مەن ئامرىكىغا قانداق كەلدىم

nasin

     تىمنىڭ ئەڭ بېشىدا ئامرىكىنىڭ Open Doors دىگەن ئورگىنىنىڭ 2010-2011 ئوقۇش يىلىدىكى ئامرىكىغا يېڭىدىن ئوقۇشقا كەلگەن چەتئەللىك ئوقۇغۇچىلارنىڭ دۆلەت ۋە رايۇن بويىچە قىلغان سىتاستىكىسىنى كۆرۈپ باقايلى.
1. جۇڭگۇ: 157558
2.ھىندىستان: 103895
3. كۇرىيە: 73351
4. كانادا: 27546
5. تەيۋەن: 24818
6. سەئۇدى ئەرەبىستان: 22704
7. ياپۇنيە: 21290
8. ۋېيتنام:14888
9. مىكسىكا: 13713
10.  تۈركىيە: 12184
11. نىپال: 10301
       بۇ 2010-يىلىدىكى سىتاستىكىكەن. بايا تەكشۈرۈپ كۆرۈشۈمچە 2014-يىلى ئامرىكىغا يېڭىدىن ئوقۇشقا كەلگەن جۇڭگۇلۇق ئوقۇغۇچىلارنىڭ سانى 235مىڭدىن ئېشىپتۇ.  ھازىر ھىندىستان، كۇرىيە، تەيۋەن، ياپۇنيەلەردىن ئوقۇشقا كىلىدىغانلار بارغانسىرى ئازلاپ، سەئۇدى ئەرەبىستان بىلەن ئىران ئوقۇغۇچى سانى ئەڭ تىز سۈرئەتتە ئۆسۈۋاتقان دۆلەتلەر بولۇپ قاپتۇ. ئالدىنقى قېتىم ئايرۇپىلاندا كەلگۈچە سەئۇدىلىق بىر پىرافىسور بىلەن پاراڭلىشىپ قالدىم، ئۇنىڭ ئېيتىشىچە ھازىر ئامرىكىدىكى ھەرقايسى ئۈنۋىرستىلاردىكى سەئۇدى ئەرەبىستاندىن كەلگەن ئوقۇغۇچىلارنىڭ سانى بىر يېرىم مىليوندىن ئاشىدىكەن. ئۇلارنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمىنى سەئۇدى ئەرەبىستان ھۆكۈمىتى دۆلەت خىراجىتى بىلەن ئامرىكىغا ئوقۇشقا ئەۋەتىدىكەن.
     بىزدە سەئۇدىدەك پۇلنىڭ كۈچى بىلەن مىليون ئوقۇغۇچىنى ئامرىكىدا ئوقۇتقۇدەك شارائىت يوق. ئەمما بىزدە، بىز تولا قاقشايدىغان بارلىق ئوبىكتىپ ئامىللارنى چىقىرىۋەتسەكمۇ، ئەسلى 235مىڭ دىگەن ساننىڭ ھىچ بولمىدى دىگەندىمۇ 1000 ئەتراپىدىكى سانىنى ئىگەللەش پۇرستىمىز بار ئىدى، بۇ پۇرسەتقۇ ھېلىھەم بار. شۇغىنىسى ھەريىلى ئامىرىكىغا ماگىستىر-دوكتۇرلۇقتا ئوقۇشقا كىلىدىغان ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ سانى تولىمۇ ئاز. بۇ تىمىدا نىمىشقا ئۇيغۇر ئوقوغۇچىلارنىڭ سانىنىڭ ئازلىقىنىڭ سەۋەبى ئۈستىدىمۇ ئازراق تەھلىل قىلىپ توختىلىشىپ ئۆتىشىم مومكىن، ئەمما ئاساسلىقى ئۆزۈمنىڭ خىزمەت قىلىپ بىر نەچچە يىللاردىن كىيىن قانداق قىلىپ ئامرىكىدىكى ئالى مەكتەپلەرنىڭ تولۇق ئوقۇش مۇكاپاتىنى قولغا كەلتۈرگەنلىكىمنى ھىكايە قىلىپ ئۆتىمەن.
ھازىر ئالى مەكتەپكە يېڭى كىرگەن بىر ئوقۇغۇچى بار دەيلى. ئۇنىڭ ئامرىكىدىكى ئالى مەكتەپلەرنىڭ تولۇق ئوقۇش مۇكاپاتىنى ئۇڭۇشلۇق ئىلتىماس قىلىش سىنارىيىسى تۆۋەندىكىدەك بولىشى مومكىن.
     1. تولۇق كۇرسنى ئەلا نەتىجە بىلەن ئوقۇش. GPA سى 3.5 دىن يۇقىرى بولۇش، پەقەت بولمىدى دىگەندىمۇ 3.0 دىن تۆۋەن بولۇپ قالماسلىق. TOEFL، GRE ئىمتاھانلىرىدىن يۇقىرى نۇمۇر ئېلىش. يۇقىرىقى شارائىتلار ئاساسىدا ئىلتىماس ماتىرىياللىرىنى ياخشى تەييارلاپ ئىلتىماس قىلغاندا ئىلتىماسنىڭ ئۇتۇقلۇق بولۇش ئىھتىماللىقى يۇقىرى بولىدۇ. جۇڭگۇدىن ھەر يىلى كىلىۋاتقان 200مىڭدىن ئارتۇق ئوقۇغۇچىنىڭ خېلى كۆپ قىسىمى مۇشۇ يول بىلەن كىلىدۇ ھەم كىلىۋاتىدۇ.
  2. تولۇق كۇرستىكى GPA سى تۆۋەن چىقىپ قالغانلار، دۆلەت ئىچىدە ماگىستىرلىققا ئۆرلەپ ئوقۇپ،ئەلا نەتىجە بىلەن ئوقۇيالىسا، ئەڭ موھىمى ماگىستىرلىقتا ئوقۇش جەريانىدا ئۆزى يالغۇز بولسۇن ياكى باشقا دوكتۇر ئوقۇغۇچىلار بىلەن بىرلىشىپ بولسۇن بىر نەچچە پارچە(ئاز دىگەندىمۇ بىرەر پارچە بىرىنجى ئاپتۇر) ماقالىسىنى خەلقئارالىق ئىلمىي جورنال ياكى خەلقئارالىق ئىلمىي يىغىنلاردا ئىلان قىلالىسا تولۇق كۇرستىكى نەتىجىدىكى كەمتۈكلۈكلەرنى مەلۇم دەرىجىدە تولۇقلاپ كەتكىلى بولىدۇ.  (ئەمما ئامرىكىدىكى ئالى مەكتەپلەرنى ئىلتىماس قىلغاندا يەنىلا تولۇق كۇرستىكى نەتىجە ئەڭ ئاساسلىق ئورۇندا تۇرىدۇ. ھەمدە بۇ سىنارىيەدە تولۇق كۇرستىن بىۋاستە ئامرىكىغا بارغان ئوقۇغۇچىلارغا قارىغاندا 2-3 يىل ئارتۇق ئوقۇپ كەتكىنى كەتكەن بولىدۇ.)
    3.  تولۇق كۇرس GPA بەكلا تۆۋەن، ماگىستىرلىقنى دۆلەت ئىچىدىكى خەنچە يادرولۇق ئىلمىي جۇرناللاردا ماقالە ئىلان قىلىپلا ئەپلەپ-سەپلەپ پۈتتۈرىۋالغان. خىزمەت قىلغىلى بىر-نەچچە يىل بولۇپ قالغان شارائىتتىمۇ يەنىلا ئامرىكىغا كىلىپ تولۇق ئوقۇش مۇكاپات پۇلى بىلەن دوكتۇرلۇققا كىرگىلى بولىدۇ. بۇ سىنارىيە دەل مىنىڭ ماڭغان يولۇم.
     2012-يىلىنىڭ يىل بېشىدا ئامرىكىغا چىقىپ دوكتۇرلۇقتا ئوقۇشنى قارار قىلغاندىن كىيىن، بىر تەرەپتىن خىزمەت قىلىپ بىر تەرەپتىن TOEFL، GRE ئىمتاھانلارغا تەييارلىق قىلىپتىمەن. 2012-يىلى 11-ئايدا GRE ۋە TOEFL ئىمتاھانلارنى ئوڭۇشلۇق بەرگەندە، دوسلىرىم مىنىڭ بىر تەرەپتىن خىزمەت قىلىۋاتقان ھەم ئۆي-ئوچاقلىق بولۇپ بولغان تۇرۇقلۇقمۇ قانداق قىلىپ بۇ ئىمتاھانلارغا تەييارلىق قىلىپ ئوڭۇشلۇق بىرەلىگىنىمنى سوراشقانتى،  مەن ئىلتىماس ئىشلىرىم ئوڭۇشلۇق بولغاندا بىراقلا تىما قىلىپ يازاي دەپ ۋەدە بەرگەنتىم. بۇنىڭغىمۇ بىردەمدە ئىككى يىل بولۇپ قاپتۇ.  
2012-يىلىنىڭ بېشىدا 2013-يىلى جەزمەن ئامرىكىغا چىقىمەن دەپ ئىرادە باغلىۋىدىم. دىگەندەك 2013-يىلى دىكابىردا تۇنجى قېتىم ئامرىكا تۇپرىقىدا ئۆزۈمنى كۆردۈم. شۇغىنىسى ئۇ قېتىم ئامرىكىغا كىلىشىم ئوقۇش ئۈچۈن ئەمەس، بەلكى خىزمەتتىن سىرتقى ۋاقىتلاردا تەتقىقات-تەجرىبە ئېلىپ بېرىپ تەييارلىغان سەككىز بەتلىك ئىلمىي ماقالەم قۇبۇل قىلىنغان IEEE نىڭ لوس-ئانژىلىستىكى خەلقئارلىق ئىلمىي يىغىنىغا قاتنىشىش ئۈچۈن بولدى. لوس-ئانژىلىستا بىلىمخۇمار، تاشپولات ئاكىلىرىمىز بىلەن يۈز كۆرۈشۈش،سۆھبەتلىشىش، يەنە نۇرغۇن تەڭتۇش دوستلار بىلەن تونۇشۇش، سىردىشىشقا نائىل بولدۇم. قايتىپ كەلگەندىن كىيىن دوستلىرىم ماڭا ئامرىكا تەسىراتى يېزىشنى تەۋسىيە قىلدى. مەن يەنىلا بۇ ئىشلارنى ئىلتىماس ئىشلىرىم ئۇتۇقلۇق بولغاندىن كىيىن قىلىشقا قويدۇم.   
