زادى كىمنىڭ گېپىنى ئاڭلاش كېرەك.
باغچەيولىغا بىر تۈركۈم كۆچەت تىكىلمەكچى بولدى،بۇ ھەرگىزمۇ كىچىك قۇرۇلۇش ئەمەس ئىدى،شەھەرلىك،ناھىيەلىكھوكۈمەت رەھبەرلىرى بۇ ئىشقا ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىپ،دائىم تەكشۈرۈپ تەتقىققىلدى.
بۇ ئىشقامەسۇل سۈن بولۈم باشلىقى بىر ئاز جىددىلەشتى.ئۇ بىر قىسىم كۆكەرتىشتىن خەۋىرى بار قابىلئادەملەردىن مەسلىھەت سوراپ،بەش يۈز تۈپ پۇراقلىق كامفورا دەرىخى سېتىۋىلىپئەكەلدى،ھەم قول ئاستىدىكىلەرگە:«غەيرەت قىلىڭلار،مۇشۇ بىرقانچە كۈن ئۆتۈپكەتسە،سىلەرنى سىرىتقا ئاچىقىپ مىھمان قىلىمەن»دىدى.قول ئاستىدىكىلەر ناھايىتىتەسىرلەندى،ھەممىسى چوقۇم دەرەخ كۆچەتلىرىنى ياخشى تىكىمىز،ئەي بولۇش نىسبىتىنىيۈز پىرسەنگە يەتكۈزۈشكە كاپالەتلىك قىلىمىز دەپ ئىپادە بىلدۈردى.
سۈن بولۈمباشلىقى خوشاللىقىدا كېچىچە ئۇخلىيالماي،ئېدارە باشلىقىنى تېپىپ،خىزمىتىدىندوكىلات بەرمەكچى بولدى.كىممۇ ئويلاپ باققان دەيسىز،گەپنى تېخى ئاساسى تىمىغا يۆتكىمەيتۇرۇپلا،ئېدارە باشلىقى كۈلۈپ تۇرۇپ:«سىز جاپا چەكتىڭىز-ھە،مىنىڭ قارىشىمچە، ئىككىقاتار مەجنۇنتال تىكىلسە ،ناھايىتى چىرايلىق تۈراتتى»دىدى.
«شۇنداق،شۇنداق.بىراق...مىنىڭچە..،پۇراقلىق كامفۇرا دەرىخى قانداقراقتۇ...»سۇن بولۈم باشلىقىنىڭپېشانىسىدىن پۇررىدە تەر چىقىپ كەتتى.ئاشۇ پۇراقلىق كامفۇرا دەرەخلىرىنى ئىلىشقاخېلىلا كۆپ پۇل كەتكەن ئىدى.
ئېدارەباشلىقى ئازراق بېزار بولغاندەك،قولىنى سىلكىپ تۇرۇپ:«سۈن بولۈم باشلىقى،سىزنىڭھەممە يىرىڭىز بولىدۇ،پەقەت گۇزەللىك قارىشىڭىز بولمايدۇ،-مەجنۇنتال بولسۇن،بەشكۈن ئىچىدە تىكىپ بولۇڭلار،بىلدىڭىزمۇ؟»دىدى.سۈن بولۈم باشلىقى ئارتۇق سۆزلەشكەجۈرەت قىلالماي،ئېدارە باشلىقى بىلەن ئالدىراش خوشلاشتى،چىقىپلا دەرەخ كۆچىتىساتىدىغان خوجايىنغا تېلفۇن قىلىپ،مالنى قايتۇرۇش ياكى ئالماشتۇرۇش ئىشىنىمەسلىھەتلەشتى.بىراق كىم بىلگەن دەيسىلەر،ئۇ خوجايىن بىر ئېغىز گەپ بىلەنلا ئۇنىرەت قىلدى،يەنى«دەرەخنىڭمۇ جىنى بار تۇرسا،بۇنداق ئۇياق بۇياققا سۆرەپ قىيناپيۈرسەك قانداق بولىدۇ؟»دىدى.
ئاماليوق،ئېدارە ئازراق پۇل زىيان تارتىپ،ھەر ھالدا ئاشۇ بىر تۈركۈم پۇراقلىق كامفۇرادەرىخىنى بىر تەرەپ قىلىۋەتتى.ئاندىن كىيىن، سۈن بولۈم باشلىقى بىھۆرمەتلىك بولۇپقالمىسۇن دەپ،كېچىلەپ بىر تۈركۈم مەجنۇنتال كۆچىتى سېتىۋىلىپ ئەكەلدى.ئويلىمىغانيەردىن ئۆيگە كىلىشىگىلا،ناھىيە ھاكىمىدىن تېلفۇن كېلىپ،ئۇنى بىر يىغىنغاقاتنىشىشقا چاقىردى.
سۈن بولۈمباشلىقى چۈچۈپ كەتتى،ئالدىراپ-تىنەپ يىغىن مەيدانىغا باردى.
ناھىيەھاكىمى ئۇنىڭ نوۋەتتىكى بىر قىسىم خىزمەتلىرىنى مۇئەييەنلەشتۈرۈپ بولۇپ،:«باغچايولىنىڭ كۆكەرتىش قۇرۇلىشى خەلىق رايى قۇرۇلۇشى،بىز ئۇنى قول ئۇچىدا قىلساق بولمايدۇ.كوپچىلىكمۇزاكىرە قىلىپ باقساڭلا،ئۇ يەرگە قايسى خىل دەرەخنىڭ كۆچىتىنى تىكسەك بولار؟»
يىغىنمەيدانى تىمتاس بولۈپ قالدى،ھىچكىم گەپ قىلالمىدى.ئازراق ۋاقىت ئۆتكەندىن كىيىن،ئېدارەباشلىقى كارنىيىنى بىر قىرىۋىتىپ،«ھاكىم،مەجنۇنتال بولارمۇ،ئەتىيازدا ياپ-يىشىلبولۇپ كىتىدۇ.»دىدى.
