تۇز روھى ۋە مۇچ (لازا)

MemetEmin

تۇز روھى، سىز بۇ تىمىنى كۆرۈپ بەلكىم ھەيران قالغانسىز. تۇزنىڭ قانداق روھى بولسۇن؟ مەن بۇ يازمامغا تازا مۇھاپىق تىما تاپالماي ھازىرچە شۇنداق ئاتاپ تۇردۇم. سىز بۇ يازمامنى ئوقۇپ چىققاندىن كىيىن نىمە دىمەكچى بولغۇنۇمنى چۈشىنىسىز.

تۇز بىزنىڭ كۈندۈلۈك تۇرمۇشىمىزدا كەم بولسا بولمايدىغان مۇھىم ماددا. تاماقنىڭ تەملىك بولۇشىدا تۇزنىڭ توھپىسىنىڭ ناھايتى چوڭ ئىكەنلىگىنى ھەممىمىز بىلىمىز، بىراق تاماقنىڭ تۇزى دەل جاھىدا بولۇپ، تاماق ناھايتى تەملىك بولغاندا، بىز تۇزنىڭ مەۋجۇتلىقىنى ھەتتا ئىسىمىزگىمۇ كەلتۇرمەيمىز، پەقەت تاماقنىڭ تۇزى ئارتۇق ۋە ياكى كەم بولۇپ قالغاندا ئاندىن تۇز ئىسىمىزغا كىلىدۇ. مەن تۇزنىڭ تاماق تەمىنى تەملىك قىلىش ئۈچۈن شۇنداق ئۇن-تۇنسىز خىزمەت قىلىشىنى "تۇز روھى" دەپ ئاتىدىم.

جەمىيىتىمىزدە "تۇز روھى" غا ئگە شۇنداق ئىنسانلار بار ئىكەنكى، ئۇلار جەمىيەتنىڭ روناق تىپىشى ئۇچۇن  ئۇن-تۈنسىز توھپە قوشىۋاتقان بولسىمۇ، بىز ئۇلارنىڭ قەدرى قىممىتىنى بىلمەيمىز، ھەتتا ئۇلارنىڭ مەۋجۇتلىقىنى خىيالىمىزغىمۇ كەلتۈرمەيمىز، بىراق ئۇلار ئاز تولا خاتالىق ئۆتكۈزۇپ قويسا، تالاپ توختىمايمىز، ياكى بولمىسا ئۇلار بۇ دۇنيادىن مەڭگۈلۈك ۋىدالاشقاندا ئاندىن ئۇلارنىڭ يوقلىقىنى بىلىمىز، ئاندىن ئۇلارنىڭ قەدىرىگە يىتىمىز؛ ھايات ۋاختىدا بىرەر قىتىم ئىز دىرىگىنى قىلىپ يوقلاپ قويمايمىز، بىراق ئۆلۈپ كەتكەندە جىنازە نامىزىغا قاتنىشىمىز، نەزىرىگە بارىمىز.

ئەكسىنچە قىزىل مۇچ (لازا) تامىقىمىزنى زەھەردەك ئاچچىق قىلىپ، كۆزلىرىمىزدىن ياش ئاققۇزىۋەتسىمۇ، ئاشقازان ئۈچەيلىرىمىزنى بۇزۇپ، گومىروي قىلىپ قويسىمۇ، بىز ئەزەلدىن تامىقىمنى ئاچچىق قىلىپ قويۇپتۇ دەپ ئاغرىنمايمىز، كۆزلىرىمىزدىن ياش ئاققۇزۇپ تۇرۇپ ئۇنى ئازىلاپ يەيمىز. مۇچنىڭ ئىچ ئىچىمىزگە ئوتكۇدەك ئاچچىقى سەۋەبىدىن، بىز ئۇنى ھەر زامان ئىسىمىزدە تۇتۇمىز، تاماق ئۈستىگە كەلگەندە ئۇنى ئىزدەپ سوراپ يەيمىز.

جەمىيىتىمىزدە يەنە شۇنداق "قىزىل مۇچ" تەك ئاچىق ئىنسانلار باركى، گەرچە ئۇلارنىڭ ئىچى زەھەرخەندىلىك بىلەن تولغان، قىلمىشى ئىنسان قىلىپىدىن چىققان، ھەق ناھاققىنى ۋە ھالال ھارامنى ئايرىمايدىغان بولسىمۇ، بىز ئۇلارنى كۆرمەسكە سالىمىز، ئۇلارنىڭ شۇ قىلمىشلىرىنى ھىچ ئەيىپلىمەيمىز، بىز ھەتتا ئۇلارنى ئوبدان ئىسىمىزدە تۇتىمىز، ۋاختى كەلگەندە ۋاي دەپ خوشامەتمۇ قىلىپ قويىمىز.  بۇ بىزنىڭ تۇزنىڭ ئازراق كەم ياكى ئارتۇق بولۇشىدىن ئاغرىنىپ، زەھەردەك ئاچىق مۇچتىن ھوزۇرلىنىشقا ئادەتلەنگەن پىسخىكىمىزدىنمۇ، ۋە ياكى ئۇلارنىڭ شۇملۇق قىلىشىدىن قورقۇپ "مىنى چاقمىغان يىلان مىڭ يىل ياشىسۇن" دەپ قارىغانلىقىمىزدىنمۇ؟

