ئورخۇن مۇنبىرى » ئۇيغۇرلاردا تىل - يېزىق » ئۇيغۇرلار ۋە ئۇلارنىڭ تىلى
ئورخۇننى قوللامسىز؟ مۇنبەر خېتىنى نورمال كۆرەلمىگەنلەر مۇنبەرنى ئىشلىتىش قوللانمىسى Munber hetni Nurmal Korelmigenler
نۆۋەتتىكى تېما : ئۇيغۇرلار ۋە ئۇلارنىڭ تىلى تېما ساقلىغۇچتا ساقلاش | ئالدىنقى تېما | كېيىنكى تېما
سىز بۇ تېمىنىڭ 1470ـ كۆرۈرمىنى
TOXRI

دەرىجىسى :لەشكەر


UID نۇمۇرى : 7436
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 5
ئۇنۋان:1 دەرىجە ھازىرغىچە5دانە
شۆھرىتى: 10 نومۇر
پۇلى: 90 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
توردىكى ۋاقتى :14(سائەت)
تىزىملاتقان : 2008-12-14
ئاخىرقى : 2008-12-25

چوڭ كىچىكلىكى :كىچىك نورمال چوڭئاپتور ئارخىۋىنى كۆرۈش قىسقا ئۇچۇر يوللاش يازما تەھرىرلەش نەقىل قىلىپ ئىنكاس يوللاش

 ئۇيغۇرلار ۋە ئۇلارنىڭ تىلى

بۇ يازمىغا Yawuz دىن مەھمۇت كاشىغەرى ۋە «تۈركى تىللار دىۋانى» غا يۆتكەلدى (2008-12-15)

 