      2014-يىلى ئاپرىلنىڭ بېشىدا ھازىرقى مەكتىۋىم ماڭا تولۇق ئوقۇش مۇكاپات پۇلى بەرگەنلىكىنى ئۇقتۇردى. ئىككى يىللىق تىرىشچانلىقىمنىڭ ئاخىرى نەتىجىسى چىققان بولدى.  ئەمما خىزمەتتىن چىكىنىش، ۋىزا بىجىرىش، ئائىلەمدىكىلەرنى ئورۇنلاشتۇرۇش، چوڭلار، ئۇرۇق-تۇققانلار بىلەن خوشلىشىش دىگەندەك ئىشلارنىڭ ھەلەكچىلىكىدە بىر نەرسە يازالمايلا بۇ يىل 8-ئاينىڭ بېشىدا دوكتۇرلۇق ئوقۇش ئۈچۈن ئىككىنجى قېتىم ئامرىكىغا قەدەم باستىم. ئامرىكىغا كەلگەندىن كىيىن بولسا ئوقۇش ئالدىراشچىلىقىدا بىردەمدىلا بىر مەۋسۇممۇ تۈگەپ، مانا ئەمدى قىشلىق تەتىلمۇ يېرىملىشاي دىگەندە بۇ تىمىنى باشلاپ ئولتۇرۇپتىمەن.
مەن مىنىڭ ھىكايىلىرىمنىڭ 'ئامرىكا چۈشى' نى كۆرۈۋاتقان ئالى مەكتەپتىكى ئوقۇغۇچىلارغا بولسۇن، ياكى بۇرۇن شۇنداق چۈشلەرنى كۆرۈپ ھازىر ئۇنتۇپ قالاي دەپ قالغانلارغا بولسۇن بەلگىلىك ئىلھام بولسىكەن دەيمەن.
      ئۈستىدىكى قەۋەتتە تونۇشتۇرغان ئۈچ خىل سىنارىيەنى كۆرۈپ بەلكىم ھىس قىلغانسىلەر. ئامرىكىغا كىلىپ دوكتۇرلۇق ئوقۇشتىكى ئەڭ ئاسان ھەم قولاي يول دەل تولۇق كۇرسنى ئەلا نەتىجە بىلەن تاماملاش ئالدىنقى شەرت ئاستىدا تىل ئىمتاھانلىرىدىن ئوڭۇشلۇق ئۆتسىلا بولىدۇ. تىل ئىمتاھانلىرى بىرەر يىل كىچىكىپ كەتسىمۇ ھىچقىسى يوق، چۈنكى ئۇ ئىمتاھانلارنى قايتا-قايتىلاپ بېرىپ نۇمۇرنى يۇقىرىلىتىپ يېڭىلىغىلى بولىدۇ. ئەمما تولۇق كۇرسنى قايتا ئوقىۋالغىلى بولمايدۇ.شۇڭا ئەڭ موھىمى بارلىق تىرىشچانلىق بىلەن تولۇق كۇرسنى ياخشى نەتىجە بىلەن پۈتتۈرۈش كىرەك.  
ئىككىنجى سىنارىيە قارىماققا ئۇتۇقلۇق بولۇش نىسبىتى يۇقىرىدەك كۆرۈنگەن بىلەن، ئەمەلىيەتتە ئورۇنداش بىرىنجى سىنارىيەگە قارىغاندا تەسرەك. ئۇنىڭ ئۈستىگە 2-3 يىل ئارتۇق ئوقۇپ كەتكەننى ھىسابقا ئالمىغاندىمۇ، ئىلتىماس قىلغاندا يەنىلا تولۇق كۇرستىكى نەتىجىلەر ئاساس قىلىنغاچقا جەزمەن ئۇتۇقلۇق بولىدىغان بولمايدىغانلىقىغا يەنىلا ئېنىق گەپ قىلغىلى بولمايدۇ.
    ئۈچىنجى سىنارىيە ھەممىدىن قىيىن، مەكتەپ شارائىتىدىن ئايرىلىپ، بىر تەرەپتىن خىزمەت قىلىپ تىل ئىمتاھانلىرىغا تەييارلىق قىلىش، تەجرىبىخانا يوق (مىنىڭ كەسپىمگىغۇ بىر كومپيوتىر بولسىلا تەجرىبىخانا پۈتكەن بولىدۇ.undefined ) ، ئەڭ موھىمى يىتەكچى ئوقۇتقۇچى يوق، مەسىلىلەرنى مۇزاكىرىلىشىدىغان باشقا ئاسپىرانتلار يوق شارائىتتا خەلقئارا ئۆلچەمدىكى ئىلمىي ماقالە تەييارلاشنىڭ ئۇنداق ئاسان ئىش ئەمەسلىكى ئېنىق.
      ئەمما مىنىڭ بۇ ئۈچ سىنارىيە ئارقىلىق دەۋالماقچى بولغىنىم، ھەر قانداق ئادەم سەۋەنلىكتىن خالى بولالمايدۇ. مۇۋاپىقيەت قازىنىشتىكى ئەڭ موھىم نوقتا قەتئىي سەۋەنلىك سادىر قىلماسلىقتا ئەمەس، بەلكى سەۋەنلىكنى قانداق تونۇشتا ۋە ئۇنى كىيىن قانداق تولۇقلاشتا. تولۇق كۇرستا ياخشى نەتىجە بىلەن ئوقۇيالماي قالدىڭىز،سىزنىڭ 'ئامرىكا چۈشى' ڭىز شۇنىڭ بىلەن ئاخىرلاشتىمۇ؟ ياق. ئەگەر تولۇق كۇرس نەتىجىلىرى بىلەن ئىلتىماس قىلالىشىڭىزغا كۆزىڭىز يەتمىسە،دۆلەت ئىچىدە ماگىستىرلىق ئوقۇڭ. ماگىستىرلىقىنى ياخشى نەتىجە بىلەن ئوقۇڭ، خەلقئارا سەۋىيىدە ماقالە ئىلان قىلىڭ، سىزگە پۇرسەت يەنىلا بار. ماگىستىرلىقنىمۇ كۆڭۈلدىكىدەك ئوقۇيالماي قالدىڭىز، سىزنىڭ ئامرىكىدا دوكتۇرلۇق ئوقۇش پۇرسىتىڭىز ئۆلدىمۇ؟ ئەلۋەتتە ياق. تەسرەك بولسىمۇ سىزگە سەۋەنلىكلەرنى تولۇقلاش پۇرسەت يەنىلا بار. ھەرگىزمۇ ئۆز ئارزۇيىڭىزدىن ئالدىراپ ۋاز كەچمەڭ. ھاياتىڭىزدا  'ھەي، ئەسلى مۇنداق قىلسام بوپتىكەن' دىگەندەك ئەپسۇسلۇق قالمىسۇن. ئۆزىڭىز چىن دىلىڭىزدىن ئارزۇ قىلغان نىشانىڭىز ئۈچۈن، باشقا بارلىق ئارتۇق ئەندىشە-قورقۇنچلارنى بىر چەتكە قايرىپ قويۇپ،  پۈتۈن ۋۇجۇدىڭىز بىلەن تىرىشىپ بېقىڭ. ئىشىنىمەنكى ھەرگىزمۇ ھوسۇلسىز قالمايسىز.     
بىر شەيئىنىڭ ھەممە تەرىپى مۇتلەق ياخشى ياكى مۇتلەق يامان بولمىغىنىدەك، جۇڭگۇدىكى ئالى مەكتەپلەردە ئوقۇشنىڭ ئامرىكىغا ئوقۇشقا كىلىشتە ئاكتىپ ئامىللىرىمۇ بار. ئامرىكىدىكى ئۇنۋىرسىتلار 235مىڭ جۇڭگۇلۇق ئوقۇغۇچىنى بىكاردىن-بىكار قۇبۇل قىلمايدۇ. ئاز بىر قىسىم پۇلنىڭ كۈچى بىلەن كەلگەنلەرنى ھىساپقا ئالمىغاندا، ئامرىكا ئۇنۋىرسىتلىرىنىڭ جۇڭگۇلۇق ئوقۇغۇچىلارنى بۇنداق كۆپ قۇبۇل قىلىشىدىكى ئەڭ ئاساسلىق سەۋەب بولسا ئۇلارنىڭ جۇڭگۇدىن كەلگەن ئوقۇغۇچىلارنىڭ ياخشى ئوقۇپ كىتەلەيدىغانلىقىغا ئىشەنچ قىلالىغانلىقىدىن بولىدۇ. بۇ خىل ئىشەنچ بىز جۇڭگۇلۇق ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئىلتىماسىنىڭ ئۇتۇقلۇق بولىشىدىمۇ ئوخشاش چوڭ رول ئوينايدۇ.
ئۆتكەندە Jeck بۇ يىل ئامرىكىدىكى ئالى مەكتەپلەرنى ئىلتىماس قىلىدىغانلارنى 500 دوللارلىق ئىلتىماس پۇلى بىلەن تەمىن ئېتىدىغانلىقىنى ئوقتۇردى. بۇنىڭدىن بۇ يىل قانچىلىك ئوقۇغۇچىنىڭ ئىلتىماس قىلغىنىنى پەرەز قىلىپ باقساڭلار بولىدۇ.(مەنچە كۆپ بولسا 10 دىن 20 كىچە ئادەم ئىلتىماس قىلدىغۇ دەيمەن. ) بولسا كىلەر يىلى ئاز دىگەندىمۇ 100 ئوقۇغۇچى ھەممە شەرتلەرنى ھازىرلاپ تەڭلا ئىلتىماس قىلىپ، مەيدىسىگە مۇشلىغان Jeck نى قاق-سەنەم قىلىپ قويۇڭلار دەيمەن.undefined
     ھىكايەمنىڭ مۇندەرىجىسى تۆۋەندىكىچە:
1. نىشان -ئامرىكا
2. ئېنگىلىز تىل ئۆتكىلىدىن ھالقىش
3. IEEE دا ماقالە ئىلان قىلىش
4. لوس-ئانژىلىستىكى ھىكايىلەر
5. ئىستانبۇل تېخنولوگىيە ئۈنۋىرسىتىغا قۇبۇل قىلىنىپتىكەنمەن
6. بەش ئايلىق مۇشەققەتلىك كۈتۈش  
7. ئامرىكا مائارىپى ۋە جۇڭگۇ مائارىپىدىن دەسلەپكى سېلىشتۇرما
8. خاتىمە

