ئالدىنقى تېماكىيىنكى تېما
مەزكۇر يازما 1600 قېتىم كۆرۈلدى
«12»Pages: 1/2     Go
تېما: مىللىي ئەدەبىيات ۋە ئۇنىڭ قىممىتى
ھېسياتنىڭ قۇلى،مەغلۇبنىڭ ئۇلى!
دەرىجە: ئالىي ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 546
جىنسى : يوشۇرۇن
نادىر تېمىسى: 0
ئومۇمىي يازما: 2327
ئۇنۋان:جاپاكەش ھازىرغىچە2327دانە
تۆھپىسى: 129
پۇلى: 2698 ياۋرۇ
شۆھرىتى: 259
ياخشى باھا: 2617
توردا: 406(سائەت)
ھازىر:
تىزىملاش: 2011-05-19
ئاخىرقى: 2012-10-19
0- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-09-12 11:30

مىللىي ئەدەبىيات ۋە ئۇنىڭ قىممىتى



                                                 مىللىي ئەدەبىيات ۋە ئۇنىڭ قىممىتى    
                                                         ئىمام ئىسمائىل ئىبنۇرى  

مىللىي(ئۆزلۈك) ئەدەبىيات-ئاساسەن ھەرقايسى ئەل-خەلقلىرىنىڭ ئۆزلىرىگە تەۋە بولغان،شۇنداقلا ئۆزلۈك گېنى گۈپۈلدەپ تۇرغان ئەدەبىياتىنى كۆرسىتىدۇ.ئەلۋەتتە، ھەرقانداق بىر مىللەتنىڭ ئۆزلىرىگە تەئەللۇق،سۈنئىي بۇلغىما چاڭ-توزاڭلارنىڭ تەسىرىدىن ئەبەدىي خالىي بولغان ئەدەبىياتى بولغان بولىدۇ.(نۆۋەتتە بىز تەكىتلەۋاتقان ئەدەبىيات،شۇ مىللەتنىڭ ئېغىز ئەدەبىياتى ۋە يازما ئەدەبىياتىنى كۆرسىتىدۇ) دېمەك،بۇ خىل بىباھا مەۋجۇتلۇق مۇناسىپ ئالاھىدىلىك ۋە روشەن قىممەت خۇسۇسىيىتىگە ئىگە كونكېرىت ئەمىلىيەتچانلىقنى ئۆزىدە گەۋدىلەندۈرۈپ،ئەسىرلەر بويى ئۈزلۈكسىز نۇر چاقنىتىپ يېڭىلىنىپ بارىدۇ.ھەربىر خەلق ئۆز ئەدەبىياتى ئارقىلىق باشقا ئەل-خەلقلەرگە ئۆزىنى تونىتىدۇ ۋە ئىجادى ئامىللىرى ئارقىلىق يېتەكلەش رولىنى ئوينايدۇ.شۇنىڭ بىلەن باشقا مىللەتلەرمۇ قېرىنداش مىللەتلەرنىڭ ئەدەبىيات سەمەرىللىرى ئارقىلىق ئۇلارنى تونۇپ يېتىپ ۋە ئۆزئارا ئەدەبىيات تەجىربىسى ئالماشتۇرۇش بىلەن ئىنسانىيەت جەمئىيىتىگە ئورتاق بولغان بۈيۈك سەنئەت ئابىدىسى يارىتىدۇ.بولۇپمۇ ھازىرقى شارائىتتا مىللىي ئەدەبىياتنىڭ قىممىتىنى ماركىسىزىملىق ئىلمىي تەرەققىيات قارىشى نۇقتىسىدىن چۈشۈنۈش ھەر بىر مىللەت كىشلىرىنىڭ ئورتاق بولغان ئىجتىمائىي مەسئۇليىتىدۇر.                            
ئەينى يىللىرى يولداش ماۋزېدۇڭ؛‹‹مىللىي ئەدەبىياتنى جانلىق ھالدا ئۆزىگە ماسلاشتۇرۇش ئۈچۈن ئانا تىلدىكى مەتبۇئاتنى،تىياتىرلارنى،كىنو ۋە باشقا مەدەنى مۇئەسسەلەرنى كۈچەيتىش ۋە جانلاندۇرۇش كېرەك›› دەپ كۆرسەتكەن.ئۇنىڭ بۇنداق دېيىشى؛مىللىي تىل ئارقىلىق ئىشلەش مىللىي ئەدەبىياتنى ھەقىقىي خاسلاشتۇرۇشنىڭ تۈپ ئاساسى دېگەن قاراشنى يورۇتۇپ بېرىدۇ،ئەلۋەتتە.