بۇ بەتتىكى تېما:كارۇشتى يېزىقىنى كۆرۈپ باققانمۇ؟(سۈرەتلىك) | تېما ساقلىغۇچتا ساقلاش | ئالدىنقى تېما | كىيىنكى تېما
بۇ تېما قېتىم كۆرۈلدى
lopnuri
دەرىجىسى : لەشكەر

UID نۇمۇرى: 533
نادىر تىمىسى :
يازما سانى :
ئۈنۋان:1 دەرىجە ھازىرغىچەدانە
شۆھرىتى: 0 نومۇر
پۇلى: سوم
تۆھپىسى: نومۇر
ۋاقتى :0(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2007-07-31
ئاخىرقى كىرگىنى:1970-01-01
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 كارۇشتى يېزىقىنى كۆرۈپ باققانمۇ؟(سۈرەتلىك)


كارۇشتى يېزىقىنى كۆرۈپ باققانمۇ؟

ئۇيغۇرلار تارىختا نۇرغۇن يېزىقلارنى ئىشلىتىپ،ئۆزلىرىنىڭ مەدەنىي پائالىيەتلىرىنى خاتىرلىگەن،تەتقىقاتچى قۇربان ۋەلى ئەپەندى ئۆزىنىڭ "بىزنىڭ تارىخى يېزىقلىرىمىز "ناملىق ئەسىرىدە ھازىرغا كەلگۈچە شىنجاڭ رايۇنىدىن 26خىل يېزىق بىلەن خاتىرلەنگەن يادىكارلىقلارنىڭ بايقالغانلىقىنى ئوتتۇرغا قويغان.بۇنىڭدا ۋاقتى بىر قەدەر ئۇزۇن،تارقىلىش دائىرسى بىر قەدەر كەڭرى بولغان يېزىقلاردىن،سوغدى يېزىقى،ئۇرخۇن-يېنسەي يېزىقى(تۇرك-رونىك يېزىقى دەپمۇ ئاتىلىدۇ)،قەدىمكى ئۇيغۇر يېزىقى،ئەرەپ يېزىقى،چاغاتاي يېزىقى،لاتىن ھەرىپلىرى ئاساسىدىكى ئۇيغۇر يېزىقى ۋە ھازىرقى زامان ئۇيغۇر يېزىقلىرىنى كۆرسىتىشكە بولىدۇ.بۇلاردىن تاشقىرى يەنە ئەجداتلىرىمىز نۇرغۇن يېزىقلارنى ئىشلەتكەن.بۇ يازمىدا كۆرسىتلمەكچى بولغان كارۇشتى يېزىقى(بەزىدە قارۇشتى يېزىقى دەپمۇ ئاتىلىدۇ)ئەنە شۇنداق يېزىقلارنىڭ بىرى ھېساپلىنىدۇ.قۇربان ۋەلى ئەپەندىنىڭ قارىشىچە قارۇشتى يېزىقى شىنجاڭدا كەن دېگەندە مىلادىدىن بۇرۇنقى3-ئەسىردىن مىلادى4-ئەسىرگە كەلگۈچە تەخمىنەن700يىل داۋام قىلغان.ئۇ لوپنۇر كۆلى رايۇنىدىن خوتەنگىچە بولغان بىر چوڭ دائىرە ئىچىدە قوللىنىلغان.ئەنگىلىيىلىك ئېكىسپىدىتسىيچى ئاۋرىل سىتەيىن20-ئەسىرنىڭ باشلىرىدا شىنجاڭغا كېلىپ نىيە،ئەندىرە،كوروران خارابىلىرىدىن كاراۇشتى يېزىقىدىكى نۇرغۇن ۋەسىقىلەرنى تاپقان.ئۇ ئۆزىنىڭ"سېرئىندىيا"ناملىق ئەسىرىدە بۇ ۋەسىقىلەرنى تونۇشتۇرغان.ھەم ئىلىم ساھاسىدە بۇ ۋەسىقىلەرگە نىسبەتەن زور قىزىقىش پەيدا قىلغان.1920-يىلى بويىر،راپسۇن،سېنارت قاتارلىق ئالىملار بىرلىشىپ لوندۇندا"كارۇشتى يادنامىلىرى"ناملىق ئەسەرنى بارلىققا كەلتۈرگەن.بۇ كىتاپقا708پارچە ۋەسىقىنىڭ تىرانسكىرپىيىسى ۋە بىر قىسىم ۋەسىقىنىڭ فوتۇ نۇسخىسى كىرگۈزۈلگەن.شۇنڭدىن كىيىن خەقئارادا نۇرغۇن ئالىملار بۇ يېزىقنى تەتقىق قىلىشقا كىرىشكەن.1940-يىلى ت.بۇرروۋ"شىنجاڭدىن تېپىلغان كارۇشتىچە ۋەسىقىلەرنىڭ تىلى"ناملىق بىر كىتاپنى تۈزۈپ چىققان.ئۇنىڭغا ئۇلاپلا"شىنجاڭدىن تېپىلغان كارۇشتىچە ۋەسىقىلەرنىڭ يەشمىسى"نى تۈزۈپ چىققان.سىز كۆرمەكچى بولغان بۇ كارۇشتى ۋەسىقىلىرى سېتەيىننىڭ1901-يىلىدىكى ئېكىسپىدىتسىيىسى جەريانىدا نىيەدىن بايقىغان ۋەسىقىلىرىدۇر.بۇ ۋەسىقىلەر بويىر،راپسۇن،سېنارتلار تۈزگەن"كارۇشتى يادنامىلىرى"نىڭ بىرىنچى قىسمى"سىتەيىن جۇڭگۇ تۈركىستاندىن بايقىغان كارۇشتى ۋەسىقىلىرى"بولۇپ،بۇ توپلامغا427پارچە ۋەسىقە كىرگۈزۈلگەن.بۇ ۋەسىقىلەر ئاساسلىقى نىيە خارابىسىدىن تېپىلغان.ئەسەرگە ھەر بىر ۋەسىقىنىڭ تېپىلغان جايى،تىرانسكىرپىيىسى بىللە بېرىلگەن.تۆۋەندە بۇ ئەسەرگە كىرگۈزۈلگەن بىر قانچە كارۇشتى يېزىقىدىكى ۋەسىقىنى كۆرۈپ باقايلى:



