تاماكا ئىسىنىڭ پەرزەنتكە بولغان زىيىنى

ilim-al

در. ئەلقەم تۇرسۇن

ئەگەر، ھامىلدار ئاياللار تاماكا چەكسە، ياكى باشقىلار ھامىلدار ئاياللارنىڭ ئەتراپىدا تاماكا چەكسە، تاماكىنىڭ ئىسى ھامىلىدار ئايالنىڭ ئۆپكىسى ئارقىلىق يۈرەك- قان تۇمۇر سېستىمىسىدىن پايدىلىنىپ تۆرەلمىگە يېتىپ بېرىپ، تۆرەلمىنىڭ مېڭە تەرەققىياتىغا ئەكىس تەسىر يەتكۈزىدۇ.  تۇغۇلغان بوۋاق ئەقلىي قابىلىيەت جەھەتتە ۋە ئىجتىمائى مۇناسىۋەت قابىلىيىتى جەھەتتە ئەكىس تەسىرگە ئۇچرايدۇ.  بۇ ھادىسىلەر ھامىلدار ۋاقتىدا تاماكا ئسى شۈمۈرگەن ئاياللارنىڭ پەرزەنتلىرىدە بايقالغان.  بىز ياپۇنىيەدە بۇنى چاشقانلاردا تەتقىق قىلىپ ماقالەئىلان قىلغان بولۇپ، ئەينى ۋاقتىدا،  بۇساھەدىكى تەتقىقاتقا يېڭى ئەتراپلىق چۈشەنچىلەرنى قوشتى دەپ تۇنۇشتۇرۇلغان ( پايدىلىنىش ماتېرىياللىرى 1 ۋە 2).

ھازىر بىزدە ئېلىكتىرونلۇق تاماكا چېكىش ئەۋج ئېلىپتۇ.  ئادەتتىكى تاماكىنىڭ ئىچىدە 4000 خىلدىن ئارتۇق تەركىب بولۇپ، 600 نەچچە خىلى راك پەيدا قىلىدۇ.  بۇلارنىڭ ئىچىدە ئۇچۇچان بولغان نىكوتىن ياكى تاماكا ئىشقارى دىيىلىدىغان ماددا بولۇپ، ئۇ تاماكا ئىسىدا مەۋجۇت بولىدۇ.  تاماكىغا خۇمار بولۇش مۇشۇ تاماكا ئىشقارىدىن كېلىپ چىقىدۇ دەپ قارىلىدۇ.  شۇڭا، ئېلىكتىرونلۇق تاماكا دېگەن نەرسە دەل مۇشۇ نىكوتىندىن تەركىب تاپقان بولۇپ، سىز ئۇنىڭدا چېكىدىغىنىڭىز ساپلا  نىكوتىن بولىدۇ.  ئۇنىڭدىكى نىكوتىن مىقدارى شۇنداق يۇقىرى بولۇپ، ئەمەلىيەتتە ئۇنى بىر قېتىم چەكسىڭىز، ئەسلىدىكى تاماكىدىن بىراقلا نەچچىنى  چەككەنگە باراۋەر  بولىدۇ.  ئىنتايىن زىيانلىق.  لېكىن كىشىلەر بۇ ئېلىكتۇرونلۇق تاماكىنى چەكسەك، ئاۋۇ راك پەيدا قىلىدىغان 600 نەچچە تەركىپتىن ساقلىنىمىز دەپ ئويلايدۇ.  ھەم،  بۇ ئېلىكتۇرونلۇق تاماكىنى چىكىپ، ئاستا-ئاستا تاماكا تاشلايمىز دەپ ئويلايدۇ. بۇ ئىنتايىن ھاماقەت قاراش.   چۈنكى، نىكوتىن دەل خۇمار قىلغۇچى ھەم راك پەيدا قىلغۇچى!  ئېلىكتۇرونلۇق تاماكىنى ياسىغۇچىلار بۇنى چەككۈچىلەرگە قەتئى دىمەيدۇ.  بۇ بىر ئاشكارا مەخپىيەتلىك.  تاماكا تاشلاشقا ياردەم قىلىدىغان باشقا دورىلار بار بولۇپ، ئۇلارنىڭ ئۈنۈمى ياخشى ( پايدىلىنىش ماتېرىياللىرى 3).