«ھىم،شۇنداقيامان ئەمەس.»ھاكىم ماختاپ تۇرۇپ«بىراق،مەجنۇنتال قىش كىرسىلا،يوپۇرماقلىرى چۈشۈپسەتلىشىپ كېتىدۇ.تاسون دەرىخى قانداقراق؟كوپچىلىك ھەمىڭلار پىكىرىڭلارنى بايانقىلىپ بىقىڭلار!»دىدى.يىغىنغا قاتناشقانلارنىڭ زور كۆپ قىسمى ھاكىمنىڭ پىكىرىنىياخشىكەن دىدى،شۇنىڭ بىلەن يىغىن تاسۇن دەرىخى تىكىشنى،تۆت كۈندە ئىشنى تۈگۈتۈشنىقارار قىلدى.
سۈن بولۈمباشلىقى گاڭگىراپ قالدى.ئېدارىغا قايتىپ بېرىپ، دەرھال ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىچاقىرىپ كېلىپ،ئىلاجىسىز كۇلۈپ تۇرۇپ:«تاسۇن دەرىخىگە ئالماشتۇرىدىغان بولدۇق،بۇمەجنۇنتاللارنى....كۆپچىلىك ياردەم قىلىپ سېتىۋەتسەڭلار،ئەرزان بولسىمۇمەيلى،قانچىلىك بولمىسۇن پۇلغا ساتقىلى بولىدۇ ئەمەسمۇ؟» دىدى،كۆپچىلىكمۇ ئاماليوق،ھەر بىر ئادەم ئون نەچچە تالدىن مەجنۇنتال كۆچىتىنى بۆلۈپ ئىلىشقا مەجبۇر بولدى،ھەرقايسىسىئۆزلىرىنىڭ يىقىن ئادەملىرىنى تېپىپ،يۇمشاق، قاتتىق ۋاستىلەرنى ئىشقا سىلىپ يۈرۈپسېتىۋەتتى.بىراق يىغىلغان پۇل دەرەخ پۇلىنىڭ ئۈچتەن بىرىگىمۇ توغرا كەلمىدى.
ئىككىنجىكۈنى تاڭ سەھەردە،سۈن بولۈم باشلىقى ئىش مەيدانىغا يىتىپ كەلدى،كوپ قىسىم كۆچەتتىكىدىغان كارىزلارنىڭ كولىنىپ بولغانلىغىنى كۆرۇپ،كۆڭلى ئازراق ئارام تىپىپقالغاندەك بولدى.نەق شۇ ۋاقىتتا،ئۇ تۇيۇقسىز ئېدارە باشلىقىنىڭ ،شەھەر باشلىقى بىردەمدىنكىيىن كۆزدىن كەچۈرگىلى بارىدىغانلىقىنى،ئۇنىڭ شۇ جايدا كۈتۈپ تۈرۈش بۈيرۈقىنىتاپشۇرۋالدى .سۈن بولۈم باشلىقى ساراسىمىگە چۈشتى،ئەمدى ئۆيىگە قايتىپ بىر قۇركىيىمىنى يەڭگۈشلىۋالاي دىگۈچە،بىر قاتار ماشىنىلارنىڭ ئۆزى تەرەپكە قاراپكېلىۋاتقىنىنى كۆردى!
شەھەر باشلىقىماشىنىدىن چۈشۈپ،ھاكىم ۋە ئېدارە باشلىقىنىڭ ھەمرالىقىدا باغچا يولىنىڭ ئېغىزىغايىتىپ كەلدى، سۈن بولۈم باشلىقىمۇ ئەگىشىپ كىلىپ،ئېدارە باشلىقىنىڭ كەينىگە ئۆتۈۋالدى.شەھەرباشلىقى كوپچىلىككە قارىۋىتىپ،كۈلۈپتۇرۇپ:«يامان ئەمەس.نىمە دەرەخنى تىكەيلى دەۋاتىسىلەر؟ھە،ھازىر مودا بولاۋاتقىنىقايسىدى؟پۇراقلىق كامفۇرا دەرىخى،سىلەر قاراپ بىقىڭلار كۆپىنچە شەھەرلەرنىڭ..،شۇنداققۇ.»دىدى.
ھاكىم دەرھال:«شەھەرباشلىقى ھەقىقەتەن توغرا ئىيىتتى،بىز ئاللا بۇرۇنلا پۇراقلىق كامفۇرا دەرىخىتىكىشنى قارار قىلغان،دەرھال تىكىمىز»دىدى.ئېدارە باشلىغى بىشىنى كەينىگە بۇراپسۈن بولۈم باشلىقىغا:«ئۈچ كۈنگىچە،پۇراقلىق كامفۇرا دەرىخىنىڭ ھەمىسىنى تىكىپ بولۈڭلار،چۈشەندىڭىزمۇ؟»دىدى. سۈن بولۈم باشلىقىنىڭ بىشى قايغاندەك بولدى،ئاغزىنى ئېچىپ يەنە دەرھاليىپىۋالدى.
تەرجىمەقىلغۈچى:قەيسەر جىلىل凯沙尔。吉力力
杂文选刊 2013-يىللىق11-سان(كىيىنكى ئايلىق)5-بەتتىن ئېلىنىپ تەرجىمە قىلىندى
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا مارشال تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014-2-6 07:52 PM