بۇنداق ئەھۋاللار دىيارىمىزدا كۆپ، بۇنىڭدىن بۇرۇنمۇ بۇنداق ئەھۋاللار كۆپ، بۇرۇن بەزى كىشىلەر تۇرمۇشنىڭ قاتتىقچىلىقىدا ئازغىنە پۇلغا ئۆز ئۆيلىرىدە نەچچە ئەۋلاتتىن بېرى ساقلىنىپ كەلگەن كىتاپلارنى ئەرزىمەس پۇللارغا سېتىۋەتكەن، خەلقىمىزدىكى نامراتلىق، يوقسۇزلۇق ۋە نادانلىق تۈپەيلىدىن قەدىمدىن ئەجداتلىرىمىزدىن قالغان قىممەتلىك مەنىۋى مىراسلىرىمىز مۇشۇنداق يوق بولدى. 50 - 60- يىللاردا ھۆكۈمەتتىن تەشكىللەپ خەلق ئارىسىدىكى قەدىمى قوليازمىلارنى يىغىپ رەتلىگەن بولسىمۇ، لكېىن 10 يىللىق قالايمىقانچىلىق دەپ ئاتالغان " مەدەنىيەت زور ئىنقىلابىدا بۇلارنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى كۆيدۈرۈلدى.، كېيىن 80- يىللاردا يەنە بىر قېتىم تەشكىللەپ، خەلق ئارىسىدىكى " مەدەنىيەت ئىنقىلابى " دىن ئامان قالغان كىتاپلارنى يىغىپ ھەرقايسى ۋىلايەتلەردە قەدىمقى كىتاپلار تەتقىقات ئىشخانىلىرى قۇرۇپ، ھەتتا " قەدىمقى كىتاپلار تەتقىقاتى " نامىدا مەجمۇئەلەرنى چىقىرىپ، نۇرغۇنلىغان نادىر ئەسەرلەرنى خەلقىمىز بىلەن يۈز كۆرۈشتۈرگەن ئىدى. بۇ كىتاپلارنى نەشر قىلىشتا شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى ۋە قەشقەر ئۇيغۇر نەشرىياتى زور كۈچ چىقارغان، كېيىن 90- يىللارغا كەلگەندە نىمە بولدى، بۇ ئىشنىڭمۇ قۇيرىقىنى قۇم باستى.
لېكىن ئاۋۇ كىتاپنى ھىچكىمنىڭ ئوقۇيالماسلىقى مۈمكىن ئەمەس، گەرچە ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ ئادىتى بويىچە بۇ كىتاپقا " ساماۋى كىتاپ " دەپ ناھايىتى ئېسىل ئىسىم قويغان بولسىمۇ، ئوقۇيدىغانلار چوقۇم چىقىدۇ. دىيارىمىزدە گەرچە چاغاتاي تىلى تەتقىقاتچىلىرى ئاز بولسىمۇ، لېكىن يوق ئەمەس، ئەگەر ئاشۇ يولداش تەتقىقات ئۈچۈن پايدىلىنىشقا بېرىپ تۇرسىلا، شىنجاڭ ئۇنۋېرسىتىتىدىكى ئابلىمىت ئەھەت مۇئەللىم، مەركىزىي مىللەتلەر ئۇنۋېرسىتىتىدىكى ئابرەئوپ پولات مۇئەللىم ۋە شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى ۋە قەشقەر ئۇيغۇر نەشرىياتىدىكى پىشقەدەم مۇھەررىرلەر چوقۇم ئوقۇيالايدۇ