توردا ماقالا يېزىش ۋە مەن

burkutningkozi

توردا ماقالا يېزىش ۋە مەن

ئابدۇۋەلى تۇرسۇن

( بىڭتۇەن مىللىي پېداگوگىكا مەكتىپى )

    تۈنۈگۈن توردا يېزىق ھەققىدە  بىر پارچە ماقالا يېزىپ ئېلان قىلىۋىدىم ئۇنىڭغا خېلى كۆپ ئىنكاسلار چۈشۈپتۇكەندۇق . ئەمما ئاخشام سىرتتا ئاغىنىلەر بىلەن پائالىيەتتە بولۇپ قالغانلىقىم ئۈچۈن كەچ قايتىپ كېلىپ قالدىم ، ئىنكاسلارنى كۆرۈپ باقايچۇ  دەپ  كوپپىيوتېرنى ئېچىپ  ، كۆرۈشكە باشلىغان ئىدىم ، كۆرۈپ 27-ئىنكاسقا كەلگەندە ماقالا ۋە ئىنكاسلار تۇيۇقسىز يوقاپ كەتتى . نىمە ئىش بولغانلىقىنى بىلەلمەي بولدى ، ئەتە سۇرۈشتۇرۈپ باقايچۇ دەپ يېتىپ قالدىم .ئەتتىگەندە باغداشتىكى يولداشلاردىن سوراپ باقسام ئۇلار ماڭا ئىشنىڭ جەريانىنى دەپ بەردى . مەن بۇنىڭغا نارازى بولمۇدۇم . چۇنكى ئۇلار دېگەن باشقۇرغۇچى . قايسى ماقالىنى ئېلان قىلىدۇ ، قايسىلىرىنى ئېلان قىلمايدۇ بۇ ئۇلارنىڭ ئىشى . ئەمما يېقىندىن بۇيان توردا بىرەر تېما يېزىلسىلا  چامىسى يەتسۇن ياكى يەتمىسۇن ھەممە ماقالىنىڭ كەينىگە ئىنكاس يېزىپ ، ئاغزىغا نىمە كەلسە شۇنى جۆيلۈيدىغان ،  قىشتا كوچىدا قېلىپ ، ئىشىكمۇ -ئىشىك پۇراپ يۈرۇيدىغان بىرقىىسم سەرگاندان ئىتلار پەيدا بولۇپ قالدى . بۇ قېتىم بۇلارغا  ئازراق  تاياق شىلتىپ ئەدەپلەپ قويماي بولمىدى .ئەمدى گەپ  قىلماي ئۆتكۈزۈۋەتكۇم كەلمىدى .
      مەزمۇنىدىن قارىغاندا كۆپ ساندىكى ئىنكاسلاردا   يېزىق ئۆزگەرتىش ئىشىغا بولغان قارشىلىق ئاساسىي سالماقنى ئىگەللىگەن بولۇپ ، ئۇلار نورمال ھالدا تەنقىدىي پىكرىنى  ئوتتۇرىغا قويۇپتۇ . بۇنداق ئىلمىي ئوتتۇرىغا قويۇشنى مەيلى مېنىڭ پىكرىمگە قوشۇلسۇن ياكى قوشۇلمىسۇن مەنمۇ ئالقىشلايمەن .بۇنىڭغا باشقا پىكرىم يوق .چۈنكى مۇنبەر مۇشۇنداق جاي. ھەركىم ئويلىغىنىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ باقسا بولىدۇ .ئەمما ئوتتۇرىغا قويۇلغانلىكى نەرسىنى توغرا دەپ كەتكىلى بولمايدۇ . ئۇنىڭ بەزىىلرى بىزگە ياقسا بەزىىلىرى بىزگە ياقمايدۇ. ياققانلىرىنى ئالقىشلايمىز . ياقمىغانلىرىنى تەنقىد قىلىمىز. شۇنىڭ بىلەن ئاق- قارا ئايرىلىدۇ. ھەقىقەت تېپىپ چىقىلىدۇ. مەن يېزىق ھەققىدە گەپ قىلسام خېلى كۆپ ساندىكى ئىنكاسچىلار دېققىتىنى تىلغا بۇراپ سۆزلەپتۇ .مەن ئەمەلىيەتتە بۇلارنىڭ بۇ خىل ئىنكاسلىرىدا  ھازىرقى قوش تىل سىياسىتىگە بولغان نارازىلىق ئۆز ئىپادىسىنى تاپقان دەپ ئويلىدىم . شۇنداق بولسىمۇ ھېچقىسى يوق .  بۇ ھەممىمىزدە ئوخشاش ھېسسىيات . ئۇلارنىڭ بۇ خىل ھېسسىياتىنى چۈشىنىپ تۇرغان يەردەمەن.        
   ئەمما تەنقىدىي ئىنكاسلار ئىچىدە ئىنتايىن ئاز ساندىكى شۇنداقمۇ ئىنكاسلار بولىدىكەنكىن بۇلارنىڭ ئىنكاستا ئىشلەتكەن سۆزى ئاجايىپ سېسىق، ‹‹ شۇنداق مەينەت ، سېسىقلىقىدىن كومپييوتېر ئالدىدا ئوتۇرغىلى بولمايدۇكەن ››، مەن بۇلارنىڭ بۇنداق سېسىقىلىقىغا قاراپ  ، ئۇلارنى بۇ دۇنياغا كۆز ئاچقاندا قىسىلىپ چۈشكەن يېرى  شۇنداق مەينەت بولىشى مۇمكىن  دەپ گۇمانلىنىپ قالدىم .چۈنكى بۇ دۇنيادا بىر قىسىم جايلارنىڭ بۇلغىنىشى خېلى ئېغىر بولسىمۇ لېكىن ئۇنىڭ بۇلغىنىش دەرىجىسىنى بايان قىلغاندىمۇ ئۇنداق مەينەت سۆزلەر تېخى ئىشلىتىلىپ باقمىغان . قارىسام بىر - ئىككى ئىنكاسچى ئاشۇنداق سۆزلەر بىلەن ئىنكاس يېزىپتۇ . ئۇلار يازغان ئىنكاس  ئىچىدە  ئىملا خاتالىقى بەك  كۆپكەن  ، جۇملە قۇرۇلمىسى  ئۆزىنىڭ ئانا تىلى بولغان ئۇيغۇر تىلىنىڭ  ئىپادىلەش ئادىتىگە يات بولۇپ  ، تېخى ئۇلارنىڭ سۆزى‹‹ ئورۇق قوينىڭ پوقى چوڭ›› دېگەندەك ، مەزمۇنىىدىن ئانا تىلغا بولغان  مۇھەببىتىنى ئىپادىلىمەكچى بوپتۇ . بىر ئابزاس  سۆزنى ساپ ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئىملا قائىدىسى بويىچە توغرا  يازالماي، يەنە تېخى سەندىكى نەدىكى ئانا تىلغا بولغان مۇھەببەتكەن- ئۇ؟ ئەگەر ئۇيغۇر تىل - يېزىقىغا ھەقىقىي مېھرىڭ بولسا .ئانا تىلىنڭنى ياخشى ئۈگىنىپ ، ئاشۇ بىر ئابزاس سۆزنى ئالدى بىلەن توغرا ياز . ئىشلەتكەن جۇملەڭ گىرامماتىكا جەھەتتىن توغرا بولسۇن .دېمەكچى بولغىنىڭنى توغرا ئىپادىلەپ بەر .ئۇنداق قالايمىقان جۆيلۈپ يۇرمە . مەن سەندەك قالايمىقان جۆيلۈيدىغان سويمىلارنى جۆيلىتىۋېتىدىغان  بالىلاردىن نەچچە مىڭنى  تەربىيەلەپ جەمىيەتكە چىقىرىپ بولغان ئادەممەن .
   يەنە بەزى ئىنكاسچىلار  پۈتۈن ماقالىنى تولۇق ئوقۇماي  ماۋزۇغا قاراپلا ئىنكاس يازغان . مەن بۇلاردىكى مەسئۇلىيەتسىزلىككە ، بىر ماقالىنى تولۇق ئوقۇشمۇ خوش ياقمىغان ھورۇنلىقىغا ، ‹‹شامال يەپ بوران چىقىرىدىغان بۇ خىل‹‹ AQچە ئىلمىي روھ›› قا بەك ئېچىندىم .ماقالىغا ماۋزۇ ئاشۇنداق قويۇلغىنى بىلەن ئەمەلىيەتتە ئاپتور باشتىلا ناھايىتى ئېنىق قىلىپ ‹‹ يېزىق ئۆزگەرتىش -بىر ئادەم (ئۇنىڭ سالاھىيىتىنىڭ قانداق بولۇشىدىن قەتئىنەزەر) دېگەنگىلا شۇنداق بولۇپ كېتىدىغان ئىش ئەمەس، ئۇ ئالدى بىلەن  پۇتۇن مىللەت خەلقىنىڭ ئومۇمىي ساداسىغا ئايلىنىشى، خەلق قۇرۇلتىيدا بۇھەقتە تەكلىپ ئۇتتورىغا چۈشۈپ قارار چىقىرىلىشى ، ھۆكۈمەت پەرمان جاكارلاپ يولغا قويۇشى قاتارلىق جەرياندىن كېيىن بولىدىغان ئىش›› دەپ ناھايىتى ئېنىق ئوتتۇرىغا  قويدۇم . پۈتۈن ماقالىدا  باشقىلار يەتتە ئۆلچەپ بىر كەسسە ‹‹ يۈز ئۆلچەپ بىر كېسىدىغان ›› ئاپتور ئۆزىمۇ  بۇ سەزگۈر مەسىلىدە بىز چوقۇم يېزىقىنى ئۆزگەرتىشىمىز كېرەك دېگەن سۆزنى ئېغىزىدىن چىقىرىپ باقمىغان .پەقەتلا ئىككى خىل يېزىقىنى سېلىشتۇرۇپ  ، ئارتۇقچىلىق   ۋە  كەمچىلىك كۆرسىتىپ قويغان . بىر ئىنكاستا ديىىلىشىچە بۇ گەپلەرنى شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ بىر پروفېسسورى بۇرۇنلا دەپ بولغان گەپ ئىكەننغۇ؟ بۇ ئاپتوغا ۋەكىللىك قىلىدىغان ئىدىيە بولۇپ ، سەن توغرا دەپ  قارامسەن ياكى قارىمامسەن بۇ ئۆزەڭنىڭ ئىشى . قوشۇلمىساڭ قوشۇلمايدىغانلىقىڭنىڭ سەۋەبىنى ئىلمىي ئوتتۇىغا قويۇپ قويساڭلا بولىدۇ . بۇنداق ئىنكاسلارنى كۆرگەن ئادەم مۇشۇمۇ بىزدىكى تور ئەخلاقىمىدۇ -دەپ قالىدۇ . بۇلار ئاساسەن بۇ  ماقالىغا بولغان ئىنكاس بولماستىن بەلكى ھازىرقى بىزنىڭ ئانا تىلىمىز دۇچ كەلگەن كىرزىسىغا بولغان ئىنكاس بوپتۇ . شۇنداقتىمۇ بۇلارغا مەن ئەستايدىل چۈشەنچە بېرىمەن.
       ئانا تىلغا ھەممە ئادەمنىڭ مۇھەببىتى بولىدۇ. مەندىكى ۋە بىزدەكلەردىكى  مۇھەببەت ساڭا قارىغاندا بەك چوكقۇر . مەندە شۇنداق  ئوي -پىكىر بار . ئەگەر ئازراق گەپ قىلالايدىغان ھالەتتە ئۇ دۇنياغا كېتىدىغان  ئەھۋالدا بولالىسام مېنىڭ بالىلىرىمغا قىلىدىغان ۋەسىيىتىم بار . ئۇ بولسىمۇ‹‹  ئۆز ئانا تىلىڭ بولغان ئۇيغۇر تىلى ۋە يېزىقىنى چوقۇم سەنمۇ  بالىلىرىڭغا ياخشى  بىلدۇرۇسەن ، ھەم سەنمۇ كېيىنكىلەرگە شۇنداق ۋەسىيەت قالدۇرۇپ  كېتىسەن دەيدىغان›› .  