ئەگەر مۇشۇ ئېلېكترونلۇق تاماكا ھامىلدارئاياللارنىڭ ئەتراپىدا چېكىلسە، ئۇلارنىڭ تېخى تۇغۇلمىغان  پەرزەنتىگە كېلىدىغان تەسىرى تېخىمۇ ئېغىر بولىدۇ. ئۇلارنىڭ تۇغۇلغاندىن كېيىنكى تەقدىرىنى تۇغۇلماي تۇرۇپلا ناچار قىلىپ بېكىتىپ قويىدۇ.  يەنى، ئۇلارنى (ھاياتىدا) دىققىتىنى يىغالمايدىغان، ئەنسىز، باشقىلار بىلەن نورمال چىقىشىپ ئۆتەلمەيدىغان، توغرا تەدبىر  بەلگلىيەلمەيدىغان، يەنى تۇرمۇشىدىكى مەلۇم ئىش-ھەرىكىتى بىلەن ئۇنىڭ ياخشى نەتىجىسنى باغلىيالمايدىغان ھەم تۇرمۇشىدىكى مەلۇم ئىش-ھەرىكىتىنى بىرەر يامان ئاقىۋەتكە بىھۇدە باغلىۋېلىپ، ئۇ ئىشنى قايتا سىناپ بېقىشقا جۈرئەت قىلالمايدىغان ھالەتتە بولۇپ قېلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۇ ھادىسىلەر ھامىلدار ۋاقتىدا تاماكا ئسى شۈمۈرگەن ئاياللارنىڭ پەرزەنتلىرىدە بايقالغان ھەم  ھامىلدار ۋاقتىدا نىكوتىن بېرىلگەن تەجىربە چاشقانلىرىنىڭ پەرزەنتلىرىدە بايقىدۇق.   ھەم، ھامىلدار ۋاقتىدا نىكوتىن بېرىلگەن تەجىربە چاشقانلىرىنىڭ پەرزەنتلىرىنىڭ مىڭە ھۈجەيرىسىنىڭ ئازلاپ كېتىدىغانلىغىنى بايقىدۇق ( پايدىلىنىش ماتېرىياللىرى 4 ۋە 5 ۋە باشقا ماقالە).

شۇڭا تەشەببۇس قىلىنىدىغان نوقتا:  بۇ يازمىنى ئوقۇغان ياشلار، چوڭلار  ۋە زىيالىلار ئۈلگە بولۇپ، ھەرقانداق شەكىلدىكى تاماكا چېكىشنى تاشلىشىمىز، شۇنداقلا ھامىلدار ئاياللارنىڭ ئەتراپىدا تاماكا چېكىشنى زىيانلىق دەپ بىلىپ،  پۈتۈن جەمىيەتتە بۇنداق ھادىسىنى  ئومۇميۈزلۈك  ئەيىبلىشىمىز ۋە چەكلىشىمىز، بۇ ئارقىلىق  ھامىلدارئاياللارغا ۋە كەلگۈسى ئەۋلادلارغا  ئاڭسىز  پۇشايمانلىق زىيانكەشلىك قىلىشنى توختىتىشقا كۈچ چىقىرىشىمىز كېرەك.

تاماكا تاشلاشتاقىينالغۇچىلار ، تۆۋەندىكى دورىنى  سىناپ باقسا بولىدۇ.

ئاپتۇر تۆۋەندىكى"ئۆپكە " دىگەن ياپۇنچە ژورنالدىن، تاماكا تاشلاشقا ياردەم بېرىدىغان varenicline  دىگەن دورىنى تونۇشتۇرۇپ، ماقالە يېزىشقا  تەكلىپ قىلىنغان  ( پايدىلىنىش ماتېرىياللىرى 6).    بۇ  دۇرا   商品名为畅沛)    伐尼克兰)    ھازىر بىزدىمۇ بار ئىكەن.  تاماكا تاشلاشتا قىينالغۇچىلار ، بۇ دورىنى سىناپ باقسا بولىدۇ.  قىسمەن كىشىلەردە ئېغىر ئەكىس تەسىرى بولغاچقا (يەنى ، ئۆزىنى ئۆلتۈرىۋېلىش تۈيغۇسى پەيدا قىلىدىغان بولغاچقا) ، چۇقۇم دوختۇر بىلەن مەسلىھەتلەشكەن ئەھۋال ئاستىدا ئىشلىتىش تەلەپ قىلىنىدۇ. دۇرىنىڭ بىزدىكى ئۇچۇرى  :

پايدىلىنىش ماتېرىياللىرى:

https://www.highbeam.com/doc/1G1-320015987.html.  1

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23142610.  2

https://booklive.jp/product/index/title_id/40001726/vol_no/013 .  3

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23793357  .4

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26105135.  5

https://booklive.jp/product/index/title_id/40001726/vol_no/013 .6

ablimit007

.

anayurtt

ablimit007 يوللىغان ۋاقتى  2016-10-29 18:13
گېرمانىيەلىكلار كالىنىڭ كېكىرىشى مۇھىتنى بۇلغايدۇ دە ...

