ئەتلەس: ئۇيغۇر ۋە ئامېرىكا ئىندىئان مەدىنىيىتىدە باغلىنىش بارمۇ؟
مەن يېقىندا بىر ئاسارە-ئەتىقە بازىرىدىن ئۆتۈپ كېتىۋېتىپ، دۇكان دەرىزىسىگە تىزىلغان بىر "ئەتلەس نۇسخىلىق جىلىتكە كىيىۋالغان ئىندىئانكىشى" ھەيكىلىگە كۆزۈم چۈشۈپ قالدى (تۆۋەندىكى رەسىمگە قاراڭ). " ئەتلەس" ياكى " ئەتلەس نۇسخىلىرى" دىسە پەرۋانا بولىدىغان مەن ئۈچۈن، بۇ قاتتىق ھاياجانلىق ئىش بولدى. دۇكانغا كىرىپ، دۇكان ئىگىسىدىن بۇ ئىندىئان ھەيكىلى ۋە ئۇنىڭ ئەتلەس نۇسخىلىق جىلىتكىسىنىڭ مەنبەسى توغرىلىق ئۇچۇر سورىدىم. ئۇ دۇكان ئىگىسى بولمىش ياشانغان ئايال، بۇ توغرىلىق ھىچنەرسە ئۇقمايدىغانلىغىنى، پەقەت ئۇنى بىر بۇيۇم ئورنىدا ئېلىپ ساتىدىغانلىغىنى ئېيتىپ ئۆزرىخالىق بىلدۈردى. شۇ كۈنىلا، بىرگە ئىشلەيدىغان ئىندىئان قېنى بار بىر دوستۇمدىن بۇ توغرىلىق ئۇچۇر سورىدىم. ئۇ دوستۇم بۇ ئىندىئان كىشى ياكى ئۇنىڭ قەبىلىسى ھەققىدە بىرنەرسە بىلمەيدىغانلىغىنى، ئامېرىكىدا 500 دىن ئارتۇق ئىندىئان قەبىلىسى بولۇپ، كىيىملىرى ئوخشىشىپ كېتىدىغانلىنى، ئەمما بۇ ئەتلەس نۇسخىلىق ( ياكى ئوخشاش رەڭلىك) جىلىتكىنى كۆرۈپ باقمىغانلىغنى ئېيتىپ ئۆزرىخالىق بىلدۈردى.
مەن ئۆزەم باشقا بىر كەسىپنىڭ ئەھلى بولساممۇ، ئىچىمدىكى بۇ " ئەتلەس" ئۇتى مېنى كېچىلىرى ئۇيقىغا كىرىشىمدىن تۇسۇپ، مېنى بۇ ھەقتە تېنىمسىز ئىزدەندۈردى. ئامېركىدا، نۇپۇسى 28 مىڭ بولغان پوتاۋاتومى (Potawatomi) دىگەن بىر قەبىلە بولۇپ، مۇشۇ قەبىلىگە ئائىت 1800-يىللار ئاتراپىدىكى ئاسارە-ئەتىقىلەرنىڭ ئىچىدە، تۆۋەندىكىدەك "ئەتلەس" (ياكى خۇرجۇن نۇسخىسى ) كە ئوخشاپ كىتىدىغان نۇسخىدا نەقىشلەنگەن ئاسما سومكىلار ياكى كۆينەكلەر بار ئىكەن. ئىزدىنىش نەتىجەمدىن شۇنداق مەمنۇن بولغان بولساممۇ، ئەمما ئىككى قىتئەدىكى ئىككى مىللەتنىڭ مەدىنىيىتىدە قانداق باغلىنىش بارلىغىنى ياكى بۇنىڭ تاساددىپى ئوخشاشلىق ئىكەنلىكىنى بىلەلمەي گاڭگىرىدىم. بۇ سىرلىق تېپىشماق مېنى ھەقىقەتەن چىرمىۋالدى. ئاجىزلىغىم: مەن ئۇيغۇر " ئەتلەس" نى ياخشى كۆرگەن بىلەن، ئۇنىڭ كىلىپ چىقىش تارىخىنى،ئۇنىڭدىكى نۇسخا - رەڭلەرنىڭ كىلىپ چىقىش تارىخىنى، ئۇ نۇسخىلارنىڭ مەنىسىنى بىلمەيمەن.
بۇ " ئەتلەس سەنئىتى" ئۇيغۇرمەدىنىيىتمىزنىڭ ئاساسلىق قىسىملىرىدىن بىرسى، ھەم ھازىرمۇ كۈندىلىك تۇرمۇشىمىزدا جانلىق رول ئويناپ تۇرىۋاتىدۇ . ئەتلەس سۈيەر دوستلارنىڭ، يۇقىرىدىكى تېپىشماق سۇئاللارغا ئەقلى ياردەمدە بولۇپ مۇۋاپىق جاۋاپ ئىزدىشىپ بېرىشىنى ئۈمۈت قىلىمەن. سىلەر بىلگەندەك، ھېچكىم ھەممىمىزدىن ئەقىللىق ئەمەس. يەنى، كۆپچىلىكنىڭ بىرلەشمە تەپەككۇرى ۋە ئەقلى بىراۋنىڭ يالغۇز تەپەككۇرى ۋە ئەقىلىدىن تەبىئى ئېشىپ چۈشىدۇ. شۇڭا ئەتلەس ئەھلى دوستلارنىڭ، مۇشۇ مۇنبەردىن پايدىلىنىپ، ئەقىلدە بىرلىشىپ، بۇسىرلىق تېپىشماقنىڭ جاۋابىنى تېپىشقا پەخىر بىلەن ياردەم بېرىپ، مۇناسىۋەتلىك دەپ قارىغان ئۇچۇرلارنى ئاشكارا توپلىشىپ بېرىشىڭلارنى، ئاندىن ھەممىمىز بىرلىكتە تىرىشىپ جاۋاپ تېپىپ چىقىشىمىزنى چىن قەلبىمدىن سەمىمى ئۈمۈت قىلىمەن.
ئەتلەس نۇسخىلىق جىلىتكە كىيىۋالغان ئىندىئان
ئەتلەس نۇسخىلىق جىلىتكە كىيىۋالغان ئىندىئان كىشى.
ئەتلەسكە ئوخشاپ كىتىدىغان نۇسخىدا (ياكى خۇرجۇن نۇسخىسى ) نەقىشلەنگەن ئاسما سومكىلار.
ئەتلەسكە ئوخشاپ كىتىدىغان نۇسخىدا نەقىشلەنگەن كۆينەكلەر .
پوتاۋاتومى قەبىلە مۇراسىمى.
ئىزاھات:
1. تۇنجى رەسىمدىن باشقا رەسىملەر ئىنتېرنېت تورىدىن يىغىپ ئېلىندى.
2. تورداشلارنىڭ سۇئاللىرىغا تورداشلار ئاكتىپ جاۋاپ بەرسەڭلار.
|