|
جۇڭگونىڭ ئىقتىسادىي ۋەزىيىتى زادى قانچىلىك جىددىي
ۋول كوچىسى گېزىتى تورىنىڭ 3-ئاينىڭ 12 -كۈنىدىكى مەخسۇس ماقالىسى (ليۇ گاڭ): جۇڭگو ئەڭ يېڭى ئېلان قىلغان سانلىق مەلۇماتتا كۆرسىتىلىشىچە، نۆۋەتتىكى ئىقتىسادىي ۋەزىيەتنىڭ جىددىيلىك دەرىجىسى مۆلچەردىكىدىن كۆرۈنەرلىك چوڭ بولغان، بىراق بەزى چەتئەل مېدىيەلىرى جۇڭگو ئىقتىسادىنىڭ تۆۋەنلەپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغىنى ئاساسلىقى دەۋرىيلىك ۋە سىياسەت خاراكتېرلىك ئامىللار، قۇرۇلمىلىق ئامىل ئەمەس دەپ قارىدى، شۇڭا كەلگۈسى ۋەزىيەتتىن زىيادە ئۈمىدسىزلىنىپ كېتىشنىڭ ھاجىتى يوق ئىكەن.
ئامېرىكا «بايلىق» ژۇرنىلىنىڭ تور بېتى 3-ئاينىڭ 11-كۈنى خەۋەر قىلىشىچە، 3-ئاينىڭ 10-كۈنى ئېلان قىلىنغان بىر قاتار سانلىق مەلۇماتلاردا كۆرسىتىلىشىچە، جۇڭگو ئىقتىسادىنىڭ ئاستىلاش دەرىجىسى ئىلگىرىكى پەرەزدىن كۆپ چوڭ ئىكەن، 2015-يىلىنىڭ ئالدىنقى ئىككى ئېيىدىكى سانائەت قوشۇلما قىممىتى، پارچە سېتىش سوممىسى ۋە مۇقىم مۈلۈك مەبلىغى سوممىسى مۆلچەردىكىدىن تۆۋەن بولغان. خەۋەردە دېيىلىشىچە، سىرتقى جامائەتچىلىك ئومۇميۈزلۈك ھالدا جۇڭگو ئىقتىسادىنىڭ ئېشىش سۈرئىتىنىڭ ئاستىلىشى دۇنيا ئىقتىسادى بۇ يىل دۇچ كېلىدىغان ئەڭ چوڭ تەھدىتلەرنىڭ بىرى دەپ قارىغان، ئامېرىكا فېدېراتسىيە زاپاس پۇل كومىتېتىمۇ جۇڭگو ئامىلىنىڭ ئامېرىكا ئىقتىسادىنىڭ ئەسلىگە كېلىشىگە كۆرسىتىدىغان تەھدىتىنى تەكىتلىدى. خەۋەردە دېيىلىشىچە، جۇڭگونىڭ گەرچە نۆۋەتتە مۇلازىمەت كەسپىدە يېڭىدىن ئاشقان ئىش ئورنى ياساش كەسپىدە يوقىتىپ قويغان خىزمەت ئورنىنى تولۇقلاشقا يېتەرلىك بولسىمۇ، ئەمما جۇڭگو ئادەم كۈچى بايلىقى ۋە ئىجتىمائىي كاپالەت مىنىستىرى يى ۋېيمىننىڭ بىلدۈرىشىچە، ئەگەر ئىقتىسادىي ئېشىش سۈرئىتى داۋاملىق ئاستىلىسا، ھۆكۈمەت بېكىتكەن ئىشقا ئورۇنلىشىش نىشانىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش تەسكە چۈشىدىكەن.
خەۋەردە دېيىلىشىچە، جۇڭگونىڭ غايەت زور ئۆي-مۈلۈك كۆپۈكى يېرىلىشقا باشلىغان، ئەگەر ھۆكۈمەت كەسكىن تەدبىر قوللىنىپ ئۆي بازىرىغا ئارىلاشمىسا، ئېھتىمال غايەت زور بۇزغۇنچىلىق پەيدا قىلىدىغان قەرزنى ۋاقتىدا قايتۇرماسلىق دولقۇنى كۆرۈلىدىكەن. جۇڭگو ئىقتىسادى دۇچ كەلگەن باشقا بىر چوڭ مەسىلە بولسا پۇل پاخاللىقى تارىيىش خەۋپى تۆۋەنلىمەستىن ئەكسىچە يەنىلا زورايماقتا. 2-ئايدىكى ئىشلەپچىقارغۇچىلار باھا كۆرسەتكۈچى ئوخشاش مەزگىلدىكىدىن %4.8 تۆۋەنلەپ، 2009-يىلدىن بۇيانقى ئەڭ چوڭ چۈشۈش دەرىجىسى كۆرۈلدى.
