قولاي تىزىملىك
كۆرۈش: 1153|ئىنكاس: 7

[ئاتتىلا] ئۇيغۇرلۇقنىڭ سۈپەتلىرى

[ئۇلانما كۆچۈرۈش]

63

تېما

29

دوست

1 تۈمەن

جۇغلانما

پاكلىق ئەلچىسى

ئۆسۈش   7.31%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  3477
يازما سانى: 664
نادىر تېمىسى: 19
مۇنبەر پۇلى: 2165
تۆھپە : 2638
توردىكى ۋاقتى: 745
سائەت
ئاخىرقى: 2015-4-20
يوللىغان ۋاقتى 2014-12-30 22:33:31 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئۇيغۇر بولۇش ئۈچۈن قانداق سۈپەتلەرگە ئىگە بولۇش كېرەك

مەخمۇتئېلى ئاتتىلا



      بۈگۈنكى دۇنيا ئىنسانلار ئاتوم دەۋرىدىن ھالقىپ ئۆتۈپ، تىزگىنلەش نەزىريىسى ۋە ئۇچۇرنەزىريىسى دەۋرىگە كىرگەن، 21-ئەسىرنىڭ دەرۋازىسىنى قېقىۋاتقان، تەرەققىيات ۋەيېڭىلىقلار دۇنيانىڭ ئومومىي ھەرىكەت يۆلىنىشىگە ھۆكۈمرانلىق قىلىۋاتقان دۇنيا.كۈچلۈكلەر ئالغا ئىلگىرلەۋاتقان، ئاجىزلار ھايات-ماماتلىق بوسۇغىسىدا جان تالىشىۋاتقان دۇنيا. بىراق، مۇشۇنداق بىر دۇنيادا بىز «كىم ئىدۇق؟ كىم بولدۇق؟ كىم بولماقچىمىز؟ كىم بولساق بولاتتى؟ نېمە قىلغان ئىدۇق؟ نېمە قىلىۋاتىمىز؟ نېمەقىلماقچىمىز؟ نېمە قىلساق بولاتتى» دېگەن مەسىلە ئۈستىدە چوڭقۇر تەتقىق قىلىپ ئىزدەنگىنىمىز، ھەتتا ئۆزىمىزنىڭ كىملىكىنى، نامىنى، قانداق قىلغاندا ئۆزىمىزنى تاپالايدىغانلىقىمىزنى ئەتىراپلىق بىلىپ ھەم چۈشۈنۈپ يەتكىنىمىز يوق. شۇنىڭ ئۈچۈن مەنبۇ كىچىككىنە يازما ئارقىلىق قانداق قىلغاندا ئۆزىمىزنى تاپالايدىغانلىقىمىزھەققىدە ئويلىغانلىرىمنى كەڭ جامائەتچىلىك بىلەن ئورتاقلاشماقچىمەن.
زامانىمىزمىللەتشۇناس ۋە تارىخشۇناسلىرىنىڭ ھۆكۈمىدىن قارىغاندا، شىنجاڭدا ياشاپ كەلگەن ئەڭ مۇھىم ھەم ئەڭ چوڭ يەرلىك مىللەت ئۇيغۇرلاردۇر ھەم ئۇلار ئاساسلىقى تەڭرى تېغىنىڭ جەنۇبىدىكى پۈتكۈل تارىم ۋادىسى، شەرقىدىكى تۇرپان، قۇمۇل رايونى ۋە شىمالىدىكى ئىلى، چۆچەك، بۆرتالا، قارىماي، سانجى، ئۈرۈمچى قاتارلىق رايۇنلاردائولتۇراقلاشقاندۇر، شۇنداقلا، 10 مىليۇنلۇق نوپۇسى بىلەن جۇڭگودىلا ئەمەس، دۇنيامىللەتلىرى ئارىسىدىمۇ مۇھىم سالماققا