nasin

    نىشان -ئامرىكا
     2012-يىلىنىڭ يىل بېشىدا مەن بىردىنلا ئامرىكىغا بېرىپ دوكتۇرلۇق ئوقۇيمەن دىگەن ئىرادىگە كەپ قالدىم. بۇ ۋاقىتتا مەن ماگىستىرلىق ئوقۇشنى تۈگىتىپ شاڭخەيدىكى بىر چوڭ شىركەتتە تەتقىقاتچى ئېنژىنىر بولۇپ خىزمەت قىلىۋاتقىلى بىر يىلدىن ئاشقان، ئايالىمنىڭ ماگىستىرلىق ئوقۇشىنىڭ ئىككىنجى يىلى يېرىملاشقان ۋاقىتلار ئىدى. بۇ يەردە «بىردىنلا» دىگەن سۆزنى ئىشلىتىشىمدىكى سەۋەب، بىردىنلا دوكتۇرلۇق ئوقۇماقچى بولۇپ قالغىنىم ئۈچۈن ئەمەس،چۈنكى بۇرۇندىنلا كىيىنچە دوكتۇرلۇقتا ئوقۇش خىيال ۋە پىلان بار ئىدى، ھەم شۇ خىيالغا ئاساسەن، سونى، سايمېنس دىگەندەك دۇنياۋى 500 كۈچلۈك كارخانىلارنىڭ QA سۈپەت ئېنژىنىرلىقى، يۇمشاق دىتال ئېنژىنىرلىقى دىگەندەك خىزمەتلەرنى رەت قىلىپ ئۆز كەسپىمنىڭ تەتقىقاتى بىلەن شۇغۇللانغىلى بولىدىغان تەتقىقات ئېنژىنىرلىقى خىزمىتىنى تاللىغان ئىدىم. بۇ يەردە بىردىنلا سۆزىنى ئىشتىشىمدىكى سەۋەب، مەن ئۇندىن بۇرۇن ئىزچىل ئۆزۈمنى ياپۇنيە بىلەن باغلاپ كەلگەنلىكىم ئۈچۈن ئىدى. چۈنكى تولۇق كۇرستىكى ئىككىنجى كەسپىم ياپۇن تىلى، تولۇق كۇرسنى پۈتتۈرگەن يىلىلا ياپۇنچە ئەڭ يۇقىرى   دەرىجە ئىمتاھاندىن ئۆتۈپ بولغان، ئالى مەكتەپنىڭ ئۈچىنجى يىللىقىدىن كىيىنلا مىنىڭ بىرىنجى چەتئەل تىلىم ئېنگىلىز تىلى ئەمەس، ياپۇن تىلى بولۇپ كەلگەن. مەنمۇ شۇ  يىللاردا ئۆزۈمنى كىيىن جەزمەن ياپۇنغا چىقىپ دوكتۇرلۇق ئوقۇيمەنغۇ ياكى ياپۇنغا چىقىپ ئىشلەيمەنغۇ دەپلا ئويلايتىم. مەنلا ئەمەس، ساۋاقداش، دوست-بۇرادەرلىرىم،ھەتتا ئاتا-ئانام ھەم ئايالىممۇ مىنى كىيىنچە جەزمەن ياپۇنغا چىقىپ كىتىدۇ دەپ ئويلىشاتتى. تورلاردا ياپۇن مەدەنيىتىگە ئائىت نەرسىلەرنى كۆپ ئىلان قىلغاچ نۇرغۇن تورداشلار ھەتتا مىنى ياپۇنيەدە دەپمۇ ئويلىشاتتى.
      ھازىر ئويلاپ باقسام مىنىڭ ياپۇنيەگە ئەمەس ئامرىكىغا چىقىش خىيالىغا كەپ قېلىشىمغا تۆۋەندىكى بىر قانچە سەۋەب باركەن.
     بىرىنجىدىن،گەرچە ياپۇنغا چىقىپ باقمىغان بولساممۇ ئۇزۇن يىللار ياپۇننىڭ كىنو-تىلىۋىزىيە، ئەدەبىيات-سەنئىتى بىلەن كۈندە دىگۈدەك ئىزچىل ئۇچرىشىش، ياپۇننىڭ جۇڭگۇدىكى چوڭ شىركەتلىرىدە بىرنەچچە ئاي پىراكتىكانت قىلىش داۋامىدا ياپۇنيەنىڭ جەمئيەت، تۇرمۇش ئەھۋالى، كارخانا مەدەنيىتى دىگەندەكلەر بىلەن بەكلا تونۇش بوپ كەتكەنلىكىمدىن بولسا كىرەك. بىر نەرسە بەكلا تونۇش بولۇپ كەتكەندە تەبئىيلا ئۇنىڭ جەلب قىلىش كۈچىنى ئاجىزلاشتۇرىۋىتىدىكەن. (مىنىڭ ياپۇنيە توغرىلىق يازمىلىرىم تورلاردا خېلى كۆپ، قىزىققۇچىلار ئىزدىنىش ۋە بىلىكتىكى  تىمىلىرىمنى كۆرۈپ باقسا بولىدۇ.)
     ئىككىنجىدىن، ياپۇنيەنىڭ ئالى مەكتەپلەر ئاسپىرانتلار ئىنىستىتوتلىرىنىڭ ئوقۇغۇچى قۇبۇل قىلىشتىكى يېپىق شەكلى، ئىمتاھان ئاۋارىچىلىقرىلىرى ياقمىدى. بىلىشمچە دۆلەت خىراجىتى بىلەن چىقىشنى(公派) ئىلتىماس قىلىشتىن باشقا، ياپۇنيەنىڭ ئالى مەكتەپلىرىگە جۇڭگۇدىن چىقماي تۇرۇپلا ئاسپىرانتلار ئىنىستىتوتلىرىغا بىۋاستە ئىلتىماس قىلىش شارائىتى يوقنىڭ ئورنىدا ئىدى. ياپۇنچە بىرىنجى دەرىجە ئىمتاھاندىن ئۆتۈپ بولغان يەردە، يەنە ياپۇنيەگە تىل مەكتەپلىرىگە چىقىپ يۈرۈشنى ئېغىر ئالدىم.
ئۈچىنجىدىن، ماگىستىرلىق ۋە بىر يىلدىن ئارتۇق تەتقىقاتچى ئېنژىنىر بولۇپ خىزمەت قىلىش داۋامىدا نۇرغۇنلىغان خىزمەت ۋە كەسپىمگە ئائىت ئىلمىي ماقالىلەرنى ئوقۇپ شۇنى چوڭقۇر ھىس قىلىپ يەتتىمكى، مىنىڭ كەسپىمدىكى ئەڭ يۇقىرى سەۋىيىلىك تەتقىقاتلارنىڭ كۆپ قىسمى ئامرىكىدا ئىكەن. مىنىڭ تەتقىقات ساھەرىمدىكى ئەڭ يېڭى تەتقىقات نەتىجىلىرىمۇ جەزمەن دىگۈدەك ئېنگىلىزچە ئىلمىي ژورناللاردا ياكى ئىلمىي يىغىنلاردا ئىلان قىلىنىدىكەن. كەسپى جەھەتتىكى تەرەققىياتىمنى ئويلىغاندا ئامرىكا بىرىنجى تاللاش بولىشى كىرەك ئىدى. ئامرىكىغا كەلگەندىن كىيىن خېلى كۆپ ياپۇنلۇقلار بىلەن پاراڭلىشىپ ئۆزۈمنىڭ قانداقسىگە ياپۇنچە سەۋىيەم شۇنچە ياخشى تۇرۇپ ياپۇننى ئەمەس ئامرىكىنى تاللىغانلىقىمنى سۆزلەپ بەردىم. ئۇلارنىڭ ھەممىسى دىگۈدەك مىنىڭ ناھايتى ئاقىلانە بىر قارار چىقارغانلىقىمنى تەستىقلاشتى.
تۆتىنجىدىن، يېشىم تېخىمۇ چوڭلاپ كىتىشتىن بۇرۇن ئۆزۈم ئەڭ ئارزۇ قىلىدىغان ئىش ئۈچۈن ئاخىرقى قېتىم بىر كۈچەپ باقماقچى بولدۇم. ماگىستىرلىق ئوقۇش پۈتتۈرۈپ، ئۆزۈم ئارزۇلىغان خىزمەتكە ئېرىشىپ خىزمەت قىلىش داۋامىدا كىيىن قانداق قىلىش توغرىسىدا كۆپ ئويلىنىدىغان بولۇپ قالغانتىم. نۇرغۇن تاللاش يوللىرىم بار ئىدى. شۇ ۋاقىتتىكى خىزمەتكە بەكرەك كۈچەپ بىر-ئىككى يىلدىن كىيىن باشقۇرغۇچىلىق ئورنىغا چىقسام، ئاڭغىچە ئايالىمنىڭ ماگىستىرلىق ئوقۇشىمۇ تۈگەپ خىزمەتكە چۈشسە، ئۆيگە ئايدا نەچچە تۈمەن مۇئاش كىرسە، ماشىنا ئالساق، بىر يۈرۈش ئۆي ئالساق، كىيىن يەنە بىر يۈرۈش ئۆي ئالساق، بولسا يەنە ئۆي ئالساق. كىيىن پۈتۈن ئۈمىد ئارزۇلىرىمىزنى باللىرىمىزغا باغلاپ ياشاپ كەتسەكمۇ بولىدىكەن.  ئەلۋەتتە ياكى بولمىسا يەنە ئۆزۈمنىڭ شۇ ۋاقىتتىكى شارائىتىم بىلەن مەيلى ياپۇنيەگە كىلىپ خىزمەت قىلىش ئۈچۈن بولسۇن مەيلى ياپۇنيەنىڭ ئالى مەكتەپلىرىدە ئوقۇش ئۈچۈن بولسۇن تامامەن پۇرسەت ۋە مومكىنچىلىكمۇ بارتى. ئەمما ھەر بىر جۇڭگۇلۇق ئوقۇغۇچىنىڭ قەلبىدە بىر 'ئامرىكا ئارزۇسى' بار دىگەندەك، مەن ئۆزۈمنىڭ كۆڭلۈمنىڭ بىر يەرلىرىدە ئۆزۈمنىڭ ھەقىقەتەنمۇ ئامرىكىدا دوكتۇرلۇقتا ئوقۇشقا ئىنتىلىدىغانلىقمنى چوڭقۇر ھىس قىلدىم. ھەم مۇشۇ نىشان ئۈچۈن مەيلى ئۇ قانچىلىك قىيىن بولسۇن بىر تىرىشىپ بېقىش ئىرادىسىگە كەلدىم. چۈنكى نەتىجىنىڭ قانداق بولىشىدىن قەتئىي نەزەر مەن ئۆزۈمنىڭ ھاياتىدا بىرەر ئەپسۇسلۇقنىڭ قېلىپ قېلىشىنى ھەرگىز خالىمايتىم.
     شۇنداق قىلىپ نىشان تىكلەندى. ئايالىم بىلەن پىكىرلەشتىم. بەختىمگە يارىشا، ئۇمۇ مال-دۇنيا، قۇرۇق شۆھرەتلەرنى چوڭ بىلمەيدىغانلاردىن بولۇپ، مىنى پۈتۈن كۈچى بىلەن قوللايدىغانلىقىنى بىلدۈردى. دادام بىلەن تىلفۇندا قىلماقچى بولغان پىلانلىرىم ئۈستىدە پىكىرلەشتىم. داداممۇ(رەھمەتلىكنىڭ ياتقان يېرى جەننەتتە بولغاي.) قوش قوللاپ قۇۋۋەتلىدى. ھېلىمۇ ئېنىق ئىسىمدە تۇرۇپتۇ. ماگىستىرلىق ئوقۇۋاتقان مەزگىللەردە پۇلنى كۆپ بېرىدىكەن دەپ سەئۇدى ئەرەبىستاندىكى كائۇستنى ئىلتىماس قىلايمىكىن دىسەم دادام:' نىمە قىلىسەن سەئۇدىدا، چەتئەلگە چىقىپ ئوقۇيدىغان ئىشىڭ بولسا بەكرەك تىرىشىپ ئامرىكىغا ياكى ياپۇندەك مائارىپ ھەقىقىي تەرەققىي قىلغان يەرلەرگە ئوقۇشقا چىقمامسەن!' دەپ ناھايتى خاپا بولۇپ كەتكنى ئېسىمدە. شۇڭا ئامرىكىغا چىقىپ ئوقۇش پىلانىمنى دادامغا ئېيتقاندا ناھايتى خوش بولۇپ كەتكەنتى. شۇغىنىسى دادامغا مىنىڭ پىلانلىرىمنىڭ ئەمەلگە ئاشقىنىنى كۆرۈش نېسىپ بولماي قالدى،ئەپسۇس، مىڭ مىڭ ئەپسۇس.   
مەن تورلاردىن ئامرىكىدىكى ئالى مەكتەپتلەرنىڭ قۇبۇل قىلىش تەلەپلىرىنى ئىزدىنىپ،  ئۆزۈمنىڭ ئامرىكا ئالى مەكتەپلىرىنى ئىلتىماس قىلىشتىكى شەرت شارائىتلىرىمنى دەڭسپ باقتىم.
     تولۇق كۇرس نەتىجەم ناھايتى تۆۋەن. گەرچە قوش كەسىپ ئوقۇدۇم دىگىنىم بىلەن، نەتىجىلىرىمنىڭ تولىسى 60 بىلەن 70 نىڭ ئارىسىدا ئىدى. ماگىستىرلىق نەتىجەم خېلى يامان ئەمەس، ئەمما يەنىلا ئەلا دىگۈدەك ئەمەس.  يېڭى تۇرمۇش قۇرغان ئائىلەمنى قامداش ئۈچۈن ماگىستىرلىق ئوقۇشنىڭ كىيىنكى مەزگىلىدە خىزمەت تېپىش ۋە چوڭ شىركەتلەردە پىراكتىكا قىلىش ئەڭ ئاساسلىق ئىش بولۇپ قېلىپ، شۇنىڭغا بەكرەك كۈچەپ، دۆلەت ئىچىدىكى يادرولۇق ئىلمىي ژورنالدا بىر پارچە ئىلمىي ماقالە ئىلان قىلىپلا ئوقۇش پۈتتۈرگەن ئىدىم. خەلقئارالىق ئىلمىي ژورنالدا ياكى ئىلمىي يىغىنلاردا ئىلان قىلغان ماقالەم يوق.
    تىلغا كەلسەك، ئۇزۇن يىل ياپۇنچە بىلەن ھەپىلىشىپ يۈرگەچكىمۇ، ياكى بۇ ياپۇن تىلىنىڭ مىھرى شۇنداق ئىسسق تىلمۇ بىلمىدىم. ياپۇنچە ئۈگىنىشنى باشلىغاندىن بۇيان ئېنگىلىزچە سەۋىيەم ئىزچىل تۆۋەنلەپ كەتكەنتى. گەرچە ئالى مەكتەپنىڭ ئىككىنجى يىلىدا 6-دەرىجىدىن ئۆتۈپ بولغان، ئالى مەكتەپنىڭ ئۈچىنجى يېلى TOEFL ئىمتاھانىغا قاتنىشىپ خېلى يۇقىرى نۇمۇر ئالغان بولساممۇ، كىيىنكى يىللاردا گەرچە ئوقۇپ چۈشىنىشتە كۆپ مەسىلە بولمىسىمۇ، بارغانسىرى ئېنگىلىزچە تۈزۈكمۇ پاراڭلىشالمايدىغان، يېرىم بەت نەرسىنىمۇ قاملاشتۇرۇپ يازالمايدىغانلا بولۇپ قالغانتىم. بۇ جەھەتتە ياپۇندىكى بالىلار ئۆز تەسىراتىڭلارنى سۆزلەپ باقساڭلار بولىدۇ.سىلەردىمۇ بۇ خىل ئەھۋال بولغانمۇ؟ ھازىرغۇ ئېنگىلىزچەم كۆپ ياخشى بولۇپ كەتتى. ئەمما ياپۇنچىنى نەچچە يىللار ئىشلەتمەي ئۇنتۇپ قالدىممىكىن دىسەم، بىرەر ياپۇنلۇق ئۇچراپ قالسا يەنە سۇدەك پاراڭلىشىپ كىتەلەيدىكەنمەن. زادى مۇشۇ ياپۇن تىلىدا بىر گەپ بار.
    شۇنىڭ بىلەن ئۆز شەرت-شارائىتىمغا باغلاپ 2012-يىللىق ئىككى چوڭ پىلان تۈزدۈم. شۇ ۋاقىتتىكى خىيالىمدا مۇشۇ ئىككى پىلاننى ئورۇندىسام، ئۇنىڭغا بىر نەچچە يىللىق تەتقىقات خىزمەت تەجرىبەم قوشۇلسا، مەن جەزمەن MIT، Calteck، ستەنفوردلارغا ئىلتىماس قىلىپ كىرەلەيتىم.(نىمە دىگەن ئۇماق خىياللار ھەundefined ، مەن بۇ چاغدا ماقالەمنى ئوڭۇشلۇق ئىلان قىلغان تەقدىردىمۇ تولۇق كۇرستىكى تۆۋەن نەتىجىلىرىمنىڭ كىيىن مىنىڭ ئىلتىماس ئىشلىرىمغا ئۇنچىلىك چوڭ پۇتلىكاشاڭ بولىدىغانلىقىنى ئويلاپ باقمىغان ئىدىم.)
     مەيلى قانداقلا بولمىسۇن مەن يېشىم 29 دىن ئېشىپ 30 قاراپ ماڭغان چاغدا ئۆزۈمگە بىر يېڭى نىشان تىكلەپ، ناھايتى ئەستايىدىللىق ۋە ئوتتەك قىزغىنلىق بىلەن بۇ پىلانلارنى ئورۇنلاشقا كىرىشتىم. مىنىڭ شۇ ۋاقىتتىكى پىلانىم:
     بىرىنجىسى، جەزمەن ئېنگىلىز تىلىنى قايتىدىن پۇختىلاپ ئۈگىنىش. 2012-يىل ئاخىرىدىكى ئىلتىماس مەزگىلىدىن بۇرۇن جەزمەن GRE ۋە TOEFL ئىمتاھانلىرىنى بېرىپ بولۇش. بۇ ۋاقىتتا مەيلى ئىمتاھان ئۈچۈن بولسۇن، مەيلى ئىلمىي ماقالە يېزىش ئۈچۈن بولسۇن ئېنگىلىز تىلى مىنىڭ ئالدىمدىكى ناھايتى چوڭ بىر توسۇق ئىدى.
ئىككىنجىسى، ماگىستىرلىق ۋە كىيىنكى خىزمەتتىكى تەتقىقاتلىرىمغا بىرلەشتۈرۈپ ئاز دىگەندە ئىككى پارچە ئېنگىلىزچە ماقالىنى خەلقئارادىكى نوپۇزلۇق ژورناللاردا ئىلان قىلدۇرۇش.(يېڭى توغۇلغان موزاي پىچاقتىن قورقمايدۇ دىگەن شۇ دە.undefined، مەن ئۇ ۋاقىتلاردا  ئۆز كەسپىمدىكى نوپۇزلۇق جۇرنال ياكى ئىلمىي يىغىنلارنىڭ ئىسمى تۈگۈل، SCI بىلەن EI نىڭمۇ پەرقىنى بىلمەيتىم. كىيىن transaction لارغا ماقالە ئەۋەتىپ، رەت قىلىنىپ يۈرۈپ ئىلىم-پەننىڭ نەتىجىلىرىنىڭ ئۇنداق ئاسان قولغا كەلمەيدىغانلىقنى، نوپۇزلۇق ژورناللاردا ماقالە چىقىرىشنىڭ قانچىلىك تەسلىكىنى ناھايتى چوڭقۇر ھىس قىلىپ يەتتىم. )  
      ئېنگىلىز تىلى ئىمتاھان تەييارلىق ۋە ماقالە تەييارلاش ۋە ئىلان قىلىشتىكى ھىكايىلىرىم كىيىنكى بۆلەكلەردە داۋاملىشىدۇ.  