nurhayat1

ئوخشۇتۇش ناھايتى جايىدا بۇپتۇ ! قولىڭىزغا دەت كەلمىسۇن بارىكاللاھ ....

forever1

ئەڭ ئاخېرقى جۈملىسى بەك ئېسىل چىقىپتۇ،ئاپىرىن!

busux

پىل ئالدىدا تۈلكىدەك قىلسەن سۈكۇت
ئەمما چۇجە ئالدىدا بۇلسەن بۈركۇت
چىۋىن قونسا غىڭشىيسەن كالتەك تەگسە جىم
شۇنداق خۇيدىن بىزلەرنى ساقلا ئىلاھىم

ئابدۇرېھىم ھېيتنىڭ ‹‹ئەۋلىيا دوستۇم››دېگەن ناخشىسدىكى مۇشۇ مىسرالار يادىمغا يەتتى ،تەشەككۇر!

AmanxahaR

ياخشى يېزىپسىز، تۇزنىڭ ‹‹ئۆلگەندىن كىيىن قەھرىمان بولۇدۇ››غانلارغا سىمۋول قىلىنىشى دەل جايىنى تېپىپتۇ.

AmanxahaR

يەنە ئاۋۇ كىشىلەرگە ‹‹قىزىلمۇچ››تەخەللۇسى يارىشىپ ئۆتەپ كىتىپتۇ!

MemetEmin

يۇقارقى يازمامنى يىڭىدىن يىزىپ قايتا چاپلاپ قويدۇم.

تۇز بىزنىڭ كۈندۈلۈك يىمەك ئىچمىكىمىزدە كەم بولسا بولمايدىغان مۇھىم ماددا. تاماقنىڭ تەملىك بولىشىدا تۇزنىڭ چوڭ رول ئوينايدىغانلىقىنى ھەممىز بىلىمىز. ئەگەر تاماقنىڭ تۇزى دەل جاھىدا بولۇپ تاماق ئوخشىغاندا تۇزنىڭ مەۋجۇتلىقى خىيالىمىزغىمۇ كەلمەيدۇ، بىراق تاماقنىڭ تۇزى كەم  ۋە ياكى  ئارتۇق بوپ قىلىپ  تاماق ئوخشىمىسا، بىز تاماقنىڭ ئوخشىماسلىق سەۋەبىنى تۇزدىن كۆرىمىز.

ئەكسىنچە ئاچچىق مۇچ (لازا) گەرچە كۈندۈلۈك يىمەك ئىچمىكىمىزدە تۇزدەك ئۇنداق مۇھىم بولمىسىمۇ، تاماقنىڭ تەمىگىمۇ تۇزدەك ئۇنداق  بىۋاستە تەسىر كورسەتمىسىمۇ،  بىراق بىز ئاچچىق مۇچنى ھەر زامان ئۇنتۇپ قالمايمىز. بىز ئاچچىق  مۇچنى  ھەۋەس ئۇچۇن ئىستىمال قىلىمىز. تامىقىمىزنىڭ تەمى دەل جاھىدا بولغاندىمۇ،  ئاچچىق يىمەكلىككە كۆنۈش ئۈچۈن بولسىمۇ تامىقىمىزغا ئاچچىق مۇچ (لازا) سىلىپ يىيىشنى ياخشى كورىمىز. تامىقىمىزدا ئاچچىق مۇچ كەم بوپ قالسا ئەلۋەتتە ئۇنى ئىزدەپ  سوراپ  يەيمىز. ئاچچىق مۇچ ئارتۇق بولۇپ تامىقىمىزنىڭ تەمىنى زەھەردەك ئاچچىق قىلىۋەتسىمۇ، ھەتتا كوزلىرىمىزدىن ياش، بۇرنىمىزدىن سۇ ئىقىتىۋەتسىمۇ، بىز ئاچچىق مۇچنى يەنىلا ئەيىپلىمەيمىز، ۋە ياكى گەرچە  ئىغىزىمىزدا ئەيىپلەپ، قاقشاپ قويساقمۇ كۆڭلىمىزدە  ئاچچىق مۇچنى يەنىلا ئۇنتالمايمىز.