سەن ئەگەر مەن يازغان يازمىلارنى  ئوبدان كۈزىتىپ باقساڭ  مەن  يازغان يازمىلاردىكى جۇملە قۇرۇلمىسى ، ئىملادىكى مەسئۇلىيەت مەندىكى تىلغا بولغان مۇھەببەتنى  تولۇق ئىسپاتلاپ تۇرۇپتۇ . مېنىڭ ماقالامدا ھازىر قىيىن ئەھۋالدا تۇرۇۋاتقان ‹‹ئانا تىىلىمىز ›› نى بىرنىمە قىلايلى دېگەن سۆز قەتئى يوق . شۇڭا ئېنىق ھالدا ‹‹ يېزىق ئۆزگەرتىش تىل ئۆزگەرتىش دېگەنلىك ئەمەس ›› دەپ ئېنىق ئوتتۇرىغا قويۇلغان .مۇشۇنداق بىر ماقالىنىڭ ئومۇمىي ئەھۋلىنى بىلمەي تۇرۇپلا ماۋزۇغا قاراپ ، بىرنىمە دېگىلى تۇرساڭ سېنىڭ كىمىنى كۆرسە قاۋايدىغان ئىتتىن نىمە پەرقىڭ بولسۇن . ئەگەر ھەقىقەتەن ئۇيغۇر تىلىغا بىزدەك مېھرى - مۇھەببىتىڭ بولسا ئۇ ھالدا گەپ  قىلغاندا باشقا مىللەت تىلىدىن كىرگەن سۆزنى قوشماي ساپ ئۇيغۇر تىلىدا سۆز قىل ، ئۇيغۇر تىلىنى ، ئۇيغۇر يېزىقىنى كۆپ ئىشلەت ، توغرا ئىشلەت . بۇ سېنىڭ خاتا ئىنكاس يېزىپ مۇنبەرنى بۇلغىغىنىڭدىن كۆپ ئەۋزەل .
        ئاشۇنداق ساپاسىز ئىنكاس يېزىپ ، مېنى ئوسال قىلىشنى ئويلاپ قالدىڭمۇ؟ بۇ مۈمكىن ئەمەس.سەندەكلەرنى  مەقسدىڭگە يەتكۈزمەيمەن. سەن شۇنداق دېگەنگە روھىم چۈشۇپ كەتمەيلا قالماستىن بەلكى ھەسسىلەپ ئۆرلەيدۇ. ئىرادەم تېخىمۇ چىڭىيدۇ . مېنىڭ ئىشخانامدىكى ئەينەك تاختا ئاستىدا ئامېرىكىلىق بىر سىياسىئوننىڭ مۇنداق بىر ئابزاس سۆزى باستۇرۇپ قويۇقلۇق. بۇ مەن ئۈچۈن دەستۇر . سەنمۇ بىلىپ قوي ، شۇ   چاغدا ئاندىن مېنى ياخشى چۈشىنىسىەن:
Always aim high , work hard , and care deeply about what you believe in . And , when you stumble , keep faith. And , you’re knocked down, get right back up  and never listen to anyone  who says you can’t or shouln’t go on
           (نىشانىڭ ھەمىشە يۇقىرى بولسۇن ،تىرىشىپ ئىشلە ، ئۆزەڭ ئىشەنگەن ئىشقا كۆڭلۈڭنى بۆل . توسقۇنلۇققا ئۇچرىساڭ ئىشەنچىڭنى يوقاتما . يىقىلىپ چۈشسەڭ ،ئورنىڭدىن دەس تۇر . سەن ئەمدى قىلالمايسەن ياكى يەنە قىلىمەن دېسەڭ بولمايدۇ دېگەنلەرنىڭ سۆزىنى ھەرگىز ئاڭلىما)  
         بىرى تۇركىيەدە  تۇرۇۋېلىپ ، ‹‹يازە ، يەنە يازە ، مۇشۇنداق يازىۋەرسەڭ مۇنبەرگىمۇ كىرەلمەس بولۇپ قاپسەن ›› دەپتۇ . تۇركىيە بىلەن بىزنىڭ شىنجاڭ ئارىسدا ئىككى سائەت ۋاقىت پەرقى بار. دېمەك مەن ماقالا ئېلان  قىلغان چاغدا سەن تېخى ئەتىگەنلىك شىرىن ئۇيقۇدا . شۇڭا دەيمەنكى چۈش كۆرۇپسەن . قەلەم قولۇمدا ، تەپەككۇر قىلىش ئۈچۈن ماڭا بېرىلگەن مېڭە ئۆزەمدە . مەن پەقەت تېنىم ساقلا بولىدىكەن، كاللام ئوچۇقلا بولىدىكەن يېزىۋېرىمەن . چوقۇم خەلقىمگە ياقىدىغان قىلپ يازىمەن ، ئۇلار ئويلىغاننى يازىمەن ، ئەمەلىيەتتە بۇرۇن يازغانلىرىمدا ئاساسەن شۇنداق قىلدىم . تۇركىيەدە تۇرۇپمۇ مۇشۇنچىلىك ئىشنى چۈشەنمىگەنلىكىڭگە ئېچىنىمەن . مېنى بىرەر چاتاق ئىش قىلىپ ، ئەمدى يۈزىنى كۆتىرەلمەيدىغان بولدى دەپ ئويلاپ قالغان ئوخشىمامسەن . ئۇنداق ئەمەس ، ئابدۇۋەلى ئەپەندى تېخى ھازىرغىچە ئۆزنىڭ ۋىجدانىغا يۈز كېلەلمدىغان ئىشنى قىلىپ باقمىدى . مەيلى خىزمەتتە بولسۇن ، ياكى باشقىلار بىلەن ئارىلىشىشتا بولسۇن ئۇنداق قىلىپ باقمىدى . بۇندىن كېيىمۇ ئۇنداق قىلمايدۇ . ئىشەنمىسەڭ سوراپ باقساڭ بولىدۇ.ماقالىدا دىيىلگىنى پەقەت  يېزىقلاردىكى پەرق بولۇپ ، ھازىرمۇ مەن  ئۇ قاراشلىرىمنى ئەمەلىيەتكە ئۇيغۇن دەپ قارايمەن . يەنە توققۇزىڭ قوشۇلۇپ ئونىڭ شۇنداق دېسەڭمۇ  كۆڭلۈم يېرىپ بولۇپ قالمايدۇ .