نۆۋەتتىكى تېما : قاڭقىل ھارۋىلىرى تېما ساقلىغۇچتا ساقلاش | ئالدىنقى تېما | كېيىنكى تېما
سىز بۇ تېمىنىڭ 307ـ كۆرۈرمىنى
tarhan

دەرىجىسى :لەشكەر


UID نۇمۇرى : 544
نادىر تېما :
يازما سانى :
ئۇنۋان:1 دەرىجە ھازىرغىچەدانە
شۆھرىتى: 0 نومۇر
پۇلى: سوم
تۆھپىسى: نومۇر
توردىكى ۋاقتى :0(سائەت)
تىزىملاتقان : 2007-08-03
ئاخىرقى : 1970-01-01

چوڭ كىچىكلىكى :كىچىك نورمال چوڭئاپتور ئارخىۋىنى كۆرۈش قىسقا ئۇچۇر يوللاش يازما تەھرىرلەش نەقىل قىلىپ ئىنكاس يوللاش

 قاڭقىل ھارۋىلىرى

قاڭقىل ھارۋىلىرى
ئىسمائىل مۇھەممەت
 

«ۋېينامە. تەيزۇ ھەققىدە خاتىرە» دە  ۋېي خانلىقى (سىيانپىيلار قۇرغان خانلىق)  قوشۇنلىرىنىڭ مىلادى 399 – يىلى قۇملۇقنىڭ شىمالىغا يۈرۈش قىلغاندا ، بىر قېتىمدىلا «200 مىڭدىن ئارتۇق ئىگىز چاقلىق ھارۋا» نى غەنىيمەت ئالغانلىقىدىن مەلۇمات بەرگەن .بۇ مەلۇمات قاڭقىللارنىڭ ھارۋا ياساش ئاساس قىلىنغان  قول ھۈنەرۋەنچىلىك مەدەنىيىتىنى تەتقىق قىلىشتا خېلى زور ئىلمىي قىممەتكە ئىگە .
ھارۋا توغام چاق ، كۆتەك ، ئوق ، شادا ، شوتا قاتارلىق بۆلەكلەردىن تەركىپ تاپقان مۇرۇككەپ تېخنىكىلىق قۇرۇلمىدۇر . ئادەتتە ، سېرىق سۆگەتنىڭ پاچاق توملۇقتىكى بادرىسى سۇغا ھەپتىدەك چىلىنىپ ئەۋرىشىملىكى ئاشۇرۇلغاندىن كېيىن ئېگىپ يۇمىلاق (دۆگىلەك) ھالەتكە كەلتۈرۈلىدۇ ، ئاندىن دۆگىلەك چاقنىڭ مەركىزى ئاساس قىلىنىپ كۆتەك ئورنىتىلىدۇ . كۆتەك بىلەن چاق ئايلانمىسىنى تەكشى قېقىلغان شادىلار تۇتاشتۇرۇپ تۇرىدۇ . ھارۋىنىڭ چاقى ، ئەمەلىيەتتە ، چەمبەر ، ئوق ئۆتكۈزۈلگەن جاي چەمبەر مەركىزى (قوزغالماس نۇقتا) ، كۆتەك بىلەن چاق ئايلانمىسىنى تۇتاشتۇرۇپ تۇرىدىغان شادىلار سېكتور ( بىر ياي ۋە ياينىڭ ئۇچىلىرىدىن ئۆتكەن ئىككى رادىئوسدىن ھاسىل بولغان شەكىل) دىن ئىبارەت . چەمبەر ئۇرۇنمىسىنىڭ ئېنىقلىمىسىدىن شۇ نەرسىنى بىلگىلى بولىدۇكى ، چاق دومىلىغاندا چاق مەركىزى بىلەن يەر يۈزىنىڭ ئارىلىقى ھامان ئۆزگەرمەيدۇ ، بۇ ئارىلىق چاقنىڭ رادىئوسىغا تەڭ بولىدۇ . شوتا چاق مەركىزىدىن ئۆتكەن ئوق ئۈستىگە ئورۇنلاشتۇرۇلسا ، ھارۋا تۈز يولدا ماڭغاندا، ئۇنىڭدا ئولتۇرغان ئادەم ھارۋىنىڭ سىلىق مېڭىۋاتقانلىقىنى ھېس قىلىدۇ ، سىلكىنمەيدۇ . چاقنىڭ دۆگىلەك ياسىلىشىدا يەنە باشقا سەۋەپمۇ بار . جىسىم دومىلاپ ھەرىكەت قىلغان چاغدىكى سۈركىلىش سېرىلىپ ھەرىكەت قىلغان چاغدىكى سۈركىلىشتىن ئاز بولىدۇ  ھەم  دۆگىلەك جىسىم ئەڭ ئاسان دومىلىيالايدۇ . چاقنىڭ ئېگىز ، يوغان ، شادىسىنىڭ كۆپ قىلىپ ياسىلىشى سۈركىلىشنى تېخىمۇ  ئازايتىش ، پېتىپ قالماسلىق، ھارۋىنىڭ ئېگىز – پەس يوللاردا ئاسان ئۆرۈلۈپ چۈشمەسلىكى ، چاقنىڭ كالاڭ بولۇپ قالماسلىقى قاتارلىق ئامىللار بىلەن مۇناسىۋەتلىك . دېمەك ، ھارۋا گىئومىتىرىيىدىكى چەمبەرنىڭ خۇسۇسىيەتلىرى ، فىزىكىدىكى مېخانىكا ئىلمىنىڭ پىرىنسىپلىرى تەدىبقلىنىش ئاساسىدا ياسالغان مېخانىكىلىق قۇرۇلمىدۇر .
«ۋېينامە قاڭقىللار ھەققىدە قىسسە» دىكى قاڭقىل دېگەن ئىسىم ئۇلارنىڭ « كۆپىنچە ئېگىز چاقلىق ھارۋىلارغا چىقىپ » يۈرگەنلىكى بىلەن مۇناسىۋەتلىك ئىدى ، ھارۋا ئۇلارنىڭ بەلگىسى بولۇپ قالغاچقا ، ئوتتۇرا ئىقلىمدىكىلەر  ئۇلارنى  قاڭقىللار  (ئېگىز  ھارۋىلىقلار)  دەپ  ئاتايتتى . « چاق ئېگىز ، شادىسى كۆپ » ھارۋا مىللەت نامى بولۇپ قالغانىدى ، دېگەنگە ئوخشاش بايانلارغا ئاساسەن ، بۇ ھارۋىلارنىڭ قاڭقىل  ھارۋىلىرى ئىكەنلىكىگە  ھۆكۈم  قىلغىلى  بولىدۇ .
ئۇنداق بولسا  قاڭقىللار كىم ؟ قاڭقىللار قىزىل تۇرالارنىڭ ئەۋلادى بولۇپ ، ئەينى زاماندا ئۇلارنىڭ شەمشەر ، نەيزە ،  يۈگەن ، جابدۇق ياساش قاتارلىق مېتال قول ھۈنەرۋەنچىلىكى ، ھارۋا ياساش قاتارلىق ياغاچچىلق قول ھۈنەرۋەنچىلىكى ، كۆن – خۇرۇم ، كىگىز ئىشلەش ، شاراپ ئېچىتىش  قاتارلىق قول ھۈنەرۋەنچىلىكى بار ئىدى . بولۇپمۇ ھارۋا ياساش قاڭقىللارنىڭ قول ھۈنەرۋەنچىلىكىدە خېلى زور سالماقنى ئىگىلەيتتى ، ھارۋا ئۇلارنىڭ ئىجتىمائىي تۇرمۇشىدا مۇھىم رول ئوينايتتى . « چاق ئېگىز ، شادىسى كۆپ » ھارۋىلار بىلەن قونالغۇ ۋاقتىدا چارۋا ماللارنى چۆرىدەپ قوتان قىلغىلى ، كۆچكەن چاغدا يۈك – تاقلارنى  توشۇغىلى ، ئوۋ قىلغاندا ياۋايى ھايۋانلارنى قورشىغىلى بولاتتى . بۇنداق ھارۋا تۇرالار (قاڭقىللارنىڭ ئەجدادى) دىكى ھەر قانداق ئائىلىدە بولماي قالمايتتى .  