گەز بوغۇزى

گەز بوغۇزى، شەمشەر ئاخىرقى جىلغىسى دەپمۇ ئاتالغان، شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى غا، قەشقەر شەھىرى نىڭ غەربىي جەنۇبىغا 127 كىلومىتىر كېلىدىغان جايغا جايلاشقان. جۇڭگو ـ پاكىستان دوستلۇق تاشيولى ئۆتىدىغان مۇھىم جاي، شۇنداقلا پامىر ئېگىزلىكى گە بارىدىغان تۇنجى بېكەت. دېڭىز يۈزىدىن ئىگىزلىكى 2500 مېتىر.

گەز بوغۇزىخەن سۇلالىسى ھۆكۈمىتى ئىلگىرى گەزدە ئۆتەڭ تەسىس قىلغان، ھازىر خارابىلىكى يەنە گەز بوغۇزىنىڭ سول تەرىپىدە ساقلانماقتا. ئالاھىدىلىكى: گەز بوغۇزى ئىچىدىكى غەلىتە تاشلار چوقچىيىپ تۇرىدۇ، ئاجايىپ تىك چوققىلار ۋە تىك قىيالار بار، يەر تۈزۈلۈشى خەتەرلىك، غەلىتە تاشلار، قارلىق تاغلار، ھەيۋەتلىك قەد كۆتۈرۈپ تۇرغان مۇزلۇق چوققىلار بار.

لېكىن ئەڭ غەلىتە يېرى شۇكى، بۇ يەردىكى تاغ قىيالار كۆپىنچىسى رەڭگارەڭ، ياكى قوڭۇر قىزىل ياكى يېشىل، ياكى كۈلرەڭ، ياكى توق سېرىق، كۆزنى قاماشتۇرغۇدەك چىرايلىق رەڭلەردە بولۇپ، خۇددى باشقىلار تەرىپىدىن ئىشلىتىلىدىغان بوياقتا بوياپ قويغاندەكلا.

ئۇنىڭ ئۈستىگە كۈن نۇرىنىڭ چۈشۈش بۇلۇڭىنىڭ ئوخشىماسلىقىغا ئەگىشىپ، بۇ تاغ جىنىسلىرى ئوخشاش بولمىغان رەڭلەردە نامايەن بولىدۇ، بولۇپمۇ ئەتىگەن ۋە كەچتە ئالتۇن رەڭ قۇياش نۇرى ئاستىدا، چوڭ جىلغىسى تېخىمۇ رەڭدار كۆرۈنىدۇ، چۈشتەك سىرلىق، غەلىتە، خەتەرلىك، كۆركەم مەنزىرە ھاسىل بولىدۇ.

گەز چوڭ بوغۇزىدىن كەڭ گەز دەرياسى ئېقىپ ئۆتىدۇ. پۈتكۈل ۋادا تەكشى، سىلىق، دەريا سۈيىنىڭ ئېقىش سۈرئىتى تېز ئەمەس، دەريا ئۈستى يەنە ياۋا ئوت-چۆپلەر بىلەن قاپلانغان، چاتقال ئۆسۈملۈكلەرمۇ بار، گەز دەرياسى تاغ جىلغىسىدا، بىردىنلا ئەگرى-بۈگرى، ئەگرى-توقاي بولۇپ ئۆزگۈرۈپ، تاغ شەكلىگە ئەگىشىپ، سۇ ئېقىنلىرى گاھ كېڭىيىپ، گاھ تارىيىدۇ.^[0]