        ھازىرقى ۋقىتتا ئۇيغۇرلار ئوتتۇرا ئاسىيا بىلەن مەركىزى ئاسىىيانىڭ كۆپ جايلىرىدا ياشايدۇ.ئۇيغۇرلار قەدىمىي زاماندىن تارتىپ شانلىق ۋە ئۇزۇن تارىخقا ئىگە بولغان تۈرك خەلقىدۇر.شۇ قەدىمقى زامان ئۇيغۇرلىرىنىڭ قالدۇقلىرى ھازىرقى ۋاقىتتا مەركىزى خىتتاينىڭ(ئەسلى كىتابتا شۇنداق دىيىلگەن)گەنسۇ ۋىلايىتىدە سۇجۇ ۋە گەنجۇ شەھەرلىرى ئەتراپلىرىدا ياشايدۇ.بۇ ئۇيغۇرلار ئۆزلىرىنى"سېرىق ئۇيغۇرلار"دەپ ئاتايدۇ ۋەئۆزلىرىنىڭ قەدىمقى زامان دىنى بولغان بۇددا مەزھىپىگە ئىبادەت قىلىدۇ.شۇ قاتاردا ئۇلار مىللىي دىنى---شامانىزىمنىمۇ تاشلىماي كېلىدۇ.سېرىق ئۇيغۇرلار ئون مىڭغا يېقىن بولۇپ،بىر قىسمى موڭغۇللىشىپ،بىر قىسمى خىتتايلىشپ كەتكەن.ئۇلارنىڭ ئاساسىي كەسپى چارۋىچىلىقتىن ئىبارەتتۇر.
        شەرقى تۈركىستان ئۇيغۇرلىرىنىڭ تىلى بىلەن سېرىق ئۇيغۇلارنىڭ تىلى ئارىسىدا خېلىلا پەرق بار.سېرىق ئۇيغۇرلاردا ئىسلام مەدەنىيىتىنىڭ تەسىرى بولمىدى .شۇنىڭ ئۈچۈن سېرىق ئۇيغۇرلارنىڭ تىلىدا ئەرەپ ۋە پارىس سۆزلىرى يوق.ئۇلارنىڭ تىلىدا بىراز بولسىمۇ خىتاينىڭ مەمۇرىي ۋە بۇددا مەزھىپى سۆزلىرى ئارلىشىپ قالغان.ئاساسەن، ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ ئۇيغۇرچا ئانا تىلىدا سۆزلىشىدۇ.سېرىق ئۇيغۇرلار تىلىنىڭ فونېتىكا تۈزۈلىشىنى ناھايىرى كونا دەپ ئويلاشقا توغرا كېلىدۇ.كۆپچىللىك تۈرك خەلقلىرىنىڭ تىللىرىدا جاراڭلىق تاۋۇش بولسا،سېرىق ئۇيغۇرلارنىڭ تىلىدا تولاراق جاراڭسىز تاۋۇش.مەسىلەن:سېرىق ئۇيغۇرلار كەلتى،پارتى دىسە،باشقا تۈرك خەلقلىرىدە كەلدى،باردى،ئالدى دەپ ئېيتىلىدۇ.سېرىق ئۇيغۇرلار "مۇندىن،بۇرۇندا"دىگەن سۆزلەرنى "مۇنتا، بۇرۇنتا" دەيدۇ،ئۇلاردا "ي"ھەرپى قايسى بىر ئورۇنلاردا "ز"غا ئۆرۈلۈپ كېتىدۇ .مەسىلەن:ئاياق--ئازاق،قويماق--قوزماق،تويماق--  توزماق"دەپ ئېيتىلىدۇ.
      سېرىق ئۇيغۇرلار ساناشنى كونا تەرتىپتە يۈرگۈزىدۇ.ئۇلار"ئون بىرنى--پىر يىگىرمە،يىگىرمە بىرنى--پىر ئوتتۇز،ئوتتۇز بىرنى--پىر قىرىق "دەيدۇ.
      پېئىللارنى سەرفلەشمۇ باشقىچە،سېرىق ئۇيغۇرلاردا ئۆتكەن زامان پېئىلى شۇنداق ئېيتىلىدۇ:"مەن كەلتى، سەن كەلتى،ميس كەلتى  ئالار كەلتى......
      شەرقى تۈركىستاندا سېرىق ئۇيغۇركارنىڭ قېرىنداشلىرىمۇ ياشايدۇ.لېكىن بۇلار ئۆزلىرىنى سېرىق ئۇيغۇرلار دەپ ئاتىمايدۇ.ئۇ ئۇيغۇرلار ئۆزلىرىنىڭ قەدىمقى زاماندىكى بوۋىلىرىغا ئوخشاش بۇددا ياكا خىرىستىيان مەزھەپلىرىدە ئەمەس، ئۇلار مۇسۇلمانلار، ئۇلارنىڭ ئاساسىي كەسپى دېھقانچىلىق بولۇپ،ئۇلار قول ھۈنەرۋەنچىلىك(گىلەم توقۇش،قەغەز ئىشلەپچىقىرىش ۋە باشقىلار)،چارۋىچىلىق ۋە باشقا كەسپلەر بىلەنمۇ مەشغۇل بولىدۇ.
      ئۇيغۇرلار بىرنەچچە قىسىمغا بۆلۈنىدۇ.مەسىلەن:لوپنۇر ئۇيغۇرلىرنى(بۇلار ئۆزلىرنى "لوپتۇق" دەپ ئاتايدۇ)ئالساق شىنجاڭدىكى كۆپچىللىك ئۇيغۇرلارغا قارىغاندا،ئۇلارنىڭ تىلىدا ۋە مەدەنىيىتىدە پەرق بار.ئەنگلىيە ساياھەتچىسى ئاۋرىل.ستەييىننىڭ سۆزلىرىگە  قارىغاندا ،ئۇنىڭ تەرجىمىلىرى قايسى بىر ۋاقىتلاردا ئۇيغۇر تىلىنىڭ لوپنۇر شىۋىسىنى تەرجىمە قىلىشدا قىيىنچىلىقلارغا ئۇچرىغان.  لوپنۇر ئۇيغۇرلىرى تام ۋە قومۇشتىن سېلىنغان ئۆيلەردە ياشايدۇ.ئۇلار بېلىقچىلىق،ئوۋچىلىق ھەم دېھقانچىلىق بىلەن مەشغۇل بولىدۇ.
      لوپنۇر ئۇيغۇرلىرىغا يېقىن بولغان ئۇيغۇرلار ---دولانلار بولىدۇ.بۇ .ۇيغۇرلار مارال بېشى،بوغرا ئەتراپلىرىدا ۋە باشقا جايلاردا  ياشايدۇ.
      خوتەن ۋىلايىتىدە ياشايدىغان ئۇيغۇرلارنى بىر گۇرۇھقا بۆلۈش مۈمكىن،چۈنكى بۇلارنىڭمۇ تىلىدا بىر ئاز پەرق بار.شىنجاڭدىكى قالغان بارلىق .ۇيغۇرلارنى ئالساق،بۇلار تەبىئي شارائىتلار ئارقىسىدا (تۇرپان بىلەن قۇمۇل ئوتتۇرىسىدىكى تاغلار ۋە چۆل باياۋانلار)بىر -بىرسىدىن ئاجرىلىپ ياشاپ كەلگەن بولسىمۇ،ئۇلار ھەممىسى بىر پۈتۈن خەلق بولۇپ ھېساپلىنىدۇ.
      س س س ر دا ئككى يۈز مىڭغا يېقىن ئۇيغۇرلار ياشايدۇ.بۇ ئۇيغۇرلار شىنجاڭدىن چىققان بولۇپ، ئۇلارنىڭ تولىسى ئۆتكەن ئەسىرنىڭ 80نچى يىللىرىدا كۆچۈپ چىققان.
      سوۋېت ئۇيغۇرلىرى ئۆزبېكىستاندا،قازاقستاندا،قىرغىزسستاندا بىر ئاز قىسمى تۈرمەنستاندا(بەيرام ئەلى ئەتراپلىرىدا ياشايدۇ)