nasin

     ئېنگىلىز تىلى ئۆتكىلىگە ھۇجۇم (1)
     ياپۇنچىنى بىر يانغا قويۇپ، ئېنگىلىزچىنى قايتىدىن رەسمىي قولغا ئېلىش ئېغىزدا ئېيتقاندەك ئۇنچە ئاسانغا توختىمىدى. چۈنكى 2005-يىلىدىن تاكى 2012-يىلىغىچە ھەر كۈنى جەزمەن بىرەر ئىككى قىسىم ياپۇنچە دىراما ياكى كارتۇن فىلىم كۆرۈش تۇرمۇشۇمنىڭ بىر قىسمىغا ئايلىنىپ قالايلا دىگەنتى. كۈندە كۆرىدىغىنىم ياپۇنچە تىلىۋىزىيە تىياتىرى ياكى كارتۇن فىلىملىرى، ئادەتتە ئاڭلايدىغىنىممۇ ياپۇننىڭ كونا خەلق ناخشىلىرى ياكى مودا ناخشىلىرى بولغاچ ئايالىمنىڭمۇ تېخى تۇرۇپ تۇرۇپ «ھۇ، ياپۇنپەرەس» دەپ قويۇشلىرى بار ئىدى. شۇڭا مەنمۇ ياپۇنچىدىن بىراقلا قول ئۈزمەي، ياپۇنچە بىلەن ئۇچرىشىشنى بارا-بارا ئازايتىش، تۇرمۇشۇمدىكى ئېنگىلىزچە مەزمۇنلارنى بارا-بارا كۆپەيتىش يولىنى تاللىۋالدىم.
     بىر تىلنى ئۈگىنىش بىرنەچچە ھەپتە، بىر نەچچە ئايلىق قىسقا مۇددەت ئىچىدىلا ئەمەلگە ئاشىدىغان جەريان ئەمەس ئىدى. ئەمەلىيەتتە «بىردىنلا» ئامرىكىغا دوكتۇرلۇققا ئۇقۇش ئىرادىسىگە كىلىشتىن نەچچە ئاي بۇرۇنلا مەن ئېنگىلىز تىلى سەۋىيەمنى ئۆستۈرۈش يوللىرى ئۈستىدە ئىزدىنىپ ھەركەت قىلىۋاتقان ئىدىم. چۈنكى كەسپىمدە ئۇتۇق قازىنىمەن دەيدىكەنمەن. ئېنگىلىز تىلى سەۋىيەم جەزمەن يۇقىرى بولمىسا بولمايتى. تەتقىقاتچى ئېنژىنىرلىق خىزمىتىدە بىر مەسىلىنى ھەل قىلىش ئۈچۈن ئىلمىي ماقالىلەرنى ئوقۇپ چۈشىنىپ، ئۇنىڭ پروگراممىسىنى يېزىپ تەجرىبە قىلىش تەلەپ قىلىناتتى. خەنچە ئىلمىي ماقالىلەر ناھايتى سۇيۇق(水 دىگەننى سۇيۇق دەپ ئەپ باقتىم) بولغاچ ، پايدىلىنىغىنىمىز ئاساسەن ئېنگىلىزچە ئىلمىي ماقالىلەر ئىدى. پروگرامما ئېچىشتا بىرەر مەسلىگە دۇچ كەلسەكمۇ بىرىنجى بولۇپ گۇگۇلدىن ئېنگىلىزچە كىرگۈزۈپ جاۋاب ئىزدەيتۇق.
     ئېنگىلىز تىلى سەۋىيەمنى قانداق قىلىپ ئۆستۈرەرمەن دىگەن خىياللار بىلەن يۈرگەن كۈنلەرنىڭ بىرىدە ئىشتىن قايتقۇچە تاساددىپىي مىتورو بىكەت بويىدىكى گىزىت بوتكىسىدا Shanghai Daily شاڭخەي كۈندىلىكى دىگەن ئېنگىلىزچە گىزىتنى ئۇچرىتىپ قالدىم. بۇرۇن چوڭلارنىڭ 'خەنزۇچىنى قانچىلىك بىلىلا' دىسە ' گىزىت ئوقۇيالىغىدەك سەۋىيەرىم بار.' دەپ جاۋاب بىرىشىدىغانلىقى يادىمدىن كەچتى. نىمىشقا كۈندە ئىشقا كەلگۈچە بىر سائەت، ئىشتىن قايتقۇچە بىر سائەت ئولتۇرۇدىغان مىترودا تىلفۇن ئويناپ ئولتۇرغۇچە ئېنگىلىزچە گىزىت ئوقۇپلا ماڭمايمەنمۇ دىگەن خىيال كاللامغا كەلدى. چۈنكى گىزىتنىڭ مەزمۇنى كۈندە يېڭىلىنىپ تۇرىدىغان بولغاچقا ئوقۇسا ئادەمنى زىرىكتۈرمەيتى، ھەم گىزىتلەردە بەك تەس، مۇرەككەپ سۆزلەر ھەم جۈملىلەر كۆپ ئۇچرىمايتى. شۇنىڭدىن كىيىن ھەركۈنى قولۇمدا بىر پارچە ئېنگىلىزچە گىزىتنىڭ بارلىقى بار بولدى. مىترودا ئىشقا بېرىپ كەلگۈچە،چۈشلۈكى ئۆزۈم ئېلىپ كەلگەن تامىقىمنى قىزىتىپ يىگۈچە (شىركەتنىڭغۇ ئۆزىنىڭ خىزمەتچىلىرى ئۈچۈن ئەرزان ئاشخانىسى بار ئىدى، شۇغىنىسى مۇسۇلمانچە ئەمەستە) بىر قولۇمدا چوكا-قوشۇق بولسا يەنە بىر قولۇمدا گىزىت بولىدىغان بولدى. بىر كۈندە گىزىتنىڭ ھەممە يېرىنى ئوقۇۋىتىمەن دەيتىمۇ ئوقۇپ بولالمايتىم. كۈنلەر ئۆتكەنسىرى ئۆيدە گىزىتلەر دۆۋلىشىپ ئايالىم قاقشاشقا باشلىدى.
  -ماۋۇ گىزىتلەرنى تاشلىۋىتىمەن، نىمانداق يىغىلىپ كەتكەن نەرسىلەر بۇ ئۆينى قالايمىقان قىلىپ،  دەيتى ئايالىم.
   - تاشلىۋەتمەي تۇرۇڭ دەيمەن، تېخى ئوقۇمىغان يەرلەر بارتى ھەپتە ئاخىرىدا ئوقۇيدىغان. دەپ كىتەتتىميۇ كونا گىزىتلەرنى ئوقۇشقا ئۈلگۈرمەي يېڭى گىزىتلەر   يىغىلىۋىرەتتى. (ئاخىرىدا ئۆي كۆچكەندە كىلولاپ بىراقلا سېتىۋەتتۇققۇ دەيمەن دۆۋلىشىپ كەتكەن گىزىتلەرنى) .
كۈندە ئېنگىلىزچە گىزىت ئوقۇشنى بىرەر ئاي داۋاملاشتۇرغاندىن كىيىن، مەن مەزمۇن جەھەتتىن تېخىمۇ رەڭدار بولغان Global Times دىگەن ئېنگىلىزچە گىزىتنىڭمۇ بارلىقىنى بايقاپ، ئوقۇيدىغان گىزىتنى يەڭگۈشلىدىم. ئەلۋەتتە ئوقۇش ئۇسۇلىنىمۇ يېڭىلىدىم. بۇرۇن يېرىم ياتا چۈشەنسەممۇ خام سۆزلەردىن تاقلاپ ئۆتۈپ ئوقۇۋەرگەن بولسام ئەمدى گىزىتتىن مەن بىلمەيدىغان يېڭى سۆزلەر ئۇچرىسا دەرھال يانفۇنىمنى ئېلىپ لۇغەتتە تەكشۈرۈپ، يېڭى سۆزلەرنى يانفۇندا ساقلاپ قويىدىغان بولدۇم. ھەم ھەپتە ئاخىرلىرىدا ۋاقتىم چىقسا يىغىلىپ قالغان سۆزلەرنى قايتا ئېچىپ كۆرۈپ تەكرار قىلىدىغان بولدۇم. شۇنداق قىلىپ بۇ خىل ئۈگىنىشنى ئىككى-ئۈچ ئاي داۋاملاشتۇرۇپ ئېنگىلىز تىلى سەۋىيەم ھەقىقەتەنمۇ ئۆسۈپ قالغاندەك ھىس قىلىپ قالدىم.
     ئەمما ئۈستىدە ئېيتقىنىمدەك بىر چەتئەل تىلىنى ئۈگىنىش ھەرگىزمۇ بىر نەچچە ئايلىق پارچە پۇرات ئۈگىنىش بىلەنلا ئەمەلگە ئاشىدىغان ئىش ئەمەستى. ئەمەلىيەتتىمۇ كىيىن مەن ئۆزۈمنىڭ ماگىستىرلىقتا يازغان خەنچە ئىلمىي ماقالەمنىڭ ئېنگىلىزچە نوسخىسىنى يېزىپ باقماقچى بولۇپ كومپيوتىرنىڭ ئالدىدا يېرىم كۈن ئولتۇرۇپ ئۆزۈم رازى بولغۇدەك بىرەر ئابزاسمۇ يازالمىغان ئىدىم. دىمەك ياپۇنچىلىشىپ كەتكەن كاللىنى ئېنگىلىزچە ئويلىيالايدىغان، ئېنگىلىزچە تەپەككۇر قىلالايدىغان دەرىجىگە ئاپىرىش ناھايتى مۈشكۈل بىر ئىش ئىدى.  بۇ يەرنى يازغاچ تاشپولاتكامنىڭ ئامرىكىغا دەسلەپ كەلگەندىكى ئېنگىلىز تىلىنى قانداق ئۈگەنگەنلىك ھىكايىسى ئىسىمگە كەپ قالدى. ياپۇنيەدە دوكتۇرلۇق پۈتتۈرگەن ۋە ياپۇندىكى ئالى مەكتەپلەردە پىرافىسورلۇق قىلغان تاشپولاتكامنىڭ ئېنگىلىزچە تىكسىتلەرنى ئوقۇش ۋە يېزىقچىلىق ئىقتىدارى شۇ ۋاقىتتا ھەرگىز تۆۋەن ئەمەس بەلكى ناھايتى يۇقىرى بولۇشى مۇقەرەر، چۈنكى ھازىرقى زاماندا ھەرقانداق جايدىكى بىر  ئىلمىي تەتقىقات ئېنگىلىز تىلىدىكى زور ھەجىمدىكى ئىلمىي ماقالىلەرنى ئوقۇش ۋە يېزىشتىن ئايرىلالمايدۇ. لىكىن ئېنگىلىز تىلىدا راۋان سۆزلىشەلەيدىغان، ئېنگىلىز تىلىدا تەپەككۇر قىلالايدىغان سەۋىيەگە يىتىش ئۈچۈن ئامرىكىغا   كەلگەندىن كىيىن تاشپولاتكاممۇ تولۇق بىر يىل بار ئۇسۇللارنى قوللىنىپ ئېنگىلىز تىلى ئۈگىنىپتىكەنتۇق.
      ئېنگىلىز تىلى ئىمتاھانلىرىنى يىل ئاخىردىكى ئىلتىماس مەزگىلىگە ئۈلگۈرتۈپ بېرىشنى پىلانلىغاچقا يىل بېشىدىكى بىر قانچە ئايدا ئىلمىي ماقالىنىڭ ئىشلىرىنى پۈتتۈرىۋالماقچى بولدۇم. يەنە تاساددىپى پۇرسەتتە توردىن ئېنگىلىز تىلىدا ئىلمىي ماقالنى قانداق يېزىش توغرىسىدىكى بىر خەنچە كىتابنى بايقاپ قېلىپ گۆھەر تېپىۋالغاندەك خوش بولۇپ كەتتىم دە دەررۇ سېتىۋالدىم. ئۇ كىتابتا ئېنگىلىزچە ماقالىنىڭ ھەر قايسى بۆلەكلىرىدىكى كۆپ ئىشلىتىلىدىغان جۈملە شەكىللىرى ۋە كۆپ ئىشلىتىلىدىغان سۆزلەر ئەمەلى مىساللار بىلەن تونۇشۇتۇرۇلغانتى.  مەن خۇددى شۇ كىتاپنى تەپسىلى بىر ئوقۇۋەتسەملا ماقالە دىگەننى بىردەمدە يېزىۋىتىدىغاندەك ھاياجان بىلەن ئۇ كىتابقا يېپىشتىم. شۇغىنىسى ئەمەلىيەت شۇنى ئىسپاتلىدىكى بۇ كىتاپنىڭ كىيىن ماقالەمنى يېزىشتا رولى دەسلەپتە ئويلىغاندەك ئۇنداق چوڭ بولۇپ كەتمىدى.
  ئىلمىي ماقالىنى قانداق پۈتتۈرگەنلىكىم توغرىسىدىكى ھىكايە كىيىنكى بۆلەكتە يېزىش پىلانلانغان بولغاچقا، مەن بۇ يەردە مەزمۇن ئىھتىياجى بويىچە 2012-يىلى 1-ئايدىن بىراقلا 5-ئايغا كەتمەكچى.  ئەمەلىيەتتە، ئالدىنقى تۆت ئايدا ناھايتى كۆپ ئىشلار يۈز بەرگەن ئىدى. مەن ئۈچىنجى ئاينىڭ ئوتتۇرىلىرى MIT، ستەنفوردلارنىڭ چۈشىگە مەس بولۇپ، تولۇپ تاشقان قىزغىنلىق بىلەن ئەڭ ئاساسلىق قىلىپ ئىلان قىلماقچى بولغان ماقالەمنى يېزىۋاتقان ۋاقتىمدا تۇيۇقسىز كەلگەن ئەجەل خەۋىرى ماڭا غايەت زور زەربىلەرنى ئېلىپ كەلدى. مەن ئۆز روھى يۆلەنچۈكۈم، قەدىردان ئاتامدىن ئايرىلغان ئىدىم. يىغلاپ قاقشاپ يۈرۈپ نەزىر-چىراق ئىشلىرىنىمۇ تۈگەتتۇق. كىيىن شاڭخەيگە قايتىپ كەلگەن بولساممۇ  بەكلا تۈگىشىپ كەتكەن ئىدىم. خىزمەتتىنمۇ ئىستىپا سوراپ چىقىپ كەتتىم. خىزمەت دىگەننى ھەر ۋاقىت تېپىۋالغىلى بولاتتى، ئەمما مەن يوقاتقان نەرسىنىڭ ئورنىنى ھەرگىزمۇ تولدۇرۇۋالغىلى بولمايتى. ئۇ ۋاقىتتىكى قايغۇ-ھەسرەتلىرىمىنى بۇ يەردە يېزىپ بولالمايمەن. يۇقارىقى قۇرلارنى پۈتكىچىمۇ كۆزلىرىم ئاللىقاچان ياشلىنىپ بولدى.
      قەددىمنى قايتا كۆتۈرمىسەم بولمايتى. خىزمەت قىلىپ ئۆينى باقمىسام بولمايتى. شۇنىڭ بىلەن 4- ئاينىڭ ئاخىرقى ھەپتىسىدىن باشلاپ يەنە خىزمەت ئىزدەشكە باشلىدىم. ھېلىمۇ ئېنىق ئىسىمدە تۇرۇپتۇ، 4- ئاينىڭ ئاخىرى بىر كىچىك شىركەتتە تۇنجى قېتىم يۈز تۇرانە ئىمتاھانىغا  قاتناشقاندا دادامنىڭ گىپى چىقىپ قېلىپ ئۆزۈمنى تۇتالماي شۇ يەردە ئۆكسۈپ يىغلاپ كەتكەنتىم.  بېشىمنى كۆتۈرۈپ ماڭا چەكچىيىپ تۇرۇپ قالغان يولداشنى كۆرۈپ، ئۆزۈمگە ناھايتى ئاچچىقىم كەلدى. ئۆز-ئۆزۈمگە ئىككىنجى باشقىلارنىڭ ئالدىدا يىغلاپ يۈرمەسلىككە، قەيسەر ياشاشقا ۋەدە بەردىم.بىر سەۋەبتىن ئوقۇغان مەكتىپىم داڭلىق بولغاچقا، ئەڭ موھىمى بىر يىللىق ئەمەلى خىزمەت تەجرىبەم بولغاچقا ئىككى ھەپتىگە قالمايلا خىزمەتكە قۇبۇل قىلىش ئۇقتۇرۇشلىرى كىلىشكە باشلىدى. 5- ئاينىڭ ئوتتۇرىلىرى شۇ ۋاقىتقىچە ماڭا Offer بەرگەن 5 شىركەتنىڭ ئىچىدە كىچىك بولسىمۇ خىزمەت مەزمۇنى ماڭا ئەڭ يارىغان، ھەم مۇئاشنى ئەڭ ئۈستۈن قويغان بىر شىركەتنى تاللىدىم. ئۇ شىركەتنىڭ لىدىرى مىنى دەرھال خىزمەتكە چۈشسەم بولىدىغانلىقىنى ئېيتىۋىدى.  مەن 6-ئايدىن باشلاپ ئىشلەش ئويۇمنىڭ بارلىقىنى بىلدۈردۈم.
      خىزمەت مەسىلەم ھەل بولغاندىن كىيىن، پىلان بويىچە ئەمدى GRE ئىمتاھان تەييارلىقىنى رەسمىي باشلىمىسام بولمايتى. ئىشقا چۈشۈشنى كېچىكتۈرۈشتىكى مەقسەد بولسا ئىككى ھەپتە ئىچىدە مۇشۇ تەييارلىقلارنى باشلاپ بىر ئىزغا چۈشىرىۋىلىش ئىدى.