يەنە شۇ . پاكىت دېگەن پاكىت . ئۇ سەن ياكى مەن ھېسسىيات بويىچە ئۇنداق -مۇنداق دەيدىغانغا ئۆزگىرىپ  قالىدىغان نەرسە ئەمەس . بۇ ماقالىگە  ئىنكاسنىڭ كۆپ ھەم ئۆتكۇرراق بولۇشىنى  ھازىر كىشىلەر قوش تىل سىياسىتىگە بولغان نارازىلىقنى مۇشۇ ماقالىغا ئىنكاس يېزىش بىلەن  چىقىرىۋاپتۇ دەپ  چۇشەندىم . مېنىڭ ماقالامدا پەقەتلا يېزىقنىڭ گېپى بار ئىدى . ھەرگىزمۇ تىلنىڭ گېپى يوق ئىدى .خېلى كۆپ ئىنكاسلار تىل ھەققىدە بوپتۇ. بۇنىمۇ توغرا چۈشىنىمەن . ئاچچىقىنى چىقىرىۋېلىش ياخشى ئىش، ئىچى بوشاپ قالىدۇ. ئەمەلىيەتتە بىزدىكى داڭلىق زىيالىلىلار ماقالىلىرىنى كۆپىنچە ژورناللارغا بېرىدىكەن . بۇنىڭ سەۋەبىمۇ مۇشۇنداق بىمەنە ئىنكاسلارنى كۆرۈشنى خالىمىغانلىقى بولسا كېرەك .
   يەنە بەزىلەر مۇئەللىم قىشلىق تەتىلدە زېرىكىپ قېلىپ ، يازىدىغانغا بىر نەرسە تاپالماي مۇشۇنداق نەرسىلەرنى يېزىپ يۇرگەن ئوخشايدۇ دەپ يېزىپتۇ . ئۇنداق ئەمەس قېرىنداشلىرىم . مەن ئادەتتە بەكلا ئالدىراش . خىزمەت ۋاقتىدا قىلىدىغان ئىشىمنىڭ تولىلىقىدىن تورغىمۇ ھەپتىدە ئاران بىر سائەت چىقىپ قوياتتىم . تەتىل بولغاندا باشقا پىلانلىرىممۇ بار ئىدى، يېزىقچىلىقنى ئەزەلدىن چوڭ ئىش دەپ قارىغان ئەمەسمەن . بولمىسا بۇرۇندىنلا توختىماي بىرنەرسە يېزىپ تۇرغان بولاتتىم . كىشىلەرمۇ  مېنى  ھازىرقىدىن كۆپ بىلگەن بولاتتى . ئەمما مەن ئۇنداق قىلمدىم .مەن ئادەتتە خىزمەتنى بىرىنچى ئورۇنغا قويىمەن . باشقۇرۇش ساھەسىدە راۋرۇس  ئىشلەپ نەتىجە يارىتىپ  ، مىللىلاردىن باشقۇرۇش ساھەسىدە بىر داڭلىق ماركا يارىتىش مېنىڭ خىزمەتتىكى نىشانىم . 90- يىللاردا ئانچە - مۇنچە بىرنىمە يېزىپ ، گېزىت -ژورناللاردا ئېلان قىلىپمۇ تۇرغان . شۇندىن كېيىن چورتلا تاشلاپ قويۇپتكەنمەن. بۇ قېتىم بۇنداق ئىشقا ئارىلىشىپ قېلىشىمغا ئاساسەن ئەلى قۇربان لېكسىيەسى ھەققىدىكى مۇنازىرە سەۋەپ بولدى. بىرنىمە يېزىپ قويۇپ ،  كەينىدىن  تەتىلدە نىسبى ھالدا بوش ۋاقىت بولغاقچقا كەينى -كەينىدىن يېزىۋەتتىم . يازغانسېرى يېڭى تېمىلار كاللامدا پەيدا بولىۋەردى. بەزىلىرىنى يېزىپ چىقاردىم .يەنە بەزىلىرىنى خاتىرلەپ قويدۇم. ۋاقتىم چىقسا چوقۇم يازىمەن. ئەمما كۆپ  يېزىش جەريانىدا كومپىيوتېر ئالدىدا كۆپ ئولتۇرۇشنىڭ ئادەمنىڭ سالامەتلىكىگە زىيانلىق ئىكەنلىكىنى بايقاپ قالدىم . بۇ مۇنداق ئىككى تەرەپتىن بولىدۇ دەپ قارىدىم : بىرى ئېكراندىن چىققان رادئاتسىيە ئادەمگە زىيانلىق ، يەنە بىرى ئادەم كومپىيوتېر ئالدىدا كۆپ ئولتۇرسا ھەركەت ئازلاپ كەتكەچكە قان ئايلىنىشقا توسالغۇ پەيدا قىلىپ قويىدۇ . شۇڭا بۇندىن كېيىن يېزىشنى مۇۋاپىق ئازايتىمەن . ئەمما چوقۇم تاشلاپ قويمايمەن . چۇنكى خەت بېسىش سۇرئىتىممۇ تېزلىشىپ كەتتى . باشقا دوستلارنىمۇ  كومپىيوتېر ئالدىدا ئولتۇرۇش سائىتىنى مۇۋاپىق تەڭشىشىنى،ھەركەت قىلىپ تۇرۇشنى  تەۋسىيە قىلىمەن . چۇنكى ھەممىمىز ئۇچۇن سالامەتلىك بىرىنچى .
    بەزىلەر مېنى نام چىقىرىش ئويىدا بولۇۋېتىپتۇ دەپمۇ  يېزىپتۇ . شۇنداق بولسا نىمە بوپتۇ . نام چىقىرىش سىلەرچە يامان ئىشمۇ ؟ مېنىڭچە ئۇنداق ئەمەس .بىزدىكى نەچچە مىڭ  يىللىق ھەقىقەت بولغان ‹‹ ئاتالمىغان ئەردىن ئاتالغان دۆڭ ياخشى ›› دېگەن ماقال بۇنى ئىسپاتلاپ بەرمەمدۇ . نام چىقىرىش ، باشقىلار تەرىپىدىن ئېتىراپ قىلشقا ئېرىشىش ، ھۆرمەت قىلىنىشنى ئارزۇ قىلىش بۇ دېگەن ئىنسان تەبىئىتى . سىز ئەگەر مەن ئۇنداق ئەمەس دىسىڭىز بۇ خۇددى قورسىقىڭىز ئېچىپ تۇرۇپ ، تاماققا ئىشتىھايىڭىز تارتىپ تۇرسىمۇ  يەنە مېنىڭ قورسىقىم توق ، تاماق يىگۇم يوق دېگەندەكلا بىر ئىش . يالغان گەپ قىلغانلىق بولىدۇ .