شۇنىڭ بىلەن بىز ئۇ كىلىشىمگە قول قويمىدۇق ، بىلىشىمىزچە ، ئۇ كىلىشىمگە بىز قول قويمىساق ، باشقا تۇنۇش بىلىشلىرىگە قول قويدۇرسىمۇ بۇلىدىكەن . بىزنىڭ ئەنسىرىگىنىمىز 6-ئايدا ۋاقتى توشقان پۇلنى 12-ئايغىچە تۆلىمىسە ، يەنە 3 ئاينىڭ ئىچىدە تۆلەپ بۇلالامدۇ ؟ يېرىم يىلنىڭ ياقى ئۇلار بىزنى ئاز ئاۋارە قىلمىدى . ئۇنى ئاز دەپ ناھىيىلىك يۇقىرى دەرىجىلىك ئىنتىزام ئورۇنلىرى مەكتەپ مۇدىرلىرىمىزنى بەك ئاۋارە قىلىپ كەتتى . بىز دائىم قەرز ئالغۇچىنىڭ ئۈيىگە بېرىپ ، يېلىندۇق ، يالۋۇردۇق ، قىلمىغان ھىچبىر ئامالىمىز قالمىدى .
     قانۇن ئورگانلىرىدا ئىشلەيدىغانلاردىن بىلىشىمىزچە ، پوچتا بانكىسىنىڭ بىزنى بىۋاستە ئىزدىشى خاتاكەن . قەرز ئالغۇچىنىڭ ئۆي كىنىشكىسىنى قانۇن ئارقىلىق باھالىتىپ ، سېتىپ ، 5 تۈمەن پۇلنى ئۈسۈملىرى بىلەن قايتۇرۇۋالغىلى بۇلىدىكەن . پوچتا بانكىسىنىڭ قانۇن ئارقىلىق بىر تەرەپ قىلىپ بولغىچە ئۇزاق ۋاقىت كىتىدۇ دەپ مۇشۇ ئۇسۇلنى قوللىنىپ بىزنى قىيناپ ، بىزنى خاتىرجەم خىزمەت قىلىشقا توسقۇنلۇق قىلىۋاتىدۇ ھەم بىزنى روھى جەھەتتىن بەك ئازاپلاپ كەتتى . بىزنىڭ ئۇلارغا بەرگەن جاۋابىمىز ، قەرز ئىگىسى ئۆلسە بىزنى ئىزدەڭلەر ، بولمىسا بىز تۆلىمەيمىز ، سوتقا ئەرز قىلىڭلار ، سوتتا كۆرۈشەيلى ، دىدۇق .
    ئۇلار ھەتتا بىزگە تەھتىد سېلىپ ، سىلەر تۆلىمىسەڭلەر مەيلى ، پۈتۈن مائارىپ سېستىمىسىنىڭ يىل ئاخىرىدىكى مۇكاپات مۇئاشىنى توڭلىتىۋاتىدۇ ، سىلەرنىڭ كاساپىتىڭلاردىن جىق ئادەم مۇئاشىنى ئالالمايدۇ دەپ بىزنى پاراكەندە قىلدى ، 13-ئايلىق مۇئاشىمىزنى بەرمەيۋاتىدۇ دەپ بەزى خىزمەتداشلىرىمىز توغرا چۈشەنمەي ، بىزگە تاپا تەنە قىلغانلارمۇ بولدى . ئىشقىلىپ ، بىز بەك چىدىماي قالدۇق . ھازىربانكا قەرز ئالغۇچىنى سۈيلىسە ، ئۇ مەن دىھقان ، پۇلنى خەجلىۋالغان ئادەمنى تۇتۇڭلار دەيدىكەن . پۇلنى خەجلىۋالغان ئادەم ئىزا تارتمايۋاتىدۇ . ئۇلار ئەمدى نەچچە كۈننىڭ ياقى ئۈيىنى ساتماقچى بۇلۇۋاتىدۇ ، ئۆيىنى قاچان ساتالايدۇ ، قەرزنى قاچان تۈگىتىدۇ ، بۇنىسى نامەلۇم . (پۇلنى خەجلىۋالغان خىزمەتدىشىمىز باشقا مەكتەپكە يۆتكىلىپ كەتكەن ئىدى . )

   سىلەردىن سوراپ باقسام ، بانكىنىڭ مۇشۇنداق قىلغىنى توغرىمۇ ؟ بىز قانداق قىلىشىمىز كېرەك ؟

kaqmex

بىكارغا كىپىل بولغانمۇ ياكى ئازراق نەپكە ئىرىشكەنمۇ؟ئۆسۈمى بار ئىشقا ئارلاشقاندىكىن ئوبدان بوپتۇ.ئۆزىنىڭ مۇئاشى تۇرۇپ يەنە نىمىگە يەتمەي قەرىز ئاپتىكەن .

niyaz1

بانكىنىڭ قىلغىنى خاتامۇ ئەمەس، ئىشقىلىپ كېپىل بولغاندا ياخشى ئويلاشمىسا بالاغا قالىدىغان گەپ.