بويىر قاتارلىقلار تۈزگەن"ئاۋرېل سىتەيىن جۇڭگۇ تۈركىستاندىن بايقىغان كارۇشتى ۋەسىقىلىرى"ناملىق كىتاپنىڭ ئىچ مۇقاۋىسى



بىر قىسىم كارۇشتى ۋەسىقىلىرىنىڭ ترانسكىرپىيىسى










كىتاپقا كىرگۈزۈلگەن كارۇشتى ۋەسىقىلىرىنىڭ فاكسىمىلى

مەزكۇر يازما لوپنۇرى بلوگىغا تەۋە،باشقا جايلارغا كۆچۈرمەكچى بولسىڭىز مەنبەسىنى ئەسكەرتىڭ.

2009.5.21

ئەسلى ماقالە ئادرىسى : http://lopnuri.blogbus.com/logs/39713775.html

چوققا [باش يازما] ۋاقتى : 2009-05-21 20:40 |
torlamur
دەرىجىسى : ياساۋۇل


UID نۇمۇرى: 6650
نادىر تىمىسى : 0
يازما سانى : 37
ئۈنۋان:2 دەرىجە ھازىرغىچە37دانە
شۆھرىتى: 223 نومۇر
پۇلى: 270 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
ۋاقتى :6(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-11-20
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-05-31
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

新建网页 1
     
مەن  تۇرۇك ۋە رونىك يىزىغىدىكى ۋەسىقىلەر دىگەن كىتاپتا كورگەن  .

بۇنىمۇ كۇرۇپ قويغىنىمىز ئوبدان بولدى  ئەجرىڭىزگە رەخمەت

1som
چوققا [1 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-05-21 23:07 |
ارامۇت
دەرىجىسى : يۈز بېشى

UID نۇمۇرى: 9335
نادىر تىمىسى : 0
يازما سانى : 104
ئۈنۋان:3 دەرىجە ھازىرغىچە104دانە
شۆھرىتى: 855 نومۇر
پۇلى: 665 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
ۋاقتى :76(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2009-04-08
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-06-01
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