شۇڭا ئۇلار پائالىيەت ئېلىپ بارىدىغان  جايلارنىڭ ھەممىسىدە تۈركۈم – تۈركۈم  ئېگىز چاقلىق ھارۋىنى ئۇچىرىتىش مۇمكىن ئىدى . مىلادى 487 – يىلى شەرقىي قاڭقىللاردىن 100 مىڭدىن ئارتۇق كىشى ئاۋالارنىڭ قولىدىن قۇتۇلۇپ ، بۈگۈنكى تۇرپاننىڭ شىمالىدىكى جۇڭغارىيە ئويمانلىقىنىڭ شەرقىدە «قاڭقىللار دۆلىتى»نى قۇردى .  بۇ يايلاقتىكى تۇرالار تۇنجى بولۇپ قۇرغان ھاكىمىيەت ئىدى . قاڭقىللار دۆلىتى تازا گۈللەنگەن چاغدا ، ئۇنىڭ چېگرىسى  غەربتە جۇڭغار ئويمانلىقىنىڭ  غەربىي قىسمىغىچە ، شەرقتە  شىمالىي  ۋېي  خانلىقىغىچە  ، شىمالدا ئالتاي تاغلىرىغچە باراتتى . ئۇلار جەنۇبتا قۇجۇ ، كىنگېت ، پىشامشان قاتارلىق بەگلىكلەرنى قارام قىلغانىدى .
بىز يۇقىرىدا ۋېي خانلىقى قوشۇنلىرىنىڭ بىر قېتىمدىلا «200 مىڭ ھارۋا غەنىيمەت ئالغانلىقى» نى تىلغا ئالدۇق . بۇ ئەينى زاماندا قاڭقىللارنىڭ قول ھۈنەرۋەنچىلىكى ھەقىقەتەن تەرەققىي قىلغان ، ئۇلارنىڭ تۈتۈن سانىمۇ خېلى كۆپ بولغان، دېگەن قاراشنى ، ھارۋا چاقىنىڭ سېرىق سۆگەت بادىرىسىدىن ، ھارۋا بۆلەكلىرىنىڭ ياغاچتىن ياسىلىدىغانلىقىدەك پاكىت ئۇلار چۆلدىلا  ئەمەس ، دەل – دەرەخ بىلەن قاپلانغان بوستانلىق ۋادىلاردىمۇ ياشىغان ،  چۈنكى بىر قېتىمدىلا 200 مىڭ ھارۋا ياساشقا نۇرغۇن دەل – دەرەخ ، ياغاچ – تاش ئىشلىتىشكە توغرا كىلىدۇ ، دەل – دەرەخ بولمىسا ، ھارۋا ياسىغىلى بولمىغان ، ياغاچچىلىق تەرەققىي قىلمىغان  بولاتتى ، دېگەن قاراشنى ئىلگىرى سۈرىدۇ .
ھارۋىنىڭ بارلىققا  كېلىشى ۋە ئىجتىمائىي تۇرمۇشتا ئىشلىتىلىشى ئاتنىڭ قاتناشتا ئوينىغان رولىغا ئوخشاش ئىنسانلارنىڭ قاتناش – ئالاقە  تارىخىدا ۋە ئىجتىمائىي تۇرمۇشىدا غايەت زور رول ئوينىدى . جەنۇبىي شىنجاڭنىڭ بەزى يېزىلىرىدا «يارىيا» دەپ ئاتىلىدىغان چاقى ئېگىز ھارۋىلارنىڭ ھېلىھەم قاتناش ۋە يېزا ئىگىلىكىدە ئىشلىتىلىشى بۇنىڭ دەلىللىرىدىن بىرى . ئىنسانلار كېيىنكى ۋاقىتلاردا چەمبەرنىڭ خۇسۇسىيەتلىرى ۋە مېخانىكا ئىلىمىنىڭ پرىنسىپلىرى تەدبىق قىلىنغان بۇ مېخانىكىلىق قۇرۇلمىغا ۋارىسلىق قىلىش ۋە ئۇنى يېڭىلاش ئاساسىدا ئاپتوموبىل ، پويىزغا ئوخشاش زامانىۋى قاتناش قۇراللىرىنى ياساپ ، تەرەققىياتقا تۈرۈتكە بولدى .
مەنبە : «شىنجاڭ گېزىتى» 2000 – يىلى11– ئاينىڭ 16– كۇنى
| ۋاقتى : 2008-07-16 19:23 [باش يازما]
سىز بۇ تېمىنىڭ 307ـ كۆرۈرمىنى
MARSHALL