nasin

    ئېنگىلىز تىلى ئۆتكىلىگە ھۇجۇم (2)
    2012-يىلى 4-ئاينىڭ ئوتتۇرىلىرىدىن باشلاپ گىزىت ئوقۇشنى قايتا باشلىۋالغان ئىدىم. ئەمما بۇ ۋاقىتلاردا  مىترو بىكەتتىكى گىزىت بوتكىچىسىنىڭ ئالدىغا كۈندە بېرىش زۆرۈريىتى بولمىغاچ ،ھەقىقىي گىزىتكە ئەمەس تور گىزىتلىرىگە كۆچكەن ئىدىم. ئۇ ۋاقىتلاردا نيۇيورك ۋاقىت گىزىتى، ئەنگىلىيەنىڭ قوغدىغۇچىلار دىگەن تور بىكەتلىرى تېخى چوڭ قۇرۇقلۇقتا تاقىلىپ قالمىغان ۋاقىتلار ئىدى. يۇقىرىقى ئىككى تور بىكەتتىن باشقا، ئامرىكىنىڭ دەۋر ژورنىلىنىڭ تور بېكىتى، ۋال-كوچىسى جورنىلىنىڭ تور بىكەتلىرى مىنىڭ ئەڭ كۆپ زىيارەت قىلىدىغان تور بىكەتلىرىم ئىدى.كۈندە ئاز دىگەندە ئىككى سائەت ۋاقتىم مۇشۇ تور بىكەتلەرنى زىيارەت قىلىش بىلەن ئۆتەتتى. مىنىڭ ئەڭ كۆپ ئوقۇيدىغىنىم داڭلىق جۇرنالىستلارنىڭ مەخسۇس ستونى ۋە بىلوگلىرى ئىدى. تىل ئىشلىتىش سەۋىيىسىمۇ گىزىت خەۋەرلىرىگە قارىغاندا كۆپ يۇقىرى ئىدى. بۇ ۋاقىتتا ئەگەر بىلمەيدىغان سۆزلەر ئۇچرىسا ئۇدۇللۇق كومپيوتىردا ساقلاپ قوياتتىم. ئېسىمدە قېلىشچە بىر ئاي ئىچىدە 1400 گە يېقىن سۆز يىغىلىپ قاپتىكەن سۆزلۈك ئامبىرىمدا.  
مەيلى گىزىت ئوقۇش بولسۇن، مەيلى توردا ئېنگىلىزچە خەۋەر، بلوگلارنى ئوقۇش بولسۇن كىيىنكى GRE ئىمتاھان سۆزلۈكلىرىنى ئۈگىنىشمنى خېلى ئاسانلاشتۇرۇپ بەردى دەپ ئويلايمەن.
     شۇغىنىسى شۇ ۋاقىتقىچە قىلغانلىرىمنىڭ ھەممىسى ئېنگىلىزچە ئۈنۋىرسال سەۋىيەمنى ئۆستۈرۈشلا بولۇپ، GRE ئىمتاھانى بىلەن ئۇنچىۋالا كۆپ مۇناسىۋىتى يوق ئىدى.  GRE سۆزلۈكلىرىنى ئۈگىنىش بولسا پۈتۈنلەي باشقىچە بىر ئىش ئىدى، مەن ئۆزۈمنىڭ بۇرۇنقى ئېنگىلىز تىلى ۋە ياپۇن تىلى ئۈگىنىش تەجرىبىلىرىمگە بىرلەشتۈرۈپ، GRE سۆزلۈكلىرىنى ئۈگىنىشتە ئۆزۈمگە ئەڭ ماس كىلىدىغان بىر ئۇسۇلنى تېپىپ چىقتىم. يولداشلارنىڭ تۈزگەن بىر قېتىم ئۇياقتىن كۆرۈپ بولسا بۇياقتىن ئۈگەنگەنلىرىنى ئۇنتۇپ قالىدىغان، 10 قېتىم قايتىلاپ كۆرمىگۈچە كاللىغا ھىچ نەرسە يۇقمايدىغان قىزىل تاشلىق كىتاپنى ئەڭ ئاخىرغىچە قولۇمغا ئېلىپمۇ قويمىدىم. چۈنكى جۇملە ئارقا كۆرۈنۈشى يوق ھالدا سۆزلەرنى ئۇنداق ئۈگىنىش ئۇسۇلىنى قەتئىي كاللامدىن ئۆتكۈزەلمەيتىم. مەن بىر يېڭى سۆز ئۈگەنمەكچى بولسام جەزمەن ئۇنى ئوخشىمىغان مەنىسى بويىچە بىر ياكى بىر نەچچە جۈملە ئارقىلىق ئەستە ساقلىۋالمىسام ئۈگەنگەندەك بولمايتىم. كىيىن ئۇ سۆزنى كۆرۈپ ئەسلىسەممۇ جۈملىسى ئارقىلىق ئەسلەيتىم. ھىكايە ئارقىلىق GRE سۆزلىرىنى ئۈگىتىمىز دىگەن كىتاپنىمۇ چىداپ يۈرۈپ 200 ھىكايىنىڭ 120-سىگىچە ئۈگىنىپ بېقىپ تاشلىۋەتتىم. گەرچە جۈملە، ھىكايە ئارقا كۆرۈنۈشى بار بولسىمۇ،زورلاپ قىستۇرىۋالغاندەك ئىشلىتىلگەن سۆزلۈكلەر، گوگۇل تەرجىماندا تەرجىمە قىلىپ قويغاندەك چىققان سۈنئىي، چۇۋالچاق  تىكسىتلەر كىشىنى ھەقىقەتەنمۇ زىرىكتۈرەتتى. ئەڭ دەسلەپ كۆرگىنىم ۋە تولۇق رازى بولۇپ تۈگەتكەن ئىككى سۆزلۈك كىتابىم 'يېڭى GRE بوش ئورۇن توشقۇزۇشتىكى كۆپ ئۇچرايدىغان سۆزلەر' ۋە 'GRE تىكىست ئوقۇش سوئاللىرىدىكى كۆپ ئۇچرايدىغان سۆزلەر' دىگەن ئىككى كىتاب بولدى. بۇ ئىككى كىتابتا بىرىلگەن جۈملىلەردە ئۈگەنمەكچى بولغان سۆزلۈكلەر تەبئىي رەۋىشتە ئىشلىتىلگەن بىلەن، مىسالغا ئىشلىتىلگەن جۈملىلەر زىيادە ئۇزۇن، مۇرەككەپ بولۇپ يادلاشقا ماس كەلمەيتى. شۇنداق بولسىمۇ ئىككى قىزىل تاشلىق كىتابقا قارىغاندا كۆپ ياخشى ئىدى.
       ھازىر ئەسلىسەم، مەن ئۇ ئىككى سۆزلۈك كىتابنى ئاساسەن مىترودىلا كۆرۈپ تۈگىتىپتىكەنمەن. ئالدىنقى بۆلەكتە دىيىلگەندەك 6- ئايدىن باشلاپ يېڭى شىركەتتە خىزمەتكە چۈشتۈم.ئەمما خىزمەت تاللىغاندا خىزمەت مەزمۇنى ۋە يۇقىرى مائاشقا مەپتۇن بولۇپ كىتىپ شىركەتنىڭ ئورنىنى كۆپ ئويلاشمىغان ئىكەنمىز. يېڭى شركىتىمنىڭ ئورنى شەھەرنىڭ ئۇ قېتىدا، مەن تۇرىدىغان جاي شەھەرنىڭ بۇ قېتىدا بولۇپ، ئۈچ قېتىم مىترو ئالمىشىپ، ئىككى سائەتتە ئاران باراتتىم. كەچتە ئىشتىن چۈشكەندە يەنە ئىككى سائەت مىترودا ئولتۇرۇشقا مەجبۇر بولاتتىم. ئەمما ئايالىمنىڭ ئوقۇش ئىشىنى ئويلىشىپ مەكتەپكە يېقىن بولغان ئۆيىمىزدىن ۋاقتىنچە كۆچمەي تۇرۇشنى قارار قىلغان ئىدۇق. ھەر كۈنى ئىشتىن چۈشۈپ ئۆيگە قايتقۇچە بولغان ئىككى سائەتتە كىتابنىڭ بىر بۆلەك يېڭى سۆزلۈك قىسمىنى (word list) نى ئۈگەنسەم، ئەتىسى ئەتىگەندە ئىشقا بارغۇچە تۈنۈگۈن كەچتە ئۈگەنگەن سۆزلەرنى پۇختىلاپ تەكرار قىلىپ ماڭاتتىم. شاڭخەينىڭ ئەتىگەنلىك ۋە كەچلىك ئىشتىن چۈشۈش ۋاقىتلىرىدىكى مىتورولاردىكى باس-باس ئادەم دېڭىزىنىڭ ئارىسىدا مەن خۇددى ئەتراپىمدا ھىچكىم يوقتەك كىتابنىڭ ئىچىگە كىرىپ كەتكىنىم كەتكەن ئىدى. كىيىن ھەتتا كۆزۈم كىتابتىن ئۈزۈلمىگەن ھالەتتىمۇ ئالمىشىدىغان بىكەتلەرگە كەلگەندە كۆزۈم كىتابتا پۇتلىرىم ئاپتۇماتىك ھالدا يوللارنى ئۆزى تېپىپ ماڭالىغۇدەك ھالەتكە يىتىپتىكەنمەن. ئۆيگە قايتىپچۇ؟ 9 سائەتلىك خىزمەت، 4 سائەتلىك مىترودىكى چايقېلىشلاردىن كىيىن ئۆيگە ھېرىپ ئېچىپ ئاران كىلەتتىم. ئاڭغۇچە ئايالىم تاماقنى تەييار قىلىپ قويغان بولسا يەپ، ئازراق مۇڭداشقاندىن كىيىن ئولتۇرغان يېرىمدىلا ئۇخلاپ قالاتتىمكەن. ئەتىگەندە يەنە سەھەر تۇرۇپ 7 بىلەن ئۆيدىن چىقىپ بولمىسام 9 يېرىمغىچە بارساق بولىدىغان خىزمەتكە ئۈلگۈرەلمەيتىم. ئۈستىدە تىلغا ئالغان ئىككى سۆزلۈك كىتابنى مەن مۇشۇنداق شارائىتتا كۆرۈپ تۈگەتكەن بولدۇم.