شۇڭا مېنى نام چىقارغۇسى باركەن دەپ ئاددى ئويلاپ يۇرمەي ، بولسا سىزمۇ نام چىقىرىشقا تىرىشىڭ .نام-ئاتاق چىقىرىشنى ئويلىمىغان ئادەمدىن چوڭ ئۈمىد كۈتۈش مۈمكىنمۇ ؟ مۈمكىن ئەمەس! بىزنىڭ مىللىتىمىز ئىچىدىن ئاشۇنداق نام چىقىرىش يولىدا قانچە كۆپ ئادەم چىقىسا شۇنچە ياخشى . ئۇلار ئاشۇنداق قىلىش ئۇچۈن تىرىشىدۇ .نەتىجىدە چوڭ -چوڭ نەتىجىلەر قولغا  كېلىدۇ . مەن بۇنى مىلىتىمىز ئۈچۇن ياخشى ئىش دەپ ئويلايمەن . بولسا ھەممىمىز تىرىشىپ نام چىقىرىش يولىدا تىرىشايلى. ئۇيغۇر مىللىتى ھازىر ئاشۇنداق قىلىشقا بەك مۇھتاج.
       مەن ئويلايمەنكى تەنقىد ئەسلى ياخشى نەرسە . تەنقىد ئارقىلىق ئۆزىمىزدىكى مەسىلىنى بىلىۋالىمىز . شۇنىڭ بىلەن تېخىمۇ ئالغا باسىمىز . تېخىمۇ ئىلگىرلەيمىز .مانا بۇ تەنقىدنىڭ مەقسىىدى .ئەگەر  جوڭگودىكى چوڭ-كىچىك  ئەمەلدارلار پارتىيىمىز تەشەببۇس قىلغاندەك ئاممىنىڭ تەنقىدىي پىكىرلىرىنى كۆپ ئاڭلاپ تۇرغان بولسا ئىدى ئۇ ھالدا  ئىشلار بەك ياخشى بولغان بولاتتى . خەلق ئۇلاردىن بەك رازى بولغان بولاتتى . ئەمما ئەمەلىيەتتە ئۇنداق ئەمەس .
      ئىلمىي ئىشلاردا مۇنازىرىنىڭ بولغىنى ياخشى . كىشىلەر ھەممە مەسىلىدە بىر خىللا سۆزلەپ كەتسە بۇ دۇنيانىڭ گۈزەللىكى قالمايدۇ. مەنىسىز بولۇپ قالىدۇ. ھەربىر ئادەمنىڭ مەسىلىنى كۈزىتىش نۇقتىسى ئوخشاش بولمىغاچقا ئوخشىمىغان نۇقتىدىن چىقىپ پىكىر قىلىدۇ . بىزگە ئوخشىمىغان ئەھۋالنى ، ئوخشىمىغان تەپەككۇر ئۇسۇلىنى بىلدۇرىدۇ . بىز  بىرلا خىل ئۇسۇلدا پىكىر قىلىۋەرمەي ، مەسىلىنى باشقا تەرەپتىن ئويلاشقىمۇ تىرىشايلى ، بۇ بىزگە يېڭىلىق يارتىتىش شارائىتى ھازىرلاپ بېرىدۇ . يېڭىلىق يارىتىش بىر مىللەتنىڭ جېنى . ئامېرىكا ئىقتىسادىدا كاشال چىقسىمۇ يەنە نىمە ئۇچۇن تېز سۇرئەتتە ئۆزىنى ئوڭشىۋېلىش ئىقتىدارى بولىدۇ؟بۇنىڭ سەۋەبى ئۇ يەردە ئوخشىمىغان پىكىرنىڭ بولۇشىغا يول  قويۇشتۇر . ئۇلاردىكى ئوخشىمىغان ئۇسۇلدا تەپەككۇر قىلىشنى بىلىش روھىدۇر. بۇنداق قىلىش  خەلقنىڭ ئەقىل -پاراسەت  بۇلىقىنى كەڭ ئېچىپ بېرىدۇ.خەلقنىڭ تەپەككۇرىنى بوغۇپ قويغان جەمىيەتتە تەرەققىيات تېز بولمايدۇ .
      بۇ قېتىم چۇشكەن ئىنكاسلار ئىچىدە كۆپ ساندىكىسى يەنىلا ياخشى بولۇپ ،(گەرچە تەنقىد بولسىمۇ  ئوتتۇرىغا قويۇش ئۇسۇلى قايىل قىلارلىق) بەزىلىرى تېخى ئۇنىڭ پايدىسىنى كۆرسىتىپ بېرىپتۇ، بۇ يولداشلار ئۆزىنىڭ قانداق ساپادىكى ئادەم ئىكەنلىكىنى نامايەن قىلدى . ئاپتور بۇلارغا توغرا مۇئامىلە قىلىدۇ . بولسا ھەممىىز مۇشۇنداق ساغلام  پىكىر قىلىپ ، ئىنكاسنى توغرا يېزىپ ، تەنقىدنى توغرا بېرىپ ، مۇنبەرنى ئىشتان ئىچىدىكى سۆزلەر بىلەن بۇلغايدىغان بۇنداق  ئاچ قالغان لالما ئىتلارنى كوچىدىن ئۆتكەن چاشقان ئۇر- ئۇرغا قاپتۇ دېگەندەك قىلىۋېتىپ ، تور مۇھىتىمىزنى ئوڭشايلى .
    ئۆزەمگە ئايان ، بۇ ماقالامدا قىسمەن ئورۇنلاردا ئىشلەتكەن تىل مېنىڭ سۆزلەش ئالاھىدىلىكىمگە ئۇيغۇن ئەمەس . بۇلار ئاشۇنداق ئاغزىغا ئىككى تال خىش قويسا ئوبورنىدىن پەرقى يوق بولغان 3-4 ئىنكاسچىغا يېزىلغان بولۇپ ، ھەرگىز باشقىلارغا قارىتىلغان ئەمەس . نورمال سۆز بىلەن تەنقىد يازغانلار ھەرگىز  باشقىچە خىيال قىلماڭلار .مېنىڭ قىلغان سۆزۇم  ئۇلارنىڭ  ئىشلەتكەن سۆزى ئالدىدا  ھېچنىمە ئەمەس دەپ ئويلايمەن.  چۈنكى گەپ دېگەن ئېغىزىمدىن چقتى دەپ قىلىۋېرىدىغان نەرسە ئەمەس . بۇ قېتىم بۇلار بەك ئەۋزەيلەپ كەتكەن .
      2015-يىلى 2-ئاينىڭ 2-كۈنى چۈشتىن بۇرۇن .