ئ‍ابلىمىتجان  سىزنىڭ يۇمۇرسىتىك  تەرەپلىرىڭىزمۇ  باركەن، قىززىقارلىق ھەم قايىل   قىلارلىق  ئىنكاس  بوپتۇ،،  ھارمىغايسىز  ئابلىمىتجان   ،،

sultan777

مىدىتسىنادا تاماكىنىڭ ئادەمگە زىيانلىق ئىكەنلىگىنى ئىسپاتلاپ چىقتى.
شۇنداق تۇرۇقلۇق تاماكا چىكىدىغانلار  تاماكا  كەيپىياتنى تەڭشەيدۇ،بىئاراملىقنى تۈگىتىدۇ  دەپ قارايدىكەن،تاماكا تاشلارنى خالىمايدىكەن.
تاماكا  كەيپىياتنى تەڭشەيدۇ دىگەن گەپنىڭ ئىلمى ئاساسى بارمۇ؟
بىلىدىغانلار بۇ توغۇرلۇق چۈشەنچە بىرىڭلار.

Eynek

تاماكا  كەيپىياتنى تەڭشەيدۇ دىگەن گەپنىڭ ئىلمى ئاساسى بارمۇ؟
مەنچە - تىببىي نۇقتىدىن ئاساسى يوق، تاماكىنىڭ زىينى بارلىقىنى ھەممىمىز بىلىمىز.
پىخسىكا نۇقتىسىدىن  كەيپىياتنى تەڭشەيدۇ دىگەن گەپ ، ئادەتلەنگەنلىكتىن بولغان.
كۆنۈپ قېلىش ،چوڭقۇر ئويلىنىش بەدەن ھالىتىڭىزنى شۇ ئىشقا تەڭشەپ ماسلاشتۇردۇ.
قانداق ئىشتا خوشال بۇلسىز؟ قانداق ئىشتا ئاچچىقلايسىز؟ كەيپىياتىڭىز سىزنى ئەڭ
ماسلاشقان ئىشقا بۇيرۇيدۇ.خايىشىڭىز سىزنى تېزگىنلىگەنلىكتىن مەيلىڭىزنى ئەڭ
تاتقان ئىش بىلەن شۇغۇللانسىڭىز ھۇزۇرلۇق ھېس قىلسىز.

attirim

تاماكا چەكۇچىدىن تاماكا چەككۇچىنىڭ قىشىدىكى ئادەم كۆپرەپ زەھەرلىنىدۇ ،،
ئۆزىنىلا ئەمەس يىنىدىكى يىقىنلىرىنىمۇ تەڭ زەھەرلەپ ..

ablat

تاماكا چېكىش قاتىللىقمۇ؟

تۇرسۇنجان نۇرمەمەت بىلگە

تاماكا چېكىش سالامەتلىككە زىيانلىق. بۇنى بىز بىلىمىز! يەنە تاماكىنىڭ گېپىمۇ؟!
شۇنداق دېيىشكە تامامەن ھەقلىقسىز. ئەسلىدە مېنىڭمۇ ھەممە ئادەم بىلىدىغان گەپنى خۇددى ئاچ قورساققا تاماق يېسە تويىدۇ دېگەن گەپتەك تەكرارلاپ دەۋەرگۈم يوق. ئەمما مەن بۇ ماقالەمدە سىز ئانچە كۆپ ئويلىمىغان بىر مەسلىنى دىققىتىڭىزگە سالماقچى. ئۇ بولسىمۇ تاماكا چەككۈچىلەرنىڭ 7 ياشتىن 70 ياشقىچە ھەممە كىشىنى، ھەتتا تېخى تۇغۇلمىغان بوۋاقلارنى ئۆلۈمگە يېقىنلاشتۇرۇشى! ئالدى بىلەن بىز ئامېرىكىدىكى تاماكا چەككۈچىلەرنىڭ ئەھۋالى بىلەن تونۇشۇپ باقايلى.

