بالىنى نېمىشقا ئۇرىمىز

Shahyari1

بالىنى نېمىشقا ئۇرىمىز

رۇخسارى ئەكبەر تەرجىمىسى

نۇرغۇن ئاتا-ئانىلاردىن «تاياق بىلەن چوڭ بولغان بالا ۋاپادار بولىدۇ»، «ئاتا-ئانام مېنى كىچىكىمدە ئۇچۇقلاپ تۇرغاچقا، يامان ئەمەس چوڭ بولدۇم»، «بالا دېگەننى ئانچە - مۇنچە ئۇرۇپ قويمىسا بولمايدۇ» دېگەندەك گەپلەرنى ئاڭلاپ قالىمىز.
لېكىن، ئاتا-ئانىلار چوقۇم بىرنەرسىنى ھېس قىلىپ يېتىشى كېرەككى، ھازىرقى ئاتا - ئانىلار بىلەن ئىلگىرىكى ئاتا - ئانىلارنىڭ بالىلىرىنى ئۇرۇشى ئارىسىدا ماھىيەتلىك پەرق بار.
بىز كىچىكىمىزدە، 80-يىللارنىڭ ئالدىدا، ئاتا-ئانىلار بالىلىرىنى «كىچىك دوستلارنى بوزەك قىپسەن»، باشقىلارنىڭ دېرىزىسىنى قەستەن چېقىۋېتىپسەن»،«باشقىلارنىڭ ۋېلىسپىتىنىڭ چاقىنىڭ يېلىنى چىقىرىۋېتىپسەن»، «ساۋاقدىشىڭنىڭ بوپىسىنى تارتىۋاپسەن» دېگەنگە ئوخشاش «ئەخلاقسىز قىلمىشلار سەۋەبلىك ئانچە - مۇنچە ئۇرۇپ قوياتتى - يۇ، «دەرسنى كۆڭۈل قويۇپ ئاڭلىماپسەن»، «خەتنى چىرايلىق يازماپسەن» دېگەندەك سەۋەبلەر تۈپەيلى دائىم ئۇرىدىغان ئەھۋاللار كەمدىن - كەم ئۇچرايتتى. جۈملىدىن، ئەينى چاغدا ئاتا - ئانىلار ئاساسەن بالىلىرىدىكى ئەخلاقسىزلىق تۈپەيلى ئۇلارغا كايىيتتى.
لېكىن، ھازىرچۇ؟ بالىلىرىنىڭ شەخسىيەتچىلىكى، ئەدەپسىزلىكى، ئوپچە سورۇنلاردىكى غەلۋىخورلۇقى، باشقىلارنى سەسكۈندۈرگۈدەك دەرىجىدىكى ئەركىنلىكى سەۋەبلىك، ئۇلارنى ئانچە - مۇنچە ئۇچۇقلاپ قويىدىغان ئاتا - ئانىلار كەمدىن -كەم ئۇچرايدۇ - يۇ، ئۆگىنىش پوزىتسىيەسى، نەتىجىسىنىڭ ئىلگىرىلىمەسلىكى، تاپشۇرۇقنى ياخشى ئىشلىمىگەنلىكى ۋە ئاللىقانداق دەرستىن سىرتقى «تالانت يېتىشتۈرۈش» كۇرسلىرىغا بېرىشقا قېرىقلىق قىلغانلىقى سەۋەبلىك پات - پاتلا تاياق يەپ تۇرۇۋاتقان بالىلار جەمئىيەتتە ئاز ئەمەس.
لېكىن، تارىختىن بۇيانقى مائارىپ تەجرىبىسى ۋە جەمئىيەت رېئاللىقى شۇنى ئىسپاتلايدۇكى، ئەخلاقسىز بالا ئۆگىنىشتە ھەر قانچە ياخشى بولۇپ كەتكەن تەقدىردىمۇ، ئۇ بەرىبىر مەغلۇبىيەتلىك تەربىيەنىڭ مەھسۇلىدۇر؛ ئەكسىچە، ئۆگىنىشتە دېگەندەك ياخشى نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرەلمىسىمۇ، باشقىلارغا غەمخورلۇق قىلىشنى، چوڭلاررنى ھۆرمەتلەشنى، جۈملىدىن ئادەم بولۇشتىكى ئەقەللىي مىزانلارنى بىلىدىغان ۋە ئۇنىڭغا ئەمەل قىلىدىغان بالا ھەقىقىي ياخشى بالىدۇر.
شۇنداق ئىكەن، بالىلىرىمىزدىكى ئەخلاقسىزلىق، ھاياسىزلىق قاتارلىق ئەجەللىك خاتالىقلارغا كۆز يۇمۇپ، ئاشۇ نارەسىدىلەر ئۆزلىرى تېزگىنلەشكە ئامالسىز ئاتالمىش «سەۋەنلىك»لەر سەۋەبلىك ئۇلارنى ئۇرساق مەسىلە ھەل بولامدۇ؟ يەنە كېلىپ، ئاشۇ بالىلار ئۆزى شۇنداق بولۇپ قالغانمۇ؟ ئۇلار تۇغۇلىشىدىنلا شۇنداقمىدى؟
مېنىڭچە، ئازدۇر - كۆپتۇر ئەقلىي بار ئاتا - ئانا بالىسىغا قول دېۋەيلەشتىن بۇرۇن، «مەن بىر لاياقەتلىك ئائىلە باشلىقىمۇ؟ مەن ئۇنىڭغا قانچىلىك ئۈلگە بولالىدىم؟ دېگەن سۇئالنى ئۆزىدىن سوراپ بېقىپ، ئاندىن قارار چىقىرىشى كېرەك.
مەنبە: ئۇيغۇرچە «تەرمىلەر» ژۇرنىلىنىڭ 2016-يىللىق 3-سانى

zeper

ياخشى ئادەم بۇلارمىكىن دەپ ئاندا-مۇندا ئۇرۇپ سالىمىز شۇ. مەقسەت شۇ، يىغىپ-تۆشەپ كەلسەك.

