ئۇيغۇرلارنىڭ زامانىۋى ئولتۇراق ئۆيلىرى

zoklan

	ئۆلۈپ كەتسەك ئىككى مىتىر قارا تۇپراق قوينىدا ياتىمىز. بۇ دۇنيادا بولسىمۇ تاپقان پۇلنىڭ مىغىزىنى چىقىپ چىرايلىق ئۆيدە ئولتۇرۇپ راھەت كۆرسەك يامىنى يوق. مەن بەك ياقتۇرىمەن باغ ۋارانلىق ھويلىسى بار ئۆينى.

salam503

	پۇلۇم بولغان بولسا مەنمۇ بىر يۈرۈش ئاشۇنداق ئىسىل ئۆي سالاتتىم

zumrettash

	نىمانچە چىرايلىق ئۆيلەر بۇ!

benazar

	يەنىلا مىللى پۇراقتىكى ئويلەر چىرايلىقكەن ھە [s:139]  [s:139]  [s:139]

siddikabla

	بىر ئالىمنىڭ مۇنۇ بېيتى ئېسىمگە كېپ قالدى:               ئايۋانۇ كايۋانۇ مەن خۇش.               ۋەتەكۇنۇل جىبالۇ كەل ئىھنىل مەنپۇش،                 شۇ ئېسىل ئىمارەتنىڭ ئىگىسى،               قىيامەتتە بىھۇش.

gherip

	بىزنىڭ ئۆيمۇ ئاز قاپتۇ ، ئاۋۇ ئۆيلەرگە يىتىۋالغىلى  [s:123]  [s:123]

Rose-0998

	ئۇيغۇر مىمارچىلققى ،نەققەشچىلىقى ھەقىقەـەن ئېسىل_جىمۇ!

DosTluK

	ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 16قەۋەت Rose-0998 كە 2011-01-03 02:20 PMئەۋەتىلدى : ئۇيغۇر مىمارچىلققى ،نەققەشچىلىقى ھەقىقەـەن ئېسىل_جىمۇ! DOSTLUK MUNBIRGA MARHAMMAT :http://bbs.ulinix.bz/index.php Lm[,^k   ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم: توغرا دىدىڭىز ھەق گەپ.