ئىگىدۇر. ئەمما، بۈگۈنكى كۈندە بۇ زېمىندىكى ئاساسلىق مىللەت بولغان ئۇيغۇرلار ئۆز سالاھىتىنى، يەنى، ئۇيغۇر بولۇش سۈپەتلىرىنى ساقلاپ قالالىغىنى يوق. گەرچە ئۇلار ئاتا-بوۋىلىرى ئۇيغۇر بولۇپ قالغانلىقى ئېتىبارىبىلەن ئۆزلىرىنى «ئۇيغۇر» دەپ ئاتىسىمۇ، ئەمىلىيەتتە ئۇلىرىنىڭ كۆپ قىسىمىنىڭ ۋۇجىدىدىن ھەم ئىش-ئەمەللىرىدىن ئۇيغۇرلۇق سۈپىتىنى تېپىش تولىمۇ قىيىن.
     ئۇنداق بولسا ئۇيغۇر بولۇش ئۈچۈن قانداق سۈپەتلەرگە ئىگە بولۇشىمىز، يەنى، قانداق سۈپەتلەرگە ئىگە بولغان كىشىلەر «ئۇيغۇر» دەپ ئاتىلىشى كېرەك؟ بۇنى بىز «ئۇيغۇر»ئاتالمىسىنىڭ مەنىسى نۇقتىسىدىن ۋە توتېمنى ئاساس قىلغان ئىپتىدائى ئېتىقادچۈشەنچىسىدىن ئىزاھلايمىز.
تارىختىن بۇيان ئۇيغۇرلارنىڭ نامى ئوخشىمىغان دەۋرلەردە ئوخشىمغان شەكىل ۋە ئوخشىمىغان مەنىلەردە بايان قىلىنغان. شۇنداقلا، دەۋرىمىز تارىخشۇناسلىرى ئۇنىڭغا ئوخشىمىغان مەنالاردا شەرھى بېرىشكەن. «ئۇيغۇر» ئاتالمىسىغا تاڭ دەۋرىدىكى خەن مەنبەلىرىدەچىۋەر، جەسۇر، باتۇر دەپ تەبىر بېرىلگەن. مەشھۇر تىلشۇناس ئالىم مەھمۇد كاشىغەرى بوۋىمىز ئۆزىنىڭ شاھانە ئەسىرى «تۈركى تىللار دىۋانى» دا ئىسكەندەر زۇلقەرنەيىن دەۋرىدىكى بىر رىۋايەتنى نەقىل كەلتۈرۈپ، چىۋەر، باتۇر، مۇھتاج بولمىغۇچىلار، ئۆزئوزۇقىنى ئۆزى تېپىپ يىگۈچىلەر، باشقىلارغا بېقىندى بولمىغۇچىلار دەپ تەبىربەرگەن. پارىس تارىخچىسى راشىدىننىڭ «جامىئۇل تەۋارىخ» (تارىخلار مەجمۇئەسى)، خىۋەخانى ئەبۇلغازى باھادىرخاننىڭ «شەجەرەئى تۈرك» (تۈركلەر شەجەرىسى)، تاتارتارىخچىسى قۇربان غالى خالىدىننىڭ «تارىخىي خەمىسە» (بەش تارىخ) ناملىق ئەسەرلىرىدە ئۇيۇشقۇچى، بىرلەشكۈچى، ئىتتىپاقلاشقۇچى، ئەگەشكۈچى، ياردەملەشكۈچى دەپ ئىزاھلانغان. «ئوغۇزنامە» ئېپوسىدا دۇنيانىڭ تۆت تەرىپىنىڭ ئىگىسى، دېيىلگەن.ھازىرقى زامان تارىخچىلىرى ئۇنى تۆۋەندىكى ئالتە خىل شەكىلدە ئىزھلايدۇ:
1› ئەقىللىق، كۈچلۈك،قۇدىرەتلىك.
2›ئويلىماق، ئەقىل ئىشلەتمەك، تەپەككۈر قىلماق، بىرلەشمەك، ئۇيۇشماق.
3› ئۇققۇچى،پەملىگۈچى، چىۋەر، قۇدىرەتلىك.
4› ئۇققۇچى،چىۋەر، جەسۇر.
5› كۈچلۈك،ئەقىللىق.