ئۇنىڭ ئەكسىچە تارىختا ھۆكۈم سۈرگەن فاشىسىت ھاكىمىيەتلەر رەزىل مەقسەتلىرىگە يېتىش ئۈچۈن ماڭقۇرۇت كاللا كېسەرلىرىنى ئىشقا سېلىپ مەدەنىيەتلىك مىللەتلەرنىڭ ئەدەبىياتچىللىرى(تىلشۇناس،شائىر،تارىخشۇناس،مائارىپچى،يازغۇچى ۋە مەدداھلىرى...)نى بىرى چىقسا بىرىنى ئۈزۈلدۈرمەي قەتلىھام قىلىپ قانلىق باستۇرغان ئىدى.ئۇيغۇر مىللىتى بۇ خىل تارىخىي تىراگېدىيىنىڭ ئەك كۆپ قۇربانى بولغان مىللەتتۇر.ئەينى دەۋىر فاشسىتلىرى مىللىي تىل-ئەدەبىياتىنىڭ گۈللەپ-ياشنىشىغا ھەرگىزمۇ ئىمكان بەرمىگەنىدى.چۈنكى،ھەقىقىي مەنىدىكى مىللىي ئەسەرلەر روشەن ئۆزلۈك ئۇسلوبىغا ئىگە،تەسىرى كۈچلۈك ئۆلمەس ئەسەرلەر بولۇپ ھېسابلىنىدۇ.دىققەت قىلىش كېرەككى،مەن مىللەتنىڭ يازغۇچىسى دەپلا قولغا قەلەم ئېلىپ،رېئال تۇرمۇشنى سەۋرىچانلىق بىلەن كۈززەتمەي،تەتقىق قىلماي،ئىزچىل ئىزدەنمەي،تون كىيىشكە ئالدىراپ،ئۆز مەھلىسىدىن نېرى بارالماي،ئاز-تولا بەدئىي تەسۋېردىن پايدىلىنىپ،زورۇقۇپ پۇچەك ۋەقەلىك توقۇپ،جەمەتىنىڭ ئاز-تولا ئىقتىسادى كۈچىدىن پايدىلىنىپ مونەك-مونەك كىتابچىلارنى نەشىردىن چىقىرىلىۋەرسە ئۇنداق نەرسىلەر بىز تەكىتلەۋاتقان مىللىي ئەدەبىيەتنىڭ ئۆلچىمىگە توشمايدۇ-دە،مىللىي ئەدەبىياتنىڭ جەڭگىۋار قاتلىمىدىن ئورۇن ئالالماي،بىر دۆۋە قەغەز دۆۋىسى بولۇپ قالىدۇ،خالاس.         بىز ھەقىقىي مىللىي ئەدەبىياتنىڭ كۆزگە كۆرۈنگەن ۋەكىللىرىگە نەزەر سالغىنىمىزدا دوستوۋېسكى،گوگول ياراتقان ئەسەر لەر روس خەلقنىڭ خاس مىللىي ئەدەبىياتى،لۇشۈن بىلەن شايەن ياراتقان ئەسەرلەر خەنزۇ خەلقنىڭ مىللىي ئەدەبىياتى،زۇردۇن سابىر،مەمىتىمىن ھوشۇر،يۈسۈپ خاس ھاجىپ قاتارلىقلار ياراتقان بىباھا قامۇسلار ئۇيغۇر خەلقنىڭ مىللىي ئەدەبىياتىدۇر.چىڭغىز ئايتماتوف،مۇختەر ئەۋزوف...قاتارلىقلار ياراتقان بۈيۈك ئەسەرلەر قىرغىز-قازاق خەلقنىڭ ئۆلمەس ئەسەرلىرىدۇر.بۇنىڭدىن شۇنى كۆرىۋالالايمىزكى،ئەدەنىياتنىڭ مىللىلىكى ئەدەبىيات تارىخىنىڭ مۇھىم قانۇنىيىتى بولۇپ،ئۇ ئۆز نۆۋىتىدە مىللىي قىياپەت،مىللىي روھ،مىللىي ئەنئەنىنىڭ ئۈگۈت-ئەخلاق جەھەتتىن گەۋدىلىشىشى بولۇپ،ئۇ ھامان ئەدەبىي ئەسەرنىڭ مەزمۇنى بىلەن شەكلىنىڭ زىچ بىرلىكىدە ئىپادىلىنىدۇ.شۇنىڭ ئۈچۈن ئۇ ئىخلاسمەن ئوقۇرمەنلەرنى ئەدەبىيات ئارقىلىق شۇ مىللەتنى چۈشۈنىشتەك يۈكسەك مەقسەتكە يەتكۈزىدۇ ۋە شۇ مىللەتنىڭ مەدەنىيەت تارىخىنى بىلىشتە ھالقىلىق رول ئوينايدۇ.شۇڭا جاھانگىرلار بىرەر ئەلنى تالان-تاراج قىلىشتىن ئاۋال تۆۋەندىكىدەك نەيرەڭلەرنى ئىشقا سالغان؛ چېخ يازغۇچىسى مىلان كوندېرنىڭ ‹‹ كۈلۈش ۋە ئۇنتۇش خاتىرسى›› ناملىق رومانىدا بۇنۇقتا روشەن ئىزھالىنىپ ئۆتىلىدۇ.