شۇ تەرىقىدە بىر ئايدىن كۆپرەك ۋاقىت ئۆتكەندىن كىيىن ئايالىم مىنىڭ ئەھۋالىمنى كۆرۈپ چىدىمىدى بولغاي، ئۆي كۆچۈشنى تەلەپ قىلىپ تۇرۇۋالدى. شۇنىڭ بىلەن مەسلىھەتلىشىپ يۈرۈپ 7-ئاينىڭ ئوتتۇرىلىرى مەكتىۋىمىزنىڭ شەھەر مەركىزىدىكى كونا مەكتەپ رايۇن ئەتراپىدىن لىفىتى يوق كونا ئولتۇراق بىنانىڭ يەتتىنجى قەۋەتتىكى 30 كۋادرات مىتىر ئەتراپىدىكى كاتەكتەك بىر ئۆيگە كۆچىۋالدۇق. (كىچىك ناچارلىقىغا باقماي ئورنى شەھەر مەركىزى دەپ قىممەتلىكى تېخى ئۇ ئۆينىڭ.) شۇنداق قىلىپ مىنىڭ يولۇم قىسقىراپ مىترودا ئىككى ئالمىشىپ نەق بىر سائەتتە ئىشقا بارىدىغان، ئايالىم مەكتەپ رايۇنلىرى ئارا قاتنايدىغان ئوقۇغۇچى، ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئاپتۇبوسىدا مەكتەپكە بېرىپ كىلىدىغان بولۇپ ئاخىرى تۇرمۇشۇم سەل نورمال ھالەتكە كەلگەن بولدى. كەچلىرى ئۆيگە بالدۇرراق قايتىپ، خېلى بىر ۋاقىتلارغىچە ماتىرىيال كۆرەلەيدىغان، ئەتىگەندە ھورۇنلۇق قىلىپ 8 دىن ئاشقىچە ئۇخلىۋالالايدىغان بولدۇم.   
     8-ئاينىڭ ئوتتۇرىلىرىغا كەلگەندە، مەن ئۆزۈمنىڭ بۇ خىل پارتىزانلارچە خىزمەتتىن سىرت تەييارلىق قىلىشلىرىم بىلەن ھەرگىزمۇ 10-ئاينىڭ 21- كۈندىكى GRE ئىمتاھانىغا ئۈلگۈرۈپ بولالمايدىغانلىقنىم تونۇپ يەتتىم.ئادەتتە بىر نورمال ئالى مەكتەپ ئوقۇغۇچىسى ئاز دىگەندىمۇ يېرىم يىل ھەر كۈنلۈكى 10 نەچچە سائەتتىن پۈتۈن كۈنلۈك تەييارلىق قىلسا ئاندىن بۇ ئىمتاھاندا يامان ئەمەس نەتىجىگە ئىرىشەلەيتى. ئىمتاھان ۋاقتىغا ئىككى ئايدىن سەل ئوشۇق ۋاقىت قالغاندا جىددىلىشىشكە باشلىدىم. قانداق قىلىش كىرەك؟ ئايالىم بىلەن مەسلىھەتلىشىپ، ئايالىمنىڭ ماقۇللىقىنى ئالغاندىن كىيىن بىر كۈنى شىركەت لىدىرىنىڭ ئىشخانىسغا قەدەم باستىم.
مىنىڭ ئىستىپا سوراپ كىرگىنىمنى ئاڭلىغان لىدىرنىڭ كۆزلىرى ھەيرانلىقتىن چەكچىيىپ كەتتى. چۈنكى يەنە 10 نەچچە كۈندىن كىيىنلا مەن بۇ شىركەتكە رەسمىلىشەتتىم. (توختام ئۈچ يىللىق بولغاچ سىناق ۋاقتى ئۈچ ئاي بولۇپ بۇ مەزگىلدە مۇئاشنىڭ 80% بېرىلەتتى). ئۇنىڭ ئۈستىگە بۇ بىر نەچچە ئاي ئىچىدە شىركەت بۇرۇن ھەل قىلالمىغان بىر نەچچە مەسلىسىنى قىلىپ بېرىپ شىركەتنىڭ غوللۇق ئەزالىرىنىڭ بىرسى بولۇپ بولغانتىم. لىدىرمۇ بىر قانچە قېتىم بۇندىن كىيىنكى تەتقىقات-ئېچىش بۆلۈمىنىڭ خىزمىتىگە مىنىڭ مەسئۇل بولىدىغانلىمنى بىر نەچچە قېتىم پۇرىتىپ بولغانتى. بۇنداق يۇقىرى مۇئاشلىق ۋە ئەتىۋارلىنىپ ئىشلىتىۋاتقان خىزمەت ئورنىدىن بۇنداق ۋاز كىچىشىم ئۇنىڭ كاللىسىدىن ئۆتمىگەن ئىدى. مەن ئۇنىڭغا ئۆزۈمنىڭ ئۆزۈم ئەڭ ئارزۇ قىلىدىغان ئىشىم ئۈچۈن ئاخىرقى قېتىم كۈچەپ تىرىشىپ بېقىۋاتقانلىمنى، ئۆز ئارزۇيۇم ئۈچۈن بۇنچىلىك قۇربانلىقلارنى بېرىشكە ھەر قاچان تەييار ئىكەنلىكىمنى ئېيتتىم. ئۇ مىنى ئاۋال چىقىپ تۇرۇشقا بۇيرۇپ بىر نەچچە سائەتتىن كىيىن مىنى يەنە چاقىرتتى. ھەم ئۆزىنىڭمۇ بۇرۇن ئامرىكىغا چىقىپ ئوقۇشنى ئارزۇ قىلغانلىقىنى ئەمما ئېنگىلىز تىلى ئۆتكىلىدىن ئۆتۈشكە بەل باغلىيالماي بولدى قىلغانلىقىنى، مىنىڭ قەتئىيلىكىمدىن ناھايتى تەسىرلەنگەنلىكىنى ئېيتتى. ھەم مىنىڭ ئاي ئاخىرىغىچە ئىشلارنى ۋاقتىنچە ئۆتكۈزۈپ بېرىپ، قاچان ئىمتاھانلىرىم تۈگىسە شۇ ۋاقىتتا رەسمىي خىزمەتچى سالاھىيىتىدە يەنە قايتا ئىشقا كەلسەم بولىدىغانلىقىمنى ئۇقتۇردى.
    شۇنىڭ بىلەن 2012-يىلى 9-ئاينىڭ 1- كۈنى دەل 30 غا تولغان ۋاقتىمدا يەنە بىر قېتىم خىزمەتتىن ئايرىلدىم. GRE ئىمتاھان ۋاقتىغا 50 كۈن قالغاندا ئاندىن تولۇق كۈنلۈك ئىمتاھان تەييارلىقىنى باشلىدىم. بۇ مەزگىلدە قايسى كىتابلارنى قانداق ئۈگەنگەنلىكىمنى بەك كۆپ سۆز بىلەن تەسۋىرلەپ يۈرگۈم يوق.  ئۆزۈمنىڭ جۈملە ئارقىلىق سۆز يادلاش ئۇسۇلۇم بويىچە ئۈگىنىپ يۈرۈپ ئىمتاھانغا ئىككى ھەپتە قالغاندا سۆزلۈك ئۆتكىلىدىن ھەر ھالدا ئوڭۇشلۇق ئۆتكەنلىكىمنى ھىس قىلدىم. ئۇنىڭغىچە ماتىماتىكا قىسىمى ۋە يېزىقچىلىق قىسمىغىمۇ تەييارلىقلىرىممۇ خېلى پۈتۈپ قالغان ئىدى. ئاخىرقى ئىككى ھەپتە تەقلىدى سوئال ئىشلەش بىلەن ئۆتكەن بولدى.
10-ئاينىڭ 21-كۈنى چۈشتە ئىمتاھان مەيدان سىرتىدا ساقلاپ تۇرغان ئايالىمنىڭ ئىمتاھان مەيدانىدىن ھېجىيىپ چىققىنىمنى كۆرۈپ  تەقەززارلىق بىلەن ' قانداقراق بەردىڭىز؟' دىگەن سوئالىغا ' خاتىرجەم بولۇڭ، ئامرىكىدىكى ھەر قانداق مەكتەپنى ئىلتىماس قىلالىغۇدەك نۇمۇر ئالدىم.' دەپ جاۋاب بەرگىنىم ھازىرمۇ ئېسىمدە. (ھازىرقى ئىمتاھان شەكلىدە ئىمتاھان كومپيوتىدا ئېلىپ بېرىلىدىغان بولۇپ، ئىمتاھان سوئاللىرىنى ئىشلەپ بولغان ھامان قانچە نۇمۇرغا ئېرىشكىنىنى كۆرسىتىپ بولىدۇ.)
20 كۈندىن كىيىن TOEFL ئىمتاھانىنىمۇ ئۆز تەييارلىقىمغا چۇشلۇق بېرىپ چىقتىم. شۇنداق قىلىپ ئېنگىلىز تىلى ئۆتكىلىدىن پىلان بويىچە ئوڭۇشلۇق ئۆتكەن بولدۇم. گەرچە ئىلمىي ماقالىلەرنى ئىلان قىلىش پىلانىم تېخى ئەمەلگە ئاشمىغان بولسىمۇ مەن بۇ تىل نەتىجىلىرىم بىلەن شۇ يىلى ئامرىكىدىكى ئالى مەكتەپلەرنى ئىلتىماس قىلسام بولىۋىرەتتى.
       ئىمتاھانلارنى تۈگەتكەندىن كىيىن ۋەدەم بويىچە شىركەتتىكى خىزمەت ئورنۇمغا قايتىپ كەلدىم. ئەمما يىل بېشىدا ئىككى ئاي، كىيىن يەنە ئىككى يېرىم ئاي خىزمەت قىلمىغاچ بىزنىڭ كىچىك ئائىلىمىزگە نەچچە تۈمەن زىيان بولغان بولدى. (ئەمما ھازىرغىچە بۇ زىيانغا بىرەر قېتىممۇ قورسىقىم ئاغرىپ باقمىدىundefined ) ئەمدى بىر تەرەپتىن خىزمەت قىلىپ يەنە بىر تەرەپتىن رەسمىي ئىلتىماس ماتىرىياللىرىنى تەييارلاش باسقۇچىغا قەدەم قويغان ئىدىم.