ajap爱你

	قەشقەردە كۆپ بۇنداق ئۆيلەر

yipek-yoli

	ئۇيغۇر بىناكارلىقى كەسپى ئاتا مىراس ئىقتىسادى كەسىپلىرىمىزنىڭ بىرى، ئۇنىڭ ئىقتىسادى كەسىپ بۇلۇپ شەكىللىنىشىنى مىللىتىمىزنىڭ ئۇزاق تارىخىي تەرەققىيات جەريانىدا ئۆزى ياشىغان ئىشلەپچىقىرىش ۋە تۇرمۇش مۇھىتىنى ماددى نۇقتىدا سەنئەت تۈسىگە كىرگۈزۈشتىن ئىبارەت مەنىۋى ئىستېمال ئېھتىياجى بەلگىلىگەن ھەم مۇشۇنداق ئىستېمال ئېھتىياجى بىناكارلىقنى ئاساس قىلغان ھۆنەرۋەنچىلىك كەسپىنىڭ راۋاجلىنىشىغا بىۋاسىتە تەسىر كۆرسەتكەن. مۇئەييەن جۇغراپىيىلىك مۇھىت دۇنيادىكى قەدىمكى مەدەنىيەتلەرنىڭ ماكانىمىزدا ئۇچرىشىشىنى بەلگىلىگەن ھەم خەلقىمىز ئېھتىياجىغا قاراپ ھەرخىل مەنبەدىكى مەدەنىيەتلەرنىڭ ئۆزگىچە ئامىللىرىنى تەشەببۇسكارلىق بىلەن ئۆزلەشتۈرۈپ ماڭغان. خەلقىمىز ئۆزىنىڭ قۇيۇق سەنئەت تۇيغۇسىنى ۋە ئىجادىيىتىنى ئۆزى ياشاۋاتقان تۇرمۇش ۋە ئىشلەپچىقىرىش بوشلۇقىدىكى ماددى ۋاسىتىلەرگە سىڭدۈرگەن ۋە شۇ ئارقىلىق مەدەنىيەت خاسلىقىنى ھەرتەرەپلىمە ساقلىغان.  بىناكارلىق مىراسلىرىدىن خەلقىمىزنىڭ تارىخىي دەۋرلەردىكى مەدەنىيەت ئېقىملىرىنى ھېس قىلالايمىز.     بىرىنچى، ئۇيغۇر بىناكارلىقى، ئەڭ ئاۋۋال، خەلقىمىزنىڭ ھويلا-ئارام بوشلۇقى ۋە ئۆي ئىچى مۇھىتىدا ئىپادىلىنىدۇ، بۇ جەھەتتىن ھويلا دەرۋازىسى، ئولتۇراق ئۆينىڭ ئالدى(پېشايۋان، سۇپا ياكى باراڭ ئاستىدىكى كارىۋات)، ئىشىك-دېرىزە قاتارلىق تاشقى جابدۇنۇش، ئۆينىڭ بېزىلىشى، ئۆي جاھازىرىنىڭ سەپلىنىشى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. شەھەرلاردە بىنالارنىڭ تاشقى قىياپىتى ۋە ئۆيلەرنىڭ ئىچكى بېزىلىشى ئارقىلىق ئىپادىلىندۇ.     ئىككىنچى، ئۇيغۇر بىناكارلىقى مەسچىت بىناكارلىقى ئارقىلىق ئىپادىلىنىدۇ. بۇددىزم دەۋرىدە ئۇيغۇر بىناكارلىقى ھەيكەلتىراشلىق ۋە رەسساملىق سەنئەتلىرى بىلەن بىر گەۋدىلىنىپ، مىڭئۆي، ئىبادەتخانا، بۇددا مۇنارلىرى ئارقىلىق ئۆزگىچە ئۇسلۇب شەكىللەندۈرگەن بولسا، ئىسلام دىنى قۇبۇل قىلىنغاندىن كېيىن ئۇيغۇر بىناكارلىقى ئىسلام بىناكارلىقىنىڭ تەسىر كۆرسىتىشى ئارقىسىدا يەنىمۇ تەرەققىي قىلدۇرۇلدى.     ئۈچىنچى، قەدىمكى ئوردا-قەلئە بىناكارلىقىدا ئىپادىلىنىدۇ. تارىختىكى ئورخۇن، گەنجۇ، قۇجۇ، قاراخانىيلار ۋە يەكەن خانلىقى قاتارلىق خانلىقلار ۋە سۇلالىلەر ئۆز تېررىتورىيەسىدە سېپىل قۇرۇلۇشى، شەھەر قۇرۇلۇشى ۋە ئوردا-ساراي قۇرۇلۇشلىرىنى زور كۈچ بىلەن تەرەققىي قىلدۇرغان. يەكەن خانلىقى قاتارلىق خانلىقلار ۋەسۇلالىلەر ئۆز تېررىتورىيەسىدە سېپىل قۇرۇلۇشى، شەھەر قۇرۇلۇشى ۋە ئوردا-ساراي قۇرۇلۇشلىرىنى زور كۈچ بىلەن تەرەققىي قىلدۇرغان، يەكەن خاندانلىقىدىن كېيىنكى بەگلىكلەر دەۋرىدە ھەرقايسى يۇرتلاردىكى ئۇيغۇر بەگلىرى قورۇ-جاي ۋە قىلئەلىرىنى بىنا قىلىشنى ھاكىمىيەتنىڭ مۇھىم سىمۇۋۇلى قاتارىدا گەۋدىلەندۈرگەن.     