‹‹...بىر مىللەتنى يوقۇتۇشنىڭ بىرىنچى قەدىمى ئۇنىڭ خاتىرسىنى ئۆچۈرۈپ تاشلاش،كىتابلىرىنى،مەدەنىيەتلىرىنى ۋە تارىخىنى كۆيدۈرۈپ تاشلاش كېرەك.ئۇزاق ئۆتمەي ئۇ مىللەت ئۆزىنىڭ ئۆتمۈشى ۋە ئەتىراپىدىكى دۇنيانى تېزلىك بىلەن ئۇنتۇشقا باشلايدۇ-دە،تەدىرجى يوقىلىدۇ...››ئەلۋەتتە،بىز مۇنەۋۋەر ئەسەرلەردە تەسۋېرلەنگەن مىللىي،ئىجتىمائىي تۇرمۇش تەسۋېرى ئارقىلىق مىللەتلەرنىڭ بىناكارلىق سەنئىتىي،مۇزىكا سەنئىتىي،ئۇسۇل سەنئىتىي،ئىستېتىكا،پەن-مائارىپ...جەھەتلەردىكى مول بىلىمىگە ئىگە بولالايمىز.بولۇپمۇ مىللىي ئالاھىدىلىكى ئىنتايىن يارقىن ئىپادىلەنگەن ئەسەرلەر قىممەتلىك تارىخ پاكىت ماتېرىيالى بولۇش رولىنىي ئوينايدۇ.مەلۇمكى،بىز بىر مىللەت ئولتىراقلاشقان جايلارغا بارمىساقمۇ ۋە ياكى  شۇ مىللەت ئادەملىرى بىلەن بىۋاستە ئۇچىرىشالمىساقمۇ، شۇ مىللەت قەلەم ساھابىلىرى يېزىپ قالدۇرغان ئەسەرلەرنى ئوقۇش ئارقىلىق ئۇلارنىڭ زېھنى،ئىدىيىۋى ھېسىياتى،فىزئولوگىيىلىك تۈزۈلۈشى ھەققىدە دەسلەپكى چۈشەنچىگە ئىگە بولالايمىز.شۇ سەۋەپتىن مىللىي ئەدەبىيات؛مىللىي ئەنئەنە تەربىيىسىنىي كۈچەيتىپ،مىللىي خاراكتېر،مىللىي غورورنى ئاشۇرۇشتا ئاساسلىق رول ئوينايدۇ.شۇنداقلا ساغلام بولغان مىللىي ئادەتلەرنى داۋاملىق ساقلاپ ۋە راۋاجلاندۇرۇپ،مەنىۋى-مەدەنىيەت سېپىدە ئۈنۈملۈك كۈرەش قىلىشىمىزغا ئىجابى يارىدەم بېرىدۇ.                
ئومۇملاشتۇرۇپ ئېيتقاندا،ھەرقايسى مىللەتلەرنىڭ خاراكتېرى تۇرمۇش ۋە ئۆرۈپ-ئادەتلەردىكى گۈزەل ئۆزگىچىلىكلەر،زىمىنىدىكى تاغ-دەريالار،يېزا-قىشلاق،شەھەر-بازارلىرىنىڭ ئىزگۈلۈك قىياپەتلىرى پەقەت شۇ مىللەتنىڭ ئۆز ئەدەبىياتىدا يارقىن جۇلاسىنىي نامايەن قىلىدۇ.ئەنە شۇنداق روشەن مىللىي خاسلىق كەڭ ئوقۇرمەنلەرنىڭ گۈزەللىك تۇيغىسىنى قوزغايدۇ ۋە كۈچەيتىدۇ.بۇنداق ئىستېتىك تۇيغۇ ئۆز ۋۇجۇدىمىزدا چىن گۈزەللىكىنى يېتىلدۈرۈشىمىزگە يارىدەم بېرىدۇ.مىللىي ئەدەبىياتنىڭ قىممىتى(ياراملىقلىقى) ئارقىلىق ھەربىر ئوقۇرمەن،ئۆز مىللىتىنىڭ ۋۇجۇدىدىكى ساغلام بولغان جەڭگىۋار روھىدىن ئالەمچە سۆيىنىدۇ.زەئىپ،چىرگىن تەرەپلىرىگە نەپرەتلىنىپ ۋە ئۇنىڭدىن يىرگىنىپ،ئۇنداق ئىللەتلەرنى ۋۇجۇتلىرىدىن چىقىرىۋېتىشكە ئۇرىنىدۇ.دېمەك،مىللىي ئەدەبىيات-خەلق ئاممىسىنىي مىللىي ئىپتىخارلىق،ۋەتەنپەرۋەرلىك،قەھىرمانلىق روھ بىلەن سۇغىرىدۇ.شۇڭا ئېلىمىز ئەدەبىيات تەتقىقاتچىسى لۇشى؛‹‹ ئەدەبىيات تۇرمۇش ئەينىگى بولۇپلا قالماستىن،تېخىمۇ مۇھىمىي ئۇ جەڭگىۋار مىلتىق ۋە ئۆتكۈر تىغ بولۇشى لازىم›› دەپ ناھىيىتى توغرا ئېيىتقان.                        

