ھۆرمەتلىك مۇنبەرداشلار،بۈگۈن ئىشخانىدا ماتىريال رەتلەۋېتىپ "شىنجاڭ قانۇنچىلىق گېزىتى"2826-سانىدىكى "ئۆگەي ئانىسىنىڭ قۇربانىغا ئايلانغان بالا"سەرلەۋھىلىك بۇ ماقالىغا كۆزۈم قايتا چۈشتى-دە ،يەنە ئوقۇشقا باشلىدىم.مەن ماقالىنى يېڭى ئوقۇغان چاغدا،ئىچىم بىر قىسما بولۇپ ۋەقەلىكنى نەچچە كۈنگىچە ئويلاپ كۆڭلۈم يېرىم يۈرگەنتىم.ھازىر بۇ خىل كەيپىيات قايتا تەكرارلانماقتا.
جەمىيەت تەرەققىياتىنىڭ تېزلىشىشىغا ئەگىشىپ،نىكاھتىن ئاجرىشىدىغانلارنىڭ سانىمۇ ئوخشاشلا "تەرەققى"قىلماقتا.مەن ياش ئاتا -ئانىلارنىڭ پەرزەنتلىرىنىڭ بەختى ئۈچۈن بولسىمۇ، تۇرمۇشقا ئەستائىدىل مۇئامىلە قىلىشىنى ئۈمىت قىلىمەن.ھەممە ئادەمنىڭ گېزىت كۆرۈپ كىتىشى ناتايىن ،شۇڭا ئازراق ۋاقىت چىقىرىپ مۇنبەرگە بۇ ئەسەرنى يوللاپ قويۇشنى مۇۋاپىق كۆردۈم،تەربىيىۋى ئەھمىيىتى بوپ قالسا ئەجەپ ئەمەس
.
**************
ئوغلى ئۆلگەندىن كىيىنكى گۇمان
_ئوغلۇم، كۆزۈڭنى ئاچ، نىمە بولدۇڭ، نەرىڭ ئاغرىۋاتىدۇ؟.....
_ئەكرەم جىيەن ئوغلى مۇزەپپەرگە قايناق سۇ ئىچكۈزدى. مۇزەپپەر ھايال ئۆتمەي كۆزىنى ئاچتى -دە ، پەس ئاۋازدا:
_ئاپا، ئايشەم ئاپا.....،_دەپ پەس ئاۋازدا چاقىردى.
تۆت ياشلىق مۇزەپپەرنىڭ ئانىسىنىڭ ئىسمىنى ئاتاپ چاقىرىشىغا قاراپ، ئۆيدىكىلەرنىڭ ئىچى سىيرىلدى. ئايشەم يىتىپ كەلگەندە مۇزەپپەر ئاللىبۇرۇن جان ئۈزگەن ئىدى.ئايشەم ئوغلىنى باغرىغا بېسىپ ئۆكسۈپ يىغلىدى،"ئوغلۇم نىمە ئۈچۈن تۇيۇقسىز ئۆلۈپ كېتىدۇ" دىگەنلەرنى ئويلىغان ئايشەم بالىنى قۇچاقلىغىنىچە ئۆيدىكىلەردىن:
_ئوغلۇمغا زادى نىمە بولدى؟-دەپ سورىدى.
ئۆيدىكىلەر زۇۋان سۈرمىدى. ئايشەم ھىچقانداق جاۋاپقا ئىرىشەلمىگەندىن كىيىن،بالىنىڭ كىيىملىرىنى سالدۇرۇپ قارىدى.دەرۋەقە، بالىنىڭ ئوڭ بىقىنىدا كۆكەرگەن ئىز بار ئىدى.
_بۇ نىمە ئىز ؟ بۇنى كىم قىلدى؟
ئايشەمنىڭ سۇئالى يەنىلا جاۋاپسىز قالدى.بىر دەمدىن كىيىن مەست كەلگەن ئاسىم:
_بىر ئىككى كۈندىن بۇيان بالا ساقسىز ئىدى. شۇ سەۋەپتىن......