شىنجاڭدا كۆپ خىل يېزىقتىكى ۋەسىقە- يازمىلارنىڭ بايقىلىشى بۇ جاينىڭ تارىختىن بۇيان مەدەنىيەت مەركىزى بولۇپ كەلگەنلىكىنى چۈشەندۈرىدۇ. ئەپسۇسلىنارلىقى، ئالدىنقى ئەسىرنىڭ باشلىرىغا كەلگەندە، ئۇيغۇرلارنىڭ كۆپ قىسمى ساۋاتسىزلىشىپ كەتكەنىدى. «شىنجاڭ تەزكىرىچىلىكى»دىكى بىر ماقالىدىن كۆرۈشۈمچە، 20-ئەسىرنىڭ دەسلىپىدە پۈتۈن خوتەن تەۋەسىدە خەت ساۋادى باردىن نەچچە ئون كىشىلا قالغانمىش (ئېسىمدە قىلىشىچە).

چوققا [2 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-05-21 23:41 |
azizturuk
دەرىجىسى : لەشكەر


UID نۇمۇرى: 9163
نادىر تىمىسى : 0
يازما سانى : 10
ئۈنۋان:2 دەرىجە ھازىرغىچە10دانە
شۆھرىتى: 75 نومۇر
پۇلى: 55 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
ۋاقتى :7(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2009-03-03
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-05-29
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

新建网页 1
     
سىزنىڭ كۆرگەن ئۇ خەۋىرىڭىز قايسى بىر ھاياجانلىق كىشىلەرنىڭ يېزىپ قويغىنى بولسا كېرەك. ئەمەلىيەتتە ئۇنداقمۇ ئەمەس. ئاران 10-15 ساۋاتلىق كىشى قالغان دېگەن گەپ مېنىڭ كاللامدىن ئۆتمەيدۇ. يەنە كىلىپ بىزگە ئازدۇر كۆپتۇر يېتىپ كەلگەن قوليازما ئەسەرلەردىن قارىساقمۇ ئۇنداق ئەمەس. ئەمما ئاشۇ بىر مەزگىللەردە ئىلىم مەرىپەت بىزدىن خىلى يېراقلاپ قالغانلىقى راسىت.

terjime guruppisi
چوققا [3 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-05-22 14:36 |
karahan0998
دەرىجىسى : ياساۋۇل


UID نۇمۇرى: 1327
نادىر تىمىسى : 0
يازما سانى : 27
ئۈنۋان:2 دەرىجە ھازىرغىچە27دانە
شۆھرىتى: 152 نومۇر
پۇلى: 185 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
ۋاقتى :5(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-01-27
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-05-29
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

[quote]بۇ مەزمون2قەۋەتتىكىارامۇتنىڭ2009-05-21 23:41دە يوللىغان يازمىسى  :
شىنجاڭدا كۆپ خىل يېزىقتىكى ۋەسىقە- يازمىلارنىڭ بايقىلىشى بۇ جاينىڭ تارىختىن بۇيان مەدەنىيەت مەركىزى بولۇپ كەلگەنلىكىنى چۈشەندۈرىدۇ. ئەپسۇسلىنارلىقى، ئالدىنقى ئەسىرنىڭ باشلىرىغا كەلگەندە، ئۇيغۇرلارنىڭ كۆپ قىسمى ساۋاتسىزلىشىپ كەتكەنىدى. «شىنجاڭ تەزكىرىچىلىكى»دىكى بىر ماقالىدىن كۆرۈشۈمچە، 20-ئەسىرنىڭ دەسلىپىدە پۈتۈن خوتەن تەۋەسىدە خەت ساۋادى باردىن نەچچە ئون كىشىلا قالغانمىش (ئېسىمدە قىلىشىچە).
[/quote،
مىنىڭچە ئۇنداق بۇلىشى مۇمكىن ئەمە س،
بۇ ھىلقى كوروپاتكىن دىگەن كاززاپنىڭ گىپىدىنمۇ ئېشىپ كىتىپتۇ ،

چوققا [4 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-05-22 14:38 |
ogdulmish
دەرىجىسى : يۈز بېشى


UID نۇمۇرى: 1725
نادىر تىمىسى : 0
يازما سانى : 57
ئۈنۋان:2 دەرىجە ھازىرغىچە57دانە
شۆھرىتى: 146 نومۇر
پۇلى: 495 سوم
تۆھپىسى: 0 نومۇر
ۋاقتى :55(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-03-31
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-05-23
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