ئەنگلىيە «ئىقتىسادشۇناسلار» ژۇرنىلىنىڭ تور بېتى 3-ئاينىڭ 11-كۈنى ئېلان قىلغان بىر ماقالىدە جۇڭگو ئىقتىسادىنىڭ ئېشىش سۈرئىتى ئۈزلۈكسىز ئاستىلىشىنىڭ سەۋەبلىرىگە قارىتا مۇلاھىزە يۈرگۈزۈلگەن. ماقالىدە دېيىشىچە، بۇ ئالدى بىلەن جۇڭگو ئىقتىسادىنىڭ ئاساسى بارغانسېرى زورايغان بولۇپ، لېكىن ئىقتىسادنىڭ كۆلىمى قانچە زورايسا، ئىقتىسادتا تېز سۈرئەتتە ئېشىشنى ئەمەلگە ئاشۇرۇشنىڭ قىيىنلىقىمۇ بارغانسېرى زورىيىدىكەن. ئىككىنچىدىن، ئىقتىسادنىڭ ئېشىشىغا تۈرتكە بولىدىغىنى ئەمگەك كۈچى تەمىنلىشى، كاپىتال سېلىنمىسى ۋە ئەمگەك ئىشلەپچىقىرىش نىسبىتىنىڭ يۇقىرى كۆتۈرۈلىشى قاتارلىق ئۈچ چوڭ ئامىلدۇر، لېكىن جۇڭگونىڭ ئەمگەكچىلەر يېشىدىكى نوپۇس 2012-يىلدىن باشلاپ تۆۋەنلىدى، مەبلەغ نىسبىتىنىڭ يەنىمۇ ئىلگىرىلەپ يۇقىرى كۆتۈرۈلۈش ئىمكانىيىتىنىڭ بولۇشى تەس، جۇڭگونىڭ نۆۋەتتىكى مەبلەغ سېلىشىنىڭ GDP دا ئىگىلىگەن نىسبىتى %49 كە يېتىدۇ، قەدىمدىن بۈگۈنگىچە بۇنداق يۇقىرى سەۋىيەگە يېتىپ باققان دۆلەت يوق دېيەرلىك، جۇڭگو بىلەن تەرەققىي قىلغان دۆلەتلەرنىڭ تېخنىكا سەۋىيەسىدىكى پەرقمۇ كىچىكلىمەكتە، بۇ جۇڭگونىڭ ئەمگەك ئىشلەپچىقىرىش نىسبىتىنىڭ يۇقىرى كۆتۈرۈلۈش سۈرئىتىنىڭ ئەمدى ئىلگىرىكىگە ئوخشاش ئۇنداق تېز بولمايدىغانلىقىدىن دېرەك بېرىدۇ.
بىراق ماقالىدە قارىشىچە، جۇڭگونىڭ نۆۋەتتىكى ئىقتىسادنىڭ ئېشىش سۈرئىتىنىڭ ئاستىلىشىنى ئاساسلىقى دەۋرىيلىك ئامىل ۋە سىياسىي ئامىل كەلتۈرۈپ چىقارغان، كونكرېت ئېيتقاندا جۇڭگو ئىقتىسادىنىڭ ئېشىشىغا تۆھپە قوشۇش نىسبىتى %15 كە يەتكەن ئۆي-مۈلۈك نۆۋەتتە ئىقتىسادنىڭ ئېشىشىنى ئارقىغا سۆرەيدىغان چولاق پۇت بولۇپ قالغان، غايەت زور بېسىلىپ قالغان ئۆينى سېتىپ بولۇشقا بىر مەزگىل كېتىدۇ، شى جىنپىڭ رەھبەرلىكىدىكى جۇڭگو ھۆكۈمىتىمۇ ئىلگىرىكى ئىقتىسادىي ئېشىشقا نۇقتىلىق كۆڭۈل بۆلىدىغان سىياسەتتىن ۋاز كېچىپ، قۇرۇلمىلىق ئىسلاھاتقا تېخىمۇ ئەھمىيەت بېرىدىغان بولدى، بۇ جۇڭگو ئىقتىسادىنىڭ ئېشىش نىسبىتىنى يوشۇرۇش ئىقتىسادىي ئېشىش ئىقتىدارىدىن تۆۋەنلىتىۋېتىدۇ. ماقالىدە شۇڭا جۇڭگونىڭ نۆۋەتتىكى ئىقتىسادىي ئېشىشىنىڭ ئاستىلىشى قۇرۇلمىلىق ئامىل كەلتۈرۈپ چىقارغان ئەمەس دەپ قارايدۇ، شۇڭا ئىقتىساد دەۋرىيلىكىنىڭ ياخشىلىنىشى ۋە ھۆكۈمەت سىياسىتىنىڭ تەڭشىلىشىگە ئەگىشىپ، ئىقتىسادنىڭ كەلگۈسىدە ياخشىلىنىش كۆرۈلىدۇ.
ئاپتورى ليۇ گاڭ «ۋول كوچىسى گېزىتى» تورى خەنزۇچە بېتىنىڭ مۇھەررىرى قوشۇمچە مەخسۇس سەھىپە يازغۇچىسى. ماقالىدىكى بايانلار پەقەت شەخسىي كۆز قارىشىغا ۋەكىللىك قىلىدۇ. ئوكيان تەرجىمە قىلدى.
| 
يوللىغان ۋاقتى 
قېزىلما
ھەمبەھر
ساقلاش
قوللاش
قارشى
