ھەرگىزمۇ دېھقان بولۇپ قالماث
(فېليةتون)
Chilamyim
ظأمةرجان ھةسةن بوزقىر تەرجىمىسى
سةهرايى قيامةتتة تذغذلذپ قېلىشتىن خذدا ساقلىسذن. تذغذلدىڭىزمۇ بولدى نامرات ظأتكىنىثىز ظأتكةن. ظالقانچىلىك يېرىثىزگة تېرىغان ظككى توك – توك ظاشلىقىثىز نةچچة پذلغا يارىماقچىدى. بذنى ظاز دېگةندةك باشلانغذچ مةكتةپتىن باشلاپلا ظايىغى چىقمايدىغان ئۇقۇش راسخودلىرىنىث قاينىمىغا غةرىق بولذپ كېتىسىز. تېخى كةنت، يېزا كادىرلىرى بىرىنىث كةينىدىن بىرى ظأيىثىزگة كېلىپ سېلىق سىۈيلىگىنى سىۈيلىگةن.
پذلىثىز بولمىسا ظأيثىزنى تذتذپ قالىدذ. سىزنىث ظاچ - توق قېلىشىثىز بېلةن كىمنىث كارى. ظاتا- ظانىثىزنىث ظارزذ قىلغىنىدةك كاتتا ظادةم بولذشنى ظويلايسىز. ظةمما ظذقذش پذلىنى تأليةلمىگةنلىكتىن ظىلاجىسىز ظوقذشتىن چېكىنىپ،تېرىقچىلىق قىلىشقا مەجبۇر بولىسىز. شذنىث بېلةن تأگةشكىنىثىز تأگةشكةن.
شۇ يوسۇندا چوث بولغاندىن كېيىن سىزمذ دېهقان بولىسىز دېگەن گەپ. پاراۋانلىق، كۈتىنىش دضگةنلةردىن ظېغىز ظېچىش مذمكىن بولامدىغان. بذ دألةتتة سىزنىث بىردىن بىر قىلالايدىغان ظىشىثىز هةق تاپشذرذشتىنلا ظبارةت خالاس. ظةمما سىز ظانچة-مذنچة خةت تذنذغان بولغاچقا، كادىرلار سېلىق يىغقىلى كةلگةندة يولدىن تېپىۋالغان مةركةزنىث سېلىقنى يېنىكلىتىش هةققىدىكى مةلذم هأججەتنى كأتىرىپ چىقىپ:
-هأججةتنىث روهى بويىچة سېلىقىنى تاپشذرذمايمةن قانداق-دةيسىز.
شذنىث بېلةن جاهىل ظذنسذر ظاتىلىپ قالىسىز. قولىثىزدىكىمذ ظألكىدىن تېخى يېقىندىلا ظةمةلدىن قالدذرۇلغان هأججةت بولذپ حىقىدذ-دة ،ساقچىخانا ياكى قاسقان شةپكة كىيىۋالغان كىشلةر تةرىپىدىن تذتذپ كېتىلىسىز. ظاخىردا ظأيىثىزدىكىلةر تېخىمذ كأپ پذل خةجلةپ سىزنى هةپسىدىن قذتذلدذرذپ چىقىدذ.
ظأيىثىزدة نامراتلىقتىن كۈن ظالالمايسىز- دة ،بىرةر چوثراق شةهةرگة بېرىپ ظشلةمچىلىك قىلماقچى بولىسىز. پۇلىڭىز بولمىغاچقا نذرغذن دوست- بذرادةرلىرىڭىزگة ظوخشاشلا تةؤةككۈلسگة پويىزغا چقىۋالىسىز. پويىزدا ظورذن بولمىغاچقا نةچچة يۈزلىگةن قېرىنداشلىڭىزغا ظوخشاش ظأتىشمة يوللاردا، كارىدذرلاردا، هاجةتخانىنىث يانلىرىدا تذرذشقا مةجبذر بولىسىز. پويىز خىزمةتچىلىرى سىزگە ظألگدةك ظأچ، ظذلار سىزنى خالىغانچە پويىزدىن چۈشىرىۋېتىدۇ تېخى..