6› بىلمەك،ئۆگەنمەك، ئېتىقاد قىلماق.
      ئۇيغۇرلارئۆزتارىخىدا ئوخشىمىغان تارىخىي شارائىتقا ۋە ياشىغان جۇغىراپىيلىك مۇھىتقا ئاساسەن ھەر تۈرلۈك ئېتىقاد ئادەتلىرىنى ئۆزىگە سىڭدۈرۈپ ماڭغان ۋە شۇ ئارقىلىق كۆپ خىل ئېتىقاد ئىزنالىرى ئۆزئارا گىرەلىشىپ كەتكەن گىرەلەشمە ئېتىقاد مۇھىتىنى شەكىللەندۈرگەن. بۆرە توتېم ئېتىقادى ۋە دەرەخ توتېم ئېتىقادى ئۇيغۇرلارنىڭ ئەنەشۇ گىرەلەشمە ئەنئەنىۋىي ئېتىقادلىرى ئىچىدىكى مۇھىم بىر تۈر بولۇپ، ئۇلار چوڭقۇرمەنىگە ۋە يۈكسەك دەرىجىدە سىمىۋوللۇق خارەكتېرگە ئىگە. يەنى، بۆرە توتېم ئېتىقادى جەڭگىۋارلىق ھەم جەسۇرلۇقنىڭ؛ دەرەخ توتېم ئېتىقادى تەبىئەتنى سۆيۈش ھەم ئۇنى بىلىش ئىستىكىنىڭ سىمىۋولىدۇر. بىزدىكى قاراملىق ھەم جەسۇرلۇق، گۈزەللىك تۇيغۇسى، باغ-ئورمان بىنا قىلىشنى ئاساس قىلغان ھويلا-ئارام ئېكىلوگىيسى ئادەتلىرى دەل ئاشۇ توتېم ئېتىقادىدىن كەلگەن. جۈملىدىن خەلقىمىز ئارىسىدا ئادەتكە ئايلانغان، يېڭى تۇغۇلغان بوۋاق ئوغۇل بولسا ئۇنى «بۆرە» دەپ ئاتاپ، بۆرىنى ئەرلىك خارەكتېر ۋە ئەرلىك جاسارەتنىڭ بەلگىسى قىلىش بارلىق تۈركىي خەلقلەرگە ئورتاق بولغان بۆرىدىن كەلگەن ئەرلىك خارەكتېرنىڭ ۋە مىللەت روھىغا سىڭگەن ئەر مىللەتلىك روھىي ھالەتنىڭ روشەن سىماسىدىن ئىبارەت. سۇتۇق بۇغۇراخان دەۋرىدىن باشلانغان ئىسلام ئېتىقادچىلىقى بولسا بىز تەكىتلپ ئولتۇرمىساقمۇ بارلىق كىشىلەر بىلىشكە ۋە ئەمەل قىلىشقاتېگىشلىك بولغان ئېتىقاد مىزانىمىزدۇر.
      بىز يۇقارقى بايانلىرىمىزنى يىغىنچاقلىساق، تۆۋەندىكى يەتتە خىل سۈپەتكە ئىگە بولغان كىشىلەرئۆزىدە تولوق مەناسى بىلەن ھەقىقىي ئۇيغۇرلۇق سۈپىتىنى ھازىرلىغان كىشىلەردۇر:
1› ئۆزىدەكۈچلۈك ئېتىقاد تۇيغۇسىنى شەكىللەندۈرگەن ھەم ئۇنىڭدىن تەۋرەنمەيدىغان، ئۇنىڭغاسادىق بولغان، ئۆزى توغىرا دەپ قارىغان ئېتىقاد يولىدا پىداكارلىق كۆرسىتەلەيدىغان بولۇش.
2› ئۆزئارائىناق-ئىتتىپاق ئۆتۈش. قېرىنداشلىرىغا، مەسلەكداشلىرىغا، مىللەتداشلىرىغا،ۋەتەنداشلىرىغا ياردەم بېرىش روھىنى، بىر نىشان ئەتىراپىغا ئۇيۇشۇپ، پۈتۈن خەلقنىڭ بىر جان، بىر تەن بولۇشىنى ئىشقا ئاشۇرۇش ئۈچۈن كۈچ چىقىرىش ئىرادىسىنى تۇرغۇزۇش ھەم ئەمىلىيەتكە ئايلاندۇرۇش.