جەمىيىتىمىزدە شۇنداق بىر قىسىم ھورمەتكە لايىق ئىنسانلىرىمىز باركى، ئۇلار جەمىيىتىمىزنىڭ تەرەققى قىلىشى ۋە روناق تىپىشىدا ناھايتى مۇھىم رول ئوينايدۇ. ئۇلار ھەر زامان جەمىيەتنىڭ تەرەققىياتى، خەلقىمىزنىڭ گۇللىنىشى ئۇچۇن قولىدىن كىلىشىچە تىرىشىدۇ، ئىزدىنىدۇ ۋە باش قاتىرىدۇ. ئەگەر ئۇلار جەمىيەتكە خاتالىقسىز توھپە قوشسا، بىز ئۇلارنىڭ قەدىرىگە يەتمەيمىز، ھەتتا ئۇلارنىڭ مەۋجۇتلىقى بىزنىڭ خىيالىمىزغىمۇ كەلمەيدۇ. ئەگەر ئۇلار خاتالىق ئۆتكۈزەپ قويسا، بىز ئۇلارنى تالاپ توختىمايمىز. ئەگەر ئۇلار خاتالىق ئۆتكۈزۈشتىن ئەندىشە قىلىپ، جىم ئولتۇرسا، جەمىيەتتىكى ناچار ئىللەتلەر ۋە يىتەرسىزلىكلەرنىڭ سەۋەبىنى ئۇلارنىڭ ھىچ ئىش قىلماي جىم ئولتۇرۋىلىشىدىن كۆرىمىز. ئەگەر ئۇلار جەمىيەتتىكى ناچار ئىللەتلەرنى كۆرۈپ، ئوتۇرغا سەكىرەپ چۇشۇپ بۇ ناچار ئىللەتلەرنى تۇزىمەكچى بولغاندا، بىز ئۇلارغا دەستەك بولۇپ ئۇلارنى قوللاپ قۇۋەتلەشنىڭ ئورنىغا، ئۇلارنى مەنمەنلىك قىلىۋاتىدۇ، بەك كۆرەڭلەپ كىتىۋاتىدۇ دەپ ئەيىپلەيمىز. ئامال بار  ئۇلارغا ئورا كولاپ، ئۇلارنى يىقىتىۋىتىشقا تىرىشىمىز.

جەمىيىتىمىزدە يەنە شۇنداق بىر تۇركۇم ئىنسانلار باركى، ئۇلارنىڭ جەمىيىتىمىزنىڭ  تەرەققىياتىغا ۋە خەلقىمىزگە ئازراقمۇ پايدا مەنپەتى يوق. ئۇلار پۇتۇن ئەقىل پاراسىتىنى ۋە ئىنىرگىيەسىنى پەقەتلا باشقىلارغا ئورا كولاش، باشقىلارنى يىقىتىش ۋە ئۇنىڭ بەدىلىگە ئوز ھەۋىسىنى قاندۇرۇش ئۈچۈنلا سەرىپ قىلىشىدۇ. ئۇلار ھەق ناھاقنى، ھالال ھارامنى  ئايرىمايدۇ، كىم روناق تاپسا، تەرەققى قىلسا ئۇنىڭ پىشىغا چۇشىدۇ، ئۇلارنى كۆرەلمەيدۇ، ئۇلارنى يىقىتىۋىتىشقا ئۇرۇنىدۇ.  ياۋاشنى بوزەك ئىتىدۇ، ۋە يامانغا خوشامەت قىلىدۇ. بىز ئۇلارنىڭ يامان قىلمىشلىرىنى ئەيىپلىمەيمىز، ۋە ياكى كۆرۈپ تۇرۇپمۇ كورمەسكە سالىمىز، ۋاختى كەلگەندە ھەتتا ۋاي دەپ خوشامەتمۇ قىلىپ قويىمىز.  

بۇ بىزنىڭ تۇزنىڭ ئازراق كەم ياكى ئارتۇق بولۇشىدىن ئاغىرنىپ، زەھەردەك ئاچىق مۇچتىن ھوزۇرلىنىشقا ئادەتلەنگەن پىسخىكىمىزدىنمۇ، ۋە ياكى ئۇلارنىڭ شۇملۇق قىلىشىدىن قورقۇپ "مىنى چاقمىغان يىلان مىڭ يىل ياشىسۇن" دەپ قارىغانلىقىمىزدىنمۇ؟

ummat1

ئەسسەلامۇ ئەلەيكۇم،  ناھايتى ئورىنلۇق ئوخشىتىش بوپتۇ.
كىچىككىنى مىسرالاردىن چوڭقۇر مەنالار چىقىدىكەن.