ئايشەم ئۇنىڭ گەپلىرىگە ئىشەنمىدى-دە دەرھال ئۇچتۇرپان ناھىلىك جىنايى ئىشلار چوڭ ئەترىتىگە دىلو مەلۇم قىلدى.رازۋىتكىچىلار دەرھال نەق مەيدانغا كىلىپ ئۆيدىكىلەردىن ئەھۋال ئىگىلىدى.ئەكرەم رازۋىتچىكلارغا:
_سىڭلىم مىھىرنىسا بالىنىڭ مىجەزى يوقلىغىنى،ئاسىمنىڭ تېخى قايتىپ كەلمگەنلىكىنى ئېيتىپ بالىنى كۆتۈرۈپ كىرىپتىكەن،قارىسام ھالى بەك بوش ،قايناق سۇ بەرسەممۇئىچمىدى، كىيىن ئۆلۈپ كەتتى.ئالدىدىكى ئىشلارنى بىلمىدىم-دىدى. بۇنىڭ بىلەن گۇمان مىھىرنىساغا قارىتىلدى.
قانۇن دوختۇرى قەسەتنى تەكشۈرۈپ : "بالىنىڭ جىگىرى سىرتقى زەخمە تۈپەيلىدىن يېرىلىپ ،ئۇنىڭ ئۆلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان" دەپ يەكۈن چىقاردى.مىھىرنىسا قانۇن دوختۇرىنىڭ باھالاشنامىسىنى ئاڭلاپ،مۇزەپپەرنى ئۇرغانلىقىنى ئەمما بىقىنىغا ئۇرمىغانلىقىنى ئېيتىپ تۇرىۋالدى. ساقچىلارنىڭ قانۇن تۈزۈمنى قايتا-قايتا چۈشەندۈرىشى بىلەن قىلمىشىنى ئاخىر ئىقرار قىلدى.
قايتا نىكالانغاندىن كىيىن...
28 ياشلىق ئاسىم ئۇچتۇرپان ناھىيەسىنىڭ مەلۇم يېزىسىدا ئولتىراتتى. ئۇ 2005-يىلى ئايشەم بىلەن تۇنۇشۇپ ،ئۇزاق ئۆتمەيلا توي قىلدى.مۇزەپپەر تۇغۇلۇپ ئىككى ياشقا كىرگىچە بۇ ئۆيدە جېېدەل قۇرىمىدى، ئۇلار ئاخىرى نىكادىن ئاجراشتى،مۇزەپپەرنى ئاسىم بېقىپ تەربىلەيدىغان بولۇپ ئېلىپ قالدى. ئۇزاق ئۆتمەي ئاسىم خوشنا مەلىدىكى تۇل ئايال مىھىرنىسا بىلەن توي قىلدى.تويدىن كىيىن ئاسىم يەنىلا ھاراق ئىچىپ ،ئائىلىنىڭ ئىشلىرى ۋە مۇزەپپەر بىلەن كارى بولمىدى.
17- مارت مۇزەپپەر ئۆيدە ئويناۋېتىپ ئىشتىنىغا سىيىۋەتتى. بۇنى كۆرگەن مىھىرنىسا :
_يەنە سىيىۋەتتىڭما؟_دىگىنىچە بالىنىڭ قورسىقىغا بىرنى تەپتى.
مۇزەپپەر قورسىقىنى تۇتقىنىچە يىقىلدى ۋە يىقىلغان جايىدىن قوپالمىدى،مىھىرنىسا ئۇنىڭ ئىشتىنىنى سالدۇرۇپ ھويلىغا ئاچىقىپ يۇيۇپ كىرگەندىمۇ ئۇ يەنىلا جايىدا ئولتۇراتتى،بۇنى كۆرگەن مىھىرنىسانىڭ غەزىپى ئۆرلەپ :
_قىيداپ ئولتۇرغىنىڭما بۇ؟_دىدى ۋە سىرتقا چىقىپ 30 سانتىمىتىر ئۇزۇنلۇقتىكى ياغاچنى ئېلىپ كىرىپ ، بالىنىڭ بىقىنىغا ئۈچنى نۇقۇدى. مۇزەپپەر قورقۇپ ئۆيدىن قېچىپ چىقىپ كەتتى ،مىھىرنىسا ئۇنى قوغلاپ تۇتۇۋېلىپ يەنە تۆتنى ئۇردى.مۇزەپپەرقورققىنىدىن ئۆينىڭ بىر بۇلىڭىغا بېرىپ ئولتىرىۋالدى. شۇنىڭدىن كىيىنلا مىھىرنىسا ھويلىغا چىقىپ ئۆز ئىشى بىلەن مەشغۇل بولدى. مۇزەپپەر يىغىدىن توختاپ سىرتقا چىقاي دەپ تۇرىشىغا مىھىرنىسا كىرىپ :
_نەگە ماڭدىڭ ؟دەپ سورىدى، مۇزەپپەر قورققىنىدىن ئارانلا:
_ھاجەتخانىغا ،_دىيەلىدى.