سىز يىپ-يېڭى بىر شەھەرگە كېلىسىز. بذ شةهةر هةقىقةتةن چىرايلىق بولغاچقا سىز ظةشذ رەپ - رەپ كىيىملىرىڭىز بېلەن هېلىم دىۋانىدەكلا كۆرىنىپ قالىسىز. بذ چىرايلىق شةهةر مذشذ شةهةرلىكلةرنىث شةهرىدۇر، قانداقتذر جذثگو يېزىلىرىدىن كەلگەن سةهرالىقلارنىث شةهرى ظةمةس. شذثا بذ شةهةر ظةث ظازادة، كأثىللىك، پاكىز، ظوبدان خىزمةتلةرنى ظأزىنىث ئادەملىرىگە بېرىدۇ.ظذلار يۈزىمىز چۈشۈپ كېتىدۇ،دةپ ئۆزلىرى قىلىشنى خالىمايدىغان پاسكىنا ئىشلارنى سىزگە بېرىشىدۇ.؛ ياكى بولمايدذ سىز مةلذم زاؤذتقا بېرىپ ئىشلەيسىز. كۈندة نةچچة ظون ساظةتلةپ ظىشلىسىثىزمذ ظاخىر بېرىپچۆنتىكىڭىزگە كىرىدىغىنى ئاران نەچچە يۈز يۇەندىنلا ئىبارەت بولىدۇ خالاس. قورسىىقىڭىز ئاچسا قاتتىق نان غاجاپ،ظذسساپ كةتسىثىز سوغذق سذ ظچىپ يۈرۈپ تېجەپ قالغان ظةشذ ظككى توك-توك پۇلىڭىز بېلەن تذرمذشىثىزنى قانداقمذ ياخشىلىيالىغذدةكسىز؟ تېخى مةلذم مةزگىل ظأتكةندىن كېيىن مذشذ شةهةردىكى تالاي كىشلةر كأزگة ظىلىپصمذ قويمايدىغان نةچچة يۈز يۇةن دېگەن پذلغا ؤاقىتلىق تذرذش ضذؤاهنامىسنى سېتىۋالمىسىڭىز بولمايدذ. ظذ نةرسة سىزنىث مذشذ دألةتنىث مذشذ يېرىدىكى قانذنلذق ظاهالة ظةمةسلىكىڭىزنى ظىسصپاتلاپ بېرىدذ. شذنىسى ئېسىثىزدة بولسۇنكى،ظةشذ گذؤاهنامىنى تېزلىكتة بېجىرىۋېلىڭ هةم ئۇنى هةر ؤاقىت يېنىثىزدا بىللە ئېلىپ يۈرۈڭ. بولمىسا سىز كوچىلاردا تېنەپ يۈرگەندە هةتتا ظأيىثىزدة تذرغاندىمذ فورما كىيىۋالغان باتذرلار سىزنى تۇتۇپ ”قذتقذزذش ظورنى “ دةپ ظاتعلىدىغان جايغا سذلاپ قويىدذ. بذ چاغدا سىز ئەشۇ گۇۋاهنامة سېتىۋېلىشقا تېگىشلىك پۇلدىنمۇ كۆپ پذل خةجلةپ ظأزىثىزنى ھەپسىدىن قۇتۇلدۇرمىسىڭىز بولمايدذ.
هةراسىت، بذ جةرياندا سىز ياؤاش-يذمشاق، ظىتاظةتمةن بولذثكى، هةرگىز زاكذنلىشىپ قالماث. بولمىسا فورما كىيىۋالغان باتذرلارنىث ئاچچىغى كېلىپ قالىدۇ-دة ‹‹ سةن بذ شةهةرگة نېمە دةپ كةلگةن؟›› دةپ تذغذلغىنىثىزغا تويغذزؤۋېتىدذ. مانا بذ خةلق چاكارلىرىنىث سىزگة كأرسىتىدىغان شاپاظىتىدذر.
هةراست،يەنە شۇنىسى سةمىثىزدة بولسذنكى، كىچىكىڭىزدىن باشلاپلا تاياق-توقماق يةپ چېنىقىپ قويذث. چۈنكى،، چاكارلار شذنداق قىلىشنى ياخشى كأرسة كېرةك ،ظذلارنىث بىرةر تةستةك سېلىۋېتىشى ؤة بىرةر پةشؤا ئېتىۋېتىشى ۋاقتى كەلگەندە ھېچ ئىش ئەمەس .