gul-qiman1

3-4 ئىنكاسچىنى دەپ نەچچە مىليۇن خەلقىمىز كۆردىغان مۇنبەرگە مۇشۇنداق ئاچچىق تىل ھاقاەت بىلەن يازما يازدىڭىزما ؟ سىز مۇ تايىنلىقكەنسىزغۇ ئاينا ؟ سىزدەك بىر زىيالىنىڭ قەلمىدىم مۇنداق ھاقەرەتلەر ……………………

emetbeg

ئۇيغۇر يېزىقى كىمگە پۇتلاشتى ؟
ئەمەتبەگ ئۆمەر
تۆنۈگۈن باغداش مۇنبىرىگە  يوللانغان ئۇيغۇر يېزىقىنىڭ زامانغا ماسلىشالمىفانلىق  ھەققىدىكى بىر يازما ۋە ئۇنىڭغا چۈشكەن ئىنكاسلار دىققىتىمنى تارتتى ، بۇ يېزىق ھەققىدىكى  مۇنازىرە كېچىچە ئۇيقۇمنى بۇزدى ، ئەتىگەندە قارىسام بۇ يازما ئۆچۈرلۈپتۇ ، بىراق بۇ ھەققىتكى ئوي خىياللىرىم زادىلا خيالىمىدىن كەتمىدى ، شۇڭا مەنمۇ بۇ ھەقتە ئىككى ئېغىز سۆزلەپ باقاي ( خاتا كەتكەن يەرلەر بولسا ئەپۇ قىلارسىلەر ) .
دۇنيادا ھازىر 2000دىن ئارتۇق مىللەت بولۇپ بۇلارنىڭ ئىچىدە تەخمىنەن %30نىڭ ئۆزىنىڭ يېزىقى بار ، دۇنيادا ئەڭ كۆپ ئىشلىتىلىدىغان يېزىق لاتىن يېزىقى ، خەنزۇ يېزىقى ، سلاۋىيان يېزىقى ۋە ئەرەپ يېزىقى بولۇپ قالغان يېزىقلارنى ئىشلىتىدىغانلار ئۇنچە كۆپ سالماقىنى ئىگەللىمەيدۇ . لاتىن يېزىقى ياۋرۇ –ئامىركا قىتىئەلىرى ، ئوكئانىيە قىتئەسىدىكى ئىنگىلىز تىللىق مىللەتلەرنىڭ تىل ئاھاڭلىرىنى ئىپادىلەش ئېھتىياجى تۈپەيلى ئومۇملاشقان ، خەنزۇ يېزىقى ئاسىيا قىتئەسىدىكى خەنزۇتىللىق مىللەتلەرنىڭ ئېھتياجى تۈپەيلى ئىجاد قىلىنغان ۋە ئومۇملاشقان ، سىلاۋىيان ۋە ئەرەپ تىللىرىمۇ ئوخشاشلا شۇ تېرىتورىيەدىكى مىللەتلەرنىڭ تىلىنى يېزىقىچە ئىپادىلەش ئېھتياجى تۈپەيلى ئىجاد قىلىنغان ۋە ئومۇملاشقان دىسەك خاتالاشقان بولمايمىز ، يېزىقىنىڭ رولى تىلىنى خاتىرلەش ، مىللەتلەر ھەر خىل بولغاچقا تىلىمۇ ھەر خىل بولىدۇ ، كۆپ قىسىم يېزىقلار شۇ تىلدىكى ئاھاڭلارنى  ئاساس قىلىپ  ئىجاد قىلىنغاچقا ھەر خىل تىللاردىكى ھەرىپ سانىمۇ ، ئىپادىلىگەن ئاھاڭىمۇ ئوخشاش بولمايدۇ ، شۇڭلاشقا ھازىرغىچە دۇنيادا تېخى بارلىق مىللەتىلەرنىڭ يېزىقنى توغرا ئىپادىلىگىلى بولىدىغان بىرمۇ ئورتاق يېزىق  يوق ( شۇ ئېھتىياج تۈپەيلى خەلىقئارلىق تىرانسىپكتىيە ئىجاد قىلىنغان ) ، ئىنىگىلىز تىلىدىكى سۆزلەرنى  ئەرەپ يېزىقى بىلەن ، خەنزۇتىلىنى سىلاۋىيان يېزىقى بىلەن توغرا ، ئۆلچەملىك ئىپادىلىگلى بولمايدۇ (مەسلەن بىر ئامرىكىلىق مۇسۇلمان بولماقچى بۇلۇپ قۇرئان كەرىمنىڭ لاتىنچە يېزىقىتىكىسىنى بىر ئۆمۈر ئۆگەنسىمۇ ئەگەر ئەرەبچە يېزىقتا ئوقۇلىغىننى ئاڭلاپ باقمىسا مەڭگۇ توغرا تەلەپپۇز قىلالماسلىق مۇمكىن ). مانا بۇ تىلىنىڭ ، يېزىقىنىڭ ئالاھىدىكىدۇر . ئەمما تىل ، مەدەنىيەت ، رايۇن ، دىن ئورتاقلىقغا ئىگە بىر قىسىم مىللەتلەرنىڭ تىل تاۋۇش ، ئاھاڭ جەھەتتىكى ئوخشالىقىغا ئاساسەن بىر يېزىقىنى ئورتاق ئىشلتىدۇ  ياكى ئىچىدىكى بىرقىسىم ھەرىپ بەلگىلەرنى ئىسلاھ قىلىپ ئىشلىتۋاتىدۇ ، مەسلەن بىزنىڭ ئەرەپ يېزىقىنى ئىسلاھ قىلىپ ئشلەتكىنىمىزگە ئوخشاش . شۇڭا دۇنيادا كۆپ ئىشلىتىلىۋاتقان لاتىن يېزىقى ، خەنزۇ يېزىقى ، سلاۋىيان يېزىقى ۋە ئەرەپ يېزىقىلىرنىڭ بىرسىمۇ يەنە بىرسىدىن ئىلغار ئەمەس ، ئۇ نۆۋىتىدە شۇ تىلىنىلا توغرا ، ئۆلچەملىك ئىپادىلىيەلىگەچكە  شۇ مىللەت ئۈچۈنلا ئەڭ ئىلغاردۇر ، شۇڭا يېزىققا قاراپ مىللەتلەرنىڭ تەرەققىياتىنى سېلىشتۇرۇش تولىمۇ كۈلكىلىك بىر ئىشتۇر .
ئۇيغۇر ھازىرقى يېزىقىنىڭ ئەھۋالى
ئۇيغۇر ھازىرقى يېزىقى ئۇيغۇرلار ئىسلام دىنىنى قوبۇل قىلغاندىن كىيىن ئەرەپ يېزىقى ئاساسىدا ئۆز تىل ئالاھىلىكىمىزگە ماسلاشتۇرۇپ ئىشىلتىلىشكە باشلىغان بولۇپ ئۇ ھەرگىزمۇ ئەرەپ يېزىقنىڭ دەل ئۆزى ئەمەس (ئىشەنمىسىڭىز بىر ئەرەبنى تېپىپ ئەكىلىپ ئوقۇتۇپ بېقىڭ ، ئوقۇيالامدىكىن ) دىمەك بىزنىڭ بۇ يېزىقىنى ئىشلىتىۋاتقىنىمىزغا 1000يىلدەك بولدى ، مىڭ يىلىدىن بىرى بۇ يېزىقتا قۇتادغۇ بىلىك ، تۈركىي تىللار دېۋانىدەك (تۈركى تىىلار دېۋانى ئەرەبچە يېزىلغان ئىكەن ) ئەسەرلەردىن تارتىپ نەۋائنىىڭ غەزەللىرىگچە . غازاد دەر مۈلكى چىندىن ، تارىخى ھەمىدىيگىچە تالايلىغان ئەسەرلەر يېزىلىدى ( گەرچە تارىختا بۇ يېزىق چاغاتاي يېزىقى دەپ ئاتىلىپ ھازىرقىدىن ئازىراق پەرقىلەنىسىمۇ ) بولۇپمۇ ئازادلىقتىن كىيىن دانا پارتىيمىزنىڭ توغرا رەھبەرلىكىدە ئالدى بىلەن ساۋاتسىزلىق تۈگىتىلدى ، ئاندىن مۇشۇ ئۇيغۇر يېزىقىدا نەچچە يۈزمىڭ خىل (نەچچە مىليۇن پارچە )كىتاب نەشىر قىلىندى ۋە تارقىتىلدى ، ئىلىم ، پەن -تېخنكىغا دائىر ، تارىخقا ، ئەدەبىيات - سەنئەتكە دائىر كىتابلار تۈركۈم –تۈركۈملەپ نەشىر قىلىندى  ، دۇنيا تارىخدىكى ئەڭ ئىلغار پەن –تېخنىكا ئۇچۇرلىدىن