bagh

سىز نەدىن؟ بىزلەرگە 13 -ئايلىق مائاشنى توختۇتىۋەتكىلى 3 يىل بولدى .سىلەرگە ھازىرمۇ بىرەمدۇ؟

yusupjan517

ئۆزەم تاپقان بالاغا ، نەگە باراي داۋاغا دەپتىكەن كونىلار...
سىزنىمۇ تەڭلىكتە قۇيۇپتۇ ئاۋۇ لاۋزىلار، ئۇنداقلارنى نامەرت ،مۇناپىق دەيمىز!!!
ئامالى بۇلۇپ قالار ....

kapsiz3550

قانداق نامەرت نىمە ،ئۇ؟ ھازىرقى كىلىشىمنامىگە ھەرگىز قول قويماڭ.مەنمۇ بىر قېتىم ئۇقۇشماي كىپىلگە قۇيۇپ بىرلىدىغان بىرسىگە ‹‹دادام ..،ئاكام ....قەتئىي ياخشى ئادەم بۇلىمەن ››دىسە ،راس ئەمدى تۈزىلىپ كىتەر -دەپ كىپىل بولغان ئىدىم.(سوت ئېچىلغىچە ناھىيدىن چىقمايدىغان شەرت بىلەن) كىم بىلسۇن ،ھەپتە ئۆتمەي يۇقاپ كىتىپ بارلىق بالاغا مەن قالدىم .شۇنىڭ بىلەن ج خ ئىدارىسىدىكىلەر ئەگەرئۇنى تاپالمىساق ‹‹ئورنىدا سەن ياتىسەن دەيدۇ››كىيىن، ئىزدەپ-يۈرۈپ  ئۇنى تېپىپ ج خ ئىدارىسىگە ئاپاردىم .قايتا كىپىللىك يازدى.‹‹يەنە كىپىل بۇلامسەن››دىۋىدى.ياق،دىدىم.شۇنىڭ بىلەن دادىسى كىپىل بولغان ئىدى.دىمەكچى بولغىنىم ئىككىنچى قېتىملىق كىلىشىم تۈزگەندە كىپىل بولغۇچى رەت قىلسا بۇلۇدىكەن.

tetur

كېپىللىك قانۇنىدا كاپالەت ئىككى خىل بولىدۇ: ئادەتتىكى كاپالەتلىك ۋە چاتما كاپالەتلىك.
سىز قانداق كاپالەت بولغان؟
كاپالەت ئۇسۇلىنى ئېنىق پۈتۈشمىگەن بولسا، چاتما كاپالەت دەپ قارىلىدۇ.
ئادەتتىكى كاپالەتلىكتە، قەرزدارنىڭ بارلىق مال-مۈلكى قەرزگە بويلىماي قالغاندا ئاندىن كاپالەتچىدىن قەرز قايتۇرۇشنى تەلەپ قىلسا بولىدۇ.
چاتما كاپالەتلىكتە، قەرز قايتۇرۇشنى قەرزداردىن تەلەپ قىلسىمۇ، كاپالەتچىدىن تەلەپ قىلسىمۇ بولىدۇ.

كاپالەتلىك دېگەن باشقا ئادەمنىڭ قەرزىگە كېپىل بولىدىغان ئىش، ئىلىگ بولساڭ بېرىپ قوي دېگەن گەپ بار. كاپالەتچى بولىدىغان چاغدا ئوبدانراق ئويلىشىدىغان ئىش ئىدى.
موشۇ ئاي موشۇ كۈنلەردە نامەرت ئادەملەر كۆپىيىپ قېلىۋاتىدۇ، كۆڭۈلچەكلىك قىلسا كۆتى ئوچۇق قالىدىغان ئىشكەن.

تەۋسىيە: تۇرۇشلۇق جايىڭىزدىكى ئوبدانراق ئادۋۇكاتتىن بىرسى بىلەن كۆرۈشۈپ، تەپسىلىي سۆزلىشىپ بېقىڭ.

manmanqi

بانكىنىڭ  سىزنى  ئىزدىگىنى  توغرا،كېپىل  بولغۇچى  دىگەن  سوزنى  چۇشىنەمسىز؟    سىز  قانداق  ئوقۇتقۇچى؟دىخان  بولسىڭىز غۇ  بىلمەيمەن  دىيىش  ئازراق  ئەقىلغا    مۇۋاپىق  ،بىراق  قانۇن  ئالدىدا  ئۇنداق  ئەمەس،،،،،،،،،باشقا  گەپنى  قۇياي،         كېپىل  بولغۇچى   دىگەن  سوز  قەرىز  ئالغۇچى  بانكا  قەرزىنى  تولىيەلمىسە  مەن  ئۇستۇمگە  ئېلىپ  تولەيمەن   دىگەننى  بىلدۇردۇ،شۇڭا  سىز  مەجبۇرى  تولەيسىز، تولىمەي  قۇتۇلىشىڭىز  مۇمكىن  ئەمەس،شۇڭا  كوپچىلىك  كىتاپنى  كوپرەك  كۇرەيلى،،،،،سىز  ئوقۇتقۇچى  تۇرۇپ  كېپىل  بۇلىشنىڭ  نىملىكىنى  بىلمىسىڭىز،        مەن بالامنى  سىزدەك  ئوقۇتقۇچىنىڭ قۇلىدا ھەرگىز  ئوقۇتمايمەن،بالىلارغا  نىمىنى     ئوگۇتىسىز، بىرئوقۇغچى  سىزدىن  كېپىل  بۇلۇش  دىگەن نىمە  دىسە  سىز  نىمە  دەپ  جاۋاپ   بىرىسىز؟