خەلق زاسداتىللىرىنىڭ سانى ئىشىش ئاساسىدا ئىچكىرلەپ سوت قىلىشقا ق...

yoloqi822

خەلق زاسداتىللىرىنىڭ سانى ئىشىش ئاساسىدا ئىچكىرلەپ سوت قىلىشقا قاتنىشىدۇ

يولوچى

خەلق زاسداتىللىرى بولسا ئەدلىيەلىك دىموكراتىينى ئىلگىرى سۈرىدىغان، خەلق ئاممىسىنىڭ  سوت قىلىش خىزمەتلىرىگە قانۇن بويچە قاتنىشىدىغان، نازارەت قىلىدىغان راۋان قانال ھىسابلىنىدۇ. 2013-يلى ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ مەھكىمە باشلىقى جوۋچىياڭ 12-قىتىملىق مەملىكەتلىك خەلىق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتىتىدا:"ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ خەلق زاسداتىللىرنىڭ قارارىنى ئىجرا قىلىش ھەم خەلق زاسداتىللىرىنىڭ خىزمەت ئەھۋالى توغۇرسىدىكى دوكىلات"نى ئىلان قىلغاندا مۇنداق دەپ كۆرسىتىدۇ:خەلق زاسداتىللىرى "ئىشىش پىلانى"نى پۇختا قەدەم بىلەن ئىلگىرى سۈرۈش،كىيىنكى2-3يىل ئىچىدە پۈتۈن مەملىكەتتىكى خەلق زاسداتىللىرىنىڭ سانىنى 200مىڭ ئەتراپىغا يەتكۈزۈش .
بىريىلدىن كۆپرەك ۋاقىت ئۆتتى،پۈتۈن مەملىكەتتىكى كۆپ قىسىم سوت مەھكىمىلىرى مۇددەتتىن ئاۋال خەلق زاسداتىللىرى"ئىشىش پالانى"نى ئورۇنداپ بولدى، سانىنىڭ ئىشىشى بىلەن بىرگە خەلق زاسداتىللىرىنىڭ زاسداتىللىق سۈپىتىنى قانداق يۇقىرى كۆتۈرۈش،ئۇزۇندىن بىرى ئلىىپ بىرىلىۋاتقان زاسداتىللار"پەقەت سوتقا قاتنىشىش ھۆكۈمگە قاتناشماسلىق، پەقەت ھۆكۈمگە قانتىنىشش كىڭىشىشكە قاتناشماسلىق" تەك ناچار تەرەپلەرنى قانداق يىڭىش قاتارلق جەھەتلەردە بىرقىسىم  سوت مەھكىمىلىرى ئاكتىپلىق بىلەن بەزى سىناقلارنى ئىلىپ باردى.
2014-يلى 4-ئايدا 400مىڭ يۈۋەنلىك قەرز ماجراسىدا،دەۋاگەر جاۋ بىلەن جاۋابكار خۇ نى جىېجاڭ ئۆلكىسى نىڭبو شەھرى شىمالىي رايونلۇق خەلق سوت مەھكىمىسىگە ئەرز قىلىدۇ، سوت جەريانىدا جاۋابكار دەۋاگەرگە ئوتتۇرغاقويغان بارلق پاكىت،ئىسپاتلارنى دەۋاگەر ئىككىلەنمەيلا ئىتراپ قىلىۋىرىدۇ، ئىككى تەرەپنىڭ"قولنى قولغا تۇتۇشۇپ"دىگۈدەك مۇرەسسە قىلىشنى تەلەپ قىلىشى سوتچىنىڭ گۇمانىنى قوزغاپ قويىدۇ:" بىرلىشىپ ئۆتكۈزگەن يالغان ھەقدارلق ئەرزى بولۇپ،3-كىشىنىڭ مەنپەتىگە زىيان سالىدىغان ئەھۋال بولۇپ قالمىسۇن يەنە......." سوتچى ناھايىتى ئىھتىياتچانلىق بىلەن كۆپرەك ئادەملەرنىڭ سوتقا قاتنىششىنى قارار قىلىدۇ.سوت مەھكىمىسى "4+1" چوڭ تىپتىكى كىڭەشمە سوت تەشكىللەيدۇ: ئالدى بىلەن خەلق زاسداتىللىرى تىزىملىك ئامبىرىدىن خالىغان 8كىشىنى تاللايدۇ، ئاندىن قارشى تەرەپنىڭ رازىلىقى،كەسپى ئارقا كۆرنىشىگە ئاساسەن 4 ئادەمنى بۇ دىلودىكى زاسداتىللققا جەزىملەشتۈرۈپ، سوتچى بىلەن بىرلىكتە كىڭەشمە سوت تەشكىللەيدۇ. 6-ئانىڭ 18-كۈنى سوت ئىچىلىدۇ، سوتتا 4زاسداتىل كەينى-كىينىدىن سۇئال سورايدۇ: قايسى ۋاقىتتا قەرز ئالغان؟ نەخ پۇل بەرگەنمۇ ياكى مىمۇرال قىلغانمۇ؟ نىمە ئۈچۈن قەرز ھۈججىتىدىن باشقا ئىسپات يوق؟.......
"يالغان ئىسپاتلىرى ئادەتتە نۇقسانسىز دىگۈدەك ياسىلىدىغان بولۇپ، بۇ دىلودىكى ئىسپاتلارىڭ ئۆزئارا ئۇلىنىشى قوپال،نۇقسانلار بىرقەدەر كۆپ بولۇپ، يالغاندىن ياسىغاندەك قىلمايتى"،"ناۋادا ھەقدارلىق راسىت بولۇپ،بىزئۇنى يالغان دەپ قارار قىلساق ئۇنداقتا بۇنىڭدىن كىلىپ چىقىدىغان زىياننى تولدۇرغىلى بولمايدۇ، ئەكسىچە ھەقدارلق يالغان بولۇپ،بىز ئۇنى راسىت دەپ قارار قىلساق ئۇنداقتا ئەرز قىلىش يولى بىلەن قۇتقۇزۇشقا ئېرىشەلەيدۇ." ،"يالغان ئەرز قىلىش جىنايى ئىشلار بويچە بىرتەرەپ قىلىنىدىغان بولۇپ، ھەرئىككىلى تەرەپكە پۇل كەم ئەمەس، 400مىڭ ئۈچۈن بۇنداق چوڭ خەتەرگە تەۋەككۇل قىلىش ئەرزىمەيدۇ.............."  كىڭىشىش ئارقىلىق 4زاسداتىل بىردەك "بۇ دىلو يالغان ئەرز قىلىشقا كىرمەيدۇ" دەپ قارايدۇ، بۇ باش سوتچىنىڭ قاراى بىلەن قارمۇقارشى ئىدى. 4:1 خەق زاسداتىللىرى ئاخىردا باش سوتچىنىڭ قارارىنى ئىنكار قىلىدۇ.
خېىىياڭ سوت مەھكىمىسىگە ئوخشاش خەلق زاسداتىللىرى سانى "4+1" دە مۇقۇملاشتۇرۇلغان چوڭ تىپتىكى زاسداتىللىق شەكلى دۆلىتىمىزدىكى تۇنجى يىڭىلىق ھىسابلىدۇ.
بىيجىڭ شەھەرلىك دۇڭچىڭ رايونلۇق خەلق سوت مەھكىمىسىىڭ مۇئاۋىن مەھكىمە باشلىقى شۆچۈن مۇنداق دەپ كۆرسىتىدۇ: خەلق زاسداتىللىرى تۈزۈم ئىسلاھاتى زاسداتىللارنىڭ ئىچكىرلەپ سوت قىلىشقا قاتنىشىش تۈزۈلمىسىنى يۈرگۈزۈشنى تەلەپ قىلىدۇ، زاسداتىللارنىڭ دىلو ئەھۋالىنى چۈشۈنىشكە ،دىلو ماتىريالىنى كۆرۈشكە، سوتتا سۇئال سوراشقا، كىڭەشكە قاتنىشىشقا، كىسىم،ھۆكۈمنامىلىرىنى تۈزۈشكە قاتناشتۇرۇشقا، كىڭەش جەريانىدا زاسداتىللارنىڭ ئاۋال سۆزقىلىپ ئىپادە بۈلدۈرۈشكە قاتناشتۇرۇپ،خەلق زاسداتىللىرىنىڭ چۇڭقۇرلاپ دىلونى سوت قىلىشقا قاتناشتۇرۇشقا كاپالەتلىك قىلىش كىرەك، مۇشۇ ئاساستا دۇڭچىياڭ رايونلۇق سوت مەھكىمىسى مەخسۇس بەلگىلىمە تۈزۈپ چىقىتى، ئۈنىمىمۇ كۆرىنەرلىك بولدى.
يەنىمۇ ئىلگىرلگەن ھالدا تەشكىلنىڭ رەھبەرلىكىنى كۈچەيتىپ،زاسداتىللار كۆلىمىنى كىڭەيتىپ،زاسداتىللىق تۈزىمىگە كاپالەتلىك قىلىش ئاساسىدا، بىريىلدىن كۆپرەك تىرىشىش ئارقىلىق،خەلق زاسداتىللىق خىزمىتى ئومومىيۈزلۈك ئىلگىرى سۈرۈلۈپ، خەلىق ئاممىسىنى بىۋاستە زاسداتىللىق پائالىيەتلىرىگە قاتناشتۇرۇلۇپ،تخىمۇ ئىلگىرلىگەن ھالدا ئەدلىيە خىزمىتىنى ھىس قىلدۇرۇش، چۈشىنىش، قوللاش،نازارەت قىلىشنى ئىلگىرى سۈرۈشكە پايدىلىق.