nasin

     تۇنجى قېتىملىق ئىلتىماس
   GRE ۋە توفىل ئىمتاھاننى بېرىپ بولغان دەسلەپكى مەزگىللەردە  كەيىياتىم ناھايتى يۇقىرى ئىدى. گەرچە ئىمتاھان تەييارلىق ۋاقىتلىرىم نىسبەتەن قىسقا بولۇپ قالغان   بولسىمۇ (GRE ئۈچۈن 3 ئاي پارتىزانچە، 50 كۈن پۈتۈن كۈنلۈك، توفىل ئۈچۈن 15 كۈن)، بۇ ئىمتاھانلاردىن قەدىر ئەھۋال نۇمۇر ئالالىغىنىمدىن خۇشال ئىدىم. شىركەتكە قايتا خىزمەتكە چۈشكەن تۇنجى كۈنى خىزمەتداشلىرىم بەس-بەستە ئىمتاھانلارنى قانداق بەرگەنلىكىمنى سورىشىپ (كىچىك شىركەت دىگەندە كىچىككىنە ئىشلارمۇ بىردەمدە پۇر كىتىدىكەن ئەمەسمۇ)، نەتىجىلىرىمنى ئاڭلاپ گەرچە يۇقىرى ياكى تۆۋەنلىكىنى بىلىشمىسىمۇ ماڭا ھەۋەس بىلەن قارىشىپ كېتىشكىنى ھېلىمۇ ئېسىمدە.  بۇ ۋاقىتتا مەن ئۆزۈمنىڭ ئارزۇ قىلغان مەكتەپلىرىگە جەزمەن ئىلتىماس قىلىپ كىرەلەيدىغانلىقىمغا قاتتىق ئىشىنەتتىم.  
     شۇغىنىسى ئالدىنقى بۆلەكلەرنى ئوقۇغۇچە دىققەت قىلدىڭلارمىكىن. مىنىڭ تېخى نىشانلىغان كونكىرت ئالى مەكتەپلىرىم يوق ئىدى. گەرچە ئالدىنقى بۆلەكلەردە  MIT، ستەنفورد ۋە Caltech لەرنىڭ گىپىنى كۆپ قىلغىنىم بىلەن ئۇ پەقەت بىر خىياللا ئىدى. ئۆزۈمنىڭ شەرت-شارائىتلىرى بىلەن  ئۇ مەكتەپلەرگە كىرەلمەيدىغانلىقىم ماڭا ئەينەكتەك ئايدىڭ ئىدى. GRE ۋە توفىل ئىمتاھانلىرىنى بەرگەندىكى نەتىجىلەرنى ھەقىسز ئەۋەتىپ بىرىدىغان مەكتەپلەرنى تاللىغاندىمۇ ئىختىيارىلا تاللاپ قويغان ئىدىم. ئامرىكىدىكى كۆپ قىسىم ئالى مەكتەپلەرنىڭ كىيىنكى يىللىق كۈز پەسىلدە ئوقۇش باشلايدىغان دوكتۇر-ماگىستىرلىقنى ئىلتىماس قېلىشنىڭ ئاخىرقى سۈرۈگى ئالدىنقى يىلنىڭ 12-ئاينىڭ 15-كۈنى بولۇپ، مەن جەزمەن شۇ مۇددەتتىن بۇرۇن ئۆزۈم ئىلتىماس قىلماقچى بولغان مەكتەپلەرنى تاللاپ، توردا ئىلتىماس جەدىۋەللىرىنى تولدۇرۇپ بولىشىم كىرەك ئىدى. شۇڭا مەن ۋاقىتتىن ۋاقىت چىقىرىپ ھەر قايسى مەكتەپلەرنىڭ تور بىكەتلىرىنى ئارىلاشقا باشلىدىم. 12-ئاينىڭ بېشىدىكى ئىلتىماس جەدىۋەللەرنى توشقۇزىدىغانغا جەزمەن ئىشلىتىدىغان بىر نەچچە تۈرلۈك ماتىرىياللارنىمۇ ۋاقىتنى چىڭ تۇتۇپ ئىمكانقەدەر بالدۇرراق تەييارلىمىسام بولمايتى.  كۈنلىرىم ئىلتىماس خېتى(Personal Statement)،تەرجىمھال، ئۈچ پارچە تونۇشتۇرۇش خېتى (جۇڭگۇچىلىقتا پرافىسورلار ناھايتى ئالدىراش بولغاچقا، تونۇشتۇرۇش خېتىنى ئادەتتە ئوقۇغۇچى ئۆزى تەييارلاپ ئاپىرىپ بېرىدۇ) تەييارلاش، ئامرىكىنىڭ ئالى مەكتەپ تور بىكەتلىرىنى ئارىلاش شۇنداقلا يەنە شىركەتتىكى خىزمەتلەر بىلەن بىر-بىرىنى قوغلىشىپ بىردەمدە 12-ئايمۇ كىرىپ قالدى.
     ئامرىكىدىكى ئۆزۈم ماڭا ماس كىلىدىكەن دىگەن مەكتەپلەردىكى مۇناسىۋەتلىك پرافىسورلار بىلەن خەت-ئالاقە قىلىش، ھەرقايسى مەكتەپلەرنىڭ تور بەتلىرىنى ئارىلاش، مەن ئىلتىماس قىلماقچى بولغان پروگىراممىنىڭ ئوقۇغۇچى قۇبۇل قىلىش تەلەپلىرىنى كۆرۈش جەريانىدا مەن تەدرىجىي ھالدا ئۆزۈمنىڭ نەتىجىلىرى بىلەن ئوڭۇشلۇق ئىلتىماس قىلالايدىغانلىقىمغا گۇمان بىلەن قارايدىغان بولۇپ قالدىم.        
      GRE، توفىل نەتىجىلىرىم يامان ئەمەس بولسىمۇ، رىقابەت ئىقتىدارى يوق، كۆپ ھاللاردا مەن ئىلتىماس قىلماقچى بولغان مەكتەپلەرنىڭ ئەڭ تۆۋەن تەلىپىنى ئاران قانائەتلەندۈرەتتى.مەكتەپلەرنىڭ ئوقۇغۇچى قۇبۇل قىلىش تەلىپىنى ئوقۇغۇچە كۆزۈمگە نەشتەردەك ئۇرۇلىدىغىنى GPA دىگەن ئۈچ ھەرپ بولاتتى. بۇرۇن ماگىستىر نەتىجىلىرىم ياخشى بولغاندىن كىيىن، تولۇق كۇرس نەتىجىلىرىمگە ئۇنچە قاراپ كەتمەس دەپ چوتنى خاتا سوقۇۋالغان ئىكەنمەن. كىيىن بىلسەم نەدىكىنى ئەڭ ئاساسلىق قىلىپ قارايدىغىنى يەنىلا تولۇق كۇرستىكى نەتىجىلەر ئىكەن ئەمەسمۇ. ئۇنىڭ ئۈستىگە مەن ئىلتىماس قىلماقچى بولغان پروگراممىلارنىڭ ئەڭ تۆۋەن GPA تەلىپى 3.7 بولمىسا، 3.6 ياكى 3.5 بولاتتى. بۇ تەلەپلەرنى كۆرۈپ دېمىم ئىچىمگە چۈشۈپ كىتەتتى. شۇنداق بولسىمۇ ئىلتىماس قىلسام بىر گەپ بوپ قالار دىگەن خىياللار بىلەن شاڭخەيدىكى مەكتىپىمگە ئىلتىماس قىلىشتا ئىشلىتىدىغان نەتىجە قەغەزلىرىمنى ئالغىلى باردىم. ئاۋال ماگىستىرلىق نەتىجىلىرىمنىڭ  خەنچە ۋە ئېنگىلىزچە نوسخىسىنى چىقاردىم. ماگىستىرلىق نەتىجىلىرىمگە قاراپ چىرايىمغا ئازراق كۈلكە يۈگۈردى، نەتىجىلىرىم خېلى يامان ئەمەس ئىدى.  كىيىن تولۇق كۇرس نەتىجىلىرىنى چىقىرىپ بېرىدىغان جايغا بېرىپ چىقىرىپ بەرگەن ئېنگىلىزچە نەتىجە قەغىزىمگە كۆز يۈگۈرتىۋىتىپ چىرايىمنى مەيۈسلۈك قاپلىغىلى تۇردى . نەتىجەمنىڭ تۆۋەن ئىكەنلىكىنىغۇ بۇرۇندىنلا بىلەتتىم، ئەمما ئامرىكىدىكى مەن ئىلتىماس قىلماقچى بولغان ئالى مەكتەپلەرنىڭ قۇبۇل قىلىش ئۆلچەملىرىنى تەپسىلى بىلگەندىن كىيىن نەتىجىلىرىمگە قايتىدىن نەزەر سېلىپ ئۈمىدسىزلىنىپ كەتكەن ئىدىم. ئۆز كەسپىم ئېلىكتىر ئىنژىنىرلىقنىڭ GPA سى 2.3، تولۇق كۇرستىكى يەنە بىر كەسپىم بولغان ياپۇن تىلىنىڭ بولسا 2.2 ئىدى. بەيدۇ، تەيشا، جىتولاردىن مىڭ قېتىم ئاقتۇرۇپمۇ بۇنداق تۆۋەن نەتىجە بىلەن دوكتۇرلۇق ئوقۇش مۇكاپاتى ئىلتىماس قىلالىغاندىن بىرەرنىمۇ ئۇچرىتالمىدىم.  زادى بۇ نەتىجىلەر بىلەن ئوڭۇشلۇق ئىلتىماس قىلغىلى بولارمۇ زادى؟