    مەنبە:"ئۇيغۇرلار ۋە ئۇلارنىڭ تىلى"  س س س ر پەنلەر ئكادىمىيىسىنىڭ مۇخبىر ئەزاسى،پروففىسسور---س .ي.مالوف  [[p][/p ]
yol
| ۋاقتى : 2008-12-15 00:05 [باش يازما]
سىز بۇ تېمىنىڭ 1470ـ كۆرۈرمىنى
hakan

دەرىجىسى :لەشكەر


UID نۇمۇرى : 3905
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 18
ئۇنۋان:2 دەرىجە ھازىرغىچە18دانە
شۆھرىتى: 20 نومۇر
پۇلى: 200 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
توردىكى ۋاقتى :38(سائەت)
تىزىملاتقان : 2008-08-28
ئاخىرقى : 2009-01-10

چوڭ كىچىكلىكى :كىچىك نورمال چوڭئاپتور ئارخىۋىنى كۆرۈش قىسقا ئۇچۇر يوللاش يازما تەھرىرلەش نەقىل قىلىپ ئىنكاس يوللاش

 

ئۇيغۇر تىلى خىرىسقا دۇچ كەلدى . بەزىلەر بۇنى تىخىچە تونۇپ يىتەلمىدى،
| ۋاقتى : 2008-12-15 19:01 1 -قەۋەت
سىز بۇ تېمىنىڭ 1470ـ كۆرۈرمىنى
kukyal

دەرىجىسى :لەشكەر


UID نۇمۇرى : 1925
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 9
ئۇنۋان:1 دەرىجە ھازىرغىچە9دانە
شۆھرىتى: 10 نومۇر
پۇلى: 90 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
توردىكى ۋاقتى :2(سائەت)
تىزىملاتقان : 2008-04-27
ئاخىرقى : 2008-12-28

چوڭ كىچىكلىكى :كىچىك نورمال چوڭئاپتور ئارخىۋىنى كۆرۈش قىسقا ئۇچۇر يوللاش يازما تەھرىرلەش نەقىل قىلىپ ئىنكاس يوللاش

 