"قانداق خەلق بولسا شۇنداق ھۆكۈمەت بولىدۇ" خەلقنىڭ ئۇنۋىرسال ساپاسى قانچىكى تۈۋەن بولسا،ھۆكۈمەت شۇنچىكى زوراۋان بولىدۇ، خەلىقنىڭ ئۇنۋىرسال ساپاسى قانچىكى يۇقىرى بولسا ھۆكۈمەت شۇنچىكى سىپايە بولىدۇ، چۈنكى ھەرقانداق ھۆكۈمەت ئەنە شۇ خەلىقتىن تەركىب تاپىدۇ. دۆلەتنى قانۇن بويچە ئىدارە قىلىش خەلىقنىڭ ساپاسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ، خەلىقنىڭ قانۇن ئىڭىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش، قانۇننى چۈشىنىش، مەسىلىلەرنى قانۇن بويچە ھەل قىلىش ،قانۇن بويچە ئەدلىيە خىزمەتلىرىگە قاتنىشىپ  قانۇننى نازارەت قىلىشنى كۈچەيتىش ، شۇ يولدا زىرىكىپ قالماسلق، قانۇن بويچە دۆلەتىنى ئىدارە قىلىشتا كەم بولسا بولمايدىغان جەريانلاردۇر.




مەنبە: خەلق گىزىتى