كەركىدان

كەركىداننىڭ نۇرغۇن ئۆزگىچە چىراي ئالاھىدىلىكى بار : ئادەتتىن تاشقىرى گەۋدىسى قوپال، پۇت - قولى  قىسقا، چوڭ بېشى، پۈتۈن تېنىدە ئوخشاش قېلىن تېرىسى بولۇپ، تۇمشۇق قىسمى ئۈستىدە ئۇزۇن تاق مۈڭگۈز ياكى قوش مۈڭگۈزى بار، يەنە باشنىڭ ئىككى تەرىپىگە بىر جۈپ كىچىك كۆزى بار.

قۇرامىغا يەتكەن كەركىدان تەخمىنەن 10 كۋادرات كىلومېتىر زېمىننى ئىگەللەيدۇ، ئۇ دائىم تىررىتورىيە ئىچىدە پاراكەندىچىلىك سېلىپ كېتىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن، سىرتقى ئەھۋاللارنى كۆزىتىدۇ ۋە چارلايدۇ. بىر قەدەر يىراق جايلارغا بېرىپ سۇ، ئوزۇقلۇق ئىزدەيدۇ. 

كۆپىيىش پەسلىدە بىر جۈپ كەركىدان تۆت ئاي بىللە بولىدۇ، ھەر قېتىملىق ھامىلىدارلىق مەزگىلى 51 ～ 81 ئاي. يۇمران مۈڭگۈز تۇغۇلۇپ تەخمىنەن يېرىم سائەتتىن كېيىن ئاندىن ئۆرە تۇرىدۇ، بىر سائەتتىن كېيىن ئېمىتىدۇ. چىشى كەركىدان ھەر بىر قانچە يىلدا بىرنى تۇغىدۇ، ئۆمرى 50 يىلغا يېتىدۇ.

پۈتۈن دۇنيادا 25000 خىلدىن كۆپرەك كەركىدان ياشايدۇ، ئافرىقا ۋە ئاسىيادىكى دالىدا، 2000خىلدىن كۆپرەكى ھايۋاناتلار باغچىسىدا بېقىلغان . ھازىرقى بەش خىل كەركىدان يوقىلىپ كېتىش گىردابىغا بېرىپ قالدى، قالغان ئۈچ خىلى تەھدىتكە ئۇچرايدىغان ھالەتتە تۇرماقتا. 

1933 يىلى، جۇڭگو ھۆكۈمىتى كەركىدان مۈڭگۈزى ئىشلىتىشنى مەنئى قىلدى. كەركىدان تۈرى دۆلەت دەرىجىلىك قوغدىلىدىغان ھايۋانلار قاتارىغا كىرگۈزۈلدى. 

^[0]