دەرىجىسى :ياساۋۇل


UID نۇمۇرى : 3241
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 35
ئۇنۋان:2 دەرىجە ھازىرغىچە35دانە
شۆھرىتى: 36 نومۇر
پۇلى: 350 سوم
تۆھپىسى: 4 نومۇر
توردىكى ۋاقتى :17(سائەت)
تىزىملاتقان : 2008-07-09
ئاخىرقى : 2008-09-16

چوڭ كىچىكلىكى :كىچىك نورمال چوڭئاپتور ئارخىۋىنى كۆرۈش قىسقا ئۇچۇر يوللاش يازما تەھرىرلەش نەقىل قىلىپ ئىنكاس يوللاش

 

ياخشى ماتىريال ساقلاپسىز، بىزگە تۇنۇشتۇرغىنىڭىزغا رەھمەت.
yol
| ۋاقتى : 2008-07-19 03:00 1 -قەۋەت
سىز بۇ تېمىنىڭ 307ـ كۆرۈرمىنى
bares

دەرىجىسى :لەشكەر


UID نۇمۇرى : 926
نادىر تېما :
يازما سانى :
ئۇنۋان:1 دەرىجە ھازىرغىچەدانە
شۆھرىتى: 0 نومۇر
پۇلى: سوم
تۆھپىسى: نومۇر
توردىكى ۋاقتى :0(سائەت)
تىزىملاتقان : 2007-11-06
ئاخىرقى : 1970-01-01

چوڭ كىچىكلىكى :كىچىك نورمال چوڭئاپتور ئارخىۋىنى كۆرۈش قىسقا ئۇچۇر يوللاش يازما تەھرىرلەش نەقىل قىلىپ ئىنكاس يوللاش

 

بىزنىڭ مەھەللىدە جىىق ...بۇنداق ھارۋا ،،،بۇ مۇبىلىشكە تىگىشلىك تارخ كەن .
yol
| ۋاقتى : 2008-07-21 15:19 2 -قەۋەت

ﺋﻪﺳﻜﻪﺭﺗﯩﺶ : ﺗﻮﺭ ﺑﯧﻜﯩﺘﯩﻤﯩﺰﺩﻩ ﯞﻩﻣﯘﻧﺒﯩﺮﯨﻤﯩﺰﺩﻩ ﺩﯙﻟﻪﺗﻨﯩﯔ ﺗﯜﺭﻟﯜﻙ ﻗﺎﻧﯘﻥ - ﺳﯩﻴﺎﺳﻪﺕ ﭘﻪﺭﻣﺎﻧﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺧﯩﻼﭖ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻠﻪﺭ ﯞﻩ ﻳﻮﻟﻼﻧﻤﯩﻼﺭﻧﻰ ، ﺳﯜﺭﻩﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﻳﻮﻟﻼﺷﻘﺎ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪﯗ.
ﺑﯚﻟﮕﯜﻧﭽﯩﻠﯩﻚ ، ﻗﯘﺗﺮﺍﺗﻘﯘﻟﯘﻕ ﺧﺎﺭﺍﻛﺘﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﻳﻮﻟﻠﯩﻐﺎﻥ ﺋﺎﭘﺘﻮﺭﻻﺭ ﺋﺎﻗﯩﯟﯨﺘﯩﮕﻪ ﺋﯚﺯﻯ ﻣﻪﺳﺌﯘﻝ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ . ﺗﻮﺭ ﭘﻮﻧﻜﯩﺘﯩﻤﯩﺰ ﮬﯧﭽﻘﺎﻧﺪﺍﻕ ﻣﻪﺳﺌﯘﻟﯩﻴﻪﺗﻨﻰ ﺋﯜﺳﺘﯩﮕﻪ ﺋﺎﻟﻤﺎﻳﺪﯗ . ﺋﯚﺯ ﺗﻮﺭ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﺘﯩﻤﯩﺰﻧﯩﯔ ﺳﺎﻏﻼﻡ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻲ ﻗﯩﻠﯩﺸﻰ ﯞﻩ ﺗﻮﺳﺎﻟﻐﯘﺳﯩﺰ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻟﯩﺸﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺑﯘ ﻣﯘﻧﺒﻪﺭﻧﻰ ﺋﯚﺯ ﻛﯚﺯ ﻗﺎﺭﭼﯘﻗﯩﯖﯩﺰﺩﻩﻙ ﺋﺎﺳﺮﯨﺸﯩﯖﯩﺰﻧﻰﺋﯜﻣﯩﺪ ﻗﯩﻠﯩﻤﯩﺰ.
ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ ﭘﯘﺷﺎﻳﻤﺎﻥ ، ﺋﯚﺯﯛﯕﮕﻪ ﺩﯛﺷﻤﻪﻥ . ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻨﻰﺳﯚﻳﮕﯜﭼﯩﻠﻪﺭ ﺋﯚﺯ ﻧﻪﺭﺳﯩﺴﯩﻨﻰ ﻗﻪﺩﯨﺮﻟﻪﻳﺪﯗ .

ئاخىرىدا ھەربىر كۈنىڭىزنىڭ خۇشاللىق تىلەيمىز !


Total 0.240034(s) query 6, Time now is:09-17 05:46, Gzip disabled ICPNo : 新06003667
Powered by PHPWind v6.0 Certificate Code © 2003-07 PHPWind.com Corporation


Uyghur Version Powered by Sazgur Code © 2007-2008 bilqut.com Corporation