تارتىپ ، دۇنياۋى ئەدەبىي ئەسەرلەرگىچە مۇشۇ يېزىقتا بىزگە يەتكۈزۈلدى ، بۇ جەرياندا مۇشۇ ئۇچۇرلانى بىزگە يەتكۈزگىچىلەر ، تەرجىمانلار بۇ يېزىقىنىڭ ئىپادىلەش كۈچىدىن قاقشاپ باقمىدى ، بىرەر قىيىنچىلققا ئۇچىراپ باقمىدى . ئۇلۇغ قۇرئانى كەرىمنىڭ ئۇيغۇرچە تەرجىمىسىدىن تارتىپ ئەركىن سىدىقنىڭ NASA دىن تارقاتقان ئۇچۇلىرىغىچە ، مىكروسوفىت ، گۇگۇل ، ئالما شىركەتىلىرىنىڭ دۇنياۋى تېخنىكا مەھسۇلاتلىرىدىن تارتىپ تۇرسۇنجاندەك دوكتۇرلىرىمىز تەرجىمە قىلىپ بىزگە يەتكۈزۋاتقان تەبىئەت ، ھۈجەيرە ژورناللىرىدەك دۇنياۋى ژورناللارنىڭ ماقالىلىرىگىچە ئۇيغۇرچە ئىپادىلەشتە  بۇ يېزىق  ھېچقانداق توسالغۇغا ئۇچىراپ باقمىدى ياكى ئىپادىليەلمەي قالمىدى .
شۇنى مۇئەييەنلەشتۈرۈشكە بولدۇكى ئۇيغۇر يېزىقى ئومۇملىشش جەھەتتىن ياكى كىتابلارنى نەشىر قىلىش ، پەن –تېخنىكا ئۈسكۈنلىرىدە قوللىنش جەھەتتە  تارىختىن بۇيان بۈگۈنكىدەك تەرەققىياتقا ئېرىشىپ باقمىغان . بۇ نەتجىلەرگە كۆز يۇمۇشقا شۇنداقلا ئەرزىمەس سەۋەبلەر بىلەن يېزىق ئۆزگەرتىش كويىغا كىرىپ ئۈچۈن مۇنچىلۋىلا زۇر مەنىۋى ئەمگەك نەتىجىلىرىنى يوق قىلىۋېتىشكە قەتئى بولمايدۇ .
بەزىلەرنىڭ بۇ يېزىقنى ئەرەبلەرنىڭ ئاسارىتى ، شۇڭا بۇ يېزىقنى ئىسلاھ قىلىش كېرەك دىگەن ئىنكاسلىرى تولىمۇ كۈلكىلىك ، قىلچىلىكمۇ ئىلمىكى يوق كۆز قاراش . يېزىق ئۇ ئىنسانىيەت مەدەنيىلىكىنىڭ بەلگىسى ، ئەرەبلەر تارىختا ئىنسانيەت مەدەنيتىگە  زور تۆھپە قوشقان ھېلىھەم قوشىۋاتىدۇ ، بىر نەچچە دۆلەتتىكى ئەرەبلەرنىڭ قىلمىشغا ، باشقىلارنىڭ ئەرەبلەرگە بەرگەن  سەلبى باھاسىغا قاراپ پۈتۈن ئەرەبكە باھا بېرىش تولىمۇ يىنىكلىك . ھەممە مىللەتنىڭ ئىچىدە ناچار ئەسكى ئادەملەر بولىدۇ ، مىللەتلەرنىڭ تەرەققىياتى ئوخشاش بولمىغاچقا تەرەققىيات ئەھۋالىغا قاراپ ناچار ، ئەسكى ئادەملەر كۆپ ياكى ئاز بولىدۇ . شۇڭا مىللەتتىكى ناچارلىقىنى ، قالاقلىقنى ئەرەبلەرگە ، ئىسلام دىنىغا ، ئەرەپ يېزىقىغا باغلاپ چۈشىنىش تولىمۇ خاتادۇر . ئەكسىچە بۇ يېزىقىنى دۇنيا ئىلىم –تېخنىكا بىلىمىرىنى خەلقىمىزگە داۋاملىق خىزمەت قىلىدۇرۇش بىزنى تەرەققياتقا ، يۈكسەكلىككە باشلىغۇسى . ( بىز قانداقتۇر يېزىق ، ئىسىم تۈپەيلى ئەرەبلەرنىڭ ئاسارتىگە چۈشۈپ قالغىنىمىز يوق،  ئوخشاش دىنغا ، ئوخشاش مەدەنىيەتكە تەۋە بولغاچقا ، ھەققەتەن خەلىق قوبۇل قىلغۇدەك ، ئېتراپ قىلغۇدەك تەرەپلىرى بولغاچقا ، ئەجدادلىرىمىز ئىلغار دەپ قوبۇل قىلغاچقا قوللىنۋاتىمىز ھەم قوللىنىمىشمىز مۇمكىن  . بۇ جەھەتتە شاكىلىنى ئايرىپ مېغىزىنى قوبۇل قىلغاننىڭ خاتا يىرى يوق . مۇشۇ كىچىككىنە ئىشنى دەسدەك قىلىپ ئوتتۇرغا چىقىرىشنىڭ ھېچقانچە زۆرۈرىيتى يوق .
ئەمدى بىرلىككە كەلگەن لاتىنچە تۈركى يېزىق ، تۈركى مىللەتلەرنىڭ لاتىن يېزىقى قوللىنىش ئىشىغا كىلەيلى ، ئومۇمىيلىق جەھەتتىن بىر ياخشى تەشەببۇس ئەمما بۇ ھازىرچە بىر تەشەببۇسلا بولۇپ كىينىكى تەرەققىياتىغا بىر نەرسە دىگىلى بولمايدۇ ، ئەگەر بۇ تەشەببۇسىنى ئىلمي تەتقىقات ئۈچۈن زۆرۈر دەپ قارىساق بۇنى ھەل قىلىشىنىڭ ئۇسۇلى ناھايتى ئاددى ، يەنى تەتىقاتچى دىگەن ئۆگەنگۈچى دىگەنلىك بولىدۇ ، ئۇنىڭ بىرلككە كەلگەن تۈركى لاتىن ئېلبەسىنى ياكى لاتىن ئېلىبەسىنى ئۆگۈنۈشى يېرىم سائەتلىك ئىش ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ھازىر لاتىن يېزىقىنى كونا يېزىققا ئۆرۈپ بىرىدىغان يۇمشاق دىتاللار بار ، ئەگەر ئاۋام ئۈچۈن دېسەك بۇنىڭ ھېچقانچە زۆرۈرۈيىتى يوقلا بىر ئىش . ئەسلىدە ئەينى چاغدا يېڭى يېزىق قوللانغان ۋاقىتتا داۋاملىق قوللانغان بولساق ياكى بىرەر يېرىم ئەسىردىن كىيىن ئىلىم ئۆگۈنۈش ئاسانلاشقان (ھازىر خەلىقمىزنىڭ 80پىرسەننتىن كۆپى دېھقان ، يېزىق ئۆزگەرتىش توغرا كەلسە بەك تەس توختايدۇ ) تەشەببۇس قىلساق توغرا بولۇشى مۇمكىن ، ھازىرقىدەك ئەمدىلا ساۋاتلىق بولغان ھەم بىلىمىسىز ، قاششاق ۋاقتىمىزدا زېھنىمىزنى يېزىق ئۆزگەرتىشكە ئەمەس ، ھازىر تەييار بولغان يىزىقىمىزدىن پايدىلىنىپ پۈتكۈل خەلىقنى ئىلىم –پەن ئۆگۈنۈشكە چاقىرىق قىلىش پايدىلىقتۇر .
     مەنبە –ئۆز قەلىمىم
ئەسكەرتىش : ھەر كىمنىڭ پارتىيە –ھۆكۈمەتنىڭ ئەمىر پەرمانلىرىغا بويسۇنغان ھالدا سۆز قىلىش ، مۇنازىرە قىلىش ھەققى بار ، مەن تىمىدا تىلغا ئېلىنغان مۇنبەرداشلىرىمنى ئەيىبلىمىدىم ، بەلكى ئىلمىي ھالدا كۆز قاراشلىرىمنى ئوتتۇرغا قويدۇم ،مۇنازىرىدىن ھەققەت چىقىدۇ ، شۇڭا مۇستەبىتلىك بىلەن بىلەن باشقىلارنىڭ پىكرىنى ئۇجۇقتۇرۋەتمەي ئىلمي مۇنازىرە قىلىشساق ، قارا قورساقلاچە تىللاشمىساق .