بذ شةهةردة ياشىغان ظىكةنسىز كةمتةر، ظېھتىياتحان بولذثكى، ظاغىزىثىزغا ھېزى بولۇپ گەپنى ئازراق قىلىڭ .بېشىڭىز قايغان، صذتىثىز تايغان يةرلةردة يۈرمةث، ظوث مةثزىثىزگة شاپىلاق يىسىثىز سول مةثزىثىزنىمذ تذتذپ بېرىث؛ شذنداق قىلغاندىلا ظاندىن بذ شةهةرگة ظاستا-ظاستا سىثىشةلةيسىز. سىز بذ شةهةر بىلةن تذنذشعؤالغاندىن كېيىن هةركۈىنى سةهةر تذرذپ بةدةن چېنىقتۇرىشىڭىز، يۈگىرىشىڭىز كېرەك. شذ ظارقىلىق كېسەلگە قارشى ئېممونىت كۈچىڭىزنى ظاشذرمسىثىز بولمايدذ. بولمىسا بىرةر يذقذملذق كېسةلگە گىرىپتار بولۇپ قالدىڭىزمۇ بولدى، شةهةردىكى دوختذرخانىلار سىزنىث تاپقان- تةرگىنىڭىزنى يالماپ، سىزنى قاقسةنةم قىلىۋېتىدۇ .
هةراست، بذ پةقةت سىزنىث تةلىيىثىز كېلىپ ظىنساپلىق دوختذر ؤة ظىشةنچلىك دوختذرخانىغا يولذقذپ قالغىنىثىزدىلا يۈز بېرىدىغان ظةهؤال. بولمسا سىز كأپ هاللاردا دوختذرخانىنىث دةرؤازىسىدىنمذ كىرةلمةيسىز. ظاغرىپ قالسىثىز ظىمكانىيةتنىث بارىچة دوختذرخانىغا بارماث، يةنىلا ظأزعثىزنىث چېنىقىش ماھارىتىگە تايىنىپ كېسةل ئۈستىدىن غالىپ كېلىشكە تىرىشىڭ. صذرسةت بولسلا يۈگىرةث، چېنىقىث. بولمىسا داؤالىنىمةن دةپ بوينىڭىزغىچە قەرىزگە بوغۇلۇپ كېتىسز. بذ شةهةردة سىزگە ظوخشاش كېسةلمةنلةرنىث هېچ بولمىسا ظاظىلىسى، بالىسى بار، ظذلارنىث باللىرى مةكتةپكة بارىدذ. بولدىلا، بذلارنى دېمةيلا قويغان تۈزۈك. ظةلؤةتتة سىز مذشذ شةهةرلىك بولمىغان ظىكةنسىز بذ شةهةردىكى مةكتةپلةرمذ سىزنىث باللىرعثىزنى قذبذل قىلمايدذ. شذنىث بىلةن بالىثىزنى ظوغذرلذقچە ظىشلةمچىلةرنىث پةرزةنتىلةر مةكتىۋىگة ظاپىرىپ بېرىسىز. ؤاقتى كةلگەندة بذنى چوث ظامةت هئسابلىسىثىز بولىدۇ. تېخى كۈنلةرنىث بىرىدة بذ شةهةردىكىلةر بذ مةكتةپنى بةك قالايمىقان ظىكةن، دةپ قاراپ حېقىپ تاشلىسا ظىشىثىز تېخىمذ حاتاق.
سىز تولىمذ ظةقىللىق. ظةقىل جةهةتتىن ظېيتقاندا خذددى سىزگة ظوخشاش خېنةن يېزىلىردا تذغذلذپ ؤةتةندىن ظايرىلغان سىۈي چىدىن كةم ظةمةس. شذثا سىزنىث كىرمىثىزمذ ظأسىشكة باشلايدذ. ظةمما سىز مةيلى ظذچىثىزغا ظةث ئېسىل كاستيذم- بورذلكىلارنى كىيىؤالماث، ئېسىڭىزدە بولسۇنكى،سىز هامان سةهرادىن كةلگةن دېھقانسىز. شذثا بذ شةهةردة بىرةر قالايمىقانچىلىقنىڭ چىقىپ قالماسلىقىنى ئۈن – تىنسىز تىلةث. بىرةر حوث تىپصتىكى تةبىرىكلةش پاظاليىتىنىث ظأتكىزىلىپ قېلىشىمذ شذنىث ظىچىدة بولسذن. مذبادا شذنداق كذنلةر كېلىپ قالسا سىز بذ شةهةردىن قوغلاپ حىقىرىلىدىغانلار نىشانىغا ظايلىنىپ قالسىز. كذنلةرنىث بىرىدة سىزگة پىشكةلچىلىك ييېتىپ تاياق يةپ ظألسىثىزمذ هېچكىم سىزگە پةرؤا قىلىپ قويمايدذ.