يېقىندا ئېلان قىلىنغان ئىككى يېڭى قايىل قىلارلىق ۋە كىشىنى چۆچۈتىدىغان دوكلاتتا دېيىلىشىچە، تاماكا چېكىش ئوتتۇرا ھېساب بىلەن ئۆمۈرنى 10 يىل قىسقارتىۋېتىدىكەن! تاماكا چەككۈچىلەر دىققەت قىلىڭلار: يېشىڭىز قانچە ياش بولسۇن تاماكا تاشلاشنىڭ غايەت زور پايدىسى بار.

بىرىنچى دوكلاتتا، ئاپتورلار 220 مىڭ نەپەر قورامىغا يەتكەن تاماكا چەككۈچىنى تەخمىنەن 7 يىل ئەگىشىپ تەتقىق قىلغان. ئۇلار بۇ تەتقىقاتتا ھازىر تاماكا چېكىۋاتقان كىشىلەرنىڭ ئەزەلدىن تاماكا-چەكمىگەنلەرگە سېلىشتۇرغاندا تۇيۇقسىز ئۆلۈپ كېتىش ئېھتىماللىقىنىڭ 3 ھەسسە چوڭ ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىپ بەرگەن. 30 ياش، 40 ياش ۋە 50 ياشتا تاماكا تاشلىغانلار ئايرىم-ئايرىم ھالدا داۋاملىق تاماكا چەككۈچىلەرگە سېلىشتۇرغاندا ئايرىم-ئايرىم ھالدا 10 يىل، 9 يىل ۋە 6 يىل ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرگەن.

ئىككىنچى ئىلمىي دوكلاتتا، تەتقىقاتچىلار 2.2 مىليون نەپەر ئەر ۋە ئايالنى ئەۋرىشكە قىلىش ئارقىلىق 50 ياشلىق تاماكا چەككۈچىلەر دۇچ كېلىدىغان ئەھۋاللارنى تەكشۈرگەن. بۇنىڭدا ئاپتورلار تەتقىق قىلغان بىر گۇرۇپپا بولسا تۇنجى ئەۋلاد ئەرلەرگە ئوخشاش ئۆسمۈرلۈك ۋاقتىدا رەسمىي تاماكا چېكىشنى باشلىغان ۋە ئوتتۇرا ياش، قېرىلىق مەزگىللىرىگىچە تاشلىمىغان ئاياللار گۇرۇپپىسى بولۇپ، ئۇلارنىڭ ئۆپكە راكى، ئاستا خاراكتېرلىك نەپەس يولى توسۇلۇش كېسەللىكى (COPD) ۋە يۈرەك قان-تومۇر كېسەللىكلىرى بىلەن ئۆلۈش نىسبىتى ماس گۇرۇپپىدىكى ئەرلەر بىلەن ئاساسەن دېگۈدەك ئوپمۇ-ئوخشاش چىققان. بۇ نەتىجە ئاياللار ئەرلەردەك تاماكا چەكسە ئەرلەردەك ئۆلىدۇ، دېگەن قاراشنى ئىلگىرى سۈرگەن.

يەنە بىر كىشىنى ھەيران قالدۇرىدىغان نەتىجە شۇكى، COPD نىڭ ئەر ۋە ئايال تاماكا چەككۈچىلەر ئارىسىدىكى كۆرۈلۈش نىسبىتى تىك سىزىق بويىچە ئېشىپ بارماقتا.  COPD بولسا بىر تۈركۈم ئۈزلۈكسىز يامانلىشىدىغان ئۆپكە كېسەللىكلىرى بولۇپ، نەپەسلىنىشنى قىيىنلاشتۇرىدىغان ئاستا خاراكتېرلىك ئۆپكە شاخچە ياللۇغى ۋە ئۆپكە ھاۋا ئىششىقى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، ھەمدە بۇ كېسەلنىڭ ئەڭ چوڭ خەۋپ ئامىلى دەل تاماكا چېكىشتۇر.