بورتالا شەھىرى ئۇتتۇبۇلاق 6-باشلانغۇچ مەكتەپتىن.ئىمام ئىسمائىل ئىبنۇرى،
باھالاش خاتىرىسى:
  • پۇلى:+50(ئۈمىديار)
  • سىنىڭ ئىرادەڭ بۇيىچە بولسۇن !
    دەرىجە: ئالىي ئەزا
    ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 10
    جىنسى : ئەر (ئوغۇل)
    نادىر تېمىسى: 0
    ئومۇمىي يازما: 986
    ئۇنۋان:مۇنبەرداش ھازىرغىچە986دانە
    تۆھپىسى: 135
    پۇلى: 1260 ياۋرۇ
    شۆھرىتى: 277
    ياخشى باھا: 1260
    توردا: 122(سائەت)
    ھازىر:
    تىزىملاش: 2011-02-17
    ئاخىرقى: 2012-10-15
    1- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-09-12 12:45

    ماقالىڭىزدىن سۈيۈندۈم ، بىزدە ھازىر ئۆز ئەدەبىياتىمىزغا گۇمانىي نەزەر بىلەن قارايدىغانلار خىلى كۆپ سالماقنى ئىگەللەيدۇ .
    دوستلىشىش
    ئىمپىرىيە
    دەرىجە: يېڭى ئەزا
    ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 11
    جىنسى : يوشۇرۇن
    نادىر تېمىسى: 0
    ئومۇمىي يازما: 49
    ئۇنۋان:رەسمىي ھازىرغىچە49دانە
    تۆھپىسى: 4
    پۇلى: 71 ياۋرۇ
    شۆھرىتى: 8
    ياخشى باھا: 61
    توردا: 3(سائەت)
    ھازىر:
    تىزىملاش: 2011-02-17
    ئاخىرقى: 2012-06-27
    2- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-09-12 18:50