alnap115

مۇئەللىم ، قورساق بەك كۆپكەن بولسىمۇ بۇنداق سەت تىل ئىشلەتمىسىلە بولاتتى . ماقالىنىڭ بېشىنى ئوقۇۋېتىپ غەلىتىلا بوپ قالدىم . سىلىنىڭ تېمىلىرىغا قەتئىي ئىنكاس يازماي دەپمۇ ئويلاپ كەتتىم . سىلە دېگەندەك 3-4 مىتە قۇرت ھەممە تېمىدا بار ، كىچىككىنە ئىشقا ياقا يىرتىپ كاناي تارتىپ سېستىپ يۈرىۋاتىدۇ . ئەمما بۇنىڭلىق بىلەن كۈندە نەچچە مىڭ ئادەم كۆرىدىغان تېمىنى بۇنداق باشلىمىسىلا بۇلاركەن . تەبىئەتلىرىگە پەقەت ماس كەلمەپتۇ . ھەقىقەتەن تېمىنى كۆرۈپ مەزمۇننى ئوقۇماي ئىنكاس يازىدىغانلارمۇ بەكلا كۆپ ، لىكىن بۇنچە قىلىش كەتمەيدۇ - دەپ ئويلايمەن . ئۆزلىرىنى ئاسرىسىلا ... بەك ئېشىپ كىتىپتۇ ...

gul-qiman1

ئىت توغۇرلۇق مۇنداق بىر بايان بار :
ئىت بار يەرگە پەرىشتە كەلمەيدۇ ، ئىناقلىق ، ئامەت ، بەركەت بولمايدۇ .
____پەرىشتە نېمىشقا كەلمەيدۇ ؟
______ ئىتتىن ئىنتايىن يىرگىنىدۇ .
______ نېمە سەۋەپتىن ؟
______ پەرىشتە شۇنىڭ ئۈچۈن يىرگىنىدۇركى ، دۇنيادىكى ھەممە مەخلۇقات ئۆز قەۋمى بىلەن ئۆزلىشىپ توپ بولۇپ ياشايدۇ . پەقەت ئىتلا ئۇنداق ئەمەس ، ئىتنىڭ ھەرقاندىقى ئۆزى بىلەن ئەسلا قانداشلىقى بولمىغان ئادەمگە باغلىنىپ ، شۇنىڭغا غالچا بولۇشقا رازىكى ، بىر قورساق ، بىر ئانىدىن تۇغۇلغان بولسىمۇ بىر- بىرى بىلەن مەڭگۇ سىغىشالمايدۇ . شىر ، يولۋاس ، ئىيىق ، بۆرە قاتارلىق يىرتقۇچ ۋەھشى ھايۋانلاردىن ، ئاەڭ كىچىك قۇش قانات ، چۈمۈلە ، چىۋىن ،پاشا كۇمۇتىغىچە ھەتتا بىز ئەڭ يامان كۆردىغان توڭگۇزلارغىچە ھەممە -ھەممىسى توپلىشىپ جامەت؛ىشەلەيدۇ . ئەممە ئىت ھەرگىز جامەتلىشەلمەيدۇ . ھەرقانداق بىر ئىت يەنى بىر ئىتنى كۆرگەندە خىرىس قىلىپ ئىتىلىدۇ . بىر -بىرىنى تالايدۇ . شۇڭا پەرىشتىلەر بۇ پىتىشماس مەخلۇقاتلارنى  نىجاسەت دەپ قارايدۇ . شۇنداقلا ئىت بار يەردىن يىراق تۇرىدۇ . پەرىشتىلەر ئامەت بىلەن بەركەتنى ، كۆتۈرۈپ يۈرگەچكە پەرىشتە قاچقان يەردە ئامەت بىلەن بەركەت بولمايدۇ .
دىمەكچى بولغىنىمىز ، سۈيدۈكنى سۈيدۈك بىلەن يۇيۇپ تازلايمەن دېسەك تىخىمۇ مەينەت قىلۋىتىمىز ، شۇڭا تەدبىركار بولۇپ سۈپۇن بىلەن سۇ ئىشلىتىشىمى كېرەك ..........

TOR

ئىت ھۈرەر،كارۋان يۈرەر...

                 -- ئاتىلار سۆزى

surtokay

ئابدۇۋەلى مۇئەللىمنىڭ قىممەتلىك ۋاقتىنى ئاجىرتىپ مۇنبەرنى ئاۋاتلاشتۇرۇپ، تورداشلارنىڭ كۆڭلىنى ئاۋۇندۇرۇش ئۈچۈن كۆرسىتىۋاتقان تىرىشچانلىقىغا ئاپىرىن. ئاۋانگارت زىيالى مانا مۇشۇ ئابدۇۋەلى مۇئەللىمدەك ئىجتىمائىي مۇنازىرىگە ئارىلىشالايدىغان، كۆز قاراشلىرى ئارقىلىق ئاممىنى مەلۇم پىكىر ئېقىمىغا يېتەكلىيەلەيدىغان بولىدۇ.

surtokay

تورداشلارغا تەكلىپىم، بىراۋ تورغا بىر نەرسە يوللاپ بولغىچە، تاياق - توقماقلىرىڭلار تەييارلا تۇرىدىكەن، سىلەرنىڭ ئاغزىڭلاردىن ياخشى گەپ چىقمامدۇ زادى، بىراۋنىڭ تېمىسىنى ياقتۇرمىساڭلا ئوقۇمىساڭلىلا ئىش تۈگىمىدىمۇ، ھە دەپ ئەيىبلەشنىڭ نېمە ھاجىتى، يە سىلەر ئۇلارنىڭ يازغانلىرى ئۈچۈن بىر موچەن بەرمەيسىلەر، شۇڭا تورغا ئەسەر يازغانلارنىڭ ئەجىرى ئازىراق مۇئەييەنلەشتۈرۈلۈش ئارقىلىق بولسىمۇ قەدىرلەنسە دېمەكچىمەن.

ئابدۇۋەلى مۇئەللىم، سىز ھەرگىز مەيۈسلەنمەي تېخىمۇ تىرىشىڭ، قىسمەن ھەسەتخور تور ماراقچىلىرىغا ئەڭ ئېسىل نەتىجىلىرىڭىز ئارقىلىق جاۋاب قايتۇرۇڭ، چۈنكى ھەسەتخورلارغا بېرىلىدىغان ئەڭ ياخشى جاۋاب نەتىجىدۇر، يارايسىز مۇئەللىم سىزنى قوللايمىز!!!