ئۆرۈك

  ئۆرۈك — شىنجاڭ تاتلىق ئۆرۈكنىڭ ئۆستۈرۈلۈش تارىخى 1000 يىلدىن ئاشىدۇ. ئۆرۈكنىڭ ئۆستۈرۈلۈش كۆلىمى ئۈزۈم، ئالمىدىن قالسىلا 3 – ئورۇندا تۇرىدۇ. 1999 – يىلى يېتىلگەن ئۆرۈك دەرىخى كۆلىمى 22 مىڭ 300 گېكتار، بىرلىك مەھسۇلاتى 7130 كىلوگرام، ئومۇمىي مەھسۈلاتى 159 مىڭ توننا بولۇپ، مەھسۇلات قىممىتى تەخمىنەن 450 مىليون يۈەنگە يەتتى. ھۆل پېتى ئىستېمال قىلىنىدىغان ئۆرۈك كۆپىنچە ئاپتونوم رايون ئىچىدە سېتىلىدۇ. تەخمىنەن ئۈچتىن بىر قىسمى ئۆرۈك قېقى، ئۆرۈك خورمىسى قىلىپ ئىشلىنىپ سىرتقا سېتىلىدۇ. ئۆرۈك ئاساسلىقى جەنۇبىي شىنجاڭ، شەرقىي شىنجاڭدىكى ھەر قايسى دېھقانچىلىق رايونلىرىدا ئۆستۈرۈلىدۇ. ئىلى دەريا ۋادىسىنىڭ ئوتتۇرا، غەربىي قىسىملىرىدىكى ھەر قايسى ناھىيە – شەھەرلەر ھەم تەڭرىتاغنىڭ شىمالىي ئېتىكىدىكى تۈزلەڭلىكلەرگە ئاز مىقداردا تارقالغان. شىنجاڭ ئۆرۈكىنىڭ سورت سۈپىتى ئەلا، تەمى ئالاھىدە ياخشى بولۇپ، مەملىكەت بويىچە ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدۇ. بۇنىڭ ئىچىدە كۇچا ، پىچاننىڭ ئاق ئۆرۈكى قىممەتلىك مېۋە ھېسابلىنىدۇ. ئۆلچەپ تەكشۈرۈشتىن قارىغاندا، خوتەن ۋىلايىتىدىكى 35 سورتنىڭ ئوتتۇرىچە قەنت تەركىبى 20.2 گرادۇس، ئىلىدىكى 25 سورتنىڭ ئوتتۇرچە قەنت تەركىبى 17.8 گرادۇس بولغان. شىنجاڭ ئۆرۈك مېغىزىنىڭ ئەت نىسبىتى %91 ～ %94 كە يېتىدۇ. تولۇق ئستاستىكىغا قارىغاندا ، 120 دىن ئارتۇق يەرلىك سورت بار. بۇنىڭ ئىچىدە تاتلىق ئۆرۈك سورتى 114 بولۇپ، %95 نى ئىگىلەيدۇ. بۇ نىسبەت مەملىكەت بويىچە ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدۇ.

   ئۆرۈك دەرىخى

       شىنجاڭدا ئۈرۈكنىڭ سورتى كۆپ، سۈپىتى يۇقىرى، ماسلىشىشچانلىقى كۈچلۈك، ھازىر شىنجاڭدا ئاساسلىق سەككىز سورت گۇرۇپپىسى، جەمئىي 198خىل سورتى بار.

      1. كىشمىش ئۆرۈك سورت گۇرۇپپىسى.  2. ئاق ئۆرۈك سورت گۇرۇپپىسى. 3. جانان ئۆرۈك سورت گۇرۇپپىسى. 4. توغاچ ئۆرۈك گۇرۇپپىسى. 5.  ياغلىق ئۆرۈك گۇرۇپپىسى. 6. تويۇنئۆرۈك گۇرۇپپىسى. 7. خۇەينى ئۆرۈك سورت گۇرۇپپىسى. 8. ئەنجان ئۆرۈك گۇرۇپپىسىدىن ئىبارەت سورتلار بار.