    سۆز بىرىكمىسى <<مىللىي ئەدەبىيات>>تىكى <<مىللىي >> ئاتالمىسىنى شەرھىلەپ باقسىڭىز.
    كىتاپتا ئۆلمەڭ!
    ھېسياتنىڭ قۇلى،مەغلۇبنىڭ ئۇلى!
    دەرىجە: ئالىي ئەزا
    ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 546
    جىنسى : يوشۇرۇن
    نادىر تېمىسى: 0
    ئومۇمىي يازما: 2327
    ئۇنۋان:جاپاكەش ھازىرغىچە2327دانە
    تۆھپىسى: 129
    پۇلى: 2698 ياۋرۇ
    شۆھرىتى: 259
    ياخشى باھا: 2617
    توردا: 406(سائەت)
    ھازىر:
    تىزىملاش: 2011-05-19
    ئاخىرقى: 2012-10-19
    3- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-09-20 09:48

    ئېلىمىزدە ھەرقايسى مىللەتلەر ئومۇملاشتۇرۇپ ‹‹مىللىي›› دەپ ئاتىلىدىكەن.

    ‹‹مىللىي›› ئاتالمىسىنىڭ بىزنىڭ لۇغىتىمىزگە قاچاندىن ئېتىۋارەن پەيدە بولغانلىقى مېنى ئويغا سالىدۇ.

           -ئابدۇقادىر جالالىدىن
    دەرىجە: يېڭى ئەزا
    ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 1163
    جىنسى : ئايال (قىزچاق)
    نادىر تېمىسى: 0
    ئومۇمىي يازما: 3
    ئۇنۋان:يېڭى ھازىرغىچە3دانە
    تۆھپىسى: 0
    پۇلى: 3 ياۋرۇ
    شۆھرىتى: 0
    ياخشى باھا: 3
    توردا: 2(سائەت)
    ھازىر:
    تىزىملاش: 2011-12-30
    ئاخىرقى: 2012-02-26
    4- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-12-30 12:46

    ئاپتۇر (شامال) نىڭ يازمىسىغا

    يۇقىرىقى ماقالا مىللىي ئەدەبىياتىمىز ئۈچۈن يېزىلغان ھەق سۆز ئىكەن.  قالىمىڭىزگە بەرىكەت تىلەيمەن....
    olumni untigan,ga nasahat kilma
    دەرىجە: يېڭى ئەزا
    ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 1164
    جىنسى : ئەر (ئوغۇل)
    نادىر تېمىسى: 0
    ئومۇمىي يازما: 90
    ئۇنۋان:رەسمىي ھازىرغىچە90دانە
    تۆھپىسى: 12
    پۇلى: 114 ياۋرۇ
    شۆھرىتى: 24
    ياخشى باھا: 114
    توردا: 21(سائەت)
    ھازىر:
    تىزىملاش: 2011-12-31
    ئاخىرقى: 2012-10-09
    5- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-12-31 18:34