ھەر ئىككىلى ماقالە 40 ياشتىن بۇرۇن تاماكا تاشلىغاندا تاماكىغا مۇناسىۋەتلىك كۆپ قىسىم كېسەل كۆرۈلۈش خەتىرىدىن ساقلانغىلى بولىدىغانلىقىنى كۆرسىتىپ بەردى. بۇ ھەرگىز ئۇنىڭدىن بۇرۇن تاشلىمىسىڭىزمۇ بولىدۇ دېگەنلىك ئەمەس بولۇپ، ئىمكانقەدەر 30 ياشتىن بۇرۇن تاماكا تاشلىسىڭىز، ئۇ ھالدا پۈتۈن 10 يىللىق تاماكا تۈپەيلى قىسقىراپ كېتىش ئالدىدا تۇرغان ھاياتىڭىزنى قايتۇرۋالالايسىز، دېگەن گەپ.

ئامېرىكىدا قورامىغا يەتكەنلەر (18 ياشتىن يۇقىرىلار) ئىچىدە 45 مىليون كىشى تاماكا چېكىدىغان بولۇپ، بۇ ئومۇمىي نوپۇسنىڭ 19% تىدىن كۆپرەكىنى تەشكىل قىلىدۇ. تاماكا چېكىش ئامېرىكىدا يىلدا 443 مىڭ ئادەمنىڭ جېنىغا زامىن بولىدۇ. گەرچە تاماكا چېكىش نىسبىتى ئۆتكەن 50 يىلدا كۆپ تۆۋەنلىگەن بولسىمۇ، ئەمما ئاز تەربىيە كۆرگەن ۋە كىرىمى تۆۋەن كىشىلەر توپلىرىدا تاماكا چېكىش نىسبىتى يەنىلا يۇقىرى بولماقتا. ئۇنىڭدىن باشقا تاماكا چېكىشكە قارشى قانۇنلار ئازراق جايلاردا تاماكا چېكىش نىسبىتى كۆرۈنەرلىك يۇقىرى بولغان. كىشىنى ئەڭ ئەنسىرىتىدىغىنى بولسا، تاماكىغا مۇناسىۋەتلىك تەننى شۈركەندۈرىدىغان سىتاتىستىكىلىق مەلۇماتلارنىڭ بولۇشىغا قارىماي، يېقىنقى بىر نەچچە يىلدىن بۇيان تاماكا چېكىش نىسبىتى تۆۋەنلەشتىن توختاپ قالدى.