3› ئەقىلىي كامالىتى ئۈچۈن تىرىشىش. ئەقلىي تەپەككۈرىنى ئىشقا سېلىپ، ئويلۇنۇپ ئىش قىلىدىغان،سىتىراتىگىيلىك مۇھىم نۇقتنى كۆرەلەيدىغان ھەم ئۇنى ئۆز ئەھۋالى ۋە ئەتىراپ مۇھىتى بىلەن باغلىيالايدىغان بولۇش. بىلىم بىلەن ئەقىلنىڭ ئورنى، ھېكمىتى، مۇناسىۋىتى ھەم رولىنى ياخشى چۈشەنگەن، ئۆگەنگەنلىرىنى ئەمىلىيەتكە خىزمەت قىلدۇرالايدىغان، ئۇنىڭ ماھىيىتىنى، تېگىنى بىلىۋالالايدىغان، تەبىئەت سىرلىرى ئۈستىدە ئىزدىنەلەيدىغان ھەم بۇ يولدا جاپا-مۇشەققەتتىن قورقمايدىغان ئىزدىنىش روھىنى يېتىلدۈرگەن بولۇش.
4›چىۋەرلىكنى، باتۇرلۇقنى، جەسۇرلۇقنى، چىداملىقنى، جەڭگىۋارلىقنى، ئەقلىي قاراملىقنى ئۆز ۋۇجىدىدا يېتىلدۈرگەن بولۇش. غالىپ كېلىش ۋە غەلىبە قازىنىشئىستىكى بولۇش. ھېسسىياتنى تىزگىنلىيەلەيدىغان روھىي ۋە ئەقلىي قۇدىرەتكە ئىگەبولۇش.
5›دېمۇكىراتىك ئاڭ يېتىلگەن، ھۆرمەت قىلىش بىلەن ھۆرمەت قىلىنىشنىڭ مۇناسىۋىتىنى،ھەقىقەت ۋە ئادالەتنىڭ مەنىسىنى، ئورنىنى ھەم قۇدىرىتىنى ياخشى چۈشەنگەن بولۇش.ھەرقانداق ئادەمگە قۇللارچە باش ئېگىپ، ھەقىقەتنى ئاياغ ئاستى قىلىدىغان،ھوقۇق-ئىمتىيازغا قارىغۇلارچە چوقۇنىدىغان، ئادالەتنى ئاستىن-ئۈستۈن قىلىدىغان ھايۋانىي پەس تەبىئەتتىن يىراق تۇرۇش.
6› ئۆزىنىڭ ھاياتىي مۇقەدەسلىكىنى يارىتىش يولىدا ئەمىلىي ھەرىكىتى ئارقىلىق ئىش ئېلىپ بېرىش.تەن بىلەن ئەقىل ۋە روھنى تاۋلاشنى ئامالنىڭ بارىچە ماس قەدەمدە ئەمىللەشتۈرۈش.ھەم ساغلاملىق ۋە جىسماننىي ساپاغا، ھەم ئەقلىي ۋە روھىي ساپاغا ئىگە بولۇش. شۇئارقىلىق روھى ۋە زېھنى ئۇرغۇپ تۇرۇش،ئۆزىدە تولوپ-تاشقان ئىشەنچ ۋە قىزغىنلىقنى،جاسەرەتنى، تەۋرەنمەس ھەقىقەتنى نامايەن قىلىش.
7›تەبىئەتنى، كائىناتنى، ئۇنىڭ يارىتىلىشىدىكى ۋە ئىنسانلار ھاياتى ھەم تەپەككۈردۇنياسىدىكى سىر-ھېكىمەتلىرىنى چۈشۈنۈش. مۇھىتنى سۆيۈش ۋە ئاسىراش، ئۆز مۇھىتىنى قوغداش. مۇھىت گۈزەللىكى ئارقىلىق قەلىب گۈزەللىكىنى ۋە جىسمانىي پاكىزلىقىنى نامايەن قىلىش.