بۇنىڭ  مۇھىم  سەۋەبلىرىدىن  بىرى  دەل  ئۆزىمىزدە ....ساپ ئۇيغۇرچە  سۆزلىيەلمىسىمۇ  خەنچە  سۆزلەرنى  قاتماي سۆزلەيدىغانلار  بىزدە  ساناقلىقلا  بۇ  نەچچە  مىليۇن  سانغا  نىسپەتەن  بىر  پاجىئە
| ۋاقتى : 2008-12-15 22:03 2 -قەۋەت
سىز بۇ تېمىنىڭ 1470ـ كۆرۈرمىنى
TOXRI

دەرىجىسى :لەشكەر


UID نۇمۇرى : 7436
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 5
ئۇنۋان:1 دەرىجە ھازىرغىچە5دانە
شۆھرىتى: 10 نومۇر
پۇلى: 90 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
توردىكى ۋاقتى :14(سائەت)
تىزىملاتقان : 2008-12-14
ئاخىرقى : 2008-12-25

چوڭ كىچىكلىكى :كىچىك نورمال چوڭئاپتور ئارخىۋىنى كۆرۈش قىسقا ئۇچۇر يوللاش يازما تەھرىرلەش نەقىل قىلىپ ئىنكاس يوللاش

 

بۇرۇن موڭغۇل ۋە باشقا مىللەتلەرنى "گەپ قىلسا يېرىمىدىن كۆپرەك گەپنى خەنچە دەپ،مۇھىم يېرىگە كەلگەندە ئۆز تىلىدا سۆزلەيدىكەن"دەيتتۇق،مانا ھازىر بىز ئۇلاردىنمۇ بەكراق"تەرەققىي"قىلىپ قەتتۇق.
1som
| ۋاقتى : 2008-12-15 22:23 3 -قەۋەت
سىز بۇ تېمىنىڭ 1470ـ كۆرۈرمىنى
Qutghur

دەرىجىسى :پانسات


UID نۇمۇرى : 2090
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 292
ئۇنۋان:4 دەرىجە ھازىرغىچە292دانە
شۆھرىتى: 290 نومۇر
پۇلى: 2800 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
توردىكى ۋاقتى :100(سائەت)
تىزىملاتقان : 2007-05-29
ئاخىرقى : 2009-01-08

چوڭ كىچىكلىكى :كىچىك نورمال چوڭئاپتور ئارخىۋىنى كۆرۈش قىسقا ئۇچۇر يوللاش يازما تەھرىرلەش نەقىل قىلىپ ئىنكاس يوللاش

 

سۆزلەرنى "مۇنتا، بۇرۇنتا" دەيدۇ،ئۇلاردا "
=========================
  ئۇنداقتا خوتەن شىۋىسىدىمۇ قەدىمقى ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئالاھىدلىكلىرى ياخشى ساقلىنىپتۇ .
  دەيتتۇ ،كىلىتتۇ ،...دىگەندەك
1som
| ۋاقتى : 2008-12-16 12:01 4 -قەۋەت
سىز بۇ تېمىنىڭ 1470ـ كۆرۈرمىنى
pidaiy

دەرىجىسى :لەشكەر


UID نۇمۇرى : 7081
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 3
ئۇنۋان:1 دەرىجە ھازىرغىچە3دانە
شۆھرىتى: 4 نومۇر
پۇلى: 30 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
توردىكى ۋاقتى :1(سائەت)
تىزىملاتقان : 2008-12-01
ئاخىرقى : 2008-12-24

چوڭ كىچىكلىكى :كىچىك نورمال چوڭئاپتور ئارخىۋىنى كۆرۈش قىسقا ئۇچۇر يوللاش يازما تەھرىرلەش نەقىل قىلىپ ئىنكاس يوللاش

 

xundak  hotan  tilida    burunki  alahidilik  saklinip      kalgan 
| ۋاقتى : 2008-12-17 00:54 5 -قەۋەت
سىز بۇ تېمىنىڭ 1470ـ كۆرۈرمىنى
kumluk138