    ئاپتۇر (شامال) نىڭ يازمىسىغا

    ئىپپەت -ئانىلىقنىڭ چېچەك پەسلى .
    دەرىجە: تۆھپىكار ئەزا
    ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 1162
    جىنسى : ئايال (قىزچاق)
    نادىر تېمىسى: 0
    ئومۇمىي يازما: 1088
    ئۇنۋان:ئالاھىدە ھازىرغىچە1088دانە
    تۆھپىسى: 106
    پۇلى: 1355 ياۋرۇ
    شۆھرىتى: 212
    ياخشى باھا: 1305
    توردا: 219(سائەت)
    ھازىر:
    تىزىملاش: 2011-12-30
    ئاخىرقى: 2012-10-18
    6- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-12-31 18:45

    ئەسىرىڭىزنى تەپسىلى ئوقۇپ چىقتىم ، ھەقىقەتەن ياخشى يېزىپسىز....تىلى ئۆتكۈر ، ئاممىباپ ئىخام يېزىلىپتۇ...قەلىمىڭىز توختاپ قالمىسۇن، ئاللا قولىڭىزغا دەرت بەرمىگەي ، داۋاملىق يېڭى ئەسەرلەر بىلەن تەمىنلەپ تۇرۇڭ .....
    دەرىجە: يېڭى ئەزا
    ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 1336
    جىنسى : ئەر (ئوغۇل)
    نادىر تېمىسى: 0
    ئومۇمىي يازما: 5
    ئۇنۋان:يېڭى ھازىرغىچە5دانە
    تۆھپىسى: 1
    پۇلى: 7 ياۋرۇ
    شۆھرىتى: 2
    ياخشى باھا: 7
    توردا: 1(سائەت)
    ھازىر:
    تىزىملاش: 2012-03-15
    ئاخىرقى: 2012-05-21
    7- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2012-03-24 21:49

    تەۋىرات  نىمىشقا  ئۆزڭسكە بۇنىداق ئىسم قۇيىۋالىغانىسز
    دوستلىشىش
    گۇلمەشۇق
    ranJima    konglum .
    دەرىجە: تىرىشچان ئەزا
    ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 834
    جىنسى : يوشۇرۇن
    نادىر تېمىسى: 0
    ئومۇمىي يازما: 159
    ئۇنۋان:دائىملىق ھازىرغىچە159دانە
    تۆھپىسى: 1
    پۇلى: 163 ياۋرۇ
    شۆھرىتى: 2
    ياخشى باھا: 163
    توردا: 69(سائەت)
    ھازىر:
    تىزىملاش: 2011-08-07
    ئاخىرقى: 2012-07-23
    8- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2012-05-22 09:23

    بۇ تېما ماڭا ، مەلۇم بىر روماندىكى  جوڭگو ئەدىبىياتى خەنزۇ ئەدىبىياتىمۇ دىگەن بىر دەتالاشنى ئەسلىتىپ قويدى .. رەھمەت !
    ھېسياتنىڭ قۇلى،مەغلۇبنىڭ ئۇلى!
    دەرىجە: ئالىي ئەزا
    ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 546
    جىنسى : يوشۇرۇن
    نادىر تېمىسى: 0
    ئومۇمىي يازما: 2327
    ئۇنۋان:جاپاكەش ھازىرغىچە2327دانە
    تۆھپىسى: 129
    پۇلى: 2698 ياۋرۇ
    شۆھرىتى: 259
    ياخشى باھا: 2617
    توردا: 406(سائەت)
    ھازىر:
    تىزىملاش: 2011-05-19
    ئاخىرقى: 2012-10-19
    9- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2012-05-22 10:35

    ئادەم كۆز بىلەن كۆرگىلى بولمايدىغان شەكىلسىز قىممەتكە ئەڭ كۆڭۈل بۆلىدۇ،چۈنكى ئۇ ئادەمنىڭ مەنىۋى ماكانى.

            _ <<پالنامە>>