مانا بۇ ئامېرىكىدىكى تاماكا چېكىشكە ئائىت ئەڭ يېڭى مەلۇماتلار. ئەمەلىيەتتە، ئامېرىكىغا بارسىڭىز سىز تۇنجى بولۇپ بايقايدىغان ئىشلارنىڭ بىرى كۆپ قىسىم شەھەر كوچىلىرىدا تاماكا قالدۇقى ئۇچراتمايسىز ۋە تاماكا چىشلەپ ماڭغان كىشىلەرنىمۇ كۆپ كۆرمەيسىز، ھېچبولمىسا جۇڭگودىكىدىن كۆرۈنەرلىك ئاز ئىكەنلىكىنى ئاسانلا بايقايسىز. مەن ئامېرىكىغا تۇنجى ئوقۇشقا كەلگىنىمدە ھەر بىر ئوقۇتۇش بىناسىنىڭ ئىشىكىگە ئىس-تۈتەكسىز بىنا دەپ يېزىلغانلىقىنى كۆردۈم ۋە قوشنا تەجرىبىخانىدىكى جۇڭگودىن كەلگەن بىر پىراففىسورنىڭ قاتتىق قار ياغقان مەزگىللەردىمۇ بىنا سىرتىدا تاماكا شوراپ يۈرگەنلىكىنى بايقاپ بەكمۇ ھەيران بولغان ئىدىم. ئۇقۇشۇمچە، ئامېرىكىدا پەقەت ئالىي مەكتەپلەردىلا ئەمەس بارلىق جامائەت ئورۇنلىرىدا تاماكا چېكىش چەكلىنىدىكەن. مەيلى بىنالارنىڭ ئىچى دەمسىز، ئاممىۋى قاتناش سورۇنى دەمسىز ياكى ئۆيلەردە بولامدۇ، ئىشقىلىپ ھەممىسىدە تاماكا چېكىش چەكلىنىدىكەن. ئەڭ كۆپ بولغاندا، بىر قىسىم بىنالاردا مەخسۇس تاماكا چېكىش رايونى ياكى ئۆيى ئاجرىتىلغان بولۇپ، تاماكا چەككۈچىلەر چوقۇم شۇ بەلگىلەنگەن جايدا تاماكا چېكىشى كېرەك ئىكەن. بولمىسا قانۇن بويىچە قاتتىق بىر تەرەپ قىلىنىدىكەن. تاماكا چېكىشنىڭ زىيانلىرىنى رادىئو-تېلېۋىزىيە، گېزىت-ژۇرنال ۋە باشقا ئاخبارات ۋاستىلىرىدا توختىماي تەكىتلەپ تۇرىدىكەن. مەن ئوقۇغان مەكتەپتە تاماكا چېكىدىغان ئوقۇغۇچىلار ئاساسەن شەرقىي ئاسىيالىق، ئوتتۇرا شەرقلىق ئوقۇغۇچىلار بولۇپ، ئامېرىكىلىق ئوقۇغۇچىلارنىڭ تاماكا چېكىپ تۇرۇشى ناھايىتى ئاز كۆزگە چېلىقىدىكەن. مەن ھازىر ئىشلەۋاتقاندەك مېدىتسىنا تەتقىقات ئورۇنلىرىدا بولسا تاماكا چېكىش پۈتۈن ئىنستىتۇت دائىرىسىدە مۇتلەق چەكلەنگەن ئىكەن. دېمەك، ئەگەر سىز تاماكا چەككۈچى بولسىڭىز ياكى بۇنداق جايلاردا ئىشلەشتىن ئۈمىدىڭىزنى ئۈزۈشىڭىز ياكى تاماكا تاشلىشىڭىز كېرەك بولىدىكەن. تاماكا تاشلاتقۇزىدىغان ھۆكۈمەت مەبلەغ سالغان ئورۇنلار بار بولۇپ، تاماكا تاشلىماقچى بولغانلارغا ھەقسىز ياردەم قىلىدىكەن. ئامېرىكىدا يۇقىرى مائارىپ تەربىيىسى كۆرگەنلەر ئىچىدە تاماكا چەككۈچىلەرنىڭ نىسبىتى بەكلا تۆۋەن بولۇپ، تاماكا چېكىش ئىنتايىن ناچار ئادەت سۈپىتىدە ئېغىر ئېلىنىدىغان بىر ئىشكەن. بىراۋنىڭ تاماكا چېكىش-چەكمەسلىكى ھەتتا ئۇنىڭ لايىق تېپىشىدىن تارتىپ خىزمەت تېپىشىغىچە، ئۆي ئىجارە ئىلىپ ئولتۇرالىشىدىن تارتىپ باشقىلار بىلەن دوست بولۇشىغىچە بولغان ھاياتتىكى ھەر بىر مۇھىم ھالقىلارغا چېتىلىدىكەن. بۇنداق ئەھۋالدا ئامېرىكىدا تاماكا چېكىش نىسبىتىنىڭ جۇڭگو، ياپونىيە، تۈركىيە ۋە باشقا ئاسىيادىكى دۆلەتلەرگە سېلىشتۇرغاندا كۆپ ئاز بولۇشى ئەجەبلىنەرلىك ئىش ئەمەسكەن.