新建网页 1
     
بۇ قايسى يېزىقتا ساۋادى بار كىشىلارنى كۆرسىتىدىغاندۇ؟  20- ئەسىرنىڭ دەسلىپى بولسا ئەلۋەتتە ئەرەپ يېزىقىدىكى ئۇيغۇرچە( چاغاتايچە).  ئاران 10-15 ساۋاتلىق كىشى قالغان دېگەن گەپ مېنىڭچىمۇ خاتا.  ھىچ بولمىسا  قازىلار، پۈتۈكچىلە بار بولغىيدى، ھەم موللاملار بولغىيدى. پۈتۈن خوتەندە ئاشۇنداق كىشىلەردىن 10-15 قالغان دىسە سەل نامۇۋاپىق بولار.  توغرىسىنى بىلگۈچى ئاللاھتۇر

چوققا [5 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-05-22 23:33 |
كۆرۈلگەن تېما خاتىرىسى كۆرۈلگەن سەھىپە خاتىرىسى
ئورخۇن مۇنبىرى » ئۇيغۇرلاردا تىل - يېزىق
?!---->
ﺋﻪﺳﻜﻪﺭﺗﯩﺶ : ﺗﻮﺭ ﺑﯧﻜﯩﺘﯩﻤﯩﺰﺩﻩ ﯞﻩﻣﯘﻧﺒﯩﺮﯨﻤﯩﺰﺩﻩ ﺩﯙﻟﻪﺗﻨﯩﯔ ﺗﯜﺭﻟﯜﻙ ﻗﺎﻧﯘﻥ - ﺳﯩﻴﺎﺳﻪﺕ ﭘﻪﺭﻣﺎﻧﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺧﯩﻼﭖ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻠﻪﺭ ﯞﻩ ﻳﻮﻟﻼﻧﻤﯩﻼﺭﻧﻰ ، ﺳﯜﺭﻩﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﻳﻮﻟﻼﺷﻘﺎ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪﯗ.
ﺑﯚﻟﮕﯜﻧﭽﯩﻠﯩﻚ ، ﻗﯘﺗﺮﺍﺗﻘﯘﻟﯘﻕ ﺧﺎﺭﺍﻛﺘﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﻳﻮﻟﻠﯩﻐﺎﻥ ﺋﺎﭘﺘﻮﺭﻻﺭ ﺋﺎﻗﯩﯟﯨﺘﯩﮕﻪ ﺋﯚﺯﻯ ﻣﻪﺳﺌﯘﻝ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ . ﺗﻮﺭ ﭘﻮﻧﻜﯩﺘﯩﻤﯩﺰ ﮬﯧﭽﻘﺎﻧﺪﺍﻕ ﻣﻪﺳﺌﯘﻟﯩﻴﻪﺗﻨﻰ ﺋﯜﺳﺘﯩﮕﻪ ﺋﺎﻟﻤﺎﻳﺪﯗ . ﺋﯚﺯ ﺗﻮﺭ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﺘﯩﻤﯩﺰﻧﯩﯔ ﺳﺎﻏﻼﻡ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻲ ﻗﯩﻠﯩﺸﻰ ﯞﻩ ﺗﻮﺳﺎﻟﻐﯘﺳﯩﺰ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻟﯩﺸﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺑﯘ ﻣﯘﻧﺒﻪﺭﻧﻰ ﺋﯚﺯ ﻛﯚﺯ ﻗﺎﺭﭼﯘﻗﯩﯖﯩﺰﺩﻩﻙ ﺋﺎﺳﺮﯨﺸﯩﯖﯩﺰﻧﻰﺋﯜﻣﯩﺪ ﻗﯩﻠﯩﻤﯩﺰ.
ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ ﭘﯘﺷﺎﻳﻤﺎﻥ ، ﺋﯚﺯﯛﯕﮕﻪ ﺩﯛﺷﻤﻪﻥ . ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻨﻰﺳﯚﻳﮕﯜﭼﯩﻠﻪﺭ ﺋﯚﺯ ﻧﻪﺭﺳﯩﺴﯩﻨﻰ ﻗﻪﺩﯨﺮﻟﻪﻳﺪﯗ .

ئاخىرىدا ھەربىر كۈنىڭىزنىڭ خۇشاللىق تىلەيمىز !