تۆتىنچى زامانىمىزدىكى مېھمانساراي، رېستۇران، تېز تاماقخانا، تورتخانا، قەھۋەخانا قاتارلىق يېمەك-ئىچمەك مۇلازىمەت سورۇنلىرىنىڭ تاشقى ۋە ئىچكى بېزىلىشى جەھەتتە ئىپادىلىنىدۇ. بۇ سورۇنلار خەلقىمىزنىڭ ئەسلىدىكى ئائىلە مۇھىتىدىكى مېھماندارچىلىق پائالىيەتلىرىنى تاۋارلاشتۇرۇش ۋە مەخسۇس كەسىپلەشتۈرۈش نۇقتىسىدا بازار مۇھىتىدا  شەكىللەنگەن مۇلازىمەت ئورۇنلىرى بولغاچقا، سورۇنلارنىڭ ئەسلىدىكى ئائىلە تۈسىگە ئىگە بولۇش خاراكتېرى ئىمكان بار داۋاملاشتۇرىلىدۇ ھەم بېزىلىش جەھەتتە ئۆز ئىپادىسىنى گەۋدىلەندۈرىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىللە مېھماندارچىلىق نۇقتىسىدىكى يېمەك-ئىچمەك، ئۆرپ-ئادەت جەھەتتىكى ئۆزگىچىلىك بىناكارلىق ۋاسىتىلىرى ئارقىلىق ماددى ئاساسنى شەكىللەندۈرىدۇ.     بەشىنچى، كوچا-رەستىلەرنى ئومۇمىي گەۋدە قىلىپ ئىپادىلىنىدۇ .  بۇنىڭدا تۇرالغۇ ئۆي ۋە مەسچىتلەرنى ئاساس قىلغان مەھەللە كەيپىياتىدىن باشقا يول بويلىرىدىكى مۇقىم دۇكان-سارايلارنىڭ تاشقى بېزىلىشى، يول، رېشاتكا ۋە كۆۋرۈكلەرنىڭ ئۇيغۇر بىناكارلىق نەقىشلىرىنى مۇجەسسەملەشتۈرۈشى، بازار ۋە مەدەنىيەت پائالىيەت مەيدانلىرىنىڭ لاھىيەلىنىشى، يول بويىدىكى ئىدارە-ئورگان ئىمارەتلىرىنىڭ مۇشۇ تۈستە لايىھەلىنىشى، يېمەك-ئىچمەك دۇكانلىرىنىڭ تاشقى جابدۇلىنىشى قاتارلىقلارنى .ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.     ئالتىنچى، قەبرىستانلىق، مازارلارنىڭ بېزىلىشىدە ئىپادىلىنىدۇ. قەبرىستانلىق، مازارلارنىڭ ئورۇنلىشىشىدا مۇئەييەن جۇغراپىيىلىك شارائىتلار ئالدىن ئۇيلىشىلىدۇ، ئۇنىڭدىن قالسا بۇ جايلارنىڭ سۈكۈتكە چۆمۈلگەن، مۇقەددەس جاي كەيپىياتىدا بولۇشى تاشقى قىياپەت جەھەتتىن ئىپادىلىنىدۇ. قەبرىستانلىقتىكى قەبرە تاشلارنىڭ ھەرخىل بىناكارلىق شەكلىدە بولۇشى ۋە دەرەخ ياكى ئۆسۈملۈكلەرنىڭ ئىستخىيلىك ھالدا جايلىشىشى قەبرىستانلىق بىناكارلىقىنىڭ ئومۇمىي گىرەلەشمە ھالىتىنى شەكىللەندۈرىدۇ. نۇرغۇن جايدا قەبرىستانلىقلارنىڭ مۇقەددەس جاي بولۇش خاراكتىرىگە ئاساسلىنىپ، ئۇنىڭ ئەتراپى چوڭ جەھەتتىن لايىھەلىنىدىغان بولدى، مەسىلەن: بەزى شەھەر ئەتراپى قەبرىستانلىقلىرىنىڭ كىرىش ئېغىزلىرىدا ئۇيغۇر بىناكارلىق ئۇسلۇبىدىكى ھەيۋەتلىك دەرۋازىلار سېلىنىدۇ. بەزى جايلاردا قەبرىستانلىقنىڭ ئومۇمىي بىناكارلىقىغا ماسلاشتۇرۇپ، مۇراسىم ، نەزىر-چىراغ سۇرۇنلىرى تەسىس قىلىنىدۇ، بۇ قۇرۇلۇشلار مۇئەييەن ئىسلام بىناكارلىق ئۇسلۇبىنى تەتبىقلىغان بۇلۇپ، مىللىي ئۆرپ-ئادەتلەرنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسلىنىپ لايىھەلەنگەن.