مۇھىتنىڭ گېنلارغا بولغان تەسىرىنى تەتقىقات قىلىدىغان ئېپىگېنىتىكا ۋە يېتىلىش بىئولوگىيىسى تەتقىقات ساھەسى تاماكا چېكىشكە نېمە دەيدۇ؟ تاماكا چەككۈچىلەر ئۆزلىرىنىلا ئەمەس ئانا قورسىقىدىكى ھامىلىدىن تارتىپ ياشانغانلارغىچە ھەممە كىشىنىڭ سالامەتلىكىنى زىيانغا ئۇچراتماقتا دەيدۇ! تاماكا چەككۈچىلەر ئويلاپ بېقىڭلار: سىلەرنى ئۆزۈڭلارنىغۇ ئويلىماڭلار، تۇغۇلمىغان بالىلىرىڭلارنى ئويلىمامسىلەر؟ ئادەتتە قاتىل دېگىنىمىز كىشىلەرنىڭ ئەجىلى توشۇشتىن بۇرۇن جېنىغا زامىن بولغانلارنى كۆرسىتىدۇ. تاماكا سىزنىڭ 10 يىللىق ئۆمرىڭىزنى قىسقارتىۋىتىدىكەن. بۇنى بىلىپ تۇرۇپ يەنە داۋاملاشتۇرۇۋېرىش ئۆزىڭىزگە قىلىنغان قاتىللىققا ياكى ئاستا-ئاستا ئۆزىنى ئۆلتۈرۈۋېلىشقا كېرەمدۇ قانداق؟ سانسىزلىغان تەتقىقات نەتىجىلىرى شۇنى ئىسپاتلايدۇكى، ئانا ياكى دادا تاماكا چەككۈچى بولسا، ئۇ ھالدا بۇنداق ئاتا-ئانىدىن تۇغۇلغان بالىلاردا نەپەس يوللىرى كېسەللىكى، زىققا كېسىلى، نېرۋا كېسەللىرىنىڭ كۆرۈلۈش نىسبىتى تاماكا چەكمەيدىغان ئاتا-ئانىلارنىڭ بالىلىرىدىن يۇقىرى بولىدىكەن. تاماكا چەككۈچى بولمىسىمۇ تاماكا چەككۈچى بىلەن بىر ئۆيدە تۇرغان ياكى ئىككىلەمچى ئامىللار ئارقىلىق تاماكا ئىسى بىلەن ئۇچراشقان كىشىلەرمۇ ئوخشاشلا تاماكىنىڭ ئېغىر زىيانلىرىغا ئۇچرايدىكەن. مەسىلەن، تاماكا چېكىدىغان ئەرلەرنىڭ ئۆپكە راكىغا گىرىپتار بولۇش نېسبىتى تاماكا چەكمەيدىغانلاردىن 23 ھەسسە يۇقىرى بولۇپ، تاماكا چەكمىسىمۇ تاماكا ئىسى بىلەن ئۇچراشقانلارنىڭ بۇ خىل راك كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش نىسبىتىمۇ نورمالدىن 30% ئېشىپ كېتىدىكەن. ماقۇل، سىزنىڭ ئۆز ھاياتىڭىز بىلەنغۇ كارىڭىز بولمىسۇن، ئۇنداقتا سىزنىڭ جۆرىڭىز، ئۇرۇق-تۇغقان، قېرىنداشلىرىڭىز، ھەتتا تېخى ئانىسىنىڭ قورسىقىدىكى بالىڭىز، نارسىدىڭىز بار جايدا تاماكا چېكىپ ئۇلارغىمۇ زورلاپ زىيانكەشلىك قىلىشقا راستىنلا مەيلىڭىز بارمۇ؟ مەنچە تاماكا چەككۈچىلەر ھەر قانچە شەخسىيەتچى بولسىمۇ بۇ قەدەر ناچار ئادەملەردىن ئەمەس. ئاخىرىدا تاماكا چەككۈچىلەرگە خىتاب بولسۇنكى، تاماكا تاشلاش تامامەن مۇمكىن ئىش. تاماكا تاشلاشنى بۈگۈندىن باشلاپ سىز سۆيگەن كىشىلەرنىڭ ھاياتىغا زىيان يەتكۈزۈشتىن بىر كۈن بولسىمۇ بۇرۇن قول ئۈزۈڭ.


مەنبەلەر:
[1] 21st-century hazards of smoking and benefits of cessation in the United States. Jha P, Ramasundarahettige C, Landsman V, Rostron B, Thun M, Anderson RN, McAfee T, Peto R. N Engl J Med. 2013 Jan 24;368(4):341-50.

50-year trends in smoking-related mortality in the United States. Thun MJ, Carter BD, Feskanich D, Freedman ND, Prentice R, Lopez AD, Hartge P, Gapstur SM. N Engl J Med. 2013 Jan 24;368(4):351-64.

Adult Cigarette Smoking in the United States: Current Estimate

Smoking and Tobacco Use, CDC Factsheet

http://pediatrics.aappublication ... lement_3/1007.short

http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/index2.html

ibrahim-tatlik

تاماكىنى ھارام  دەپ چۈشەندۈرگەن ئىدى بىزنىڭ مەسچىتنىڭ خاتىبى شۇڭا  مەن مەڭگۈ چەكمەيمەن ھەم چېكىپ باقمىدىم
يەنە بىر ئىمام مۇنداق دېگەن: (تاماكاچېكىش ئاستا خاركتىرلىق ئۆزىنى زەھەرلەش ،ئۆزىنى زەھەرلەش بولسا دېنىمىزدا  ئېغىر گۇناھ  شۇڭا تاماكا چىكىش ھارام)