مەنبە: قەلىمىم

ئىناۋەتسىز قەۋەت،بۇ تېما ئۆچۈرۈلگەن

1

تېما

2

دوست

4731

جۇغلانما

ئاكتىپ ئەزا

ئۆسۈش   91.03%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  12157
يازما سانى: 254
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى: 236
تۆھپە : 1346
توردىكى ۋاقتى: 271
سائەت
ئاخىرقى: 2015-4-13
يوللىغان ۋاقتى 2014-12-31 13:08:23 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
مەنپىئەتنىڭ يامانلىقى كىشىلەرنى بۇرۇنقى دەۋىردىكى ئۆيگە قۇلۇپمۇ سالمايدىغان ئەھۋالدىن ھازىرقى ئۆز قىرىندىشىنىڭ مۆلۈكىگە قۇل ئۇزارتىشقىچە بولۇپ كەتتى.

11

تېما

8

دوست

4586

جۇغلانما

ئاكتىپ ئەزا

ئۆسۈش   86.2%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  32925
يازما سانى: 511
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى: 27
تۆھپە : 1336
توردىكى ۋاقتى: 342
سائەت
ئاخىرقى: 2015-4-21
يوللىغان ۋاقتى 2014-12-31 14:22:34 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
تېمىلىرىز بېسىلىپ قېلىۋاتامدۇ قانداق؟

7

تېما

4

دوست

3905

جۇغلانما

ئاكتىپ ئەزا

ئۆسۈش   63.5%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  12464
يازما سانى: 237
نادىر تېمىسى: 1
مۇنبەر پۇلى: 429
تۆھپە : 920
توردىكى ۋاقتى: 381
سائەت
ئاخىرقى: 2015-3-25
يوللىغان ۋاقتى 2014-12-31 16:15:55 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
بىر مەزمۇننى قوشۇمچە قىلاي:
‹‹ھۈنىرى بار قۇل بولماس››دىگەن ھىكىمەتلىك سۆزگە ئەمەل قىلىپ،قابىلىيىتىگە يارشا ھۈنەر ئۆگىنىش.قۇرۇلۇشچى،پاختىچى خوجايىنلارغا ياللىنىپ ئىشلەپ،پاختىنىڭ ئىچىلىشىنى،بىرەر ئورۇنغا بىر قۇرۇلۇشنىڭ سىلىنىشىنى كۈتۈپ ئولتۇرماي،كىچىك بولسىمۇ ئۆزئالدىغا بىر ئىش قىلىش.(بۇ دىگىنىم ئىشلەمچىلىكنى كەسىپ قىلېۋالغانلارغا قارىتىلدى)

0

تېما

0

دوست

1334

جۇغلانما

تىرىشچان ئەزا

ئۆسۈش   33.4%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  32932
يازما سانى: 134
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى: 0
تۆھپە : 400
توردىكى ۋاقتى: 41
سائەت
ئاخىرقى: 2015-4-20
يوللىغان ۋاقتى 2014-12-31 19:05:37 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ماشائاللاھ:دىگەنلىرىڭىز كەلگەي ئەپەندىم.

مىللىتىمىز ئويغۇنىۋاتىدۇ،بۇلۇپمۇ ياشلاردا ئويغۇنۇش كۈچلۈك بۇلاۋاتىدۇ.

0

تېما

0

دوست

75

جۇغلانما

يىڭى ئەزا

ئۆسۈش   25%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  32964
يازما سانى: 3
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى: 0
تۆھپە : 24
توردىكى ۋاقتى: 5
سائەت
ئاخىرقى: 2015-1-3
يوللىغان ۋاقتى 2014-12-31 20:48:15 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئاللاھ خالىسا   بۇروھىيەت يىتىلىش كىمۇ ئازقالدى          بۇرۇن مەلۇمسەۋەپ لە تۈپەيلى  ئاتابوۋىمىز روھىنى يوقىتىپتىكەن  ئەمدى بىز  بىلىم ئارقىلىق  ئۆزلۈكنى تۇنۇش ئىزدەش ئارقىلىق  ئۆز روھىمىزنى تېپىۋاتىمىز   لىكىن  مائارىپىمىزنى ياخشىلىمىساق  ئىسلاھ  قىلىپ ھەقىقى  ئۇيغۇر مائارىپىنى  تاپمىساق  بەلكىم بۇروھ يەنە بىرمەز گىل بېسىلىپ  قېلىشى مۇمكىن

ئالمىدەك يۈرەكت

5

تېما

12

دوست

2 تۈمەن

جۇغلانما

پاكلىق ئەلچىسى

ئۆسۈش   27.45%

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى:  9801
يازما سانى: 1634
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى: 2261
تۆھپە : 4807
توردىكى ۋاقتى: 1400
سائەت
ئاخىرقى: 2015-4-21
يوللىغان ۋاقتى 2015-1-4 12:54:04 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
بۇ يازما ئادەمنىڭ كاللىسىنى  خېلىلا سەگىتىپ قۇيىدىكەن. دېمىسىمۇ بىز  ئۆزىمىزگە  ھەمىشە ،يۇقارقى  ئىشلارنى ئۆز ئەمىليىتىمىدە كۆرسىتەلىدىممۇ- يوق ؟دەپ سۇئال قويۇپ  تۇرىشىمىز كېرەك.
كىرگەندىن كېيىن ئىنكاس يازالايسىز كىرىش | دەرھال تىزىملىتىش

Powered by Discuz! X2.5(NurQut Team)

( 新ICP备06003611号-1 )