مىھىرنىسا ئۇنى ھاجەتخانىغا ئاپىرىپ كەلگەندىن كىيىن،تاماق يىگۈزدى،ئاندىن ئۇنىڭ ئاغزىنى سۈرتكەچ:
_ئەمدى ئۇخلا!...-دىدى.
مىھىرنىسا ئورۇن راسلاپ مۇزەپپەرنى ياتقۇزدى ،مۇزەپپەر گەپ قىلماي ياتقىنى بىلەن ئۇخلىيالمىدى،بىر چاغدا ئۇ خارتىلداپ قالدى.
_ئادەمنى خاتىرجەم ئۇخلاتماي!....مىھىرنىسا شۇنداق دىگىنىچە بالىنىڭ يېنىغا بېرىپ ،ئۇنىڭ كالپۇكىنىڭ كۆكىرىپ كەتكەنلىكىنى كۆرۇپ،ئۇنى نەچچە قېتىم چاقىردى،ئەمما مۇزەپپەردىن زۇۋان چىقمىدى.
_چاتاق بولدى، قانداق قىلارمەن؟ ھېلىقى ھاراقلەش ئاتىسى تېخى يوق...
مىھىرنىسا بالىنى كۆتىرىپ ئاسىمنىڭ ئاكىسى ئەكرەمنىڭ ئۆيىگە يۈگۈردى.
مىھىرنىسا 29-مارت ئۇچتۇرپان ناھىلىك خەلىق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ تەستىقى بىلەن قانۇن بويىچە قولغا ئېلىندى.
* * * * * * * * *
ئىنسانىيەتنىڭ ئانىسى بولمىش ئاياللار ئەلمىساقتىن ئانىلىق مىھىر مۇھابەىتى، ئاق كۆڭۈللۈك، مىھرىبانلىق،كۆيۈمچانلىقتىن ئىبارەت پەزىلەتلىرى بىلەن ئۇلۇقلىنىپ كەلگەن. ئەمما مىھىرنىساغا نىمە دىگۈلۈك؟مۇزەپەرنىڭ ئېچىنىشلىق ئۆلىمى ئۆگەي بالا بولغانلىقى ئۈچۈنمۇ؟ياكى رەھىمسىزلىك مىھىرنىسانىڭ ۋۇجۇدىغا سىڭىپ كەتكەنمۇ؟
(كىشى ئىسىملىرى ئۆزگەرتىلدى)
تۈگىدى
ئاپتۇر:نۇربىيە تۇرسۇن، دىليار پەرھات
كومپىيۇتېردا: تۈركىيناز
بۇ يەردە شۇنىمۇ دىگىم كېلىدۇ:دۇنيادىكى ئۆگەي ئانىلارنىڭ ھەممىسى بۇنداق ئەمەس. دۇنيادىكى ئۆز ئانىلارنىڭ ھەممىسىمۇ مىھرىبان ئەمەس.بۇ بىر قىسىم كىشىلەرگىلا ۋەكىللىك قىلىدۇ خالاس.شۇنداق ئۆگەي ئانىلارمۇ بار ،ئادەم ھەيران قالغۇدەك ياخشى. بەزى ئۆگەي بالىلارمۇ بار،باشقىلارنىڭ گىپىگە كىرىپ ياخشى ئۆگەي ئانىلىرىنى ئۆگەيلەيدىغان ........