مذبادا ظاتا – ظانىثىز ظةشذ يىللاردا بېلىنى مەھكەم باغلاپ، پۈتۈن نىيەت ئىقبالى بېلەن سىزگە يۇقۇرلاپ ظوقذش شاراظىتى يارتىپ بةرگةن بولسا، سىزمذ ظألة- تىرلىشىثىزگة قارىماي تىرىشىپ ظوقذپ ظاخىر ظالىي مةكتةپكة ظأتسىثىز ظذچاغدا بىرةر چوث شةهةرگة بارسىز دېگەن گەپ. شذ چاغدىلا سىز ظأزىثىزنى هةقىقي شةهةرلىكلةردةك هېس قىلىپ قالسىز. شذنىث بىلةن سىز سذن جىگاثغا ظايلىنىسىز. مانابذنى قالتىس ظىش دېسة بولىدذ. ظالىي مةكتةپنى پۈىتتذرۈپ بولغاندىن كېيىن تاياق يةپ ظألسىثىز هةرهالدا سىزگة ظىگة چىقىدذ. ظةمما، مةيلى نېمىلا بولۇپ كەتمىسۇن ئاخىر بېرىپ سىز بةرىبىر دېھقاندۇرسىز خالاس. مةيلى سىز ظذقذث -ظذقذماث ئېسىڭىزدە بولسۇنكى،سىز مذشذ دذنياغا كأز ظاچتىثىزمذ بولدى شةهةرلىكلةرنىث نةزىرىدة ظادةم تىللايدىغاندا ظىشلىتىدىغان« كوم – كوم»،، ” لاي سذ ظچكةن“ ،«بىر قوۋۇرغىسى يوق»
«جىنايةتچى“ دېگەندةك سأزلةرنىث ؤةكىلى بولذپ قالغىنىثىز قالغان. ظةگەر بذدذنياغا تذغذلماقچى بولسىثىز ظويلذنذپراق تذغذلذث.بولمىسا پۈتۈن ھاياتىڭىز بىكاردىن بىكار زاية كةتمىسذن يةنة. ظةث ياخشىسى ظأزىثىزنىث جوثگو يېزىلىرىدا تذغذلذپ قالماسلىقىثىزنى ئۈن-تىنسىز تىلەڭ. ئەمما،ظاؤازىثىز تېشىغا چىقىپ كةتمىسذن. بولمىسا باشقىلار سىزنى تأهمةت قىلىۋاتىدذ، دةپ قالىدذ.
[خةنزذحة« تاللانغان فېليةتونلار»ژرنىلىنىث 2003 – يىللىق 9- ساندىن تةرجىمة قىلىندى]
ئەسكەرتىش: بۇ فېليەتون بۇندىن 8يىل بۇرۇن ھۆكۈمەتنىڭ خەنزۇچە قانۇنلۇق نەشىر ئەفكارىدا ئېلان قىلىنغان.ج ك پ16-قۇرۇلتىيىدىن بۇيان مەركىزىي كومېتىت «ئۈچ يېزا» مەسىلىسىنى مەخسۇس كۈنتەرتىپكە قويۇپ،كۈچلۈك تەدبىرلەر ئارقىلىق يۇقۇرقى ئەسەردە كۆرسىتىلگەن ئەمەلىي مەسىلىلەرنى بىر-بىرلەپ ھەل قىلىپ كەلمەكتە.بۇ ئەسەرنىڭ ئۇيغۇرچە تەرجىمىسىنى تۇنجى قېتىم مۇشۇ مۇنبەرگە يوللۇدۇم.تورداشلارنىڭ يۇقۇرقى نۇقتىنى نەزەردىن ساقىت قىلماي ، ئىلمىي مۇنازىرىدە بولۇشۇنى سورايمەن،رەھمەت.
[بۇ ئەسەر«مىسرانىم مۇكاپاتلىق ئەسەر»پائالىيىتىگە تەۋىسىيە قىلىندى]
يوللىغان ۋاقتى 2011-4-20 08:37:45 PM