دەرىجىسى :ياساۋۇل


UID نۇمۇرى : 7523
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 23
ئۇنۋان:2 دەرىجە ھازىرغىچە23دانە
شۆھرىتى: 35 نومۇر
پۇلى: 340 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
توردىكى ۋاقتى :8(سائەت)
تىزىملاتقان : 2008-12-17
ئاخىرقى : 2009-01-10

چوڭ كىچىكلىكى :كىچىك نورمال چوڭئاپتور ئارخىۋىنى كۆرۈش قىسقا ئۇچۇر يوللاش يازما تەھرىرلەش نەقىل قىلىپ ئىنكاس يوللاش

 

مۇشۇ يەرگە كەلگەندە چىڭغىز ئايىتماتوفنىڭ مۇنداق بىر سۆزى يادىمغا كەپقالدى ، -كۆپ تىللىق بۇلۇش شەرەپ ، ئاناتىلنى بىلمەسلىك جىنايەت.ئۇنداق بولسا ئانا تىلنى بۇزۇپ سۆزلەشنى نېمىدەپ ئاتىساق بۇلار ؟!
| ۋاقتى : 2008-12-22 18:27 6 -قەۋەت
سىز بۇ تېمىنىڭ 1470ـ كۆرۈرمىنى
mavlan

دەرىجىسى :پانسات


UID نۇمۇرى : 1140
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 255
ئۇنۋان:4 دەرىجە ھازىرغىچە255دانە
شۆھرىتى: 289 نومۇر
پۇلى: 2880 سوم
تۆھپىسى: 48 نومۇر
توردىكى ۋاقتى :340(سائەت)
تىزىملاتقان : 2007-12-22
ئاخىرقى : 2009-01-11

چوڭ كىچىكلىكى :كىچىك نورمال چوڭئاپتور ئارخىۋىنى كۆرۈش قىسقا ئۇچۇر يوللاش يازما تەھرىرلەش نەقىل قىلىپ ئىنكاس يوللاش

 

"ئانا تىلنى بۇزۇپ سۆزلەشنى نېمىدەپ ئاتىساق بۇلار ؟!"
نى سىلىق قىلىپ سىپى ئۆزىدىن دىسەك قاتىقراق قىلىپ مىللى مۇناپىق دىسەك بولدۇ ،بەكىرەك  قاتتق قىلىپ چوشقا سۈتى ئەمگەن دىسەك بولدۇ !!!!!!!!!!!!!!!!!!
1som
| ۋاقتى : 2008-12-22 23:38 7 -قەۋەت
سىز بۇ تېمىنىڭ 1470ـ كۆرۈرمىنى
erkhon

دەرىجىسى :ياساۋۇل


UID نۇمۇرى : 1066
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 39
ئۇنۋان:2 دەرىجە ھازىرغىچە39دانە
شۆھرىتى: 40 نومۇر
پۇلى: 390 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
توردىكى ۋاقتى :29(سائەت)
تىزىملاتقان : 2007-11-30
ئاخىرقى : 2009-01-11

چوڭ كىچىكلىكى :كىچىك نورمال چوڭئاپتور ئارخىۋىنى كۆرۈش قىسقا ئۇچۇر يوللاش يازما تەھرىرلەش نەقىل قىلىپ ئىنكاس يوللاش

 

ئانىسىغا ئاسىلىق قىلىش دەيمىز
| ۋاقتى : 2008-12-22 23:57 8 -قەۋەت
سىز بۇ تېمىنىڭ 1470ـ كۆرۈرمىنى
Bolivar

دەرىجىسى :لەشكەر


UID نۇمۇرى : 7658
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 15
ئۇنۋان:2 دەرىجە ھازىرغىچە15دانە
شۆھرىتى: 16 نومۇر
پۇلى: 150 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
توردىكى ۋاقتى :3(سائەت)
تىزىملاتقان : 2008-12-23
ئاخىرقى : 2009-01-07

چوڭ كىچىكلىكى :كىچىك نورمال چوڭئاپتور ئارخىۋىنى كۆرۈش قىسقا ئۇچۇر يوللاش يازما تەھرىرلەش نەقىل قىلىپ ئىنكاس يوللاش