hejran007

بالىلارنى ئۇرغان ھەرقانداق بىرقول ياخشى ئاقىۋەت كۆرمەيدۇ. بالىلار مەكتەپ يىشىغىچىلىك ئاتا-ئانىسىنى ئۈلگە قىلىدۇ،مەكتەپتە ئوقۇتقۇچىللىرىنى ئۈلگە قىلىدۇ،ناۋادا ئاتا-ئانىسى ۋە ئوقۇتقۇچىللىرىدا ئۆلگە قىلغىدەك پەزىلەتنى تاپالمىغىنىدا ،تىلۋۇزۇردىن،جەمىيەتتىن ئۈلگە ئىزدەيدۇ.«لۈشۈن ئەپەندى بالىلارنى قوتقۇزۋالايلى دىگەن بولسا مەن ئۆزىڭلارنى قۇتقۇزۋىلىڭلاردەيمەن،چۈنكى ئۆزى ئوت ئىچىدە تۇرۇپ يەنە بىر كۆيگۈچىنى قانداقمۇ قۇتقىزالىسۇن» -ئابدۇرىھىم دۆلەت

      زالىم پەقەت زۇلۇم ئىشلەپچىقىرالايدۇ،زالىمدا سۆيگۈ،مەسئۇلىيەت بولمايدۇ،بولۇپمۇ ھاكىممۇتلەق زالىمدا.   كۆپىنچە ئۇيغۇر بالىلار ساقچى بولۇشنى غايەم دەپ بىلىدۇ،چۈنكى ئۇنى ئۇرىدىغان دادىسى پەقەت ساقچىدىنلا قورقىدۇ.

Qisas

hejran007 يوللىغان ۋاقتى  2016-5-24 20:46
بالىلارنى ئۇرغان ھەرقانداق بىرقول ياخشى ئاقىۋەت كۆرمە ...

نادىر ئىنكاس .پىكىرىڭىزنى قوللايمەن .

manarsa

بالىنى ئۇرۇش ياخشى ئىش ئەمەس . ھەممە ئىشنى ئۇرۇش بىلەنلا ھەل قىلىدىغان . كۆڭلىدە مۇھەببەت يوق چوڭ بولۇپ قالىدۇ .

kalbahar

زوراۋانلىق بىلەن ئىلىپ بىرىلغان تەربىيەگە قارىغاندا،ھەقىقى مىھرى مۇھابەت بىلەن ئىلىپ بىرىلغان تەربىيەنىڭ نەتىجىسى بۈيكتۇر.      مەشھۇر پەيلاسۇپ غاززالى مۇنداق دىگەن:باشقىلارغا قىلماقچى بولغان تەربىيەڭ،ئۆزەڭدە بارمۇ؟بار بولسا ئاندىن باشقىلارغا تەربىيە ئىشلىسەڭ بولىدۇ.

ablimit007

مەن ئۇيغۇرلارنىڭ ئارىسىدىن ئوغرىنىڭ كۆپ چىقىدىغانلىقىدىن ئىنتايىن نومۇس قىلدىم، بىز ئەزەلدىن ئوغرىلىققا قاتتىق نەپرەتلىنىدىغان كىشىلەر تۇرۇپ نېمە ئۈچۈن باشقىلارنىڭ ھەققىدىن قورقمايدىغان ئوغرىلار شۇنچە كۆپ چىقىدۇ؟ مەن بالىلىرى ئوغرىلىق قىلغان بولسا تاياق بېرىش بىلەن تەربىيە قىلىشنى ئاساس قىلىدىغان بىر ئادەم، بالىنىڭ ئوغرىلىق قىلىشىنى نورمال دەپ قارىساق ئۇ بالا كېيىن ئوغرىلىققا كۆنۈپ قالىدۇ، ئۇ چاغدا بالىنى تەربىيەلەپ توغرا يولغا سېلىشقا ناھايىتى قاتتىق كۈچەش كېرەك، بىز ئەگەر بالىنىڭ ئوغرىلىق قىلغانلىقىنى بايقىساق تاياقنى ئاساس قىلىپ تۇرۇپ تەربىيە بېرىشىمىز كېرەك. مەن ئارىمىزدىكى ئوغرى، بۇلاڭچى، ئاقچى، بالا ئوغرىلىرىنىڭ بالدۇرراق ئادىمىيلىك يولىغا قايىتىپ كېلىشىنى ئۈمىد قىلىمەن. بولۇپمۇ ئارىمىزدىكى ئوغرىلار ئۇيغۇرلارنىڭ ئىناۋىتىنى يەر بىلەن يەكسان قىلدى، شۇ سەۋەبتىن ئىچكىرى ئۆلكىلەردە شىنجاڭلىقلار ھاقارەتكە ئۇچرىدى، بەزىلىرى ياتاق ئالالمىدى، بۇ ئىشلارنىڭ ھەممە سەۋەبچىسى دەل ئوغرىلاردۇر.

izbasar375

بەك ھەددىدىن ئاشۇرۇۋەتمىگەن ھالدا قىلغان خاتالىقىنى ئەدەپلەش ئۈچۈن ئاندا ساندا ئۇرۇپ قويۇش مۇۋاپىق بولىدۇ