     بۇ يەردە يەنە بىر نەچچە ئېغىز گەپنى قىستۇرىۋالغۇم كەپ قالدى. ئۇيغۇر ئالى مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىدا ساقلىنىۋاتقان بىر خاتا قاراش شۇكى- چەتئەل تىلىنى ياخشى ئۈگەنسەملا جەزمەن چەتئەلگە ئوقۇشقا چىقالايمەنغۇ دەپ ئويلاش، نەتىجىدە چەتئەل تىلى ئۈگىنىشكە زىيادە كۈچ سەرپ قىلىۋىتىپ باشقا ئوقۇش نەتىجىلىرىگە سەل قاراش. دوكتۇرلۇق ئىلتىماس قىلىشتا مىنى بۇنداق پايدىسىز ئورۇنغا چۈشۈرۈپ قويۇۋاتقىنىمۇ دەل مىنىڭ تولۇق كۇرس مەزگىللىلرىدە چەت تىل ئۈگىنىشكە بەك كۈچەپ دەرس نەتىجىلىرىمگە سەل قارىغانلىقىمدىن كەپ چىقىۋاتاتتى. ئۆز كەسپىمنىڭ دەرسلىرىنى ياخشى ئەپ ماڭالمايۋاتقان تۇرۇقلۇق ئەينى ۋاقىتتا نىمە دەپ زورۇقۇپ  ياپۇنچە ئىككىنجى كەسىپنى ئوقۇپ يۈرگەن بولغىيتىم، ئېنگىلىز تىلىمغا شۈكرى قىلىپ، ياپۇنچىنىڭ ئورنىغا ئۆز كەسپىمنى ياخشىراق نەتىجە بىلەن پۈتتۈرگەن بولسام نىمە بولار بولغىيتى دەپ ئۆز-ئۆزۈمنى ئەيىبلەپ كەتكەن ۋاقىتلىرىممۇ بولدى. ئەينى ۋاقىتتىغۇ ياپۇن تىلىغا قىزىقىپ ئۈگىنىشنى باشلىغان ئىدىم، ئەمما كۆڭلۈمنىڭ بىر يەرلىرىدە كىيىن ياپۇننىڭ شىركەتلىرىگە خىزمەت ئىلتىماس قىلسام ئەسقاتىدۇ دەيدىغان تەمەمۇ يوق ئەمەس ئىدى. ئەمما كىيىن بولغان بىر ئىش مىنىڭ بۇ ئويۇمنىڭمۇ خاتا ئىكەنلىكىنى تونۇتتى.
2010-يىلى 10-ئاينىڭ باشلىرىدا شاڭخەيدىكى 启程日本 دىگەن جۇڭگۇدىكى ئىختىساسلىقلارنى ياپۇنيەدىكى شىركەتلەرگە چىقىپ ئىشلەشكە تونۇشتۇرىدىغان شىركەتنىڭ دەسلەپكى تاللاشلىرىدىن ئۆتۈپ، مەن ئۈچۈن مەخسۇس Mentor يىتەكچى ئورۇنلاشتۇرۇپ، 11-ئاينىڭ بېشىدا ياپۇننىڭ ھەر قايسى شىركەتلىرىنىڭ HR لىرى جۇڭگۇغا كىلىپ ئېلىپ بارىدىغان يۈز تۇرانە ئىمتاھان ئۈچۈن بىر قانچە قېتىم مانىۋىر يۈز تۇرانە ئىمتاھان ئېلىپ باردۇق. شۇ ۋاقىتتا ماڭا يىتەكچى بولغان تايىچىرو ئەپەندى مەندە بار بولغان مەسىلىلەرنى كۆرسىتىپ،
-  سىنىڭ ياپۇنچەڭنىڭ ياخشىلىقىدا گەپ يوق. ئەمما يۈز تۇرانە ئىمتاھاندىمۇ ياپۇن تىلى سەۋىيەڭنى بەكرەك نامايان قىلىپ كىتىدىكەنسەن. شۇ ئېسىڭدە بولسۇن، ياپۇنيەدە ياپۇنچىسى سەندىن ياخشى بولغان 100 مىليوندىن ئارتۇق ئادەم بار. ياپۇننىڭ شىركەتلىرىگە كېرىكى ياپۇنچە سۆزلىشەلەيدىغان ئادەم ئەمەس، بەلكى شۇ شىركەتتە كەمچىل بولۇۋاتقان باشقا ئىقتىدارى بىلەن شىركەتكە پايدا ئېلىپ كىلەلەيدىغان كىشى. سىنىڭ ئىلتىماس قىلماقچى بولغىنىڭ تەرجىمانلىق ياكى تىل ئوقۇتقۇچىلىقى خىزمىتى ئەمەس بەلكى ئېنژىنىرلىق، شۇڭا يۈز تۇرانە ئىمتاھاندا ئەڭ ياخشىسى كەسپى ئىقتىدارىڭنى بەكرەك نامايان قىلىشقا تىرىشقىن دەپ مەسلىھەت بەرگەن ئىدى.   
شۇ ئەمەسمۇ؟ ئەمەلىيەتتە ئامرىكىدا دوكتۇرلۇق ئىلتىماس قىلىشمۇ شۇنىڭغا ئوخشىشىپ كىتىدىغان بىر ئىش بولۇپ، مەكتەپنىڭ  قۇبۇل قىلماقچى بولغىنى ھەرگىزمۇ ئېنگىلىز تىلىنى ياخشى بىلىدىغانلا كىشى ئەمەس ئىدى. ئەگەر شۇنداق كىشىنى قۇبۇل قىلىدىغان ئىش بولسا، دۇنيادا ئېنگىلىز تىلى ئانا تىلى بولغانلاردىن نەچچە يۈز مىليون، مائارىپ ۋە ھۆكۈمەت تىلى قىلغانلاردىن مىلياردلاپ ئادەم بار ئىدى. ئېنگىلىز تىلى ئامرىكىدىكى ئالى مەكتەپلەرنىڭ خەلقئارالىق ئوقۇغۇچىلارنى قۇبۇل قىلىشتىكى ئەڭ ئەقەللى تەلەپ بولۇپ، بۇ ئالى مەكتەپلەرنىڭ ھەقىقىي قۇبۇل قىلماقچى بولغانلىرى بولسا پەن ئاساسلىرى ياخشى بولغان، كاللىسى ئۆتكۈر بولغان، كىيىن يۇقىرى سەۋىيىلىك تەتقىقاتلارنى ئېلىپ بارالايدىغان ئوقۇغۇچىلار ئىدى. شۇ ۋاقىتتىكى نەتىجىلىرىم بىلەن مەن ئۆزۈمنىڭ ئەنە شۇنداق بىر ئوقۇغۇچى ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلاپ بولالمايتىم. زادى قانداق قىلىش كىرەك، ئەجابا مەن بىر يىلدىن بۇيان ئەسلىدىنلا مومكىن بولمايدىغان بىر ئىش ئۈچۈن قۇرۇقتىن قۇرۇق تىرىشىپ، بەدەل تۆلەپ كەلدىممۇ؟
دىلىغۇل بولۇپ يۈرگەن بۇ كۈنلەردە مەن تېخى ئۆزۈم رازى بولغۇدەك ئىلتىماس خېتى ۋە تونۇشتۇرۇش خەتلىرىنى پۈتتۈرۈپ بولالمىغان ئىدىم. شۇنىڭ بىلەن 12-ئاينىڭ ئوتتۇرىلىرىغا كىلەي دىگەندە ئايالىمنىڭ ئېغىر ئاياق بولغىنى ئېنىق بولغاندىن كىيىن، قەتئىي نىيەتكە كىلىپ ئوقۇش ئىلتىماس قىلىشنى بىر يىل كىچىكتۈرۈشنى قارار قىلدىم.
مىنىڭ ئوقۇش ئىلتىماسىدىكى پاسسىپ ئورنۇمنى ئۆزگەرتەلەيدىغان بىردىنبىر نەرسىنىڭ خەلقئارادا يۇقىرى سەۋىيىلىك ئىلىمي ماقالە ئىلان قىلىش ئىكەنلىكىگە ئىشىنەتتىم. بۇ يىل بۇنداق پۈتمىگەن چالا تەييارلىقلار بىلەن ئالدىراپلا ئىلتىماس قىلسام جەزمەن مەغلۇپ بولاتتىم. ھېلىمۇ 5 يىل كىچىكىپ بولغان دوكتۇرلۇق ئوقۇش (ئەگەر تولۇق كۇرستىن بىراقلا دوكتۇرلۇققا بارغاندىكى يىل پەرقى)، يەنە بىرەر يىل كىچىكسىمۇ چوڭ پەرق يوق ئىدى. ئۇنىڭ ئۈستىگە قىلىۋاتقان خىزمىتىممۇ ئۆز كەسپىمنىڭ تەتقىقات خىزمىتى. بىرەر يىل ئارتۇق خىزمەت تەجرىبەمنىڭ كىلەر يىللىق ئىلتىماسىمغا ۋە كىيىنكى دوكتۇرلۇق تەتقىقاتلىرىمغا پايدىسى بولسا باركى، ھەرگىز زىيان قىلمايتى. ئۇنىڭ ئۈستىگە ئائىلەمدىنمۇ ئوبدان خەۋەر ئېلىۋالاتتىم، تۇغۇلماقچى بولغان تۇنجى پەرزەنتىمىزنىمۇ كۆرەلەيتىم.  
كىيىنكى يىلىدىكى ئىلتىماس قىلىش جەريانىدا ئۆزۈمنىڭ ئاشۇ ۋاقىتتا ناھايتى توغرا ئويلىغىقىمنى ھىس قىلدىم. چۈنكى مەكتەپلەرنى ئىلتىماس قىلىش، ئوقۇتقۇچىلار بىلەن ئالاقىلىشىىش، ئەڭ موھىمى ئىلتىماس نەتىجىلىرىنى ساقلاش ناھايتى مۇشەققەتلىك ئۇزۇن جەريان ئىدى. چالا تەييارلىق بىلەن بۇنداق مۇشەققەتلىك جەريانغا قەدەم قويمىغانلىقىمنىڭ ئۆزى ناھايتى ئاقىلانىلىق ئىدى.
     شۇنداق قىلىپ  شىرىن چۈش ۋە ھاياجان،  زور يوقىتىش ۋە  قايغۇ ھەسرەت، تىڭىرقاش ۋە چۈشكۈنلۈك دىگەندەك خىلمۇ-خىل ئاچچىق-تاتلىق تۇيغۇلار بىلەن تولغان 2012-يىلىم مۇشۇنداق جىمجىتلا ئاخىرلاشتى.

aysultan

ئاخىرىچۇ؟ تازا بېرىلىپ ئوقۇۋاتقاندا ئۈزۈلۈپ قالدا بۇ تېما.

kuxlan

يازمىڭىزغا كۆپ رەھمەت،مۇشۇنداق تېملارنى ئوقۇسا ئادەم روھلىنىپ قالىدۇ،

karakulagga

بەك ياخشى يېزىلىپتۇ، ھارمىغايسىز