 

"سېرىق ئۇيغۇرلار"دىكى "سېرىق " دىگەب سۆز نەدىن كەلگەن بولغىيتى؟
| ۋاقتى : 2008-12-23 01:49 9 -قەۋەت
ئورخۇن مۇنبىرى » ئۇيغۇرلاردا تىل - يېزىق » ئۇيغۇرلار ۋە ئۇلارنىڭ تىلى

ﺋﻪﺳﻜﻪﺭﺗﯩﺶ : ﺗﻮﺭ ﺑﯧﻜﯩﺘﯩﻤﯩﺰﺩﻩ ﯞﻩﻣﯘﻧﺒﯩﺮﯨﻤﯩﺰﺩﻩ ﺩﯙﻟﻪﺗﻨﯩﯔ ﺗﯜﺭﻟﯜﻙ ﻗﺎﻧﯘﻥ - ﺳﯩﻴﺎﺳﻪﺕ ﭘﻪﺭﻣﺎﻧﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺧﯩﻼﭖ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻠﻪﺭ ﯞﻩ ﻳﻮﻟﻼﻧﻤﯩﻼﺭﻧﻰ ، ﺳﯜﺭﻩﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﻳﻮﻟﻼﺷﻘﺎ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪﯗ.
ﺑﯚﻟﮕﯜﻧﭽﯩﻠﯩﻚ ، ﻗﯘﺗﺮﺍﺗﻘﯘﻟﯘﻕ ﺧﺎﺭﺍﻛﺘﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﻳﻮﻟﻠﯩﻐﺎﻥ ﺋﺎﭘﺘﻮﺭﻻﺭ ﺋﺎﻗﯩﯟﯨﺘﯩﮕﻪ ﺋﯚﺯﻯ ﻣﻪﺳﺌﯘﻝ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ . ﺗﻮﺭ ﭘﻮﻧﻜﯩﺘﯩﻤﯩﺰ ﮬﯧﭽﻘﺎﻧﺪﺍﻕ ﻣﻪﺳﺌﯘﻟﯩﻴﻪﺗﻨﻰ ﺋﯜﺳﺘﯩﮕﻪ ﺋﺎﻟﻤﺎﻳﺪﯗ . ﺋﯚﺯ ﺗﻮﺭ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﺘﯩﻤﯩﺰﻧﯩﯔ ﺳﺎﻏﻼﻡ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻲ ﻗﯩﻠﯩﺸﻰ ﯞﻩ ﺗﻮﺳﺎﻟﻐﯘﺳﯩﺰ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻟﯩﺸﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺑﯘ ﻣﯘﻧﺒﻪﺭﻧﻰ ﺋﯚﺯ ﻛﯚﺯ ﻗﺎﺭﭼﯘﻗﯩﯖﯩﺰﺩﻩﻙ ﺋﺎﺳﺮﯨﺸﯩﯖﯩﺰﻧﻰﺋﯜﻣﯩﺪ ﻗﯩﻠﯩﻤﯩﺰ.
ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ ﭘﯘﺷﺎﻳﻤﺎﻥ ، ﺋﯚﺯﯛﯕﮕﻪ ﺩﯛﺷﻤﻪﻥ . ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻨﻰﺳﯚﻳﮕﯜﭼﯩﻠﻪﺭ ﺋﯚﺯ ﻧﻪﺭﺳﯩﺴﯩﻨﻰ ﻗﻪﺩﯨﺮﻟﻪﻳﺪﯗ .

ئاخىرىدا ھەربىر كۈنىڭىزنىڭ خۇشاللىق تىلەيمىز !


Total 0.121071(s) query 4, Time now is:01-11 01:39, Gzip disabled ICPNo : 新06003667
Powered by PHPWind v6.0 Certificate Code © 2003-07 PHPWind.com Corporation


Uyghur Version Powered by Sazgur Code © 2007-2008 bilqut.com Corporation